การ์ตูนเรื่องเซลล์

สารบญั

11

คำแนะนำในกำรใชห้ นังสอื

1. ใหป้ ฏบิ ตั ติ ามคำแนะนำในการใชห้ นงั สืออา่ นเพมิ่ เตมิ การต์ นู วทิ ยาศาสตรอ์ ยา่ งเครง่ ครดั
2. กอ่ นอา่ นหนงั สือการต์ นู ใหท้ ำแบบทดสอบกอ่ นเรยี นโดยใช้กระดาษคำตอบทเ่ี ตรยี มไวใ้ ห้
3. เม่อื ทำแบบทดสอบกอ่ นเรนี ลงในกระดาษคำตอบแลว้ ใหอ้ า่ นหนงั สือการต์ นู อยา่ ง
ละเอียดรอบคอบเพอ่ื คน้ หาคำตอบของ Quiz (คำถาม) ในแตล่ ะเนอ้ื หา
4. เมอื่ อา่ นเนอ้ื เรอื่ งฝกึ ทำแบบฝกึ หดั ลบั สมอง ประลองความรู้ เพอ่ื ทบทวนความจำความรู้
ความเข้าใจเนอื้ หา โดยหา้ มนักเรยี นดเู ฉลยกอ่ นลงมือตอบคำถามเพราะจะไม่ชว่ ยใหน้ กั เรยี น
เกดิ การเรยี นรู้
5. ถา้ มขี ้อสงสยั ใด ๆ ใหน้ กั เรยี นปรกึ ษาครูกอ่ น
6. เมอื่ ศึกษาเนอ้ื หาครบให้ทำแบบทดสอบหลงั เรยี นลงในกระดาษคำตอบโดยไม่กลบั ไปดู
เนอ้ื หาขณะทำแบบทดสอบ
7. นกั เรยี นตอ้ งทำแบบทดสอบใหไ้ ดค้ ะแนนรอ้ ยละ 80 คะแนนขนึ้ ไปจงึ จะถือวา่ ผ่านตาม
จดุ ประสงคแ์ ลว้ จงึ เรยี นรหู้ นงั สอื อา่ นเพม่ิ เตมิ การต์ นู วทิ ยาศาสตรเ์ ลม่ ตอ่ ไปได้
8. ถา้ นกั เรยี นทำคะแนนไดไ้ มถ่ งึ รอ้ ยละ 80 คะแนน ตอ้ งเรยี นซอ่ มเสรมิ โดยศึกษาหนงั สอื
อา่ นเพมิ่ เตมิ การต์ นู วทิ ยาศาสตรอ์ ีกครงั้ แลว้ ทำแบบทดสอบใหมจ่ นกวา่ จะทำคะแนนผ่านเกณฑ์
รอ้ ยละ 80

1

เป็นครูสอนวทิ ยาศาสตร์
ผมู้ พี รสวรรค์ ใชเ้ วลา
ศึกษาวทิ ยาศาสตรม์ า
ตลอด 40 ปี คณุ ครจู อม
เนย๊ี บ พดู จาเสยี งดัง
โผงผาง มีนสิ ยั ห้าว ๆ
คลา้ ยผชู้ ายชน่ื ชอบความ
ท้าทาย เป็นขวญั ใจของ

เด็ก จิตใจออ่ นโยน
ชอบกินขนมหวาน

2

3

Wait! อย่าเปดิ ขา้ มหนา้ บทพสิ ูจนบ์ ทแรก
เร่ิมข้นึ แลว้
นนี้ ะขอใหศ้ กึ ษาเรามา

ทดสอบกนั วา่ ใครเจง๋ !

คำชแ้ี จง 1. ใหน้ กั เรยี นทำเครอ่ื งหมาย  ลงบนตวั เลอื ก ก-ง ทถี่ กู ตอ้ งทสี่ ดุ เพยี ง 1 ตวั เลอื ก ในกระดาษคำตอบ

2. แบบทดสอบมที งั้ หมด 10 ขอ้ คะแนนเตม็ 10 คะแนน เวลา 10 นาที

4

B
A

อ่ำนให้ละเอยี ดนะ
เพ่ือน ๆ ไมย่ ำกอยำ่ งท่ี

คดิ ใชม่ ั้ยครบั

10.

5

แวก้ ! น..หนา้
นาย........

6

7

8

ขวบั

บิงโก

ไดแ้ ลว้ ซบุ ซบิ

9

ลยุ กนั เลย

10

11

ส่งิ มีชวี ติ ในโลกนี้มจี านวนมากมายทง้ั พืช

สตั ว์และอ่นื ๆมที ง้ั ขนาดเลก็ ทมี่ องดว้ ยตาเปล่าไม่

เหน็ ส่งิ มชี วี ติ เหล่าน้นั ประกอบดว้ ยเซลลเ์ พียง

เซลล์เดียวจนกระทั่งจานวนล้าน ๆเซลล์ เพราะ

เซลล์งัน้ หนว่ ยทเี่ ล็กท่สี ดุ ของสิ่งมีชีวิตก็คอื มี

ขนาด รปู รา่ งและ หนา้ ท่ีแตกตา่ งกันไป

เซลลห์ รือใน
ภำษำอังกฤษเขยี นว่ำ Cell เป็น
หนว่ ยที่เลก็ ทส่ี ุดของสงิ่ มชี ีวติ ถำ้
นำมำจดั เป็นกลมุ่ จะจำแนกได้

หลำยรูปแบบ

ถำ้ ใช้จำนวนเซลลเ์ ปน็ เกณฑ์จะจำแนกไดเ้ ป็น
สิง่ มชี วี ิตเซลล์เดยี วและส่ิงมีชวี ิตหลำยเซลล์

1.สง่ิ มชี วี ติ เซลลเ์ ดยี ว หมำยถึง มเี ซลล์

เพยี งเซลลเ์ ดยี ว ลักษณะทีส่ ำคัญคือเป็นเซลล์
เดยี่ วทอี่ ำจมีนิวเคลยี สหรือไมม่ นี ิวเคลยี ส
โดยสำรในนวิ เคลยี สจะกระจำยอยู่ทั่วเซลล์
โครงสรำ้ งภำยในเป็นแบบง่ำย ๆพบไดท้ งั้ ในน้ำ
และบนบก ดำรงชวี ติ อย่ำงอสิ ระ

12

ส่ิงมีชีวิตเซลล์เดียว
มลี ักษณะกำรดำรงชีวิตเหมือน
ส่ิงมีชวี ติ หลำยเซลล์ สำมำรถทำ
กจิ กรรมตำ่ ง ๆเชน่ กินอำหำร
ย่อยอำหำร หำยใจ เคล่อื นที่ สบื พนั ธ์ุ
เปน็ ตน้ ตัวอย่ำงสง่ิ มีชวี ติ เซลลเ์ ดยี ว

คอื พวกนีไ้ งละ

13

2.ส่ิงมชี วี ติ หลำยเซลล์

หมำยถึง สิ่งมชี ีวิตท่ีประกอบด้วย
เซลลม์ ำกกวำ่ เซลล์ เช่น เหด็ รำ สัตว์
และพืชท่ัวไป เช่น ไฮดรำ พลำนำเรีย

ไส้เดอื นดิน ต้นตีนตุ๊กแก

14

Quiz

15

Quiz

ครดื

อำ่ น อำ่ น

นกั วทิ ยำศำสตรค์ นไหนหนอคน้ พบ

16

เย้ เย้

ฮ่ึม

17

ยา้ ฮู

18

19

แลว้ นำยละสงิ โตคน้ เกง่ สมเปน็
เจอควำมหมำยของ เซยี นวทิ ย์
เซลลไ์ ดอ้ ะไรมำบำ้ ง
จรงิ ๆ

หึ หึ

ว้ำว วำ้ ว ไดเ้ ลยแกม้ ใส พวกเขำกลำ่ ววำ่
ดว้ ยควำมยนิ ดี สง่ิ มชี วี ติ ทง้ั หลำย
ประกอบดว้ ยเซลล์
และผลติ ภณั ฑข์ อง
เซลล์ เชน่ เลบ็ ขน
ผม ฮอรโ์ มน นำ้ ตำ
ใชม่ ้ัยทบั ทมิ

นกั วทิ ยำศำสตรเ์ หลำ่ นเ้ี ปน็
คนตงั้ ทฤษฏเี ซลลข์ น้ึ มำ

20

ใชแ่ ล้วนำย แม่นแลว้ เซลล์ของส่งิ มีชีวติ มรี ูปรำ่ งลกั ษณะที่
อุย้ พูดผิดนำย หลำกหลำยและมีควำมเหมำะสมกบั หน้ำทีข่ องเซลล์
เซลลป์ ระสำทส่วนใหญ่มีเส้นใยประสำทเปน็ แขนงยำว เพื่อ
สงิ โต นำกระแสประสำทไปยงั เซลลอ์ ื่น ๆ เซลลย์ ูกลนี ำและเซลล์
สเปริ ม์ ของมนษุ ย์ มหี ำงยำว เพ่อื ใช้ในกำรเคล่อื นที่ เซลล์
พำรำมีเซียมมขี นเลก็ ๆ รอบตัว ใชใ้ นกำรเคล่อื นที่เช่นกนั

เพอื่ นๆดูเซลลท์ ี่ฉนั หำมำให้ ว่ำงยั ลีโอนำย
นะมรี ูปรำ่ งลักษณะเหมอื น อธบิ ำยไดไ้ หม
หรือตำ่ งกนั ยงั ไงไหนใคร ช่วยตอบหน่อย

ตอบฉันได้บ้ำง กูรวู ทิ ย์

เซลลพ์ ำรำมเี ซยี ม

เซลลย์ กู ลีนำจำกน้ำในอำ่ งเลย้ี งปลำ
เซลลป์ ระสำทของมนษุ ย์

เซลลส์ เปริ ม์ ของมนษุ ย์

Quiz 21

ถูกมย้ั เซลลข์ องสง่ิ มีชีวติ ทำใหท้ รำบวำ่ เซลลม์ ีขนำด
นิวตนั รปู รำ่ ง และลกั ษณะหลำยแบบแตกตำ่ งกันไป
เพ่อื ประโยชนใ์ นกำรดำรงชีวิตของสง่ิ มชี วี ติ นั้น ๆ
เซลล์บำงชนิดมองเห็นดว้ ยตำเปล่ำได้ เช่น
เซลลไ์ ข่ไก่ เซลลไ์ ข่เป็ด เซลลไ์ ข่เตำ่ บำงชนดิ
มองไมเ่ ห็นด้วยตำเปลำ่ เช่น เซลล์ไข่ของสตั ว์
เล้ยี งลูกด้วยนำ้ นมบำงชนิด เซลล์สเปิร์มของ
มนษุ ย์ เซลลย์ กู ลนี ำ เซลล์พำรำมีเซียม

แหม ได้ทขี ่มกนั แฮแ่ ฮ่ ???
ใหญเ่ ลยนะทบั ทมิ
น่ำจะถกู นะ
ใครจะตอบฉนั
ไดบ้ ำ้ ง

****เซลล์ชนดิ ใดไม่มีนวิ เคลียส?
****เซลลช์ นิดใดมีสำรสีเขยี ว

และสำรนน้ั คืออะไร?
****เซลลช์ นดิ ใดเปน็ เซลล์ของพืช

รู้ไดอ้ ยำ่ งไร?

22

มคี าถามมาก
เหลอื เกินนะนิวตัน
จนกลายเปน็ มนษุ ย์

เจา้ ปญั หา

สารสีเขยี วน้ันกค็ ือ คลอโรฟิลล์
ชว่ ยในการสังเคราะห์แสงของ
พืช ส่วนคาตอบข้อท่ี3 นั้นคือ

เซลล์พชื รไู้ ดย้ งั ไงเพราะมี
คลอโรฟลิ ล์

เขำ้ ใจยงั
นวิ ตนั

23

เฮอ่

24

25

อมื อืม

งำนทำงำนกลมุ่ ตอ้ งช่วยเหลอื กนั
ถำ้ เรำมคี วำมสำมคั คใี นกลมุ่ งำนที่
ออกมำกเ็ สรจ็ ทนั เวลำทค่ี รกู ำหนด

ผลงำนทไ่ี ดก้ จ็ ะเป็นทนี่ ำ่ พอใจ

26

Quiz
ฮิ ฮิ ฮิ

27

คาถามชวนคดิ 1

28

คาถามชวนคดิ 2

29

เพ่มิ พูนควำมร3ู้

เซลลย์ กู ลีนา เซลลส์ เปิ ร์มของมนุษย์ เซลลค์ ุม เซลลพ์ ารามีเซียม

จากน้า

ในอ่างเล้ียง เซลลก์ ลา้ มเน้ือมนุษย์

เปซลลาลเ์ มด็ เลือดแดง เซลลเ์ ยอ่ื บขุ า้ งแกม้ มนุษย์

เซลลป์ ระสาทของมนุษย์ เซลลไ์ ขไ่ ก่

30

คาถามชวนคดิ 4

คำชแี้ จง ใหน้ กั เรยี นเลอื กคำตอบทถ่ี กู ตอ้ งท่สี ดุ

31

32

Quiz

ฉันมคี ำถำมมำกมำย ดีใจจังเลยวนั น้แี ลว้ ซินะ
อยำกมำถำม ตอ้ งออกมำนำเสนองำนท่ี
พวกเรำไดช้ ว่ ยกนั ไปสบื ค้น
Teacher เออื้ งดอย
มำตนื่ เตน้ จังเลย

33

?? .... ....

34

งำนท่ี Teacherเออื้ งดอย

ใหส้ บื คน้ ขอ้ มลู เกย่ี วกบั
เซลลพ์ ชื และเซลลส์ ตั ว์

พรอ้ มแลว้

35

Quiz เซลลพ์ ชื และเซลลส์ ัตวเ์ หมอื นหรอื ตา่ งกนั อยา่ งไร

มี
เยื่อหุม้ เซลล์ ไซโทพลาซึมและ
นิวเคลียส

1) ผนังเซลล์ (cell wall)

2) เย่ือหุ้มเซลล์ (cell membrane)

3) โพรโทพลาซึม (protoplasm)

36

4) ไซโทพลาซึม(cytoplasm)
ต๊าชชช

อกี แลว้ ทบั ทิม

37

โครมาทนิ

เย่อื ห้มุ นิวเคลียส นิวคลโี อลัส

ปงั มาก

แก้มใส
ตา๊ ช

สุดๆๆ

38

สารในนิวเคลยี สคอื นิวคลีโอลัสมี
สว่ นประกอบสาคญั คือ นวิ คลีโอลสั

รา่ งแหโครมาทนิ
และเย่อื หุ้มนิวเคลียส

ฉันรู้และเขา้ ใจแลว้ รูแ้ ละเขา้ ใจหรอื ไดเ้ ลยเปตอง
โครงสร้างทพ่ี บทงั้ สบายอยแู่ ล้ว
เซลลพ์ ชื และเซลล์ เปลา่ จะ๊

สตั วก์ ค็ อื เซลล์
น่นั เอง

เยอื่ หมุ้ นวิ เคลยี ส(nuclear membrane)
เป็นเย่อื บาง ๆ 2 ช้นั ชั้นนอกขรุขระเพราะมี
ไรโบโซมเกาะอยแู่ ละมีทางติดตอ่ ร่างแห
เอนโดพลาสมิก กอลจิบอดี และไมโทคอน
เดรียมีหนา้ ทค่ี วบคุมการแลกเปลย่ี นสาร
และเปน็ ทางผ่านของ สารต่าง ๆระหว่าง

นิวเคลียสกับไซโทพลาซมึ

39

จาไมไ่ ด้เหรอนวิ ตันเซลล์คือหนว่ ย แลว้ ตกลงมนั คอื
ทเ่ี ล็กทีส่ ดุ ของส่ิงมชี วี ติ โครงสรา้ ง อะไรละอธบิ ายให้
ทพี่ บในเซลล์พชื และเซลล์สัตว์ คือ
ผมฟงั หน่อย
นวิ เคลยี ส
ไซโทพลาสซมึ และเยอ่ื หมุ้ เซลล์ มินา่ ละฉันถึง
ฉลาดหนา้ ตาดี
คิดไดย้ งั ไรเนีย้
นิวตันตลกร้าย เหมือนพ่อ
นะครับ อิออิอิ

ร้แู ลว้ แจม่ แจง้ เลย

ก็คือ นิวเคลียส

ก็เกี่ยวกับการท่ีเรามี แน่นอน ชัวร์

ลักษณะคล้ายคลงึ กบั พอ่ (Sure)ใช่มัย้ นิวตัน
แม่ เพราะนิวเคลียสทา
ทนี ้ีรูห้ รอื ยังนวิ ตัน แย่งนวิ ตนั
หน้าท่ี ควบคุมการ สว่ นประกอบของเซลล์ ตอบอกี แลว้
ถ่ายทอดลกั ษณะทาง
ทท่ี าหน้าท่ีควบคมุ สงิ โต
การถ่ายทอดลกั ษณะ
พนั ธกุ รรมของสง่ิ มีชวี ิต ทางพนั ธุกรรมคือจาก
และควบคุมการทางาน พอ่ แม่สลู่ กู คอื อะไร ??
ของเซลล์อยา่ งไรละนวิ ตัน นายตอบเราได้มย้ั

นคี้ ือภาพ
นิวเคลยี ส

40

เจง๋ มากๆๆ ก็ฉนั อยากจะเก่ง
เลยจรา้ เท่าเพ่ือน ๆฉันจึง
พยายามเรยี นรู้ ศกึ ษา
เกง่ จงั สงิ โต ค้นคว้าใหม้ ากๆ
เย่ยี มมาก
ดเี ลยเนอะ
ง้นั เรามาทบทวน สงิ โตจะได้
เน้อื หากอ่ น มนั่ ใจยิ่งข้นึ

นาเสนองานใน
คาบตอ่ ไปกันก่อน

เราเริม่ คาถามขอ้ แรกเลยนะ เยือ่ หุ้มเซลล์
สว่ นประกอบใดทย่ี อมใหส้ าร ( Cell membrane)
โมเลกลุ เล็กผา่ นแตไ่ มย่ อมให้
เซลลท์ ี่ต้องใช้พลงั งานมาก
สารโมเลกุลใหญ่ผ่าน ควรมีสว่ นประกอบชนิดใด

ฉันรู้ทับทมิ ว่าโครงสร้างของเซลล์ มากเปน็ พิเศษ
ที่เป็นแหล่งสรา้ งพลังงานทาให้
น่นั สใิ ครบอกได้
ร่างกายมพี ลังงานในการทา บ้างว่ามอี ะไรใน
ไซโทพลาสซึม
กิจกรรมต่าง ๆกค็ อื

ไมโทรคอนเดรยี

(mitochondria)

ไซโทพลาสซมึ ใชจ่ ๊ะแกม้ ใส
(Cytoplasm)มสี ว่ นประกอบ
ไมโทรคอนเดรยี ให้พลังงาน
อะไรบ้างนะ??? อยใู่ นไซโทพลาสซมึ

41

ไซโทพลาซึมเป็นของเหลวอยภู่ ายในเซลล์
ถัดจากเยือ่ หุ้มเซลลแ์ ละอย่รู อบ ๆนิวเคลยี ส
นอกจากประกอบดว้ ยน้ำ(H2O)แล้วยังมี
สารที่ละลายนำ้ ได้ เชน่ โปรตีนและภายใน
ประกอบด้วยหน่วยเล็ก ๆท่สี ำคัญอีกหลายชนดิ คอื

ไมโทรคอนเดรีย (mitochondria)
คลอโรพลาสต์(Chloroplast)
ไรโบโซม(ribosome)
กอลจคิ อมเพลกซ์(golgi complex)
เซนทริโอล(centriole)
และแวควิ โอล(vacuole)

42

ไซโทพลาสซมึ

คลอโรพลาสต์
ครับผม

ส่วนประกอบ ตอบครมู า รางวัล
ในไซโทพลาซมึ ตอบดๆี ๆมี เหรอครบั ดี
ใจจังเลย
มีอะไรบ้าง รางวลั
????

43

3. ไรโบโซม เป็น ทุกคนทาหน้าท่ี 1. ไมโทคอนเดรยี
แหลง่ ที่มกี ารสังเคราะห์ ของตัวเองได้ดี เป็นแหล่งผลิตสารท่ีมี
โปรตีนเพือ่ สง่ ออกไป พลังงานสงู
ใชภ้ ายนอกเซลล์ มาก ๆคะ

4. กอลจคิ อมเพลกซ์ ถ้าทกุ คนช่วยเหลอื 2. คลอโรพลาสต์
กนั และรู้จกั หนา้ ที่ พบในเซลล์พชื มสี ีเขียว
สรา้ งคารโ์ บไฮเดรตท่ี งานก็จะออกมาดี ใชใ้ นกระบวนการ
รวมกบั โปรตนี สังเคราะห์แสง
งาน
สาเรจ็ เย้ๆๆๆ
แลว้ ดใี จ

จงั

แตผ่ มกย็ งั สงสยั วา่
เซลลพ์ ชื และเซลล์
สตั วต์ า่ งกนั ตรง
สว่ นไหนครบั ???

6. แวควิ โอล เป็นโครงสร้าง เพอื่ นๆในกลุ่มของพวก 5.เซนทรโิ อล พบเฉพาะ
เราช่วยกนั สบื ค้น รู้จกั ในเซลลส์ ัตว์และโพรตสิ ต์
ทมี่ ชี อ่ งวา่ งขนาดใหญ่มากใน แบ่งงานกันทาเลยทา บางชนิด มหี นา้ ทเี่ กีย่ วกบั
เซลล์พชื ภายในมสี ารพวกนา้ มนั ใหง้ านเสรจ็ เรว็ ครบั
การแบ่งเซลล์
ยางและแกส๊ ตา่ ง ๆ

เป็นคาถามทดี่ ี 44
มากๆเลยครบั
ส่วนประกอบภายในของเซลลข์ องส่งิ มีชวี ติ
สิงโต ทนี่ กั เรียนไดศ้ กึ ษามานั้นมใี นเซลลพ์ ชื และ

เซลลส์ ัตว์ทกุ ชนิดมย้ั และสว่ นประกอบ
ใดบา้ งที่พบในเซลลข์ องพชื สว่ นประกอบ

ใดบา้ งท่ีพบเฉพาะในเซลล์สัตว์

ส่วนประกอบของเซลลพ์ ชื

สังเกตภาพดี ๆนะ
คะวา่ มีสว่ นไหนที่

เหมือนและ
ต่างกนั

45

ใครตอบครูไดบ้ ้างมย้ั คะ
วา่ เซลล์พชื กบั เซลล์สตั ว์

ตา่ งกนั ตรงไหนบ้าง

ผมตอบได้ครับเซลลส์ ัตวจ์ ะมี
รปู รา่ งกลมรี ไมม่ ีผนังเซลล์ ไม่

มีคลอโรพลาสต์และไม่มี
คลอโรฟลิ ล์ครับผม

ขวบั ขวบั เซลล์พืชกบั
เซลล์สตั ว์
เซลลพ์ ชื มีรปู รา่ งเหลี่ยม เหมือนกนั
มผี นงั เซลล์ และมี ตรงไหนบ้าง
คลอโรพลาสต์
มีคลอโรฟลิ ล์

เซลล์พชื กบั เซลล์สตั ว์
ท่ีเหมอื นกนั คือมเี ยอื่
หุ้มเซลล์ นิวเคลยี สละม

ไซโทพลาสซมึ
เหมอื นกันครบั

ผมตอบถูกแล้ว
ขอขนมผมคืน

ดว้ ยครับ

46

เซลล์พืช

ประกอบดว้ ยผนังเซลล์
ซงึ่ สว่ นใหญ่เปน็ สารพวกเซลลโู ลส
มไี ซโทพลาซึม นิวเคลยี ส ไมโทคอนเดรยี
คลอโรพลาสต์ คลอโรฟลิ ล์ แวควิ โอล

เซลลส์ ตั ว์

ไมม่ ีผนังเซลล์ มีเยื่อหุ้มเซลลห์ อ่ หุ้ม
โพรโทพลาซึม มีส่วนประกอบและ
โครงสรา้ งตา่ ง ๆ เช่น ไซโทพลาซึม

นวิ เคลียส ไมโทคอนเดรีย
แต่ไมม่ ีคลอโรพลาสต์