กลอนสี่

ครูพิรญาณ์

กลอน

หมายถึง คาประพนั ธ์ที่มีฉันทลกั ษณ์หรือรูปแบบบงั คบั
ซึ่งประกอบดว้ ยจานวนคาและสมั ผัส

สมั ผัส ลกั ษณะบงั คับที่ใช้คา
ที่มีเสียงคลอ้ งจองกนั

กรณีการใชค้ าสัมผสั ที่ไม่มีตัวสะกด กรณีการใชค้ าสมั ผัสทีม่ ตี ัวสะกด

สระที่ใช้ต้องเป็นสระเดียวกัน สระและทีใ่ ช้ตอ้ งเปน็ สระเดียวกัน
เชน่
คาสัมผสั ที่ คาสมั ผสั ที่ และตัวสะกดทีใ่ ชต้ ้องอยใู่ นมาตราเดียวกนั
ไมม่ ีตวั สะกด ตา สมั ผัสกับ หา เช่น
มีตัวสะกด
ตาม สมั ผัสกับ หาม
ใจ สัมผัสกบั ให้
กิน สัมผัสกับ ดิน
มี สมั ผสั กบั ดี
ลูก สัมผัสกับ ปลกู

ฉนั ทลกั ษณข์ องกลอนสี่

กลอนสี่หนึ่งบท มี ๔ วรรค
หนึ่งวรรคมี ๔ คา

สมั ผสั ของกลอนสี่

คาสดุ ทา้ ยของวรรคแรก สมั ผัสกับคาที่ ๒ ของวรรคที่ ๒
คาสดุ ท้ายของวรรคที่ ๒ สมั ผสั กบั คาสุดท้ายของวรรคที่ ๓
คาสุดท้ายของวรรคที่ ๓ สัมผัสกับคาที่ ๒ ของวรรคที่ ๔

กรณีทม่ี ตี ้ังแต่ ๒ บทขึน้ ไป จะต้องมสี มั ผัสระหว่างบท
สมั ผสั ระหวา่ งบท คือ คาสุดท้ายของวรรคที่ ๔ ในบทแรก สัมผัส
กบั คาสุดท้ายของวรรคท่ี ๒ ในบทถดั ไป

ตวั อยา่ งกลอนสี่ ๑ บท

คาสดุ ทา้ ยของวรรคที่ ๑ สมั ผสั กบั คาที่ ๒ ของวรรคที่ ๒

วอนไหว้บชู า เทพาอารกั ษ์

คาสดุ ท้ายของวรรคที่ ๒ สัมผสั กบั คาสุดท้ายของวรรคที่ ๓

ซึง่ ทรงปกปัก พิทักษผ์ ืนป่า

คาสดุ ท้ายของวรรคที่ ๓ สมั ผัสกับคาที่ ๒ ของวรรคที่ ๔

ตัวอย่างกลอนสี่ ๑ บท

เจ้าชา้ งตัวใหญ่ สัมผสั ทีไ่ มม่ ีตัวสะกดจะใช้

มีใบหูยาว สระเสียงเดียวกัน

งาน้ันสีขาว แวววาวสวยใส

สัมผัสทีม่ ีตวั สะกด จะใช้สระเสียงเดียวกัน
และตัวสะกดในมาตราเดียวกนั

ตัวอย่างกลอนสี่ ๒ บท

ชวนชมนมแมว ดอกแกว้ ชบา

ดาวเรืองเฟือ่ งฟ้า บุหงาราตรี สมั ผสั ระหวา่ งบท
มะลิพิกุล ยีส่ ุ่นลิลลี่

เอื้องคาจาปี สารภีบานเยน็



ใหน้ ักเรียนนาคาที่กาหนดให้มาเติมลงในชอ่ งว่างใหไ้ ดใ้ จความและถกู ตอ้ งตามฉันทลกั ษณ์

พร มี ชีวี

สวดมนต์ก่อนนอน ขอ........ความดี
คุม้ ครอง.......... ให้.......สขุ ใจ

ใหน้ กั เรียนนาคาที่กาหนดให้มาเติมลงในช่องว่างใหไ้ ด้ใจความและถกู ต้องตามฉันทลักษณ์

พร มี ชีวี

สวดมนตก์ ่อนนอน ขอ..พร...ความดี
คุม้ ครอง..ชีวี.. ให้..มี..สขุ ใจ

ใหน้ ักเรียนนาขอ้ ความทีก่ าหนดให้มาเติมลงในชอ่ งวา่ งให้ได้ใจความและถูกต้องตามฉนั ทลกั ษณ์

เหลา้ ยาเสพติด มีพิษนา่ กลัว
.............................
.........................
ติดคกุ เมามวั .........................

ความชั่วครอบงา

ใหน้ กั เรียนนาข้อความทีก่ าหนดให้มาเติมลงในช่องว่างให้ได้ใจความและถูกตอ้ งตามฉันทลกั ษณ์

ความชัว่ ครอบงา ติดคุกเมามัว มีพิษนา่ กลัว

เหล้ายาเสพติด มีพิษหน้ากลัว

ติดคุกเมามัว ความชว่ั ครอบงา

ใหน้ กั เรียนนาขอ้ ความทีก่ าหนดใหม้ าเติมลงในช่องว่างใหไ้ ด้ใจความและถกู ต้องตามฉันทลักษณ์

ตรงต่อเวลา รักษาเกียรติตน
.............................
.........................
เรียนร้ตู ัวคน .........................

ฝึกฝนจิตใจ

ใหน้ กั เรียนนาข้อความที่กาหนดให้มาเติมลงในชอ่ งว่างใหไ้ ด้ใจความและถกู ตอ้ งตามฉนั ทลกั ษณ์

ฝึกฝนจิตใจ เรียนรตู้ ัวคน รกั ษาเกียรติตน

ตรงตอ่ เวลา รักษาเกียรติตน
เรียนรู้ตัวคน ฝึกฝนจิตใจ

พระจนั ทร์เตม็ ดวง ควงแขนเดินชม
พวกเราพกร่ม สายลมปลิวไว

ทะเลสีฟ้า งามตาสดใส
วง่ิ เล่นกนั ไป เรือใบแล่นเร็ว

เดินป่ าชมไม้ ดูนกเสียงใส
พวกเราชอบใจ ในป่ าเขาใหญ่

ภูเขาหญา้ เขียว ทางคดเล้ียวไป
น้าเยน็ สดใส ดอกไมส้ วยงาม

ตลาดสดเชา้ พวกเราซ้ือผกั
กลบั ไปที่พกั ทาไก่หมกั ทอด

สวสั ดคี ะ่

ครูพิรญาณ์