) ) ) ) ) ) ) ) ) กระบวนการช่วยเหลือระยะแรกเริ่ม Early intervention ( EI ) นิรภา ดวงภักดี ) ) ) ) ) ) ) ) )
) ) ) ) ) ) ) ) ) Intro ) ) ) ) ) ) ) ) ) คำ นำ E-Book ฉบับ บั นี้เ นี้ป็น ป็ ส่ว ส่ นหนึ่ง นึ่ ของรายวิชานวัตกรรมและเทคโนโลยีส ยี ารสนเทศ เพื่อ พื่ การสื่อ สื่ สารการศึก ศึ ษาและการเรีย รี นรู้ โดยมีจุ มี จุ ดประสงค์เพื่อ พื่ ให้ไห้ ด้ศึก ศึ ษาหาความร ในเรื่อง กระบวนการช่ว ช่ ยเหลือระยะแรกเริ่ม ริ่ Early intervention ( EI )และได้ศึก ศึ ษา มาอย่า ย่ งเข้า ข้ใจเพื่อ พื่ เป็น ป็ ประโยชน์กั น์ กั บการเรีย รี น ผู้จัผู้ จั ดทําหวังว่า E-Bookเล่มนี้จ นี้ ะเป็น ป็ ประโยชน์กั น์ กั บผู้อ่ผู้ อ่ าน หรือ รื นัก นั เรีย รี น นัก นั ศึก ศึ ษา ที่กําลังหาข้อ ข้ มูล มู เรื่อ รื่ งนี้อ นี้ ยู่ห ยู่ ากมีข้ มี อ ข้ แนะนํา นํ หรือ รื ข้อ ข้ ผิด ผิ พลาดประการใด ผู้จัผู้ จั ดทําขอ น้อ น้ มรับไว้และขออภัยมา ณ ที่นี้ด้ นี้ ด้ วย นางสาวนิรภา ดวงภักดี ผู้จัผู้ จั ดทํา
) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ส า ร บั ญบั ก า ร ป ร ะ เ มิ น มิ ค ว า ม ส า ม า ร พื้ น พื้ ฐ า น 6 ก า ร เ ก็ บ ร ว บ ร ว ม ข้ อข้ มู ล มู ทั่ วไ ป ข อ ง เ ด็ ก พิ ก พิ า ร 2 - 4 ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง ก ร ะ บ ว น ก า ร ช่ วช่ย เ ห ลื อ ร ะ ย ะ แ ร ก เ ริ่ ม ริ่ ( E I ) 1 ก า ร คั ด ก ร อ ง ป ร ะ เ ภ ท ค ว า ม พิ ก พิ า ร ท า ง ก า ร ศึ ก ศึ ษ า 5 ก า ร จั ด ทำ แ ผ น ก า รใ ห้ บห้ ริ ก ริ า ร เ ฉ พ า ะ ค ร อ บ ค รั วรั /บุ ค ค ล ( i e p ) 7
) ) ) ) ) ) ) ) ) การจัดการให้บ ห้ ริก ริ ารที่เ ที่ หมาะสมในการส่ง ส่ เสริม ริ ทักษะพื้น พื้ ฐานความสามารถทางการเรีย รี นรู้ ) ) ) ) ) ) ) ) ) การประเมิน มิ ความก้าวหน้า 9 8 การนิเทศ ติดตาม ประเมินผลและการส่ง ส่ ต่อ 10 อ้างอิง แบบฝึก ฝึ หัด หั 1111 12
) ) ) ) ) ) ) ) ) กระบวนการช่ว ช่ ยเหลือระยะแรกเริ่ม ริ่ Early intervention ( EI ) การให้บ ห้ ริก ริ ารการช่วยเหลือระยะเเรกเริ่ม ริ่ จำ เป็นต้องดำ เนินการอย่า ย่ งเป็น ระบบและมีเ มีป้าหมายที่ชั ที่ ชั ดเจน เพื่อให้ก ห้ ารช่วยเหลือเด็กพิการสามารถตอบสนองต่อ ความจำ เป็นพิเศษของเด็กแต่ละคนได้อย่า ย่ งเหมาะสม ซึ่ง ซึ่ มีก มี ระบวนการดังต่อไปนี้ ) ) ) ) ) ) ) ) ) 1
) ) ) ) ) ) ) ) ) เป็น ป็ ขั้น ขั้ ตอนแรกในการรวบรวมข้อ ข้ มูล มู พื้น พื้ ฐานที่เกี่ยวข้อ ข้ งกับเด็ก พิก พิ ารในทุก ทุ ๆด้าน เพื่อ พื่ ให้ไห้ ด้ข้อ ข้ มูล มู ประกอบการวิเคราะห์ และตัดสิน สิ ใจในการ วางแผนการให้บ ห้ ริก ริ ารช่ว ช่ ยเหลือระยะแรกเริ่ม ริ่ ซึ่ง ซึ่ หลักการในการเก็บรวบรวม แต่ละวิธีพ ธี อสัง สั เขป ดังนี้.นี้ 1. การเก็บรวบรวมข้อมูลทั่วไปของเด็กพิการ ) ) ) ) ) ) ) ) ) 2
) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) 1.1 การสังเกต obseervation 1.2 การสัมภาษณ์ interview ) ) ) ) ) ) ) ) ) คือ การเฝ้าดูสิ่งที่เกิดขึ้นอย่า ย่ งใว่ใจ เพื่อ วิเคราะห์หาความสัมพันธ์ของสิ่งที่เกิดขึ้นนั้น กับสิ่งอื่น สิ่ง สิ่ ที่ค ที่ วรต้องสัง สั เกต การกระทำ ของเเต่ละบุคคล ความสัมพันธ์ การมีส่ว ส่ นร่ว ร่ ม คือ การรวบรวมข้อมูลโดยการพบปะ พูด คุย สนทนากับผู้ให้ข้อมูลโดยตรง 1.การสัมภาษณ์แบบเป็นมาตรฐาน อาจใช้การสัมภาษณ์ ใน 2 ลักษณะ คือ 2. การสัมภาษณ์แบบไม่เ ม่ ป็นมาตรฐาน 3
) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) 1.3 การซัก ซัประวัติ 1.4 การเยี่ยมบ้าน ) ) ) ) ) ) ) ) ) คือ การได้ข้อมูลเบื้องต้นของเด็กด้านต่างๆ จากการกรอกแบบสอบประวัติ และการสอบถาม ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับเด็กพิการและครอบครัว ทำ ให้ ข้อมูลที่ได้มีความสมบูรณ์ยิ่งขึ้น การเยี่ยมบ้านจะช่ว ช่ ยให้ทราบถึงสภาพปัญหาและ ความสัมพันธ์ของ บุคคลในครอบครัว เพื่อเป็น ประโยชน์ในการวางแผนให้สอดคล้องกับสภาพความ ต้องการและความจำ จริง 4
) ) ) ) ) ) ) ) ) เป็น ป็ วิธีก ธี ารคัดกรองเด็กหรือ รื บุคคลที่มีค มี วามบกพร่อ ร่ งแยกจากเด็กทั่วไป จัดเป็น ป็ การค้า หาเบื้อ บื้ งต้นว่ามีค มี วามผิด ผิปกติ หรือ รื มีอั มี อั ตราเสี่ย สี่ งสูง สู ต่อการมีค มี วามผิด ผิปกติ การคัดกรองเพื่อ พื่ ประโยชน์ท น์ างการศึก ศึ ษามัก มั จะพิจ พิ ารณาว่าเด็กมีลั มีลั กษณะอยู่ใยู่ น ภาวะเสี่ย สี่ ง เช่น ช่ มีค มี วาม พิก พิ าร มีค มี วามบกพร่อ ร่ งหรือ รื มีศั มี ก ศั ยภาพจำ กัดหรือ รื ไม่ ) ) ) ) ) ) ) ) ) 2. การคัดกรองประเภทความพิการทางการศึกษา 5
) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) 3. ก า ร ป ร ะ เ มิ น ค ว า ม ส า ม า ร พื้ น ฐ า น เ ป็ น ป็ ก า ร ป ร ะ เ มิ น มิ ใ ห้ ทห้ ร า บ ถึ ง พั ฒพั น า ก า ร ด้ า น ต่ า ง ๆ ข อ ง เ ด็ ก เ พื่ อ พื่ ห า จุ ด เ ด่ น จุ ด เ ด่ น โ ด ย เ ป รี ย รี บ เ ที ย บ กั บ พั ฒพั น า ก า ร ต า ม วั ย ข อ ง เ ด็ ก ทั่ ว ไ ป ซึ่ ง ซึ่ จ ะ เ ป็ น ป็ ข้ อ ข้ มู ล มู ใ น ก า ร ว า ง แ ผ น ก า รใ ห้ บห้ ริ ก ริ า ร ช่ วช่ย เ ห ลื อ ร ะ ย ะ แ ร ก เ ริ่ ม ริ่ ใ ห้ ส ห้ อ ด ค ล้ อ ง กั บ ค ว า ม จำ เ ป็ น ป็ แ ล ะ พั ฒพั น า ก า ร เ ด็ ก แ ต่ ล ะ ค น ทั้ ง ท า ง ร่ าร่ง ก า ย จิ ต ใ จ อ า ร ม ณ์ สั งสั ค ม แ ล ะ ส ติ ปั ญ ปั ญ า 6
) ) ) ) ) ) ) ) ) เป็น ป็ แนวทางในการวางแผนช่ว ช่ ยเหลือเด็กที่มีค มี วามต้องการพิเ พิ ศษแล ครอบครัว รั ตั้งแต่แรกเริ่ม ริ่ เป็น ป็ การทำ งานร่ว ร่ มกันระหว่างครอบครัว รั กับผู้ เกี่ยวข้อ ข้ งในการจัดทำ แผนบริก ริ ารที่เหมาะสมของแต่ละครอบครัว รั ) ) ) ) ) ) ) ) ) 4. การจัดทำ แผนการให้บริการเฉพาะครอบครัว/บุคคล ( IEP ) แผนการจัดการศึก ศึ ษาเฉพาะบุคคล ( iep ) คือ แผนที่กำ หนดแนวทางการจัดการศึก ศึ ษาที่ผู้เผู้กี่ยวข้อ ข้ งทุก ทุ คนควร ตระหนัก นั รับ รั ผิด ผิ ชอบ รวมทั้งมีแ มี นวทางในการจัด บริก ริ ารเสริม ริ ได้ อย่า ย่ งสอดคล้องกับความต้องการจำ เป็น ป็ พิเ พิ ศษ 7
) ) ) ) ) ) ) ) ) การจัดกิจกรรมให้เด็กพิเศษทุกประเภทจะต้องคำ นึงถึงระดับความสามารถพื้นฐานและข้อจำ กัดของ เด็กพิการแต่ละคน นอกจากนี้ยังต้องคำ นึงถึงพัฒนาการทางด้านร่า ร่ งกาย จิตใจ อารมณ์ สังคมและสติปัญญา ความสมารถทักษะทั้ง 6 ด้าน 1.ทักษะการใช้กล้ามเนื้อมัดใหญ่ 2.ทักษะการใช้กล้ามเนื้อมัดเล็ก 3. ทักษะทางด้านภาษาและการสื่อสาร 4.ทักษะทางสังคม 5. ทักษะการช่ว ช่ ยเหลือตนเอง 6. ทักษะความสามารถทางการเรียนรู้และทักษะที่จำ เป็นแต่ละประเภทความพิการ และทักษะที่จำ เป็นแต่ละประเภทความพิการ ) ) ) ) ) ) ) ) ) 5. การจัดการให้บริการที่เหมาะสมในการส่งเสริม ทักษะพื้นฐานความสามารถทางการเรียนรู้ 8
) ) ) ) ) ) ) ) ) ค รู ก า ร ศึ ก ศึ ษ า พิ เ พิ ศ ษ ค รู ผู้ รั ผู้ บรั ผิ ด ผิ ช อ บ อ า จ จ ะ ก า ร ป ร ะ ชุ ม เ พื่ อ พื่ ส รุ ป ห า ค ว า ม ก้ า ว ห น้ าน้ ข อ ง เ ด็ ก แ ต่ ล ะ ค น ต ล อ ด จ น มี ก มี า ร ร า ย ง า น ค ว า ม ก้ า ว ห น้ าน้ โ ด ย มี พ่ มี อพ่แ ม่ หม่รื อ รื ผู้ ปผู้ ก ค ร อ ง เ ข้ าข้ ม า มี ส่ มี วส่น ร่ วร่ม ใ น ก า ร ป ร ะ เ มิ น มิ ซึ่ ง ค ว ร จ ะ มี ก มี า ร ป ร ะ เ มิ น มิ อ ย่ าย่ง น้ อ น้ ย ปี ล ปี ะ 1 ครั้ง ) ) ) ) ) ) ) ) ) 6. ก า ร ป ร ะ เ มิ น ค ว า ม ก้ า ว ห น้ า 9
) ) ) ) ) ) ) ) ) การนิเทศ ติดตาม ประเมินผลและการส่ง ส่ ต่อ เป็นการกำ กับ ติดตามผล การให้ บริการช่ว ช่ ยเหลือระยะแรกเริ่ม ตามแนวทางการให้บริการ แะการจัดกิจกรรม สอดคล้องและ มะนตอบสนองความต้องการจำ เป็นพิเศษและเป็นไป ตามแผนบริการเฉพาะครอบครัว และ แผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล รวมถึงการที่เด็กพิการได้รับการสนับสนุนสิ่งอำ นวยความ สะดวก สื่อบริการ และความช่ว ช่ ยเหลืออื่นใดทางการศึกษา ตรงตามความต้องการตามที่ กำ หนดไว้ในแผน บริการเฉพาะครอบครัวและแผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล ตลอดจน เด็ก พิการได้รับการลงคออย่า ย่ งเหมาะสมทั้งทางด้านการศึกษา การแพทย์ อาชีพ และการ สังคมสงเคราะห์ ) ) ) ) ) ) ) ) ) 7. การนิเ นิ ทศ ติดตาม ประเมินผลและการส่ง ส่ ต่อ 10
) ) ) ) ) ) ) ) ) Contents แบบฝึก ฝึ หัด หั 01 02 03 กระบวนการช่ช่ว ช่ช่ ยเหลืลื ลืลื อ ระยะแรกเริ่ริ่ม ริ่ริ่ มีมีกี่กี่ มีมี ขั้ขั้ กี่กี่ ขั้ขั้ น ขั้ขั้ ตอน ) ) ) ) ) ) ) ) ) การจัจั จัจั ดทำทำ ทำทำ ทำทำแผนการศึศึก ศึศึ ษาเฉพาะ บุบุ บุบุ คคล IEP อยู่ยู่ ยู่ยู่ ใยู่ยู่ นขั้ขั้ ขั้ขั้ น ขั้ขั้ ตอนที่ที่เ ที่ที่ ท่ท่ ท่ท่ าไหร่ร่ ร่ร่ การจัจั จัจั ดกิกิ กิกิ จกรรมให้ห้เ ห้ห้ ด็ด็ ด็ด็ กพิพิเ พิพิ ศษทุทุก ทุทุ ประเภทจะต้ต้ ต้ต้ องคำคำ คำคำ คำคำนึนึ นึนึ งถึถึ ถึถึ งอะไรบ้บ้า บ้บ้ ง ตอบ ....................................... ตอบ ............................................. ตอบ..................................... 11
) ) ) ) ) ) ) ) ) อ้างอิง . ) ) ) ) ) ) ) ) ) คู่มื คู่ มื อ งานบริการช่ว ช่ ยเหลือระยะแรกเริ่ม ( EI ) และเตรียมความพร้อม.(2563). 12 : ศูนย์ก ย์ ารศึกษาพิเ พิ ศษประจำ จังหวัดนครสวรรค์
) ) ) ) ) ) ) ) ) จั ด ทำ โ ด ย ) ) ) ) ) ) ) ) ) น า ง ส า ว นิ ร ภ า ด ว ง ภั ก ดี 1 2 2 ส า ข า ก า ร ศึ ก ษ า พิ เ ศ ษ
) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) )