ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ แหล่งอารยธรรมในทวีปเอเชีย กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนส่วนบุญโญปถัมภ์ ลำพูน จัดทำขึ้นมาใช้เป็นสื่อในการจัดการเรียนการสอน ในรายวิชาประวัติศาสตร์4 รหัสวิชา ส22114 เพื่อให้ผู้เรียนเกิดความสนใจและเพิ่มประสิทธิภาพในการเรียนรู้ สำหรับนักเรียน ในการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้แหล่งอารยธรรมในทวีปเอเชีย สำหรับนักเรียนชั้น มัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนส่วนบุญโญปถัมภ์ ลำพูน ผู้เรียนควรปฏิบัติตามขั้นตอน ดังนี้ 1. นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนและหลังเรียน จำนวน 20 ข้อ 2. ลงมือปฏิบัติกิจกรรมตามลำดับขั้นตอนที่ระบุไว้ในชุดกิจกรรมการเรียนรู้ 3. หากประสบปัญหาหรือมีข้อสงสัยในการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ให้สอบถาม หรือปรึกษาครูผู้สอน คำชี้แจงการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ก จิรัชญา ครองเมือง
สารบัญ คำชี้แจงชุดกิจกรรม ก แบบทดสอบก่อนเรียน 1 ใบความรู้ที่ 1 เรื่องอารยธรรมตะวันออก 4 ใบกิจกรรมที่ 1 เรื่องอารยธรรมตะวันออกในทวีปเอเชีย 5 ใบความรู้ที่ 2 เรื่องอารยธรรมตะวันออกจีน 6 ใบกิจกรรมที่ 2 เรื่องราชวงศ์ต่าง ๆ ของอารยธรรมจีน 11 ใบกิจกรรมที่ 3 เรื่องอารยธรรมจีนสมัยก่อนประวัติศาสตร์ 12 ใบกิจกรรมที่ 4 เรื่องอิทธิพลของอารยธรรมจีน 13 ใบความรู้ที่ 3 เรื่องอารยธรรมอินเดีย 14 ใบกิจกรรมที่ 5 เรื่องอารยธรรมอินเดีย 17 ใบกิจกรรมที่ 6 เรื่องอิทธิพลของอารยธรรมอินเดีย 18 ใบความรู้ที่ 4 เรื่องอารยธรรมเมโสโปเตเมีย 19 ใบกิจกรรมที่ 7 เรื่องอารยธรรมเมโสโปเตเมีย 22 ใบความรู้ที่ 5 เรื่องอารยธรรมอิสลาม 23 ใบกิจกรรมที่ 8 เรื่องอารยธรรมอิสลาม 25 ใบกิจกรรมที่ 9 เรื่องแหล่งกำเนิดอารยธรรม 26 ใบกิจกรรมที่ 10 อารยธรรมตะวันออกในทวีปเอเชีย 27 แบบทดสอบหลังเรียน 28 หน้า
แบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง แหล่งอารยธรรมในทวีปเอเชีย คำชี้แจง ข้อสอบแบบตัวเลือก 4 ตัวเลือก จำนวน 20 ข้อ มาตรฐาน ส 4.2 ม.2/2 ระบุความสำคัญของแหล่งอารยธรรมโบราณในภูมิภาคเอเชีย คำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องโดยทำเครื่องหมายกากบาทลงบนข้อที่เลือก 1. อารยธรรมจีน กำเนิดขึ้นที่ใด 1. บริเวณลุ่มแม่น้ำหวงเหอ 2. บริเวณลุ่มแม่น้ำไทกรีส-ยูเฟรทีส 3. บริเวณลุ่มแม่น้ำคงคา 4. บริเวณลุ่มแม่น้ำแยงซีเกียง 2. อารยธรรมใดต่อไปนี้ ไม่ใช่อารยธรรมตะวันออก 1. อารยธรรมอินเดีย 2. อารยธรรมเมโสโปเตเมีย 3. อารยธรรมอิสลาม 4. อารยธรรมอียิปต์ 3. วัฒนธรรมแรกของยุคหินใหม่ของจีน คือวัฒนธรรมใด 1. วัฒนธรรมหลงซาน 2. วัฒนธรรมหยางเชา 3. วัฒนธรรมโจมอน 4. วัฒนธรรมยะโยะอิ 4. ราชวงศ์ที่ปกครองจีนยาวนานที่สุด คือราชวงศ์ใด 1. ราชวงศ์ซาง 2. ราชวงศ์โจว 3. ราชวงศ์ถัง 4. ราชวงศ์หมิง 5. สมัยฮั่นมีการขยายอาณาเขตอย่างกว้างขวาง มีการเปิดเส้นทางการค้าออกไปยังดินแดนต่าง ๆ สินค้าที่ สำคัญที่จีนส่งไปขายคือ ผ้าไหม และแพรพรรณ ส่งผลให้เกิดเส้นทางการค้าใด 1. เส้นทางสายการค้า 2. เส้นทางการค้าสายฮั่น 3. เส้นทางสายแพรไหม 4. เส้นทางสายผ้าไหม 6. การศึกษาประวัติศาสตร์แหล่งอารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุต้องศึกษาจากหลักฐานทางประวัติศาสตร์ข้อใด 1. คัมภีร์พระเวท 2. เมืองโบราณโมเฮนโจดาโรและฮารัปปา 3. มหากาพย์รามายณะ และมหาภารตะ 4. เสาศิลาจารึกของพระเจ้าอโศกมหาราช 7. หากต้องการจะศึกษาการเผยแผ่พุทธศาสนาของพระเจ้าอโศกมหาราช สามารถศึกษาได้จากหลักฐานใด 1. คัมภีร์พระเวท 2. เอกสารบันทึกของชาวต่างชาติ 3. เสาหินพระเจ้าอโศกมหาราช 4. การบันทึกของพระเจ้าอโศกมหาราช 1
8. ข้อใดที่แสดงถึงความเจริญของอารยธรรมอินเดีย 1. การคิดค้นประดิษฐ์เข็มทิศ 2. การใช้เลขศูนย์และเลขอารบิก 3. การใช้ระบบการชั่ง วัด ตวง 4. การผ่าตัดคลอด 9. การที่มหากาพย์รามายณะได้รับความนิยมในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ก่อให้เกิดเหตุการณ์ใด 1. เกิดการสร้างสรรค์ด้านวิทยาศาสตร์ 2. เกิดการสร้างสรรค์ด้านจิตรกรรมและนาฏศิลป์ 3. เกิดการสร้างสรรค์ด้านระบอบการเมืองการปกครอง 4. เกิดการสร้างสรรค์ด้านภาษาและวรรณคดี 10. เมื่อสิ้นสุดสมัยโมกุล อินเดียตกเป็นอาณานิคมของชาชาติใด 1. อังกฤษ 2. สหรัฐอเมริกา 3. ฝรั่งเศส 4. โปรตุเกส 11. ข้อใดกล่าวถึง เมโสโปเตเมีย ได้ถูกต้องที่สุด 1. เมโสโปเตเมียเป็นดินแดนที่ราบลุ่มแม่น้ำไทกริส 2. เมโสโปเตเมีย แปลว่า ดินแดนระหว่างแม่น้ำ 2 สาย คือแม่น้ำไทกรีสและแม่น้ำยูเฟรทีส 3. เมโสโปเตเมีย เป็นอารยธรรมที่กำเนิดขึ้นในภูมิภาคเอเชียใต้ 4. เมโสโปเตเมีย เป็นอารยธรรมที่สร้างจตุรประดิษฐ์ 12. การที่บริเวณซูเมอร์เป็นบริเวณที่มีความอุดมสมบูรณ์จากดินตะกอนที่ทับถมอยู่บนฝั่งแม่น้ำ มีฝนตกน้อย พื้นที่ที่อยู่ห่างแม่น้ำจะแห้งแล้ง แต่บริเวณสองฝั่งแม่น้ำจะมีน้ำเอ่อท่วม ทำให้บางแห่งมีน้ำขัง จาก สภาพแวดล้อมดังกล่าว ข้อใดไม่ใช่วิธีการแก้ไขปัญหาดังกล่าว 1. การสร้างทำนบกั้นน้ำบริเวณสองฝั่งแม่น้ำ 2. การขุดคลองระบายน้ำ ทำประตูน้ำ 3. สร้างอ่างเก็บน้ำและเขื่อนกั้นน้ำ 4. สร้างฝายชะลอน้ำ 13. ข้อใดกล่าวไม่ถูกต้องเกี่ยวกับ ซิกกูแรต 1. เป็นสิ่งก่อสร้างเพื่อใช้ประกอบพิธีกรรมทางศาสนา สร้างด้วยดินเหนียวตากแห้ง บนยอดสูงสุดทำ เป็นวิหารบูชาเทพเจ้า 2. เป็นเทวสถานสำหรับประกอบพิธีกรรมทางศาสนา 3. เป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ซึ่งเป็นที่ประทับของเทพเจ้ารูปร่างคล้ายพีระมิดของอียิปต์ 4. เป็นสถานพระราชวังและเป็นที่ประทับของกษัตริย์ 14. ชาวสุเมเรียนเป็นชนชาติที่ประดิษฐ์ตัวอักษรใด 1. อักษรเฮียโรกลิฟิก 2. อักษรคูนิฟอร์ม 3. อักษรละติน 4. อักษรพินอิน 2
15. ประมวลกฎหมายฮัมมูราบี เป็นกฎหมายที่ยึดหลัก ตาต่อตา ฟันต่อฟัน มีความเข้มงวด บทลงโทษที่ กำหนดไว้มีความรุนแรง ข้อใดไม่สอดคล้อง 1. ถ้าชายใดบุกรุกเข้าไปในบ้านใดบ้านหนึ่ง จะต้องถูกฆ่าตรงช่องที่เขาบุกรุกเข้าไป และจะถูกฝังตรง ณ ที่ตรงนี้ 2. ถ้าลูกคนใดทุบตีบิดา มือจะต้องถูกตัด 3. ถ้าชายใดทำให้แขนขาของชนชั้นสูงหัก เขาจะต้องถูกหักแขนหักขา 4. ถ้าหญิงใดทำการขโมยของมีค่า เขาจะต้องถูกจำคุก 16. อารยธรรมอิสลามมีแหล่งกำเนิดที่ใด 1. ลุ่มแม่น้ำสินธุ 2. คาบสมุทรอินเดีย 3. ลุ่มแม่น้ำไทกรีส-ยูเฟรทีส 4. คาบสมุทรอาระเบีย 17. ข้อใดไม่เกี่ยวข้องกับการที่ชาวอาหรับอยู่ในสภาพแวดล้อมที่แห้งแล้งของทะเลทราย 1. รักอิสระ เร่ร่อน 2. นับถือเทพเจ้า เช่น ต้นไม้ น้ำพุ และหิน 3. รักถิ่นที่อยู่อาศัย ไม่ชอบการย้ายที่อยู่ 4. ประกอบอาชีพเกษตรกรรมเป็นหลัก 18. ข้อใดคือเวลาการละหมาดของชาวมุสลิมที่ถูกต้อง 1. รุ่งอรุณ ย่ำรุ่ง กลางวัน บ่ายคล้อย พลบค่ำ 2. ย่ำรุ่ง กลางวัน เย็น พลบค่ำ กลางคืน 3. ย่ำรุ่ง กลางวัน เย็น กลางคืน 4. ย่ำรุ่ง กลางวัน บ่ายคล้อย พลบค่ำ 19. การจ่ายทรัพย์สินส่วนเกินจำนวนหนึ่ง เช่น เงินทอง สินค้าที่เหลือใช้ ให้แก่ผู้มีสิทธิ์ได้รับ เป็นคำสอนใด 1. การจ่ายซะกาต 2. การละหมาด 3. การประกอบพิธีฮัจญ์ 4. การถือศีลอด 20. ข้อใดคือ ศาสนสถานของศาสนาอิสลาม 1. โบสถ์ 2. อุโบสถ 3. สุเหร่า 4. เทวสถาน 3
ใบความรู้ 1 อารยธรรมตะวันออก อารยธรรมตะวันออก เป็นอารยธรรมที่เจริญรุ่งเรือง อยู่ในซีกโลกตะวันออกหรือทวีปเอเชีย ประกอบด้วย อารยธรรมสำคัญ 4 อารยธรรม ได้แก่ อารยธรรมจีน อารยธรรมอินเดีย อารยธรรมเมโสโปเตเมีย และอารยธรรม อิสลาม อารยธรรมเหล่านี้เป็นรากฐานความเจริญรุ่งเรือง ทางด้านความคิด ความเชื่อ ศาสนา ภูมิปัญญา วัฒนธรรม ศิลปะวิทยาการ อักษรศาสตร์ รวมทั้งชีวิตความเป็นอยู่ ของประชาชนในโลกตะวันออก แบบจำลองหมู่บ้านในวัฒนธรรมหยางเชา เมืองโมเฮนโจ-ดาโร แบบจำลองซิกกูแรต มัสยิดอัลอักศอ 4
ใบกิจกรรมที่ 1 เรื่องอารยธรรมตะวันออกในทวีปเอเชีย คำชี้แจง ให้นักเรียนสรุปแผนผังความคิดในเรื่องอารยธรรมตะวันออกในทวีปเอเชีย อารยธรรมตะวันออก ในทวีปเอเชีย อารยธรรม................................................... อารยธรรม................................................... อารยธรรม................................................... อารยธรรม................................................... 5
ใบความรู้ 2 อารยธรรมจีน อารยธรรมจีน มีแหล่งกำเนิดในบริเวณลุ่มแม่น้ำฮวงโห (แม่น้ำเหลือง) จึงเรียกกันว่า อารยธรรมลุ่มแม่น้ำฮวงโห มีอิทธิพล ต่อประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกในด้านภาษา ศาสนา และ ศิลปวัฒนธรรม ญี่ปุ่น เกาหลี แม่น้ำสายสำคัญ ได้แก่ แม่น้ำฮวงโห แม่น้ำฉางเจียง แม่น้ำจู (เดิมเรียกแม่น้ำกวางตุ้ง) แม่น้ำฮวงโห แม่น้ำฉางเจียง แม่น้ำจู (แม่น้ำกวางตุ้ง) 6
อารยธรรมจีนสมัยก่อนประวัติศาสตร์ มนุษย์สมัยก่อนประวัติศาสตร์จีน มีวิวัฒนาการลืบต่อมา หลายยุค จนเข้าสู่ยุคหินใหม่ แหล่งวัฒนธรรมที่สำคัญคือ วัฒนธรรมหยางเชา และวัฒนธรรมหลงซาน ค.ศ. 1921 มีการค้นพบแหล่งวัฒนธรรมยุคหินใหม่ที่เมือง หยางเชา มณฑลเหอนาน อายุประมาณ 7,000 – 5,000 ปี ก่อนคริสต์ศักราช บริเวณภาคเหนือของจีน พบร่องรอยของ การปลูกบ้าน ภาชนะดินเผา มีการใช้สีขาว แดง ดำและน้ำตาล เขียนเป็นลวดลายบนภาชนะ เป็นวัฒนธรรมยุคหินใหม่ ตั้งอยู่ทางตะวันออกของแหล่ง วัฒนธรรมหยางเชา ค้นพบที่มณฑลซานตง ลักษณะโดยทั่วไปของ วัฒนธรรมหลงซานคล้ายกับวัฒนธรรมหยางเชา มีข้อแตกต่างใน การทำเครื่องปั้นดินเผา วัฒนธรรมหลงซานทำเครื่องปั้นดินเผา สีดำชัดผิวจนขึ้นเงา มากกว่าการเขียนลวดลายสี วัฒนธรรมหยางเชา (Yang Shao Culture) วัฒนธรรมหลงซาน (Yang Shao Culture) ยุคหินเก่า ประมาณ 1,700,000 ปีมาแล้ว พบ หลักฐานโครงกระดูกมนุษย์ปักกิ่งที่ ถ้ำโจวโข่วเตี้ยน ใช้ชีวิตเร่ร่อน เก็บของป่า ล่าสัตว์ ใช้ขวานหิน กะเทาะหน้าเดียว ปีก่อนค.ศ. ยุคหินกลาง ประมาณ 10,000 – 6,000 ปีมาแล้ว มนุษย์ใช้ชีวิตกึ่ง เร่ร่อน ตั้งหลักแหล่งถาวร ใช้เครื่องมือหิน ยุคหินใหม่ ประมาณ 6,000 – 4,000 ปีมาแล้ว มนุษย์ตั้งหลักแหล่งเป็นชุมชน เช่น ชุมชนปานโพ รู้จักการปลูกข้าวฟ่าง เลี้ยงสัตว์ ทอผ้า ปลูกบ้านมีหลังคา ผนัง ทำเครื่องปั้นดินเผา ยุคโลหะ ประมาณ 4,000 – 1,766 ปีมาแล้ว พบหลักฐานมีดทองแดง ที่มณฑล กานซู พบสำริด เช่น ที่บรรจุเหล้า กระถาง เป็นต้น 7
อารยธรรมจีนในสมัยราชวงศ์ต่าง ๆ ราชวงศ์ซาง Shang Dynasty • เป็นราชวงศ์แรกของจีน • มีการปกครองแบบนครรัฐ • มีการประดิษฐ์ตัวอักษรขึ้นใช้เป็นครั้งแรก พบคำจารึกบน กระดองเต่าและกระดูกวัวที่ใช้ในการพยากรณ์เรียกว่า กระดูกทำนายโชคชะตา • มีความเชื่อในเรื่องเทพเจ้า บูชาวิญญาณบรรพบุรุษ • มีนักปราชญ์จีน เกิดลัทธิขงจื๊อ ลัทธิเต๋า • เป็นราชวงศ์ที่ปกครองจีนยาวนานที่สุด • แนวความคิดด้านการปกครอง เชื่อเรื่องกษัตริย์เป็นโอรส แห่งสวรรค์ สวรรค์มอบอำนาจให้มาปกครองมนุษย์ เรียกว่า อาณัติแห่งสวรรค์ • เริ่มต้นยุคศักดินาของจีน ราชวงศ์โจว Chou Dynasty • สมัยของการสร้างความมั่นคงและความเป็นปึกแผ่น • จักรพรรดิองค์แรกคือ ฉิ่นซื่อหวงตี้ หรือ จิ๋นซีฮ่องเต้ • มีการสร้างกำแพงเมืองจีน • มีการใช้เหรียญกษาปณ์ มาตราวัด ชั่ง ตวง ราชวงศ์จิ๋นหรือฉิน Qin Dynasty • ยุคทองด้านการค้า • เปิดเส้นทางการค้าขาย เรียกว่า เส้นทางสายไหม มีการ ค้าขายกับอาณาจักรโรมัน อินเดีย อาหรับ สินค้าที่จีนส่งไปขาย คือ ผ้าไหมและแพรพรรณ • มีการคิดประดิษฐ์เครื่องวัดตำแหน่งดวงดาวและเครื่องวัด แผ่นดินไหว (ถือเป็นเครื่องวัดแผ่นดินไหวเครื่องแรกของโลก) • ปลายราชวงศ์เกิดการชิงอำนาจ 3 อาณาจักร (สามก๊ก) ราชวงศ์ฮั่น Han Dynasty สมัยโบราณสมัยจักรวรรดิ 8
• สมัยจักรพรรดิเหวินตี้ นำจีนกลับสู่ความเป็นปึกแผ่นอีกครั้ง • ขุดคลองเชื่อมแม่น้ำฮวงโหกับแม่น้ำฉางเจียง เพื่อประโยชน์ด้าน คมนาคม • ฮ่องเต้เป็นผู้ควบคุมอำนาจ มีขุนนางเป็นผู้ช่วยในการบริหาร ราชวงศ์สุ่ย Sui Dynasty • ยุคทองของอารยธรรมจีน มีความเจริญทุกด้าน • พระถังซำจั๋ง เดินทางไปศึกษาพระไตรปิฎกที่ชมพูทวีป • ศิลปะแขนงต่าง ๆ มีความรุ่งเรือง • บ้านเมืองมีความสงบเรียบร้อย ราชวงศ์ถัง Tang Dynasty • มีความก้าวหน้าด้านการเดินเรือสำเภา • มีการประดิษฐ์เครื่องมือที่ทันสมัยมากยิ่งขึ้น เช่น การสร้าง เข็มทิศ การใช้ลูกคิด • สมัยนี้งานจิตรกรรมและเครื่องปั้นดินเผา มีความเจริญขึ้น สูงสุด ราชวงศ์ซ่งหรือซ้อง Song Dynasty • ถูกชนเผ่ามองโกลยึดครอง ฮ่องเต้ คือ กุบไลข่าน • ขยายอำนาจไปอย่างกว้างขวาง • ติดต่อค้าขายกับต่างชาติมากขึ้น ราชวงศ์หยวน Yuan Dynasty สมัยจักรวรรดิ 9
• มีการสำรวจทางทะเล (เส้นทางการเดินเรือ) • สร้างพระราชวังหลวงปักกิ่ง (พระราชวังต้องห้าม) • วรรณกรรมที่สำคัญ เช่น สามก๊ก ไซอิ๋ว • ชาวตะวันตกเข้ามาติดต่อกับจีนโดยเส้นทางเครื่องเทศ ราชวงศ์หมิง Ming Dynasty • เป็นราชวงศ์ชนเผ่าแมนจู จีนเสื่อมถอยความเจริญลงทุกด้าน • ถูกชาติตะวันตกรุกราน • เกิดกบฏนักมวย เพื่อต่อต้านราชวงศ์แมนจู • จีนเปลี่ยนแปลงการปกครองเป็นแบบสาธารณรัฐ ในปี ค.ศ.1911 ราชวงศ์ชิง Qing Dynasty 10
ใบกิจกรรมที่ 2 เรื่อง ราชวงศ์ต่าง ๆ ของอารยธรรมจีน คำชี้แจง ให้นักเรียนเติมหมายเลขเพื่อเรียงลำดับราชวงศ์ต่าง ๆ พร้อมบอกจุดเด่นของแต่ละราชวงศ์ของอารยธรรมจีนให้ถูกต้อง ........................................................................... ........................................................................... จุดเด่น 11 ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ราชวงศ์ชิง Qing Dynasty ราชวงศ์หมิง Ming Dynasty ราชวงศ์ซ่งหรือซ้อง Song Dynasty ราชวงศ์หยวน Yuan Dynasty ราชวงศ์ถัง Tang Dynasty ราชวงศ์สุย Sui Dynasty ราชวงศ์ฮั่น Han Dynasty ราชวงศ์จิ๋นหรือฉิน Qin Dynasty ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ........................................................................... ราชวงศ์โจว Chou Dynasty ราชวงศ์ซาง Shang Dynasty
ใบกิจกรรมที่ 3 เรื่องอารยธรรมจีนสมัยก่อนประวัติศาสตร์ คำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคำตอบและเติมคำตอบลงในช่องว่างให้ถูกต้อง ราชวงศ์ซาง ราชวงศ์โจว ราชวงศ์จิ๋นหรือฉิน ราชวงศ์ฮั่น ราชวงศ์ซ่งหรือซ้อง ราชวงศ์ชิง ………………………………1. ถูกชนชาติตะวันตกรุกราน ……………………………..2. เป็นราชวงศ์แรกของจีน ...................................3. กระดูกทำนายโชคชะตา ...................................4. เกิดนักปราชญ์จีน เกิดลัทธิขงจื๊อ ลัทธิเต๋า ...................................5. เป็นราชวงศ์ที่ปกครองจีนยาวนานที่สุด ...................................6. สมัยแห่งการสร้างความมั่นคง สร้างความเป็นปึกแผ่นมีการสร้าง กำแพงเมืองจีน ...................................7. เปิดเส้นทางสายแพรไหม เป็นเส้นทางการค้าขายกับ อินเดีย อาหรับ ...................................8. มีการสร้างจตุรประดิษฐ์ขึ้น ได้แก่ เข็มทิศ ดินปืน แท่นพิมพ์ กระดาษ ..................................9. มีการประดิษฐ์เครื่องวัดแผ่นดินไหวเครื่องแรกของโลก ................................10. เป็นราชวงศ์สุดท้ายของจีน จีนเสื่อมถอยลงทุกด้าน 12
ใบกิจกรรมที่ 4 เรื่องอิทธิพลของอารยธรรมจีน คำชี้แจง ให้นักเรียนเติมคำตอบลงในช่องว่างให้ถูกต้อง ลัทธิขงจื๊อ คือ ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ลัทธิเต๋า คือ ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... วรรณกรรมของจีน ได้แก่ ..................................................................................................... 1……………........................................ 2……………........................................ 3……………........................................ 4……………........................................ 13
ใบความรู้ 3 อารยธรรมอินเดีย อารยธรรมอินเดีย คำว่าอินเดีย มาจากภาษาสันสกฤตว่า สินธุ หรือ ฮินดุ ซึ่งเป็นที่แม่น้ำสายสำคัญด้านทิศตะวันตกของ อินเดียโบราณและเป็นแหล่งอารยธรรมแห่งแรกของอินเดีย เมื่อประมาณ 2,500 ปีก่อนคริสต์ศักราช พบหลักฐานเป็น ซากเมืองโบราณ 2 แห่งในบริเวณลุ่มแม่น้ำสินธุ 1. เมืองโมเฮนโจ ดาโร ทางตอนใต้ของปากีสถาน 2. เมืองฮารัปปา ในแคว้นปัญจาบ ประเทศปากีสถาน ปัจจุบัน แผนที่แสดงที่ตั้งอารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ เมืองฮารัปปา เมืองโมเฮนโจ ดาโร มีความโดดเด่นเรื่องสถาปัตยกรรมและการวาง ผังเมืองอย่างเป็นระเบียบ แบ่งเขตภายในเมือง ออกเป็นสัดส่วน มีป้อมปราการ เขตที่อยู่อาศัย ศาสนสถาน สระอาบน้ำสาธารณะ ถูกสันนิษฐานว่า สร้างขึ้นโดยชาวดราวิเดียน เมืองโมเฮนโจ ดาโรและเมืองฮารัปปา อารยธรรมอินเดียในสมัยต่าง ๆ 1. สมัยอารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ ประมาณ 2,500 – 1,500 ปี ก่อนคริสต์ศักราช • มีวัฒนธรรมอยู่ที่เมืองโมเฮนโจ - ดาโรและเมืองฮารัปปา • ปัจจุบัน สันนิษฐานว่าเป็นอารยธรรมของชนพื้นเมืองเดิมที่เรียกว่า ทราวิฑ หรือพวกดราวิเดียน มีการค้นพบหลักฐาน จารึกเป็นตัวอักษร โบราณ แต่ยังไม่มีใคร อ่านออก แผนที่แสดงที่ตั้งอารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ 14
• กำเนิดของศาสนาพราหมณ์ ระบบวรรณะ (พวกอารยันอพยพเข้าสู่อินเดีย รวบรวมคำภีร์พระเวท) • เป็นอารยธรรมของชนเผ่าอินโด - อารยัน • บทประพันธ์มหากาพย์ที่ยิ่งใหญ่ 2 เรื่อง คือ รามายณะ และมหาภารตะ 2. สมัยพระเวท ประมาณ 1,500 – 600 ปี ก่อนคริสต์ศักราช • กำเนิดศาสนาพุทธและศาสนาเชน • ตั้งแต่ศาสนาพุทธเป็นที่นิยมนับถือในอินเดีย จึงเรียกสมัยนี้ว่า พุทธกาล 3. สมัยพุทธกาล ประมาณ 1,500 – 600 ปี ก่อนคริสต์ศักราช • พระเจ้าจันคุปต์ ปฐมกษัตริย์ราชวงศ์ ได้รวบรวมแว่นแคว้นในชมพูทวีปให้เป็นปึกแผ่นภายใต้จักรวรรดิเป็น ครั้งแรกของอินเดีย • มีการเผยแพร่พุทธศาสนาไปยังดินแดนต่าง ๆ รวมถึงภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งเผยแพร่เข้าสู่ แผ่นดินไทยในยุคสมัยที่ยังเป็นอาณาจักรทวารวดี 4. สมัยจักรวรรดิเมารยะ ประมาณ 321 – 184 ปี ก่อนคริสต์ศักราช • เป็นยุคทองของอินเดียโบราณ • อินเดียมีความเจริญรุ่งเรืองทุกด้าน โดยเฉพาะด้านคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ เช่น คำนวณเส้นผ่าน ศูนย์กลางของดวงจันทร์ได้ มีการคิดค้นทำสบู่ ซีเมนต์ เป็นต้น • มีการมหาวิทยาลัยที่ใหญ่ มีนักศึกษาจากประเทศต่าง ๆ เข้ามาศึกษาเป็นจำนวนมาก 5. สมัยราชวงศ์คุปตะ ประมาณ ค.ศ. 320-550 • เป็นยุคที่จักรวรรดิแตกแยกเป็นแคว้นหรืออาณาจักรเป็นจำนวนมาก ต่างมีราชวงศ์ปกครองกันเอง • ศาสนาอิสลามเริ่มเผยแพ่เข้าสู่อินเดียทางเหนือ • ทางตอนใต้ของอินเดียนับถือศาสนาพราหมณ์ – ฮินดู มีความเจริญรุ่งเรืองทางการค้า 6. สมัยหลังราชวงศ์คุปตะ ประมาณ ค.ศ. 550-1206 15
• เป็นยุคที่มุสลิมเข้ามาปกครองอินเดีย • ตั้งโดยมุสลิมเชื้อสายเติร์ก เรียกว่า ราชวงศ์มัมลูก มีเมืองเดลีเป็นเมืองหลวง จึงเรียกว่า สุลต่านแห่งเดลี • รับวิธีทำกระดาษ ดินปืน เครื่องกระเบื้องจีนเข้ามา 8. สมัยสุลต่านแห่งเดลี หรือราชวงศ์มัมลูก ประมาณ ค.ศ. 1206-1526 • ตั้งโดยบาร์บู เชื้อสายพวกมองโกล สุลต่านที่ยิ่งใหญ่คือ อักบาร์มหาราช • สมัยของชาร์ จาฮาน ทรงสร้างทัชมาฮัล อันเป็นสุสานฝังพระศพพระมเหสีมุมตัสมาฮัล • เป็นราชวงศ์สุดท้ายของอินเดีย 9. สมัยจักวรรดิโมกุล ประมาณ ค.ศ. 1526-1585 • อังกฤษเข้าปกครองอินเดีย สมเด็จพระราชินีนาถเป็นจักรพรรดินีของอินเดีย • รัฐบาลอังกฤษตั้งข้าหลวงใหญ่มาปกครองอินเดีย • ปลายศตวรรษที่ 19 อินเดียเรียกร้องเอกราช ผู้นำที่สำคัญคือ มหาตมาคานธี ยวาหร์ลาล เนห์รูโดยใช้หลัก อหิงสา 10. อังกฤษปกครองอินเดีย ประมาณ ค.ศ. 1858-1947 • อินเดียได้รับเอกราช แต่ประเทศออกเป็น 2 ส่วน - อินเดีย ประชากรส่วนใหญ่เป็นฮินดู - ปากีสถาน ประชากรส่วนใหญ่เป็นมุสลิม 11. อินเดียได้เอกราช ประมาณ ค.ศ. 1947 • ปากีสถานตะวันออกแยกออกจากประเทศปากีสถานเป็นประเทศใหม่ คือ บังกลาเทศ 12. บังกลาเทศ ประมาณ ค.ศ. 1971 16
ใบกิจกรรมที่ 5 เรื่องอารยธรรมอินเดีย คำชี้แจง ให้นักเรียนทำเครื่องหมาย✓หน้าข้อความที่ถูก และทำเครื่องหมายหน้าข้อความที่ผิด และแก้ไขข้อความที่ผิดให้ถูกต้อง 1. คำว่าอินเดีย เป็นคำภาษากรีก แปลว่า ที่อยู่ระหว่างแม่น้ำต้นกำเนิดในลุ่มแม่น้ำ 2 สาย คือ ไทกริสและยูเฟรติส ข้อความแก้ไข...................................................................................................................... 2. แหล่งกำเนิดอารยธรรมอินเดียคือ บริเวณลุ่มแม่น้ำสินธุ ข้อความแก้ไข...................................................................................................................... 3. เมืองโบราณ 2 แห่งบริเวณลุ่มแม่น้ำสินธุ คือเมืองโมเฮนโจ ดาโร และฮารัปปา ข้อความแก้ไข...................................................................................................................... 4. เมืองโมเฮนโจ ดาโร และฮารัปปา ถูกสันนิษฐานว่า ชาวอารยันเป็นผู้สร้าง 5. มหากาพย์ที่ยิ่งใหญ่ของอินเดียคือ รามายาณะและกิลกาเมช ข้อความแก้ไข...................................................................................................................... ข้อความแก้ไข...................................................................................................................... 6.สมัยราชวงศ์คุปตะ อินเดียมีความเจริญทุกดด้าน ถือเป็นยุคทองของอินเดียโบราณ 7. มุสลิมเข้ามาปกครองอินเดียในสมัยเมารยะ ข้อความแก้ไข...................................................................................................................... ข้อความแก้ไข...................................................................................................................... 8. สมัยจักรวรรดิโมกุล เป็นราชวงศ์สุดท้ายของอินเดีย ข้อความแก้ไข...................................................................................................................... 9. อังกฤษเข้าปกครองอินเดียในสมัยสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 ข้อความแก้ไข...................................................................................................................... 10. ผู้นำที่เรียกร้องเอกราช คือ มหาตมาคานธี ข้อความแก้ไข...................................................................................................................... 17
ใบกิจกรรมที่ 6 เรื่องอิทธิพลของอารยธรรมอินเดีย คำชี้แจง ให้นักเรียนบอกชื่อและอธิบายความสำคัญของรูปภาพ 1....................................................................................... ......................................................................................... ......................................................................................... ......................................................................................... ................................... 2....................................................................................... ......................................................................................... ......................................................................................... ......................................................................................... ................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ภูมิปัญญาของอินเดีย ได้แก่อะไรบ้าง จงอธิบาย 18
ใบความรู้ 4 อารยธรรมเมโสโปเตเมีย เมโสโปเตเมีย แปลว่า ที่อยู่ระหว่างแม่น้ำต้นกำเนิดในลุ่มแม่น้ำ 2 สาย ไทกริสและยูเฟรติส เป็นคำภาษากรีก Mesopotamia (Meso = กลาง + Potamia = แม่น้ำ) ดินแดนดังกล่าวนี้เป็นส่วนหนึ่งของ “พระจันทร์เสี้ยวอันอุดมสมบูรณ์” แผนที่แสดงที่ตั้งอารยธรรมเมโสโปเตเมีย บาบิโลน เป็นศูนย์กลางความเจริญสำคัญสุดตั้งอยู่บริเวณที่ ราบลุ่มตอนล่างของเมโสโปเตเมีย ซึ่งแบ่งได้ 2 ส่วน คือ ส่วน ตอนล่าง เรียกว่า ซูเมอร์ ทางตอนเหนีอ เรียกว่า เอคัด อารยธรรมเมโสโปเตเมีย ครอบคลุมพื้นทีลุ่มสองฝั่ง แม่น้ำไทกริส - ยูเฟรติส ตั้งแต่อ่าวเปอร์เซียขึ้นไปและโค้งไป ทางฝั่งตะวันออกของทะเลเมดิเตอเรเนียน มีรูปร่างคล้าย พระจันทร์เสี้ยว เป็นพื้นที่ที่อุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การ เพาะปลูก ท่ามกลางดินแดนทะเลทรายและภูเขา 19
เป็นบริเวณที่มีความอุดมสมบูรณ์จากดินตะกอน ที่ทับถมอยู่บนฝั่งแม่น้ำ แต่มีฝนตกน้อย พื้นที่ ที่อยู่ห่างแม่น้ำจะแห้งแล้ง แต่บริเวณสองฝั่ง แม่น้ำจะมีน้ำเอ่อท่วม ทำให้บางแห่งมีน้ำขัง ส่งผลให้ชาวซูเมเรียนคิดแก้ปัญหาเอาชนะ ธรรมชาติโดยสร้างทำนบกั้นน้ำบริเวณสองฝั่ง แม่น้ำ ขุดคลองระบายน้ำ ทำประตูน้ำ สร้างอ่าง เก็บน้ำและเขื่อนกั้นน้ำ เพื่อประโยชน์ในการทำ เกษตรกรรม ส่งผลให้เกิดเป็น ระบบชลประทาน ครั้งแรกของโลก บริเวณซูเมอร์ แม่น้ำยูเฟรติส แผนที่แสดงที่ตั้งอารยธรรมเมโสโปเตเมีย บริเวณเอคัด แม่น้ำไทกริส 20 แผนที่แสดงแม่น้ำไทกริส-ยูเฟรทีส แผนที่แสดงแม่น้ำไทกริส-ยูเฟรทีส
ดินแดนเมโสโปเตเมีย ได้รับความอุดมสมบูรณ์จากแม่น้ำไทกริส - ยูเฟรทีส แต่ประสบปัญหาด้านอุทกภัย ชาวสุเมเรียนจึงคิดค้น วิธีการเอาชนะธรรมชาติ โดยการคิดค้นระบบชลประทานเป็น ครั้งแรก เช่น สร้างทำนบกั้นน้ำ ขุดคลอง ชนเผ่าสุเมเรียน ระบบชลประทาน อักษรคูนิฟอร์ม ชาวสุเมเรียนมีการเขียนหนังสือโดยใช้ไม้อ้อจารตัวอักษร ลงบนแผ่นดินเหนียว ทำให้เกิดรูปร่างคล้ายลิ่ม เรียกว่า อักษรลิ่ม หรืออักษรคูนิฟอร์ม ซิกกูแรตมีรูปร่างคล้ายพีระมิดของอียิปต์ ซึ่งเป็นที่ประทับ ของเทพเจ้า ชาวสุเมเรียนมีการปกครองแบบนครรัฐ แต่ละนครรัฐประกอบด้วยบริเวณเมือง พื้นที่เกษตรกรรม บริเวณสำคัญของเมือง คือ วัดหรือสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ ซิกกูแรต สมัยพระเจ้าฮัมมูราบี ประมวลกฎหมายฮัมมูราบี เป็นกฎหมายแรกของโลก เป็นลายลักษณ์อักษร จารึกบนแผ่นศิลา ยึดถือหลัก ตาต่อตา ฟันต่อฟัน ในการลงโทษ เป็นกฎหมายที่เกี่ยวข้อง กับชีวิตผู้คนที่อาศัยอยู่ในจักรวรรดิ เช่น ถ้าลูกคนใดทุบตี บิดามารดา มือจะต้องถูกตัด กฎหมายฮัมมูราบี 21
ใบกิจกรรมที่ 7 เรื่องอารยธรรมเมโสโปเตเมีย คำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกวาดภาพความเจริญด้านต่าง ๆ ของอารยธรรมเมโสโปเตเมีย พร้อมอธิบายให้ถูกต้อง ............................................................................................. ............................................................................................. ............................................................................................. ............................................................................................. ................. ............................................................................................. ............................................................................................. ............................................................................................. ............................................................................................. ................. ............................................................................................. ............................................................................................. ............................................................................................. ............................................................................................. ................. ............................................................................................. ............................................................................................. ............................................................................................. ............................................................................................. ................. 22
ใบความรู้ 5 อารยธรรมอิสลาม อารยธรรมอิสลาม คืออารยธรรมที่เป็นผลมาจากอิทธิพลของศาสนาอิสลาม และชาวอาหรับมีบทบาท สำคัญในการให้กำเนิดศาสนาอิสลามและสร้างสรรค์อารยธรรม แต่ศาสนาอิสลามได้รับการนับถือจากชาว มุสลิม ชนชาติอื่น ๆ เป็นจำนวนมาก อารยธรรมอิสลามมีแหล่งกำเนิดในคาบสมุทรอาระเบีย ต่อมาได้ถูกเผยแพร่ไปยังภูมิภาคอื่น ๆ และการเผยแผ่ ศาสนาอิสลามโดยพวกนักสอนศาสนาที่เดินทางไป ยังดินแดนต่าง ๆ แผนที่คาบสมุทรอาระเบีย มัสยิดอัลอักศอ มีความสำคัญเป็นลำดับ 3 ของโลก อิสลาม เป็นรูปแบบของสถาปัตยกรรมอิสลามยุคแรก ๆ มัสยิดอัลอักศอ 23
อิทธิพลของอารยธรรมอิสลาม หลักศาสนาอิสลามทถูกนำมาใช้เป็นหลักในการปกครอง • คำสอนของศาสนาอิสลาม มุ่งในเรื่องการปฏิรูปสังคม การสร้างความเป็นเอกภาพและสันติสุขในสังคม ความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันในหมู่ชาวมุสลิม • คำสอนที่สำคัญของอิสลาม ได้แก่ การเน้นเรื่องความเท่าเทียม มุสลิมในสังคมเป็นพี่น้องกันช่วยเหลือ กันโดยการบริจาคทรัพย์หรือซะกาต • คุณธรรมศาสนาอิสลาม เช่น ความอดทน แต่งกายให้เรียบร้อยเพื่อลดความฟุ่มเฟือย สอนให้คำนึกถึง สุขภาพอนามัย เช่น ห้ามทานเนื้อสุกร ห้ามดื่มของมึนเมา ชำระล้างร่างกายให้สะอาดก่อนเข้าพิธี ละหมาด • คัมภีร์สำคัญทางศาสนาอิสลาม และเป็นวรรณกรรมทรงคุณค่าของ อารยธรรมอิสลาม • ภาษาที่ใช้ในคัมภีร์คือ ภาษาอาหรับ คัมภีร์อัลกุรอาน การละหมาด การละหมาดภาคบังคับ (การละเว้นถือเป็นบาป) 1. ย่ำรุ่ง ตี 5 – 6 โมงเช้า 2. กลางวัน เที่ยงครึ่ง - บ่ายโมงกว่า 3. เย็น 3 ถึง 5 โมงเย็น 4. พลบค่ำ 6 โมงครึ่ง ถึง ทุ่มกว่า 5. กลางคืน ก่อนหนึ่งทุ่มเป็นต้นไป ปฏิบัติตั้งแต่บรรลุนิติภาวะ – ตาย *ยกเว้น หญิงมีรอบเดือน/มีเลือดหลังคลอดบุตร แต่ ต้องละหมาดชดเชยเมื่อเข้าสู่สภาพปกติ 24
ใบกิจกรรมที่ 8 เรื่องอารยธรรมอิสลาม คำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกวาดภาพความเจริญด้านต่าง ๆ ของอารยธรรมอิสลาม พร้อมอธิบายให้ถูกต้อง ............................................................................................. ............................................................................................. ............................................................................................. ............................................................................................. ................. ............................................................................................. ............................................................................................. ............................................................................................. ............................................................................................. ................. ............................................................................................. ............................................................................................. ............................................................................................. ............................................................................................. ................. ............................................................................................. ............................................................................................. ............................................................................................. ............................................................................................. ................. 25
ใบกิจกรรมที่ 9 เรื่องแหล่งกำเนิดอารยธรรม คำชี้แจง ให้นักเรียนเขียนระบุและระบายสีแหล่งกำเนิดอารยธรรมในทวีปเอเชียตะวันออกลงในแผนที่ให้ถูกต้อง พร้อมเขียนอธิบายแหล่งกำเนิดอารยธรรมลงในช่องว่าง ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... . 26
ใบกิจกรรมที่ 10 อารยธรรมตะวันออกในทวีปเอเชีย คำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคำตอบและเติมลงในช่องว่างให้ถูกต้อง ซิกกูแรต ………………………………1. การช่วยเหลือสังคมโดยการบริจาคทาน เช่น เงิน ผลผลิตการเกษตร ……………………………..2. มีแหล่งกำเนิดที่บริเวณที่ราบลุ่มแม่น้ำสินธุ ..................................3. เป็นสถาปัตยกรรมหินอ่อนสีขาวงาช้าง อันเป็นสุสานฝังพระศพ พระมเหสีมุมตัสมาฮัล ...................................4. มีแหล่งกำเนิดอยู่ที่บริเวณที่ราบลุ่มแม่น้ำฮวงโห ...................................5. เป็นสี่สิ่งประดิษฐ์ของจีน ได้แก่ ดินปืน แท่นพิมพ์ เข็มทิศ กระดาษ ...................................6. ใช้หลักตาต่อตา ฟันต่อฟัน ...................................7. มีการคิดเส้นผ่านศูนย์กลางดวงจันทร์ คิดค้นทำสบู่ ซีเมนต์ ...................................8. กำเนิดบทประพันธ์มหากาพย์ 2 เรื่องคือ รามายณะและมหาภารตะ ..................................9. สัญลักษณ์แสดงขอบเขตพระราชอำนาจในสมัยพระเจ้าอโศก ................................10. เป็นสิ่งปลูกสร้างของเมโสโปเตเมีย ซึ่งเป็นที่ประทับของเทพเจ้า อารยธรรมอินเดีย อารยธรรมเมโสโปเตเมีย อารยธรรมอิสลาม อารยธรรมจีน โมเฮนโจ ดาโร ราชวงศ์ซาง ศาสนาอิสลาม ซะกาต สมัยพระเวทย์ สมัยคุปตะ ทัชมาฮัล เสาอโศก จตุรประดิษฐ์ ชาวสุเมเรียน กฎหมายฮัมมูราบี 27
แบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง แหล่งอารยธรรมในทวีปเอเชีย คำชี้แจง ข้อสอบแบบตัวเลือก 4 ตัวเลือก จำนวน 20 ข้อ มาตรฐาน ส 4.2 ม.2/2 ระบุความสำคัญของแหล่งอารยธรรมโบราณในภูมิภาคเอเชีย คำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องโดยทำเครื่องหมายกากบาทลงบนข้อที่เลือก 1. บริเวณลุ่มแม่น้ำหวงเหอ (ฮวงโหหรือแม่น้ำเหลือง) มีความสำคัญอย่างไร 1. เป็นแหล่งที่ตั้งถิ่นฐานของประชากรทั้งหมดของประเทศจีน 2. เป็นแหล่งเกษตรกรรมที่ใหญ่ที่สุดของประเทศจีน 3. เป็นแหล่งกำเนิดอารยธรรมจีน 4. เป็นแหล่งประมงที่ใหญ่ที่สุดของภูมิภาคเอเชียตะวันออก 2. ข้อใดเป็นอารยธรรมเอเชียตะวันออกทั้งหมด 1. อารยธรรมจีน อารยธรรมอินเดีย อารยธรรมเมโสโปเตเมีย อารยธรรมอิสลาม 2. อารยธรรมจีน อารยธรรมอินเดีย อารยธรรมอิสลาม อารยธรรมอียิปต์ 3. อารยธรรมอินเดีย อารยธรรมอิสลาม อารยธรรมอียิปต์อารยธรรมเมโสโปเตเมีย 4. อารยธรรมอิสลาม อารยธรรมอียิปต์อารยธรรมเมโสโปเตเมีย อารยธรรมกรีก 3. วัฒนธรรมหยางเชา มีความสำคัญอย่างไร 1. เป็นวัฒนธรรมที่สำคัญในสมัยราชวงศ์หมิง 2. เป็นวัฒนธรรมในยุคหินใหม่ 3. เป็นวัฒนธรรมในยุคหินเก่า 4. เป็นวัฒนธรรมในสมัยก่อนประวัติศาสตร์ 4. ราชวงศ์โจวมีความสำคัญอย่างไร 1. เป็นราชวงศ์แรกที่ปกครองจีน 2. เป็นราชวงศ์สุดท้ายที่ปกครองจีน 3. เป็นราชวงศ์ที่นำศาสนาพุทธเข้ามาเผยแพร่ในจีน 4. เป็นราชวงศ์ที่ปกครองจีนยาวนานที่สุด 5. ข้อใดกล่าวถึง เส้นทางสายแพรไหม ได้ถูกต้อง 1. เส้นทางการค้าสายนี้มีสินค้าที่สำคัญที่จีนส่งไปขายคือ ผ้าไหม และแพรพรรณ 2. เส้นทางการค้าสายนี้มีสินค้าที่สำคัญที่จีนส่งไปขาย คือ ผ้าไหม และเครื่องสังคโลก 3. เส้นทางการค้าสายนี้มีลักษณะยาวและเป็นเส้นตรงเหมือนเส้นไหม 4. เส้นทางการค้าสายนี้มีพืชจำพวกไหมตลอดเส้นทาง 28
6. ข้อใดกล่าวถึงเมืองโบราณโมเฮนโจดาโรและเมืองฮารัปปา ไม่ถูกต้อง 1. เป็นเมืองสำคัญที่ตั้งอยู่ที่ราบลุ่มแม่นำสินธุ 2. เป็นเมืองที่มีการสร้างผังเมืองที่ดี เป็นระเบียบ ภายในเมืองแบ่งเป็นสัดส่วนและมีระบบชลประทาน 3. เป็นอาณาจักรที่ชนพื้นเมืองผิวดำที่เรียกว่า ดราวิเดียนหรือมิลักขะ อาศัยอยู่ที่นี่ก่อนการเข้ามาของ ชาวอารยัน 4.เป็นเมืองสำคัญและเป็นเมืองที่ศักดิ์สิทธิ์ตั้งอยู่ที่ราบลุ่มแม่น้ำคงคา 7. เสาหินพระเจ้าอโศกมหาราช แสดงให้เห็นถึงอะไร 1. เพื่อแสดงให้เห็นถึงบุญบารมีของพระเจ้าอโศกมหาราช 2. เพื่อแสดงขอบเขตพระราชอำนาจของพระเจ้าอโศกมหาราช 3. เพื่อแสดงให้เห็นถึงความร่ำรวยของพระเจ้าอโศกมหาราช 4. เพื่อแสดงให้เห็นถึงความยิ่งใหญ่ของจักรวรรดิเมารย 8. ข้อใดไม่ได้ปรากฏอยู่ในความเจริญของอารยธรรมอินเดีย 1. ระบบชลประทานครั้งแรกของโลก 2. การใช้เลขศูนย์ 3. การวางผังเมืองอย่างเป็นระเบียบ 4. มหากาพย์รามายณะและมหาภารตะ 9. การที่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้มีการสร้างสรรค์งานศิลปะด้านจิตรกรรมและนาฏศิลป์ เป็นอิทธิพลที่ได้รับ จากข้อใด 1. มหากาพย์กิลกาเมช 2. พระไตรปิฎก 3. มหาภารตะและรามายณะ 4. คัมภีร์อัลกุรอาน 10. ข้อใดคือผลกระทบของการที่อินเดียตกเป็นอาณานิคมของอังกฤษ 1. อินเดียมีความเจริญรุ่งเรืองน้อยกว่าประเทศอื่น ๆ 2. อินเดียสามารถเผยแพร่ศาสนาพุทธไปยังยุโรปได้ 3. อินเดียมีการค้าขายกับยุโรปได้ง่ายขึ้นกว่าเดิม 4. อินเดียมีทางรถไฟ ถนน โรงพยาบาลและระบบการจัดการการศึกษา 11. ดินแดนที่มีความอุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การเพาะปลูกตั้งอยู่ระหว่างแม่น้ำ 2 สาย คือแม่น้ำไทกริส และยูเฟรทีส เป็นแหล่งกำเนิดของอารยธรรมใด 1.อารยธรรมอียิปต์ 2. อารยธรรมเมโสโปเตเมีย 3. อารยธรรมอิสลาม 4. อารยธรรมอินเดีย 12. ระบบชลประทานครั้งแรกของโลกเกิดขึ้นได้เพราะสาเหตุใด 1. บริเวณซูเมอร์มีฝนตกหนัก ส่งผลทำให้บริเวณนั้นน้ำท่วมตลอดปี 2. บริเวณซูเมอร์เป็นพื้นที่ที่มีทั้งแม่น้ำ ลำคลองเป็นจำนวนมาก 3. บริเวณซูเมอร์มีฝนตกน้อย พื้นที่ที่อยู่ห่างแม่น้ำจะแห้งแล้ง แต่บริเวณสองฝั่งน้ำจะมีน้ำเอ่อท่วม บางแห่งมีน้ำขัง 4. บริเวณซูเมอร์เป็นพื้นที่ที่ไม่มีแม่น้ำเลย บริเวณนี้จึงประสบปัญหากับความแห้งแล้งตลอดปี 29
13. สิ่งก่อสร้างหรือเทวสถานที่ใช้ประกอบพิธีกรรมทางศาสนา และเป็นที่ประทับของเทพเจ้า หมายถึงสิ่งใด 1. ซิกกูแรต 2. พีระมิด 3. วิหาร 4. สฟิงซ์ 14. อักษรคูนิฟอร์ม ถูกประดิษฐ์ด้วยชนชาติใด 1. สุเมเรียน 2. อะมอไรท์ 3. ดราวิเดียน 4. อัสสิเรีย 15. ข้อใดกล่าวถึง ประมวลกฎหมายฮัมมูราบี ไม่ถูกต้อง 1. เป็นกฎหมายที่ยึดหลักตอบแทน หรือตาต่อตา ฟันต่อฟัน 2. เป็นกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับชีวิตของผู้คนที่อยู่ในจักรวรรดิ 3. ประมวลกฎหมายฮัมมูราบี ถูกสร้างโดยชนเผ่าอะมอไรท์ 4. ประมวลกฎหมายฮัมมูราบี เป็นกฎหมายที่สร้างขึ้นมาเพื่อบูชาเทพเจ้า 16. คาบสมุทรอาระเบีย หรือคาบสมุทรอาหรับ มีความสำคัญอย่างไร 1. มีบทบาทสำคัญในการให้กำเนิดศาสนาอิสลาม 2. เป็นศูนย์กลางการค้าที่รุ่งเรืองที่สุดของทวีปเอเชีย 3. เป็นดินแดนอันศักดิ์สิทธิ์ของศาสนาคริสต์และอิสลาม 4. เป็นดินแดนที่มีความอุดบูรณ์ที่สุดในเอเชียตะวันตกเฉียงใต้ 17. ชาวอาหรับมีนิสัยรักอิสระ นับถือเทพเจ้า เช่น ต้นไม้ น้ำพุ หิน ไม่มีรูปเคารพ และเร่ร่อน ได้รับอิทธิพลมา จากสภาพแวดล้อมใด 1. สภาพแวดล้อมที่เป็นทะเลทราย ร้อนและแห้งแล้ง 2. สภาพแวดล้อมที่เป็นที่ราบลุ่มแม่น้ำ อุดมสมบูรณ์ 3. สภาพแวดล้อมชายฝั่งทะเล มีปริมาณฝนตกมาก 4. สภาพแวดล้อมที่เป็นทุ่งหญ้ากว้างใหญ่ 18. ข้อใดกล่าวถึงการละหมาด ไม่ถูกต้อง 1. การนมัสการพระเจ้า 2. เป็นการแสดงถึงความเคารพ สักการะ ขอบคุณ และความพักดีต่อพระเจ้า 3. เป็นการปฏิบัติศาสนกิจอย่างหนึ่งในศาสนาอิสลาม 4. เป็นการล้างบาปของชาวมุสลาม 19. ข้อใดกล่าวถึงการจ่ายซะกาต ได้ถูกต้อง 1. การบริจาคทรัพย์ของตนแบ่งปันให้ผู้อื่น โดยบริจาคให้แก่ผู้อนาถา เด็ก คนขัดสน 2. การสะสมทรัพย์เพื่อไปประกอบพิธีฮัจญ์ที่เมืองเมกกะ 3. การอดอาหารดื่มกิน ละเว้นการร่วมประเวณี การทำชั่วต่าง ๆ 4. การแสดงความเคารพโดยการบริจาคเงินให้แก่มัสยิด 20. หากเพื่อนของนักเรียนเป็นชาวมุสลิม สามารถไปประกอบพิธีทางศาสนาได้ในสถานที่ใด 1. โบสถ์ 2. อุโบสถ 3. เทวสถาน 4. สุเหร่า 30