สื่อและของเล่นสำหรับเด็กปฐมวัย

ส่อื และของเลน่ สำหรบั เด็กปฐมวยั

คำนำ

หนงั สอื เล่มนเี้ รือ่ ง สื่อและของเลน่ สำหรบั เด็ก เลม่ นไ้ี ดจ้ ัดทำขึน้ เพอ่ื ใชป้ ระกอบการ
เรยี นการสอนการศกึ ษาและผู้ปกครองท่สี นใจเร่ืองสื่อและของเล่นสำหรับเดก็ ปฐมวยั
ตลอดจนบุคคลทว่ั ไปที่สนใจโดยผู้จดั ไดร้ วบรวมเน้ือหาสือ่ และ ของเล่นสำหรับเด็ก
ทน่ี ่าสนใจ ไว้ในเลม่ นี้ หวงั วา่ เนื้อหาสาระของหนังสอื เล่มนจี้ ะเป็นประโยชน์และให
ความรู้แกผ่ ู้เรียนและผปู้ กครองไดม้ ากตลอด จนผู้ทสี่ นใจทวั่ ไป

นางสาว ปภาวรินทร์ เขม็ รัตน์
ผ้จู ัดทำ

สารบญั

เนอ้ื หา หนา้

ความหมายและความสำคัญของส่อื และของเล่น……………………………………………1-5
พฒั นาการของเด็กปฐมวัย………………………………………………………………………… 6-7
ความหมายของการเล่น………………………………………………………………………………. 8
หลักการเลอื กของเลน่ ใหเ้ หมาะสมกบั วัย………………………………………………………. 13
อา้ งองิ ……………………………………………………………………………………………………….. 14

ส่อื และของเล่นเด็กปฐมวยั
สอื่ และของเล่นเด็กปฐมวัย
สือ่ และของเล่น จดั เปน็ ปจั จัยทสี่ ำคญั ปัจจยั หนึ่ง สภาพแวดลอ้ มหนงึ่ ที่มีผลต่อการสง่ เสริม
พฒั นาการเด็ก ส่อื และของเล่นแตล่ ะประเภท มีสว่ นในการพฒั นาเด็กแตกต่างกนั ไป การเลือกใชแ้ ละผลิต จึง
เป็นส่ิงสำคัญท่ีพอ่ แม่ ผู้ปกครอง รวมทงั้ ครู จะมบี ทบาทในการพิจารณาใหเ้ หมาะสมกบั พัฒนาการตามวัยของ
เดก็ และตรงตามวัตถปุ ระสงค์ โดยเฉพาะการนำสื่อและของเล่นมาใช้ประกอบกจิ กรรมการเรียนการสอน
ดังนน้ั การผลิตสอ่ื และของเลน่ สำหรบั เดก็ ปฐมวัย จึงควรคำนึงถงึ หลักการผลติ การเลอื กใชท้ ่ีถูกต้องตามหลัก
วิชาการ เพื่อใหส้ ามารถส่งเสรมิ พฒั นาการเด็กดา้ นต่างๆ ไดอ้ ยา่ งครบถ้วน

หลกั การเลอื กสือ่ และของเล่น

แนวทางในการเลือกสื่อและของเลน่ โดยทวั่ ไป ควรมหี ลกั เกณฑก์ ารเลือกเพือ่ ใหเ้ กดิ ประโยชน์สงู สุดตอ่ เดก็ หรอื
ผเู้ รียนดงั น้ี
1. การเลอื กสอื่ ควรพจิ ารณาให้มีความสมั พันธก์ ับเรอ่ื งทต่ี ้องการใหเ้ ดก็ ๆได้เรียนรู้ เพื่อให้ตรงตามวตั ถปุ ระสงค์
ทไี่ ด้กำหนดไว้ และสอดคล้องกบั เนื้อหาอยา่ งครบถ้วน
2. การนำสือ่ ไปใช้ในกิจกรรมหรือประสบการณใ์ หเ้ ดก็ ตอ้ งคำนงึ ถึงผลทีจ่ ะเกิดขนึ้ ดงั นัน้ กอ่ นนำสื่อไปใชใ้ ห้เกดิ
ประสทิ ธิผล ควรมกี ารทดลองใช้และติดตามผลการใช้สือ่ นัน้ ๆ ก่อน
3. สอ่ื ควรสร้างเสรมิ ความคิดและให้แนวทางในการแกป้ ัญหาไดห้ ลายๆ ดา้ น
4. กรณผี ลิตส่อื ข้ึนใช้เอง ควรพิจารณาเทคนิคการผลิตส่ือนั้นๆ ว่า ดี หรือมีความเหมาะสมในการใช้งานมาก
นอ้ ยแค่ไหน เชน่ สี ขนาด สัดสว่ น ท่ีใกลเ้ คียงกบั ความเปน็ จรงิ
5. สือ่ ต้องเหมาะสมกับวัย เพศ ระดบั ความรู้ ประสบการณเ์ ดิมของผ้รู บั
6. การสร้างส่ือรวมทงั้ การใช้สอ่ื ควรยึดหลักการตอบสนองความต้องการพนื้ ฐานของมนษุ ย์ อนั ได้แก่ ความ
ตอ้ งการทางกาย ความตอ้ งการความปลอดภยั ความต้องการการยอมรบั ของกลุม่ ความต้องการการยกยอ่ งนบั
ถอื ความต้องการความสำเรจ็ ในชีวิต
7. ควรเลือกใช้ส่ือชนดิ ท่ีเขา้ ถึงและเปน็ ท่ีนยิ มของกลุม่ เป้าหมาย รวมถึงภาษาท่ีสามารถสือ่ สารให้เขา้ ใจไดง้ ่าย
นา่ สนใจ และใช้ส่ืออย่างค้มุ ค่า
8. ส่อื นัน้ ๆ ผรู้ บั ควรรับรู้โดยผ่านประสาทสมั ผัสท้งั ห้าให้มากท่สี ดุ
9. สอ่ื ทใ่ี ชค้ วรเป็นสถานการณใ์ นปัจจุบนั ทันต่อเหตกุ ารณ์และความก้าวหน้า รวดเรว็ ตรงตามเป้าหมาย
10. ควรนำศิลปวฒั นธรรม ประเพณี กิจกรรม บคุ ลากร องคก์ ร หรือทรพั ยากรตา่ งๆ ในทอ้ งถ่ิน มาใช้เปน็ สอื่
ใหม้ ากที่สดุ

หลกั การใชส้ ือ่ วสั ดุ - อปุ กรณ์และของเล่นประกอบการจัดกจิ กรรมสำหรับเด็กปฐมวัย

1. ส่ือนั้น ควรส่งเสริมพัฒนาการเด็กในด้านต่างๆ ไดแ้ ก่ ด้านสตปิ ญั ญา,ร่างกาย, สงั คม, อารมณ์และจิตใจ ซง่ึ
อาจแตกต่างกันไปตามความเหมาะสม
2. เนน้ สื่อท่เี ปน็ จรงิ หรือเปน็ สอ่ื ท่ีผลติ จากวสั ดุธรรมชาติ
3. ควรเปน็ ส่ิงท่ีใกลต้ ัวเดก็ สะดุดตา เรา้ ความสนใจของเดก็ ได้ดี
4. มคี วามปลอดภัย ไม่เปน็ อนั ตรายต่อเด็ก
5. สื่อนนั้ ๆ ตอ้ งเหมาะสมตามวัยหรอื พัฒนาการเดก็
6. มขี นาดเหมาะสมกับเด็กแตล่ ะวยั นำ้ หนกั เบา เดก็ สามารถหยิบจับ เคล่อื นย้ายด้วยตนเองไดส้ ะดวก

ลักษณะของส่ือและวัสดุอุปกรณท์ ีด่ ี

1. สอ่ื และวัสดุอปุ กรณ์ต้องเหมาะกับวัยของเดก็
2. มคี วามมัน่ คง แข็งแรง ปลอดภยั ไมแ่ หลมคม
3. ทำด้วยวสั ดทุ ่ีไม่เปน็ พษิ และไมต่ ิดไฟงา่ ย ทส่ี ำคัญไมค่ วรทำดว้ ยแกว้ เพราะอาจแตกและเปน็ อันตรายต่อ
เด็กได้
4. มีการออกแบบท่ีดี มีวิธกี ารใช้ทีไ่ ม่ยงุ่ ยาก
5. มีสีสันสวยงาม ดึงดูดความสนใจของเด็กไดด้ ี
6. เร้าใจเดก็ ชวนใหค้ ดิ คำนงึ สรา้ งจินตนาการ ส่งเสรมิ ความคดิ รเิ ริ่มสร้างสรรค์ และการแกป้ ญั หา
7. หาซอ้ื ได้ง่ายด้วยราคาประหยดั หรอื สามารถผลติ ขึ้นใชเ้ องได้
8. ผ่านการทดสอบจากผู้ผลติ และไดม้ กี ารทดลองใช้กอ่ นนำไปใช้จริง

ประโยชน์ของของเลน่

การจัดหาของเลน่ ให้แกเ่ ดก็ ควรเหมาะสมกับวัยและพฒั นาการ รวมทง้ั ให้โอกาสเดก็ ได้เล่น ซึง่ เด็กจะได้รับ
ประโยชน์ดงั นี้
1. ของเล่นชว่ ยให้เด็กได้ใช้ประสาทสัมผัสด้านตา่ งๆ ไดอ้ ยา่ งเตม็ ทแี่ ละส่งเสริมพัฒนาการทุกด้าน
2. ของเลน่ ชว่ ยกระตุ้นความสนใจ ความอยากรอู้ ยากเห็นของเด็ก
3. ของเล่นชว่ ยตอบสนองความต้องการของเดก็ ในการทำกิจกรรมต่างๆ
4. ของเล่นใหโ้ อกาสเด็กไดแ้ สดงความรู้สึกนึกคดิ ของตนเองอยา่ งอิสระในการเลน่
5. ของเลน่ ช่วยสรา้ งเสรมิ บคุ ลกิ ลักษณะพื้นฐานที่ดใี ห้แก่เดก็ และยงั ช่วยพฒั นาเดก็ ในการเรียนรู้การอยรู่ ว่ มกับ
ผู้อนื่ ได้

ลกั ษณะของเลน่ ทด่ี ี

1. ต้องเหมาะสมกับวัยและความสามารถของเด็ก
2. มีความปลอดภยั แข็งแรง ทนทาน ปราศจากพษิ ทำความสะอาดได้ง่าย
3. ดงึ ดดู ความสนใจของเดก็ และเปน็ ของเลน่ ที่เด็กๆท่วั ไปนิยมเล่น
4. ไมจ่ ำเป็นตอ้ งมีราคาแพง อาจใช้วสั ดเุ หลือใช้ หรือวัสดุในทอ้ งถ่ิน
5. ช่วยพฒั นาประสาทสัมผัสและการรบั รู้ของผู้เล่นไดเ้ หมาะสมตามวยั
6. กระตุน้ ใหเ้ ดก็ เกิดจนิ ตนาการและความคดิ รเิ ริม่ สร้างสรรค์
7. ของเลน่ ที่ดีควรพัฒนาทักษะการเคลือ่ นไหวในสว่ นต่างๆ ของรา่ งกาย ตัง้ แต่ระดับหยาบ จนถึงการ
เคลอ่ื นไหวทลี่ ะเอยี ดเพ่ิมข้นึ ตามวัย เช่น ต่อบลอ็ ก ลากจูงหรอื เขน็ รถ ขี่จกั รยาน เล่นกฬี า เลน่ เครอื่ งดนตรี
เป็นต้น
ของเลน่ จึงเป็นส่งิ สำคญั และเปน็ สิง่ จำเปน็ สำหรับเด็ก ท่ผี ใู้ หญ่ ผปู้ กครอง พอ่ แม่ ครู และผ้เู กย่ี วข้องกับเด็ก
ปฐมวยั ต้องจัดหาของเลน่ ที่ดี มคี ณุ ภาพ เหมาะสมตามวยั เพอ่ื สง่ เสรมิ ใหเ้ ด็ก เจริญเตบิ โตอย่างมปี ระสทิ ธภิ าพ

พัฒนาการ 4 ด้านของเดก็ ปฐมวัย
พัฒนาการ หมายถงึ กระบวนการเปลยี่ นแปลงดา้ นวุฒภิ าวะ (maturity) ของอวยั วะระบบตา่ งๆ

และตวั บุคคล ทำให้เพิ่ม ความสามารถของบคุ คลให้ทำหน้าทต่ี ่างๆได้อย่างมีประสทิ ธภิ าพสงู ขนึ้ ทำสิง่ ท่ี
ยากและซบั ซ้อนยิ่งขน้ึ ได้ ตลอดจนการเพมิ่ ทักษะใหมแ่ ละความสามารถในการปรบั ตัวในภาวะใหมข่ อง
บุคคลนนั้

พฒั นาการของเดก็ จะแบ่งออกเป็น 4 ด้านดังนี้

1. พัฒนาการดา้ นรา่ งกาย
2. พฒั นาการดา้ นสตปิ ัญญา
3. พฒั นาการด้านอารมณ์
4. พัฒนาการดา้ นสงั คม

พัฒนาการดา้ นรา่ งกาย
-เด็กบงั คับกลา้ มเนื้อได้ดขี ึน้ เดก็ ชอบปนี ป่ายเตะบอล รักลูกบอล ชอบเลน่ ในสนาม เดก็ สามารถ

ขี่ จักรยานสามล้อได้ พฒั นาการด้านสตปิ ญั ญา

- เด็กเช่อื วา่ สิ่งของทุกอยา่ งมีชีวติ ิ (Animism) เดก็ ชอบเลน่ สมมุติโดยจะเอาตกุ๊ ตาตามมาเล่นแล้ว
สมมุติ เป็นพ่อแมล่ ูก แสดงท่าป้อนข้าวลูก อาบน้ำแตง่ ตัวให้ลูก แสดงเปน็ เรื่องราวเหมือนว่าตุ๊กตาเป็น
ส่งิ มีชวี ิต

พัฒนาการดา้ นสตปิ ัญญา

ลักษณะเฉพาะของพฒั นาการทางสตปิ ญั ญาของเดก็ ปฐมวัย มีดงั น้ี

- เดก็ วยั อนุบาลเป็นวัยทีใ่ ช้สัญลักษณไ์ ด้ สามารถท่ีจะใช้สญั ลักษณ์แทนส่ิงของวตั ถุ
และสถานท่ไี ด้ มที กั ษะการใชภ้ าษาอธิบายสง่ิ ตา่ ง ๆ ได้ สามารถทีจ่ ะอธิบายประสบการณข์ องตนได้
ดงั นน้ั ควรจดั กิจกรรมให้เด็กมีโอกาสออกมาหน้าชัน้ เล่าประสบการณ์ใหเ้ พื่อนร่วมชัน้ ฟัง แต่ครูควรจะ
พยายามส่งเสริมใหท้ ุกคนมีโอกาสเท่ากนั

พฒั นาการดา้ นอารมณ์

เด็กเรม่ิ มลี ักษณะอารมณแ์ บบผใู้ หญ่ คอื โกรธ อิจฉา กงั วล ก้าวรา้ ว พอใจ เปน็ ตน้ เดก็ จะแสดง
ความโกรธ ด้วยการกรดี รอ้ ง ดนิ้ กับพน้ื หรอื ทำรา้ ยตัวเองแสดงความอิจฉาเม่อื มนี อ้ งใหม่เวลาเลน่ สนุกๆก็
จะแสดง ความพอใจ แตเ่ มื่อไดย้ ินเสียงฟา้ รอ้ งเด็กกจ็ ะกลวั

พฒั นาการดา้ นสังคม

เดก็ สามารถชว่ ยเหลอื ตนเองได้ดีขน้ึ อาบนำ้ แต่งตวั ใส่รองเทา้ เอง บอกเวลาจะถ่ายได้ ถอด
กางเกง เขา้ หอ้ งน้ำเอง และทำความสะอาดหลงั ขบั ถา่ ยได้ - เดก็ เรยี นรทู้ จ่ี ะปฏบิ ัตติ ัว เพื่อให้สังคมยอมรบั
ทำตัวให้เข้ากลุ่มได้ รู้จักให้ รับ รจู้ กั ผ่อนปรน รจู้ กั แบง่ ปัน เดก็ เรียนรูจ้ ากคำสอน คำอธบิ ายและการ
กระทำของพ่อแม่ เดก็ รู้สกึ ละอายใจเม่อื ทำผดิ เด็กเรม่ิ รจู้ กั เห็นใจ ผูอ้ นื่ เม่อื เห็นแมเ่ สยี ใจเดก็ อาจเอา
ตกุ๊ ตามาปลอบ เปน็ ตน้

ความหมายของการเลน่

การเล่นเป็นธรรมชาติอย่างหนง่ึ ของเด็ก ชว่ ยให้เดก็ ได้เรียนรู้ และทำความเขา้ ใจเกย่ี วกับโลก การเล่นเป็น
กจิ กรรมท่ที ำให้เกดิ สนกุ สนานเพลดิ เพลิน มีนกั การศึกษาและนกั จติ วทิ ยาให้ความหมายของ การเล่นไว้
ดังนี้

การเลน่ เป็นวิธีการท่ีสำคัญ และเป็นพ้ืนฐานสำหรับเด็กเล็ก ๆ ในการเรยี นร้เู กี่ยวกบั โลกรอบตวั
การเล่นเปน็ การกระทำหรอื การปฏิบัติที่ซบั ซ้อน สามารถแบง่ คำจํากดั ความของการเล่นได้
เป็น 2 ลักษณะ คือ การเล่น หมายถงึ กระบวนการทเี่ กิดขึน้ ภายในตวั เด็กขณะทเ่ี ด็กกำลงั เล่น เนน้ ที่
กระบวนการขณะเล่นมากกวา่ ผลของการเลน่ และการเล่น หมายถงึ ผลจากการกระทำ วธิ กี ารที่เด็ก
เรยี นรจู้ ากโลกรอบตัว ซงึ่ เป็นผลของการกระทำนนั้ ๆ อาจเปน็ วธิ ีการทเี่ ดก็ ไดจ้ ากการเลน่ หรอื ผลผลติ
ของการเล่น

กล่าวโดยสรปุ การเลน่ เปน็ กระบวนการที่เกิดขน้ึ โดยธรรมชาติ เพื่อช่วยใหเ้ ดก็ ได้เกดิ การเรียนรู้
สิ่งแวดลอ้ มและสังคม ซ่งึ เปน็ การกระทำท่ไี มไ่ ด้เกดิ จากการถูกบังคบั และยงั ช่วยใหเ้ ด็กเกดิ ความ
สนกุ สนานเพลดิ เพลนิ

วิธเี ลอื กของเล่นให้เหมาะสมกับวัย ของลูก

ของเล่นเดก็ วัยแรกเกดิ – 6 เดือน ของเล่นเสรมิ พัฒนาการ3ขวบ

1. กระตนุ้ การมองเห็น ได้แก่ ของเล่นทมี่ ีสสี นั สดใสเพอ่ื ดงึ ดดู สายตา เช่น โมบายลวดลาย
กราฟฟกิ หรือรปู ภาพทีม่ ีสตี ัดกันอยา่ งชดั เจน เชน่ ดำ-ขาว / น้ำเงิน-เหลอื ง / แดง-เขียว เป็น
ตน้ หรอื เลือกทม่ี ีเสยี งกรุง๊ กรงิ๊ ๆ เวลาที่ลมพัดกไ็ ด้
2. กระตุ้นการฟังเสยี งไดแ้ ก่ ของเล่นทม่ี ีเสียง เชน่ กล่องดนตรี ของเลน่ ที่เขยา่ หรอื บบี ให้เกดิ เสียง
3. ของเลน่ เสริมกล้ามเน้อื ได้แก่ ของเล่นทีบ่ บี หรือเขยา่ แลว้ เกิดเสยี ง ของเล่นทม่ี มี ือสอดกำได้ ลูกบอล
นุม่ ตกุ๊ ตาผ้ารูปสตั ว์ เพอ่ื ส่งเสรมิ การใช้มอื -นิว้ มือสำหรบั หยบิ จับสิ่งต่าง ๆ
4. ของเลน่ เสริมสติปัญญา ไดแ้ ก่ หนงั สอื ลอยนำ้ หนงั สือภาพ โดยมคี ณุ พอ่ คุณแมห่ รอื ผใู้ กล้ชดิ คอยอ่าน
ใหฟ้ งั และชวนดสู ีสนั ตา่ ง ๆ ทมี่ อี ยใู่ นหนงั สอื กระจกเงาฝกึ การรู้จักตนเองและส่งิ แวดล้อมรอบตวั
ของเลน่ เด็กวยั 6 – 12 เดอื น

1. กระตุ้นประสาทสมั ผสั ได้แก่ ของเล่นท่ีมีผวิ สมั ผัสแตกตา่ งกัน เชน่ เรียบ หยาบ น่มุ แข็ง เพื่อกระตุ้น
ทกั ษะ การสัมผัส ของเล่นทด่ี ูด หรอื กัดได้ เช่น ยางกัดรปู ทรงต่าง ๆ เพอ่ื กระตนุ้ การรบั รู้และชว่ ยลด
อาการคนั เหงอื กของเด็ก
2. ของเลน่ เสริมกล้ามเน้อื ได้แก่ ของเล่นประเภทลากจูง เพื่อฝกึ การเคล่อื นไหวของกล้ามเนอื้ ขา เล่น
ลูกบอลน่มุ บลอ็ กไม้ใหญ่ ๆ กลอ่ งหยอดรูปทรงง่าย ๆ เพอ่ื ฝกึ การเคลือ่ นไหวของกลา้ มเน้อื มอื และนิว้
มอื ในการหยบิ จบั สง่ิ ของตา่ ง ๆ ของเลน่ ท่เี ขยา่ ใหเ้ กดิ เสยี ง เพ่ือส่งเสริมความแข็งแรงของกล้ามเนื้อมัด
เลก็ เชน่ มือ น้ิวมอื

3. ของเลน่ เสริมสตปิ ญั ญา ไดแ้ ก่ หนังสือทมี่ รี ูปภาพขนาดใหญ่สีสนั สดใส ซึง่ พอ่ แม่อา่ นใหฟ้ ังหรือให้ลูก
เปิดหนังสือดว้ ยตัวเอง แลว้ ออกเสียงตาม กระจกเงาเปน็ การฝกึ ใหเ้ ด็กร้จู กั ตนเองและสิ่งแวดลอ้ มรอบตัว
ของเลน่ ลอยน้ำ เช่น ถ้วยกระปอ๋ งเล็ก ๆ เมอื่ ลกู อาบนำ้ ใหล้ กู รนิ นำ้ และเทเล่น

ของเล่นเด็กวัย 1 – 2 ขวบ

1. ของเล่นเสริมกลา้ มเนอ้ื และการประสานสมั พนั ธ์ ไดแ้ ก่ ของเลน่ ประเภทดนั หรือลากจงู (Push Toys &
Pull Toys) ช่วยพฒั นากลา้ มเนอื้ แขนขาในการทรงตวั และฝึกการบังคบั ทศิ ทางการเดนิ ของเลน่ ประเภททบุ
ตอก หรอื ตี เช่น ระนาดหรอื กลองท่ีมเี สียงตา่ ง ๆ ซง่ึ นอกจากทำใหเ้ ด็กเรียนร้คู วามแตกตา่ งของเสยี งแล้วยัง
ฝึกการใชก้ ลา้ มเนื้อมือ นว้ิ มือ และการประสานสมั พันธร์ ะหวา่ งสายตาและมอื ของเล่นชนดิ นี้จะเหมาะ
เปน็ ของเล่น เสริม พัฒนาการ เด็ก 2 ขวบ
2. ของเลน่ เสรมิ ความคิดและสติปญั ญา ได้แก่ กลอ่ งหยอดรปู ทรงเรขาคณติ เพื่อฝึกการสงั เกตและเรยี นรู้
สี รูปทรงเลขาคณติ ต่าง ๆ หนงั สอื ภาพ เป็นการปลูกฝงั นิสัยรกั การอา่ นและชว่ ยให้เด็กเรียนรภู้ าษา การ
ปน้ั ดนิ น้ำมัน แป้งโด ซึ่งช่วยฝึกสมาธแิ ละความคิดสรา้ งสรรค์ ในการปน้ั ให้เปน็ รูปต่าง ๆ ตามจินตนาการของ
ตวั เอง
ของเลน่ เดก็ วยั 2 – 3 ขวบ ของเลน่ เสริมพัฒนาการ3ขวบ

1. ของเล่นเสรมิ กลา้ มเนอ้ื และการประสานสมั พนั ธ์ ได้แก่ มา้ โยก จกั รยานสามล้อซึ่งนอกจากความ
สนุกสนานแลว้ ยงั ช่วยให้เดก็ ฝกึ ใช้กล้ามเนือ้ แขนขาในการทรงตัว สรา้ งความสมดุลของร่างกายฝกึ ร้อยลกู ปดั
ขนาดใหญ่ เพ่อื ฝึกการใชก้ ลา้ มเน้ือมอื และนิ้วมอื รวมทัง้ ชว่ ยพัฒนาการทำงานของสายตาและมอื ให้
สมั พนั ธก์ ัน

2. ของเลน่ เสริมความคิดและสติปัญญา ได้แก่ แปน้ เรขาสวมหลกั เป็นการฝกึ ทกั ษะการแกไ้ ขปญั หา ลอง
ผดิ ลองถกู เพอ่ื วางใหถ้ กู รูปทรง รถไฟเรยี งซอ้ น ฝึกทกั ษะการสังเกต การลองผิดลองถกู และ
เรยี นรู้ เรอื่ ง ขนาด สีสนั และรปู ทรงต่าง ๆ
3. ของเลน่ เสริมบทบาทสมมติ ได้แก่ ชดุ ของเล่นเรยี นแบบของจริง เชน่ ชดุ รวมมติ รผักผลไม้ สอนเด็กให้
เรยี นรู้คำศัพท์เกยี่ วกับผักผลไม้ โดยเล่านทิ านผูกเรอ่ื งราวให้เด็กสมมติตัวเองเป็นตวั ละครในเร่อื งราวนั้น ซงึ่ ทำ
ให้เดก็ ได้แสดงความเป็นตัวเองออกมา และช่วยใหเ้ ด็กรู้จกั เข้าใจส่ิงแวดล้อมรอบตวั มากข้นึ
ของเล่นเดก็ วยั 4 – 6 ขวบ

1. ของเล่นเสริมกลา้ มเนือ้ และการประสานสมั พันธ์ ได้แก่ รถจักรยานสองล้อเชอื กกระโดด ซงึ่ ช่วยฝกึ การ
ทรงตวั และสรา้ งความแขง็ แรงให้กับกลา้ มเนื้อขา ฝึกร้อยเชือกรองเทา้ ช่วยพัฒนาการทำงานประสานสัมพันธ์
ระหว่างตากบั มอื และเพิ่มทักษะการใชก้ ลา้ มเน้อื มอื เพ่ือประยกุ ต์ใชก้ บั ชีวิตประจำวนั เชน่ การติดกระดมุ เสอ้ื
เป็นต้น
2. ของเลน่ เสรมิ ความคดิ และสตปิ ัญญา ได้แก่ ชดุ แท่งไม้สรา้ งเมือง ช่วยพฒั นาความคิดสร้างสรรคข์ องเดก็
ในการออกแบบโครงสร้าง เพอื่ วางแทง่ ไมใ้ หเ้ ป็นรูปแบบเมืองต่าง ๆ ส่งเสรมิ ความเขา้ ใจทางคณิตศาสตร์เรอ่ื ง
ของสมดุล ซ่ึงทำให้เดก็ เรยี นรกู้ ารวางไมแ้ ต่ละชิน้ ใหส้ มดลุ ชดุ เครอื่ งมอื ช่างสร้างสรรคพ์ ฒั นาความคดิ และ
ฝกึ ทกั ษะการสงั เกตในการประกอบชุดไมเ้ ป็นรปู แบบตา่ ง ๆ รวมทงั้ ทำใหเ้ ด็กเรียนรูอ้ ปุ กรณ์ตา่ ง ๆ ในงานชา่ ง
ไม้ เช่น การขนั น็อต ไขควง เปน็ ตน้
3. ของเล่นเสริมบทบาทสมมติ ไดแ้ ก่ ชดุ สรา้ งเมือง ซงึ่ เป็นการเลน่ ทสี่ ะทอ้ นความคิด ความเข้าใจของเด็กใน
ส่ิงทก่ี ำลังเรียนรู้ รวมทงั้ ชว่ ยใหเ้ ดก็ เรียนรบู้ ทบาทหน้าทข่ี องตนเองและผอู้ น่ื ในชีวิตประจำวนั และสรา้ ง
พ้ืนฐานการอยรู่ ่วมกันในสงั คมด้วย

หลัก 6 ข้อ เลือกของเลน่ อยา่ งไรให้ปลอดภยั

1. เลอื กของเลน่ ท่ีปลอดภัย คงทน ไมม่ ีมุมหรือเหลย่ี มคม ใชส้ ีทไ่ี ม่เปน็ พิษ มีความแข็งแรงคงทน ทำความ
สะอาดง่าย มนี ำ้ หนักทเี่ หมาะกับมอื เดก็

2. เหมาะสมกับวยั สสี นั สดใส มีประโยชนร์ อบด้าน และเด็กสามารถเรียนรไู้ ด้หลากหลาย

3. หลีกเลย่ี งของเล่นที่มขี นาดเลก็ ใหก้ ับเดก็ อายุต่ำกวา่ 3 ขวบ เนื่องจากเป็นวยั ทีช่ อบหยบิ ของเล่นเข้าปาก

4. หลีกเล่ยี งของเล่นทสี่ ่งเสรมิ ความกา้ วร้าวรุนแรง เช่น ของเลน่ ท่ีเปน็ อาวุธ

5. มมี าตรฐานความปลอดภัย โดยไดร้ บั ความปลอดภัยจากสถาบันท่ีได้มาตรฐาน เช่น มอก. เพอ่ื ความม่นั ใจใน
ความปลอดภยั ของคณุ ภาพของของเลน่

6. ของเลน่ ไมจ่ ำเปน็ ตอ้ งเลือกซือ้ ราคาแพง พอ่ แมอ่ าจประดษิ ฐ์ของเลน่ ทำเองจากวสั ดุทม่ี ีในบ้าน หรอื การ
พดู คุยหยอกล้อ การเลา่ นทิ าน รอ้ งเพลง ทายปญั หา จะเปน็ การเลน่ ท่สี ่งเสรมิ พัฒนาการเดก็ ได้อย่างดี และมี
คุณคา่ มากสำหรบั ลกู

อา้ งองิ

ความหมายและความสำคัญของสอื่ และของเล่น
http://surat-suratblog.blogspot.com/2009/09/blog-post_15.html

พฒั นาการของเดก็ ปฐมวัย
https://sites.google.com/site/janetewit/phathnakar-4-dan-khxng-dek-pthmway

ความหมายของการเลน่
https://www.brainkiddy.com/article/150/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1
%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87
%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%99-
%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%81

หลักการเลอื กของเลน่ ใหเ้ หมาะสมกบั วยั
https://th.theasianparent.com/choosing-the-right-toys-for-the-right-age

ประโยชนข์ องการเลน่
https://www.sanook.com/women/103851/