หน่วยที่ 3 การออกแบบหน่วยการเรียนรู้แบบลูกผสม

เอกสารประกอบการเรยี นรู้ การออกแบบหนว่ ยการเรยี นรู้แบบลกู ผสม 0

เอกสารประกอบการเรียนรู้ การออกแบบหนว่ ยการเรยี นรู้แบบลูกผสม 1

หนว่ ยท่ี 3 การออกแบบหนว่ ยการเรยี นรู้แบบลกู ผสม

วัตถปุ ระสงค์การเรียนรู้
1. เพอ่ื ให้มีความรู้ความเขา้ ใจหลกั การและวิธกี ารออกแบบหน่วยการเรียนร้แู บบลกู ผสม
2. เพ่อื ใหม้ ีความสามารถในเลอื กใช้เครื่องมือในการจัดการเรียนรแู้ บบลกู ผสม
3. เพ่อื ใหม้ ีความสามารถในการเครอื่ งมอื การบนั ทึกวิดโี อและสตรีมมง่ิ ประกอบการจดั การเรยี นรู้

แบบลูกผสม

เนื้อหา
3.1 อปุ กรณ์พน้ื ฐานการจัดการเรยี นการสอนแบบลกู ผสม
เทคโนโลยีที่จำเป็นสำหรับการเรียนรู้แบบลูกผสมหมายถึงพื้นฐานของส่ิงที่คุณควรมี ไม่ว่าจะเป็น

ในห้องเรียนจริงหรือที่บ้านของนักเรียน สิ่งเหล่านี้คือเทคโนโลยีที่คุณควรมีเพื่อการเรียนรู้แบบผสมผสานท่ี
ประสบความสำเร็จ พึงระลึกไว้เสมอว่า แมว้ ่าคณุ ควรมีอยา่ งนอ้ ยหนึ่งอยา่ งหรือมากกว่าน้นั คณุ ไม่จำเป็นต้องมี
ทุกเทคโนโลยเี ลยหากไมส่ ามารถเข้าถงึ ได้สำหรบั คณุ

1) คอมพิวเตอร์
ต้องใช้คอมพิวเตอร์เดสก์ท็อปหรือแล็ปท็อปสำหรับการเรียนรูแ้ บบไฮบริด ห้องเรียนสมัยใหม่

จำนวนมากสามารถใช้การเรียนรู้แบบลูกผสมกับแล็ปท็อปเพียงเครื่องเดียว คอมพิวเตอร์ต้องมีสมรรถนะที่ดี
เพราะสามารถใชง้ านได้หลากหลายและใช้ในการจดบันทึก การเขียน และการค้นคว้าอิสระ มแี ล็ปท็อปจำนวน
มากมีไมโครโฟนในตัวและเทคโนโลยีการถ่ายวิดีโอ มี Microsoft 365 หรือซอฟต์แวร์อื่นๆ สำหรับงานของ
นกั เรยี น คอมพวิ เตอรย์ ังเหมาะสำหรับการเช่อื มต่อระหว่างเพื่อนร่วมชนั้ และผสู้ อน

2) เทคโนโลยีวดิ โี อ
เทคโนโลยีวิดีโอเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการเรียนรู้แบบลูกผสมเพราะหลายกลยุทธ์การสอน

มุ่งเน้นการเรียนรู้ของนักเรียนเป็นศูนย์กลาง นอกเหนือจากการเรียนรู้ที่เน้นนักเรียนเป็นศูนย์กลางคือการ
ทำงานร่วมกันของนักเรียนและการเรียนรู้เชิงรุก หากนักเรียนไม่เห็นหน้ากัน พวกเขาจะมีปัญหาในการ
โตต้ อบ การเรียนรแู้ บบลูกผสมเปน็ มากกวา่ แค่การบันทึกวิดีโอ แต่เปน็ แบบแอคทีฟและซิงโครนัส มีเทคโนโลยี
วิดีโอในตัว แต่ควรพิจารณาเว็บแคมแยกต่างหากสำหรับการเรียนรู้แบบผสมผสาน วิธีนี้ทำให้มั่นใจได้ว่ามี
คุณภาพที่ชัดเจน เพื่อให้นักเรียนทุกคนสามารถเห็นหน้ากันและนำเสนองานได้อย่างง่ายดาย หากไม่มี
ซอฟต์แวรก์ ารทำงานร่วมกนั

เอกสารประกอบการเรยี นรู้ การออกแบบหนว่ ยการเรยี นรู้แบบลูกผสม 2

3) ไมโครโฟน
ไมโครโฟนเป็นอีกหนึ่งองค์ประกอบที่สำคัญสำหรับการเรียนรู้แบบไฮบริด เทคโนโลยีหลาย

อย่างจะรวมไมโครโฟนไว้ในตัวเครื่อง แต่บางครั้งอาจไม่ได้คุณภาพสูงหรือรับเสียงรบกวนได้มาก ตัวเลือกคือ
การซื้อไมโครโฟนสำหรับนักเรียนที่อยู่ห่างไกลที่จะได้รับไมโครโฟนที่มีความสามาร ถในการตัดเสียงรบกวน
มากกว่าท่จี ะมใี นห้องเรยี นจรงิ

4) ซอฟต์แวร์การทำงานรว่ มกัน
ซอฟต์แวร์การทำงานร่วมกันไม่ใช่ฮาร์ดแวร์จริง แต่เป็นสิ่งที่ควรพิจารณาอย่างยิ่งเมื่อสร้าง

พื้นที่การเรียนรู้แบบผสมผสาน สิ่งเหล่านี้อาจเป็นของฟรี เช่น Google Classroom ไปจนถึงระบบการศึกษา
กระดานไวท์บอร์ดแบบอินเทอร์แอกทีฟมากมาย เช่น กระดานที่ครูจะได้เรียนรู้ในหัวข้อถัดไป มีซอฟต์แวร์ที่
ติดตั้งไว้ล่วงหน้าซึ่งครูสามารถใช้สำหรับห้องเรียนของครูได้ ตัวอย่างที่ดีคือ Viewboard ที่มาพร้อมกับ
ซอฟต์แวร์ myViewBoard Classroom สำหรับโซลูชันการเรียนรู้แบบไฮบริดที่สมบูรณ์แบบอย่างไรก็ตาม
นักเรยี นท่อี ยหู่ า่ งไกลอาจไมส่ ามารถเข้าถึงซอฟต์แวร์นอกห้องเรยี นได้ ดงั นนั้ ควรระมัดระวังและเลือกการต้ังค่า
ซอฟต์แวร์ท่ีดีท่ีสุดสำหรับนกั เรยี น

5) จอแสดงผลในช้ันเรียน
จอแสดงผลมีความสำคัญมากกว่าสำหรับห้องเรียนจริง เนื่องจากมักจะมีราคาแพงกว่า และ

ฟังก์ชันสว่ นใหญ่จะใชใ้ นหอ้ งเรียน มีจอแสดงผลสามประเภทหลกั ทค่ี ณุ สามารถพจิ ารณาได้
6) กระดานไวทบ์ อรด์ แบบโตต้ อบ
สำหรับการแสดงผลรูปแบบขนาดใหญ่ที่ตอบสนองต่อการทำงานแบบเรียลไทม์ โดยปกติ

ฟังกช์ นั ไวท์บอร์ดเลยี นแบบเหล่าน้ี เช่น การจดบนั ทึก แต่ยงั มีหนา้ จอแบบโต้ตอบอีกดว้ ย การมีไวท์บอร์ดแบบ
โตต้ อบอย่างนอ้ ยหนง่ึ กระดานในห้องเรยี นเปน็ วิธีทีย่ อดเย่ยี มสำหรับนักเรยี นในช้ันเรยี นในการแบ่งปันบันทึกย่อ
หรือการระดมความคิดกับคนที่อยู่ห่างไกล ยิ่งไปกว่านั้น หากนักเรียนทางไกลมีเทคโนโลยีที่เหมาะสม เช่น
แลป็ ทอ็ ปท่ีเปิดใช้งานระบบสมั ผสั พวกเขากส็ ามารถเขยี นและแบ่งปันบนกระดานไดเ้ ชน่ กัน

7) โปรเจ็กเตอร์
ห้องเรียนท้งั เก่าและใหม่ มีฟังก์ชันการทำงานท่ยี อดเยี่ยมและมีราคาไมแ่ พง โดยปกตแิ ล้วโปร

เจก็ เตอรจ์ ะใชเ้ ป็นจอแสดงผลธรรมดาๆ เพราะแม้แต่โปรเจ็กเตอรย์ ังตอ้ งใช้อปุ กรณ์ภายนอก เชน่ แล็ปท็
อป อยา่ งไรก็ตาม หากคุณต้องการวธิ ีทีป่ ระหยัดในการช่วยแสดงระยะทางของนักเรยี นในห้องเรียน โปรเจก็
เตอรเ์ ปน็ ตวั เลือกท่ียอดเยีย่ ม

8) Wireless Presentation Displays
ทำหนา้ ที่เป็นจอแสดงผลขนาดใหญ่ทม่ี ักใชเ้ ปน็ จอแสดงผล หนา้ ห้องในหอ้ งเรียน หอ้ งประชุม

คณะกรรมการ และที่อื่นๆ ที่ต้องการ การนำเสนอแบบไร้สายหรือ WPD เรียกสั้นๆ ว่าไม่รองรับระบบสัมผัส
ดังนั้นจึงเหมาะอย่างยิ่งสำหรับบทเรียนในรูปแบบการบรรยายจากผู้สอนแบบตัวต่อตัวหรือจากระยะไกล
โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากสภาพแวดล้อมไม่เหมาะสำหรับโปรเจคเตอร์ และในการตั้งค่าการเรียนรู้แบบลูกผสม

เอกสารประกอบการเรียนรู้ การออกแบบหนว่ ยการเรียนรู้แบบลูกผสม 3

หลายๆ แบบ หน้าจอขนาดใหญ่จะแสดงให้ครูเห็นอย่างเด่นชัด เพื่อที่ครูจะพูดคุยกับนักเรียนทั้งแบบตัวต่อตัว
และแบบทางไกลได้พร้อมๆ กัน เนอื่ งจากจอแสดงผลนี้ไม่ต้องการฟังกช์ ันหน้าจอสัมผัส แต่จำเป็นต้องมองเห็น
ได้ชัดเจนในทุกสภาพแสง WPD ที่จัดวางอย่างเหมาะสมจึงเป็นส่วนเสริมที่ยอดเยี่ยมสำหรับห้องเรียนแบบ
ไฮบรดิ

3.2 หลักการออกแบบหน่วยการเรียนรู้ 1
การออกแบบการเรียนรู้ในการจัดการเรียนรู้แบบลูกผสมใช้หลักการการออดแบบหน่วยการ

เรียนรู้แบบย้อนกลับซึ่งเป็นกระบวนการออกแบบการจัดการเรียนรู้ที่เริ่มจากการกําหนดผลการเรียนรู้ที่เกิด
ขึ้นกับผู้เรียนตามมาตรฐานการเรียนรู้ก่อน (Standard Based Curriculum) แล้วจึงค่อยมาออกแบบการจัด
กิจกรรมการเรียนรู้ในภายหลัง ได้ถูกเผยแพร่มาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1998 โดย Grant Wiggins และ Jay McTighe
โดยมขี ั้นตอนสำคัญ ๆ 3 ขน้ั ตอน อันได้แก่

ขนั้ ที่ 1 กําหนดเปา้ หมายการเรียนรู้ (Indentity desired goals)
โดยการวิเคราะห์มาตรฐานสาระการเรียนรู้ของรายวิชาที่นํามาออกแบบ และต้องทําความเข้าใจกับ
มาตรฐานการเรียนร้แู ตล่ ะหัวข้อรวมท้งั จุดมุ่งหมายที่สําคัญของรายวิชานนั้ ๆ ว่าต้องการใหผ้ ู้เรียนไดเ้ รียนรู้ เกิด
ความเข้าใจและเกดิ ทักษะหรือเจตคติในเรอื่ งใดบ้าง
โดยสามารถตัง้ คาํ ถามสําคัญเพื่อใชก้ าํ หนดเปน็ กรอบความคดิ หลกั ได้ดังน้ี
1. ผู้เรยี นควรรู้อะไรและมีความเขา้ ใจในสาระการเรยี นรเู้ ร่ืองใดบา้ ง
2. ผู้เรียนควรแสดงความสามารถในเรื่องใดบ้าง ที่จะทําให้เป็นพฤติกรรมติดตัวหรือเปน็ คุณลักษณะท่ี
พึงประสงค์
3. สาระสาํ คัญใดที่ควรค่าแก่การเรียนร้แู ละนาํ ไปประยุกต์ใชใ้ นชวี ิตประจาํ วนั ได้ เพ่ือให้ผู้เรียนสามารถ
ดาํ รงชีวิตอยู่ได้อย่างมีคณุ ภาพทัง้ การเรียนและการทาํ งานในอนาคต
4. ผู้เรียนควรมคี วามรแู้ ละความเข้าใจท่ยี ง่ั ยืนเก่ียวกับเรอ่ื งอะไรบ้างท่ีสามารถนาํ ไปบูรณาการเชื่อโยง
กับประสบการณ์ในชีวติ ประจําวันได้อยา่ งมีศักยภาพ
ขั้นท่ี 2 กาํ หนดหลักฐานทีเ่ ป็นผลการเรยี นรู้ของผู้เรยี นตามเปา้ หมายการเรียนรทู้ กี่ ําหนด
(Determine Acceptable Evidence)
คือการระบุเครื่องมือและหลักฐานที่ใช้วัดประเมินผลและวิธีการวัดประเมินผล โดยเน้นการวัดจาก
พฤติกรรมการเรียนรรู้ วบยอด มากำหนดเป็นหลักฐานที่แสดงถึงผลการเรียนร้ขู องผเู้ รยี น เช่น แบบทดสอบย่อย
แบบสังเกตพฤตกิ รรม บนั ทึกประจำวัน รวมถึงผลงานของนักเรียนตา่ งๆ เป็นต้น

1 นรรชั ต์ ฝันเชยี ร https://www.trueplookpanya.com/blog/content/79306/-teamet-

เอกสารประกอบการเรยี นรู้ การออกแบบหนว่ ยการเรียนรู้แบบลกู ผสม 4

ข้อสําคัญและควรระมัดระวังคือ การกําหนดหลักฐานของการเรียนรู้ที่เกิดกับผู้เรียนนั้น ต้องเป็น
หลักฐานที่แสดงให้เห็นว่า ผู้เรียนสามารถบรรลุเป้าหมายตามมาตรฐานการเรียนรู้ที่ได้กําหนดไว้ ด้วยวิธีการ
ประเมินอย่างหลากหลาย และมีความต่อเนื่องจนจบสิ้นกระบวนการเรียนรู้ที่จัดขึ้น โดยจะต้อง มีความ
เทย่ี งตรง เออ้ื ต่อสภาพการเรยี นร้จู ริงของผู้เรยี น

ขั้นที่ 3 วางแผนการจดั กจิ กรรมและเสริมสรา้ งประสบการณ์การเรียนร้วู างแผนการจดั กิจกรรม
และเสรมิ สรา้ งประสบการณ์การเรียนรู้ (Plan learning experiences and instruction)

เม่อื มีความชัดเจนเกีย่ วกับเป้าหมายการเรยี นรแู้ ละหลักฐานทีเ่ ป็นรปู ธรรมแล้ว ผู้สอนสามารถเรม่ิ วาง
แผนการเรียนการสอนเพ่ือให้ผู้เรยี นบรรลเุ ป้าหมายการเรียนรู้และมีหลักฐานการเรียนรู้ที่ชดั เจน ซงึ่ ครผู สู้ อน
ควรจะตอ้ งวางแผนกิจกรรมการเรียนการสอนตามประเด็นดงั ต่อไปนี้

1. ผู้เรียนจําเป็นที่จะต้องมีความรู้และทักษะพื้นฐานอะไรบ้างจึงจะช่วยพัฒนาให้ผู้เรียนเกิดความรู้
ความเขา้ ใจหรือสามารถทจี่ ะบรรลเุ ปา้ หมายที่กาํ หนดไวไ้ ด้

2. ผู้สอนจําเป็นต้องจัดกิจกรรมการสอนอะไรบ้างจึงจะช่วยพฒั นาผเู้ รียนให้ก้าวไปสู่ความสาํ เร็จได้
3. ผู้สอนควรใช้สื่อการสอนอะไรบ้างที่จะช่วยกระตุ้นผู้เรียนให้เกิดการเรียนรู้ที่ดีขึ้นและมีความ
เหมาะสมกบั การจดั กจิ กรรมการเรียนการสอนข้างต้น
4. การกําหนดขอบข่ายสาระการเรยี นรู้รูปแบบกจิ กรรมและสื่อการเรยี นรู้มคี วามสอดคล้องกนั หรือไม่

3.2 เคร่อื งมือบริหารจัดการการเรียนรู้

ระบบบริหารจัดการเรียนรู้ (Learning Management System) 2 มีคำย่อ คือ LMS เป็น

ซอฟตแ์ วรท์ ี่ทำหนา้ ที่บรหิ ารจดั การเรียนการสอนผา่ นเว็บ จะประกอบด้วย เครือ่ งมอื อำนวยความสะดวกให้แก่
ผู้สอน ผู้เรียน ผู้ดูแลระบบ โดยที่ผู้สอนนำเนือ้ หาและสื่อการสอนขึ้นเวบ็ ไซตร์ ายวิชาตามที่ได้ขอให้ระบบจัดไว้
ใหไ้ ดโ้ ดยสะดวก ผเู้ รียนเข้าถึงเน้ือหา กจิ กรรมตา่ ง ๆ ได้โดยผา่ นเว็บ ผ้สู อนและผ้เู รยี นติดต่อส่ือสารได้ผ่านทาง
เครื่องมือการสื่อสารที่ระบบจัดไว้ให้ เช่น ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ห้องสนทนา กระดานถาม - ตอบ เป็นต้น
นอกจากนั้นแล้วยังมีองค์ประกอบที่สำคัญ คือ การเก็บบันทึกข้อมูล กิจกรรมการเรียนของผู้เรียนไว้บนระบบ
เพอ่ื ผสู้ อนสามารถนำไปวิเคราะห์ ตดิ ตามและประเมินผลการเรียนการสอนในรายวชิ าน้ันอยา่ งมปี ระสิทธภิ าพ

LMS คือ ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านเครือข่าย มีเครื่องมือและส่วนประกอบที่สำคัญ สำหรับ
ผู้สอน ผู้เรียนและผู้ดูแลระบบ ได้แก่ ระบบการจัดการรายวิชา ระบบการจัดการสร้างเนื้อหา ระบบบริหาร
จัดการผู้เรยี น ระบบส่วนการจัดการข้อมูลบทเรียน และระบบเครื่องมือช่วยจัดการสื่อสารและปฏสิ ัมพันธแ์ ละ
จัดกระบวนการเรียนรู้ ได้แก่ การสื่อสาร Chat, E-mail, Web-board, การเข้าใช้ การเก็บข้อมูล, และการ
รายงานผล เป็นต้น ในการจัดการเรียนรู้แบบลกู ผสมที่น้ีมีเครื่องมือในการบริหารจัดการเรยี นการสอนชนิด ใน
การบริหารจัดการเรียนรู้ใช้เครอื่ งมือทใ่ี หบ้ รกิ ารโดยไม่เสียเงิน ไดแ้ ก่

2 https://sites.google.com/site/learningmanagementsystem58/rabb-brihar-cadkar-reiyn-ru

เอกสารประกอบการเรียนรู้ การออกแบบหนว่ ยการเรยี นรู้แบบลูกผสม 5

1) การใช้ Google Classroom 3 4
Google Classroom เปิดให้บริการสำหรบั ทุกคนที่ใช้ Google Apps for Education ซง่ึ เปน็

ชดุ เครอ่ื งมือเพ่ือประสิทธิภาพการทางานที่ให้บริการฟรี ประกอบด้วย Gmail เอกสาร ไดรฟ์ และอ่ืนๆ ท่ีได้รับ
การออกแบบมาเพื่อช่วยให้ครูสามารถสร้างและเก็บงานได้โดยไม่ต้องสิ้นเปลืองกระดาษ มีคุณลักษณะที่ช่วย
ประหยัดเวลา เช่น สามารถทำสำเนาของ Google เอกสารสำหรับนักเรยี นแต่ละคนได้โดยอัตโนมัติ โดยระบบ
จะสร้างโฟลเดอร์ของไดร์ฟสาหรับแต่ละงานและนักเรยี นแต่ละคน เพอื่ ช่วยจัดระเบยี บใหท้ ุกคนสามารถติดตาม
ว่ามอี ะไรครบกำหนดบา้ งในหน้างาน และเร่ิมทางานได้ด้วยการคลิกเพยี งคร้ังเดยี ว ครสู ามารถดไู ด้อย่างรวดเร็ว
ว่าใครทำงานเสรจ็ หรือไมเ่ สร็จบ้าง ตลอดจนสามารถแสดงความคดิ เห็นและให้คะแนนโดยตรงได้แบบเรียลไทม์
ใน Classroom

3 คมู่ อื การใช้ http://www.srv.ac.th/srv/manual/google-classroom-tch.pdf
4 Clip วธิ กี ารสร้าง Google Classroom : https://www.youtube.com/watch?v=GDiCW5mYIR0

เอกสารประกอบการเรยี นรู้ การออกแบบหนว่ ยการเรยี นรู้แบบลกู ผสม 6

เอกสารประกอบการเรยี นรู้ การออกแบบหนว่ ยการเรยี นรู้แบบลกู ผสม 7

เอกสารประกอบการเรยี นรู้ การออกแบบหนว่ ยการเรียนรู้แบบลกู ผสม 8

2) การใช้ Moodle Cloud 5 6 7
Moodle มาจากคำว่า Modular Object Oriented Dynamic Learning Environment

เป็น course management system (CMS) หรือ ระบบจัดการเรียนการสอน (LMS) แบบ Open Source
Software ที่พัฒนาขึ้น เพื่อช่วยในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนในระบบการเรียนแบบออนไลน์ ให้มี
บรรยากาศเหมือนเรียนในหอ้ งเรียนจรงิ ทผ่ี สู้ อนกับผูเ้ รยี นสามารถมีปฏิสมั พนั ธร์ ะหว่างกนั ได้ ผูพ้ ฒั นา Moodle
คือ Dr.Martin Dougiamas ชาวออสเตเลยี ปจั จุบัน Moodle ได้มผี ู้นำไปใช้งาน ทั่วโลกกวา่ 75 ภาษา ใน 193
ประเทศ โดยเว็บไซตห์ ลกั คอื http://moodle.org

Moodle เป็นซอฟต์แวร์สำหรับใช้ในการจัดการรายวิชาผ่านเว็บ โดยกำหนดให้มีระบบการ
จัดการ เว็บไซต์ซึ่งรองรับทั้ง ผู้ดูแลระบบ ผู้สอน และผู้เรียน มีเครื่องมือที่ช่วยในการจัดแหล่งความรู้กิจกรรม
และ สภาพแวดล้อมทางการเรียนการสอนผ่านเว็บให้เป็นไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ ระบบนี้ได้ถูกพัฒนาขึ้น
โดยมี พื้นฐานมาจาก Open Source Software ได้แก่ php และ mysql ข้อดีของ Moodle ที่เหมาะสมกับ
การนำมาใช้จัดการเรียนการสอนบนเว็บ เป็นซอฟต์แวร์ที่ใช้สนับสนุนการเรียนการสอนโดยสามารถใช้เป็นสือ่
หลักและสื่อเสริม เพื่อ ส่งเสริมให้ผู้เรียนมีประสิทธิภาพทางการการเรียนสูงขึ้น ใช้งานง่ายทั้งสำหรับผู้ดูแล
ระบบ ผู้สอน และผู้เรียน มีมาตรฐาน e-Learning และรองรับมาตรฐาน SCORM เป็นเครื่องมือที่ใช้สร้าง
แหล่งความรู้และกิจกรรมแบบออนไลน์ครบถ้วน มีเครื่องมือที่ช่วยในการประเมินผลการเรยี น และสามารถใช้
งานไดด้ ที ้งั ระบบปฏบิ ตั กิ าร Windows และ Linux

5 คูม่ อื การสรา้ งห้องเรียน ตัวอยา่ งจาก มหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยรี าชมงคลศรวี ชิ ัย
http://www.yangsai.net/mod/resource/view.php?id=51

6 Clip วธิ กี ารสรา้ ง Moodle : https://www.youtube.com/watch?v=WA-sVUQVL_c
7 Clip วิธีการสร้าง Moodle : https://www.youtube.com/watch?v=Mcz5QKwuTxs

เอกสารประกอบการเรยี นรู้ การออกแบบหนว่ ยการเรียนรู้แบบลูกผสม 9

3.3 เครอ่ื งมือการสอนแบบลกู ผสม
การเรียนการสอนออนไลน์มากขึ้น ซึ่งเป็นผลจากสถานการณ์โควิด 19 ในครั้งแรก ทำให้

ครูผู้สอนทุกคนเริ่มมีประสบการณ์และคุ้นชินกับการจัดการเรียนการสอนออนไลน์ และทำให้สามารถปรับตัว
กับการสอนในรูปแบบนี้ได้ดีขึ้น ซึ่งนับว่าเป็นผลดีอย่างมากกับการพัฒนาทางด้านการศึกษา เพราะในอนาคต
การศึกษาแบบออนไลน์นี้ ก็จะเข้ามามีบทบาทมากขนึ้ ในวงการการศึกษาและกลายเป็นรูปแบบการศึกษาท่ีเข้า
มาทดแทนการศึกษาแบบเดิม ๆ ประกอบกับปัจจุบันมีแพลตฟอร์มเกิดขึ้นใหม่ ๆ เพื่อตอบสนองกับผู้ใช้ใน
รูปแบบต่าง ๆ กันอย่างมากมาย ซึ่งในเรื่องของการศึกษาก็มีอยู่หลายแพลตฟอร์มที่เป็นแพลตฟอร์มที่ส่งเสรมิ
การศึกษาโดยตรง และก็มีอีกจำนวนไม่น้อยที่ครูผู้สอนสามารถนำมาใช้เป็นเครื่องมือในการส่งเสริมการศึกษา
และจดั การเรียนการสอนออนไลน์ได้อย่างน่าสนใจ ซ่ึงต่อไปนีค้ ือตวั อย่างของแพลตฟอร์มท่ีครูผู้สอนสามารถใช้
สำหรับการจดั เรียนการสอนออนไลน์ การออกแบบการจัดการเรยี นรู้แบบลูกผสมขอนำเสนอเครื่องมือที่ในการ
สอนแบบลูกผสม 2 เครอ่ื งมอื ไดแ้ ก่

1)การใช้ flipgrid 8 9 10 11
Flipgrid เป็น application หนึ่งที่ใช้สำหรับการประเมินเพื่อพัฒนา Formative
assessment โดยการให้นักศึกษาอัดวดี โี อคลิปทางออนไลน์ในชว่ งระยะเวลาสนั้ ๆ อาจารย์สามารถให้นักศึกษา
สะท้อนความคิดและอาจารย์ยังสามารถสะท้อนความคิดของตัวเองสะท้อนกลับให้นักศึกษาเพื่อให้เกิดการ
สื่อสารแบบสองทาง วิธีการคือ ตั้งคำถามเพื่อให้เกิดการตอบ โดยคำถามไม่ควรมีหลายคำถามเกินไป ใน
Flipgrid จะมีตัวอย่างการใช้งาน โดยดูตรงท่ี Supports ตัว Flipgrid ไม่จำเป็นต้องใช้แบบ off-line เสมอไป
ยังสามารถใช้ในชั่วโมงเรียนได้ โดยอาจจะแบ่งเปน็ สามระยะคือ กอ่ นเรียน ระหวา่ งเรียนและเมื่อจบท้ายชั่วโมง
เชน่ เราต้องการตรวจสอบวา่ นักศกึ ษาเป็นอย่างไร รู้สึกอย่างไร อะไรที่เขาได้เรยี น หรือเขาตอ้ งการทจี่ ะปรับปรุง
และดำเนนิ ขน้ั ตอนตอ่ ไปอยา่ งไร ตัวอย่างหวั ขอ้ จะถกู วางไวต้ ามเทคนคิ การเรยี นรู้ต่อไปนี้
1. Make it Personal เชื่อมโยงหัวข้อท่ีนำเสนอใหเ้ ช่ือมโยงเข้ากับชีวิตประจำวนั ของ
นักเรยี น
2. Invite comparison เชอื้ เชิญให้ผเู้ รยี นเปรียบเทียบแนวคดิ หรอื วิธีการต่างๆ
3. Find meaning ชว่ ยผเู้ รียนต้ังคำถามหรือคน้ หาสง่ิ ทต่ี ้องการตรวจสอบ
4. Be current เชื่อมโยงเขา้ กับปัจจุบันโดยหาตวั อย่าง
5. Use visual ให้ผเู้ รยี นใชส้ ือ่ เช่น วตั ถุ กราฟ สมการ ตารางขอ้ มูลท่แี สดงผลและอธบิ าย
6. Collaborate ใหผ้ ู้เรยี นทำงานร่วมกนั โดยการแชร์ข้อมูล

8 ทม่ี า : http://celt.li.kmutt.ac.th/km/index.php/ba2403zq5624xi/

9 คมู่ ือการใช้ Flipgrid E book : https://anyflip.com/sdrlp/vsup/basic
10 การสมคั ร https://www.youtube.com/watch?v=6GbsIISCGgE
11 การใชง้ าน https://www.youtube.com/watch?v=FAVlEDYx_Yc

เอกสารประกอบการเรียนรู้ การออกแบบหนว่ ยการเรยี นรู้แบบลูกผสม 10

2)การใช้ Padlet 12 13
Padlet เป็นแอปพลิเคชันหรอื เวป็ ไซต์ท่อี ยู่ในแพลตฟอร์มของบอร์ดสาหรบั การระดมความคิด

การแสดงความคิดเห็นหรือแลกเปล่ียนความร้รู ่วมกันระหวา่ งสมาชกิ ในกลุม่ โดยการแสดงความคดิ เห็นหรือการ
เปล่ยี นแปลงขอ้ มลู ท้ังหมดของผเู้ ขา้ ใช้จะอยใู่ นรปู แบบของ post it ทต่ี ดิ บนบอร์ดและระบบจะแสดงผลทุก
อย่างเปน็ แบบเรียลไทม์

Padlet สามารถโพสต์ข้อความทัง้ ในรปู แบบของตัวอักษรหรอื ข้อความ รปู ภาพ และลิงค์ของ
เวบ็ ไซต์ได้ ข้อความท่โี พสต์สามารถถูกแก้ไขและจัดกลมุ่ ของข้อความได้ นอกจากนี้ Padlet ยงั มคี วามสะดวก
ในเร่ืองของการ Export ข้อมูลในบอรด์ ออกมาในรูปของไฟล์รูปภาพ pdf csv เปน็ ต้น และสามารถแชร์ผ่านไป
ยงั ช่องทางต่างๆ ไดอ้ ีกด้วย

3.4 เคร่อื งมอื บนั ทกึ คลปิ วดิ ิโอ
สำหรับเคร่ืองมือบนั ทึกคลิปวิดโี อ ไม่ว่าจะเปน็ การบันทกึ หน้าจอเพื่อเปน็ ส่ือการสอน หรือทำคลิป

วดิ ีโอลงยทู ปู ในปจั จบุ นั น้นั สามารถทำไดท้ ั้งในคอมพวิ เตอร์และบนสมาร์ทโฟน ซึ่งโดยสว่ นใหญน่ นั้ ก็จะมีแอพท่ี
ติดมากับตัวระบบอยู่แล้ว แต่ก็สามารถใช้งานได้ในฟีเจอร์พื้นที่ฐานเท่านั้น ถ้าหากต้องการใช้งานฟีเจอร์หรือ
ต้องการลูกเล่นอื่น ๆ เพิ่มเติม หรือต้องการแอพที่มปี ระสิทธิภาพท่ีมากขึน้ ก็ต้องไปดาวน์โหลดแอพอัดหน้าจอ
พร้อมเสียงภายในและไม่มีเสียงรบกวนบนมือถือมาใช้งานกัน เพื่อให้การอัดหน้าจอมือถือมีประสิทธิภาพมาก
ขึ้น และใช้งานได้อย่างหลากหลาย ในปัจจุบันที่การแชร์เร่ืองราวต่าง ๆ นั้นเป็นเรื่องที่สามารถทำได้ง่าย ๆ ซึ่ง
อาจต้องอาศัยการอัดวิดีโอหน้าจอบนสมาร์ทโฟนที่ดีและมีประสิทธิภาพมาใช้งาน เพื่อให้วิดีโอที่ได้นั้นมี
ประสิทธิภาพ และมีความน่าสนใจมากยิ่งขึ้น ในปัจจุบันแอพพลิเคชั่นเหล่านี้ก็ได้ถูกพัฒนาให้มีประสิทธิภาพ
มากขึ้น เพื่อให้ทันกับยุคสมัยและเทคโนโลยี ซึ่งบางแอพพลิเคชั่นนอกจากจะสามารถอัดวิดีโอหน้าจอได้แล้วก็
ยังสามารถที่จะตัดต่อวิดีโอได้ด้วยในตัว และสามารถใช้งานได้ทั้งสมาร์ทโฟนระบบปฏิบัติการ iOS และ
Android ที่จะมาพร้อมความสามารถในการอัดเสียงภายใน และไม่มีเสียงรบกวน สำรับการจัดการเรียนรู้แบบ
ลูกผสมขอแนะนำการใชเ้ ครื่องในการบันทึกคลปิ วดิ ิโอ 2 เครือ่ งมอื ได้แก่

12 คู่มือการใช้ http://ge.vru.ac.th/gevru/wp-content/uploads/2020/07/Manual_PAdlet.pdf
13 Clip การสร้างกระดาน Padlet : https://www.youtube.com/watch?v=129tUqu6Xd8

เอกสารประกอบการเรยี นรู้ การออกแบบหนว่ ยการเรยี นรู้แบบลกู ผสม 11

1) การใช้ Screencastify 14 15
Screencastify คือแอปพลิเคชันสำหรับจับภาพหน้าจอวีดิโออย่างง่าย ซึ่งเป็นส่วนเสริมของ
Google Chrome ที่ทุกคนสามารถดาวน์โหลดมาใช้งานไดฟ้ รี เพื่อนำมาชว่ ยในการนำเสนอผลงานสำหรับการ
ประชุม วิชาการ โดยคอมพวิ เตอร์จะต้องติดต้ังอุปกรณ์สำหรับการบันทึกภาพและเสยี ง และผนู้ ำเสนอสามารถ
เปิดโปรแกรม PowerPoint เพ่อื นำเสนอได้
2) การใช้ Kinemaster 16 17
KineMaster คือแอพพลิเคชั่นสำหรับตัดต่อวิดีโอ บนมือถือระบบปฏิบัติการ iOS และ
Android ที่ออกแบบมาเป็นอย่างดีพร้อมกับประสบการณ์อันเยี่ยมยอดสำหรับผู้ใช้และฟีเจอร์ที่มีอยู่
หลากหลายทีส่ ามารถ สร้างวิดโี อทีต่ รงตามแบบทตี่ ้องการได้เลย มีทั้งแบบดาวนโ์ หลดฟรแี ละเสียเงิน

3.5 เคร่ืองมือในการสตรมี ม่งิ
Streaming (สตรีมมิ่ง) คือ การรับส่งสัญญาณ ถ่ายทอดไฟล์มัลติมีเดียทั้งภาพและเสียงผ่าน

เครอื ข่ายระบบอินเทอร์เน็ตด้วยการใชเ้ ทคโนโลยีใหม่ๆ โดยไม่ตอ้ งมีการดาวน์โหลดไฟล์จนครบ ถ้าจะให้เข้าใจ
ง่ายๆ ก็คือ การ Live บน Facebook หรือ Youtube ด้วยเทคนิคสตรีมมิ่งจะทำให้เราสามารถรับชมวิดีโอ
ทั้งหมดที่ถูกส่งผ่านอินเทอร์เน็ต มายังอุปกรณ์ของเราโดยที่เราไม่ต้อง Download ไฟล์มาลงบนเครื่อง ซ่ึง
เทคนิคสตรีมมิ่งมีอุปกรณ์มากมายรองรับ เช่น คอมพิวเตอร์, สมาร์ทโฟน, แท็บเล็ต รวมไปถึงสมาร์ททีวี ด้วย
ในการจัดการเรยี นรู้แบบลกู ผสม มีเครอ่ื งมอื ในการสตรีมมิง่ ขอนำเสนอเครื่องมือในการสตรีมมิ่ง 2 ชนดิ ไดแ้ ก่

1) การใช้ Facebook Live 18 19
Facebook Live หรือ “ไลฟ์สด” ที่หลาย ๆ คนเรียกกันจนติดปาก คือ ประเภทการโพสต์จาก

Facebook ที่ผู้ใช้งานสามารถทำการ “ถ่ายทอดสด” เรื่องราวต่าง ๆ ได้แบบ Real Time ผ่านบน Facebook
ส่วนตัว หรือบนเพจของตัวเอง โดยผู้ใชง้ านคนอื่น ๆ สามารถมีส่วนร่วมกับการถา่ ยทอดสดได้พร้อมกัน ไม่ว่าคน
ๆ นั้นจะตดิ ตามเพจหรือไม่ติดตามเพจก็ได้ ซึ่งจะมีประโยชน์ในการจัดการเรียนการสอนแบบลูกผสมในรูปแบบท่ี
ตอ้ งสอนในชัน้ เรยี นไปพร้อมกับการสอนนักเรียนที่อยทู่ ี่บ้าน

14 คู่มือการใช้ Screencastify : https://la.mahidol.ac.th/th/wp-content/uploads/2021/07/Manual-
Screencastify.pdf
15 คลปิ การใชง้ าน Screencastify : https://www.youtube.com/watch?v=vpVS2GqPzUI
16 คมู่ ือการใชง้ าน Kinemaster : shorturl.asia/2VJcn
17 คลิปการใชง้ าน Kinemaster : https://www.youtube.com/watch?v=SiGVryeVt7M

18 วธิ กี าร live บน Facebook : https://www.page365.net/all-articles/how-to-facebook-live-on-mobile

19 คลปิ การใช้งาน Facebook Live : https://www.youtube.com/watch?v=77CcL1IK3UE

เอกสารประกอบการเรยี นรู้ การออกแบบหน่วยการเรยี นรู้แบบลูกผสม 12

2) การใช้ Streamyad 20 21
StreamYard เป็นระบบ Live streaming studio ที่ใช้งานได้ผ่านเว็บเบราว์เซอร์ ซึ่งผู้ใช้จะ

สามารถเชิญแขกมาสัมภาษณ์แบบเปิดกล้องไลฟ์ผ่านไลฟ์ของตัวเองได้ โดยรองรับทั้งการไลฟ์บน Facebook,
YouTube, LinkedIn และอื่นๆ อีกมากมาย ตัวระบบดังกล่าวเปิดให้ใช้งานได้ฟรีๆ แต่จะมีข้อจำกัดสำคัญ ๆ
อาทิเช่น รองรับการชวนคนอื่นมาร่วมไลฟ์พร้อมกันได้สูงสดุ 6 หน้าจอ, มีโลโก้ของ StreamYard ปรากฏที่มุม
จอในระหว่างไลฟ์ และจำกดั เวลาในการทำไลฟส์ ตรีมได้ 20 ชว่ั โมงตอ่ เดอื น

รายการอา้ งอิง

1. https://www.trueplookpanya.com/blog/content/79306/-teamet-
2. https://sites.google.com/site/learningmanagementsystem58/rabb-brihar-cadkar-reiyn-ru
3. http://www.srv.ac.th/srv/manual/google-classroom-tch.pdf

4. https://www.youtube.com/watch?v=GDiCW5mYIR0
5. http://www.yangsai.net/mod/resource/view.php?id=51
6. https://www.youtube.com/watch?v=WA-sVUQVL_c

7. https://www.youtube.com/watch?v=Mcz5QKwuTxs

8. http://celt.li.kmutt.ac.th/km/index.php/ba2403zq5624xi/
9. https://anyflip.com/sdrlp/vsup/basic
10. https://www.youtube.com/watch?v=6GbsIISCGgE
11. https://www.youtube.com/watch?v=FAVlEDYx_Yc

12. http://ge.vru.ac.th/gevru/wp-content/uploads/2020/07/Manual_PAdlet.pdf
13. https://www.youtube.com/watch?v=129tUqu6Xd8

14. https://la.mahidol.ac.th/th/wp-content/uploads/2021/07/Manual-Screencastify.pdf

15. https://www.youtube.com/watch?v=vpVS2GqPzUI

16. shorturl.asia/2VJcn

17. https://www.youtube.com/watch?v=SiGVryeVt7M

20 ค่มู ือการใชง้ าน Stream yard : https://muit.mahidol.ac.th/vcf/stream_yard.pdf
21 คลิปการใชง้ าน Stream yard : https://www.youtube.com/watch?v=2YHFILQ0xS8