แหล่งที่มา :https://sites.google.com/site/supsrisupawut/ https://www.thairath.co.th/tags/%E0%B8%9D%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%97%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3 ๕. หน้าที่รับราชการทหาร
๖. หน้าที่ช่วยเหลือในการป้องกันบรรเทาภัยพิบัติสาธารณะ เช่น ไฟไหม้ น้ าท่วม แหล่งที่มา : https://sites.google.com/site/sciencechantima/bth-reiyn-xxnlin-wicha-niweswithya/content2https://sites.google.com/site/disasters0375/phay-phibati-thrrmchati
๗. หน้าที่เสียภาษีอากร เช่น ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ภาษีมูลค่าเพิ่ม ถ้าทุกคน ปฏิบัติตามหน้าที่ในการเสียภาษี จะส่งผลดีต่อรัฐในการน าเงินรายได้ไปพัฒนา ประเทศ แหล่งที่มา : http://www.news.room44.net/news/vvn895df
๘. หน้าที่ช่วยเหลือราชการ เช่น ลูกเสือจราจรของต ารวจ อาสาสมัคร สาธารณสุขช่วยเหลือผู้ป่วย เป็นการแบ่งเบาภาระหน้าที่ของราชการ และส่งผลดีต่อความสงบเรียบร้อย แหล่งที่มา : http://www.bj.ac.th/activity/2559/asa1516082559/content/DSC_4747_large.html
๙. หน้าที่การศึกษาอบรม เด็กเยาวชนทุกคนมีหน้าที่ต้อง เข้ารับการศึกษา อบรมจนจบการศึกษาขั้นพื้นฐาน คือ จบชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๖ เพื่อน าความรู้ไปศึกษาต่อหรือ ประกอบอาชีพ
๑๐.หน้าที่พิทักษ์ ปกป้อง และสืบสานศิลปวัฒนธรรมของ ชาติ และภูมิปัญญาท้องถิ่น เช่น เข้าร่วมประเพณีต่าง ๆ แหล่งที่มา : https://www.youtube.com/watch?v=pBykgH1UoHo
๑๑. หน้าที่อนุรักษ์ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม แหล่งที่มา : https://www.naewna.com/lady/439234 https://www.thaihealth.or.th/Content/48339-%
สถานภาพ บทบาท หน้าที่ สิทธิ และเสรีภาพ สถานภาพ คือ ฐานะ ต าแหน่ง ของบุคคลในสังคม บทบาท คือ การท าตามหน้าที่ ที่ก าหนดไว้ หน้าที่ คือ กิจที่จะต้องท าด้วย ความรับผิดชอบ สิทธิ คือ อ านาจอันชอบธรรมที่จะกระท าการใดๆ ได้อย่างอิสระโดยได้รับการรับรองจากกฎหมาย เสรีภาพ คือ ความเป็นอิสระของบุคคลที่จะ กระท าสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ภายใต้ขอบเขตของกฎหมาย
แม้บุคคลในสังคมจะมีสถานภาพ บทบาทหน้าที่ ที่แตกต่างกันออกไป แต่ทุกคนมีหน้าที่ที่จะต้องปฏิบัติ ตนเป็นพลเมืองดี เพื่อให้สังคมเกิดความสงบสุขเป็น ระเบียบเรียบร้อย
คุณลักษณะของพลเมืองดี
การที่ชาวไทยทุกคนปฏิบัติตนเป็นพลเมืองดีย่อมท าให้ อยู่ร่วมกันอย่างสงบสุข และมีผลต่อการพัฒนาประเทศ ซึ่ง การเป็นพลเมืองดีมีคุณลักษณะส าคัญหลายประการ เช่น คุณลักษณะของพลเมืองดี
๑. เคารพในสิทธิและเสรีภาพของผู้อื่น เมื่อตนเองได้รับสิทธิและเสรีภาพตามกฎหมาย แล้วย่อมไม่ท าให้ผู้อื่นเสียหาย หรือได้รับ ความเดือดร้อน
๒. ปฏิบัติตามกฎ ระเบียบ กติกา ของสังคม และปฏิบัติตามกฎหมาย
๓. มีเหตุผล เมื่อมีความเห็นที่แตกต่างกับผู้อื่น และยอมรับ ความคิดเห็นของผู้อื่นที่มีเหตุผลดีกว่าตนเอง
๔. เป็นผู้มีน้ าใจ รู้จักเสียสละผลประโยชน์ส่วนตน เพื่อประโยชน์ส่วนรวม แหล่งที่มา https://twitter.com/aofnutty/status/1327145588547334144https://sites.google.com/site/suxsatyxdthnseiysla/khwam-hmay-khxng-kha-wa-seiy-sla?tmpl=%2Fsystem%2Fapp%2Ftemplates%2Fprint%2F&showPrintDialog=1
๕. มีส่วนร่วมในการท ากิจกรรม กลุ่มหรือกิจกรรมต่าง ๆ ที่เป็น กิจกรรมสาธารณะ กิจกรรม การเมืองซึ่งอาจเป็นกลุ่มสังคม ขนาดเล็กไปจนถึงกลุ่มสังคมขนาด ใหญ่ระดับประเทศ แหล่งที่มา https://sites.google.com/site/karmeuxngkarpkkhrxng/raywicha-thi-sxn/raywicha-phasa-tang-prathes
๖. รับผิดชอบในหน้าที่ของตนทั้งที่ได้รับมอบหมาย และหน้าที่พึงปฏิบัติต่อสังคมและส่วนรวม รวมทั้ง ความรับผิดชอบร่วมกันในการพัฒนาสังคมและประเทศชาติ
๗. มีคุณธรรมจริยธรรมเป็นหลักในการด าเนินชีวิต เช่น ความซื่อสัตย์สุจริต ความขยันหมั่นเพียร ความกตัญญูกตเวที ความมีวินัย ความเสียสละ ความอดทน
กิจกรรมหนูน้อยคนเก่งข้อนี้ใช่หรือไม่ ค าชี้แจง : ให้นักเรียนตอบค าถามข้อใดเป็นหรือไม่ เป็นการปฏิบัติตามคุณลักษณะของพลเมืองดี
จูงมือผู้สูงอายุข้ามถนน √ เป็นการปฏิบัติตามคุณลักษณะของ พลเมืองดี ไม่เป็นการปฏิบัติตามคุณลักษณะ ของพลเมืองดี
ทะเลาะกับเพื่อน เป็นการปฏิบัติตามคุณลักษณะของ พลเมืองดี ไม่เป็นการปฏิบัติตามคุณลักษณะ √ ของพลเมืองดี
ร่วมกิจกรรมปลูกต้นไม้ เป็นการปฏิบัติตามคุณลักษณะของ พลเมืองดี ไม่เป็นการปฏิบัติตามคุณลักษณะ ของพลเมืองดี √
ทิ้งขยะไม่เป็นที่ เป็นการปฏิบัติตามคุณลักษณะของ พลเมืองดี ไม่เป็นการปฏิบัติตามคุณลักษณะ √ ของพลเมืองดี
ช่วยพ่อแม่ท าความสะอาด เป็นการปฏิบัติตามคุณลักษณะของ พลเมืองดี ไม่เป็นการปฏิบัติตามคุณลักษณะ ของพลเมืองดี √
คุณลักษณะของพลเมืองดี
๑. เคารพในสิทธิและเสรีภาพ ของผู้อื่น ๒. ปฏิบัติตามกฎ ระเบียบ กติกา ของสังคม และปฏิบัติตามกฎหมาย ๓. มีเหตุผล เมื่อมีความเห็นที่ แตกต่างกับผู้อื่น และยอมรับ ความคิดเห็นของผู้อื่น ๔. เป็นผู้มีน้ าใจ รู้จักเสียสละ ผลประโยชน์ส่วนตนเพื่อประโยชน์ ส่วนรวม คุณลักษณะของพลเมืองดี
๕. มีส่วนร่วมในการท ากิจกรรม กลุ่มหรือกิจกรรมต่างๆ ๖. รับผิดชอบในหน้าที่ของตนทั้ง ที่ได้รับมอบหมายและหน้าที่พึง ปฏิบัติต่อสังคมและส่วนรวม ๗. มีคุณธรรมจริยธรรมเป็นหลักใน การด าเนินชีวิต เช่น ความซื่อสัตย์ สุจริต ความขยันหมั่นเพียร คุณลักษณะของพลเมืองดี
คุณลักษณะของพลเมืองดี พลเมืองดีมีความส าคัญต่อประเทศชาติอย่างมากคุณลักษณะของพลเมืองดีที่ ส าคัญและจ าเป็นส าหรับการอยู่ร่วมกันอย่างราบรื่นและจะช่วยจรรโลงให้สังคม ประเทศชาติพัฒนาก้าวหน้า มีดังนี้ ๑. เป็นบุคคลที่เคารพกฎหมายและปฏิบัติตามกฎหมายระเบียบข้อบังคับของสังคม ๒. เป็นบุคคลที่เคารพสิทธิและเสรีภาพของตนเองและบุคคลอื่น ๓. เป็นบุคคลที่มีความรับผิดชอบต่อหน้าที่ที่มีต่อครอบครัว โรงเรียน ชุมชน ประเทศชาติ และสังคมโลก
๔. เป็นบุคคลที่มีคุณธรรมและจริยธรรมในการด าเนินชีวิตประจ าวัน ๕. มีส่วนร่วมในการท ากิจกรรมกลุ่มหรือกิจกรรมต่าง ๆ ที่เป็น กิจกรรมสาธารณะ กิจกรรมการเมืองซึ่งอาจเป็นกลุ่มสังคมขนาดเล็กไป จนถึงกลุ่มสังคมขนาดใหญ่ระดับประเทศ ๖. เป็นบุคคลที่มีความกระตือรือร้นที่จะเข้ามามีส่วนร่วมในการป้องกันและ แก้ไขปัญหาของชุมชนประเทศชาติและสังคมโลกหรือองค์กรที่ตนสังกัดอยู่ เช่น ร่วมกันแก้ปัญหาและพัฒนาสภาพแวดล้อมของโรงเรียนและชุมชนให้ดี ขึ้น เป็นต้น
๗. เป็นบุคคลที่มีความสนใจและกระตือรือร้นที่จะเข้าร่วมกิจกรรม ต่างๆทางการเมืองการปกครอง เช่น การไปใช้สิทธิเลือกตั้ง เป็นต้น พลเมืองที่ดีมีลักษะดังกล ทั้งนี้ จะเป็นผู้ที่ท าประโยชน์ให้แก ครอบครัว โรงเรียน ประเทศชาติ และสังคมโลกเสมอ ประเทศใด ก็ตามที่มีพลเมืองดีเป็นจ านวนมากประเทศนั้นก็จะมีแต่ ความสงบสุขและเจริญก้าวหน้าอย่างต่อเนื่อง
พลเมืองดีเป็นผู้ที่ปฏิบัติตนตามสถานภาพ บทบาท ของตนอย่างเหมาะสม ปฏิบัติตนตามสิทธิ เสรีภาพ ตามกฎหมาย และไม่ละเมิดสิทธิเสรีภาพของผู้อื่น มีคุณธรรม ปฏิบัติตนเป็นประโยชน์แก่ส่วนรวม ซึ่งจะส่งผลต่อการพัฒนาประเทศในทุกด้าน
การปฏิบัติตนเป็นพลเมืองดี
พลเมืองดีของสังคมจะต้องปฏิบัติตนอย่างเหมาะสมและท า ตนให้เป็นแบบอย่างของสมาชิกคนอื่น ๆ ในสังคม มีดังนี้ การปฏิบัติตนเป็นพลเมืองดี
๑. มีความซื่อสัตย์สุจริต อดทน ขยันมั่นเพียร รับผิดชอบต่องานที่ได้รับ มอบหมาย แหล่งที่มา : https://sites.google.com/site/mayanon0144/hna-tx-pi-3 การปฏิบัติตนเป็นพลเมืองดี
๒. มีค่านิยมประชาธิปไตย และมีคุณธรรม แหล่งที่มา : http://fearless59.blogspot.com/2015/08/2550-1-2-3-4-1-5-2-18-1-90-3-90-90-2550.html การปฏิบัติตนเป็นพลเมืองดี
๓. มีจิตใจเสียสละ ท าประโยชน์แก่ส่วนรวม การปฏิบัติตนเป็นพลเมืองดี
๔. ปฏิบัติตามกฎระเบียบ ของส ั งคมทก ี ่ ำ หนด แหล่งที่มา : https://pr.prd.go.th/phrae/ewt_news.php?nid=4259&filename=index การปฏิบัติตนเป็นพลเมืองดี
๕. มีความกตัญญูกตเวทีต่อ พ่อแม่ และผู้มีพระคุณ การปฏิบัติตนเป็นพลเมืองดี
“ …ความสามัคคีพร้อมเพรียงกัน เป็นพื้นฐานที่ส าคัญยิ่งในการปฏิบัติ บริหารงานใหญ่ ๆ เช่น งานของแผ่นดิน และความสามัคคีนี้จะเกิดมีขึ้นมั่นคงได้ ก็ด้วยบุคคลในหมู่คณะมี คุณธรรม เป็นเครื่องยึดเหนี่ยวผูกพันจิตใจของกันและกัน คุณธรรมเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจ นั้น ประการที่หนึ่ง ได้แก่ การให้ คือ การให้สงเคราะห์ช่วยเหลือกัน ให้อภัยไม่โทษกัน ให้ค าแนะน าตักเตือนที่ดีต่อกัน ประการที่สอง ได้แก่ การมีวาจาดี คือ พูดแต่ค าสัจ ค าจริงต่อกัน พูดให้ก าลังใจกัน พูดแนะน าประโยชน์กันและพูดให้รักใครปรองดองกัน
ประการที่สาม ได้แก่ การท าประโยชน์ให้แก่กัน คือ ประพฤติปฏิบัติตนให้ เกิดประโยชน์เกื้อกูลทั้งแก่กันและกัน และแก่หมู่คณะโดยส่วนร่วม ประการที่สี่ ได้แก่ การวางตนได้สม ่าเสมออย่างเหมาะสม คือ ไม่ท าตัว ดีเด่นเกินกว่าผู้อื่นและไม่ด้อยให้ต ่าทรามไปจากหมู่คณะหมู่ใดมีคุณธรรมเครื่อง ยึดเหนี่ยวกันไว้ดังกล่าว หมู่คณะนั้นย่อมจะมีความเจริญมั่นคงขึ้นด้วยสามัคคี ธรรม…”
การปฏิบัติตนเป็นพลเมืองดีโดยการมีคุณธรรม จริยธรรม มีความซื่อสัตย์สุจริต มีความกตัญญูกตเวที มีความเสียสละและท าประโยชน์เพื่อส่วนร่วม เป็นสิ่งที่ ดีงาม หากทุกคนปฏิบัติตนตามคุณธรรมดังกล่าว ย่อมท าให้สังคมและประเทศชาติมีความสุขสงบร่มเย็น
ผลของการเป็นพลเมืองดี
ค าถามชวนคิด ประเทศชาติจะมีความสงบสุข ได้นั้นพลเมืองของประเทศต้อง ปฏิบัติตนอย่างไร
ผลของการเป็นพลเมืองดี ๑. ท าให้สังคมและประเทศชาติมีการพัฒนาไปได้อย่างมั่นคง
ผลของการเป็นพลเมืองดี ๒. ท าให้สังคมมีความเป็นระเบียบเรียบร้อย เช่น ทิ้งขยะให้ลงถัง ข้ามถนนทางม้าลาย เข้าแถวให้เป็นระเบียบ
ผลของการเป็นพลเมืองดี ๓. ท าให้เกิดความสามัคคีในหมู่คณะมากขึ้น
ผลของการเป็นพลเมืองดี ๔. สมาชิกในสังคมอยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข
๑. การเห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวม ๒. การมีระเบียบวินัยและรับผิดชอบต่อหน้าที่ ๓. รับฟังความคิดเห็นของกันและกันและเคารพใน เสียงส่วนมาก ๔. มีความซื่อสัตย์สุจริต คุณธรรมของการเป็นพลเมืองดี
๑. ความจงรักภักดีต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ หมายถึง การตระหนักในความส าคัญของความเป็น ชาติไทย การยึดมั่นในหลักศีลธรรมของศาสนา และ การจงรักภักดีต่อพระมหากษัตริย์ จริยธรรมของการเป็นพลเมืองดี