Buku Panduan Pengurusan Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS) 2012

Pengoperasian Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS) BAB 2

xi. Produk
Barang atau perkhidmatan yang dihasilkan.

x. Rakaman
Perekodan / pelaporan dalam bentuk audio visual.

xi. Bahan Informasi Komunikasi dan Teknologi (ICT)
Sebarang bentuk penyimpanan evidens yang menggunakan ICT.

xii. Proses
Gerak kerja / aktiviti semasa melakukan tugasan.

41

Pengoperasian Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS) BAB 2

b Penyimpanan dan pelupusan evidens
i. Penyimpanan
Evidens murid disimpan dalam dua jenis fail seperti berikut:
. Fail Perkembangan Murid
• Fail Perkembangan Murid (FPM) ialah fail yang menyimpan evidens
perkembangan pembelajaran murid.
• Seorang murid mempunyai satu FPM yang mengandungi evidens
semua mata pelajaran.
• Setiap evidens hendaklah direkodkan dalam Rekod Perkembangan
Murid (RPM). RPM diletakkan dihadapan evidens setiap mata
pelajaran.
• Fail ini menyimpan evidens terkini bagi setiap deskriptor dan evidens
terdahulu dikembalikan kepada murid.
. Fail Showcase
 Fail Showcase (FS) ialah fail yang menyimpan setiap evidens terbaik
bagi semua deskriptor untuk semua mata pelajaran.
 FS hendaklah dijadikan rujukan piawaian evidens.
 FS hendaklah disediakan mengikut tahun/tingkatan atau kelas.

Nota:
Pihak sekolah dikehendaki menyediakan FPM dan FS seperti di atas.
Kaedah penyediaan tertakluk kepada keputusan JK PBS sekolah.

ii. Pelupusan
• Evidens hendaklah diserah semula kepada murid setelah direkod
dalam aplikasi SPPBS.
• Evidens yang tidak dituntut oleh murid boleh dilupuskan selepas dua
minggu daripada tempoh direkod dalam aplikasi SPPBS.

42

Pengoperasian Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS) BAB 2

Rajah 8 menunjukkan carta alir FPM.

MULA
Guru menyediakan intrumen pentaksiran

Murid Guru mentaksir murid
mengulangi Guru memeriksa evidens murid
semula

Tidak Evidens murid mencapai tahap
penguasaan

Ya

Guru merekodkan penguasaan murid
dalam SPPBS / Rekod Perkembangan
Murid

Guru menyimpan evidens terkini bagi
setiap deskriptor dan evidens terdahulu
dikembalikan kepada murid.

TAMAT

Rajah 8 : Carta Alir Fail Perkembangan Murid

43

Pengoperasian Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS) BAB 2

Rajah 9 menunjukkan carta alir FS.

MULA

JK PBS sekolah membuat penetapan
kaedah pengurusan FS

Panitia membuat pemilihan evidens yang
terbaik bagi setiap deskriptor dalam
semua band

Panitia menyimpan setiap evidens terbaik
bagi semua deskriptor untuk semua mata
pelajaran

TAMAT

Rajah 9 : Carta Alir Fail Showcase

44

Pengoperasian Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS) BAB 2

PENTAKSIRAN SEKOLAH
REKOD PERKEMBANGAN MURID

TAHUN/TINGKATAN
MATA PELAJARAN

BAND DESKRIPTOR EVIDENS
11
1 2 3456789

√ √ √Buku
Latihan
Lisan

45

Pengoperasian Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS) BAB 2

CONTOH MATRIK DESKRIPTOR DAN EVIDENS TAHUN 1

BIL MATA PELAJARAN TAWAR DESKRIPTOR EVIDENS BACA/ TULIS
LISAN 17
1. Bahasa Malaysia √ 21 32 23
2. Bahasa Inggeris √ 29 30 15
21 29
3. Bahasa Cina 5
1 29
4. Bahasa Tamil 22 11
12 93
5. Matematik √ 19 28 41 8
0 0
6. Pendidikan Jasmani √ 12 24 20 28
55 12
7. Pendidikan Kesihatan √ 25 37 0
26 255
8. Pendidikan Islam √ 48 52
213
9. Pendidikan Moral √ 84 93

10. Dunia Seni Visual √ 28 81

11. Dunia Muzik √ 16 66

12. Dunia Sains & Teknologi √ 28 28

13. Bahasa Arab √ 25 38

14. Bahasa Cina SK

15. Bahasa Tamil SK

16. Bahasa Kadazandusun

17. Bahasa Iban

18. Bahasa Malaysia SJK

19. Bahasa Malaysia SJK

JUMLAH 335 509

46

Pengoperasian Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS) BAB 2

2.4.3 Evidens Pentaksiran Pusat

a. Jenis-jenis Evidens PP:

i. Penulisan

- Menulis aksara pada perantara dengan tujuan untuk membentuk
perkataan dan gagasan lain yang mewakili bahasa atau maklumat.

- Penciptaan bahan-bahan yang disampaikan melalui tulisan.

ii. Bahan cetakan

Hasil kerja murid yang menggunakan pelbagai medium cetakan.

iii. Persembahan

Pembentangan atau penglibatan murid dalam mempamerkan bakat melalui
pelbagai aktiviti.

iv. Foto

Gambar yang mempunyai persamaan dengan suatu subjek.

v. Grafik

- Merupakan persembahan visual yang ditunjukkan pada permukaan
seperti dinding, kanvas, skrin komputer, kertas, papan untuk tujuan
jenama, pemberitahuan, ilustrasi atau hiburan. Contoh grafik ialah
gambar, foto, lukisan, seni tanpa ton, graf, tipografi, nombor, simbol, reka
bentuk geometri, peta, lukisan kejuruteraan atau imej lain. Grafik
selalunya menggabungkan teks, ilustrasi dan warna.

- Grafik boleh wujud sebagai grafik berfungsi atau berseni. Grafik juga
boleh merupakan bayangan atau menggambarkan perkara yang wujud
dalam dunia sebenar.

vi. Artifak

- Bahan yang dihasilkan dan salinan yang dicatatkan sebagai satu
tinggalan sejarah atau telah dibuat sekian lama.

- Bahan yang dihasilkan seperti arca.

vii. Laporan

Penulisan berformat untuk melaporkan sesuatu tugasan.

viii. Produk

Barang atau perkhidmatan yang dihasilkan.

ix. Rakaman

Perekodan / pelaporan dalam bentuk audio visual.

47

Pengoperasian Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS) BAB 2

x. Bahan Informasi Komunikasi danTeknologi (ICT)
Sebarang bentuk penyimpanan evidens yang menggunakan ICT.

xii. Proses
Gerak kerja / aktiviti semasa melakukan tugasan.

b. Penyimpanan dan Pelupusan Evidens
i. Penyimpanan.
- Evidens disimpan dalam bentuk hardcopy, softcopy atau dalam bentuk apa
sekalipun sebagai bahan bukti.
- Evidens disimpan di tempat yang selamat, bersistematik dan mematuhi
prosedur keselamatan sebagai bahan bukti bagi tujuan penjaminan kualiti.
ii. Pelupusan
- Evidens diserahkan kepada murid selepas enam minggu dari tarikh tamat
pelaksanaan tugasan.
- Evidens yang tidak dituntut oleh calon boleh dilupuskan selepas dua
minggu daripada tempoh penyimpanan tamat.

2.4.4 Evidens Pentaksiran Aktiviti Jasmani, Sukan dan Kokurikulum

a. Evidens PAJSK adalah seperti berikut:
i. Borang Rekod SEGAK dan BMI
ii. Borang Rekod Kehadiran
iii. Borang Rumusan Aktiviti Sukan / Kokurikulum
iv. Borang Rumusan Aktiviti Ekstrakurikulum

b. Penyimpanan dan pelupusan evidens :
i. Penyimpanan
- Evidens murid disimpan dalam Fail Perkembangan Murid sebelum direkod
dalam aplikasi SPPBS.
ii. Pelupusan
- Evidens hendaklah diserah semula kepada murid setelah direkod dalam
aplikasi SPPBS.
- Evidens yang tidak dituntut oleh murid boleh dilupuskan selepas dua
minggu daripada tempoh direkod dalam aplikasi SPPBS

48

Pengoperasian Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS) BAB 2

2.4.5 Evidens Pentaksiran Psikometrik
a. Evidens PPsi adalah Borang Profil Psikometrik (BPP) murid.
b. Penyimpanan dan pelupusan evidens :

i. Penyimpanan
- BPP adalah TERHAD. Evidens murid disimpan dalam Fail Pentaksiran
Psikometrik oleh guru bimbingan dan kaunseling.
- Fail disimpan di tempat yang selamat secara sistematik mengikut prosedur
yang telah ditetapkan oleh LP.

ii. Pelupusan
- Evidens murid yang telah direkodkan boleh dilupuskan selepas dua minggu.

49



BAB 3
PENTAKSIRAN SEKOLAH

Pentaksiran Sekolah BAB 3

3.0 PENTAKSIRAN SEKOLAH
PS ialah komponen utama dalam proses P&P kerana pentaksiran ini berperanan
mengukuhkan pembelajaran murid, meningkatkan keberkesanan pengajaran guru serta
mampu memberi maklumat yang sah tentang apa yang telah dilaksanakan atau dicapai
dalam satu-satu proses P&P.
PS dilaksanakan oleh guru dan pihak sekolah sepenuhnya bermula dari aspek perancangan,
pembinaan item dan instrumen pentaksiran, pentadbiran, pemeriksaan atau penskoran,
perekodan dan pelaporannya.
PS amat penting untuk menentukan keberkesanan guru dan pihak sekolah dalam usaha
menghasilkan insan yang harmoni dan seimbang. PS merupakan aktiviti yang berterusan
yang menuntut komitmen yang tinggi serta hala tuju yang jelas daripada guru dan pihak
sekolah untuk memperkembangkan potensi setiap murid ke tahap maksimum.
PS berfungsi sebagai pentaksiran untuk pembelajaran (assessment for learning) dan
pentaksiran tentang pembelajaran (assessment of learning).
PS mempunyai ciri-ciri berikut:
a. Holistik iaitu mampu memberikan maklumat keseluruhan tentang pengetahuan dan

kemahiran yang dicapai oleh murid.
b. Berterusan iaitu aktiviti pentaksiran berjalan seiring dengan P&P.
c. Fleksibel iaitu kaedah pentaksiran yang pelbagai mengikut kesesuaian dan kesediaan

murid.
d. Merujuk standard prestasi yang dibina berdasarkan standard kurikulum.

PS dilaksanakan secara:
a. Pentaksiran formatif yang dijalankan seiring dengan proses P&P.
b. Pentaksiran sumatif yang dijalankan pada akhir unit pembelajaran, penggal, bulan atau

tahun.

52

Pentaksiran Sekolah BAB 3

3.1 Mata Pelajaran Pentaksiran Sekolah Peringkat Sekolah Rendah dan Menengah
Rendah

Jadual 6 menunjukkan mata pelajaran Kurikulum Standard Sekolah Rendah (KSSR).
BIL MATA PELAJARAN
1 Bahasa Malaysia SK
2 Bahasa Malaysia SJK
3 Bahasa Inggeris SK
4 Bahasa Inggeris SJK
5 Bahasa Arab
6 Bahasa Cina SK
7 Bahasa Cina SJK
8 Bahasa Tamil SK
9 Bahasa Tamil SJK
10 Bahasa Iban
11 Bahasa Kadazandusun
12 Matematik
13 Dunia Sains Dan Teknologi
14 Pendidikan Islam
15 Pendidikan Moral
16 Dunia Seni Visual
17 Dunia Muzik
18 Pendidikan Jasmani
19 Pendidikan Kesihatan
Jadual 6 : Mata Pelajaran KSSR

53

Pentaksiran Sekolah BAB 3

Jadual 7 menunjukkan mata pelajaran Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah (KBSM) .
BIL MATA PELAJARAN
1 Bahasa Melayu
2 Bahasa Inggeris
3 Bahasa Arab
4 Bahasa Cina
5 Bahasa Tamil
6 Bahasa Iban
7 Bahasa Kadazandusun
8 Mathematics
9 Science
10 Pendidikan Islam
11 Pendidikan Moral
12 Sejarah
13 Geografi
14 Pendidikan Seni Visual
15 Pendidikan Muzik
16 Pendidikan Sivik dan Kewarganegaraan
17 Pendidikan Jasmani dan Kesihatan
18 Kemahiran Hidup Bersepadu Kemahiran Teknikal
19 Kemahiran Hidup Bersepadu Ekonomi Rumah Tangga
20 Kemahiran Hidup Bersepadu Pertanian
21 Kemahiran Hidup Bersepadu Perdagangan dan Keusahawanan
Jadual 7 : Mata Pelajaran KBSM

54

Pentaksiran Sekolah BAB 3

3.2 Pentaksiran Rujukan Standard

Dalam usaha penambahbaikan kepada pentaksiran sekolah sedia ada, Pentaksiran Rujukan
Standard diperkenalkan. Pentaksiran Rujukan Standard tidak membandingkan pencapaian
seseorang murid dengan murid lain tetapi melaporkan prestasi atau tahap penguasaan
murid dalam pembelajaran.

Dalam pentaksiran ini, standard prestasi digunakan untuk melihat kemajuan dan
pertumbuhan (growth) pembelajaran serta pencapaian prestasi seseorang murid. Dalam hal
ini, pentaksiran berperanan sebagai proses untuk mendapatkan maklumat tentang sejauh
mana murid tahu, faham dan boleh buat atau telah menguasai apa yang dipelajari
berdasarkan pernyataan standard prestasi. Pernyataan standard prestasi ini ditetapkan
mengikut tahap-tahap penguasaan seperti yang dihasratkan dalam dokumen kurikulum.

Murid dinilai secara adil dan saksama sebagai individu berdasarkan keupayaan, kebolehan,
bakat, kemahiran dan potensi diri tanpa dibandingkan dengan orang lain. Pihak sekolah
mampu mendapatkan maklum balas yang lengkap dalam bentuk data kualitatif dan
kuantitatif yang merangkumi segala aspek tentang diri seseorang murid itu. Ini bertujuan
untuk membolehkan semua pihak yang berkepentingan mengenali, memahami, menghargai,
mengiktiraf dan memuliakan anak didik mereka sebagai insan yang berguna, penting dan
mempunyai potensi untuk menyumbang kepada pembinaan negara bangsa mengikut
keupayaan dan kebolehan masing-masing.

Rajah 10 menunjukkan hubung kait antara dokumen kurikulum dengan dokumen standard
prestasi.

FALSAFAH PENDIDIKAN
KEBANGSAAN

DOKUMEN DOKUMEN
KURIKULUM STANDARD PRESTASI

Matlamat PENTAKSIRAN Pernyataan Standard
Objektif
Standard Kandungan Deskriptor
Standard Pembelajaran Evidens

Hasil Pembelajaran Laporan Penguasaan Murid

Rajah 10 : Hubung Kait antara Dokumen Kurikulum dengan Dokumen Standard
Prestasi

55

Pentaksiran Sekolah BAB 3

Dokumen kurikulum dibangunkan oleh Bahagian Pembangunan Kurikulum (BPK), KPM.
Dokumen ini mengandungi perkara-perkara yang patut dipelajari dan perlu disampaikan
dalam proses P&P.
Dokumen Standard Prestasi (DSP) dibangunkan oleh LP. Dokumen ini mengandungi
panduan untuk mentaksir dan melapor penguasaan murid mengikut tahap-tahap pencapaian
seperti yang dihasratkan dalam dokumen kurikulum.

3.3 Standard Prestasi
Standard prestasi merupakan satu pernyataan yang menerangkan tentang tahap-tahap
penguasaan seseorang murid dalam sesuatu bidang atau mata pelajaran yang dipelajari.
Dalam satu tempoh pembelajaran, murid ditaksir berdasarkan penanda aras (benchmark)
yang terdapat dalam standard prestasi. Guru menggunakan standard prestasi sebagai
rujukan untuk menentukan aktiviti pentaksiran dilaksanakan secara adil dan berfokus.
Standard Prestasi juga menjadi sumber rujukan oleh semua pihak yang terlibat dalam
pendidikan secara langsung dan tidak langsung seperti murid, guru, ibu bapa serta pihak
yang berkepentingan untuk menunjukkan dengan jelas matlamat yang ingin dicapai dalam
sistem pendidikan.

Dengan menggunakan Standard Prestasi:
a. Murid tahu dengan jelas apa yang perlu dikuasai atau dicapai, apa yang ditaksir dan

kualiti yang diharapkan dalam sesuatu pentaksiran.
b. Guru tahu matlamat yang akan dicapai dalam pendidikan murid di sekolah, apa yang

ditaksir dan kualiti yang harus ada pada setiap murid.
c. Ibu bapa tahu apa yang telah dikuasai atau dicapai oleh anak-anak mereka selepas

melalui proses pendidikan untuk satu tempoh tertentu.
d. Pihak yang berkepentingan tahu matlamat kurikulum dan kualiti murid yang melalui

sistem pendidikan negara.
Selain itu, standard prestasi juga boleh dijadikan kayu ukur untuk menentukan tahap dan
standard pendidikan negara berbanding negara lain.

56

Pentaksiran Sekolah BAB 3

3.4 Kerangka Standard Prestasi

Pernyataan Standard ialah pernyataan tentang sesuatu domain merujuk kepada tanda aras
tertentu dan bersifat generik atau umum tentang tahap pertumbuhan dan penguasaan murid
dalam pembelajaran.

Pernyataan Standard diletakkan dalam kategori mengikut band iaitu Band 1, Band 2,
Band 3, Band 4, Band 5 dan Band 6 yang disusun mengikut hierarki. Pernyataan Standard
ini diperjelaskan lagi dengan deskriptor yang menyatakan tentang tingkah laku terperinci
yang boleh diperhati dan diukur dalam menentukan prestasi atau tahap penguasaan murid
dalam pembelajaran

Jadual 8 menunjukkan kerangka utama Pernyataan Standard.

BAND STANDARD
6 Tahu, Faham dan Boleh Buat dengan Beradab Mithali
5 Tahu, Faham dan Boleh Buat dengan Beradab Terpuji
4 Tahu, Faham dan Boleh Buat dengan Beradab
3 Tahu, Faham dan Boleh Buat
2 Tahu dan Faham
1 Tahu

Jadual 8 : Kerangka Utama Pernyataan Standard
Jadual 9 menunjukkan penerangan terperinci tentang kerangka Pernyataan Standard.

BAND STANDARD
6
Murid berupaya menggunakan pengetahuan dan kemahiran sedia ada untuk
digunakan pada situasi baru secara sistematik, bersikap positif, kreatif dan
inovatif serta boleh dicontohi.

5 Murid melaksanakan sesuatu kemahiran pada situasi baru, dengan mengikut
prosedur atau secara sistematik, serta tekal dan bersikap positif.

4 Murid melaksanakan sesuatu kemahiran dengan beradab, iaitu mengikut
prosedur atau secara sistematik.

3 Murid boleh menggunakan pengetahuan untuk melaksanakan sesuatu
kemahiran pada suatu situasi.

2 Murid menunjukkan kefahaman untuk menukar bentuk komunikasi atau
menterjemah serta menjelaskan apa yang telah dipelajari.

1 Murid tahu perkara asas, atau boleh melakukan kemahiran asas atau memberi
respons terhadap perkara yang asas.

Jadual 9 : Penerangan Terperinci tentang Kerangka Pernyataan Standard

57

Pentaksiran Sekolah BAB 3

Jadual 10 menunjukkan pernyataan dalam Standard Prestasi dan tafsirannya.

PERNYATAAN TAFSIRAN
Band
Satu label yang digunakan untuk menunjukkan tanda aras tertentu
yang disusun secara hierarki digunakan bagi tujuan pelaporan tahap
penguasaan murid.

Standard Satu penyataan tentang suatu domain merujuk kepada tanda aras
tertentu dan bersifat generik bagi memberi gambaran secara holistik
tentang tahap penguasaan murid.

Pernyataan Pernyataan Standard bagi sesuatu mata pelajaran diguna pakai
Standard sepanjang tempoh peringkat pembelajaran (Sekolah rendah : Tahun 1
hingga Tahun 6 dan Sekolah menengah rendah : Tingkatan 1 hingga
Tingkatan 3) dan digubal berdasarkan Objektif Mata Pelajaran
berkenaan.

Deskriptor Deskriptor merujuk kepada perkara yang murid seharusnya tahu dan
boleh buat berdasarkan standard pembelajaran yang diterakan dalam
Standard Kurikulum bagi mata pelajaran berkenaan. Deskriptor setiap
pernyataan standard adalah berbeza bagi setiap tahun pembelajaran.

Evidens (murid) Pernyataan yang menerangkan bagaimana murid menunjukkan
perkara yang diketahui dan dikuasai berdasarkan sesuatu deskriptor.

Evidens (bahan) Bahan atau apa-apa bentuk bukti yang dapat ditunjukkan oleh murid
yang melaksanakan sesuatu tugasan dalam bentuk produk atau
proses.

Jadual 10 : Pernyataan dalam Standard Prestasi dan Tafsirannya

Jadual 11 menunjukkan hubung kait antara Pernyataan Standard, Deskriptor dan Evidens.

BAND PERNYATAAN STANDARD DESKRIPTOR EVIDENS

6 APA yang murid tahu BAGAIMANA murid
5 Penerangan generik / umum dan boleh buat menunjukkan apa
4 tentang tahap kemajuan yang mereka tahu
3 pembelajaran dan boleh buat
2
1

Jadual 11 : Hubung Kait antara Pernyataan Standard, Deskriptor dan Evidens

58

Pentaksiran Sekolah BAB 3

3.5 Penggunaan Standard Prestasi Dalam Pentaksiran Sekolah

a. Guru memilih tajuk dan merancang perkara yang akan diajar dengan memilih
kandungan mata pelajaran yang terdapat dalam dokumen kurikulum.

b. Guru akan menentukan kaedah pengajaran serta mengenalpasti kaedah pentaksiran.
Guru menyediakan bahan-bahan pengajaran dan seterusnya menyampaikan kandungan
mata pelajaran tersebut kepada murid dengan menggunakan pelbagai strategi mengikut
kreativiti guru.

c. Guru seterusnya akan mentaksir tahap penguasaan murid tentang perkara yang diajar.
Pentaksiran boleh dilaksanakan menggunakan pelbagai strategi dan instrumen
pentaksiran yang bersesuaian bagi perkara yang ditaksir berdasarkan DSP. Guru juga
boleh melakukan pentaksiran secara formal atau tidak formal.

d. Guru menilai prestasi murid. Guru akan merujuk DSP untuk melaporkan tahap prestasi
murid berdasarkan evidens yang dikemukakan oleh murid, sama ada dalam bentuk
proses, produk atau diri murid itu sendiri.

e. Murid yang tidak menguasai standard yang ditetapkan, guru akan menjalankan sesi
pemulihan untuk membimbing dan membantu murid tersebut dengan menentukan
strategi pengajaran yang sesuai

f. Murid yang telah menguasai standard kurikulum yang ditetapkan, guru akan merekod
dan melaporkan tahap penguasaan murid serta meneruskan P&P yang berikutnya
berdasarkan pemeringkatan dalam dokumen kurikulum.

g. Guru memilih tajuk untuk pengajaran dan pembelajaran yang seterusnya.

59

Pentaksiran Sekolah BAB 3

Rajah 11 menunjukkan penggunaan Standard Prestasi dalam PS.

MULA Guru memilih tajuk yang perlu diajar

Pemulihan Guru merancang pengajaran,
pembelajaran dan menyediakan kaedah
Murid belum pentaksiran
menguasai tahap
Guru melaksanakan pengajaran dan
penguasaan pentaksiran

Murid menguasai Guru menilai prestasi murid
tahap penguasaan
Guru merekod dan melapor tahap
penguasaan murid berdasarkan evidens

Guru memilih tajuk untuk pengajaran
yang seterusnya

TAMAT

Rajah 11 : Penggunaan Standard Prestasi dalam PS.

60

Pentaksiran Sekolah BAB 3

3.6 Instrumen Pentaksiran

3.6.1 Jenis-Jenis Instrumen

Pelbagai instrumen pentaksiran yang sesuai dengan konstruk yang ditaksir dalam sesuatu
mata pelajaran yang digunakan. Antara instrumen pentaksiran yang digunakan ialah :

a. Pemerhatian
Instrumen yang memerlukan murid melakukan tugasan dengan cara melihat atau
mengawasi sesuatu perkara secara berterusan, berkala atau berjadual tentang apa
yang dihasratkan.

b. Soal Jawab

c. Pensil dan kertas / Ujian Bertulis
Instrumen yang menggunakan item objektif atau subjektif

d. Persembahan
Instrumen yang bersifat lebih fleksibel melibatkan tugasan menyeluruh yang
merangkumi aspek pengetahuan, kemahiran dan sikap dalam pelbagai situasi dan
konteks. Persembahan meliputi komponen praktikal sesuatu mata pelajaran dengan
menentukan bagaimana murid menggabungkan teori dan amali.

e. Projek
Projek ialah satu bentuk tugasan yang dilaksanakan dalam aktiviti pembelajaran yang
dijalankan dalam satu tempoh masa yang ditentukan melibatkan aktiviti pengumpulan
maklumat dan penyediaan laporan. Instrumen ini boleh dijalankan secara individu atau
secara kumpulan. Pelaksanaan instrumen ini membolehkan murid mengintegrasikan
pengetahuan serta kemahiran interpersonal dalam melaksanakan tugasan.

f. Produk
Tugasan yang memerlukan murid melaksanakan atau membuat atau menghasilkan
satu produk berdasarkan tugasan yang diberikan.

g. Amali
Tugasan yang memerlukan murid mempraktikkan atau melakukan apa yang telah
dipelajari dalam bentuk teori.

h. Lembaran Kerja

i. Tugasan bertulis / Karya Penulisan
Instrumen yang memerlukan murid menghasilkan laporan /dokumen /karya kreativiti
dalam bentuk penulisan mengikut spesifikasi atau format yang ditetapkan berpandukan
kepada tugasan yang diberi.

j. Kuiz

k. Senarai semak

l. Tugasan rumah

61

Pentaksiran Sekolah BAB 3

3.6.2 Prosedur Pembinaan Instrumen Pentaksiran
a. Guru merujuk kandungan fakta dalam dokumen kurikulum.
b. Guru merujuk evidens dalam DSP.
c. Guru bina instrumen pentaksiran mengikut evidens.
d. Guru menilai instrumen dari aspek sistem 9-poin.

3.7 Kaedah Perekodan dan Pelaporan
3.7.1 Perekodan
Guru mata pelajaran perlu merekodkan setiap evidens yang dikuasai oleh murid dalam
sistem aplikasi SPPBS pada bila-bila masa mengikut kesesuaian.
3.7.2 Pelaporan
Pelaporan ialah proses guru menentukan tahap penguasaan murid dalam mata pelajaran
yang diajar berdasarkan deskriptor dan evidens yang terdapat dalam DSP. Pelaporan boleh
dilakukan secara formatif dan kumulatif.
a. Pelaporan Formatif

Evidens murid atau evidens bahan yang digunakan sebagai bukti pentaksiran tentang
penguasaan murid.
b. Pelaporan Kumulatif
Pernyataan deskriptor yang digunakan sebagai pelaporan yang menunjukkan prestasi
murid.

62

BAB 4
PENTAKSIRAN PUSAT

Pentaksiran Pusat BAB 4

4.0 PENTAKSIRAN PUSAT

Pentaksiran Pusat (PP) adalah satu daripada komponen yang terdapat dalam Pentaksiran
Berasaskan Sekolah (PBS) dan ianya penting bagi menilai pengetahuan dan kemahiran
murid secara menyeluruh dalam satu-satu peringkat pembelajaran. PP merupakan suatu
pentaksiran yang dilaksanakan oleh sekolah di mana instrumen pentaksiran, tugasan,
peraturan pentaksiran, garis panduan, peraturan penskoran, penggredan dan pelaporan
dikeluarkan oleh Lembaga Peperiksaan (LP).

Dalam pelaksanaan PP, ianya dijalankan secara one-off sahaja, di mana pentaksiran semula
tidak dibenarkan. Pelaksanaannya berdasarkan Jadual Pentaksiran Pusat yang dikeluarkan
oleh LP. PP bagi peringkat sekolah rendah dilaksanakan pada Tahap 2 manakala PP bagi
peringkat menengah rendah dilaksanakan di Tingkatan 2 dan Tingkatan 3.

Dalam melaksanakan PP di sekolah, ianya bermula selepas guru memuat turun arahan
tugasan dan pelaksanaan yang dikeluarkan oleh LP. Seterusnya pihak sekolah dikehendaki
menjalankan aktiviti merancang, melaksana dan menskor mengikut jadual yang ditetapkan.

4.1 OBJEKTIF PENTAKSIRAN PUSAT

a. PP menentusahkan pencapaian akademik murid dalam PS.
b. PP mengukur penguasaan pengetahuan dan kemahiran murid secara autentik.
c. PP mengukur kemahiran berfikir aras tinggi dan sahsiah dengan kepelbagaian

instrumen.

64

Pentaksiran Pusat BAB 4

4.2 MATA PELAJARAN PENTAKSIRAN PUSAT PERINGKAT SEKOLAH RENDAH
DAN PERINGKAT MENENGAH RENDAH

Jadual 12 menunjukkan mata pelajaran KSSR yang melaksanakan PP pada Tahap 2.
BIL MATA PELAJARAN
1 Bahasa Malaysia SK
2 Bahasa Malaysia SJK
3 Bahasa Inggeris SK
4 Bahasa Inggeris SJK
5 Bahasa Cina
6 Bahasa Cina SK
7 Bahasa Tamil
8 Bahasa Tamil SK
9 Matematik
10 Sains
11 Reka Bentuk Dan Teknologi
12 Teknologi Maklumat Dan Komunikasi
13 Pendidikan Jasmani
14 Pendidikan Kesihatan
15 Pendidikan Muzik
16 Pendidikan Seni Visual
17 Pendidikan Islam
18 Pendidikan Moral
19 Bahasa Arab
20 Bahasa Iban
21 Bahasa Kadazandusun
Jadual 12 : Mata Pelajaran KSSR

65

Pentaksiran Pusat BAB 4

Jadual 13 menunjukkan mata pelajaran KBSM yang melaksanakan PP di Tingkatan 2 dan
Tingkatan 3.

BIL MATA PELAJARAN
1 Bahasa Melayu
2 Bahasa Inggeris
3 Bahasa Arab
4 Bahasa Cina
5 Bahasa Tamil
6 Bahasa Iban
7 Bahasa Kadazandusun
8 Mathematics
9 Science
10 Pendidikan Islam
11 Pendidikan Moral
12 Sejarah
13 Geografi
14 Pendidikan Seni Visual
15 Pendidikan Muzik
16 Pendidikan Sivik dan Kewarganegaraan
17 Pendidikan Jasmani dan Kesihatan
18 Kemahiran Hidup Bersepadu Kemahiran Teknikal
19 Kemahiran Hidup Bersepadu Ekonomi Rumah Tangga
20 Kemahiran Hidup Bersepadu Pertanian
21 Kemahiran Hidup Bersepadu Perdagangan dan Keusahawanan
Jadual 13 : Mata Pelajaran KBSM

66

Pentaksiran Pusat BAB 4

4.3 PRINSIP PENTAKSIRAN PUSAT

PP bagi peringkat sekolah rendah dan peringkat menengah rendah adalah berdasarkan
kepada prinsip yang dibangunkan oleh LP. Prinsip PP dibangunkan adalah untuk
memastikan pelaksanaan PP mengikut garis panduan dan peraturan yang dikeluarkan oleh
LP.
Rajah 12 menunjukkan prinsip PP.

PRINSIP PENTAKSIRAN PUSAT

Format dan Dilaksanakan Pelaporan
tugasan di sekolah ditentukan

disediakan oleh LP
oleh LP

Tugasan Ditaksir oleh Penjaminan Kualiti
berbeza pihak sekolah dan Standard
setiap dilaksanakan di

tahun pelbagai peringkat

Tempoh Penskoran
pelaksanaan berdasarkan
tugasan yang
ditentukan
oleh LP diberi

Rajah 12: Prinsip Pentaksiran Pusat

67

Pentaksiran Pusat BAB 4

4.4 JENIS INSTRUMEN

Pelbagai instrumen pentaksiran boleh digunakan dalam mentaksir PP bagi sesuatu mata
pelajaran mengikut kesesuaian dan kebolehlaksanaan. Antara instrumen pentaksiran yang
digunakan ialah ;

a. Tugasan bertulis
Tugasan yang memerlukan murid membuat laporan atau dokumen mengikut spesifikasi
atau format yang ditetapkan, menghasilkan karya kreatif, ciptaan, gubahan dalam bentuk
tulisan.

b. Kerja amali
Tugasan yang memerlukan murid melakukan suatu proses kerja dan / atau
menghasilkan sesuatu produk.

c. Projek
Tugasan yang memerlukan murid menghasilkan produk dan membuat pelaporan
tentang produk yang dihasilkan.

d. Pemerhatian
Tugasan yang memerlukan murid memerhati atau mengawasi sesuatu perkara secara
berterusan, berkala atau berjadual tentang apa yang dihasratkan.

e. Persembahan
Tugasan yang memerlukan murid menunjukkan / melakukan / beraksi / mempraktikkan
sesuatu aktiviti yang mempamerkan aspek pengetahuan, kemahiran dan sikap secara
lisan dan bukan lisan.

f. Demonstrasi
Tugasan yang memerlukan murid menunjuk cara dengan melakukan sesuatu aktiviti
yang memberi kefahaman tentang sesuatu perkara secara lisan.

g. Kajian lapangan
Tugasan yang memerlukan murid membuat kajian di luar bilik darjah atau di makmal
untuk mendapatkan data dan maklumat.

h. Kajian kes
Tugasan yang memerlukan murid membuat kajian berdasarkan data dan / atau
maklumat yang diperoleh.

i. Ujian bertulis
Tugasan yang memerlukan murid memberikan respons secara bertulis kepada
instrumen ujian objektif atau subjektif.

j. Ujian lisan
Tugasan yang memerlukan murid memberi respons secara lisan.

k. Kuiz
Tugasan yang menguji pengetahuan murid dengan mengemukakan soalan-
soalan untuk dijawab secara lisan atau bertulis dalam satu sesi khusus yang dirancang.

68

Pentaksiran Pusat BAB 4

4.5 TUGASAN PENTAKSIRAN PUSAT
a. Skop Tugasan

Skop tugasan PP merujuk kepada Dokumen Standard Kurikulum (DSK) Kurikulum
Standard Sekolah Rendah (KSSR) untuk peringkat sekolah rendah dan Sukatan
Pelajaran (SP) dan Huraian Sukatan Pelajaran (HSP) Kurikulum Bersepadu Sekolah
Menengah (KBSM) untuk peringkat menengah rendah.
b. Jenis Tugasan
Jenis tugasan PP terdiri daripada Tugasan Jangka Pendek (TJPk) dan Tugasan Jangka
Panjang (TJPg)

JENIS TUGASAN

Tugasan Jangka Pendek Tugasan Jangka Panjang
(Tidak melebihi satu (Tidak melebihi tiga

minggu) minggu)

Rajah 13 : Jenis Tugasan Pentaksiran Pusat

i. TJPk

TJPk ialah tugasan yang dibangunkan oleh LP berdasarkan DSK / HSP mengikut
tahun / tingkatan dan dilaksanakan di sekolah dalam tempoh masa yang ditetapkan
iaitu tidak melebihi satu minggu. Konstruk yang ditaksir ialah pengetahuan,
kemahiran dan nilai. TJPk disediakan lengkap dengan peraturan penskoran bagi
membolehkan guru melaksanakan penskoran. Kaedah penskoran bergantung
kepada tugasan yang diberi dan prestasi murid boleh dilaporkan dalam bentuk
markah atau gred. Penskoran juga boleh dilaksanakan merujuk rubrik yang
dibekalkan.

Tugasan mengambil kira kebolehlaksanaan dan kebolehtadbiran di sekolah. Pihak
sekolah dikehendaki menyediakan peralatan dan bahan yang diperlukan untuk
melaksanakan tugasan. Tugasan ini dilaksanakan secara individu.

ii. TJPg

TJPg ialah tugasan yang dibangunkan oleh LP berdasarkan DSK / HSP mengikut
tahun / tingkatan dan dilaksanakan di sekolah dalam tempoh masa yang ditetapkan
iaitu tidak melebihi tiga minggu. Konstruk yang ditaksir ialah pengetahuan,
kemahiran dan nilai. TJPg juga mengandungi peraturan penskoran bagi
membolehkan guru membuat penskoran. Kaedah penskoran bergantung kepada
tugasan yang diberi dan prestasi murid boleh dilaporkan dalam bentuk markah atau
gred. Penskoran juga boleh dilaksanakan merujuk rubrik yang akan dikeluarkan
oleh LP.

Tugasan mengambil kira kebolehlaksanaan dan kebolehtadbiran di sekolah. Pihak
sekolah dikehendaki menyediakan peralatan dan bahan yang diperlukan untuk
melaksanakan tugasan. Tugasan ini boleh dilaksanakan secara individu atau
berkumpulan. Jika secara berkumpulan penskoran akan diberi secara individu.

69

Pentaksiran Pusat BAB 4

c. Skor
Skor yang diberi bergantung kepada tugasan dan berbeza bagi setiap tahun. Skor
yang diperoleh murid bagi sesuatu tugasan menunjukkan prestasi murid untuk sama
ada TJPk atau TJPg.
Pemberian skor adalah berdasarkan kepada pencapaian individu walaupun tugasan
yang dilaksanakan adalah secara berkumpulan.

Penskoran Prestasi
i. Markah

Angka yang diberi untuk menunjukkan prestasi murid dalam sesuatu mata pelajaran
selepas sesuatu ujian atau pentaksiran dilaksanakan.
ii. Gred
Huruf atau angka atau kombinasi huruf dan angka bagi menunjukkan ukuran
prestasi murid yang telah dirumuskan berdasarkan markah yang diperoleh.

Jadual 14 menunjukkan istilah dan tafsiran yang digunakan dalam PP.

ISTILAH TAFSIRAN
Penskoran Pemberian markah atau gred kepada perkara yang ditaksir
berdasarkan prestasi individu merujuk kepada skema atau
Pelaporan peraturan tertentu.
Pentaksiran semula Rumusan prestasi individu dalam bentuk gred atau deskriptif.
Autentik
Menentusahkan Proses melaksanakan pentaksiran kali kedua dan seterusnya.
Rubrik Bukti atau evidens yang tulen yang dihasilkan dalam situasi
sebenar.
Mengesahkan / pembuktian kebenaran dan ketepatan sesuatu
pencapaian atau penguasaan.
Rubrik ialah alat penskoran yang secara terang menunjukkan
prestasi yang diharapkan untuk sesuatu tugasan atau sesuatu
kerja. Ia mengandungi set kriteria dan skor yang perlu dicapai.

Jadual 14 : Istilah dan Tafsiran yang digunakan dalam PP

70

Pentaksiran Pusat BAB 4

4.6 PELAKSANAAN PENTAKSIRAN PUSAT

Pelaksanaan PP melibatkan aktiviti merancang, melaksana dan menskor di peringkat
sekolah manakala penggredan dan pelaporan di LP.

Rajah 14 menunjukkan aktiviti pelaksanaan PP.

MERANCANG MELAKSANA MENSKOR
Guru menerima Murid melakukan Guru mentaksir
arahan tugasan tugasan pencapaian murid
daripada LP, berdasarkan jadual berdasarkan
menyediakan jadual yang ditetapkan peraturan
pelaksanaan dan penskoran yang
bahan dibekalkan oleh LP

Rajah 14 : Aktiviti Pelaksanaan PP

a. Merancang

Merupakan aktiviti utama dalam pelaksanaan PP. Ia bermula selepas LP mengeluarkan
surat siaran tentang tarikh muat turun tugasan dan jadual pelaksanaan PP bagi tahun itu
untuk setiap mata pelajaran. Pihak sekolah dikehendaki memuat turun tugasan dan
menyediakan jadual pelaksanaan PP. Pihak sekolah juga dikehendaki menyediakan
peralatan, bahan dan tempat bagi tujuan pentaksiran serta memperbanyakkan salinan
tugasan untuk diedarkan kepada setiap murid.

Pihak sekolah bertanggungjawab menyediakan tempat penyimpanan evidens yang
dihasilkan oleh murid.

b. Melaksana

Guru memberi taklimat atau penerangan kepada murid tentang tarikh, tempoh
pelaksanaan, perkara yang ditaksir, peralatan yang digunakan, persediaan bahan dan
aspek keselamatan sebelum murid melaksanakan tugasan yang diberi.

Guru memastikan pelaksanaan PP merujuk kepada jadual pelaksanaan yang ditetapkan
dan aktiviti pentaksiran.

c. Menskor

Guru melaksanakan penskoran berdasarkan skema atau peraturan tertentu yang
dikeluarkan oleh LP dalam tempoh yang ditetapkan. Guru dikehendaki menggunakan
borang yang standard (jika ada) supaya keselarasan dapat diwujudkan antara pentaksir.

71

Pentaksiran Pusat BAB 4

Rajah 15 menunjukkan carta alir pelaksanaan PP di sekolah.

MULA Guru menerima arahan tugasan
dari LP

Penyelarasan tugasan

Guru menyediakan jadual
pelaksanaan dan bahan

Murid melaksanakan tugasan

Penskoran tidak Guru memberi skor hasil kerja murid
menepati peraturan
Penyelarasan Skor
penskoran Penskoran menepati
peraturan penskoran

Guru merekod prestasi murid
berdasarkan skor

TAMAT

Rajah 15 : Carta Alir Pelaksanaan PP di sekolah

72

Pentaksiran Pusat BAB 4

4.7 PERANAN PIHAK YANG TERLIBAT
PP memberi penekanan terhadap peranan pentadbir sekolah, guru, murid, ibu bapa dan
pihak yang berkepentingan.
a. Pentadbir Sekolah

i. Mengadakan program pembangunan staf secara berterusan yang merangkumi
aspek pengetahuan dan kaedah pelaksanaan PP.

ii. Merancang pelaksanaan PP.
iii. Menyediakan peralatan, bahan dan jadual pelaksanaan PP.
iv. Menyediakan kemudahan untuk melaksanakan PP.
v. Menyediakan ruang dan kaedah penyimpanan evidens.

b. Guru
i. Melaksanakan pentaksiran.
ii. Memberi skor.
iii. Mengumpul rekod dan data pencapaian murid.

c. Murid
i. Mengetahui dan memahami tugasan.
ii. Melaksanakan tugasan dalam tempoh yang ditetapkan / dijadualkan.
iii. Menghasilkan evidens.

d. Ibu Bapa
i. Mengetahui dan memahami sistem pentaksiran.
ii. Menggalakkan anak mencapai tahap penguasaan mengikut keupayaan.

e. Pihak yang berkepentingan contoh PIBG
i. Memberi pelbagai bentuk sokongan dalam aktiviti pentaksiran.
ii. Memberi komitmen terhadap usaha bagi menjayakan PP.

73



BAB 5

PENTAKSIRAN AKTIVITI JASMANI, SUKAN
DAN KOKURIKULUM

Pentaksiran Aktiviti Jasmani, Sukan dan Kokurikulum BAB 5

5.0 PENTAKSIRAN AKTIVITI JASMANI, SUKAN DAN KOKURIKULUM

PAJSK adalah sebagai panduan untuk menilai aktiviti fizikal dan kesihatan serta mengukur
penyertaan, penglibatan dan pencapaian murid dalam pelbagai aktiviti sukan, kokurikulum
dan ekstrakurikulum.

PAJSK memerlukan murid melibatkan diri dalam aktiviti bukan akademik sama ada di dalam
atau di luar bilik darjah mengikut keupayaan murid. PAJSK dibangunkan untuk melengkapi
sistem pentaksiran pendidikan di Malaysia supaya lebih holistik dan bersepadu. Ia juga
sejajar dengan konsep Satu Murid Satu Sukan (1M1S), pembangunan modal insan dan
perkembangan potensi murid dari segi jasmani, emosi, rohani dan intelek (JERI) seperti
yang dihasratkan dalam Falsafah Pendidikan Kebangsaan.

5.1 KOMPONEN PENTAKSIRAN AKTIVITI JASMANI, SUKAN DAN KOKURIKULUM

PAJSK merangkumi lima komponen; SEGAK, BMI, sukan, kokurikulum dan ekstrakurikulum
seperti dalam Rajah 16.

Pentaksiran Aktiviti Jasmani, Sukan &
Kokurikulum

SEGAK Kokurikulum

Standard Sukan / Kelab / Unit Ektrakurikulum
Kecergasan Fizikal Permainan Persatuan Uniform
Kebangsaan Penyertaan dan
(SEGAK) Penyertaan, Penyertaan, Penyertaan, penglibatan secara
Mengukur tahap Penglibatan Penglibatan dan Penglibatan sukarela di sekolah / di
kecergasan dan Pencapaian dalam dan luar sekolah / luar
Pencapaian kelab dan Pencapaian negara / dalam negara
BMI dalam sukan persatuan: dalam unit
dan permainan: -Sekolah uniform:
Body Mass Index -Sekolah -Daerah / Zon -Sekolah
(BMI) -Daerah / Zon -Negeri -Daerah / Zon
Merekodkan -Negeri -Negara -Negeri
tentang ketinggian -Negara -Negara
dan berat badan -Antarabangsa -Antarabangsa
bagi menentukan -Antarabangsa
tahap jisim badan

Rajah 16 : Komponen PAJSK

76

Pentaksiran Aktiviti Jasmani, Sukan dan Kokurikulum BAB 5

5.2 PENTAKSIRAN SEGAK
SEGAK dalam PAJSK merupakan aktiviti fizikal yang dilakukan oleh murid sekolah untuk
mengukur kecergasan berdasarkan kepada Standard Kecergasan Fizikal Kebangsaan
(SEGAK) yang ditetapkan. Skor mengikut tahap umur ini ditetapkan dengan menggunakan
indeks skor standard yang telah diperakui di peringkat kebangsaan. SEGAK terdiri daripada
empat aktiviti iaitu "Naik turun bangku", "Tekan tubi", "Ringkuk Tubi Separa" dan "Jangkauan
Melunjur".

a. Objektif SEGAK ialah menilai dan mengukur tahap kecergasan fizikal murid.
b. Konstruk yang diukur:

i. Perkembangan fizikal murid
ii. Kecergasan
iii. Senaman
c. Pelaksanaan Pentaksiran SEGAK:
i. SEGAK dilaksanakan dua kali setahun iaitu pada pertengahan dan akhir

tahun persekolahan tahun semasa.
ii. Kemasukan skor SEGAK boleh dilakukan bermula dari awal Januari

sehingga 31 Mac untuk penggal pertama dan dari awal April sehingga 31
Ogos bagi penggal kedua.
iii. Semua murid sekolah rendah Tahap 2 dan peringkat menengah rendah
diwajibkan terlibat dalam pentaksiran ini.
iv. Guru Pendidikan Jasmani akan merekod skor murid semasa melaksanakan
aktiviti SEGAK dan guru kelas akan memasukkan skor dalam aplikasi
PAJSK SPPBS yang disediakan oleh LP.
v. Guru kelas mencetak pelaporan yang dijana oleh aplikasi PAJSK SPPBS.

77

Pentaksiran Aktiviti Jasmani, Sukan dan Kokurikulum BAB 5

5.3 PENTAKSIRAN BMI
BMI dalam PAJSK tertumpu kepada mengukur berat badan dan ketinggian seseorang murid
menggunakan piawaian ukuran BMI.

a. Objektif Pentaksiran BMI:
i. Mengukur BMI murid.
ii. Menentukan tahap keseimbangan lemak badan dengan ukuran ketinggian dan
berat badan seseorang murid.

b. Konstruk yang diukur:
i. Tinggi
ii. Berat
iii. Tafsiran BMI

c. Pelaksanaan Pentaksiran BMI:
i. Pentaksiran BMI dilaksanakan dua kali setahun iaitu pada pertengahan dan
akhir tahun persekolahan tahun semasa.
ii. Kemasukan skor BMI boleh dilakukan bermula dari awal Januari sehingga 31
Mac untuk penggal pertama dan dari awal April sehingga 31 Ogos bagi penggal
kedua.
iii. Semua murid sekolah rendah Tahap 2 dan peringkat menengah rendah
diwajibkan terlibat
iv. Guru Pendidikan Jasmani merekod berat badan dan ketinggian murid serta guru
kelas merekod skor BMI dalam aplikasi PAJSK SPPBS yang disediakan oleh
LP.
v. Guru kelas mencetak pelaporan tafsiran BMI yang dijana oleh aplikasi PAJSK
SPPBS.

78

Pentaksiran Aktiviti Jasmani, Sukan dan Kokurikulum BAB 5

5.4 PENTAKSIRAN SUKAN DAN KOKURIKULUM

Pentaksiran Sukan dan Kokurikulum dalam PAJSK adalah untuk mengukur aktiviti sukan
dan kokurikulum yang ditetapkan oleh KPM yang bertujuan untuk membangunkan modal
insan dalam usaha memupuk nilai, sahsiah serta pembangunan diri seseorang murid.
Konstruk dan pelaksanaan pentaksiran sukan dan pentaksiran kokurikulum dalam PAJSK
adalah serupa.
Aktiviti sukan merangkumi aktiviti permainan dan pertandingan di peringkat sekolah, daerah /
zon, negeri, kebangsaan atau antarabangsa.
Aktiviti kokurikulum merangkumi aktiviti murid dalam persatuan, kelab dan pasukan
beruniform di peringkat sekolah, daerah / zon, negeri, kebangsaan atau antarabangsa.
(Rajah 16 menunjukkan komponen PAJSK)

a. Objektif Pentaksiran Sukan dan Kokurikulum ialah memberi skor kepada aktiviti sukan
dan kokurikulum murid.
Konstruk yang diukur:
i. Penyertaan murid dalam aktiviti sukan dan kokurikulum.
ii. Penglibatan murid dalam aktiviti sukan dan kokurikulum.
iii. Pencapaian atau prestasi murid dalam aktiviti sukan dan kokurikulum.

b. Pelaksanaan Pentaksiran Sukan dan Kokurikulum:
iv. Pentaksiran Sukan dan Kokurikulum dilaksanakan secara berterusan bagi
setiap aktiviti mengikut perancangan dan pelaksanaan yang ditetapkan oleh
sekolah, PPD atau JPN.
v. Semua murid sekolah rendah Tahap 2 dan peringkat menengah rendah
diwajibkan terlibat.
vi. Guru penasihat aktiviti sukan dan guru penasihat kokurikulum merekod setiap
aktiviti sukan dan kokurikulum menggunakan Borang Rumusan Aktiviti Sukan /
Kokurikulum dan guru kelas akan memasukkan skor dalam aplikasi PAJSK
SPPBS yang disediakan oleh LP.
vii. Guru kelas mencetak pelaporan yang dijana oleh aplikasi PAJSK SPPBS
apabila diperlukan.
viii. Pemberatan wajaran aktiviti sukan dan kokurikulum adalah berdasarkan tiga
aspek seperti dalam Jadual 15.

79

Pentaksiran Aktiviti Jasmani, Sukan dan Kokurikulum BAB 5

Aspek Pentaksiran Sukan dan Kokurikulum seperti dalam Jadual 15.

Aspek
(110 Markah)

Penglibatan Penyertaan Prestasi
(50 Markah) (40 Markah) (20 Markah)

Jawatan Elemen Elemen Elemen
Kehadiran Pencapaian
Khidmat
Peringkat Komitmen Sumbangan

Nilai Skor Nilai Skor Nilai Skor
10 20 10 10 40 20

Jadual 15 : Aspek Pentaksiran Sukan dan Kokurikulum

80

Pentaksiran Aktiviti Jasmani, Sukan dan Kokurikulum BAB 5

5.5 PENTAKSIRAN AKTIVITI EKSTRAKURIKULUM

Pentaksiran Aktiviti Ekstrakurikulum merupakan satu usaha untuk mendapatkan maklumat,
membuat penilaian dan memberi skor untuk aktiviti bermanfaat yang dijalankan sama ada di
sekolah atau di luar waktu persekolahan dan mendapat kebenaran ibu bapa/penjaga
dan pengesahan pihak sekolah. Aktiviti ekstrakurikulum merupakan aktiviti yang boleh
membentuk keperibadian yang terpuji, membina sahsiah yang baik, mendorong melakukan
kerja amal untuk kepentingan masyarakat setempat dan umum.

a. Objektif Pentaksiran Aktiviti Ekstrakurikulum adalah untuk mengumpul maklumat dan
memberi skor kepada aktiviti ekstrakurikulum murid.

b. Konstruk yang diukur:
i. Perkhidmatan
ii. Anugerah daripada badan-badan lain
iii. Khidmat masyarakat
iv. Program NILAM

c. Pelaksanaan Pentaksiran Aktiviti Ekstrakurikulum:
i. Pentaksiran Aktiviti Ekstrakurikulum dilaksanakan secara berterusan sepanjang
tahun semasa dan pada bila-bila masa di luar waktu persekolahan.
ii. Penglibatan murid adalah secara sukarela. Penyertaan dan keselamatan
murid dalam aktiviti ekstrakurikulum adalah menjadi tanggungjawab ibu bapa,
waris atau penjaga.
iii. Pengesahan aktiviti ekstrakurikulum murid hendaklah dibuat melalui
tandatangan dan cap penganjur.
iv. Guru kelas merekod aktiviti ekstrakurikulum menggunakan Borang Rumusan
Aktiviti Ekstrakurikulum dan memasukkan skor dalam aplikasi PAJSK SPPBS
yang disediakan oleh LP di hujung persekolahan.
v. Guru kelas mencetak pelaporan yang dijana oleh aplikasi PAJSK SPPBS
apabila diperlukan.
vi. Pemberatan wajaran aktiviti ekstrakurikulum adalah berdasarkan empat aspek
iaitu perkhidmatan, anugerah daripada badan-badan lain, khidmat masyarakat
dan program NILAM.

81

Pentaksiran Aktiviti Jasmani, Sukan dan Kokurikulum BAB 5

Aspek penglibatan murid merangkumi empat elemen seperti dalam Jadual 16.

Aspek Elemen Skor
Perkhidmatan Jawatan 10
Anugerah Rujuk Dokumen Anugerah 10
Khidmat Masyarakat Komitmen 10
NILAM Rujuk Dokumen NILAM 10

Jadual 16 : Jadual Elemen Berdasarkan Aspek Ekstrakurikulum
5.6 BORANG-BORANG PAJSK
5.6.1 Borang Rekod SEGAK dan BMI
5.6.2 Borang Rekod Kehadiran
5.6.3 Borang Rumusan Aktiviti Sukan / Kokurikulum
5.6.4 Borang Rumusan Aktiviti Ekstrakurikulum

82

PPeenntatkaskisrairnanAkAtikvtitiivJitai sJmasamni,aSnui,kSanukdaann dKaonkuKriokukluurmikulumBAB 5BAB 5

BBOORRAANNGGRREKEOKDODSESGEAGKADKADNABNMIBMI

(B(BOORRAANNGG HENNDDAAKKLLAAHHDDIISIIISOI LOELHEHGUGRUURMUAMTAATPAELPAEJLAARJAANRPAENNDPIEDNIKDAINDIKAN
JAJSAMSAMNAI)NI)

NANMAAMAMMURURIDID PPEENNGGGGALAL1 1 KELKAESLAS
PEPREKRAKRAARA PENPGEGNAGL G2AL 2
BERAT
BODY MASS INDEX BERAT BERAT
BO(BDMYI)MASS INDEX BADAN (kg) BERAT
(BMI) BADAN (kg)
BADAN (kg)
Tarikh: BADAN (kg)
Tarikh:
Tarikh:
Tarikh:

SEGAK UJIAN NAIK TURUN UJIAN NAIK TURUN
SEGAK BANGKU BANGKU
UJIAN NAIK TURUN
BANGKU UJIAN NAIK TURUN
Tarikh: BANGKU
Tarikh:
Tarikh:
UJIAN TEKAN TUBI Tarikh:
UJIAN TEKAN TUBI
TUaJrIikAhN: TEKAN TUBI
TarikUhJ:IAN TEKAN TUBI
Tarikh:
UJIAN RINGKUK TUBI Tarikh:
SEPARA UJIAN RINGKUK TUBI
SEPARA
UJIAN RINGKUK TUBI
TSaEriPkAh:RA UJIAN RINGKUK TUBI
TarikShE: PARA
MUTJaEIrLAiUkNhNJ:JAUNRGKAUAN
UMJEILATUNaNJrJiAkUNhRG: KAUAN
TUaJrIikAhN: JANGKAUAN
MELUNJUR TarikUhJ:IAN JANGKAUAN
MELUNJUR

.................................................. Tarikh: Tarikh:
Tanda tangan murid ...............................................................
Pengesahan Guru Mata Pelajaran Pendidikan
Jasmani

.....(N..a..m...a...M...u..r.i.d............................ ) N( a.m...a..d..a..n...C...a.p...G...u..r.u................)..................... Pendidikan
Tanda tangan murid Pengesahan Guru Mata Pelajaran
Jasmani
Catatan:

*Murid berkeperluan khas dikecualikan
( * sila tanda jika berkenaan
) ( )
83 Nama dan Cap Guru
Nama Murid

Catatan: dikecualikan
*Murid berkeperluan khas

* sila tanda jika berkenaan

83

PPenentatakkssiriarannAAkkttiviviittiiJJaassmmaannii,, SSuukkaannddaannKKookkuurirkikuululmum BABBAB5 5

BORANG REKOD KEHADIRAN / PENYERTAAN UNTUK SUKAN / KOKURIKULUM / EKSTRAKURIKULUM
BORANG REKOD KEHADIRAN / PENYERTAAN UNTUK SUKAN / KOKURIKULUM / EKSTRAKURIKULUM

TAHUN…………….
TAHUN…………….

NAMA SEKOLAH
NAMKAATESGEOKORILAH
KATKEEGGOIARTIAN

KEGJAIAWTATNAN

JAWATAN TINGKATAN/KELAS
NAMA MURID

NAMA MURID TINGKATAN/KELATS.T.Guru
Bil Aktiviti Tarikh PenTa.Ts.ihGautr/u
Aktiviti Tarikh PPeenngaasnijhuart /
Bil
1 Penganjur

12
3
2 4
3 5
4 6
5 7

68
79
8 10
9 11

10 12

11 13

12 14

13 15

14 16

15 17
16 18
17 19

18
19NAMA GURU PENASIHAT

1

21NAM2453 A GURU PENASIHAT
3

4

5

84

8844

Pentaksiran Aktiviti Jasmani, Sukan dan Kokurikulum BAB 5
85

Pentaksiran Aktiviti Jasmani, Sukan dan Kokurikulum BAB 5
86

BAB 6
PENTAKSIRAN PSIKOMETRIK

Pentaksiran Psikometrik BAB 6

6.0 PENTAKSIRAN PSIKOMETRIK

PPsi ialah suatu kaedah yang digunakan secara sistematik untuk mengumpul maklumat
yang menggambarkan tret psikologi. Tret psikologi yang diukur merangkumi aptitud dan
personaliti murid. Hasil dapatan PPsi dapat digunakan untuk membantu mempertingkatkan
pembelajaran murid.
PPsi menggunakan instrumen pentaksiran yang tidak berasaskan kurikulum dan proses
pengajaran dan pembelajaran. PPsi mengukur kebolehan semula jadi (innate ability) dan
kebolehan yang diperoleh (acquired ability) daripada pengalaman dan persekitaran.
Manual Pentaksiran Psikometrik diedarkan kepada sekolah sebagai panduan melaksanakan
PPsi.

6.1 KOMPONEN PENTAKSIRAN PSIKOMETRIK

Komponen PPsi yang diuji di peringkat menengah rendah terdiri daripada Ujian Aptitud dan
Ujian Personaliti seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 17.

Pentaksiran
Psikometrik

Aptitud Personaliti

Aptitud Aptitud Tret Minat
Am Khusus Kerjaya

Rajah 17: Komponen dalam Pentaksiran Psikometrik

88

Pentaksiran Psikometrik BAB 6

6.2 UJIAN APTITUD KHUSUS

Ujian Aptitud Khusus ialah instrumen untuk mendapatkan maklumat khusus tentang struktur
kecerdasan serta minat atau kecenderungan murid.

a. Objektif Ujian Aptitud Khusus:

i. Mengenal pasti potensi murid pada peringkat umur tertentu.

ii. Membantu guru mengenal pasti strategi, kaedah dan teknik pengajaran supaya
dapat mewujudkan suasana pembelajaran yang berkesan.

iii. Membantu murid mengenal potensi diri.

iv. Meramalkan kejayaan murid dalam alam pembelajaran dan kerjaya.

b. Konstruk Ujian Aptitud Khusus:

i. Verbal Linguistik (pintar perkataan): keupayaan seseorang individu
menggunakan bahasa, memahami maklumat dan memberi respons dalam
pelbagai bentuk set komunikasi.

ii. Visual – Ruang – Bukan Verbal (pintar visual dan ruang): keupayaan
seseorang individu mengguna, menganggar dan mengintepretasi ruang.

iii. Logik Matematik (pintar nombor): keupayaan seseorang individu menggunakan
nombor dalam kehidupan seharian untuk membuat penyelesaian secara
logikal.

iv. Muzik (pintar muzik): keupayaan seseorang individu menghargai, menghayati
dan menggubah muzik.

v. Naturalis (pintar alam semulajadi): keupayaan seseorang individu
mengenalpasti, menghargai alam semulajadi.

vi. Kinestatik – Jasmani (pintar jasmani): keupayaan seseorang individu mengawal
dan memahami pergerakan tubuh.

vii. Interpersonal (pintar sosial): keupayaan seseorang individu berkomunikasi,
berinteraksi dan bekerjasama dengan orang lain.

viii. Intrapersonal (pintar kendiri):

keupayaan seseorang individu memahami dan menilai kekuatan, kelemahan,
bakat dan minat kendiri.

ix. Existential (pintar kewujudan) : peka dan berkebolehan membincangkan hal-hal
kewujudan seperti mencari makna dalam kehidupan.

c. Pelaksanaan Ujian Aptitud Khusus:

i. Ujian ini dilaksanakan kepada murid Tingkatan Tiga.

89

Pentaksiran Psikometrik BAB 6

ii. Instrumen Ujian Aptitud Khusus disediakan oleh LP.
iii. Pelaporan akan disediakan oleh pihak sekolah.

6.3 UJIAN PERSONALITI

Ujian Personaliti ialah instrumen yang digunakan untuk mengumpul maklumat tentang
sahsiah unik setiap murid. Ujian personaliti terbahagi kepada dua inventori iaitu inventori tret
personaliti dan inventori minat kerjaya.

a. Objektif Ujian Personaliti:
i. Membantu guru mengenal pasti personaliti murid supaya dapat menggunakan
strategi P&P yang sesuai.
ii. Membantu murid dan ibu bapa mengenal pasti personaliti murid dan menyedari
potensi diri.
iii. Menyediakan profil murid yang lengkap untuk rujukan dan kegunaan dalam
pendidikan dan perkembangan individu.

b. Instrumen
i. Inventori Tret Personaliti
Konstruk dalam Inventori Tret Personaliti yang ditaksir adalah bersesuaian
dengan budaya dan keperluan di Malaysia.
ii. Inventori Minat Kerjaya
Konstruk dalam Inventori Minat Kerjaya yang ditaksir adalah berdasarkan Teori
Tipologi Holland.

c. Pelaksanaan Ujian Personaliti:
i. Ujian ini dilaksanakan pada bila-bila masa mengikut keperluan dan tidak
berjadual.
ii. Inventori Tret Personaliti diwajibkan untuk murid Tingkatan Satu dan Tingkatan
Empat.
iii. Inventori Minat Kerjaya diwajibkan untuk murid Tingkatan Satu, Tingkatan Tiga
dan Tingkatan 5.
iv. Instrumen disediakan oleh LP dan ditadbir oleh sekolah.
v. Pelaporan disediakan oleh pihak sekolah.

90