e-book

ศาสนาพทุ ธ (อเทวนิยม)

สัญลกั ษณข์ องศาสนา - เกดิ ขึ้นที่ชมพทู วีป ในสงั คมศาสนาพราหมณ์ เมอ่ื ราว
2,600 ปกี อ่ น
- ไมเ่ ชอ่ื ในเรือ่ งพระเจา้ สร้างโลกและสรรพส่ิง
- สญั ลกั ษณศ์ าสนา คือ “ธรรมจักร” หรือกงล้อแห่ง
ธรรม 8 ซ่ี แทนมรรค 8 ซึ่งปรากฏในอริยสจั 4 อนั เปน็
หลักธรรมที่พระพุทธเจ้าแสดงคร้ังแรก
- ศาสดาคือ “พระพทุ ธเจา้ ” ทรงมีพระนามเดิมวา่
“ สทิ ธตั ถะ”

1. จดุ ม่งุ หมายสงู สดุ ของศาสนา : การหลดุ พน้ จากวฏั สงสาร (การเวยี นว่ายตาย
เกิด) และเขา้ สู่นพิ พาน
2. พทุ ธประวตั ขิ องพระพุทธเจา้ :

- ประสูติ : เจา้ ชายสทิ ธตั ถะ เปน็ พระโอรสของ
พระเจา้ สทุ โธทนะกบั พระนางสริ ิมหามายา
ประสูติในวนั ขึ้น 15 ค่าเดือน 6 (ก่อนพทุ ธศัก
-ราช 80 ปี) ใตต้ น้ สาละ ณ สวนลมุ พินีวัน
ซง่ึ อยรู่ ะหวา่ งพรมแดนกรงุ กบลิ พัสดุและกรุง
เทวทหะ

พระพทุ ธเจ้าประสตู ิ

พระพุทธเจา้ ออกผนวช

พระพทุ ธเจ้าตรัสรู้ - ออกผนวช : เม่อื ได้พบเหน็ “เทวทตู 4” ไดแ้ ก่ คนแก่
, คนเจบ็ , คนตาย และนักบวชพระองค์จงึ เกิดความ
สังเวชในความไม่แน่นอนของชีวิต และเลอื่ มใสในความ
สงบเยือกเยน็ ของนักบวช จงึ ตัดสินพระทัยออกผนวช
ในคืนที่พระราหุลประสูติ ขณะมีพระชนมายุ 29 พรรษา

- ตรสั รู้ : เมื่อทรงออกผนวช ทรงเขา้ ศกึ ษาในสา่ นักอาฬารดาบสและอุทกดาบส
จนส่าเร็จญาณสมาบตั ิ 8 แตไ่ ม่พบทางแหง่ การดบั ทุกข์ จึงทรงออกจากสา่ นักไป
บา่ เพ็ญเพียรด้วยพระองคเ์ องด้วยวิธกี ารทรมารร่างกายต่างๆ (บา่ เพ็ญทุกรกริ ิยา)
เชน่ การอดอาหาร, กลั้นลมหายใจ, ขบพระทนต์ เปน็ เวลา 6 ปีก็ยังไม่พบหนทาง
แห่งการดับทกุ ข์ จึงทรงตดั สินพระทัยล้มเลกิ และกลบั มาเสวยพระกระยาหาร
ตามปกติ ทา่ ให้ “ปญั จวคั คยี ์” ทง้ั 5 คอื โกณฑัญญะ, วัปปะ, ภทั ทิยะ, มหานา-
มะ และอสั สชิ ซ่งึ คอยเฝา้ ปรนนิบัติพระองคอ์ ยูไ่ ด้ท้งิ พระองคไ์ ว้ลา่ พัง เพราะคดิ ว่า
พระองค์ทรงละซง่ึ ความพยายามแลว้ จากนั้นพระองค์ทรงหนั มาใช้ทางสายกลาง
“มชั ฌมิ าปฏิปทา” บ่าเพ็ญเพียรทางจติ และพิจารณาทุกอยา่ งตามเหตผุ ลในที่สดุ
ก็ทรงตรสั รู้เปน็ “พระสัมมาสมั พทุ ธะ” (ผู้รู้ ผู้ตืน่ ผู้เบิกบาน) ใตต้ ้นพระศรีมหา
โพธิ์ ริมฝ่ังแมน่ ้า่ เนรญั ชรา ตา่ บลอรุ ุเวลาเสนานิคม โดยคน้ พบหลกั ธรรมอันเป็น
หวั ใจของพระพทุ ธศาสนา คือ “อริยสจั 4” ในวันขน้ึ 15 ค่าเดือน 6 (ก่อน
พุทธศักราช 45 ปี)

- ปฐมเทศนา : ในวันขน้ึ 15 คา่ เดอื น 8 พระพทุ ธองคท์ รงเสด็จไปทปี่ า่ อิสิปตน
มฤคทายวัน เมืองพาราณสี เพ่อื แสดง “ธมั มจักรกปั ปวัตนสตู ร” ซ่ึงประกอบไป
ด้วยอริยสัจ 4 มรรค 8 และหลักมชั ฌมิ าปฏปิ ทา โปรดปญั จวคั คียท์ งั้ 5

พระพทุ ธเจ้าปฐมเทศนา
- ภิกษรุ ูปแรกในพระพทุ ธศาสนา : เมื่อจบการปฐมเทศนาแลว้ โกณฑญั ญะได้
บรรลเุ ป็นพระโสดาบัน และขออุปสมบทเปน็ พระภิกษุ ส่งผลใหใ้ นวันน้มี ี
“พระรตั นตรัย” ครบทัง้ 3 ประการ ได้แก่ พระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์

ภกิ ษุรปู แรกในพระพทุ ธศาสนา

“ดูกอ่ นภกิ ษุท้ังหลาย เราขอบอกเธอทั้งหลาย
สังขารทั้งปวงมคี วามเสอ่ื มสลายไปเป็นธรรมดา
พวกเธอจึงทาประโยชนต์ นเอง และประโยชน์
ของผู้อื่นใหส้ มบรู ณ์ดว้ ยความไมป่ ระมาทเถิด”

พระพทุ ธเจ้าปรนิ พิ พาน

- ปรินพิ พาน : หลังจากเผยแพรธ่ รรม 45 ปี พระพทุ ธเจ้าได้เสดจ็ ประทับ
ระหวา่ งตน้ สาละคู่ ณ สาลวโนทยาน เมอื งกุสินารา ในคนื นนั้ “สภุ ัททะ” ได้
ขอเข้าเฝ้าทลู ถามปญั หาธรรมและได้ทูลขออปุ สมบท พระพทุ ธองค์ทรงเห็น
ความมุ่งมัน่ จงึ ประทานบวชให้เป็นกรณีพิเศษ สภุ ัททะจงึ นบั เปน็ “ปจั ฉมิ
สาวก” หรือสาวกองค์สุดท้ายของพระพุทธเจ้า นอกจากนัน้ ยงั ทรงไดแ้ สดง
“ปจั ฉิมโอวาท” เรยี กวา่ “อปั ปมาทธรรม” เพ่อื เตอื นใหภ้ กิ ษทุ งั้ หลายดา่ รง
ตนอยู่ในความไมป่ ระมาท ท้ังยงั มพี ุทธด่ารัสมอบ “พระธรรมและวินยั ” ให้
เป็นศาสดาของพระพุทธศาสนาแทนพระองคด์ ว้ ย หลงั จากนัน้ ก็ไดเ้ สด็จดบั
ขันธปรนิ พิ พาน ในวันขน้ึ 15 คา่ เดอื น 6 ขณะมพี ระชนมายุ 80 พรรษา

3. สงั เวชนียสถาน 4

1) ลุมพนิ วี นั หรือ“ รุมมินเด” » สถานทป่ี ระสูติ
พระเจ้าอโศกมหาราชโปรดใหส้ รา้ งเสาหินขนาดใหญ่ เรยี กวา่ “เสาอโศก”
จารกึ ข้อความว่า “พระพทุ ธเจา้ ประสตู ิตรงนี้” ปัจจุบันอย่ใู นเขตประเทศ
เนปาล นบั เป็นสังเวชนียสถานเดยี วท่อี ยู่นอกเขตประเทศอนิ เดยี องค์การ
ยเู นสโกยกย่องใหเ้ ป็นมรดกโลกประเภทมรดกทางวัฒนธรรม เมอ่ื ปี พ.ศ.
2540

ลมุ พินวี นั (สถานท่ีประสตู )ิ
2) พุทธคยา หรอื “วดั มหาโพธ”์ิ » สถานทตี่ รสั รู้
สญั ลกั ษณเ์ ป็นเจดยี ส์ เี่ หล่ยี มสูง 51 เมตร ปัจจุบนั อย่ใู นรฐั พหิ าร ประเทศ
อนิ เดีย องค์การยเู นสโกยกย่องให้ เม่ือปี พ.ศ. 2545

พทุ ธคยา (สถานทต่ี รสั ร)ู้

3) สารนาถ » สถานท่ีแสดงปฐมเทศนา
เป็นสังเวชนียสถานทใ่ี หญ่ที่สดุ ภายในอาณาบริเวณมีสถปู ช่อื ว่า
“ธรรมเมกขสถปู ” ปัจจบุ ันอยู่ในรัฐอุตตร ประเทศประเทศอนิ เดยี

สารนาถ (สถานทแ่ี สดงปฐมเทศนา)
4) กุสินารา » สถานท่ีปรนิ ิพพาน
มีชอื่ เรยี กในท้องถิ่นว่า “มาถากนุ วะระกโกฏ” แปลวา่ “ตาบลเจา้ ชาย
สน้ิ ชพี ” มีอนสุ รณส์ ถานส่าคัญเป็นสถปู ใหญบ่ รรจุพระบรมสารีริกธาตุ
ปจั จบุ ันอยู่ในรฐั อตุ ตรประเทศประเทศอนิ เดีย

กสุ นิ ารา (สถานท่ปี รินพิ พาน)