Anupat

Biology



















Terminology

















































By Anupat Ratdawan



Part 1




























Reproduction in a flowering plant

ค ำศัพท์ ค ำศัพท์ ควำมหมำย ภำพประกอบ
(อังกฤษ) (ไทย)







Petal กลีบดอก ดอกไม้ช่วยล่อแมลงให้มา

ผสมเกสร





้
้
Sepal กลีบเลียง กลีบชั้นนอกสุดท าหนาที
่
้
ปองกันโครงสร้างของดอก
่
ในขณะทียังอ่อนอยู่


็
Style ก้านเกสรเพศเมีย เปนทางผ่านของหลอด

ิ
ู
่
ละอองเรณทีจะนาสเปร์ม
ิ
นวเคลียส เข้าผสมกับไข่ใน
รังไข่


Stamem เกสรเพศผู้ อวัยวะสืบพันธุ์เพศผู้ของ

พืชดอก ประกอบด้วยอับ

ู
ละอองเรณ และก้านชูอับ
ู
ละอองเรณ



Pistil เกสรเพศเมีย อวัยวะสืบพันธุ์เพศเมียของ

พืชดอก ประกอบด้วยยอด
เกสรตัวเมีย คอเกสรตัว

เมียและรังไข่

ค ำศัพท์ ค ำศัพท์ ควำมหมำย ภำพประกอบ

(อังกฤษ) (ไทย)





็
ลักษณะเปนก้านยาว มีอับละออง
Filament ก้านชูอับ เรณติดอยู่ตรงส่วนปลาย
ู
เรณ ู



ู
Pollinati การถ่ายเรณ การที่ละอองเรณูพืชชนิดใดชนิด
on หนึงไปตกอยู่บนยอดเกสรตัวเมีย
่
ของพืชชนิดเดียวกัน แล้วงอก


ิ
หลอดละอองเรณนาสเปร์ม
ู
นิวเคลียสเข้าไปผสมกับไข่ใน
ออวุล


ประกอบด้วยดอกย่อยเล็กๆ

จ านวนมากรวมอยู่บนฐานรอง

Commo ฐานดอกร่วม ดอก มีก้านชูดอกอันเดียวกัน

่
n มองดูคล้ายดอกเดียว
receptacl

e




่
ดอกหลาย ๆ ดอกทีอยู่บนก้าน
Infloresc ดอกช่อ ดอกเดียวกัน

ences



่
ดอกไม้ทีมีดอกอยู่เพียงดอก
่
Solitary ดอกเดียว เดียวบนก้านชูดอกเพียงก้าน
flower เดียว

ค ำศัพท์ ค ำศัพท์ ควำมหมำย ภำพประกอบ

(อังกฤษ) (ไทย)




Bract ใบประดับ พืชชนิดนีมีลักษณะมี
้
ดอกทีสวยงาม
่


่
ใบทีงอกออกจากเมล็ด
็
เปนใบแรก หรือคู่แรก
Cotyledon ใบเลียง ช่วยสังเคราะห์แสง และ
้
่
สะสมอาหาร, ใบทีอยู่ชิด
กับขั้วผลไม้บางชนิด


ผลทีเจริญมาจากดอก1
่
่
simple ผลเดียว ดอก รังไข่ 1 รังไข่
friut


่
ผลทีเจริญมาจากดอก1
Aggregate ผลกลุ่ม ดอก รังไข่หลายรังไข่

friut









radicle รากแรกเกิด รากทีงอกตอนเกิด
่

ค ำศัพท์ ค ำศัพท์ ควำมหมำย ภำพประกอบ

(อังกฤษ) (ไทย)







รังไข่ของพืชดอกมีออวุลอยู่ภายใน

Ovary รังไข่ เมือเจริญเติบโตต่อไปรังไข่จะ
่
กลายเปนผล
็








ละออง, ละอองเกสร, นวลละออง
Pollen เรณ ู เกสรดอกไม้









่
Caulicl ล าต้น ล าต้นทีงอกตอนเกิด
e แรกเกิด


่
ส่วนหนึงของเกสรเพศผู้มีลักษณะ
็
็
เปนกระเปาะ เปนแหล่งสร้างและ
Anther อับเรณู เก็บละอองเรณ
ู



โครงสร้างภายในรังไข่ของพืชดอก

็
่
่
เปนทีก าเนิดของเซลล์ไข่ เมือเซลล์
ไข่ได้รับการผสมแล้วออวุลจะ
Ovule ออวุล เจริญเติบโตไปเปนเมล็ดพืช
็



Part 2




























Plant form and function

ควำมหมำย ภำพประกอบ
ค ำศัพท์ ค ำศัพท์

(อังกฤษ) (ไทย)





ส่วนของใบพืชที ่
Petiole ก้านใบ ยึดแผ่นใบติดกับ

ล าต้น


่
ก้านใบทีมี
็
ลักษณะเปนแผ่น

Leaf กาบใบ หุ้มล าต้น มักจะ
sheath พบในพืชใบเลียง
้
เดียว
่




Heartwo แก่นไม้ ไส้ไม้
od







อยู่ระหว่าง
่
้
Cortex คอร์เทกซ์ เนือเยือชั้นเอพิ
เดอร์มิสกับวาส

คิวลาร์บันเดิล



กลุ่มเซลล์ในล า
่
ต้นพืชทีมีการ

Cambiu แคมเบียม แบ่งเซลล์อยู่
m ตลอดเวลา

ค ำศัพท์ ค ำศัพท์ ควำมหมำย ภำพประกอบ

(อังกฤษ)
(ไทย)




็
่
็
เปนเซลล์ทีมีรูปร่างเปน
็
ทรงกระบอกยาวเปนทาง
Sieve ซีฟทิวบบ์ ส่งผ่านของอาหาร

tube เมมเบอร์

member


บริเวณปลายทั้ง 2 ด้านของ

็
ซีฟทิวบ์เมมเบอร์จะเปน
Sieve ซีฟเพลต บริเวณที่มีรูพรุนจ านวนมาก

plate คล้ายแผ่นตะแกรง





็
่
่
เซลล์เดียวทีมีขนรากเปน
่
่
ส่วนหนึงของผนังเซลล์ยืน
่
้
่
Root hair เซลล์ขน ออกไปเพือเพิ่มพืนทีผิวใน
cell ราก การดูดซึมนาและแร่ธาต ุ

้
่
ควบคุมการแลกเปลียนแก๊ส

้
Guard เซลล์คุม และการระเหยของนา
cell



่
รียงตัวเบียดกันแนนแถว

Epiderm เซลล์ผิว เดียว จนไม่มีช่องว่าง
al cell ระหว่างเซลล์

ค ำศัพท์ ควำมหมำย ภำพประกอบ
ค ำศัพท์
(ไทย)
(อังกฤษ)





้
่
้

มีหนาทีล าเลียงนาจากราก
Xylem ไซเล็ม ขึนไปยอด
้

่
่
็
้
เปนเนือเยือของพืชทีท า

้
่
้
หนาทีล าเลียงนาและแร่ธาต ุ
Wood เนือไม้ ต่าง ๆ ไปสู่ส่วนต่าง ๆ ของ
้
พืช ประกอบด้วยกลุ่มเซลล์
ทีท าหนาทีหลักในการ
้
่
่
ล าเลียงนา
้


Young ใบอ่อน ใบอ่อน
leaf




็
เปลือกไม้เปนชั้นนอกสุด
Bark เปลือกไม้ ของล าต้นและรากของไม้

ยืนต้น






็
่
เปนกลุ่มทีล าเลียง
้
่
Phloe โฟลเอ็ม สารอาหารทีสังเคราะห์ขึนที ่
m ใบไปยังส่วนต่าง ๆ ของพืช
จนถึงราก

ค ำศัพท์ ค ำศัพท์ ควำมหมำย ภำพประกอบ

(อังกฤษ) (ไทย)




ตอนโคนจะโตแล้วค่อย
Tap root รากแก้ว เรียวเล็กลงไปจนถึงปลาย


จะยาวและใหญกว่าราก
่
อื่นๆทีแยกออกไป
่



่
็
เปนรากทีเจริญเติบโต
ออกมาจาก รากแก้ว

่
้
Lateral รากแขนง ก าเนิดมาจากเนือเยือเพริ
root ไซเคิล





่
Stomatal รูปากใบ รูทีอยู่ระหว่างเซลล์คุม ที ่
ิ
ิ
pore ควบคุมการเปดปดของ
้
ปากใบ ปากใบมีหนาที ่
้

เปนทางเข้าออกของนา
็
และคาร์บอนไดออก

่
อยู่ถัดจากต าแหนงใบเริ่ม
Young ล าต้นอ่อน เกิดลงมา ล าต้นส่วนใต้ใบ

stem อ่อนก็ยังเปนล าต้นระยะที ่
็
ยังเจริญไม่เต็มที ่


Stipule หูใบ ส่วนทีเจริญออกจากฐาน
่
ใบ



Part 3




























Translocation of water

ค ำศัพท์ ค ำศัพท์ ควำมหมำย ภำพประกอ


(อังกฤษ) (ไทย) บ








่
ิ
้
Hydatho รูหยาดนา รูเปดเล็ก ๆ ทีปลายใบหรือ
de ขอบใบ เปนทางคายนาของ
้

็
็
พืชออกมารวมตัวเปนหยด
นา
้


้
การคายนาของพืชจากใบ

้
่
ซึงนาจะออกมาทางไฮดาโท
Guttation กัตเตชัน ดรวมเปนหยดนาอยู่ตาม
็
้

ขอบใบและปลายใบ



้

พลังงานอิสระของนาต่อ
่
่
Water ชลศักย์ หนึงหนวยปริมาตร
potential



้

ล าเลียงนาจากเซลล์สู่เซลล์
symplast แบบ

pathway ซิมพลาสต์






้
Apoplast แบบอโพพ ล าเลียงนาโดยไม่ผ่านเซลล์
pathway ลาสต์

ค ำศัพท์ ค ำศัพท์ ควำมหมำย ภำพประกอบ


(อังกฤษ) (ไทย)








้
Transmem แบบทรานส์เมม ล าเลียงนาโดยไม่
่
brane เบรน ผ่านเยือหุ้มเซลล์
pathway





Capillary การซึมตามรูเล็ก การซึมตามรูเล็ก







Transpirat แรงดึงจากการ แรงดึงจากการคาย
ion pull คายนา นา
้
้




Root ความดันราก ความดันราก
puessure






้

้
Transpirat การคายนา การสูญเสียนาใน
ion พืช

ค ำศัพท์ ค ำศัพท์ ควำมหมำย ภำพประกอบ


(อังกฤษ) (ไทย)





ุ
ุ
Micronutrien ธาตอาหารรอง ธาตอาหารรอง
t







ุ
ุ
Macronutrien ธาตอาหาร ธาตอาหารหลัก
t หลัก




Transport โปรตีนล าเลียง โปรตีนล าเลียง

protein




Plasmodesm พลาสโมเด พลาสโมเดสมาตา

ata สมาตา





Lenticel เลนทิเซล รอยแตกหรือช่องเล็ก

่
ๆ ทีผิวของล าต้นหรือ
รากในอากาศ ซึงเปน
่
็

้
่
บริเวณทีมีการคายนา
และแลกเปลียนแก๊ส
่
ระหว่างเนือเยือของ
่
้
พืชกับบรรยากาศ

ค ำศัพท์ ค ำศัพท์ ควำมหมำย ภำพประกอบ


(อังกฤษ) (ไทย)







Hydroponic ไฮโดรพอนิกส์ การปลูกพืชโดยไม่ใช้

s ดิน โดยให้รากแช่อยู่


้
ในนาทีมีธาตุอาหาร
่
พืชละลายอยู่

่
Stomatal รูปากใบ รูทีอยู่ระหว่างเซลล์คุม
pore ทีควบคุมการเปดปด
ิ
่
ิ
ของปากใบ ปากใบมี

้
หนาทีเปน
่
็
้

ทางเข้าออกของนา
และคาร์บอนไดออก

ควบคุมการ

่
Guard cell เซลล์คุม แลกเปลียนแก๊สและ
การระเหยของนา

้

่
รียงตัวเบียดกันแนน
Epidermal เซลล์ผิว แถวเดียว จนไม่มี
cell ช่องว่างระหว่างเซลล์




Stipule หูใบ ส่วนทีเจริญออกจาก
่
ฐานใบ



Part 4




























Photosynthesis

ค ำศัพท์ ค ำศัพท์ ควำมหมำย ภำพประกอบ
(อังกฤษ) (ไทย)






การตรึงคาร์บอนไดออกไซด์นี ้
็

่
carbon การตรึง เปนกระบวนการทีพืชนา
fixation คาร์บอน พลังงานเคมีทีได้จากปฏิกิริยา
่
แสงในรูป ATP และ

NADPH


็
cyclic การถ่ายทอด เปนการถ่ายทอดอิเล็กตรอนใน
electron อิเล็กตรอน ระบบแสง I เพียงระบบเดียว
transfer แบบเปนวัฏ
็
จักร


็
ถ่ายทอด เปนการถ่ายทอดผ่านทั้งระบบ

non- อิเล็กตรอน แสง I และ ระบบแสง II

้
็
cyclic แบบไม่เปนวัฏ มีการแตกตัวของนา
electron จักร
transfer


เปนรงควัตถสีเขียว ซึงเปนตัว
่
ุ
็
็
ิ
chloroph คลอโรฟลล์ ส าคัญในการสังเคราะห์แสง
yll



่
่
่
คลืนทีเกิดจากการเปลียนแปลง
่
electrom คลืน ความเข้มของสนามแม่เหล็ก
้
้
้
่
agnetic แม่เหล็กไฟฟา และไฟฟาทีเกิดขึนพร้อมๆ กัน
wave

ค ำศัพท์ ค ำศัพท์ ควำมหมำย ภำพประกอ


(อังกฤษ) (ไทย) บ





ปฏิกิริยาการรวมตัว

carboxylation คาร์บอกซิเลชัน ระหว่าง

คาร์บอนไดออกไซด์

็
กับRuBP เกิดเปน
PGAขึน 2 โมเลกุล
้

carbon คาร์บอนไดออกไซ คาร์บอนไดออกไซด์

dioxide ด์คอมเพนเซชัน คอมเพนเซชันพอยต์

compensation พอยต์

point


็
่
เปนสารเคมีทีพบมาก
่
ในผักผลไม้ทีมีสีแดง
Carotene แคโรทีน



็
เปนสารประกอบ
Carotenoid แคโรทีนอยด์ อินทรีย์สีเหลือง ส้ม

และแดงทีผลิตโดยพืช
่
และสาหร่าย รวมถึง

แบคทีเรีย เห็ดรา

และสัตว์บางชนิด



carotenoidcar จุดอิ่มตัวของ ความเข้มข้นของ

bon dioxide คาร์บอนไดออกไซ คาร์บอนไดออกไซด์
้
saturation ด์ ในอากาศเพิ่มมากขึน
point ถึงจุดหนึงอัตราการ
่
ตรึง

คาร์บอนไดออกไซด์

สุทธิจะไม่เพิ่มขึน
้

ค ำศัพท์ ควำมหมำย ภำพประ


(อังกฤษ) ค ำศัพท์ กอบ


(ไทย)





่
้
light สุดอิ่มตัว ความเข้มข้นของแสงมากขึนเรือยๆ
่
่
่
saturation ของแสง จะถึงจุดหนึงทีเมือเพิ่มความเข้มข้น
point ของแสงแล้วอัตราการตรึง
คาร์บอนไดออกไซด์สุทธิจะไม่
เพิ่มขึน
้

ุ
็
่
แซนโท เปนรงควัตถสีเหลืองทีพบใน
ิ
่
็
xanthoph ฟลล์ ธรรมชาติ เปนหนึงในสารกลุ่มแคโร
yll ทีนอยด์




่
ปฏิกิริยาทีพืชดูดกลืนแสงไว้ในคลอ

่
light ปฏิกิริยา โรพลาสต์และเปลียนพลังงานแสงให้
reaction แสง เปนพลังงานเคมีในรูปของ ATP
็

และ NADPH ทีพืชสามารถ
่
นาไปใช้ต่อได้




็
เปนตัวจ ากัดการเจริญเติบโต การ
ั
limiting ปจจัยจ ากัด ด ารงชีวิตและแพร่กระจาย เช่น แสง
factor อณหภูมิ ความชืน
ุ
้






ุ
อนภาคของแสง
photon โฟตอน

ค ำศัพท์ ค ำศัพท์ ควำมหมำย ภำพประกอบ


(อังกฤษ) (ไทย)






regenerati การงอก,การเกิดใหม่,

on รีเจนเนอเรชัน การฟนฟ ู
้
ื


reduction เปนปฏิกิริยาทีมีการรับ
่
็
อิเล็กตรอน ซึงสารทีรับ
่
่
รีดักชัน อิเล็กตรอนจะมีเลข

ออกซิเดชันลดลง




็
Calvin เปนล าดับของปฏิกิริยา
cycle วัฏจักรคัลวิน ทางด้านชีวเคมี เกิดขึ้น

ในสโตรมาของคลอโรพ

ลาสต์


Pigment เปนสารสีในพืชทีมีสี
่
็
สารสี เหลือง ส้ม และส้มแดง


ทีไม่ละลายในนา้้
่

้
ละลายได้ดีในนามันและ
ตัวท าละลายอินทรีย์



antenna แอนเทนนา ปฏิกิริยาใช้แสง เปนการ
็
ถ่ายทอดอิเล็กตรอนผ่าน

รงควัตถ ุ



Part 5




























Control Growth




and Response Of plants

ค ำศัพท์ ค ำศัพท์ ควำมหมำย ภำพประกอบ



(อังกฤษ (ไทย)


)




thighso การตอบสนอง พืชตอบสนองต่อ
tropism ต่อการสัมผัส การสัมผัส





Hydrot การตอบสนอง พืชตอบสนองต่อ

ropism ต่อนา นา

้
้


Chemot การตอบสนอง พืชตอบสนองต่อ
ropism ต่อสารเคมี สารเคมี






่
gravitr การเบน พืชเบนเนืองจาก
opism เนื่องจากแรง แรงโนมถ่วงของ
้
โนมถ่วงของโลก โลก
้




่
phototr การเบน พืชเบนเนืองจาก
opism เนืองจากแสง แสง เพือรับแสง
่
่

ค ำศัพท์ ค ำศัพท์ ควำมหมำย ภำพประกอบ


(อังกฤษ) (ไทย)







็
gibberel จิบเบอ เปนฮอร์โมนพืชทีควบคุมการ
lin เรลลิน เจริญเติบโตและกระบวนการ

ทางพัฒนาการรวมทั้งการยืด

ของข้อ


cytokini ไซโทไคนิน การควบคุม การแบ่งเซลล์

n การขยายตัวและการ

เปลียนแปลงของเซลล์พืช
่

tropism ทรอพิซึม เปนการตอบสนองของพืชที ่
็
็
่
ตอบสนองต่อสิ่งเร้าทีเปนแสง
่
พบว่าทีปลายยอดพืช (ล าต้น)
มีทิศทางการเจริญเติบโต

เจริญเข้าหาแสงสว่าง


nutation นูเทขัน เปนการเคลือนไหวทีเกิด
่
่
็
เฉพาะทียอดของพืชบางชนิด
่




่
่
pulvinu พัลไวนัส กลุ่มเซลล์ทีมีขนาดใหญผนัง
s เซลล์บาง มีความไวสูงต่อสิ่ง

เร้าทีมากระต้น อยู่บริเวณ
่
ุ
โคนก้านใบของพืชบางชนิด

ค ำศัพท์ ค ำศัพท์ ควำมหมำย ภำพประกอบ


(อังกฤษ) (ไทย)







halophyte พืชดินเค็ม เปนพืชทีทนเค็มได้ซึง
็
่
่
เจริญเติบโตในดินหรือนา

้
ทีมีความเค็มสูง
่
stress ภาวะเครียด เปนสภาวะความเครียดที ่
็
เกิดจากปจจัยภายนอก
ั
ได้แก่ สภาวะแวดล้อมที ่

ไม่เหมาะสมต่อการ

เจริญเติบโต


็
turgor แรงดันเต่ง เปนแรงภายในเซลล์ที ่
pressure ผลักเมมเบรนพลาสมากับ

ผนังเซลล์


strigolacto สตริโกแลกโทน เป็นกลุ่มของสารประกอบ

ne ทางเคมีทีผลิตโดยราก
่
ของพืช



็
Seed สภาพพักตัว การพักตัวของเมล็ดเปน
dormancy ของเมล็ด การปรับตัวทีปองกันไม่ให้
่
้
เมล็ดงอกในระบบนิเวศที ่

ไม่เหมาะสม

ค ำศัพท์ ค ำศัพท์ ควำมหมำย ภำพประกอบ


(อังกฤษ (ไทย)


)




plant สารควบคุม สารควบคุมการเจริญเติบโต

growth การ ของพืช

regulat เจริญเติบโต
or ของพืช


auxin ออกซิน เปนกลุ่มของฮอร์โมนพืชที ่
็
กระต้นการเจริญเติบโต ท า
ุ
ให้มีการแบ่งเซลล์และยืดตัว

ของเซลล์



ethylen เอทิลีน ควบคุมกระบวนการเติบโต
e ทีเกียวข้องกับความชรา
่
่
การหลุดร่วงของใบ ดอก

ผล


antifree แอนทิฟรี ยับยั้งการเติบโตและการตก

่
้

ze โปรตีน ผลึกของนาแข็งทีอาจถึงแก่
protein ชีวิตได้



Plant ฮอร์โมนพืช ฮอร์โมนพืชจะท าปฏิกิริยา

hormon กับการแสดงออกของยีนส์,
e ระดับของการถอดรหัส, การ

แบ่งเซลล์ และการ

เจริญเติบโต