พัฒนาการของเด็กปฐมวัย

พัฒนาการของ เด็กปฐมวัย จัดทำ โดย นางสาว สุวดี ใจทัด

คำ นำ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์(E-book)เล่มนี้มีเนื้อหา เกี่ยวกับการพัฒนาของเด็กปฐมวัยการจัดทำ หนังสือ เล่มนี้ขึ้นเพื่อศึกษาการพัฒนาของเด็กปฐมวัย นำ ไป ใช้ในการเรีย รี นรู้ เพื่อให้เกิดความรู้ความเข้าใจใน เนื้อหามากยิ่งขึ้น ผู้จัดทำ หวังเป็นอย่างยิ่งว่าหนังสือ(E-book) เล่มนี้จะมีประโยชน์สำ หรับผู้ที่ศึกษาหรือ รื อ่านไม่มากก็ น้อย และหากมีข้อผิดพลาดประการใดผู้จัดทำ ต้อง ขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย ผู้จัดทำ นางสาว สุวดี ใจทัด

สารบัญ ความหมายของพัฒนาการ องค์ประกอบของพัฒนาการ หลักพัฒนาการ ลักษณะพัฒนาการเด็กปฐมวัย วั พัฒนาการและความสามารถของเด็กปฐมวัย วั ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับพัฒนาการเด็กปฐมวัย วั 1 2 3 5 6 10 11หน้า แบบฝึกหัด เฉลยแบบฝึกหัด อ้างอิง ประวัติ วัติ ผู้จัดทำ 13 15 16

พัฒนาการ หมายถึง กระบวนการเปลี่ยนแปลงในด้านต่าง ๆ ของมนุษย์อย่างมีระเบียบแบบแผนสืบเนื่องกันไป ซึ่งเป็นการ เปลี่ยนแปลงด้านคุณภาพการพัฒนานั้นไม่เพียงแต่เพิ่มขนาค รูปร่าง หรือ รื น้ำ หนักเท่านั้นแต่รวมถึงจะต้องมีลักษณะใหม่ๆเกิดขึ้นและมี ความสามารถไปอีกระยะหนึ่งกระบวนการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้จะมี ความสัมพันธ์กันเกี่ยวข้องกันทั้งอารมณ์ สังคม ร่างกาย และสติ ปัญญา ความเปลี่ยนแปลงดังกล่าวนี้จะเกิดขึ้นกับบุคคลทุก ๆ คน และเกิดติดต่อกันไปเรื่อ รื่ ย ๆ จากระยะหนึ่งไปสู่อีกระยะหนึ่ง พัฒนาการของมนุษย์เป็นกระบวนการที่มีความต่อเนื่องกันจนตลอดชีวิต วิ เด็ก ปฐมวัยเป็นวัยที่กำ ลังเจริญ ริ เติบโตโดยพัฒนาการของเด็กแต่ละคนจะมีอัตรา การเปลี่ยนแปลงที่แตกต่างกันไปตามพันธุกรรมและสิ่งแวดล้อมปัจจุบันสังคม ยอมรับว่าเด็กปฐมวังเป็นวัยที่มีความสำ คัญที่สุด เนื่องจากเด็กในวัยนี้มีการ พัฒนาค้านร่างกาย ด้วนอารมณ์และจิดใจ ด้านสังคม และด้านสติปัญญา อย่าง รวคเร็ว และเนื่องจากพฤติกรรมของเด็กวัยนี้มีความอยากรู้อยากเห็น ชอบซัก ถาม กระคือรือ รื รในการเรีย รี นรู้สิ่งต่าง ๆ รอบตัว ดังนั้นผู้เกี่ยวข้องกวรศึกษาถึง พัฒนาการและการเรีย รี นรู้ของเด็กปฐมวัยเพื่อให้การจัดประสบการณ์เป็นไป อย่างมีประสิทธิภาพ ความหมายของพัฒนาการ 1

องค์ประกอบของพัฒนาการ เด็กปฐมวัยมีการพัฒนาทั้งค้านร่างกาย อารมณ์ จิตใจ สังคม และ ค้านสติปัญญา การพัฒนาด้านใดด้านหนึ่งของเด็กแต่ละคนมีความ แตกต่างกัน สิ่งที่ทำ ให้เกิดความแตกต่างของการพัฒนา คือ องค์ ประกอบที่เกี่ยวข้องกับพัฒนาการ ซึ่งได้มีนักวิช วิ าการได้กล่าวถึงองค์ ประกอบของพัฒนาการเค็กปฐมวัยไว้หลายท่าน ซึ่งสามารถรวบรวม และสรุปได้คังนี้ 1. พันธุกรรม (Heredity) เป็นลักษณะต่าง ๆ ทางกายและ พฤติกรรมที่ถ่ายทอดจากบรรพบุรุษสู่ลูกหลาน อิทธิพลของ พันธุกรรมเป็นตัวกำ หนดสิ่งต่าง ๆ 2. สิ่งแวดล้อม (Environment) เป็นสิ่งที่อยู่รอบ ๆตัวเด็กทั้ง ทั้ สิ่งที่มีชีวิต วิ และสิ่งที่ไม่มีชีวิต วิ ซึ่งสิ่งแวคล้อมจะมีอิทธิพลต่อ พัฒนาการตั้ง ตั้ แต่ปฏิสนธิจนกระทั่ง ทั่ ตาย 3.วุฒิภาวะ (Matiration) เป็นกระบวนการเจริญ ริ เดิบโตและการ เปลี่ยนแปลงของพฤติกรรมตามระดับอายุต่าง ๆ โดยไม่ต้องใช้ ประสบการณ์และการเรีย รี นรู้การเจริญ ริ เติบโตของร่างกายที่บ่งบอก ว่ามีความพร้อมของร่างกายเช่นเด็กปฐมวัยเมื่อถึงช่วงระยะเวลา หนึ่งก็จะนั่งได้ต่อมายืนเกาะได้ เป็นดัน กระบวนการของวุฒิกาวะ เป็นความสัมพันธ์ระหว่างพันธุกรรมและสิ่งแวดล้อมด้วย 2

4.การเรีย รี นรู้ (L caming) เป็นการเปลี่ยนแปลงของพฤติกรรมของมนุษย์อัน เป็นผลมาจากการฝึกฝนหรือ รืประสบการณ์ สำ หรับเด็กปฐมวัยดวรได้รับการ ฝึกหัด ทคลอง ฝึกปฏิบัติ การได้รับการฝึกปฏิบัติบ่อยจะทำ ให้การเรีย รี นรู้อย่างมี ประสิทธิภาพการที่พัฒนาการของเด็กปฐมวัยมีการเปลี่ยนแปลงที่แตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับองค์ประกอบต่าง ๆ ได้แก่ พันธุกรรม สิ่งแวดล้อม วุฒิภาวะ และการ เรีย รี นรู้ ซึ่งพันธุกรรมจะเป็นตัวกำ หนดพัฒนาการของแต่ละคน ส่วนสิ่งแวดล้อม จะเป็นปัจจัยที่ช่วยเสริม ริ สร้างพัฒนาการเพื่อให้ได้รับการพัฒนาอย่างเต็ม ศักยภาพ ทั้งนี้พัฒนาการของแต่ละคนยังจะต้องอาศัยวุฒิภาวะและการเรีย รี นรู้ หลักพัฒนาการ พัฒนาการเป็นการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับเด็กทุกคนซึ่งพัฒนา การของเด็กแต่ละคนจะแตกต่างกัน พัชรี สวนแก้ว (2545) กล่าว เกี่ยวกับหลักพัฒนาการของมนุษย์ไว้ สรุปได้ดังนี้ 1. อัตราพัฒนาการจะมีรูปแบบที่มีลักษณะเฉพาะของตัวเอง เด็กทุกคนต้อง ผ่านขั้น ขั้ ของการพัฒนาต่าง ๆ เหมือนกันแต่จะต่างกันตรงเวลาที่จะเกิด พัฒนาการนั้น นั้ ๆ เช่น อายุเท่ากันอาจมีพัฒนาการไม่พร้อมกัน 2. ลักษณะของการพัฒนา ซึ่งการพัฒนาจะพัฒนาจากส่วนบนลงสู่เบื้องล่าง คือ พัฒนาการจากศีรษะไปส่วนล่างของร่างกายจนถึงปลายนิ้ว เช่น การก ระพริบ ริ ตามย่อมเกิดก่อนและพัฒนาจากส่วนกลางไปสู่ปลายนิ้ว เช่น การใช้ แขนมาก่อนนิ้วมือ ตามลำ คับ 3. พัฒนาการของเด็กจะเกิดขึ้นเป็นลำ คับขั้นตอน เช่น กรคว่ำ ได้ก่อน การคลาน คลานได้ก่อนนั่ง นั่งได้ก่อนเดิน หรือ รื ยืนได้ก่อนเดิน เป็นด้น 4. อัตราการพัฒนาในแต่ละส่วนในร่างกายจะแตกต่างกันไป เช่น บาง ส่วนเจริญ ริ เร็วบางส่วนเจริญ ริ ช้า 3

5.พัฒนาการค้านต่าง ๆ ของเด็กทั้ง 4 ด้านคือ ด้าน ร่างกาย อารมณ์และจิตใจ สังคมและสติปัญญาต่างก็มี ความสัมพันธ์เกี่ยวเนื่องกัน พัฒนาการในด้านหนึ่งส่งผล ต่อพัฒนาการอีกค้าน 6. พัฒนาการเป็นผลที่เกิดจากวุฒิกาวะและการเรีย รี นรู้ โดยความสามารถของเด็กแต่ละคนขึ้นกับสภาพความ พร้อมของร่างกายและการเรีย รี นรู้จากสภาพแวดล้อม 7. พัฒนาการในระยะแรกมีผลต่อพัฒนาการในระยะต่อ มา ดังนั้นผู้เกี่ยวข้องควรให้เวลากับเด็กในการปรับตัว ต่อการเปลี่ยนแปลง เช่น ระยะแรกเด็กจะไม่รู้การรอ คอยแต่ต่อมาเด็กสามารถปรับตัวให้เข้ากับสังคมในการ รอคอยและอยู่ร่วมกับคนอื่น ได้ 8. พัฒนาการสามารถทำ นายได้ เพราะทุกคนมีขั้นตอน และวิธี วิธี การคล้ายคลึง การพัฒนาจะไม่แตกต่างกันมาก นักระหว่างบุคกลในวัยใกล้เกี่ยงกัน 4

2. เป็นวัยที่เริ่ม ริ่ ต้นรู้จักคบเพื่อน นักจิตวิท วิ ยาบางส่วนเรีย รี กวัยนี้ว่าเป็นวัย Pregang เพราะถือว่า พฤติกรรมทางสังคมของเด็กวัยนี้เริ่ม ริ่ รู้จักรวมกลุ่มกับเพื่อน และพยายามเรีย รี นรู้การปรับตัวเข้ากับเพื่อน บางครั้งจึงเรีย รี ก เด็กวัยนี้ว่า "วัยแห่งการเล่น" ลักษณะพัฒนาการ เด็กปฐมวัย เด็กปฐมวัยมีลักษณะเฉพาะวัยหลายประการ ดังนี้ 1. เป็นวัยก่อนวัยเรีย รี น นักจิตวิท วิ ยาส่วนมากมักจะเรีย รี กเด็กวัยนี้ว่า "เด็กก่อนวัยเรีย รี น" ถึง แม้ว่าเด็กวัยนี้ส่วนมากจะเข้าเรีย รี นในระดับนุบาลแล้วก็ตาม ทั้งนี้ เพราะลักษณะพัฒนาการของเด็กวัยนี้ไม่พร้อมที่จะเรีย รี นรู้ อ่าน เขียน แต่การที่เด็กได้เข้าเรีย รี นในระดับอนุบาลนั้นจะเป็นการ เตรีย รี มความพร้อมให้เด็กสามารถ เรีย รี นรู้ทักษะต่าง ๆ และ เป็นการฝึกการปรับตัวเข้าสังคมของเด็ก 3. เป็นวัยแห่งการสำ รวจสิ่งใหม่ๆ ธรรมชาติของเด็กวัยนี้จะมีดวามอยากรู้อยากเห็นสูงขอบสำ รวจ และซักถามในทุกสิ่งทุกอย่างหรือ รืในทุกเรื่อ รื่ งราวที่ตนเองได้พบ เด็กมีความพอใจที่จะสำ รวจสิ่งที่แปลก ๆ ใหม่ ๆ 5

4. เป็นวัยแห่งปัญหา เด็กวัยนี้มักจะสร้างปัญหาให้พ่อแม่หรือ รื ผู้เลี้ยงดูอยู่เสมอ ๆ ซึ่ง ส่วนใหญ่จะเป็นปัญหาทางพฤติกรรมและลักษณะทาง บุคลิกภาพ เช่น ดื้อรั้น ไม่เชื่อฟัง มีอารมณ์รุนแรง มีความ อิจฉาริษ ริ ยา 5. เป็นวัยน่ารักน่าชัง เมื่อเด็กสามารถทำ อะไร ได้ด้วยตนเองความน่ารักจะลดน้อยลง เพราะมักชอบขัดขืนคำ สั่งมักต่อต้านผู้ใหญ่ แต่ในบางครั้งก็ทำ ในลักษณะตรงข้ามบางโอกาสจะประจบประแจง เอาอกเอาใจ เพื่อเรีย รี กร้องความสนใจหรือ รื ความรักจากพ่อแม่หรือ รื ผู้ใกล้ชิด พัฒนาการและ ความสามารถ ของเด็กปฐมวัย พัฒนาการของเค็กปฐมวัยมีการเปลี่ยนแปลงตลอด เวลาอย่างต่อเนื่องทั้งค้านร่างกาย ด้านอารมณ์และจิตใจ ด้าน สังคม และสติปัญญา เด็กแต่ละคนจะมีพัฒนาการแตกต่างกัน การเจริญ ริ เคิบโตของเด็กส่งผลต่อพฤติกรรมต่าง ๆ ดังนั้น การพัฒนาเด็กปฐมวัยครูและผู้เกี่ยวข้องควรศึกษาเกี่ยวกับ พัฒนาการของเด็กปฐมวัย มีพัฒนาการที่สำ คัญ 4 ด้านคือ 6

2. พัฒนาการด้านอารมณ์และจิตใจ พัชรี สวนแก้ว (2545) ได้กล่าวเกี่ยวกับลักษณะพัฒนาการ ทางอารมณ์ของเด็กปฐมวัยสรุปได้ว่า เด็กปฐมวัยจะ แสดงออกทางอารมณ์อย่างเปีดเผย ทั้งอารมณ์ที่มีความพึง พอใจและไม่พึงพอใจ ลักษณะพัฒนาการทางด้านอารมณ์และ จิตใจของเด็กปฐมวัยประกอบด้วย อารมณ์รัก อารมณ์ ที่เกิดจากความอยากรู้อยากเห็น อารมณ์โกรธ อารมณ์อิจฉา ริษ ริ ยา อารมณ์กลัว และอารมณ์อวดดี อารมณ์ในลักษณะดัง กล่าวมีความสัมพันธ์เกี่ยวข้องกันกับสภาพแวดล้อมของ ครอบครัว ซึ่งถ้าครอบครัวทำ ให้เด็กเกิดความไว้วางใจ มี ความสุขจากความรักของบุคคลในครอบครัวย่อมทำ ให้เด็กมื พัฒนาการทางอารมณ์ที่มั่นคงและมีการพัฒนาการอย่างต่อ เนื่องต่อไป 1. พัฒนาการด้านร่างกาย พัฒนาการด้านหนึ่งที่ครูสามารถสังเกตได้อย่างชัดเจนคือ พัฒนาการด้านร่างกายประกอบด้วย ส่วนสูงและน้ำ หนัก สัดส่วน ของร่างกาย และพัฒนาการของกล้ามเนื้อที่ใช้ในการ เคลื่อนไหว เช่น น้ำ หนักและส่วนสูงเพิ่มขึ้น สัดส่วนของร่างกาย 7

3. พัฒนาการด้านสังคม เด็กปฐมวัยจะมีสังคมแรกกับบุคคลในครอบครัว ระยะต่อมา เด็กจะเข้าสู่ระบบโรงเรีย รี นเด็กจะมีสังคมกับเพื่อนและครู เค็ก ต้องเรีย รี นรู้เกี่ยวกับการปรับตัวให้เข้ากับบุคคลอื่น เด็กปฐมวัย เรีย รี นรู้โดยได้รับการบอกเล่าหรือ รื สั่งสอน การเรีย รี นรู้โดยการ ได้รับการเสริม ริ แรง การลงโทษ และการเรีย รี นรู้จากการสังเกต ซึ่งเป็นพื้นฐานทางสังคมของเด็กเมื่อเขาดิบโตขึ้น เด็กปฐมวัย มีพัฒนาการทางสังคมอย่างรวดเร็วดูได้จากการเล่น เด็ก ปฐมวัยส่วนใหญ่เป็นวัยที่อยู่ในระยะ ของการเล่นแบบการเล่า ที่สัมพันธ์กับเด็กคนอื่นเป็นการเล่นกับกลุ่มเพื่อน ลักษณะ พัฒนาการทางสังคมของเด็กดูได้จากลักษณะการเล่นและการ เข้ากลุ่มกับเพื่อนซึ่งถูกพัฒนาขึ้นตามลำ คับ เด็กจะค่อยๆเรีย รี น รู้การอยู่ร่วมสังคมกับบุคคลอื่นจากการมีประสบการณ์ในการ มีปฏิสัมพันธ์กับคคลในสภาพแวคล้อม ดังนั้นผู้เกี่ยวข้องจึงควรส่งเสริม ริ ให้เด็กได้เข้าสังคมหรือ รื กิจกรรมร่วมกับเด็กคนอื่น ๆ 8

4. พัฒนาการด้านสติปัญญา พัชรี สวนแก้ว (2545) กล่าวเกี่ยวกับพัฒนาการทางสติ ปัญญาของเด็กปฐมวัย สรุปได้ว่า เด็กวัยนี้ชอบแสดงความ คิดเห็น ชอบซักถามและแก้ปัญหา ซึ่งสิ่งเวคล้อมเป็นปัจจัย หนึ่งที่ยั่วยุให้เด็กมีพัฒนาการทางสติปัญญา ความคิด ความสามารถที่เกี่ยวกับสติปัญญาเราสังเกตได้จาก พฤติกรรมของการสามารถจำ สิ่งของต่างๆและเรีย รี กชื่อได้ ถูกต้อง การจำ แนกความเหมือนความแตกต่างของสิ่งของ ต่าง ๆ ได้ การเรีย รี งลำ ดับสิ่งต่าง ๆ นอกจากนี้ การเล่นของ เด็ก การใช้ภาษาจัดเป็นพฤติกรรมที่แสดงถึงพัฒนาการ ทางสติปัญญาได้เช่นกัน 9

4. อาหาร นับว่าเป็นปัจจัยหนึ่งที่มีส่วนต่อพัฒนาการอย่าง มาก เนื่องจากเด็กต้องการอาหารตั้งแต่อยู่ในครรภ์จน กระทั่งเจริญ ริ เติบโดเป็นผู้ใหญ่ การได้รับสารอาหารที่แตก ต่างกันย่อมมีผลกระทบกับพัฒนาการเด็กให้แตกต่างกัน ด้วย4 BH A 5. ลำ ดับการเกิดในครอบครัว ก็มีผลต่อพัฒนาการเช่นกัน ลูกคนที่ 2, 3, 4 จะมีพัฒนาการดีกว่าลูกคนแรก 6.พัฒนาการและการเรีย รี นรู้ของเด็กจะดีที่สุดในสภาพ แวดล้อมที่เอื้อต่อธรรมชาติและความต้องการของเด็ก แต่ละวัย ปัจ ปั จัยที่เ ที่ กี่ย กี่ วข้องกับพัฒนาการเด็กปฐมวัย 1. สติปัญญา จากผลการศึกษาเกี่ยวกับพันธุกรรม พบว่า พันธุกรรมเป็นองค์ประกอบสำ คัญของค้านสติปัญญา เช่น ความสามารถเกี่ยวกับตัวเลข การใช้คำ เป็นต้น 2. โรคภัยต่าง ๆ มีโรคบางชนิคที่ถ่ายทอดผ่นทางพันธุกรรม เช่น โรคโลหิตจาง โรคเบาหวาน ซึ่งในครอบครัวเดียวกันบาง คนอาจได้รับการถ่ายทอด 3.ครอบครัวเป็นสิ่งแวดล้อมแรกที่มีความสำ คัญยิ่งต่อ พัฒนาการทั้งค้านบุคลิกภาพ ด้านร่างกาย ค้านอารมณ์และ จิดใจ ด้านสังคม และค้านสติปัญญา การอบรมเลี้ยงดู การ ดูแลของคนในครอบครัวมีผลต่อพัฒนาการเด็กทั้งสิ้น 10

แบบฝึกหัด 1.พัฒนาการ หมายถึง กระบวนการเปลี่ยนแปลงในด้านต่าง ๆ ของมนุษย์อย่างมีระเบียบแบบแผนสืบเนื่องกันไป ของอวัยวะระบบต่างๆและตัวบุคคล แบ่งออกเป็น 4 ด้าน ข้อใดไม่เกี่ยวข้อง ก. พัฒนาการด้านสติปัญญา ข. พัฒนาการด้านอารมณ์ ค. พัฒนาการด้านสังคม ง. พัฒนาการทางด้านการศึกษา 2.องค์ประกอบของพัฒนาการมีกี่องค์ประกอบ ก.2 ข.3 ค.4 ง.5 3.ข้อใดคือหลักพัฒนาการ ก. อัตราพัฒนาการจะมีรูปแบบที่มีลักษณะเฉพาะของตัวเอง เด็กทุกคน ต้องผ่านขั้น ขั้ ของการพัฒนาต่าง ๆ ข. วุฒิภาวะ(Matiration)เป็นกระบวนการเจริญ ริ เดิบโตและการเปลี่ยนแปลง ของพฤติกรรมตามระดับอายุต่าง ๆ ค. เป็นวัยแห่งการสำ รวจสิ่งใหม่ๆธรรมชาติของเด็กวัยนี้จะมีดวามอยากรู้อยาก เห็นสูง ง. พัฒนาการด้านร่างกาย พัฒนาการด้านหนึ่งที่ครูสามารถสังเกตได้ อย่างชัดเจนคือพัฒนาการด้านร่างกายประกอบด้วย ส่วนสูงและน้ำ หนัก 11

4.ข้อใดไม่ใช่ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับพัฒนาการเด็กปฐมวัย ก. พันธุกรรม ข. สติปัญญา ค. โรคภัยต่างๆ ง. อาหาร 5.พัฒนาการที่สำ คัญของเด็กปฐมวัยมีกี่ด้าน ก. 1 ด้าน ข. 2 ด้าน ค. 3 ด้าน ง. 4 ด้าน 12

13 เฉลยแบบฝึกหัด 1.พัฒนาการ หมายถึง กระบวนการเปลี่ยนแปลงในด้านต่าง ๆ ของมนุษย์อย่างมีระเบียบแบบแผนสืบเนื่องกันไปของอวัยวะระบบต่างๆและตัวบุคคล แบ่งออกเป็น 4 ด้าน ข้อใดไม่เกี่ยวข้อง ก. พัฒนาการด้านสติปัญญา ข. พัฒนาการด้านอารมณ์ ค. พัฒนาการด้านสังคม ง. พัฒนาการทางด้านการศึกษา 2.องค์ประกอบของพัฒนาการมีกี่องค์ประกอบ ก. 2 ข. 3 ค. 4 ง. 5 3.ข้อใดคือหลักพัฒนาการ ก. อัตราพัฒนาการจะมีรูปแบบที่มีลักษณะเฉพาะของตัวเอง เด็กทุกคน ต้องผ่านขั้น ขั้ ของการพัฒนาต่าง ๆ ข. วุฒิภาวะ(Matiration)เป็นกระบวนการเจริญ ริ เดิบโตและการเปลี่ยนแปลง ของพฤติกรรมตามระดับอายุต่าง ๆ ค. เป็นวัยแห่งการสำ รวจสิ่งใหม่ๆธรรมชาติของเด็กวัยนี้จะมีดวามอยากรู้อยาก เห็นสูง ง. พัฒนาการด้านร่างกาย พัฒนาการด้านหนึ่งที่ครูสามารถสังเกตได้ อย่างชัดเจนคือพัฒนาการด้านร่างกายประกอบด้วย ส่วนสูงและน้ำ หนัก

4.ข้อใดไม่ใช่ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับพัฒนาการเด็กปฐมวัย ก. พันธุกรรม ข. สติปัญญา ค. โรคภัยต่างๆ ง. อาหาร 5.พัฒนาการที่สำ คัญของเด็กปฐมวัยมีกี่ด้าน ก. 1 ด้าน ข. 2 ด้าน ค. 3 ด้าน ง. 4 ด้าน 14

อ้างอิง มหาวิท วิ ยาลัยราชภัฏสงขลา.(2546).พัฒนาการของเด็กปฐมวัย.สืบค้น28สิงหาคม2566.// จากhttp://oservice.skru.ac.th/ebookft/310/chapter1.pdf รศ.ดร.นันทิยาน้อยจนัทร์.(2561).พัฒนาการทั้ง ทั้ 4ด้านของเด็กปฐมวัย.สืบค้น28สิงหาคม2566.// จากhttps://eledu.ssru.ac.th/nuntiya_no/pluginfile.php/33/block_html/content พัฒนานาการทั้ง ทั้ %204%20ด้าน%20ของเด็กปฐมวัย.pdf มหาวิทวิยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม.(2561).พัฒนาการและความพร้อมของเด็กปฐมวัย.สืบค้น28สิงหาคม2566.// จาก http://elearning.psru.ac.th/courses/77/file_unit2.pdf 15

ชื่อ นางสาว สุวดี ใจทัด ชื่อเล่น ครีม รี รหัสนักศึกษา 65040186220 สาขาวิช วิ าการศึกษาปฐมวัย วั คณะครุศาสตร์ มหาวิท วิ ยาลัยราชภัฏอุดรธานี ประวัติผู้จัดทำ 16