วิจัยในชั้นเรียน

1

2 คำนำ งานวิจัยในชั้นเรียน เรื่องศึกษาสภาพปัญหาการขาดสอบปลายภาคของนักศึกษา กศน. ตำบลไม้ดัด ภาคการศึกษาที่ 2 ปีการศึกษา 2565 จัดทำขึ้นเพื่อใช้พัฒนากระบวนการเรียนรู้ของ นักศึกษา ให้สอดคล้องกับผู้เรียน และมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนดีขึ้น ในการเขียนรายงานวิจัยชั้นเรียนครั้งนี้ ผู้วิจัยหวังว่าจะเป็นประโยชน์ในการจัดการเรียนการ สอน และเป็นแนวทางในการพัฒนากระบวนเรียนรู้ในครั้งต่อไปเพื่อผู้เรียนจะได้รับประโยชน์ยิ่งขึ้นจึง หวังว่างานวิจัยนี้จะเป็นประโยชน์ต่อการเรียนการสอนและการพัฒนาองค์ความรู้ในรายวิชาเป็นอย่าง ดีหากท่านใดมีข้อเสนอแนะใดๆ ผู้วิจัยยินดีน้อมรับด้วยความขอบคุณยิ่งเพื่อที่จะได้นำไปปรับปรุงใน โอกาสต่อไป รังสรรค์ บุญมาแคน

3 สารบัญ หน้า คำนำ สารบัญ บทคัดย่อ บทนำ วัตถุประสงค์ วรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง วิธีดำเนินการวิจัย กระบวนการวิเคราะห์ปัญหา สรุปและอภิปรายผล ข้อเสนอแนะ เอกสารอ้างอิง ภาคผนวก ภาพกิจกรรม 112289 11111113 14

1 การศึกษาสภาพปัญหาการขาดสอบปลายภาค ภาคเรียนที่ ๒ ปีการศึกษา ๒๕๖๕ ของนักศึกษา กศน.ตำบลไม้ดัด บทคัดย่อ การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อเพื่อศึกษาสภาพปัญหาการขาดสอบปลายภาคของนักศึกษา กศน.ตำบลไม้ดัด ภาคการศึกษาที่ 2 ปีการศึกษา 2565 และเพื่อเสนอแนวทางแก้ไขปัญหาการขาดสอบ ปลายภาคสำหรับนักศึกษา กศน.ตำบลไม้ดัด กลุ่มเป้าหมายในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ นักศึกษาที่ขาด สอบปลายภาคการศึกษา 2 ปีการศึกษา 2565 ของ กศน.ตำบลไม้ดัด อำเภอบางระจัน จังหวัดสิงห์บุรี จำนวน 13 คน โดยใช้Why Why Analysis เป็นเครื่องมือที่ใช้การค้นหาสาเหตุของปัญหา ผลการวิเคราะห์ พบว่า ส่วนใหญ่มีภารกิจสำคัญ/ลางานไม่ได้ รองลงมาคือ ติดต่อไม่ได้ และ ลาออกกลางคัน จึงดำเนินการแก้ปัญหาจากปัญหาที่พบมาอันดับแรกก่อนตามลำดับ หลังจากพบ ปัญหาจึงเน้นเยี่ยมบ้าน เพื่อสำรวจปัญหาที่แท้จริง และข่องทางการติดต่อสื่อสารทั้งผู้ปกครองและ เพื่อนบ้าน การวางแผนเตรียมการมาสอบล่วงหน้า การประสานกับนายจ้างในการเตรียมกำลังคนเพื่อ ทำงาน ในวันที่นักศึกษามาสอบ และจัดให้คำปรึกษาพิเศษกับนักศึกษาที่มีปัญหา ส่วนปัญหาการ ลาออกกลางคัน เนื่องจากต้องย้ายถิ่นฐานตามผู้ปกครอง ต้องคัดกรองตั้งแต่นักศึกษามาสมัครเรียน และให้ยืนยันว่าสามารถเข้าเรียนและสอบได้ คำสำคัญ :การขาดสอบปลายภาค, การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย บทนำ สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย สำนักปลัดกระทรวง ศึกษาธิการ เป็นหน่วยงานที่มีบทบาทสำคัญในการจัดการศึกษาตลอดชีวิต โดยเน้นการจัดการศึกษา นอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย มีบทบาทหน้าที่ในการจัดและส่งเสริมการศึกษานอกระบบและ การศึกษาตามอัธยาศัยให้มีคุณภาพ และทั่วถึง จัดและส่งเสริมการศึกษาอาชีพเพื่อการมีงานทำ รวมทั้งส่งเสริมการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายทั้งในและต่างประเทศ ทั้งนี้เพื่อให้ผู้ที่พลาดโอกาสหรือ ขาดโอกาสจากการศึกษาในระบบ ผู้ที่ต้องการพัฒนาอาชีพ หรือผู้ที่ต้องการพัฒนาทักษะต่าง ๆ ได้รับ การพัฒนาอย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต (สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม อัธยาศัย, 2554) โดยแนวคิดของการจัดการศึกษานอกระบบและและการศึกษาตามอัธยาศัย มี หลักการสำคัญ คือ การตอบสนองความต้องการความสนใจของผู้เรียนของกลุ่มเป้าหมายในทุกด้าน ที่ จะนำไปสู่การออกแบบระบบกิจกรรมหรือโครงการเรียนรู้ได้อย่างเหมาะสมกับกลุ่มเป้าหมายที่ หลากหลาย ทั้งกลุ่มอายุ วัฒนธรรม ต่างถิ่นที่อยู่ ต่างคุณลักษณะความสามารถ ตลอดจนพื้นฐานทาง

2 การศึกษาให้สอดคล้องกับความจำเป็นของแต่ละบุคคล ชุมชน และตลาดแรงงานเพื่อให้ทุกคนได้มี โอกาสได้รับการศึกษาอย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต โดยนโยบายและจุดเน้นการดำเนิน กศน.อำเภอบางระจัน งบประมาณปี 2566 ในด้านการ จัดการเรียนรู้คุณภาพ ส่งเสริมสนับสนุนให้สถานศึกษาจัดทำ ปรับปรุงเครื่องมือการวัดผลประเมินผล ให้มีความหลากหลาย โดยเน้นการใช้เทคโนโลยีเป็นเครื่องมือให้ผู้เรียนสามารถเข้าถึงการประเมินผล การเรียนรู้ได้ตามความต้องการ การนิเทศ การกำกับ ติดตาม ให้มีความหลากหลายทั้งในระบบ On-Site และ Online และส่งเสริมการประชาสัมพันธ์การจัดกิจกรรมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม อัธยาศัยในช่องทางต่างมากกว่า 1 ช่องทาง และการนำบันทึกหลังการจัดการเรียนรู้มาทำวิจัยในการพัฒนา งานการจัดการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย จากสถิติการเข้าสอบปลายภาคของนักศึกษา กศน.ตำบลไม้ดัด ภาคการศึกษาที่ 2 ปี การศึกษา 2565 พบว่า นักศึกษาเข้าสอบ ร้อยละ 69 และมีจำนวนผู้ขาดสอบ ถึงร้อยละ 31 ของ นักศึกษา กศน.ตำบลไม้ดัดทั้งหมด ซึ่งมีจำนวนขาดสอบปลายภาคมากกว่า 5 ปีย้อนหลังที่ผ่านมา ส่งผลให้ผู้วิจัยสนใจหาสาเหตุการขาดสอบปลายภาคของนักศึกษากศน.ตำบลไม้ดัด และนำมาหาแนว ทางการแก้ไขปัญหาในการจัดการเรียนการสอนให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น วัตถุประสงค์ของการวิจัย 1. เพื่อศึกษาสภาพปัญหาการขาดสอบปลายภาคของนักศึกษา กศน.ตำบลไม้ดัด ภาค การศึกษาที่ 2 ปีการศึกษา 2565 2. เพื่อเสนอแนวทางแก้ไขปัญหาการขาดสอบปลายภาคสำหรับนักศึกษา กศน.ตำบลไม้ดัด วรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง 1. แนวคิดเกี่ยวกับการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย การศึกษานอกระบบเป็นการศึกษาที่มีระบบ แต่เป็นระบบที่อยู่นอกโรงเรียนเป็นการศึกษา ที่มีแบบแผน กฎเกณฑ์ หลักสูตรและวัตถุประสงค์แน่นอน และบอกได้ว่าเรียนแล้วได้อะไร รู้อะไร จบเมื่อไหร่ มีความรู้และทักษะเพิ่มขึ้นได้อย่างไรเป็นกระบวนการทางการศึกษาที่จัดขึ้นเพื่อพัฒนา ศักยภาพให้แก่ประชาชน เป็นการศึกษาที่มุ่งจัดให้กลุ่มเป้าหมายได้พัฒนาชีวิตและสังคม โดยมี หลักการ จัดการศึกษาเพื่อให้เกิดการเรียนรู้อย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต เปิดโอกาสให้ได้ศึกษาหาความรู้ ฝึกทักษะ ปลูกฝังเจตคติที่จำเป็นในการดำรงชีวิต การประกอบสัมมาอาชีพ อีกทั้งสามารถปรับตัวให้ ทันกับความ เปลี่ยนแปลงของวิทยาการต่าง ๆ ที่เจริญก้าวหน้าไปอย่างรวดเร็วได้อย่างมีความสุขตาม ควรแก่ตน การศึกษาตามอัธยาศัย หมายถึง การศึกษาที่เกิดขึ้นตามวิถีชีวิตที่เป็นการเรียนรู้จาก ประสบการณ์ จากการทำงาน จากบุคคล จากครอบครัว จากชุมชน จากแหล่งความรู้ต่าง ๆ เพื่อ

3 เพิ่มพูนความรู้ ทักษะ ความบันเทิง และการพัฒนาคุณภาพชีวิต โดยมีลักษณะที่สำคัญคือ ไม่มี หลักสูตร ไม่มีเวลาเรียนที่แน่นอน ไม่จำกัดอายุ ไม่มีการลงทะเบียนเรียน และไม่มีการสอน ไม่มีการ รับ ประกาศนียบัตร มีหรือไม่มีสถานที่ที่แน่นอน 2. เทคนิค Why-Why Analysis การวิเคราะห์ Why Why Analysis ถูกคิดค้นโดนคุณ Sakachi Toyoda ซึ่งเป็นผู้ก่อตั้ง บริษัท Toyata ในช่วงปีค.ศ. 1930 ก่อนที่จะกลายมาเป็นเครื่องมือในการวิเคราะห์ปัญหายอดฮิต จนถึงปัจจุบัน เทคนิค Why-Why Analysis หมายถึง การวิเคราะห์หาสาเหตุรากเหง้าของปัญหา โดย หาก เราสามารถค้นพบสาเหตุรากเหง้าและกำจัดได้แล้ว ปัญหาเดิมจะไม่เกิดซ้ำ หากปัญหาเดิมเกิดซ้ำ แสดงว่าการวิเคราะห์ของเรานันมาผิดทางหรืออาจมีบางสาเหตุตกหล่นไป อาจจะต้องมาท้าการ วิเคราะห์ใหม่ เครื่องมือนี้เป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพสูงมาก หากผู้วิเคราะห์มีความเข้าใจและมี ความช้านาญในงานที่ตนท้าอยู่ รวมถึงความรู้ด้านวิศวกรรม ที่ Toyota Why-Why Analysis ถูกใช้ เป็นเครื่องมือหลักในการวิเคราะห์ปัญหา จากประสบการณ์ของผู้เขียน พบว่า ส่วนใหญ่การใช้ หลักการ Why-Why Analysis นั้น เป็นไปเพียงเพื่อน้าเสนอต่อลูกค้า เมื่อเกิดปัญหาจากลูกค้าเท่านั น แต่ปัญหาเดิมยังคงเกิดซ้ำอยู่เรื่อย ๆ อาศัยเพียงการตรวจสอบที่ถี่ขึ้น ซึ่งก่อให้เกิดความสูญเปล่า ตามมา การวิเคราะห์Why-Why Analysis นั้นเป็นเพียงเครื่องมือในการวิเคราะห์หาสาเหตุ รากเหง้า เท่านั้น การจะทำให้ปัญหานั้นหมดไป จึงจ้าเป็นจะต้องประยุกต์หลักการอื่นๆ เข้ามาช่วย ทั้งนี้ขึ้นอยู่ กับสภาพปัญหาที่เรากำลังวิเคราะห์กันอยู่ (Tawachai Suwanabutvipa, 2552) วิธีการคิดของ Why Why Analysis เมื่อเรามีปัญหาอย่างใดอย่างหนึ่งเกิดขึ้น เราจะมาคิดกันดูว่าอะไรเป็นปัจจัยหรือสาเหตุที่ทำ ให้มันเกิดโดยการตั้งคำถามว่า “ทำไม” โดยตั้งคำถามไปเรื่อย ๆ จนกระทั่งได้ปัจจัยที่เป็นต้นตอของ ปัญหาในช่องสุดท้าย ปัจจัยที่อยู่หลังสุด จะต้องเป็นปัจจัยที่สามารถพลิกกลับกลายเป็นมาตรการที่มีประสิทธิภาพ (เป็นมาตรการป้องกันไม่ให้ปัญหาเกิดขึ้นซ้ำอีก) ดังภาพ

4 ภาพ วิธีการคิดของ Why Why Analysis ก่อนการวิเคราะห์ด้วย Why Why Analysis 1. สะสางปัญหาให้ชัดเจน ยึดข้อเท็จจริงให้มั่น ก่อนที่จะทำการวิเคราะห์ปัญหาด้วย Why Why Analysis จะต้องไปตรวจสอบสถานที่จริง และดูสภาพของจริง อันเป็นที่มาของปัญหาเพื่อสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับรายละเอียดของปัญหาให้ ถูกต้องชัดเจน ถ้าไม่สะสางให้ดี จะทำให้การวิเคราะห์กินวงกว้างเกินไป และมีปัจจัยที่เกี่ยวข้องมากเกินไป ถึงแม้ได้ผลการวิเคราะห์ออกมาก็ตาม มาตรการที่ตามมาจะมีมากเกินกว่าที่จะนำมาปฏิบัติได้ 2. ทำความเข้าใจในโครงสร้างและหน้าที่ของส่วนที่เป็นปัญหา จะต้องทำการแจกแจงส่วนงานที่เป็นปัญหา ให้ออกมาเป็นไดอะแกรมแสดงความสัมพันธ์ของ ชิ้นส่วน, แสดงความสัมพันธ์ของหน้าที่ แสดงค่าที่ควรจะเป็นของชิ้นส่วนนั้น ๆ กับสภาพที่ใช้งานจริง หรือกล่าวได้ว่าเป็นการเปรียบเทียบ เงื่อนไขพื้นฐาน กับเงื่อนไขการทำงาน ฯลฯ ในกรณีของงานทั่ว ๆ ไป ให้เขียนภาพขั้นตอนหรือการไหลของงาน และทำความเข้าใจ เกี่ยวกับหน้าที่ของงานนั้น ๆ

5 วิธีการมองปัญหาของ Why Why Analysis 1. การมองจากสภาพที่ควรจะเป็นแนวทางแรกนั้น เป็นการค้นหาสาเหตุโดยการนึกภาพ ขึ้นนมาในหัวว่าการทำให้ดีนั้น จะต้องมีรูปแบบลักษณะ และเงื่อนไขอย่างไร การมองปัญหาจาก สภาพที่ควรจะเป็นคือ การเปรียบเทียบวิธีการของตนเองกับสิ่งที่เป็นมาตรฐานหรือเป็นที่ยอมรับของ คนทั่วไป “การมองปัญหาจากสภาพที่ควรจะเป็น” เป็นการกำหนดแนวทางในการค้นหาสาเหตุของ ปัญหาโดยการเปรียบเทียบปัญหาที่เกิดกับสภาพที่ควรจะเป็น หลักจากกำหนดแนวทางได้แล้วก็จะตั้ง คำถามว่า “ทำไม” ไปเรื่อย ๆ เพื่อค้นหาปัจจัยหรือสาเหตุออกมา 2. การมองจากหลักเกณฑ์หรือทฤษฎีเป็นการมองปัญหาจากการทำความเข้าใจกับ หลักเกณฑ์หรือจากทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับการทำงานเครื่องจักรนั้น ๆ ข้อควรระวังในการทำ Why Why Analysis 1. ข้อความที่ใช้เขียนตรงช่อง “ปัญหา” และช่อง “ทำไม” ต้องให้สั้นและกระชับ 2. หลังจากที่ทำ Why Why Analysis แล้ว จะต้องยืนยันความถูกต้องตามหลักตรรกวิทยา 3. ให้ถามว่า “ทำไม” ไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะพบปัจจัยหรือสาเหตุที่สามารถเชื่อมโยงไปสู่การ วางมาตรการป้องกันไม่ให้ปัญหาเกิดขึ้นซ้ำอีก 4. ให้เขียนเฉพาะส่วนที่คิดว่าคลาดเคลื่อนไปจากสภาพปกติ (ผิดปกติ) เท่านั้น 5. ให้หลีกเลี่ยงการค้นหาสาเหตุที่มาจากสภาพจิตใจของคน พยายามวิเคราะห์ไปทางด้าน เครื่องจักรหรือวิธีการจัดการมากกว่า 6. อย่าใช้คำว่า “ไม่ดี” ในประโยคสำหรับช่อง “ทำไม” ขั้นตอนการปรับปรุงแก้ไข ด้วย Why Why Analysis 1. กำหนดหัวข้อเรื่องที่จะนำมาปรับปรุงแก้ไข 2. สำรวจความจริงของสภาพที่เป็นอยู่ของปัญหา ทั้งในด้านสถิติ และการไปสำรวจพื้นที่จริง ที่เกิดปัญหา 3. ตั้งเป้าหมายที่จะลดปัญหาที่จะเกิดขึ้นให้กลายเป็นศูนย์ 4. กำหนดแผนของกิจกรรม 4.1 สำรวจความจริง 4.2 วิเคราะห์ด้วย Why Why 4.3 เสนอแนวทางแก้ไข 4.4 ทำการแก้ไขตามแนวทางที่ได้เสนอไว้ 4.5 ตรวจสอบผลลัพธ์

6 กฎ 10 ข้อในการดำเนินการวิเคราะห์ Why Why Analysis สมชัย อัครทิวา (2549) กล่าวถึงขั้นตอนและประเด็นสำคัญที่จะต้องทราบในการวิเคราะห์ Why Why ไว้ในหนังสือแบบฝึกหัดการวิเคราะห์ Why Why เจาะลึกเพื่อเอาชนะอย่างมุ่งมั่น ดังนี้ 1. ประธานของ “ปรากฎการณ์” หรือ “ทำไม” จะต้องมีตัวเดียว และต้องมี (แสดง) ประโยค ที่สั้นและกระชับที่ว่า “ ทำ W” (แต่ต้องไม่ละการกล่าวถึง “เมื่อไร” “ที่ไหน” “อย่างไร”) 2. “ทำไม1” ที่เป็นจุดเริ่มต้น จะต้องค้นหาตามหลักการและกฎเกณฑ์ของการเกิด ปรากฏการณ์ (หรือหลักการและกฎเกณฑ์ที่จะไม่ทำให้เกิดปรากฏการณ์) โดยเจาะจงไปที่ส่วนที่ทำให้ เกิดปรากฏการณ์นั้น 3. หลังจากที่ได้พิจารณาคำตอบของ “ทำไม” แล้วให้ทำการตรวจเสอบดูว่า “ใจความ สอดคล้องกันอย่างเป็นเหตุเป็นผลหรือไม่” “ใจความไม่กระโดดข้ามหรือไม่” โดยการอ่านย้อนกลับ 4. ถ้าไม่เกิด “ทำไม” นั้นแล้ว จะไม่เกิด “ทำไม” ที่อยู่ข้างหน้าจริงหรือ ถ้าทำอย่างนี้จะทำ ให้ไม่เกิดการตกหล่นของปัจจัยอื่นที่เกี่ยวข้องในแถวเดียวกัน 5. ต้องระวังสำหรับ “ทำไม” ที่ไม่เป็นธรรมชาติ 6. ใช้คำพูดในเชิงรูปธรรมที่ใคร ๆ ก็เข้าใจได้ 7. ค้นหาว่า “ทำไม” ด้วยสิ่งหรือเรื่องเป็นมาตรฐาน 8. หลีกเลี่ยงการค้นหาสาเหตุโดยใช้สภาพจิตใจของคนเป็นสาเหตุ 9. ดำเนินการวิเคราะห์ “ทำไม” จนกว่าปัจจัยจะเชื่อมโยงกับมาตรการป้องกันไม่ให้เกิดซ้ำ 10. ต้องมีการพิสูจน์ที่สถานที่จริง และดูของจริงอย่างจริงจัง ขั้นตอนการวิเคราะห์ Why Why ในเชิงรูปธรรม 1. ยึดกุมข้อเท็จจริงของปัญหา และทำให้ปรากฏการณ์มีความกระชับ 2. ทำความเข้าในกบระบบ (โครงสร้าง) ของเครื่องจักร หรือหน้าที่และบทบาท (การทำ หน้าที่) ของสิ่งที่จะทำการวิเคราะห์ 3. กาหนดแนวทางของ “การวิเคราะห์ Why-Why” 4. แนวทางการวิเคราะห์จากสภาพที่ควรจะเป็น 5. แนวทางการวิเคราะห์จากหลักการและกฎเกณฑ์ 6. ค้นหาวา ่ “ทำไม” 7. ตรวจเช็คและแกไขโดยใช้กฎการวิเคราะห์ (กฎ 10 ข้อ) 8. พิสูจน์ด้วยการดูสถานที่จริงและของจริง 9. เสนอมาตรการปรับปรุงและประเมิน 10. ยืนยันผลลัพธ์และทบทวนการวิเคราะห์

7 แนวคิดเกี่ยวกับการสอบและการขาดสอบ ปาลิตา เอกอุรุ, รัตนา พัฒโน, พลอยกนก ขุนชำนาญ, สุวภัทร อำพันสุขโข, จตุพร จิรันดร, ธีภาภรณ์ นฤมาณนลินี และอันธิกา ทิพย์จำนง (2553, หน้า 2) อธิบายว่า การสอบ หรือการทดสอบ เป็น การกำหนดจำนวน ปริมาณ หรือคุณลักษณะของ พฤติกรรมหรือความสามารถของบุคคลโดยใช้ ข้อสอบเป็นเครื่องมือ หรือเป็นสิ่งเร้า ดังนั้น การสอบ หรือการทดสอบก็คือ การวัดผลการศึกษาอย่าง หนึ่ง ซึ่งใช้ข้อสอบทำหน้าที่เป็นเครื่องมือวัดความสามารถของบุคคล ซึ่งจัดว่าเป็นวิธีการที่ใช้กันมาก และแพร่หลายที่สุด ทุกครั้งที่มีการสอบ จนในบางครั้งสามารถใช้คำว่าการสอบแทนการวัดผล การศึกษา นอกจากนี้ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช (2544, หน้า 19) กล่าวว่า สื่อมวลชน ในการ เผยแพร่ สื่อต่าง ๆ เป็นไปอย่างรวดเร็ว ทั้งหนังสือพิมพ์โทรทัศน์ อินเทอร์เน็ต วิทยุกระจายเสียง มี อิทธิพลต่อชีวิตประจำวันมาก โดยมีทั้งผลดีผลเสียถ้าเผยแพร่สิ่งที่มีประโยชน์ ผู้รับสื่อก็ได้ความรู้ใหม่ๆ ถ้าเผยแพร่ในสิ่งที่ไม่มีประโยชน์ก็จะเป็นตัวอย่างที่ไม่ดี จากการศึกษาความหมายของการสอบ การขาดสอบ องค์ประกอบของการสอบแล้ว และ ประเภทของการจัดสอบ อาจสรุปได้ว่า ประสิทธิภาพของการเรียนการสอนต้องประกอบด้วย การวัด หรือประเมินผลสัมฤทธิ์ ซึ่งมักใช้การสอบเป็นกระบวนการวัดผล โดยต้องมีการบริหารการสอบที่มี ประสิทธิภาพ มีการดำเนินการจัดสอบอย่างเป็นระบบ โดยอาจารย์เป็นผู้ดำเนินการสอบเอง หรือ สถานศึกษาดำเนินการจัดสอบ ซึ่งการที่นักศึกษาขาดสอบหรือมาเรียนโดยที่ไม่ได้ผ่านกระบวนการ วัดผล เป็นสาเหตุหนึ่งของการออกกลางคันหรือไม่ สามารถเรียนให้สำเร็จได้ตามเวลาที่หลักสูตร กำหนด อันก่อให้เกิดความสูญเปล่าทางการศึกษา แนวความคิดเกี่ยวกับพฤติกรรมของมนุษย์ สงวน สุทธิเลิศอรุณ (2543, หน้า 5) ได้สรุปไว้ว่า พฤติกรรมมนุษย์ หมายถึง การกระทำ ของมนุษย์ทั้งด้านกายกรรม วจีกรรม และมโนกรรม โดยรู้สำนึกและไม่รู้สำนึก ทั้งที่สังเกตได้และไม่ อาจสังเกตได้ สุธาสิด พงษ์วัน (2550, หน้า 7) กล่าวว่า พฤติกรรม หมายถึง การกระทำ หรือปฏิกิริยาทุก ชนิดของมนุษย์ทั้งที่รู้ตัวแล ะไม่รู้ตัวที่กระทำ เพื่อสนองตอบต่อสิ่งเร้า รวมถึงพฤติกรรมที่ผู้อื่นสังเกต ได้และพฤติกรรมที่ไม่สามารถสังเกตได้ สุภัททา ปิณฑะแพทย์ (2542, หน้า 2-5) ได้แบ่งประเภทของพฤติกรรมที่เกิดขึ้นในลักษณะ ต่าง ๆ ได้ดังนี้ 1. พิจารณาจากพฤติกรรมที่ปรากฏด้วยการสังเกตพฤติกรรมภายนอก (overt) คือ พฤติกรรมที่ปรากฎได้อย่างชัดเจน และ พฤติกรรมภายใน (convert) คือ พฤติกรรมที่ไม่ปรากฏให้ สามารถสังเกตเห็นได้อย่างชัดเจน

8 2. พิจารณาจากแหล่งที่เกิดพฤติกรรม พฤติกรรมที่ เกิดขึ้นภายในร่างกายเมื่อบุคคลมีวุฒิ ภาวะ เป็น พฤติกรรมความพร้อมที่เกิดขึ้นโดยมีธรรมชาติเป็นตัว กำหนดให้เป็นไปตามเผ่าพันธุ์ และ วงจรชีวิตและ พฤติกรรมที่เกิดขึ้น โดยมีสิ่งแวดล้อมเป็นตัวกระตุ้น เป็นพฤติกรรมที่เกิดขึ้นเนื่องจาก ประสบการณ์ซึ่ง ก่อให้เกิดการเรียนรู้ขึ้น 3. พิจารณาจากภาวะทางจิตของบุคคลพฤติกรรมที่กระทำโดยรู้ตัว (conscious) เป็น พฤติกรรมที่อยู่ในระดับจิตสำนึก และพฤติกรรมที่กระทำโดยไม่รู้ตัว (unconscious) เป็นพฤติกรรมที่ อยู่ในระดับจิตไร้สำนึก หรือจิตใต้สำนึก หรือเรียกอีกอย่างว่า พฤติกรรมที่ขาดสติสัมปชัญญะ 4. พิจารณาจากแหล่งพฤติกรรมการ แสดงออกของอินทรีย์ พฤติกรรมทางกายภาพ (physiological activities) เป็นพฤติกรรมที่ แสดงออกโดยใช้อวัยวะของร่างกายอย่างเป็นรูปธรรม เช่น การเคลื่อนไหวร่างกายด้วยแขนหรือขา การปรับเปลี่ยนอิริยาบถของร่างกาย การพยักหน้า การ โคลงตัว เป็นต้น และพฤติกรรมทางจิตใจ (psychological activities) เป็นพฤติกรรมที่อยู่ในระดับ ความคิด ความเข้าใจ หรือเกิดอารมณ์ เป็นต้น 5. พิจารณาจากการทำงานของระบบประสาท พฤติกรรมที่ควบคุมได้ (voluntary) เป็น พฤติกรรมที่ อยู่ในความควบคุม และการสั่งการด้วยสมอง จึงสามารถแสดงพฤติกรรมได้ตามที่ ต้องการ และพฤติกรรมที่ควบคุมไม่ได้(involuntary) เป็น พฤติกรรมการทำงานของระบบร่างกายที่ เป็นไปโดยอัตโนมัติ เช่น กิริยาสะท้อน สัญชาตญาณ และการ ทำงานของระบบอวัยวะภายใน เป็นต้น วิธีดำเนินการวิจัย 1. กำหนดกลุ่มเป้าหมาย นักศึกษาที่ขาดสอบปลายภาคการศึกษา 2 ปีการศึกษา 2565 ของ กศน.ตำบลไม้ ดัด อำเภอบางระจัน จังหวัดสิงห์บุรีจำนวน 13 คน 2. การดำเนินการจัดกิจกรรม 2.1 ครูสร้างความเข้าใจร่วมกับผู้เรียนในการเรียน กศน. 2.2 ครูจัดทำการวิเคราะห์ผู้เรียนรายบุคคล 2.3 ครูจัดการเรียนการสอนให้กับผู้เรียน ตามแผนลงทะเบียนเรียน และจัดทำวิจัย ในชั้นเรียน 2.4 ครูมีการติดตาม และเยี่ยมบ้านนักศึกษา ตลอดปีการศึกษา เช่น ติดตามการเข้า เรียน ติดตามงานที่ได้รับมอบหมาย ช่วยเหลือและดูแลความเป็นอยู่ ปรึกษาปัญหาต่างๆ เป็นต้น 2.5 ช่วยแก้ไขปัญหาการเรียนให้กับผู้เรียน

9 กระบวนการวิเคราะห์ปัญหา ใช้หลักการ Why Why Analysis เป็นเครื่องมือที่ใช้การค้นหาสาเหตุของปัญหา คิดค้นโดย ซาคิชิ โตโยดะ (Sakishi Toyoda) ผู้ก่อตั้งบริษัทโตโยต้าและบิดาการปฏิวัติวงการอุตสาหกรรมของ ญี่ปุ่น ภาพ แสดงการวิเคราะห์ Why Why Analysis

10 จากการวิจัยครั้งนี้ สามารถสรุปผลการศึกษาได้ดังนี้ ปัญหานักศึกษาขาดสอบปลายภาค ภาคการศึกษา 2 ปีการศึกษา 2565 ของกศน.ตำบลไม้ดัด กรณีที่ 1 Why 1 ลาออกกลางคัน Why 2 ย้ายตามผู้ปกครองไปต่างจังหวัด แนวทางแก้ไขปัญหา ครูผู้สอนตรวจสอบข้อมูลพื้นฐาน ของผู้ปกครองตั้งแต่รับสมัคร และให้ยืนยันการเรียนและ สอบ กรณีที่ 2 Why 1 ติดต่อไม่ได้ Why 2 2.1 ไม่มีอุปกรณ์สื่อสาร 2.2 ไม่มีเพื่อน แนวทางแก้ไขปัญหา 1. จัดกิจกรรมเยี่ยมบ้านก่อนสอบปลายภาค 2. ขอช่องทางการติดต่อจากผู้ปกครอง และเพื่อนบ้าน 3. จัดกิจกรรมเพื่อพบปะเพื่อนร่วมชั้นเรียน 4. ครูจัดตารางให้คำปรึกษาเป็นพิเศษ กรณีที่ 3 Why 1 มีภารกิจสำคัญ และลางานไม่ได้ Why 2 2.1 ไม่ทราบตารางล่วงหน้า เพราะติดต่อไม่ได้ (กรณีที่ 2) 2.2 นายจ้างไม่ให้ลางาน เพราะไม่ทราบมาก่อนจึงไม่ได้เตรียมคนงาน แนวทางแก้ไขปัญหา 1. แจ้งตารางสอบล่วงหน้า ก่อนนักศึกษาคนอื่นเป็นพิเศษ 2. ประสานกับนายจ้างล่วงหน้า สรุปและอภิปรายผล

11 จากการศึกษาสาเหตุการขาดสอบปลายภาค ภาคการศึกษาที่ 2 ปีการศึกษา 2565 สามารถ สรุปและอภิปรายผล ได้ดังนี้ จากการวิเคราะห์ปัญหา พบว่า ส่วนใหญ่มีภารกิจสำคัญ/ลางานไม่ได้ รองลงมาคือ ติดต่อ ไม่ได้ และ ลาออกกลางคัน จึงดำเนินการแก้ปัญหาจากปัญหาที่พบมาอันดับแรกก่อนตามลำดับ หลังจากพบปัญหาจึงเน้นเยี่ยมบ้าน เพื่อสำรวจปัญหาที่แท้จริง และข่องทางการติดต่อสื่อสารทั้ง ผู้ปกครองและเพื่อนบ้าน การวางแผนเตรียมการมาสอบล่วงหน้า การประสานกับนายจ้างในการ เตรียมกำลังคนเพื่อทำงาน ในวันที่นักศึกษามาสอบ และจัดให้คำปรึกษาพิเศษกับนักศึกษาที่มีปัญหา ส่วนปัญหาการลาออกกลางคัน เนื่องจากต้องย้ายถิ่นฐานตามผู้ปกครอง ต้องคัดกรองตั้งแต่นักศึกษา มาสมัครเรียน และให้ยืนยันว่าสามารถเข้าเรียนและสอบได้ ข้อเสนอแนะ 1. ผู้ปกครองควรมีส่วนร่วมในการให้นักศึกษาเข้าสอบปลายภาค 2. ครูควรศึกษาพฤติกรรมอื่นของนักศึกษาที่ส่งผลต่อการเข้าสอบในปลายภาคการศึกษา ถัดไป 3. ควรศึกษาเพิ่มเติมถึงวิธีการที่มีประสิทธิภาพสูงสุดในการติดตามนักศึกษาที่ขาดสอบ ปลายภาคให้เข้ารับการสอบ เอกสารอ้างอิง คณะกรรมการสถานศึกษา,สำนักงาน. (2542). คู่มือการประเมินผลภายในชาติองสถานศึกษาตาม มาตรฐานการศึกษาแห่งชาติ. กรุงเทพฯ: สถาบันส่งเสริมการประเมินคุณภาพและมาตรฐาน การศึกษาแห่งชาติ ปาลิตา เอกอุรุ, รัตนา พัฒโน, พลอยกนก ขุนชำนาญ, สุวภัทร อำพันสุขโข, จตุพร จิรันดร, ธีภาภรณ์ นฤมาณ นลินี และอันธิกา ทิพย์จำนง. (2553). การศึกษาปัญหาการตอบข้อสอบบรรยาย ของนักศึกษาคณะ บริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย สงขลา. ทุนอุดหนุนจากมหาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคล ศรีวิชัย สงขลา. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. (2544). การจัดการเรียนการสอนอาชีวศึกษา. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. พิมพ์พันธุ์ เดชะคุปต์.(2550). แนวคิดและเทคนิคการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ. กรุงเทพมหานคร: เดอะมาสเตอร์กรุ๊ปแมนเนจเม้นท์.

12 มาลินี เรืองปัญญา.(2550). การบูรณาการจัดการเรียนการสอน. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย. วัฒนาพร ระงับทุกข์.(2550). การจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ. กรุงเทพมหานคร: ต้นอ้อ. สงวน สุทธิเลิศอรุณ. (2543). พฤติกรรมมนุษย์กับการพัฒนาคน. กรุงเทพฯ: อักษรพิพัฒน์. สุธาสิด พงษ์วัน. (2550). ปัจจัยเชิงเหตุแบบบูรณาการระหว่าง บ้าน โรงเรียน และ จิตลักษณะที่ เกี่ยวข้องกับ ความตั้งใจที่จะดูแลญาติผู้สูงอายุของนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 2. ภาคนิพนธ์ ปริญญามหาบัณฑิต, สถาบันบัณฑิตพัฒน- บริหารศาสตร์. สุภัททา ปิณฑะแพทย์. (2542). พฤติกรรมมนุษย์และการพัฒนาคน. กรุงเทพฯ: ภาควิชาจิตวิทยา และการแนะ แนว คณะครุศาสตร์ สถาบันราชภัฏสวนสุนันทา. Tawatchai Suwanabutvipa. (2552). การแก้ไขปัญหาหน้างานอย่างมีประสิทธิภาพด้วย Why Why Analysis + 5 Gen สืบค้นจาก: http://leanmanufacturing-tawatchai.blogspot.com/ 2009/12/why-why-analysis-5-gen.html. (17 มิถุนายน 2566)

13 ภาคผนวก

14 กิจกรรมเยี่ยมบ้าน

15 กิจกรรมเยี่ยมบ้าน

16 กิจกรรมเยี่ยมบ้าน