โครงสร้างและหน้าที่ของลำด้น

1 ชดุ ท่ี 2

ชุดกิจกรรมการเรยี นรูว้ ิทยาศาสตร์ เรอื่ งมหัศจรรย์แห่งพืช ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 4

2 ชุดท่ี 2

ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรวู้ ิทยาศาสตร์ เร่อื งมหัศจรรย์แห่งพืช ชน้ั ประถมศกึ ษาปีท่ี 4

คำนำ

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เร่ือง มหัศจรรย์แห่งพืช กลุ่มสาระ
การเรียนรู้วิทยาศาสตร์ชั้นประถมศึกษาปีท่ี 4 รวมเวลาจัดกิจกรรม 20 ช่ัวโมง
ประกอบด้วยคำชี้แจงสำหรับการใช้งาน ใบความรู้ และกจิ กรรม ซึ่งนักเรียนควรศึกษา
ให้เข้าใจอย่างชัดเจนเพื่อจะสามารถทำกิจกรรมการเรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
และบรรลุผลการเรียนรู้ตามตัวช้ีวัด ชุดกิจกรรมที่จัดทำขึ้นจากการศึกษาวิเคราะห์
หลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 เป็นชุดกิจกรรม
การเรียนรู้วิทยาศาสตร์ที่เน้นนักเรียนเป็นสำคัญให้นักเรียนลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง
และทำกจิ กรรมเพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิท์ างการเรียน ท้ังด้านความรู้ ทักษะกระบวนการ
ทางวิทยาศาสตร์ และส่งเสริมใหน้ ักเรียนมเี จตคตทิ างวทิ ยาศาสตร์

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ชุดนี้ เป็นชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 2
เร่อื งโครงสร้างและหนา้ ทีข่ องลำต้น นักเรียนจะไดเ้ รยี นรู้เกย่ี วกับโครงสรา้ งและหน้าที่
ของลำต้น และได้ฝึกทักษะการสังเกต การจำแนก และการลงความเห็นจากข้อมูล
โดยให้นักเรียนได้ทำกิจกรรมกลุ่ม นักเรียนได้ช่วยเหลือกัน ส่งเสริมคุณธรรม
จรยิ ธรรม และคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ให้กับนกั เรยี น

ผู้จัดทำขอขอบพระคุณนายสวนดี นานอน ผู้อำนวยการโรงเรียนวัดควนวเิ ศษ
ผู้เชี่ยวชาญ และคณะครูทุกท่านที่ให้คำแนะนำ จนทำให้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้
วิทยาศาสตร์เล่มนี้ สำเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดี และขอขอบใจนักเรียนช้ันประถมศึกษา
ปีที่ 4 โรงเรียนวัดควนวิเศษทุกคน ที่ให้ความร่วมมือในการทำกิจกรรม และหวังเป็น
อย่างยิ่งว่าชุดกิจกรรมการเรียนรู้ชุดน้ีจะเป็นประโยชน์กับครูผู้สอนวิทยาศาสต ร์
ชนั้ ประถมศกึ ษาปีที่ 4 ทุกท่าน

อังศุมาลนิ แสงศรีจันทร์

3 ชุดที่ 2

ชดุ กิจกรรมการเรียนรูว้ ทิ ยาศาสตร์ เรือ่ งมหัศจรรยแ์ ห่งพืช ช้ันประถมศึกษาปีที่ 4

สารบญั

เร่อื ง หน้า

คำนำ ก

สารบญั ข

สารบัญภาพ ค

คำชีแ้ จงชดุ กิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตรช์ ดุ ท่ี 2 เร่ืองโครงสรา้ ง และหนา้ ท่ขี องลำตน้ 1

คำแนะสำหรับครผู สู้ อน 2

คำแนะนำสำหรบั นักเรยี น 3

แนวคดิ 4

จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ 4

เวลาท่ีใช้ 5

ส่อื /แหล่งเรยี นรู้ 5

แบบทดสอบก่อนเรยี นเรอ่ื งโครงสรา้ งและหนา้ ทข่ี องลำต้น 6

ใบความรู้เร่ืองโครงสร้างและหน้าทีข่ องลำตน้ 8

กิจกรรมท่ี 2.1 เรื่องความสำคัญของลำต้น 16

กิจกรรมที่ 2.2 เรอื่ งการจำแนกประเภทของลำตน้ 17

กิจกรรมท่ี 2.3 เรอ่ื งโครงสร้างและหนา้ ทขี่ องลำตน้ 18

แบบฝึกหัดทา้ ยชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ 19

แบบทดสอบหลังเรยี นเรอ่ื งโครงสรา้ งและหนา้ ทขี่ องลำต้น 20

ภาคผนวก 22

เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรียนเรือ่ งโครงสร้างและหนา้ ทีข่ องลำต้น 23

แนวคำตอบกจิ กรรมที่ 2.1 เรอ่ื งความสำคัญของลำต้น 24

แนวคำตอบกจิ กรรมท่ี 2.2 เร่อื งการจำแนกประเภทของลำตน้ 25

แนวคำตอบกิจกรรมท่ี 2.3 เรื่องโครงสร้างและหน้าทข่ี องลำต้น 26

แนวคำตอบแบบฝึกหัดท้ายชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ 27

เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี นเรอื่ งโครงสร้างและหน้าที่ของลำตน้ 28

บรรณานกุ รม 29

4 ชุดที่ 2

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่องมหศั จรรย์แห่งพืช ชนั้ ประถมศึกษาปีที่ 4

สารบญั ภาพ

ภาพที่ หน้า

2.1 ลำตน้ โมกมนั 8
2.2 ลำต้นเหนอื ดิน 9
2.3 ลำตน้ เหนอื ดนิ ท่ีทอดหรือเลือ้ ยขนานไปตามผวิ ดินหรือน้ำ 10
2.4 ลำต้นเหนือดินท่ีไตข่ น้ึ ท่สี ูงโดยใชล้ ำต้นพันหลกั 11
2.5 ลำต้นเหนือดนิ ที่เปลย่ี นแปลงไปเป็นมอื เกาะ 11
2.6 ลำตน้ เหนอื ดนิ ที่ไตข่ น้ึ ทีส่ ูงโดยใชร้ ากทงี่ อกตามขอ้ ยดึ กับหลัก 12
2.7 ลำต้นเหนอื ดนิ ทีเ่ ปลีย่ นแปลงไปเป็นหนาม 12
2.8 ลำต้นใตด้ นิ (แงง่ ) 13
2.9 ลำต้นใต้ดนิ (หวั เทียม) 13
2.10 ลำตน้ ใตด้ ิน (หวั กลีบ) 14
2.11 ลำตน้ ใตด้ ิน (หัวแท้) 14

เริ่มเข้าสบู่ ทเรียน
กนั ดีกวา่ นะครบั

5 ชดุ ที่ 2

ชดุ กจิ กรรมการเรียนร้วู ิทยาศาสตร์ เรือ่ งมหัศจรรย์แห่งพืช ชน้ั ประถมศึกษาปีที่ 4

คำชี้แจงชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เร่ือง มหัศจรรย์แห่งพืช กลุ่มสาระ
การเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีท่ี 4 ประกอบด้วยชุดกิจกรรม
การเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ ทัง้ หมด 10 ชดุ ดงั น้ี

ชดุ ท่ี 1 เรอ่ื ง โครงสร้างและหน้าทข่ี องราก
ชดุ ที่ 2 เรื่อง โครงสร้างและหนา้ ท่ีของลำตน้
ชดุ ท่ี 3 เรื่อง ท่อลำเลยี งของพชื
ชดุ ท่ี 4 เรื่อง พชื สะสมอาหาร
ชุดที่ 5 เรอ่ื ง โครงสร้างและหน้าท่ขี องใบ
ชุดที่ 6 เร่ือง พชื คายนำ้
ชุดท่ี 7 เร่อื ง พชื สรา้ งอาหาร
ชุดท่ี 8 เรื่อง ปัจจยั ท่จี ำเปน็ ต่อการเจริญเตบิ โตของพชื
ชุดท่ี 9 เรื่อง พชื ตอบสนองตอ่ สง่ิ เร้า
ชุดที่10 เรอ่ื ง ฑตู นอ้ ยพิทกั ษ์โลกร้อน
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง มหัศจรรย์แห่งพืช กลุ่มสาระ
การเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 เป็นชุดกิจกรรมการเรียนรู้
วิทยาศาสตร์ ท่ีเน้นให้นักเรียนได้ลงมือปฏิบัติจริงในการทำกิจกรรม การทำงาน
ร่วมกันเป็นกลุ่ม และทำให้นักเรียนเกิดทักษะกระบวนการเรยี นรู้อย่างเป็นระบบ
ตลอดจนสอดคล้องกับหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พุทธศักราช
2551 โดยมีจุดประสงค์เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนทั้งด้านความรู้ ทักษะ
กระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์ และเจตคตทิ างวิทยาศาสตรข์ องนกั เรยี นให้สูงข้นึ
และนักเรียนสามารถนำความรู้ และทักษะกระบวนการดังกล่าวที่ได้จาก
การปฏบิ ตั กิ ิจกรรมไปประยกุ ต์ใชใ้ นชีวิตประจำวัน

6 ชุดที่ 2

ชุดกิจกรรมการเรยี นรวู้ ิทยาศาสตร์ เรอ่ื งมหศั จรรยแ์ ห่งพืช ชนั้ ประถมศึกษาปีที่ 4

คำแนะนำสำหรับครผู ้สู อน

1. ครอู ธบิ ายข้ันตอนการใชช้ ุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ชดุ ที่ 2 ใหน้ กั เรยี นฟงั
จนเข้าใจกอ่ นลงมอื ปฏิบตั ิตามคำสั่งของแตล่ ะใบกจิ กรรม

2. ครูแจกชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ชดุ ท่ี 2 ใหน้ ักเรยี นทกุ คนในแตล่ ะกลมุ่
3. ครูใหน้ ักเรยี นทุกคนทำแบบทดสอบกอ่ นเรียน
4. ครูแจ้งนกั เรยี นวา่ นกั เรยี นจะต้องไมด่ เู ฉลยกอ่ นทำกจิ กรรมเพอื่ ฝกึ
ความซอ่ื สัตย์ต่อตนเอง
5. ครใู ห้นกั เรียนทกุ คนในกลุ่มช่วยกันทำกิจกรรมระหวา่ งเรยี น
6. เมอ่ื ทำกิจกรรมจนครบถว้ นแล้ว ครูให้นกั เรยี นทำแบบทดสอบ
หลงั เรียน (ระหว่างรอครูเฉลย ถ้าใครทำเสรจ็ กอ่ นกใ็ ห้ทบทวนเน้อื หาของ
ชุดกิจกรรมการเรยี นร)ู้
7. ครูเฉลยกิจกรรม และเฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน-หลงั เรยี น
8. ครสู ังเกตพฤติกรรมผูเ้ รยี นและบนั ทกึ ผลลงแบบบันทกึ พฤติกรรม
9. ครูตรวจคะแนน และบันทกึ ผลลงแบบบนั ทกึ คะแนนกิจกรรม
ระหว่างเรียน
10. ครูบอกคะแนนใหน้ กั เรยี นทราบ และชมเชยผเู้ รยี น

อ่านแลว้ เข้าใจนะค่ะ

7 ชุดที่ 2

ชดุ กิจกรรมการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เร่ืองมหัศจรรย์แห่งพืช ชั้นประถมศึกษาปีท่ี 4

คำชแี้ จงสำหรับนักเรยี น

ศกึ ษากอ่ นลงมือปฏบิ ัตกิ ิจกรรม
1. นักเรียนฟังคำช้ีแจงการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง

มหศั จรรยแ์ ห่งพชื
2. ให้นักเรียนรับชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชุดท่ี 2 เร่ือง

โครงสรา้ งและหนา้ ท่ีของลำต้น
3. ศกึ ษาจุดประสงค์การเรียนรเู้ กยี่ วกับชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์

ชุดท่ี 2 เรอ่ื ง โครงสร้างและหนา้ ท่ขี องลำตน้
4. นักเรยี นเร่ิมทำแบบทดสอบก่อนเรียนจำนวน 10 ข้อ ซง่ึ เป็นแบบปรนัย

ชนิดเลือกตอบ 4 ตัวเลือก ก ข ค และ ง ใช้เวลา 10 นาที เพ่ือประเมินดูว่า
นักเรยี นมีพ้ืนฐานความรู้ ความเขา้ ใจมากนอ้ ยเพียงใด

5. แบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 5 – 6 คน โดยจัดกลุ่มแบบคละความสามารถของ
นักเรียนประกอบด้วย นักเรียนกลุ่มเก่ง ปานกลาง อ่อน และให้แต่ละกลุ่มเลือก
ประธาน รองประธานในกลุม่ เพ่อื แบง่ หน้าที่ความรับผิดชอบในกลุ่ม

6. นักเรยี นศึกษาใบความรู้จากชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชุดท่ี 2
เร่ือง โครงสร้างและหน้าที่ของลำต้น โดยต้ังใจศึกษาเนื้อหา ทำความเข้าใจให้ดี
ตัง้ แตห่ น้าแรกถงึ หน้าสดุ ท้ายตามลำดับ

7. รว่ มกนั อภปิ ราย และสรปุ องคค์ วามรู้จากการปฏบิ ัตกิ ิจกรรม
8. ส่งผลงานการทำกิจกรรมจากชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ชุดนี้
เพ่อื ให้ครูตรวจและบนั ทึกผล
9. เมื่อทำกจิ กรรมครบแล้วจดั เกบ็ อุปกรณ์ให้เรียบรอ้ ย
10. เมื่อนักเรียนทุกคนทำกิจกรรมครบแล้วให้นักเรียนทำแบบทดสอบ
หลังเรียน เพ่ือประเมินดูว่านักเรียนมีพ้ืนฐาน ความรู้ ความเข้าใจหลังเรียนมาก
น้อยเพียงใด
11. รบั ฟงั การบอกคะแนนคำชมเชย และคำแนะนำเพม่ิ เติมจากครู
12. ในการเข้าร่วมกิจกรรมทกุ คร้ัง นกั เรยี นควรให้ความร่วมมอื ต้งั ใจใน
การทำกจิ กรรม และตรงตอ่ เวลาเสมอ

อ่านแลว้ เขา้ ใจนะคะ่

8 ชดุ ที่ 2

ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ เรอ่ื งมหศั จรรย์แห่งพืช ช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี 4

ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์
เร่ือง มหัศจรรย์แห่งพืช

ชดุ ท่ี 2 เร่ือง โครงสรา้ งและหน้าที่ของลำตน้

แนวคดิ

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เร่ือง มหัศจรรย์แห่งพืช กลุ่มสาระการเรียนรู้
วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีท่ี 4 ชุดท่ี 2 เร่ืองโครงสร้างและหน้าที่ของลำต้น
มีกิจกรรมให้นักเรียนได้เรียนรู้เก่ียวกับ ประเภท และหน้าท่ีของลำต้น เพื่อพัฒนา
ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และให้นักเรียนเกิดทักษะ 3 ทักษะ คือ การสังเกต
การจำแนก และการลงความเห็นจากข้อมูล โดยให้นักเรียนร่วมปฏิบัติกิจกรรม
การเรียนรู้และระดมความคิดเป็นรายกลุ่มพร้อมทั้งทำแบบฝึกหัดท้ายชุดกิจกรรม

การเรียนรู้

จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้

1. อธบิ ายหน้าทข่ี องลำต้นพชื ได้
2. จำแนกประเภทของลำต้นพืชได้
3. สรปุ องคค์ วามรู้เกย่ี วกับโครงสรา้ งและหนา้ ทขี่ องลำตน้ พืชได้

9 ชดุ ท่ี 2

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ เร่ืองมหัศจรรยแ์ ห่งพืช ช้นั ประถมศกึ ษาปีที่ 4

เวลาท่ใี ช้

2 ชัว่ โมง

สือ่ /แหลง่ เรียนรู้

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ ชดุ ท่ี 2 เรอื่ ง โครงสรา้ งและหน้าทขี่ อง
ลำต้น ประกอบดว้ ย

ใบความรู้ เรื่องโครงสรา้ งและหน้าท่ขี องลำตน้
กิจกรรมท่ี 2.1. เรือ่ งความสำคัญของลำตน้
กิจกรรมที่ 2.2 เรอ่ื งการจำแนกประเภทของลำต้น
กจิ กรรมที่ 2.3 เร่ืองโครงสร้างและหน้าท่ีของลำต้นพชื
แบบฝกึ หดั ทา้ ยชดุ กิจกรรมการเรยี นรู้

อย่าลืม ! อ่านคำชแี้ จงกนั ก่อนนะจะ๊

10 ชดุ ท่ี 2

ชดุ กิจกรรมการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เรอื่ งมหศั จรรย์แห่งพืช ช้ันประถมศึกษาปีท่ี 4

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น

เรื่อง โครงสรา้ งและหน้าทีข่ องลำต้น

คำชี้แจง ใหน้ กั เรยี นเลอื กคำตอบทถี่ ูกทส่ี ดุ เพยี งคำตอบเดยี ว และทำ
เครื่องหมายกากบาท() ลงในกระดาษคำตอบ (10 คะแนน)

1. สว่ นใดของพืชท่ีทำหน้าท่ีลำเลยี ง 4. ลำต้นของพืชข้อใดทำหน้าท่สี ะสม
นำ้ และแรธ่ าตุ อาหาร
ก. ใบ ก. มันเทศ
ข. ราก ข. มนั แกว
ค. ก้าน ค. มันฝร่งั
ง. ลำต้น ง. มันสำปะหลงั

2. พชื ชนดิ ใดลำตน้ ใตด้ ินมลี ักษณะ 5. ข้อใดจัดเปน็ ลำต้นใต้ดินท้ังหมด
เป็นแงง่ หรอื เหงา้ ก. มะม่วง มันฝรงั่ สม้ โอ
ก. ขงิ ขา่ ขมิ้น ข. มนั ฝรั่ง เผอื ก ขม้นิ
ข. ขงิ แห้ว เผอื ก ค. มะม่วง สม้ โอ ออ้ ย
ค. มนั ฝร่ัง ข่า หัวหอม ง. มันฝรั่ง ขิง เผอื ก
ง. มนั แกว ขม้นิ มนั สำปะหลงั
6. ขอ้ ใดถูกต้องเกี่ยวกับต้นบอระเพด็
3. ลำตน้ ของพชื ทำหนา้ ทอี่ ะไร ก. ลำตน้ เปลย่ี นไปเป็นหนาม
ก. หายใจ ข. ลำตน้ ทอดขนานไปตามผวิ น้ำ
ข. สรา้ งอาหาร ค. ลำตน้ ดัดแปลงไปเปน็ มือเกาะ
ค. เป็นทางแลกเปลี่ยนแกส๊ ง. ลำต้นไตท่ สี่ ูงพนั หลักเป็น
ง. เปน็ ทางลำเลยี งนำ้ และ เกลียวไป
อาหาร

11 ชุดท่ี 2

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์ เรื่องมหศั จรรย์แห่งพืช ช้นั ประถมศึกษาปีที่ 4

7. ขอ้ ใดไมถ่ กู ต้อง 3
ก. พลูเปน็ ลำตน้ ทเ่ี ปลย่ี นไป 4
เปน็ หนาม
ข. ผักกะเฉดเปน็ ลำต้นท่ีทอดหรือ
เลอื้ ยขนานไปตามผวิ นำ้
ค. ต้นถั่วลำต้นทไ่ี ตข่ น้ึ ทีส่ ูงโดยใช้
ลำต้นพนั หลกั เปน็ เกลยี วไป
ง. แตงกวาเป็นลำตน้ ที่ดัดแปลง
ไปเปน็ มือเกาะสำหรบั พันหลกั
เพอื่ ไตข่ น้ึ ท่สี ูง

8. ขอ้ ใดจัดเป็นพืชทที่ ำหน้าท่ีเป็น 5
มอื เกาะทงั้ หมด
ก. พรกิ ไทย องนุ่ มะกรูด 9. ข้อใดจัดเปน็ พวกเดียวกนั ทง้ั หมด
ข. บวบ ฟักทอง แตงกวา ก. ภาพที่ 1 , 2
ค. แตงกวา พริกไทย พลูดา่ ง ข. ภาพท่ี 2 , 3
ง. ฟกั ทอง เฟอื่ งฟา้ เถาวัลย์ ค. ภาพที่ 3 , 4
ง. ภาพที่ 4 , 5
จากภาพตอบขอ้ 9 – 10

10. ขอ้ ใดถูกต้อง

ก. ภาพท่ี 1 เป็นหัวเทยี มตามข้อ
1 ไมม่ ใี บเกล็ด

ข. ภาพที่ 2 เปน็ แง่งมขี ้อปล้อง

เหน็ ชดั เจน

ค. ภาพที่ 4 หวั เทียมตาม

ปลอ้ งมเี กลด็ ใบหอ่ หุม้

2 ง. ภาพท่ี 5 เปน็ หัวแท้สะสม
อาหารอยูใ่ นลำตน้

12 ชุดที่ 2

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ เรอ่ื งมหศั จรรย์แห่งพืช ชนั้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 4

ใบความรู้เร่อื งโครงสร้างและหนา้ ท่ีของลำต้น

สวสั ดคี ะนอ้ งๆทุกคน วันนพ้ี ด่ี ้าดา้ จะพานอ้ งๆ
มารู้จกั กับประเภทของลำตน้ นะคะ

ก่อนอื่นเรามารู้จักกันก่อนนะคะว่าลำต้น
คอื อะไร? มาศึกษาไปพร้อมๆกนั เลยคะ

ลำต้น หมายถึง ส่วนของพืชท่ีเจริญเติบโตขึ้น
สู่อากาศ และทำหน้าที่หลักเป็นโครงสร้างค้ำจุนและ
ลำเลยี งนำ้ และธาตุอาหาร

ภาพท่ี 2.1 ลำตน้ โมกมนั

ทีม่ า : http://frynn.com (20 พฤษภาคม 2556)

13 ชดุ ที่ 2

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่องมหัศจรรยแ์ ห่งพืช ชนั้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 4

ประเภทของลำต้นน้นั แบ่งได้เป็นสองประเภท
นะครับ โดยแบ่งตามตำแหน่งท่ีอยู่ คือลำต้น
เหนือดิน และลำต้นใต้ดิน ไปศึกษารายละเอียด
พรอ้ มๆ กันเลยครบั

1. ลำต้นเหนือดิน จำแนกตามลกั ษณะ
ของลำต้นไดเ้ ป็น 3 ชนดิ ไดแ้ ก่

1.1 ตน้ ไม้ใหญห่ รอื ไมย้ นื ตน้
1.2 ตน้ ไม้พุ่ม
1.3 ต้นไมล้ ม้ ลกุ

ไม้ยนื ต้น ไม้พุ่ม ไม้ลม้ ลกุ

ภาพท่ี 2.2 ลำต้นเหนือดิน

ท่มี า : http://www.nana-bio.com (20 พฤษภาคม 2557)

ลำต้นเหนือดิน ไดแ้ ก่
1. ต้นไม้ใหญ่หรือไม้ยืนต้นมีลำต้นเดี่ยวๆขนาดใหญ่
แตกกิ่งกา้ นสาขา ลำตน้ เป็นไมเ้ น้ือแขง็ สูงเกนิ 15 ฟตุ
2. ต้นไม้พุ่ม ลำต้นเป็นไมเ้ นื้อแขง็ แต่มขี นาดเลก็ กว่า
สงู น้อยกวา่ 15 ฟุต
3. ตน้ ไม้ล้มลุก ลำต้นเน้ือไม้ไม่แขง็ มอี ายุสนั้

14 ชุดท่ี 2

ชุดกิจกรรมการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เร่ืองมหัศจรรย์แห่งพืช ช้ันประถมศึกษาปีที่ 4

ลำต้นเหนือดินท่ีเปล่ียนแปลงไปทำหน้าท่ีพิเศษ
ลำต้นเหนือดินของพืชหลายชนิดอาจเปลี่ยนแปลง
รูปร่างไปทำหน้าที่พิเศษซึ่งอาจจำแนกออกเป็นชนิด
ต่างๆดังต่อไปนี้

1. ครีพพิง สเตม็ (Creeping stem)
เป็นลำต้นทที่ อดหรอื เล้อื ยขนานไปตามผวิ ดนิ หรอื นำ้ แขนง

ทแี่ ยกไปตามพื้นดนิ หรอื พ้ืนน้ำดังกลา่ วนน้ั เรยี กว่า Stolon
(สโตลอน) หรือ Runner (รนั เนอร)์ ไดแ้ ก่ ผักบงุ้ ผกั กะเฉด
ผักตบชวา แตงโม และฟกั ทอง เปน็ ต้น

ผกั กะเฉด ผกั บุ้ง แตงโม ฟักทอง

ภาพท่ี 2.3 ลำต้นเหนือดินท่ีทอดหรือเลื้อยขนานไปตามผิวดินหรือน้ำ

ทม่ี า : http://www.nana-bio.com (20 พฤษภาคม 2556)

15 ชุดท่ี 2

ชุดกิจกรรมการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์ เรือ่ งมหัศจรรย์แห่งพืช ชนั้ ประถมศึกษาปีท่ี 4

2. ไคลบบงิ สเตม็ ( Climbing stem)
เปน็ ลำต้นทีเ่ ลอื้ ยหรอื ไตข่ นึ้ ที่สูง จำแนก climbing stem

ออกเป็นชนิดต่างๆตามลกั ษณะของการไต่ได้ดงั น้ี

2.1 ทวินนิง สเตม็ (Twining stem)
เป็นลำต้นที่ไตข่ น้ึ ทสี่ ูงโดยใชล้ ำตน้ พนั หลัก

เปน็ เกลยี วไปเช่น ต้นถ่ัว ต้นบอระเพ็ด และ
เถาวลั ย์ตา่ งๆ เปน็ ตน้

เถาวัลย์ ถวั่ ฝกั ยาว บอระเพด็

ภาพท่ี 2.4 ลำต้นเหนือดินท่ีไต่ขึ้นท่ีสูงโดยใช้ลำต้นพันหลัก

ท่ีมา : http://www.nana-bio.com (20 พฤษภาคม 2556)

16 ชดุ ท่ี 2

ชดุ กิจกรรมการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์ เรือ่ งมหศั จรรยแ์ ห่งพืช ชั้นประถมศึกษาปีท่ี 4

2.2 เทนดรลิ สเต็ม (Tendril stem)
เปน็ ลำต้นทดี่ ดั แปลงไปเป็นมอื เกาะ (tendril)

สำหรบั พนั หลักเพื่อไตข่ ึ้นทส่ี งู เชน่ ต้นองุ่น บวบ
นำ้ เตา้ ฟักทอง แตงกวา เปน็ ตน้

องุ่น บวบ แตงกวา
ภาพที่ 2.5 ลำต้นเหนือดินที่เปลี่ยนแปลงไปเป็นมือเกาะ

ท่มี า : http://www.nana-bio.com (20 พฤษภาคม 2556)

2.3 รูท ไคลบบงิ (Root climbing)
เปน็ ลำตน้ ทไี่ ต่ขน้ึ ที่สงู โดยใช้รากทีง่ อก

ออกมาตามข้อยดึ กับหลักหรือต้นไม้ เชน่
ต้นพริกไทย ตน้ พลู และพลดู า่ ง เปน็ ต้น

พริกไทย พลู พลดู ่าง

ภาพที่ 2.6 ลำต้นเหนือดินที่ไต่ขึ้นท่ีสูงโดยใช้รากท่ีงอกตามข้อยึดกับหลัก

ท่ีมา : http://www.nana-bio.com (20 พฤษภาคม 2556)

17 ชดุ ท่ี 2

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่องมหัศจรรยแ์ ห่งพืช ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4

2.4 สเตม็ สปิน (Stem spine)
เป็นลำต้นทเี่ ปลย่ี นแปลงไปเปน็ หนามรวมทง้ั

ขอเกีย่ ว (hook) สำหรบั ไต่ข้นึ ท่ีสูง และป้องกนั
อันตรายไดด้ ว้ ย เช่น เฟอ่ื งฟา้ มะนาว มะกรูด
พวกสม้ ตา่ งๆ ไผ่ และไมยราบ เปน็ ต้น

สม้ ไผ่
ภาพท่ี 2.7 ลำต้นเหนือดินที่เปลี่ยนแปลงไปเป็นหนาม

ทม่ี า : http://www.nana-bio.com (20 พฤษภาคม 2556)

ลำตน้ ใตด้ นิ สามารถจำแนกได้ 4 ชนดิ
ตามไปดูเลยครบั วา่ มีอะไรบ้าง

1. แง่ง หรือเหง้า หรือไรโซม (Rhizome) มักอยู่ขนานกับ
ผิวดิน มีข้อและปล้อง เห็นได้ชัดเจน ใบน้ีไม่มีคลอโรฟิลล์เรียกว่า
ใบเกลด็ ห่อหุม้ ตาเอาไว้ภายใน ตาเหล่าน้อี าจแตกแขนงเป็นลำต้นท่ี
อยู่ใต้ดิน หรือแตกเป็นใบเป็นมัดข้ึนมาเหนือดิน ลำต้นชนิดน้ีถ้ามี
การสะสมอาหารไวม้ ากกจ็ ะอวบอว้ นขนึ้ เช่น ขมนิ้ ขิง ขา่ เป็นตน้

ขา่ ขงิ ขม้ิน

ภาพที่ 2.8 ลำต้นใต้ดิน(แง่ง)

ทม่ี า : http://www.nana-bio.com (20 พฤษภาคม 2556)

18 ชดุ ท่ี 2

ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรูว้ ิทยาศาสตร์ เรอ่ื งมหศั จรรยแ์ ห่งพืช ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 4

2. ทเู บอะ (Tuber) หวั เทียม เป็นลำต้นใตด้ นิ ท่เี ตบิ โตมาจาก
ปลายไรโซม ประกอบดว้ ยปลอ้ งประมาณ 3-4 ปลอ้ งเท่านน้ั
ตามข้อไมม่ ีใบเกลด็ และรากมอี าหารสะสมอยู่มากจงึ ทำให้
อวบอ้วนเชน่ หัวมันฝร่ัง หัวมนั มือเสือ มันกลอย เป็นตน้

มนั ฝร่ัง หวั มันมือเสอื มนั กลอย

ภาพท่ี 2.9 ลำต้นใต้ดิน(หัวเทียม)

ทีม่ า : http://www.nana-bio.com (20 พฤษภาคม 2556)

3. บัลบ์ (Bulb) หัวกลีบ เป็นลำต้นท่ีตั้งตรงอาจ
ตั้งตรงพ้นดินข้ึนมาบ้างเป็นลำต้นเล็กๆมีปล้องส้ันมากตาม
ปล้องมีใบเกล็ดห่อหุ้มลำต้นเอาไว้จนเห็นเป็นหัวข้ึนมา
อาหารจะสะสม ในใบเกล็ด แต่ในลำต้นจะไม่มีอาหารสะสม
ตอนล่างของลำต้นจะมีรากฝอย งอกออกมาเป็นเส้นเล็กๆ
เชน่ หัวหอม กระเทียม พลับพลึง เป็นต้น

หวั หอม กระเทียม พลบั พลึง

ภาพที่ 2.10 ลำต้นใต้ดิน(หัวกลีบ)

ทีม่ า : http://www.nana-bio.com (20 พฤษภาคม 2556)

19 ชดุ ท่ี 2

ชุดกจิ กรรมการเรยี นร้วู ิทยาศาสตร์ เรอ่ื งมหศั จรรย์แห่งพืช ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4

4. คอร์ม (Corm) หัวแท้ เป็นลำต้นใต้ดินท่ีต้ังตรง
เหมือนกับ บัลบ์ แต่จะมีอาหารสะสมอยู่ในลำต้น แทนที่จะ
สะสมไว้ในใบเกล็ด จึงทำให้ลำต้นอ้วนมากเห็นข้อได้ชัดเจน
กว่าบัลบ์ ตามขอ้ มีใบเกล็ดบางๆ มาห่อหุ้ม มีตางอกออกตาม
ข้อเป็นใบสู่อากาศ หรือเป็นลำต้นใต้ดินต่อไป เช่น เผือก
ซอ่ นกล่นิ ฝรง่ั แหว้ เป็นต้น

เผอื ก แห้ว ซ่อนกลนิ่ ฝรัง่

ภาพที่ 2.11 ลำต้นใต้ดิน(หัวแท้)

ทม่ี า : http://www.nana-bio.com (20 พฤษภาคม 2556)

น้องๆ พอจะเข้าใจกันบ้างไหมคะ ถ้าน้องๆคนไหนยัง
ไม่เข้าใจลองกลับไปอ่าน และดูภาพประกอบกันอีกรอบนะคะจะได้
เขา้ ใจมากขน้ึ

หลังจากท่นี อ้ งๆไดร้ จู้ ักชนิดต่างๆของลำต้นแลว้ พี่ดา้ ด้าจะ
พาน้องๆ ไปศกึ ษาวา่ ลำต้นของพชื น้ันมีหนา้ ทอ่ี ะไรบ้าง
ตามมาเลยค่ะ

หน้าที่หลักของลำตน้ คือ
1. ลำลยี งนำ้ แรธ่ าตุ และอาหารส่งผา่ นไปยงั สว่ น
ต่างๆ ของลำตน้
2. ชว่ ยพยงุ กงิ่ กา้ นสาขา ชใู บให้กางออกรับ
แสงแดดให้มากทสี่ ดุ

หลังจากทีน่ ้องๆ ได้ศึกษาเกยี่ วกับลำตน้ กนั แลว้
เราไปทำกจิ กรรมเพื่อให้เข้าใจมากยง่ิ ขนึ้ นะคะ

20 ชดุ ที่ 2

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรอ่ื งมหัศจรรย์แห่งพืช ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ 4

กิจกรรมท่ี 2.1 ความสำคัญของลำตน้

ชื่อ……………………………………………………………………ชัน้ ………………….เลขที่……………
กลุ่มท…่ี ……..วันท…ี่ …………………..เดือน……………………………………….พ.ศ……………

จดุ ประสงค์การเรยี นรู้
อธบิ ายความสำคญั ของลำต้น

คำชแ้ี จง แต่ละกลุ่มศกึ ษาและรว่ มอภิปรายหาข้อสรุปจากกิจกรรมทก่ี ำหนดให้
แล้วตอบคำถามให้ถูกตอ้ ง (5 คะแนน)

1. นำตน้ ไม้ในกระถางมาวางลงกบั พื้น และใชก้ ้อนอิฐทบั ลำตน้ ไว้
2. ท้งิ ไว้ประมาณ 2 สัปดาห์ และสังเกตการเปลีย่ นแปลง เปรยี บเทยี บกบั เมอ่ื เริ่ม

ทดลอง

คำถาม
1. คาดคะเนผลที่จะเกิดข้นึ วา่ เปน็ อยา่ งไร

2. เม่อื ครบ 2 สัปดาห์ เกิดการเปลย่ี นแปลงอยา่ งไร

3. นักเรยี นจะสรปุ ผลการทำกจิ กรรมน้ีว่าอยา่ งไร

21 ชดุ ท่ี 2

ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ เรอ่ื งมหศั จรรยแ์ ห่งพืช ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี 4

กจิ กรรมท่ี 2.2 การจำแนกประเภทของลำตน้

ชื่อ…………………………………………………………………ช้นั ………………….เลขท…ี่ …………

กลุม่ ท…ี่ ………………วันท…่ี ………..เดือน………………………….พ.ศ……………….

จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้

จำแนกประเภทของลำตน้ พืชได้

คำชแ้ี จง ใหน้ กั เรียนใสเ่ ครอื่ งหมาย  ลงในช่องเพ่อื จดั จำแนกประเภทของ

ลำต้นพืช โดยทำการศกึ ษาคน้ ควา้ หาความรู้จากแหลง่ ข้อมูลตา่ งๆ ได้แก่ หนงั สอื

อินเตอร์เน็ต และใบความรู้ (5 คะแนน)

ที่ พืช ประเภทของลำต้น
ลำตน้ เหนอื ดนิ ลำตน้ ใตด้ ิน

1 มะขาม

2 มะมว่ ง

3 ต้นตะแบก

4 แหว้

5 เผือก

6 มะนาว

7 กระเทยี ม

8 หัวหอม

9 ตน้ พญาสตั บรรณ

10 ขม้นิ

11 ขิง

12 มันฝรง่ั

13 หวั หอม

14 แห้ว

15 กล้วย

สรุปผลการสำรวจ
1. ลำตน้ ของพืชแบ่งออกเป็น ……………….. ประเภท คือ…………………………………
2. พืชที่จดั เป็นลำตน้ เหนือดนิ ได้แก…่ …………………………..………………………………
3. พชื ทจี่ ัดเป็นลำตน้ ใต้ดนิ ได้แก…่ …………………………………………….…………………

22
ชดุ ที่ 2

ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรูว้ ทิ ยาศาสตร์ เรอ่ื งมหศั จรรย์แห่งพืช ชนั้ ประถมศกึ ษาปีที่ 4

3. พชื ทจี่ ัดเปน็ ลำตน้ ใตด้ ิน ไดแ้ ก…่ …………………………………………….…………………

กจิ กรรมท่ี 2.3 โครงสร้างและหนา้ ท่ีของลำตน้

ช่อื …………………………………………………………………ชน้ั ………………….เลขท…่ี …………
กลมุ่ ท…ี่ ………………วนั ท…่ี ………..เดือน………………………….พ.ศ……………….

จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้
สรุปองคค์ วามรู้เก่ียวกบั โครงสรา้ งและหนา้ ทขี่ องลำต้นพืชได้

คำช้ีแจง ให้นักเรียนเขียนแผนผังความคิดสรุปความคิดรวบยอดเก่ียวกับ
โครงสร้างและหน้าที่ของลำตน้ พืชท่ไี ดจ้ ากการศกึ ษา (5 คะแนน)

โครงสรา้ งและ
หน้าทข่ี องลำตน้

23 ชุดที่ 2

ชุดกิจกรรมการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เร่ืองมหศั จรรยแ์ ห่งพืช ช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี 4

แบบฝกึ หดั ท้ายชุดกิจกรรมการเรียนรู้

ช่ือ……………………………………………………………………ชนั้ ………………….เลขท่ี……………
กลมุ่ ท…่ี ……..วันท…่ี …………………..เดือน……………………………………….พ.ศ……………

นกั เรยี นฝกึ คดิ วเิ คราะห์ และเขยี นคำตอบให้ถกู ต้อง

คำชี้แจง ใหน้ กั เรียนบอกชอื่ และจำแนกประเภทของลำตน้ (5 คะแนน)

ฃ ชื่อพืช………………………………………………………………. ช่ือพชื ……………………………………………………………….
จดั เป็นพืช…………………………………………… จัดเป็นพชื ……………………………………………
ชื่อพชื ……………………………………………………………….
จดั เป็นพชื ……………………………………………

ช่อื พืช………………………………………………………………. ชื่อพชื ………………………………………………………………. ชือ่ พืช……………………………………………………………….
จัดเปน็ พืช…………………………………………… จดั เป็นพืช…………………………………………… จดั เปน็ พืช……………………………………………

24 ชุดท่ี 2

ชุดกิจกรรมการเรยี นร้วู ิทยาศาสตร์ เรื่องมหศั จรรย์แห่งพืช ช้นั ประถมศึกษาปีท่ี 4

แบบทดสอบหลังเรยี น

เรื่อง โครงสร้างและหน้าทขี่ องลำตน้

คำชีแ้ จง ให้นักเรียนเลอื กคำตอบที่ถกู ทส่ี ดุ เพยี งคำตอบเดยี ว และทำ
เครอื่ งหมายกากบาท() ลงในกระดาษคำตอบ (10 คะแนน)

1. พืชชนิดใดลำตน้ ใต้ดินมีลกั ษณะ 4. ข้อใดถูกตอ้ งเก่ยี วกับต้นบอระเพ็ด
เปน็ แง่ง หรอื เหงา้ ก. ลำต้นเปล่ยี นไปเป็นหนาม
ก. ขงิ ข่า ขมิ้น ข. ลำตน้ ทอดขนานไปตามผวิ นำ้
ข. ขิง แห้ว เผอื ก ค. ลำตน้ ดดั แปลงไปเป็นมอื เกาะ
ค. มันฝรั่ง ข่า หัวหอม ง. ลำต้นไต่ทสี่ ูงพันหลักเป็น
ง. มนั แกว ขมิน้ มนั สำปะหลงั เกลียวไป

2. สว่ นใดของพืชทีท่ ำหน้าที่ลำเลยี ง 5. ลำต้นของพืชทำหนา้ ทอ่ี ะไร
น้ำและแรธ่ าตุ ก. หายใจ
ก. ใบ ข. สรา้ งอาหาร
ข. ราก ค. เปน็ ทางแลกเปล่ียนแก๊ส
ค. ก้าน ง. เปน็ ทางลำเลียงนำ้ และ
ง. ลำต้น อาหาร

3. ข้อใดจดั เปน็ ลำต้นใต้ดนิ ทง้ั หมด 6. ลำตน้ ของพืชข้อใดทำหน้าทส่ี ะสม
ก. มะมว่ ง มนั ฝร่งั ส้มโอ อาหาร
ข. มนั ฝร่งั เผือก ขมนิ้ ก. มันเทศ
ค. มะมว่ ง สม้ โอ ออ้ ย
ง. มนั ฝร่งั ขงิ เผอื ก

25

ชดุ ท่ี 2

ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ เรอ่ื งมหัศจรรย์แห่งพืช ช้นั ประถมศกึ ษาปีที่ 4

ข. มนั แกว ค. ภาพที่ 3 , 4
ค. มนั ฝรัง่ ง. ภาพท่ี 4 , 5
ง. มันสำปะหลงั

จากภาพตอบขอ้ 7 – 8 8. ข้อใดถูกตอ้ ง
1 ก. ภาพที่ 1 เปน็ หัวเทยี มตามข้อ
ไมม่ ีใบเกลด็
ข. ภาพท่ี 2 เปน็ แงง่ มขี อ้ ปล้อง
เห็นชดั เจน
ค. ภาพท่ี 4 หัวเทียมตามปลอ้ งมี
เกล็ดใบห่อห้มุ
ง. ภาพท่ี 5 เป็นหัวแท้สะสม
อาหารอย่ใู นลำตน้

2 9. ขอ้ ใดไมถ่ กู ตอ้ ง
ก. พลูเป็นลำต้นทเ่ี ปลย่ี นไป
เป็นหนาม
ข. ผักกะเฉดเป็นลำตน้ ท่ีทอดหรือ

3 เลอ้ื ยขนานไปตามผิวน้ำ
ค. ตน้ ถั่วลำต้นทไ่ี ต่ขนึ้ ทสี่ งู โดยใช้
ลำตน้ พนั หลกั เปน็ เกลยี วไป
ง. แตงกวาเป็นลำตน้ ทด่ี ัดแปลง
ไปเป็นมือเกาะสำหรบั พันหลัก

4 เพอ่ื ไต่ข้นึ ทสี่ งู

5 10. ขอ้ ใดจัดเป็นพืชทที่ ำหนา้ ทเ่ี ป็น
มอื เกาะทงั้ หมด
7. ข้อใดจัดเป็นพวกเดียวกนั ท้ังหมด ก. พริกไทย องุน่ มะกรูด
ก. ภาพที่ 1 , 2 ข. บวบ ฟกั ทอง แตงกวา
ข. ภาพท่ี 2 , 3 ค. แตงกวา พรกิ ไทย พลดู า่ ง
ง. ฟักทอง เฟื่องฟ้า เถาวลั ย์

21 ชดุ ท่ี 2

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรือ่ งมหศั จรรยแ์ ห่งพืช ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 4

22 ชุดท่ี 2

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เร่อื งมหัศจรรย์แห่งพืช ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 4

แนวคำตอบกจิ กรรมที่ 1.1

เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรียนชุดที่ 2 โครงสร้างและหนา้ ที่ของลำต้น

ข้อ ก ข ค ง
1. X
2. X
3. X
4. X
5. X
6. X
7. X
8. X
9. X
10. X

23 ชุดท่ี 2

ชุดกิจกรรมการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์ เร่ืองมหัศจรรย์แห่งพืช ช้ันประถมศึกษาปีที่ 4

แนวคำตอบกจิ กรรมท่ี 2.1
เร่อื ง ความสำคัญของลำต้น

คำช้ีแจง แต่ละกลุ่มศกึ ษาและรว่ มอภปิ รายหาขอ้ สรุปจากกจิ กรรมทก่ี ำหนดให้
แลว้ ตอบคำถามให้ถูกตอ้ ง

1. นำต้นไม้ในกระถางมาวางลงกับพน้ื และใช้กอ้ นอฐิ ทับลำต้นไว้
2. ท้งิ ไว้ประมาณ 2 สปั ดาห์ และสงั เกตการเปลีย่ นแปลง เปรยี บเทยี บกับเมอื่ เริ่ม

ทดลอง

คำถาม

1. คาดคะเนผลทีจ่ ะเกดิ ขน้ึ วา่ เป็นอย่างไร

(พิจารณาตามคำตอบของนักเรียน โดยให้อยใู่ นดลุ ยพินจิ ของครูผ้สู อน)

2. เมอื่ ครบ 2 สัปดาห์ เกิดการเปลย่ี นแปลงอยา่ งไร
ลำต้นจะชูก่งิ ขน้ึ เพื่อรับแสงและอากาศ

3. นักเรียนจะสรปุ ผลการทำกจิ กรรมนว้ี า่ อย่างไร
ลำต้นมีหนา้ ที่ชูกิ่งก้าน และใบข้นึ สอู่ ากาศ เพอื่ ใหไ้ ดร้ ับแสงและอากาศ

24 ชดุ ท่ี 2

ชุดกิจกรรมการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เร่ืองมหัศจรรย์แห่งพืช ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี 4

แนวคำตอบกิจกรรมท่ี 2.2
เรือ่ ง ประเภทของลำต้น

ช่ือ…………………………………………………………………ชน้ั ………………….เลขท…ี่ …………
กลมุ่ ท…่ี ………………วนั ท…ี่ ………..เดือน………………………….พ.ศ……………….

ท่ี พืช ประเภทของลำตน้
ลำต้นเหนือดนิ ลำต้นใตด้ ิน
1 มะขาม
2 มะม่วง 
3 ทุเรยี น 
4 ขา้ วโพด 
5 ขา้ ว 
6 มะนาว 
7 กระเทียม 
8 หวั หอม
9 วา่ น 
10 ขมนิ้ 
11 ขิง 
12 มันฝร่งั 
13 เผือก 
14 แห้ว 
15 กลว้ ย 



25

ชดุ ท่ี 2

ชดุ กิจกรรมการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เร่อื งมหศั จรรย์แห่งพืช ช้ันประถมศึกษาปีท่ี 4

สรปุ ผลการสำรวจ
ลำตน้ ของพชื แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คอื ลำต้นเหนอื ดิน และลำตน้ ใตด้ นิ
พชื ทจ่ี ัดเป็นลำตน้ เหนือดิน ไดแ้ ก่ มะขาม,มะมว่ ง,ทเุ รียน,ขา้ วโพด,ขา้ ว,มะนาว,

กล้วย
พืชท่จี ดั เปน็ ลำตน้ ใตด้ ิน ไดแ้ ก่ กระเทยี ม,หวั หอม,วา่ น,ขมนิ้ ,ขงิ ,มันฝรง่ั ,เผือก,แหว้

แนวคำตอบกิจกรรมที่ 2.3
ตกผลึกความคดิ

แผนผังความคิดเร่อื งโครงสรา้ งและหนา้ ทข่ี องลำตน้ พืช

โครงสร้างและ
หนา้ ที่ของลำตน้

ประเภทของ หนา้ ทข่ี องลำตน้
ลำต้น
ลำเลียงนำ้
ลำตน้ เหนอื ดิน ลำต้นใตด้ นิ
รากฝอย
มะม่วง ขม้ิน
ลำเลียงอาหาร
สม้ มนั ฝรั่ง
รากฝอย
รากแกว้
ค้ำจนุ ต้น

รากฝอย

สะสมอาหาร

26 ชุดท่ี 2

ชุดกจิ กรรมการเรียนรูว้ ทิ ยาศาสตร์ เรือ่ งมหศั จรรยแ์ ห่งพืช ช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี 4

ออ้ ย หัวหอม พยุงก่ิงกา้ น

สม้ รากแกว้

กระดมุ ทอง เผอื ก

สม้ รากแก้ว

แนวคำตอบแบบฝกึ หดั
ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้

คำชี้แจง ใหน้ กั เรียนบอกชือ่ และจำแนกประเภทของลำตน้

ฃ ชื่อพืช มันฝรงั่ ชอื่ พืช เผือก
จัดเป็นลำต้นใต้ดนิ จัดเปน็ ลำตน้ ใตด้ ิน
ช่ือพชื สม้ โอ
จดั เปน็ ลำต้นเหนือดิน

ชอื่ พืช อ้อย ชื่อพืช ขม้นิ ช่อื พืช มะมว่ ง
จัดเป็นลำตน้ เหนอื ดนิ จัดเป็นลำตน้ ใตด้ นิ จัดเป็นลำต้นเหนือดิน

27 ชุดที่ 2

ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เร่อื งมหศั จรรยแ์ ห่งพืช ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4

เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี นชดุ ท่ี 2 โครงสร้างและหนา้ ที่ของลำตน้

ขอ้ ก ข ค ง
1. X
2. X
3. X
4. X
5. X
6. X
7. X
8. X
9. X
10. X

28 ชุดท่ี 2

ชุดกจิ กรรมการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เร่ืองมหศั จรรย์แห่งพืช ช้นั ประถมศึกษาปีท่ี 4

บรรณานกุ รม

จำนง ภาษาประเทศ และคณะ. หนังสอื เรียนวิทยาศาสตร์ ช้ันประถมศกึ ษาปีที่ 4 กลมุ่ สาระ
กกกกกกกกการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์. กรุงเทพ ฯ : สำนกั พิมพ์แม็ค จำกัด, 2553.
พมิ พพ์ ร อสมั ภนิ พงศ์. คู่มือเตรียมสอบวิทยาศาสตร์ ช้นั ประถมศึกษาปีท่ี 4 กลมุ่ สาระการเรยี นรู้
กกกกกกกกวิทยาศาสตร.์ กรงุ เทพ ฯ : บริษัทไฮเอ็ดพับลิชชง่ิ จำกดั , 2551.
วรี ะ อินศรี. Topical Test วิทยาศาสตร์ 4. กรุงเทพฯ : ฟิสกิ ส์เซ็นเตอร์, 2555.
วรรณทิพา รอดแรงค้า และคณะ. การพัฒนาการคดิ ของครูดว้ ยกิจกรรมทกั ษะกระบวนการทาง
กกกกกกกกวทิ ยาศาสตร.์ กรุงเทพ ฯ : สถาบนั พัฒนาคณุ ภาพวิชาการ, 2542.

. หนังสอื แบบฝกึ หัดวิทยาศาสตร์ ชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 4 กลมุ่ สาระการเรียนรู้
กกกกกกกกวทิ ยาศาสตร.์ กรุงเทพ ฯ : สถาบนั พฒั นาคณุ ภาพวชิ าการ, 2557.
ศิรริ ัตน์ วงศ์ศริ ิ และรักซอ้ น รตั นว์ จิ ติ ตเ์ วช. คูม่ อื ครูหนงั สอื เรียนรายวิชาพนื้ ฐานวิทยาศาสตร์
กกกกกกกกช้นั ประถมศึกษาปที ี่ 4. กรงุ เทพ ฯ : บริษัทอกั ษรเจรญิ ทัศน์ จำกดั , 2553.
ศึกษาธิการ . กระทรวง. คู่มอื ครรู ายวิชาพ้นื ฐานวิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 4 กลุ่มสาระ
กกกกกกกกการเรียนรู้วิทยาศาสตร์. กรงุ เทพ ฯ : โรงพมิ พ์ สกสค. ลาดพรา้ ว, 2555.
สมบตั ิ กาญจนรกั พงศ์. เทคนิคการจัดการเรียนรู้แบบ 5E ทเี่ นน้ พฒั นาทักษะการคิดชัน้ สูง

กลุ่มสาระการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์. กรุงเทพฯ : ธารอักษร, 2549.
เอกรินทร์ สีม่ หาศาล และคณะ. แบบวัดและบันทึกผลการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ ชนั้ ประถมศกึ ษาปี

ที่ 4 กลมุ่ สาระการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์. กรุงเทพ ฯ : บรษิ ทั อักษรเจรญิ ทัศน์ จำกดั ,
2551.
. แม่บทมาตรฐานวทิ ยาศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี 4 กลมุ่ สาระ
การเรียนรูวทิ ยาศาสตร์. พิมพ์คร้งั ที่ 2. กรุงเทพ ฯ : บรษิ ทั อกั ษรเจรญิ ทศั น์ จำกัด,
2553.