ชุดที่ 3 ท่อลำเลียงของพืช

1 ชดุ ท่ี 3

ชุดกิจกรรมการเรยี นรูว้ ิทยาศาสตร์ เรอื่ งมหัศจรรย์แห่งพืช ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 4

2 ชุดท่ี 3

ชดุ กิจกรรมการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เรือ่ งมหศั จรรย์แห่งพืช ชน้ั ประถมศกึ ษาปีท่ี 4

คำนำ

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ เร่ือง มหัศจรรย์แห่งพืช กลุ่มสาระ การ
เรียนรู้วิทยาศาสตร์ชั้นประถมศึกษาปีท่ี 4 รวมเวลาจัดกิจกรรม 20 ชั่วโมง
ประกอบดว้ ยคำชี้แจงสำหรบั การใชง้ าน ใบความรู้ และกจิ กรรม ซ่งึ นักเรยี นควรศกึ ษา
ให้เข้าใจอย่างชัดเจนเพื่อจะสามารถทำกิจกรรมการเรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
และบรรลุผลการเรียนรู้ตามตัวชี้วัด ชุดกิจกรรมที่จัดทำข้ึนจากการศึกษาวิเคราะห์
หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 เป็นชุดกิจกรรม
การเรียนรู้วิทยาศาสตร์ที่เน้นนักเรียนเป็นสำคัญให้นักเรียนลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง
และทำกจิ กรรมเพื่อพฒั นาผลสัมฤทธทิ์ างการเรียน ท้ังด้านความรู้ ทกั ษะกระบวนการ
ทางวิทยาศาสตร์ และส่งเสริมใหน้ ักเรียนมีเจตคติทางวิทยาศาสตร์

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ชุดน้ี เป็นชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดท่ี 3
เรื่องท่อลำเลียงของพืช นักเรียนจะได้เรียนรู้เกี่ยวกับหน้าที่ท่อลำเลียงของพืช และได้
ฝึกทักษะการสังเกต การสื่อสาร การพยากรณ์ การหาความสัมพันธ์ระหว่างสเปส
กับสเปส และสเปสกับเวลา และการลงความเห็นจากข้อมูล โดยให้นักเรียนได้ทำ
กิจกรรมกลุ่ม นักเรียนได้ช่วยเหลือกัน ส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และคุณลักษณะ
อันพงึ ประสงค์ให้กับนักเรยี น

ผู้จดั ทำขอขอบพระคณุ นายสวนดี นานอน ผูอ้ ำนวยการโรงเรียนวัดควนวิเศษ
ผู้เชี่ยวชาญ และคณะครูทุกท่านที่ให้คำแนะนำ จนทำให้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้
วิทยาศาสตร์เล่มน้ี สำเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดี และขอขอบใจนักเรียนชั้นประถมศึกษา
ปีท่ี 4 โรงเรียนวัดควนวิเศษทุกคน ที่ให้ความร่วมมือในการทำกิจกรรม และหวังเป็น
อย่างยิ่งว่าชุดกิจกรรมการเรียนรู้ชุดนี้จะเป็ นประโยชน์กับครูผู้สอนวิทยาศาสตร์
ชนั้ ประถมศึกษาปีที่ 4 ทุกท่าน

อังศุมาลนิ แสงศรีจันทร์

3 ชุดที่ 3

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เรอ่ื งมหัศจรรยแ์ ห่งพืช ช้นั ประถมศึกษาปีท่ี 4

สารบัญ

เรอ่ื ง หน้า

คำนำ ก
สารบญั ข
สารบญั ภาพ ค
คำชแ้ี จงชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้วทิ ยาศาสตรช์ ดุ ท่ี 3 เร่อื งทอ่ ลำเลียงของพชื 1
คำแนะสำหรับครผู ูส้ อน 2
คำแนะนำสำหรับนักเรียน 3
แนวคดิ 4
จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ 4
เวลาที่ใช้ 5
สื่อ/แหลง่ เรียนรู้ 5
แบบทดสอบกอ่ นเรยี นเร่อื งโครงสรา้ งและหน้าทข่ี องลำต้น 6
ใบความรู้เรอ่ื งทอ่ ลำเลยี งของพชื 8
กิจกรรมท่ี 3.1 เรอ่ื งทศิ ทางการลำเลยี งน้ำและอาหาร 11
กิจกรรมท่ี 3.2 เรื่องหน้าท่ีทอ่ ลำเลยี งของพืช 12
กจิ กรรมท่ี 3.3 เรื่องทอ่ ลำเลยี งของพชื 15
แบบฝึกหดั ทา้ ยชุดกิจกรรมการเรียนรู้ 16
แบบทดสอบหลังเรยี นเรื่องท่อลำเลยี งของพืช 17
ภาคผนวก 19
เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรยี นเร่อื งทอ่ ลำเลยี งของพืช 20
แนวคำตอบกจิ กรรมที่ 3.1 เรอื่ งทิศทางการลำเลียงน้ำและอาหาร 21
แนวคำตอบกจิ กรรมท่ี 3.2 เรื่องหน้าที่ทอ่ ลำเลยี งของพืช 22
แนวคำตอบกิจกรรมที่ 3.3 เรอ่ื งทอ่ ลำเลยี งของพืช 24
แนวคำตอบแบบฝกึ หัดท้ายชุดกิจกรรมการเรยี นรู้ 25
เฉลยแบบทดสอบหลังเรียนเรอ่ื งทอ่ ลำเลียงของพืช 26
บรรณานุกรม 27

4 ชดุ ท่ี 3

ชุดกจิ กรรมการเรยี นรวู้ ิทยาศาสตร์ เรอ่ื งมหัศจรรยแ์ ห่งพืช ชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 4

สารบัญภาพ

ภาพที่ หน้า

3.1 ทิศทางการลำเลยี งน้ำจากรากสู่ลำต้น 8
3.2 ส่วนประกอบภายในลำตน้ พืช 9
10
3.3 การลำเลยี งนำ้ และธาตอุ าหารของลำต้นพืช

5 ชุดที่ 3

ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ เร่ืองมหศั จรรย์แห่งพืช ช้นั ประถมศกึ ษาปีที่ 4

คำช้ีแจงชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง มหัศจรรย์แห่งพืช กลุ่มสาระ
การเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ ช้ันประถมศึกษาปที ่ี 4 ประกอบดว้ ยชดุ กิจกรรม การ
เรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ ทง้ั หมด 10 ชดุ ดงั น้ี

ชดุ ท่ี 1 เรอ่ื ง โครงสรา้ งและหน้าทข่ี องราก
ชุดที่ 2 เรื่อง โครงสร้างและหนา้ ที่ของลำต้น
ชดุ ท่ี 3 เรอ่ื ง ท่อลำเลยี งของพืช
ชดุ ที่ 4 เรอ่ื ง พืชสะสมอาหาร
ชุดที่ 5 เรอ่ื ง โครงสร้างและหนา้ ทข่ี องใบ
ชุดที่ 6 เรอ่ื ง พชื คายนำ้
ชดุ ท่ี 7 เรอ่ื ง พชื สรา้ งอาหาร
ชุดที่ 8 เรือ่ ง ปจั จัยท่ีจำเป็นต่อการเจรญิ เติบโตของพืช
ชดุ ท่ี 9 เรื่อง พืชตอบสนองต่อสิ่งเรา้
ชดุ ท่ี10 เรื่อง ฑูตนอ้ ยพทิ ักษโ์ ลกร้อน
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง มหัศจรรย์แห่งพืช กลุ่มสาระ
การเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 เป็นชุดกิจกรรมการเรียนรู้
วิทยาศาสตร์ ที่เน้นให้นักเรียนได้ลงมือปฏิบัติจริงในการทำกิจกรรม การทำงาน
ร่วมกันเป็นกลุ่ม และทำให้นักเรียนเกิดทักษะกระบวนการเรียนรูอ้ ย่างเป็นระบบ
ตลอดจนสอดคล้องกับหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช
2551 โดยมีจุดประสงค์เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนท้ังด้านความรู้ ทักษะ
กระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์ และเจตคติทางวทิ ยาศาสตรข์ องนกั เรยี นใหส้ ูงขึน้
และนักเรยี นสามารถนำความรู้ และทกั ษะกระบวนการดงั กลา่ วท่ไี ด้จาก การ
ปฏบิ ตั กิ จิ กรรมไปประยุกตใ์ ชใ้ นชวี ิตประจำวัน

6 ชุดท่ี 3

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ เรื่องมหัศจรรยแ์ ห่งพืช ชัน้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 4

คำแนะนำสำหรบั ครูผู้สอน

1. ครอู ธิบายขั้นตอนการใชช้ ุดกิจกรรมการเรยี นรู้ชดุ ที่ 3 ใหน้ กั เรยี นฟัง
จนเขา้ ใจกอ่ นลงมอื ปฏิบตั ิตามคำสงั่ ของแตล่ ะใบกิจกรรม

2. ครูแจกชดุ กิจกรรมการเรยี นรู้ชดุ ที่ 3 ใหน้ ักเรียนทกุ คนในแตล่ ะกลมุ่
3. ครูให้นกั เรียนทุกคนทำแบบทดสอบกอ่ นเรียน
4. ครแู จง้ นกั เรยี นว่านกั เรียนจะตอ้ งไมด่ ูเฉลยกอ่ นทำกจิ กรรมเพ่ือฝึก
ความซอ่ื สตั ยต์ ่อตนเอง
5. ครูใหน้ กั เรียนทุกคนในกลมุ่ ช่วยกนั ทำกิจกรรมระหวา่ งเรยี น
6. เม่อื ทำกจิ กรรมจนครบถว้ นแล้ว ครูใหน้ ักเรยี นทำแบบทดสอบ
หลังเรยี น (ระหว่างรอครเู ฉลย ถา้ ใครทำเสร็จกอ่ นก็ให้ทบทวนเนอ้ื หาของ
ชุดกจิ กรรมการเรียนร)ู้
7. ครูเฉลยกจิ กรรม และเฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรียน-หลังเรยี น
8. ครูสังเกตพฤติกรรมผเู้ รยี นและบันทกึ ผลลงแบบบนั ทึกพฤตกิ รรม
9. ครูตรวจคะแนน และบันทกึ ผลลงแบบบันทึกคะแนนกิจกรรม
ระหว่างเรยี น
10. ครูบอกคะแนนให้นักเรยี นทราบ และชมเชยผ้เู รยี น

7 ชุดท่ี 3

ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ เรื่องมหัศจรรย์แห่งพืช ช้ันประถมศกึ ษาปีที่ 4

คำชีแ้ จงสำหรบั นกั เรียน

ศึกษากอ่ นลงมือปฏิบัตกิ จิ กรรม

1. นักเรียนฟังคำชี้แจงการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง

มหัศจรรยแ์ หง่ พืช

2. ให้นักเรียนรับชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชุดที่ 3 เรื่องท่อ

ลำเลยี งของพชื

3. ศกึ ษาจุดประสงค์การเรยี นรู้เกย่ี วกบั ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์

ชดุ ท่ี 3 เรอ่ื งทอ่ ลำเลยี งของพืช

4. นักเรียนเร่ิมทำแบบทดสอบกอ่ นเรียนจำนวน 10 ข้อ ซึ่งเป็นแบบปรนัย

ชนิดเลือกตอบ 4 ตัวเลือก ก ข ค และ ง ใช้เวลา 10 นาที เพื่อประเมินดูว่า

นักเรยี นมพี ้ืนฐานความรู้ ความเขา้ ใจมากน้อยเพยี งใด

5. แบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 5 – 6 คน โดยจัดกลุ่มแบบคละความสามารถของ

นักเรียนประกอบด้วย นักเรียนกลุ่มเก่ง ปานกลาง อ่อน และให้แต่ละกลุ่มเลือก

ประธาน รองประธานในกลุ่มเพอ่ื แบง่ หน้าทีค่ วามรบั ผดิ ชอบในกลุ่ม

6. นักเรียนศึกษาใบความรู้จากชดุ กิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชุดท่ี 3

เรอ่ื ง ทอ่ ลำเลยี งของพืช โดยต้งั ใจศึกษาเนอ้ื หา ทำความเขา้ ใจให้ดีต้ังแต่หน้าแรก

ถงึ หนา้ สดุ ทา้ ยตามลำดบั

7. ร่วมกนั อภิปราย และสรปุ องค์ความรจู้ ากการปฏิบตั ิกิจกรรม

8. ส่งผลงานการทำกิจกรรมจากชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ชุดน้ี

เพอ่ื ใหค้ รูตรวจและบันทึกผล

9. เม่อื ทำกิจกรรมครบแลว้ จดั เก็บอุปกรณ์ให้เรียบร้อย

10. เมื่อนักเรียนทุกคนทำกิจกรรมครบแล้วให้นักเรียนทำแบบทดสอบ

หลังเรียน เพื่อประเมินดูว่านักเรียนมีพื้นฐาน ความรู้ ความเข้าใจหลังเรียนมาก

น้อยเพียงใด

11. รบั ฟังการบอกคะแนนคำชมเชย และคำแนะนำเพิ่มเติมจากครู

12. ในการเขา้ ร่วมกิจกรรมทกุ คร้งั นักเรยี นควรใหค้ วามรว่ มมอื ตงั้ ใจใน

การทำกิจกรรม และตรงตอ่ เวลาเสมอ อ่านแลว้ เขา้ ใจนะค่ะ

8 ชุดท่ี 3

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ เรือ่ งมหศั จรรยแ์ ห่งพืช ชัน้ ประถมศกึ ษาปีที่ 4

ชุดกจิ กรรมการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์
เรอ่ื ง มหศั จรรยแ์ ห่งพืช

ชดุ ท่ี 3 เรื่อง ทอ่ ลำเลยี งของพชื

แนวคดิ

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง มหัศจรรย์แห่งพืช กลุ่มสาระการเรียนรู้
วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีท่ี 4 ชุดที่ 3 เรื่องท่อลำเลียงของพืช มีกิจกรรมให้
นักเรียนได้เรียนรู้เกี่ยวกับ การลำเลียงน้ำ และอาหารของพืช เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์
ทางการเรยี น และใหน้ กั เรียนเกดิ ทกั ษะ 5 ทกั ษะ คอื การสังเกต การส่ือสาร การ
พยากรณ์ การหาความสัมพันธ์ระหว่างสเปสกับสเปส และสเปสกับเวลา และ การ
ลงความเห็นจากข้อมูล โดยให้นักเรียนร่วมปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรู้และระดม

ความคิดเป็นรายกลุ่มพร้อมทงั้ ทำแบบฝกึ หดั ท้ายชุดกจิ กรรมการเรียนรู้

จุดประสงคก์ ารเรียนรู้

1. อธิบายหนา้ ทขี่ องทอ่ ลำเลยี งของพืชได้
2. วาดภาพแสดงทิศทางการลำเลียงของพืชได้
3. ทดลองและสรุปผลการทดลองเก่ียวกับหน้าท่ีของทอ่ ลำเลยี งของพชื ได้
4. สรุปองคค์ วามรู้เก่ียวกบั ทอ่ ลำเลยี งของพืชได้

9 ชดุ ท่ี 3

ชดุ กิจกรรมการเรยี นร้วู ิทยาศาสตร์ เรอ่ื งมหัศจรรย์แห่งพืช ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4

เวลาท่ใี ช้

2 ชั่วโมง

สือ่ /แหล่งเรียนรู้

ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้วทิ ยาศาสตร์ ชดุ ท่ี 3 เรอื่ ง ทอ่ ลำเลยี งของพชื
ประกอบด้วย

ใบความรู้ เรอ่ื งทอ่ ลำเลียงของพชื
กิจกรรมที่ 3.1 เร่อื งทศิ ทางการลำเลียงนำ้ และอาหาร
กิจกรรมท่ี 3.2 เรอื่ งหนา้ ทีท่ อ่ ลำเลียงของพืช
กิจกรรมท่ี 3.3 เรื่องทอ่ ลำเลยี งของพืช
แบบฝึกหดั ท้ายชุดกิจกรรมการเรียนรู้

อยา่ ลืม ! อา่ นคำชแี้ จงก่อนนะจ๊ะ

10 ชดุ ที่ 3

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เร่อื งมหัศจรรย์แห่งพืช ช้ันประถมศึกษาปีท่ี 4

แบบทดสอบก่อนเรียน

เรอ่ื ง ทอ่ ลำเลียงของพืช

คำสง่ั ให้นกั เรยี นเลอื กคำตอบทถี่ ูกทสี่ ุดเพยี งคำตอบเดียว และทำเครอ่ื งหมาย

กากบาท () ลงในกระดาษคำตอบ (10 คะแนน)

1. เมือ่ นำรากต้นกระสัง แช่ในน้ำ 3. การลำเลยี งน้ำในพืชเป็นไปใน

สีแดงแล้วท้งิ ไวส้ ักครู่ จะเหน็ สแี ดง ลักษณะใด

ผ่านจากรากไปสลู่ ำตน้ เป็นเพราะ ก. จากรากไปสใู่ บ

อะไร ข. จากใบไปสู่ราก

ก. รากดดู น้ำ ค. จากใบไปสลู่ ำตน้

ข. รากขยายพันธ์ุ ง. จากลำต้นไปสู่ราก

ค. รากสร้างอาหาร 4. ส่วนใดของพชื ที่ทำหนา้ ที่ดูดน้ำ
ง. รากสะสมอาหาร และแรธ่ าตุ

2. จากการทดลองในขอ้ 1 เพราะ ก. ใบ

เหตุใดจงึ ต้องใชน้ ำ้ สใี นการทดลอง ข. ราก

ก. เพราะรากต้นกระสังชอบนำ้ สี ค. กา้ น

ข. เพราะนำ้ สีมคี วามเขม้ ขน้ ไมม่ าก ง. ลำต้น

ค. เพอ่ื ให้สังเกตระดบั น้ำสีใน 5. กลุม่ เซลลท์ ่ตี ่อเรยี งกนั เปน็ ทอ่ ยาว
ลำต้นได้ชัดเจน ตั้งแต่ราก ลำต้นจนถงึ ใบ เรยี กว่า
อย่างไร
ง. เพราะน้ำสีมธี าตอุ าหารที่ ก. สายอาหาร
ต้นกระสงั ต้องการ

ข. เซลลส์ เี ขียว

ค. ท่อลำเลยี งนำ้

ง. ทอ่ ทางเดนิ อาหาร

11 ชดุ ที่ 3

ชุดกจิ กรรมการเรยี นรูว้ ทิ ยาศาสตร์ เรอ่ื งมหัศจรรยแ์ ห่งพืช ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี 4

6. สว่ นใดของพืชท่ีทำหน้าทใี่ น ก. ขอ้ 1) และ 2)
การลำเลยี งนำ้ ในต้นพืช ข. ข้อ 1) และ 3)
ก. ใบ ค. ข้อ 2) และ 4)
ข. ราก ง. ไม่มีขอ้ ใดถกู ตอ้ ง
ค. ก้าน
ง. ลำตน้ จากภาพตอบคำถาม ขอ้ 9-10
12
7. ปอทำการทดลองนำต้นกระสงั ทม่ี ี
รากแช่ในน้ำสแี ดงทงิ้ ไว้ 1 วัน 34
หลงั จากน้ันผ่าลำต้นตามแนว
ขวาง เมอื่ ใชแ้ วน่ ขยายสอ่ งดู ปอ
จะพบจุดสแี ดงตามลักษณะ
ภาพใด

ก. ข. 9. หมายเลข 2 คืออะไร
ใใ ก. ผนงั เซลล์
ข. เยื่อหุม้ เซลล์
ค. ง. ค. ท่อลำเลยี งนำ้
ใ ง. ทอ่ ลำเลยี งอาหาร

8. จากการทดลองข้อ 7 เพราะ 10. จากขอ้ 9 ทำหนา้ ท่ีอะไร
เหตใุ ด ภายในลำต้น และใบของ
ตน้ กระสังจึงมีสแี ดง ก. ปอ้ งกนั เซลล์ของพชื
ข. สรา้ งสารเซลลส์ ีเขียว
1) ท่อลำเลยี งน้ำนำน้ำจากรากไปสู่ลำต้น ค. ลำเลยี งนำ้ และธาตอุ าหารไป
และใบของตน้ กระสัง
เล้ียงสว่ นตา่ งๆของพชื
2) ใบลำเลยี งน้ำไปสสู่ ว่ นต่างๆของ ง. ลำเลียงอาหารทไ่ี ด้จากการ
ตน้ กระสัง
สังเคราะหแ์ สงเล้ียงส่วน
3) รากดดู น้ำและลำต้นลำเลียงนำ้ ต่อไป ตา่ งของพชื
ยังใบของตน้ กระสงั

4) ใบของของตน้ กระสงั สรา้ งอาหาร

12 ชดุ ที่ 3

ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ เรอ่ื งมหศั จรรย์แห่งพืช ชนั้ ประถมศึกษาปีท่ี 4

ใบความรู้ เรอ่ื งท่อลำเลียงของพืช

หลังจากทนี่ ้องๆไดร้ ู้จกั ชนิดต่างๆของรากและ ลำ
ต้นแล้ว พี่กาละแมจะพาน้องๆ ไปศึกษาว่า
ท่อลำเลียงของพืชนั้นมีหน้าที่อะไรบ้าง ตามมา
เลยค่ะ

ราก (Root) เป็นโครงสร้างของพืชที่อยู่ใต้ดินและ
แผ่ออกไป เพ่ือยดึ ลำตน้ ใหต้ ัง้ ตรงอยูบ่ นดนิ ราก
มหี น้าท่สี ำคัญ คือทำหนา้ ทีด่ ูดน้ำและธาตอุ าหาร ใน
ดนิ ขนึ้ ไปเลยี้ งส่วนตา่ งๆ ของลำต้น

ภาพท่ี 3.1 ทศิ ทางการลำเลยี งนำ้ จากรากสลู่ ำต้น

ทม่ี า : www.promma.ac.th (25 พฤษภาคม 2556)

13 ชดุ ที่ 3

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ เรื่องมหศั จรรย์แห่งพืช ช้นั ประถมศึกษาปีท่ี 4

ลำต้น (Stem) เป็นส่วนของพชื ที่ตอ่ จากรากขึน้ มา ทำ
หนา้ ท่ีชกู งิ่ ก้าน ใบ ดอก และผล ขึน้ สู่อากาศ เพอ่ื ใหไ้ ด้รับแสงแดด
และอากาศโดยตรง ลำต้นมีหน้าที่สำคัญคือ เป็นทางลำเลียงน้ำ
ธาตุอาหาร และอาหาร ไปเลย้ี งสว่ นต่างๆ ของพชื

ภายในลำต้นของพืชมีท่อเล็กๆ เรียกว่า ท่อลำเลียง เมื่อราก
ของพืชดูดน้ำและธาตุอาหารจากดิน ท่อลำเลียงน้ำจะนำน้ำ
และธาตุอาหารขึน้ สูใ่ บ ส่วนอาหารที่พืชสรา้ งข้ึนที่ใบถูกส่งไป
ตามทอ่ ลำเลยี งอาหารเพื่อไปเลี้ยงสว่ นตา่ งๆของใบ

ท่อลำเลยี งอาหาร

ทอ่ ลำเลยี งน้ำ

ภาพท่ี 3.2 ส่วนประกอบภายในลำต้นพืช

ทีม่ า : www.promma.ac.th (25 พฤษภาคม 2556)

14 ชุดท่ี 3

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ เรื่องมหศั จรรยแ์ ห่งพืช ช้ันประถมศึกษาปีท่ี 4

ในลำตน้ ของพืชมีโครงสรา้ งทใี่ ชใ้ น การ
ลำเลียงน้ำและธาตุอาหารเรียก ท่อลำเลียงน้ำ
(Xylem) ซึ่งเป็นกลุ่มเซลล์ที่ต่อเรียงกันเป็นท่อยาว
ตั้งแต่ราก ลำต้น จนถึงใบ และลำเลียงน้ำไปใช้ใน
กระบวนการสังเคราะห์แสง

เมื่อพืชมีการสังเคราะห์ด้วยแสง อาหารที่ได้
จะถูกลำเลียงไปยังส่วนต่างๆ ของพืช โดยผ่านท่อ
ลำเลยี งอาหาร (Phloem) ซงึ่ มลี ักษณะเป็นกลุ่มเซลล์
ที่เรียงตัวต่อกันเป็นท่อยาวแทรกอยู่คู่กับท่อลำเลียง
น้ำเพ่ือลำเลยี งอาหารไปเลย้ี งส่วนต่างๆของลำตน้

ท่อลำเลียงอาหาร ท่อลำเลียงนำ้

ภาพท่ี 3.3 การลำเลยี งน้ำ และธาตอุ าหารของลำต้นพืช

ทีม่ า : www.promma.ac.th (25 พฤษภาคม 2556)

หลังจากที่น้องๆ ได้ศึกษาเกี่ยวกับท่อลำเลียงของพืชแล้ว
เราไปทำกจิ กรรมเพอื่ ให้เขา้ ใจมากยงิ่ ข้ึนนะคะ

15 ชุดท่ี 3

ชดุ กิจกรรมการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เรื่องมหัศจรรยแ์ ห่งพืช ช้ันประถมศกึ ษาปีที่ 4

กจิ กรรมท่ี 3.1 ทิศทางการลำเลยี งนำ้ และอาหาร

ชอื่ ……………………………………………………………………ชนั้ ………………….เลขที่……………
กลุ่มท…่ี ……..วนั ท…ี่ …………………..เดอื น……………………………………….พ.ศ……………

จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้
วาดภาพแสดงทศิ ทางการลำเลยี งของพชื ได้

คำชี้แจง ใหแ้ ตล่ ะกลุ่มศกึ ษาและวาดลูกศรแสดงทิศทางการลำเลยี งนำ้ และ
อาหารของพืชใหถ้ ูกตอ้ ง (5 คะแนน)

ทศิ ทางการลำเลยี งนำ้ วาดลกู ศรด้วยปากกาสนี ำ้ เงิน
ทศิ ทางการลำเลยี งอาหาร วาดลูกศรด้วยปากกาสีแดง

16 ชดุ ท่ี 3

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เรื่องมหัศจรรย์แห่งพืช ชนั้ ประถมศึกษาปีที่ 4

กิจกรรมท่ี 3.2 หนา้ ท่ีทอ่ ลำเลียงของพชื

จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้
1. อธบิ ายหนา้ ทข่ี องทอ่ ลำเลียงของพืชได้
2. ทดลอง และสรุปผลการทดลองเก่ียวกบั หนา้ ทีท่ อ่ ลำเลียงของพชื ได้

คำชี้แจง ใหน้ ักเรยี นแต่ละกลุ่มศกึ ษา อภิปราย และปฏิบตั กิ จิ กรรมการทดลอง
สงั เกตบันทกึ ผล และสรปุ ผล (5 คะแนน)
 อุปกรณ์

1. ตน้ กระสงั 1 ตน้

2. น้ำหมึกแดง 1 แก้ว

3. ขวดแกว้ ปากกวา้ ง 1 ใบ

4. แวน่ ขยาย 1 อนั ต้นกระสังที่มรี ากแช่ในนำ้ สแี ดง
ศกึ ษาเร่ืองรากน้ันสำคญั ไฉนตามขน้ั ตอน ดงั น้ี

1. นักเรยี นแบ่งกลมุ่ แตล่ ะกลุม่ นำตน้ กระสงั มา 1 ตน้ มาลา้ งรากให้สะอาด

2. สังเกตลกั ษณะลำต้น บนั ทกึ ลกั ษณะของโครงสรา้ งของพชื

3. แช่ตน้ กระสงั ลงในนำ้ หมกึ แดง ทิง้ ไวป้ ระมาณ 30 นาที

4. สงั เกตต้นกระสงั ว่ามีการเปลย่ี นแปลงหรอื ไม่ ทำไมจงึ เปน็ เชน่ นั้น พรอ้ ม

ทัง้ บันทึกผล นำผลการทดลองมารว่ มกนั อภปิ รายในช้ันเรยี น

5. ตัดลำต้นของต้นกระสงั ตามขวางแลว้ ใชแ้ ว่นขยายสอ่ งดู จากนัน้ บันทึกผล

การสังเกต

17 ชุดท่ี 3

ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรูว้ ทิ ยาศาสตร์ เรื่องมหศั จรรย์แห่งพืช ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 4

ใบบันทกึ กิจกรรมที่ 3.2
เร่อื ง หน้าท่ีท่อลำเลียงของพืช

ช่อื …………………………………………………………………ชัน้ ………………….เลขท…่ี …………
กล่มุ ท…่ี ………………วนั ท…่ี ………..เดือน………………………….พ.ศ……………….

จดุ ประสงค์ ……………………………………………………………………………………
ปัญหา …………………………………………………………………………..
คาดคะเนคำตอบของปญั หา (สมมตฐิ าน) ………………………..………………

…………………………………………………………………………..
ผลการทดลอง

ตาราง ผลการสังเกตลกั ษณะการเปลย่ี นแปลงของตน้ กระสังท่กี ่อนและหลัง
แชใ่ นน้ำหมึกสีแดง

ลักษณะของต้นกระสัง วาดภาพลำต้น

ก่อนแช่ในน้ำหมึกแดง หลังแชใ่ นนำ้ หมกึ แดง ตัดตามขวาง

…………………………………….. …………………………………….. (วาดภาพลาตน้ ตามแนวขวางทสี่ งั เกตเหน็ )
…………………………………….. ……………………………………..
…………………………………….. ……………………………………..
…………………………………….. ……………………………………..

สรปุ ผลไดว้ ่าอยา่ งไร

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………..…………………..

18 ชุดที่ 3

ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรวู้ ิทยาศาสตร์ เร่ืองมหศั จรรย์แห่งพืช ชัน้ ประถมศึกษาปีท่ี 4

ชอ่ื …………………………………………………………………ชั้น………………….เลขท…่ี …………
กลมุ่ ท…ี่ ………………วันท…่ี ………..เดือน………………………….พ.ศ……………….

คำช้แี จง ตอบคำถามต่อไปน้ใี หถ้ กู ต้อง
1. จากการสังเกตลำตน้ ทตี่ ดั ขวาง จะเห็นสีแดงเปน็ จุดๆ จดุ สแี ดงนเ้ี กิดจาก
...................................………………………………………………………………………….
2. ภายในลำต้นมที ่อเล็กๆอย่ภู ายใน เรยี กวา่ ...................................................
มหี นา้ ท่ี..........................................................................................................
3. รากมหี น้าที่. …………………………………...........................................................
4. ลำต้นมหี น้าที่..................................................................................................
5. หน้าทีข่ องรากและลำต้น ทำหน้าท่ีเกย่ี วขอ้ งกนั คือ……………….……………….
......................................................................................................................

คำช้แี จง ขดี ✓ลงในช่องวา่ งหนา้ ขอ้ ที่เปน็ ข้นั ตอนการทดลองเรอื่ งท่อลำเลยี งนา้ํ

ของพืช และนำตัวเลขมาเตมิ ลงใน ให้ถกู ตอ้ ง
…………………… 1) เลอื กกิง่ ไม้ทีม่ ขี นาดเทา่ กนั 2 กง่ิ กิง่ หนง่ึ เด็ดใบออกหมด
…………………… 2) นำตน้ เทยี นมาล้างรากใหส้ ะอาด แลว้ สงั เกตลักษณะลำต้น
…………………… 3) นำถงุ พลาสตกิ มาครอบก่งิ ไม้ทัง้ 2 ก่งิ แลว้ ใชเ้ ชอื กผกู ปากถงุ ไว้
…………………… 4) ตดั ลำต้นของตน้ เทียนตามขวาง แลว้ ใช้แวน่ ขยายสอ่ งดู
…………………… 5) แช่ตน้ เทียนในน้าํ หมึกแดง ท้งิ ไว้ประมาณ 30 นาที
…………………… 6) เปรยี บเทียบความแตกต่างระหว่างก่ิงท่เี ดด็ ใบออกกบั กงิ่

ท่ีไม่เด็ดใบออก
การศกึ ษาเรอื่ งทอ่ ลำเลยี งของพืช ตอ้ งปฏบิ ัตติ ามข้ันตอน ดงั นี้

19 ชุดท่ี 3

ชุดกิจกรรมการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เรอ่ื งมหัศจรรยแ์ ห่งพืช ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4

กิจกรรมที่ 3.3 ท่อลำเลียงของพืช

ช่อื …………………………………………………………………ชน้ั ………………….เลขท…ี่ …………
กลมุ่ ท…่ี ………………วันท…ี่ ………..เดือน………………………….พ.ศ……………….

จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้
สรปุ ความคดิ รวบยอดเก่ยี วกับท่อลำเลียงของพืช

คำช้แี จง ใหน้ ักเรยี นเขียนแผนผังความคดิ สรปุ ความคดิ รวบยอดเก่ยี วกับ
ท่อลำเลยี งท่ีไดจ้ ากการศกึ ษา (5 คะแนน)

ทอ่ ลำเลียง

20 ชุดท่ี 3

ชุดกจิ กรรมการเรยี นร้วู ทิ ยาศาสตร์ เรือ่ งมหัศจรรยแ์ ห่งพืช ชนั้ ประถมศึกษาปีที่ 4

แบบฝกึ หดั ท้ายชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้

ช่ือ……………………………………………………………………ช้ัน………………….เลขท่ี……………
กลมุ่ ท…ี่ ……..วนั ท…ี่ …………………..เดือน……………………………………….พ.ศ……………

นักเรียนฝึกคดิ วิเคราะห์ และเขยี นคำตอบให้ถกู ต้อง

จุดประสงค์การเรยี นรู้
สงั เกต และอธิบายหนา้ ท่ขี องทอ่ ลำเลยี งของพชื ได้

คำชแ้ี จง ใหน้ กั เรียนสงั เกตภาพแล้วตอบคำถามตอ่ ไปนใี้ หถ้ กู ต้อง (5 คะแนน)

  1. จากภาพทอ่ ลำเลียงน้ำของพืช คอื หมายเลข………….
2. สว่ นประกอบของพืชหมายเลข  ทำหน้าที่อะไร
ทำหนา้ ท่ี…………………………………………………
3. หมายเลข  ทำหน้าที่อะไร
ทำหนา้ ที่…………………………….………………………….

ด.ช. โอปอ ทำการทดลองโดยนำดอกไม้สีขาวมาผ่าลำต้นเป็น 2 ส่วน จากน้นั นำลำต้น
ส่วนหนึ่งจุ่มลงในนํ้าสีแดง ลำต้นอีกส่วนหนึ่งจุ่มลงในนํ้าสีนํ้าเงิน (ดังภาพ) ตั้งทิ้งไว้
ประมาณ 3 ชั่วโมง หลังจากนั้น สังเกตเหน็ ว่า ด้านหนึ่งของดอกไม้เปลี่ยนสีเป็นสีแดง
อกี ดา้ นหน่ึงของดอกไม้เปลยี่ นสีเป็นสนี า้ํ เงนิ

1) นักเรียนคิดว่าสีแดงและสีนาํ้ เงินทด่ี อกไมม้ าจากไหน

………………………………………………………………………………………..………………

2) โครงสรา้ งสว่ นใดของพืชทท่ี ำใหเ้ กดิ ผลการทดลองน้ี

………………………………………………………………………………………..………………

3) จากการทดลองนี้ สรปุ ผลไดว้ า่ อยา่ งไร

………………………………………………………………………………………..………………

นำ้ สแี ดง นำ้ สีน้ำเงิน

21 ชุดท่ี 3

ชุดกิจกรรมการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เร่ืองมหัศจรรย์แห่งพืช ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 4

แบบทดสอบหลังเรยี น

เรื่อง ทอ่ ลำเลยี งของพืช

คำสง่ั ใหน้ กั เรียนเลอื กคำตอบท่ถี กู ทส่ี ุดเพยี งคำตอบเดียว และทำเครอ่ื งหมาย

กากบาท () ลงในกระดาษคำตอบ (10 คะแนน)

1. ส่วนใดของพืชทท่ี ำหน้าทใ่ี น 3. จากการทดลองขอ้ 2 เพราะ

การลำเลยี งนำ้ ในต้นพืช เหตุใด ภายในลำต้น และใบของ

ก. ใบ ต้นกระสังจึงมีสแี ดง

ข. ราก 1) ทอ่ ลำเลยี งน้ำนำน้ำจากรากไปสลู่ ำต้น
ค. กา้ น และใบของต้นกระสงั
ง. ลำต้น
2) ใบลำเลียงน้ำไปส่สู ่วนต่างๆของ

2. ปอทำการทดลองนำต้นกระสงั ทม่ี ี ต้นกระสัง
รากแช่ในนำ้ สแี ดงทง้ิ ไว้ 1 วนั 3) รากดูดน้ำและลำต้นลำเลยี งน้ำตอ่ ไป
หลงั จากนั้นผา่ ลำตน้ ตามแนว
ขวาง เม่อื ใชแ้ ว่นขยายสอ่ งดู ปอ ยังใบของตน้ กระสัง

4) ใบของของตน้ กระสงั สรา้ งอาหาร

จะพบจุดสแี ดงตามลกั ษณะ ก. ข้อ 1) และ 2)
ภาพใด ข. ขอ้ 1) และ 3)

ก. ข. ค. ขอ้ 2) และ 4)
ใ ใ ง. ไมม่ ขี ้อใดถูกต้อง

ค. ง.
ใ

22 ชดุ ที่ 3

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์ เรอื่ งมหัศจรรย์แห่งพืช ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 4

จากภาพตอบคำถาม ขอ้ 4 - 5 7. จากการทดลองในขอ้ 6 เพราะ
12 เหตุใดจึงตอ้ งใชน้ ำ้ สีในการทดลอง
ก. เพราะรากตน้ กระสังชอบนำ้ สี
34 ข. เพราะน้ำสีมีความเข้มข้นไมม่ าก
ค. เพอื่ ให้สงั เกตระดบั นำ้ สใี น
4. หมายเลข 2 คอื อะไร ลำต้นไดช้ ดั เจน
ก. ผนังเซลล์ ง. เพราะนำ้ สมี ีธาตอุ าหารที่
ข. เยอ่ื ห้มุ เซลล์ ตน้ กระสังตอ้ งการ
ค. ท่อลำเลยี งนำ้
ง. ทอ่ ลำเลยี งอาหาร 8. การลำเลยี งน้ำในพืชเปน็ ไปใน
ลักษณะใด
5. จากข้อ 4 ทำหนา้ ท่อี ะไร ก. จากรากไปสู่ใบ
ข. จากใบไปสรู่ าก
ก. ปอ้ งกันเซลล์ของพืช ค. จากใบไปสลู่ ำตน้
ข. สรา้ งสารเซลล์สีเขียว ง. จากลำตน้ ไปสู่ราก
ค. ลำเลียงน้ำและธาตอุ าหารไป
9. สว่ นใดของพชื ทีท่ ำหน้าท่ดี ูดนำ้
เล้ียงสว่ นต่างๆของพืช และแรธ่ าตุ
ง. ลำเลียงอาหารที่ได้จากการ ก. ใบ
ข. ราก
สังเคราะหแ์ สงเล้ียงสว่ น ค. กา้ น
ตา่ งของพืช ง. ลำต้น

6. เมอ่ื นำรากตน้ กระสงั แช่ในนำ้ 10. กลมุ่ เซลล์ทีต่ อ่ เรยี งกันเป็น
สีแดงแล้วทิง้ ไวส้ ักครู่ จะเห็นสแี ดง ทอ่ ยาวตงั้ แต่ราก ลำต้นจนถึงใบ
ผา่ นจากรากไปสลู่ ำตน้ เปน็ เพราะ เรยี กวา่ อยา่ งไร
อะไร ก. สายอาหาร
ก. รากดูดน้ำ ข. เซลลส์ ีเขียว
ข. รากขยายพันธุ์ ค. ท่อลำเลียงนำ้
ค. รากสรา้ งอาหาร ง. ท่อทางเดนิ อาหาร
ง. รากสะสมอาหาร

19 ชดุ ท่ี 3

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรือ่ งมหศั จรรยแ์ ห่งพืช ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 4

20 ชดุ ท่ี 3

ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ เร่อื งมหัศจรรยแ์ ห่งพืช ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี 4

แนวคำตอบกจิ กรรมท่ี 1.1

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียนชุดที่ 3 ทอ่ ลำเลยี งของพืช

ขอ้ ก ข ค ง
1. X
2. X
3. X
4. X
5. X
6. X
7. X
8. X
9. X
10. X

21 ชุดที่ 3

ชุดกิจกรรมการเรยี นรูว้ ิทยาศาสตร์ เร่อื งมหัศจรรย์แห่งพืช ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี 4

แนวคำตอบกิจกรรมที่ 3.1
เรื่อง ทิศทางการลำเลยี งน้ำและอาหาร

ชอ่ื ……………………………………………………………………ชน้ั ………………….เลขที่……………
กลุ่มท…่ี ……..วันท…่ี …………………..เดือน……………………………………….พ.ศ……………

คำชแ้ี จง ใหแ้ ตล่ ะกลุ่มศกึ ษาและวาดลกู ศรแสดงทศิ ทางการลำเลียงน้ำและ
อาหารของพืชให้ถูกต้อง

ทศิ ทางการลำเลยี งน้ำ วาดลูกศรด้วยปากกาสีนำ้ เงิน
ทิศทางการลำเลยี งอาหาร วาดลูกศรด้วยปากกาสแี ดง

22 ชุดที่ 3

ชุดกจิ กรรมการเรียนร้วู ทิ ยาศาสตร์ เรอื่ งมหัศจรรย์แห่งพืช ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี 4

แนวคำตอบกจิ กรรมที่ 3.2
เร่ือง หน้าที่ท่อลำเลียงของพชื

ชื่อ…………………………………………………………………ช้นั ………………….เลขท…่ี …………
กลมุ่ ท…ี่ ………………วันท…่ี ………..เดือน………………………….พ.ศ……………….

จดุ ประสงค์ ทดลอง และอธบิ าย หนา้ ท่ที อ่ ลำเลียงของพชื
ปญั หา ท่อลำเลยี งของพืชมหี นา้ ท่ีอะไร
คาดคะเนคำตอบของปญั หา (สมมติฐาน) หากพืชมกี ารดูดน้ำจากรากและมกี าร

ลำเลยี งนำ้ ผ่านลำตน้ และใบ จะปรากฏสีแดงทร่ี าก ลำตน้ และใบ

ผลการทดลอง

ตาราง ผลการสงั เกตลกั ษณะการเปลย่ี นแปลงของตน้ กระสังทก่ี อ่ นและหลงั
แช่ในน้ำหมกึ สีแดง

ลกั ษณะของต้นกระสัง วาดภาพลำต้น

ก่อนแชใ่ นน้ำหมกึ แดง หลังแช่ในนำ้ หมกึ แดง ตัดตามขวาง

พจิ ารณาจากคำตอบนักเรียน ปรากฏสีแดงที่ราก (วาดภาพลาตน้ ตามแนวขวางทสี่ งั เกตเหน็ )
ลำต้น และใบ

สรปุ ผลไดว้ ่าอย่างไร

พืชมเี นื้อเย่อื ทีใ่ ชใ้ นการลำเลยี งน้ำและธาตุอาหาร โดยรากเปน็ ส่วนที่เรมิ่ ลำเลียง
แล้วส่งตอ่ ไปยังลำตน้ และสว่ นต่างๆ ของพชื

23 ชดุ ท่ี 3

ชดุ กจิ กรรมการเรยี นร้วู ทิ ยาศาสตร์ เรอ่ื งมหศั จรรย์แห่งพืช ชนั้ ประถมศึกษาปีท่ี 4

ชื่อ…………………………………………………………………ช้นั ………………….เลขท…่ี …………
กลมุ่ ท…่ี ………………วนั ท…ี่ ………..เดอื น………………………….พ.ศ……………….

1.จากการสงั เกตลำต้นทีต่ ดั ขวาง จะเห็นสแี ดงเปน็ จุดๆ จุดสีแดงนเี้ กิดจาก
รากดดู น้ำสแี ดงขึ้นสลู่ ำต้นพืช

2. ภายในลำต้นมที ่อเลก็ ๆอย่ภู ายใน เรยี กวา่ ทอ่ ลำเลียง
มหี นา้ ที่ นำน้ำและธาตอุ าหารขึน้ ไปสใู่ บ และนำอาหารจากใบไปเลีย้ ง ส่วนตา่ งๆของพชื
3. รากมหี น้าที่ ดดู นำ้ และแรธ่ าตุ
4. ลำต้นมหี น้าท่ี ลำเลยี งนำ้ ธาตอุ าหารและอาหารไปเลย้ี งสว่ นตา่ งๆของพชื
5. หนา้ ทข่ี องรากและลำตน้ ทำหนา้ ทีเ่ ก่ียวขอ้ งกนั คอื รากจะดูดนำ้ และแรธ่ าตุ แลว้ ลำ
ต้นจะทำหน้าทลี่ ำเลียงน้ำและธาตุอาหารทร่ี ากดูดไปเลี้ยงส่วนตา่ งๆของพชื

คำช้แี จง ขีด ✓ลงในช่องว่างหน้าขอ้ ที่เปน็ ขน้ั ตอนการทดลองเรอื่ งท่อลำเลยี งนา้ํ

ของพืช และนำตัวเลขมาเตมิ ลงใน ให้ถูกตอ้ ง
…………………… 1) เลอื กกิง่ ไมท้ มี่ ขี นาดเทา่ กนั 2 กิ่ง กง่ิ หนึ่งเดด็ ใบออกหมด
………✓……… 2) นำตน้ เทียนมาลา้ งรากใหส้ ะอาด แลว้ สังเกตลกั ษณะลำตน้
…………………… 3) นำถงุ พลาสติกมาครอบก่ิงไม้ทั้ง 2 ก่ิงแลว้ ใชเ้ ชอื กผกู ปากถงุ ไว้
………✓……… 4) ตดั ลำต้นของตน้ เทียนตามขวาง แลว้ ใช้แวน่ ขยายสอ่ งดู
………✓……… 5) แช่ตน้ เทยี นในนํ้าหมกึ แดง ทิง้ ไว้ประมาณ 30 นาที
…………………… 6) เปรยี บเทยี บความแตกตา่ งระหวา่ งกิง่ ทเ่ี ดด็ ใบออกกบั กิ่ง

ท่ไี ม่เด็ดใบออก
การศกึ ษาเรอ่ื งทอ่ ลำเลยี งของพชื ต้องปฏิบัตติ ามข้ันตอน ดงั นี้

 

24 ชุดที่ 3

ชดุ กิจกรรมการเรยี นร้วู ทิ ยาศาสตร์ เร่ืองมหัศจรรยแ์ ห่งพืช ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4

แนวคำตอบกิจกรรมที่ 3.3
เรอื่ ง ท่อลำเลียงของพชื

ช่ือ…………………………………………………………………ชนั้ ………………….เลขท…ี่ …………
กลุ่มท…่ี ………………วันท…่ี ………..เดือน………………………….พ.ศ……………….

จดุ ประสงค์การเรยี นรู้
สรุปความคดิ รวบยอดเกี่ยวกับทอ่ ลำเลยี งของพืช

คำชี้แจง ใหน้ ักเรยี นเขียนแผนผังความคิดสรุปความคดิ รวบยอดเกย่ี วกับ
ท่อลำเลียงทไี่ ด้จากการศกึ ษา

ท่อลำเลยี ง

ท่อลำเลยี งนำ้ ทอ่ ลำเลยี งอาหาร

เซลลเ์ รียงต่อกนั เป็นทอ่ ลำเลียงน้ำและ เซลลเ์ รียงตอ่ กันเป็น ใบสรา้ งอาหารและส่ง
ยาวตง้ั แตร่ าก ลำต้น ธาตอุ าหารไปเลีย้ ง กลมุ่ แทรกอยู่กับท่อ มายังท่อลำเลยี งอาหาร
จนถึงใบ สว่ นตา่ งๆ ไปเล้ียงส่วนต่างๆ
ลำเลียงน้ำ

25 ชดุ ท่ี 3

ชุดกิจกรรมการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์ เร่ืองมหัศจรรยแ์ ห่งพืช ชน้ั ประถมศึกษาปีที่ 4

แนวคำตอบแบบฝึกหดั
ทา้ ยชุดกิจกรรมการเรยี นรู้

นักเรียนฝกึ คดิ วิเคราะห์ และเขยี นคำตอบใหถ้ กู ตอ้ ง

จุดประสงค์การเรียนรู้
สงั เกต และอธิบายหนา้ ท่ีของทอ่ ลำเลยี งของพชื ได้

คำชี้แจง ใหน้ ักเรยี นสงั เกตภาพแลว้ ตอบคำถามตอ่ ไปนี้ให้ถกู ต้อง

  1. จากภาพทอ่ ลำเลียงนำ้ ของพชื คอื หมายเลข………….
2. สว่ นประกอบของพืชหมายเลข  ทำหนา้ ทอี่ ะไร
ทำหนา้ ที่ ลำเลียงน้ำและธาตอุ าหารไปเลย้ี งส่วนต่างๆของพืช
3. หมายเลข  ทำหนา้ ท่อี ะไร
ทำหนา้ ท่ี ลำเลียอาหารทไี่ ด้จากกระบวนการร้างอาหารของ
พชื ไปเลย้ี งสว่ นต่างๆของพืช

ด.ช. โอปอ ทำการทดลองโดยนำดอกไม้สขี าวมาผา่ ลำตน้ เปน็ 2 ส่วน จากนัน้ นำลำต้น
ส่วนหนึ่งจุ่มลงในนํ้าสีแดง ลำต้นอีกส่วนหนึ่งจุ่มลงในนํ้าสีนํ้าเงิน (ดังภาพ) ตั้งทิ้งไว้
ประมาณ 3 ชั่วโมง หลังจากนั้น สังเกตเห็นว่า ด้านหนึ่งของดอกไมเ้ ปลีย่ นสีเป็นสีแดง
อกี ดา้ นหนง่ึ ของดอกไมเ้ ปลย่ี นสเี ปน็ สีน้าํ เงนิ

นำ้ สีแดง นำ้ สีน้ำเงนิ 1) นักเรียนคิดวา่ สแี ดงและสีนา้ํ เงินทดี่ อกไม้มาจากไหน

นำ้ สใี นแกว้ ทพี่ ชื ดดู ซึมเขา้ ไป

2) โครงสรา้ งสว่ นใดของพืชทที่ ำให้เกดิ ผลการทดลองนี้

ทอ่ ลำเลยี งน้ำของพชื

3) จากการทดลองนี้ สรปุ ผลได้ว่าอยา่ งไร

พืชดดู น้ำจากรากแล้วลำเลียงนำ้ ผา่ นทอ่ ลำเลียงน้ำ

เพ่ือไปเลี้ยงส่วนตา่ งๆของพืช

26 ชดุ ท่ี 3

ชุดกจิ กรรมการเรียนร้วู ิทยาศาสตร์ เรื่องมหศั จรรย์แห่งพืช ชน้ั ประถมศกึ ษาปีท่ี 4

เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี นชดุ ท่ี 3 ทอ่ ลำเลยี งของพชื

ข้อ ก ข ค ง
1. X
2. X
3. X
4. X
5. X
6. X
7. X
8. X
9. X
10. X

27 ชดุ ที่ 3

ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ เรือ่ งมหัศจรรย์แห่งพืช ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ 4

บรรณานกุ รม

จำนง ภาษาประเทศ และคณะ. หนังสอื เรียนวิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 กลุ่มสาระ
กกกกกกกกการเรียนร้วู ิทยาศาสตร์. กรงุ เทพ ฯ : สำนักพมิ พ์แม็ค จำกัด, 2553.
พมิ พ์พร อสัมภนิ พงศ์. คู่มอื เตรียมสอบวทิ ยาศาสตร์ ชัน้ ประถมศกึ ษาปีที่ 4 กลุ่มสาระการเรยี นรู้
กกกกกกกกวทิ ยาศาสตร์. กรงุ เทพ ฯ : บริษัทไฮเอ็ดพบั ลิชช่ิง จำกัด, 2551.
วรี ะ อนิ ศรี. Topical Test วทิ ยาศาสตร์ 4. กรงุ เทพฯ : ฟิสกิ ส์เซน็ เตอร์, 2555.
วรรณทิพา รอดแรงค้า และคณะ. การพัฒนาการคิดของครูด้วยกจิ กรรมทกั ษะกระบวนการทาง
กกกกกกกกวทิ ยาศาสตร์. กรงุ เทพ ฯ : สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ, 2542.

. หนงั สอื แบบฝกึ หดั วิทยาศาสตร์ ชนั้ ประถมศึกษาปที ี่ 4 กลุ่มสาระการเรยี นรู้
กกกกกกกกวทิ ยาศาสตร์. กรุงเทพ ฯ : สถาบนั พัฒนาคณุ ภาพวชิ าการ, 2557.
ศิริรัตน์ วงศศ์ ริ ิ และรักซอ้ น รัตนว์ จิ ิตตเ์ วช. คมู่ อื ครูหนังสอื เรยี นรายวชิ าพื้นฐานวทิ ยาศาสตร์
กกกกกกกกช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี 4. กรงุ เทพ ฯ : บริษทั อกั ษรเจริญทัศน์ จำกดั , 2553.
ศกึ ษาธกิ าร . กระทรวง. คู่มอื ครรู ายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ ชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ 4 กลุม่ สาระ
กกกกกกกกการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์. กรุงเทพ ฯ : โรงพมิ พ์ สกสค. ลาดพร้าว, 2555.
สมบัติ กาญจนรกั พงศ์. เทคนคิ การจดั การเรียนรู้แบบ 5E ที่เนน้ พัฒนาทักษะการคิดชนั้ สงู
กกกกกกกกกลมุ่ สาระการเรียนรูว้ ทิ ยาศาสตร์. กรุงเทพฯ : ธารอักษร, 2549.
เอกรินทร์ สี่มหาศาล และคณะ. แบบวัดและบนั ทึกผลการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ ชน้ั ประถมศกึ ษาปี
กกกกกกกกที่ 4 กลมุ่ สาระการเรียนรูว้ ทิ ยาศาสตร์. กรงุ เทพ ฯ : บรษิ ทั อกั ษรเจรญิ ทศั น์ จำกัด,
กกกกกกกก2551.

. แม่บทมาตรฐานวทิ ยาศาสตร์ ช้ันประถมศกึ ษาปีที่ 4 กลมุ่ สาระ
กกกกกกกกการเรียนรูวทิ ยาศาสตร์. พมิ พ์ครัง้ ท่ี 2. กรุงเทพ ฯ : บรษิ ัทอกั ษรเจริญทัศน์ จำกัด,
กกกกกกกก2553.