คู่มือ ฝึกสมองผู้สูงวัย เล่นอย่างไรไม่ให้สมองเสื่อม

คม่ ู ือ

ฝึ กสมองผสู้ งู วยั เลน่ อยา่ งไร?

ไมใ่ หส้ มองเส่อื ม

(สาหรบั ผสู้ งู อาย ุ และประชาชนท่ีสนใจ)

โดย นกั ศึกษาพยาบาลศาสตรช์ นั้ ปี ที่ 3 รน่ ุ ที่ 32
กลม่ ุ ท่ี 12

อาจารยช์ ยั วฒั น์ อ่อนไธสง
(อาจารยป์ ระจากลม่ ุ )

คานา

ภาวะสมองเสื่อมในผู้สงู อายุ เปน็ ภาวะของสมองทแี่ สดงออกถึงการเสื่อมถอยด้านเชาว์ปัญญา (cognitive
function) และทางด้านสติปัญญา (intellectual function) ของบุคคลท่ีมีอายุต้ังแต่ 60 ปี ข้ึนไป ซึ่งมีพฤตกิ รรม
การแสดงออกท่ีผิดปกติทางการรับรู้ ความจา จินตนาการ การคิดการใช้เหตุผล การคิดคานวณ การตัดสินใจและ
การใช้ภาษา เม่ือการดาเนนิ ของโรครนุ แรงมากขน้ึ จะพบบคุ ลิกภาพและ ระดับความรสู้ ึกตัว เปลย่ี นแปลงส่งผลต่อ
การทางานและการใช้ชีวติ ประจาวนั

หนงั สอื อเิ ล็กทรอนกิ ส์ E-book เร่อื ง ฝึกสมองผู้สูงวัย เล่นอย่างไร? ไมใ่ ห้สมองเสื่อม จัดทาข้ึนเพ่ือพัฒนา
หรือกระตุ้นการทางานของสมอง เพ่ือนาเสนอแนวทางการส่งเสริมความจาและสุขภาพจิตของผู้สูงอายุ โดยผ่าน
คู่มือ E-book “ฝึกสมองผู้สูงวัย เล่นอย่างไรไม่ให้สมองเส่ือม” เพ่ือป้องกันภาวะสมองเสื่อม เพื่อสารวจความพึง
พอใจในการใช้งานในแต่ละช่วงอายุ เพศ และระดับการศึกษา ซ่ึงข้อมูลในหนังสือเล่มน้ีประกอบด้วยสมองทางาน
อย่างไร? ความจาในผู้สูงอายุ แนวทางส่งเสริมความจา การออกแบบเกมฝึกสมอง การกระตุ้นสมอง Executive
Function และเกมพฒั นาสมอง

คณะผจู้ ัดทาหวงั วา่ รายงานเลม่ นจ้ี ะเปน็ ประโยชนแ์ ก่ผู้ท่ตี อ้ งการศึกษา และสนใจในการปอ้ งกันสมองเส่ือม
ในผู้สูงอายุ และนาเกมท่ีเก่ียวกับการฝึกสมองผู้สูงวัยไปปรับใช้ให้บรรลุตามวัตถุประสงค์ หากมีข้อผิดพลาด
ประการใด กลุ่มของพวกเรากต็ ้องขออภัยมา ณ ท่นี ้ี

คณะผู้จัดทา

สารบญั

เรอ่ื ง หนา้

สมองทำงำนอยำ่ งไร…………………………………………………………………………………………...1
ควำมจำในผสู้ ูงอำย…ุ ………………………………………………………………………………………….2
แนวทำงสง่ เสรมิ ควำมจำ…………………………………………………………………………………....3
กำรออกแบบเกมฝึกสมอง……………………………………………………………………………….....4
กำรกระตุน้ สมอง (Executive function)……………………………………………………...…..5
สรปุ แนวคิด……………………………………………………………………………………………………….6
เกมพัฒนำสมอง………………………………………………………………………………………………...7

กิจกรรมแนะนาตัว (ถามทวนชื่อ)…………………………………………………………………………….7
กิจกรรมจบั คู่กู้ความจา………………………………………………………………………………………….8
กจิ กรรมเล่าเรื่องประกอบภาพ (ส้มตา)…………………………………………………………………...9
กจิ กรรมเตมิ เข็มนาฬิกา…………………………………………………………………………………………10
กจิ กรรม 12 เดอื น……………………………………………………………………………………………….11
กิจกรรมฝึกสมอง “stroop test”………………………………………………………………………….12
กจิ กรรมศิลปะ ติดแปะรูปภาพ………………………………………………………………………………13
กจิ กรรม “Monica”…………………………………………………………………………………………….14
กจิ กรรมโป้งกอ้ ย………………………………………………………………………………………………….15
กิจกรรมวาดรูปทายภาพ……………………………………………………………………………………….16
กจิ กรรมพบั พดั …………………………………………………………………………………………………….17
กิจกรรมเรขาคณิต พาคดิ สขุ ใจ………………………………………………………………………………18
กิจกรรมยอ้ นวนั วาน……………………………………………………………………………………………..19
กิจกรรมจบั คู่ภาพทหี่ ายไป…………………………………………………………………………………….20

สารบญั (ต่อ)

เรอ่ื ง หนา้

กิจกรรมตบมอื ตบอก ตบไหล…่ …………………………………………………………………………….21
กจิ กรรม “Water Sort Puzzle”…………………………………………………………………………..22
กจิ กรรมเกม “Escape Car”…………………………………………………………………………………23
กจิ กรรมเกมจบั ค…ู่ ……………………………………………………………………………………………….24
กิจกรรมวาดรูปจากวัสดุธรรมชาต…ิ ……………………………………………………………………….25
กิจกรรมเกมใบค้ าชาเยน็ ……………………………………………………………………………………….26
กจิ กรรมดูให้ดี มีให้จา…………………………………………………………………………………………..27
กจิ กรรมจดั กล่มุ ภาพ…………………………………………………………………………………………….28
กิจกรรมซโู ดกุ ก้สู มอง………………………………………………………………………………………….29
กิจกรรมเกมสลบั ตัวอกั ษร…………………………………………………………………………………….30
บรรณำนกุ รม……………………………………………………………………………………………………………….31

01

สมองทางานอยา่ งไร?

ในชวี ิตประจาวนั ขณะทม่ี นษุ ย์กาลังคดิ ทาหนา้ ท่คี วบคุมการคดิ การหาเหตุผล
จะพบว่าสมองทั้งสองซีกทางานร่วมกัน แต่จะ การแสดงออกเชิงนามธรรมท่ีเน้นรายละเอียด
แสดงลักษณะเด่นออกมาแตกต่างกันไปตาม เช่น การนับจานวนเลข การบอกเวลา เป็นต้น
ความถนัดของแตล่ ะคน เพ่ือวิเคราะห์แปลความหมายข้อมูลจัดระบบแต่
ละขั้นตอนอย่างมีเหตุผล และสร้างข้อสรุปจาก
ข้อมูลท่เี ปน็ สัญลกั ษณ์

นักวิทยาศาสตร์เรียกว่า “สมองแห่ง สมองซีกขวำ (right hemisphere)
เหตุผล” (Rational Brain) สมองด้านนี้มักจะ นักวิทยาศาสตร์เรียกว่า “สมองแห่งสหัช
เป็นสมองด้านเด่นควบคุมเกี่ยวกับภาษา (พูด
เขียนอ่าน) ควบคุมเกี่ยวกับทักษะท่ีเป็น ญาณ” (Intuitive Brain) จะทาหน้าท่ีเกี่ยวกับ
motor Skill ความคิดสร้างสรรค์ การจินตนาการ การใช้
ประโยชน์จากรูปแบบ และรูปทรงเรขาคณิต
ดังนั้น การท่ีคนเราสามารถคิดสร้างสรรค์สิ่ง
ตา่ งๆ

02 2

ความจาในผสู้ งู อาย ุ กระบวนกำรเกดิ ควำมจำ
1 . ก า ร บั น ทึ ก ค ว า ม จ า ( Record /
ควำมจำ เป็นความสามารถของสมอง ใน
การเก็บสะสมข้อมูล โดยข้ึนอยู่กับระยะเวลาใน Registration) จั ด เ ป็ น ขั้ น ต อ น แ ร ก ข อ ง
การเก็บสะสม ความจาทาหนา้ ทค่ี อยจัดระเบียบ กระบวนการของความจา จะต้องอาศัยการ
ขอ้ มูล สิ่งท่ีเกิดขน้ึ ภายในจติ ใจ ทางานของตวั รบั ความรู้สึก

ประเภทของควำมจำ 2. การเก็บความจา (Storage) เป็นสว่ นท่ีมี
1. ความจาท่ีประสาทสัมผัส (Sensory ประสิทธิภาพสูงสุดของความจา การเก็บข้อมลู
นนั้ จดั เปน็ วิธีการแบบ Active process
memory) การรบั ขอ้ มลู จากประสาทสมั ผัส 3. การระลึกความจา (Recall) ต้องอาศัย
2 . ค ว า ม จ า ร ะ ย ะ ส้ั น ( Short-term กลไกการทางานของสมองหลายอย่างสาหรับ
ค้นหาความจาท่ีได้เก็บไว้ แต่ปัจจุบันยังไม่
memory) ความจาหรอื การรับร้ขู ้อมลู ท่ไี ด้รับ สามารถอธิบายกลไกไดช้ ดั เจน
3 . ค ว า ม จ า ร ะ ย ะ ย า ว ( Long-term
ปจั จยั ที่เก่ยี วขอ้ งกับควำมจำในผู้สูงอำยุ
memory) ความจาหรือข้อมูลท่ีมีการคงอยู่ได้ 1. ระบบประสาทการรบั รู้
ยาวนานตลอดชวี ิต 2. ความไม่ใสใ่ จทีจ่ ะเริม่ เรยี นรู้สง่ิ ใหม่ๆ
3. สภาพจิตใจและอารมณ์

03 3

แนวทางสง่ เสรมิ ความจา 3 ด้ำนกำรเช่ือมโยง การท่ีมนุษย์จะ

1 ด้ำนกำรคำนวณ การคานวณ จดจาสิ่งใดส่ิงหน่ึง ข้ันแรกจะต้องการใช้
ประสาทสมั ผัสรบั รูส้ ่ิงนัน้ และองคป์ ระกอบอีก
คณิตศาสตร์แบบง่าย เพื่อฝึกกระบวนการคิด อย่างคือ เวลา การจดจาเร่ืองใดเรื่องหนึ่งหรือ
สามารถใช้เทคนิค และทักษะกระบวนการทาง ส่ิงที่จาเป็นเหมือนแฟ้มงาน ซึ่งมีหลายอัน
คณิตศาสตร์ในการเล่น มีการฝึกฝน และ เชอ่ื มโยงกัน
ทบทวนสม่าเสมอจะช่วยทางด้านการส่งเสริม
ความจา ยบั ย้งั การเส่อื มของสมอง 4 ดำ้ นจนิ ตนำกำรหรอื กำรสร้ำงภำพ

2 ด้ำนกำรจัดระเบียบ การจัด ในใจ การสรา้ งภาพในใจหรือจินตนาการสมอง
จะสร้างการเช่ือมโยงขนึ้ มา เพ่ือทาความเข้าใจ
ระเบียบสื่อ การจัดการสิ่งเร้าหลายๆ สิ่งให้เป็น ส่ิงต่างๆ การหาความสัมพันธ์ การนึกภาพน้ัน
ระเบียบ ง่ายต่อการเก็บรักษาข้อมูล การวาง ห า ก น า ข้ อ มู ล อ ย่ า ง ห นึ่ ง ไ ป เ ชื่ อ ม โ ย ง กั บ
การคดิ ใหเ้ ปน็ ระบบ แนวความคดิ หรอื ส่งิ ทคี่ นุ้ เคย

5 ดำ้ นกำรใช้รหัสช่วยจำ

ก า ร ใ ช้ สั ญ ลั ก ษ ณ์ ห รื อ ร หั ส ช่ ว ย จ า ส่ิ ง ข อ ง
บางอย่างจะช่วยให้ง่ายในการจา การสร้างรหัส
ช่วยจา เพื่อให้เกิดการเช่ือมโยงช่วยในการ
ลาดับกระบวนการจาให้จดจาข้อมูลได้ง่ายข้ึน
และสะดวกสาหรับการจาง่ายต่อการเชื่อมโยง
ซึ่งสามารถอ้างอิงจุดได้ง่ายเพ่ือได้ใช้กับเร่ือง
ใดๆ กระตนุ้ ความจา

04 4

การออกแบบเกมฝึ กสมอง 3. เกมจะต้องมีโครงสร้า งโหมด กา ร
ฝึกอบรม ประกอบด้วย คาแนะนาในการเล่น
การออกแบบเกมฝึกสมองสาหรับผู้สูงอายุ เกม วธิ กี ารเลน่ กฎกตกิ า
ใ ห้ มี ค ว า ม ค ร อ บ ค ลุ ม เ น้ื อ ห า ใ น ด้ า น ข อ ง
กระบวนการจา โดยมีหลักเกณฑ์ในการ 4. ด้านการออกแบบเกมฝึกสมองสาหรับ
ออกแบบเกมฝึกสมองสาหรับผู้สูงอายุตามความ ผ้สู ูงอายุ
เหมาะสมกบั ขอ้ จากดั ของผ้สู ูงอายุ ดังน้ี
4.1 รูปแบบตัวอักษรควรเหมาะสาหรับ
1. ค า นึ ง ถึ ง ค ว า ม ส อ ด ค ล้ อ ง กั บ ก า ร แสดงผลทางหน้าจอคอมพิวเตอร์ ตัวอักษรที่
เปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกายของผู้สูงอายุ โดย เหมาะสมสาหรบั ผ้สู ูงอายุ
รูปแบบของเกมควรมีความง่ายต่อการใช้งาน มี
ความยดื หยนุ่ และเหมาะสมกับผ้สู ูงอายุด้วยการ 4.2 สีตัวอักษรแตกต่างจากสีพ้ืนหลัง
ใช้ภาพ และสัญลักษณ์ไม่ซับซ้อน ยากต่อการใช้ อย่างชัดเจน
งานของผู้สงู อายุ
4.3 ปุ่มกดขนาดท่ีเหมาะสม มีลักษณะ
2. เนื้อหาของเกมเป็นกิจกรรมท่ีเก่ียวข้อง วงกลม สเี่ หลี่ยม หรือลูกศร
ในการดาเนินชีวิตประจาวัน กระตุ้นสมองให้
จดจา ให้ผู้สูงอายุเกิดการปฏิสัมพันธ์กับบุคคล
รอบข้าง โดยเกมมีการปรับระดับความยากง่าย
ในการเรียนรู้

5

05

“การกระตนุ้ สมอง”

Executive Function

หน้า ท่ีบริหา รจัดกา รข อ งสมอ ง เ ป็ น จัดกำรของสมองประกอบด้วยทักษะ
กระบวนการทางานของสมองในหลายๆ ส่วน สำคญั 9 ด้ำน ได้แก่
เชื่อมโยงกันในการจัดการกระบวนการทางการ
ร้คู ดิ เก่ยี วข้องกับการทางานของสมอง เปน็ การ 1) ความมุง่ มน่ั มีเป้าหมาย
ทางานของสมองส่วนหน้า และการทางาน 2) การรเิ ริ่มและลงมือทา
ประสานกันของสมอง เป็นบริเวณของสมองท่ี 3) คดิ ยดื หย่นุ และการปรับตัว
ท า ห น้ า ที่ ส า คั ญ ที่ สุ ด ซ่ึ ง เ ก่ี ย ว ข้ อ ง กั บ 4) ความจาทางาน
กระบวนการคิด ความรู้สึก การกระทาต่างๆ มี 5) การวางแผนและจัดระบบดาเนนิ การ
ความมุ่งม่ันท่ีจะทาให้สาเร็จ อดทนและรู้จัก 6) การกากบั และตรวจสอบตนเอง
แกป้ ัญหา ความสามารถในการควบคุมความคิด 7) การยบั ยง้ั ข่มใจ
ตนเอง รวมถึงการทางานท่ซี บั ซ้อนจนสาเรจ็ 8) สมาธิ จดจอ่ ใส่
9) การควบคุมอารมณ์

ห น้ า ที่ บ ริ ห า ร จั ด ก า ร ข อ ง ส ม อ ง มี
ค ว า ม ส า คั ญ ต่ อ ม นุ ษ ย์ เ นื่ อ ง จ า ก เ ป็ น
กระบวนการพ้ืนฐานที่จาเป็นและเกี่ยวข้องกับ
ความสามารถของสมอง หน้าที่บริหารจัดการ
จะมีการพฒั นาแตกตา่ งกันไปในแต่ละช่วงวัย

4. ดำ้ นกำรเชอ่ื มโยง 6

06 ค ว า ม สั ม พั น ธ์ กั น ร ะห ว่ า ง อ ดี ต กั บ ปัจ จุบัน มี

“สรปุ แนวคิด” กระบวนการไปสู่แฟ้มน้ัน การจดจาส่ิงต่างๆ และการนึก

1. แนวคิดทฤษฎีแอคคินสนั และชฟิ ฟรนิ ย้อน ต้องมีการใช้เร่อื งของความสัมพนั ธเ์ ชอื่ มโยง ระหว่าง

การบริหารสมอง ทาให้สมองทุกส่วนเกิดการตื่นตัว เวลากบั สิ่งทจี่ า
ทาให้แขนงเซลล์ ประสาทแตกก่ิงก้านสาขา เซลล์สมอง
สื่อสารกันมากขึ้น มีการเช่ือมโยงเซลล์ประสาทสมอง ตวั อยำ่ งเกม 1. กจิ กรรม ศิลปะติดแปะรูปภาพ
แขง็ แรงข้นึ และเมอื่ เซลลส์ มองแขง็ แรงขน้ึ
ตัวอยำ่ งเกม 1. กิจกรรมแนะนาตวั (ถามทวนช่ือ) 2. กิจกรรมจับคภู่ าพทีห่ ายไป

2. กิจกรรมจบั คูก่ คู้ วามจา 3. กิจกรรม WaterSortPuzzle
3. กจิ กรรมเตมิ เข็มนาฬิกา
4. กิจกรรม 12 เดือน 4. เกม “Escape Car”
5. กิจกรรม วาดรูปทายภาพ
6. กจิ กรรม การพบั พดั 5. กิจกรรมจัดกล่มุ ภาพ

2. นิวโรบคิ ส์เอ็กเซอร์ไซส์ 6. กิจกรรม เกมสลบั ตวั อักษร

การจัดกิจกรรมส่งเสริมความจาเพอื่ ชะลอภาวะสมอง 5. กำรทำงำนของควำมคดิ และประสทิ ธิภำพของ
เส่อื ม การทากิจกรรมโดยปรับใช้ประสาทสมั ผสั ทง้ั 5 รวม
กับอารมณ์ เพ่ือกระตุ้นให้เนื้อเย่ือประสาทตื่นตัว แขนง สมอง รว่ มกบั กำรรบั รู้
เซลล์ประสาทแตกกิ่งก้านสาขา ทาให้สมองเกิดการหล่ัง
สารนวิ โรโทฟนิ ส์ ทาใหเ้ ซลล์สมองแข็งแรงขนึ้ และทางาน กระบวนการการทางานของสมอง ด้านความคิด
อยา่ งมีประสทิ ธิภาพ
ความเข้าใจของผู้สูงอายุจากการทาหน้าที่ ซึ่งครอบคลุม
ตวั อยำ่ งเกม 1. กิจกรรมตบมอื ตบอก ตบไหล่
2. กิจกรรม โป้งก้อย เน้ือหา 6 ด้าน ได้แก่ การรับรู้ การจดจา ความใส่ใจ การ

3. ปรชั ญำมอนเตสซอรี่ คานวณ ภาษาและการระลึกได้

พฒั นาจากการจดั กิจกรรมใหเ้ ดก็ กลุ่มสมาธิสัน้ โดยให้ ตัวอยำ่ งเกม 1. กิจกรรม Monica
ความสาคัญกับศักยภาพ รายบุคคลมีการพัฒนาอย่าง
สมดลุ เปน็ องค์รวม เนน้ เร่ืองการมอี สิ ระตามระยะเวลา 2. เกมวาดรูปจากวสั ดุธรรมชาติ
ตวั อยำ่ งเกม 1. กจิ กรรม เกมจับคู่
3. เกมใบ้คาชาเย็น

4. กิจกรรม ซโู ดกุ ก้สู มอง

5. ดใู ห้ดี มีให้จา

6. กำรบำบดั ด้วยกำรรบั รู้ตำมควำมเปน็ จรงิ

เป็นกิจกรรมบาบัดท่ชี ่วยส่งเสริมการรบั ร้สู ถานการณ์

ทเี่ ป็นจรงิ โดยมงุ่ เน้นให้ผสู้ ูงอายไุ ด้เรยี นรู้สิง่ ตา่ งๆ รอบตวั

ได้ใหม่อกี ครง้ั หนง่ึ

ตัวอย่ำงเกม 1. กจิ กรรมฝกึ สมอง “stroop test”

2. กิจกรรมย้อนวนั วาน

3. กิจกรรมเลา่ เรอื่ งประกอบภาพ (สม้ ตา)

4. กิจกรรม เรขาคณิต พาคดิ สุขใจ

07 7

“เกมพฒั นาสมอง” แนวคดิ
การบริหารสมอง ทาให้สมองทุกสว่ นเกิด
1 กจิ กรรมแนะนำตวั (ถำมทวนช่อื )
การตื่นตัว ทาให้แขนงเซลล์ ประสาทแตก
วตั ถุประสงค์ ก่ิงก้านสาขา เซลล์สมองสื่อสารกันมากข้ึน มี
1. เพอ่ื ฝึกความจา การเชื่อมโยงเซลล์ประสาทสมองแข็งแรงขึ้น
2. ช่วยกระตุ้นกระบวนการสังเกต และ และเมื่อ เซลล์สมองแข็งแรงขึน้ จะทาใหส้ มอง
ทางานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลต่อการ
จดจา ฟืน้ ฟูความจาระยะส้ัน
วธิ กี ำรเล่น
ประโยชนท์ ไ่ี ด้
1. ไดฝ้ ึกการจดจา 1. แนะนาตัว “ช่ือน้อง…….” และให้
2. ฝึกการสังเกตลักษณะเฉพาะ เพื่อ ผูส้ ูงอายจุ ดจาชื่อ และใบหนา้

จดจา 2. เมื่อแนะนาตัวเสร็จ ถามผู้สูงอายุว่า
3. ช่วยกระตุ้น สมองด้านการรู้คิดและ คนน้ี “ชอ่ื น้อง…..” เมอ่ื ตอบถกู จะใหร้ างวัล

เพิ่มประสิทธิภาพด้านความจา และด้านการ 3. ให้คนมายืน 2 คน แล้วถามผู้สูงอายุ
สงั เกตดขี นึ้ ว่า คนไหน “ช่ือน้อง……” เมื่อตอบถูกจะให้
รางวัล
ระยะเวลำในกำรทำกิจกรรม 15-20 นาที

อปุ กรณ์ 1. ไมค์
2. ลาโพง

07 8

“เกมพฒั นาสมอง” แนวคดิ
การบริหารสมอง ทาให้สมองทุกส่วน
2 กิจกรรมจับคู่ก้คู วำมจำ
เกิดการต่ืนตัว ทาให้แขนงเซลล์ ประสาทแตก
วตั ถุประสงค์ ก่ิงก้านสาขา เซลล์สมองสื่อสารกันมากขึ้น มี
1. เพ่อื ฝกึ ความจาและการวางแผน การเช่ือมโยงเซลล์ประสาทสมองแข็งแรงขึ้น
2. ช่วยกระตุ้นกระบวนการคิด และ และเมื่อ เซลลส์ มองแข็งแรงขึ้น จะทาให้สมอง
ทางานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลต่อการ
จดจา ฟ้นื ฟคู วามจาระยะสั้น

ประโยชนท์ ไ่ี ด้ วธิ ีกำรเล่น
1. ไดฝ้ ึกการมองเหน็ 1. ควา่ แผ่นการด์ จานวน 30 แผ่น ไมใ่ ห้
2. ฝกึ ความจา ฝกึ การคดิ เชอ่ื มโยง และ
มองเห็นภาพ สลบั แผ่นการ์ด
การวางแผน 2. วางการ์ดเรียง 5 แถว แถวล่ะ 6
3. ช่วยกระตุ้นสมองด้านการรู้คิดและ
บรรทัด
เพ่ิมประสิทธิภาพด้านความจา และด้านการ 3. เปดิ การ์ดไดท้ ลี ะ 2 คร้งั
บริหารจัดการดขี ึน้ 4. อาจจะเรม่ิ ตน้ เลน่ จาก 10 แผ่น

ระยะเวลำในกำรทำกจิ กรรม 10-15 นาที (5 คู่) ถ้าทาได้ให้เพิ่มจานวนการ์ดขึ้นเรื่อย ๆ
เชน่ เปน็ 12, 16, 20 แผน่ ตามลาดบั
อปุ กรณ์
รปู ภาพตา่ ง ๆท่เี หมอื นกนั รปู ละ 1 คู่

07 9

“เกมพฒั นาสมอง” แนวคิด
เป็นกิจกรรมบาบัดท่ีช่วยส่งเสริมการ
3 กจิ กรรมเลำ่ เร่ืองประกอบภำพ (สม้ ตำ)
รับรู้สถานการณ์ที่เป็นจริง โดยมุ่งเน้นให้
วัตถปุ ระสงค์ ผู้สูงอายุได้เรียนรู้ส่ิงต่างๆ รอบตัวได้ใหม่อีก
1. เพ่ือฝึกความจา กระตุ้นการทางาน คร้ังหน่ึง

ของสมองอยา่ งมีประสิทธิภาพ วิธีกำรเลน่
2. ช่วยกระตุ้นกระบวนการคิดวิเคราะห์ 1. ให้คนมายืนถือรูปภาพ เช่น ถือรูป

เป็นข้นั ตอน “ครก” แล้วถามผู้สูงอายุว่า สามารถนาไปใช้
ในการตาสม้ ตาได้หรือไมถ่ ือรูป “หมวก” แล้ว
ประโยชนท์ ่ีได้ ถามผู้สูงอายุว่า สามารถนาไปใช้ในการตา
1. ฝึกการวิเคราะห์เป็นข้ันตอน เพื่อ ส้มตาไดห้ รือไม่

จดจาทาใหส้ มองทางานไดอ้ ย่างมีประสทิ ธิภาพ 2. เม่ือถามเสร็จ ผู้สูงอายุสามารถตอบ
สง่ ผลตอ่ การฟื้นฟูความจาระยะส้ัน ถกู จะมรี างวลั ให้

2. ช่วยกระตุ้นสมองด้านการรู้คิดและ 3. เม่ือเลือกอุปกรณ์ตาส้มตาได้แล้ว ก็
เพ่ิมประสิทธิภาพด้านความจา และด้านการ จะเป็นการจัดเรียงภาพว่าข้ันตอนการตา
สงั เกตดขี น้ึ ส้มตาขั้นตอนแรก ต้องเตรียมอะไรบ้าง ไป
จ น ถึ ง ข้ั น ต อ น สุ ด ท้ า ย ข อ ง ก า ร ต า ส้ ม ต า
ระยะเวลำในกำรทำกจิ กรรม 10-15 นาที ตวั อย่างเชน่ เตรยี ม ครก-ตาพรกิ -ตากระเทียม
จนถึงขน้ั ตอนสุดท้ายเปน็ ตน้
อุปกรณ์
1. รูปภาพท่ีเกี่ยวข้องกับการตาส้มตา

และที่ไมเ่ ก่ียวข้องกบั การตาสม้ ตา
2. ลาโพง ไมค์

07 10

“เกมพฒั นาสมอง” แนวคดิ
การบริหารสมอง ทาให้สมองทุกส่วนเกิดการ
4 กจิ กรรมเตมิ เขม็ นำฬกิ ำ ต่ืนตัว ทาให้แขนงเซลล์ ประสาทแตก
ก่ิงก้านสาขา เซลล์สมองสื่อสารกันมากข้ึน มี
วตั ถปุ ระสงค์ การเช่ือมโยงเซลล์ประสาทสมองแข็งแรงข้ึน
1. เพ่ือให้ผู้สูงอายุได้ฝึกสมาธิและฝึก และเมือ่ เซลล์สมองแขง็ แรงขนึ้ จะทาใหส้ มอง
ทางานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลต่อการ
ทกั ษะในการจา ฟนื้ ฟคู วามจาระยะสั้น
2. เพ่ือให้ผู้สูงอายุได้ฝึกทักษะการ วิธกี ำรเล่น

วางแผน 1. นาภาพนาฬิกา และดินสอ ให้
3. เพื่อให้ผู้สูงอายุได้ฝึกสมาธิและฝึก ผู้สูงอายุ

ทักษะในการคิด 2. เป็นเพลงพาผสู้ ูงอายุเตน้ ใหเ้ กิดความ
บนั เทิง
ประโยชน์ที่ได้
1. ได้ฝึกการช่วยฟื้นความจาในเรื่อง 3. ให้ผู้สูงอายุจับหู ถ้าเพลงหยุดให้รีบ
เตรียมจับดนิ สอ
การรบั รู้เรอ่ื งเวลา
2. ช่วยกระตุ้น สมองด้านการรู้คิดและ 4. ปิดเพลงแล้วบอกเวลา อย่างช้าๆ
แลว้ ให้ผสู้ งู อายุเตมิ เขม็ นาฬกิ าลง
เพมิ่ ประสิทธภิ าพด้านความจา
3. ชะลอการเกิดอาการอัลไซเมอร์ 5. ถ้าหากผู้สูงอายุคนไหนทาเสร็จก็จะ
ใหย้ กมือ แลว้ ทวนซ้าว่าเวลานี้คือเวลาเท่าไหร่
สมองเสอ่ื ม หรือโรคทเี่ ก่ียวขอ้ งกบั สมอง
6. ถ้าตอบไม่ถูกก็จะให้เพ่ือนร่วมทีม
อุปกรณ์ ไมค,์ ลาโพง, ภาพนาฬกิ า, ดนิ สอ อธบิ ายและใหค้ วามร้เู พ่ือเปน็ การทบทวนและ
ชว่ ยฟน้ื คืนความจาในการรบั รู้เวลา

07 11

“เกมพฒั นาสมอง” แนวคิด
การบริหารสมอง ทาให้สมองทุกส่วนเกิด
5 กิจกรรม 12 เดือน
การต่ืนตัว ทาให้แขนงเซลล์ ประสาทแตก
วตั ถปุ ระสงค์ กิ่งก้านสาขา เซลล์สมองส่ือสารกันมากขึ้น มี
1. เพื่อให้ผู้สูงอายุได้ฝึกสมาธิและฝึก การเชื่อมโยงเซลล์ประสาทสมองแข็งแรงข้ึน
และเมื่อ เซลล์สมองแข็งแรงข้ึน จะทาให้สมอง
ทักษะในการจา ทางานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลต่อการ
2. เพ่ือให้ผู้สูงอายุได้ฝึกทักษะประสาท ฟื้นฟูความจาระยะส้ัน

สมั ผัสทางการฟัง วธิ กี ำรเล่น
3. เพ่ือให้ผู้สูงอายุได้ฝึกสมาธิและฝึก 1. เปิดเพลง 12 เดอื นใหผ้ สู้ งู อายุฟงั 3 รอบ
2. พาผู้สูงอายุ ท่อง เดือน ทั้ง 12 เดือน
ทักษะในการคิด
พรอ้ มกนั ประมาณ 2 รอบ
ประโยชนท์ ่ีได้ 3. เปิดเพลง12เดือนคลอเบาๆจากนั้นส่ง
1. ได้ฝึกการจดจา
2. ช่วยกระตุ้น สมองด้านการรู้คิดและ กระป๋องแป้งใหผ้ ู้สงู อายุ
4. ปิดเพลงแล้วถามผสู้ ูงอายุว่า เช่น เดือนนี้
เพ่ิมประสิทธิภาพด้านความจา และด้านการ
สังเกตดขี ึน้ เดือนมถิ ุนายน แลว้ เดือนต่อไปเดือนอะไร.....
5. ถ้าหากผู้สูงอายุไม่สามารถตอบได้ เราก็
3. ชะลอการเกิดอาการอัลไซเมอร์
สมองเสอื่ ม หรือโรคทีเ่ ก่ยี วข้องกับสมอง พาทวนเดอื นทั้ง 12 เดือนอีกครงั้
6. หลังจากเล่นกิจกรรม 12 เดือนเสร็จ ก็
4. ลดภาวะซึมเศร้า
พาผู้สูงอายทุ วนเดือนอกี 1 ครง้ั
ระยะเวลำในกำรทำกจิ กรรม 10-15 นาที

อุปกรณ์ ไมค์, ลาโพง, เพลง 12 เดือน,
กระปกุ แป้ง

07 12

“เกมพฒั นาสมอง” แนวคิด
เปน็ กิจกรรมบาบดั ท่ีช่วยส่งเสริมการรับรู้
6 กจิ กรรมฝกึ สมอง “stroop test”
สถานการณท์ ีเ่ ป็นจริง โดยมุ่งเน้นใหผ้ ู้สูงอายุได้
วตั ถปุ ระสงค์ เรยี นรสู้ ่ิงต่างๆ รอบตวั ได้ใหมอ่ ีกครัง้ หนึ่ง
1. เพ่ือกระตุ้นการทางานของสมอ งให้
วธิ ีกำรเลน่
ผู้สูงอายุได้พัฒนาความจา 1. ตั้งสตใิ หด้ ี
2. เพื่อเป็นการป้องกันการเกิดอัลไซเมอร์ใน 2. ดูท่สี ีเปน็ หลัก ไมอ่ า่ นตามคา
3. อ่านออกเสียง ตามสีท่ีเห็น (เช่น เห็นสี
ผู้สงู อายุ
เขียว ก็อ่าน สเี ขยี ว)
ประโยชน์ท่ไี ด้ 4. โดยจะเลน่ ท้ังหมด 2 คร้งั
1. กระตุ้นประสาทความคิดร่วมกับ การ

มองเห็น
2. ชว่ ยฟน้ื ฟูความทรงจาในคนวัยผสู้ งู อายุ
3. ช่วยพฒั นาเร่ืองความทรงจา ใหส้ ามารถ

จดจาสง่ิ ต่างๆ ไดด้ ียงิ่ ขึ้น

ระยะเวลำในกำรทำกิจกรรม 10-15 นาที

อปุ กรณ์ กระดานบอร์ดรปู ภาพสตี ามการอ่าน

07 13

“เกมพฒั นาสมอง” แนวคดิ
ความสัมพันธ์กันระหว่างอดีตกับปัจจบุ ัน
7 กจิ กรรมศิลปะตดิ แปะรูปภำพ
มีกระบวนการไปสู่แฟ้มนั้น การจดจาส่ิงต่างๆ
วตั ถปุ ระสงค์ และการนึกย้อน ต้องมีการใช้เร่ืองขอ ง
เพอ่ื กระต้นุ สมองและความจาเพิ่มสมาธิ ความสมั พนั ธเ์ ช่ือมโยง ระหวา่ งเวลากบั ส่ิงทจี่ า

ประโยชนท์ ่ีได้ วธิ กี ำรเล่น
1. กระตุ้นประสาทความคิดร่วมกับ การ 1. ตัดกระดาษสตี ่าง ๆ เป็นเสน้ ยาว ๆ เตรยี ม

มองเห็น ไว้ก่อนเพ่ือง่ายต่อการให้ผู้สูงอายุฉีกในขั้นตอน
2. ฝกึ ความคิดสรา้ งสรรค์ ต่อไป
3. สง่ เสริมการใช้กล้ามเน้อื มัดเล็ก
2. ให้ผู้สูงอายุ ฉีกหรือตัดกระดาษออกมา
ระยะเวลำในกำรทำกิจกรรม 30 นาที เป็นช้ินๆ ผู้ดูแลอาจเตรียมถ้วยหรือแก้วไว้
ผู้สงู อายุใสก่ ระดาษสีทีฉ่ กี หรอื ตดั แล้ว โดยแยกสี
อปุ กรณ์ 1. ภาพวาดไม่มีสี ให้ชัดเจน เพื่อจะง่ายต่อการหยิบสีและกระดาษ
2. กระดาษสี กจ็ ะไม่ปลิว
3. กาว
3. เม่ือเตรียมอุปกรณ์เสร็จแล้ว ให้ผู้สูงอายุ
ทากาวลงบนภาพทลี ะส่วน แลว้ นากระดาษท่ีฉีก
เตรียมไวม้ าปะลงไปบนภาพวาด

4. นาชิ้นงานไปตาก หรือรอจนกาวแหง้

แนวคดิ 14

07 กระบวนการการทางานของสมอง ด้าน

“เกมพฒั นาสมอง” ความคิดความเข้าใจของผู้สูงอายุจากการทา

8 กิจกรรม Monica หน้าท่ีซ่ึงครอบคลุมเนื้อหา 6 ด้าน ได้แก่ การ

วตั ถุประสงค์ รับรู้ การจดจา ความใส่ใจ การคานวณ ภาษา
1. เพ่ือพัฒนาความสามารถในการสร้าง
และการระลึกได้
ความสัมพันธ์ระหว่างข้อมูลที่เรียนรู้ใหม่กับ
ขอ้ มูลเกา่ วิธีกำรเล่น

2. เพื่อกระตุ้นสง่ เสริมกระบวนการจา เกมจะเน้นการใช้ภาพ หรือไอคอนง่ายๆ

ประโยชน์ท่ีได้ เพื่อให้งา่ ยต่อการจดจา
1. ด้ า น ก า ร เ ชื่ อ ม โ ย ง เ พื่ อ พั ฒ น า
1. แบ่งผู้เล่นออกเป็น 2 ทีม เพ่ือทาการ
ความสามารถในการสร้างความสัมพันธ์ระหวา่ ง
ข้อมูลทเี่ รยี นรู้ใหม่กบั ขอ้ มูลเก่า แขง่ ขัน

2. ด้านจินตนาการหรือสร้างภาพในใจ 2. ผู้ควบคุมเกมจะเปิดภาพที่ 1 ให้
โดยการจับคู่สิ่งต่างๆในภาพให้เป็นคู่ โดย
พิจารณาจากความคล้ายคลึงที่ผู้ใช้คิดว่ามี ผู้สูงอายุดูและจดจาภาพ เปิดภาพท่ี 2 ให้
เหตุผลมากท่ีสุด
ผู้สูงอายุ เปรยี บเทียบกบั ภาพที่1
ระยะเวลำในกำรทำกจิ กรรม 30 นาที
3. แต่ละทีมเปรียบเทียมความเหมือน
อปุ กรณ์ โทรศพั ทม์ อื ถอื /ไอแพด
หรอื แตกต่างของภาพ

5. หากเหมือนให้ทีมยกเคร่ืองหมายถูก

หากแตกต่างใหย้ กเครอื่ งหมายผิด

07 15

“เกมพฒั นาสมอง” แนวคดิ
การจัดกิจกรรมส่งเสริมความจาเพื่อ
9 กจิ กรรมโปง้ กอ้ ย
ชะลอภาวะสมองเสอ่ื ม การทากจิ กรรมโดยปรับ
วัตถุประสงค์ ใช้ประสาทสัมผัสทั้ง 5 รวมกับอารมณ์ เพื่อ
1. เพื่อให้ผู้สูงอายุได้ฝึกสมาธิและฝึก กระตุ้นให้เนื้อเย่ือประสาทตื่นตัว แขนง เซลล์
ประสาทแตกก่ิงก้านสาขาทาให้สมองเกิดการ
ทักษะในการจา หล่ังสารนิวโรโทฟินส์ ทาให้เซลล์สมองแข็งแรง
2. เพ่ือให้ผู้สูงอายุได้ฝึกทักษะประสาท ข้ึนและทางานอย่างมีประสทิ ธภิ าพ

สมั ผัสทางการมอง วธิ กี ำรเล่น
3. เพื่อให้ผู้สูงอายุได้ฝึกทักษะประสาท 1. ท่าโป้งก้อย มือซ้ายชูนว้ิ โป้ง มือขวาชูน้ิวก้อย
แลว้ ให้สลบั เปล่ียนเป็น มอื ซ้ายชูนว้ิ กอ้ ย มือขวา
สัมผสั ทางการฟัง ชนู ว้ิ โป้ง ทาสลบั กนั เรอื่ ย ๆ
2. ท่ากาแบ มือซ้ายกา มือขวาแบ แล้วสลับ
ประโยชน์ท่ไี ด้ เปล่ียนเป็น มือซ้ายแบ มือขวากา ทาสลับกัน
1. ชะลอการเกิดอาการอัลไซเมอร์ สมอง เรอื่ ย ๆ

เสอื่ ม หรอื โรคทเี่ ก่ยี วข้องกับสมอง
2. ลดภาวะซึมเศร้า
3. ชว่ ยกระตนุ้ กระบวนการคดิ และจดจา

ระยะเวลำในกำรทำกิจกรรม 10 นาที

อปุ กรณ์ ไม่มี

07 16

“เกมพฒั นาสมอง” แนวคิด
การบริหารสมอง ทาให้สมองทุกส่วนเกิด
10 กจิ กรรมวำดรูปทำยภำพ
การตื่นตัว ทาให้แขนงเซลล์ ประสาทแตก
วัตถุประสงค์ กิง่ กา้ นสาขา เซลล์สมองสอื่ สารกันมากขึ้น มกี าร
1. เพ่ือให้ผู้สูงอายุได้ฝึกสมาธิและฝึก เช่อื มโยงเซลล์ประสาทสมองแข็งแรงขน้ึ และเมือ่
เซลล์สมองแข็งแรงขึ้น จะทาให้สมองทางานได้
ทักษะในการคิด อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลต่อการฟื้นฟูความจา
2. เพ่ือให้ผู้สูงอายุได้ฝึกทักษะประสาท ระยะสนั้
วิธกี ำรเลน่
สัมผัสทางการมอง
1. แบ่งกลุ่มกลุ่มละ 5 - 10 คน เลือก
ประโยชนท์ ี่ได้ หัวหน้ากลุ่มและแจกกระดาษให้หัวหน้ากลุ่ม 1
1. ช่วยกระตนุ้ กระบวนการคิด และจดจา ใบ
2. ได้กระต้นุ หรือพัฒนา
2. ให้กับหัวหน้ากลุ่มวาดรูปตามคาส่ังที่
ระยะเวลำในกำรทำกิจกรรม 20 นาที ได้รับ

อปุ กรณ์ 1. กระดาษไว้สาหรับวาดรูป 3. ให้สมาชกิ ในกลมุ่ ทายวา่ เปน็ รปู อะไร
2. ปากกาสี

07 17

“เกมพฒั นาสมอง” แนวคิด
การบริหารสมอง ทาให้สมองทุกส่วนเกิด
11 กิจกรรมกำรพบั พัด
การต่ืนตัว ทาให้แขนงเซลล์ ประสาทแตก
วัตถปุ ระสงค์ ก่ิงกา้ นสาขา เซลล์สมองสือ่ สารกันมากข้ึน มีการ
เ พ่ื อ ช ะ ล อ ก า ร เ ค ล่ื อ น ไ ห ว ท่ี ติ ด ขั ด ไ ม่ เชื่อมโยงเซลล์ประสาทสมองแข็งแรงขน้ึ และเมอ่ื
เซลล์สมองแข็งแรงข้ึน จะทาให้สมองทางานได้
ราบเรียบ ทางานไม่ประสานกันหรือเคลื่อนไหว อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลต่อการฟื้นฟูความจา
ช้าลงในชวี ิตประจาวนั ของผสู้ ูงวัย ระยะสน้ั

ประโยชน์ทีไ่ ด้ วิธีกำรเล่น
1. ด้านการกะระยะทางสายตา หากมี 1. แจกกระดาษและปากกาให้ผสู้ งู อายุ
2. นากระดาษมาพับ เป็นใบพัด โดยมี
ปัญหาทางสายตามากสามารถใช้สีเมจิกสีดา
ลากเส้นให้พับตามแนวสามารถเพ่ิมความยาก ตัวอยา่ งสาธิตให้ดู
ง่ายด้วยการเพ่ิมหรือลดขนาดชอ่ งว่างได้

2. สหสัมพันธ์ของการใช้แขนและมือสอง
ข้างให้สามารถใช้แขนและมือในชีวิตประจาวัน
ไดอ้ ย่างไมต่ ดิ ขดั ในขนั้ ตอนของการพบั กระดาษ

ระยะเวลำในกำรทำกิจกรรม 15-20 นาที
อปุ กรณ์ การดาษ A4

07 18

“เกมพฒั นาสมอง” แนวคิด
เป็นกิจกรรมบาบัดที่ช่วยส่งเสริมการรับรู้
12 กจิ กรรมเรขำคณิต พำคิดสุขใจ
สถานการณ์ท่ีเป็นจริง โดยมุ่งเน้นให้ผู้สูงอายุได้
วัตถุประสงค์ เรยี นรู้สิง่ ตา่ งๆ รอบตัวได้ใหมอ่ กี คร้งั หน่งึ
เพื่อช่วยเพ่ิมประสิทธิภาพในการจดจา
วิธกี ำรเลน่
ช่วยผอ่ นคลายความตงึ เครยี ด 1. นาภาพ รูป วงกลม, สามเหล่ียม, ห้า

ประโยชน์ทไ่ี ด้ เหล่ียม, ส่ีเหล่ียม นามาโชว์ให้ผู้เล่นได้เห็นแต่ละ
1. ช่วยกระตุ้นการทางานของสมอง ภาพแลว้ บอกช่อื ของแตล่ ะภาพวา่ เป็นรปู อะไร

ด้านซา้ ยได้ดมี ากยิ่งข้ึน 2. แจกกระดาษ A4 ให้กับผู้เล่นพร้อมกับ
2. มสี มาธิมากขนึ้ ปากกาสี
3. เปน็ การปรบั อารมณ์ มคี วามใจเยน็ ไม่
3. ให้ผู้เล่นวาดภาพตามรูปที่ให้ดู โดยให้ผู้
โมโหฉนุ เฉียวหรือใจร้อน เลน่ ใชม้ ือท้ัง 2 ข้างในการวาดภาพ

ระยะเวลำในกำรทำกจิ กรรม 15-20 นาที
อุปกรณ์

1. กระดาษรูปภาพ วงกลม, สามเหล่ียม,
ห้าเหลี่ยม, สี่เหล่ียม จานวน 4 ใบ

2. กระดาษA4 จานวน 10 – 15 ใบ
3. ปากกาสี

07 19

“เกมพฒั นาสมอง” แนวคดิ
เป็นกิจกรรมบาบัดที่ช่วยส่งเสริมการรับรู้
13 กิจกรรมย้อนวันวำน
สถานการณ์ที่เป็นจริง โดยมุ่งเน้นให้ผู้สูงอายุได้
วตั ถปุ ระสงค์ เรียนรสู้ ่ิงตา่ งๆ รอบตวั ได้ใหมอ่ กี ครั้งหน่งึ
เพ่ือชะลอความเส่ือมของสมอง และ
วิธกี ำรเล่น
กระตุน้ ความทรงจาระยะสนั้ 1. แบ่งกลมุ่ ออกเปน็ 4 กลมุ่ กลมุ่ ละเท่า ๆ

ประโยชน์ทไี่ ด้ กนั
1. เพื่อช่วยกระชับความสัมพันธ์และ 2. แจกรูปภาพผลไม้ให้แต่ละกลุ่ม
3. ให้ตัวแทนแต่ละกลุ่มออกมาเล่าว่าเม่ือ
เสริมสร้างความสามคั คี
2. เพ่อื ชว่ ยชะลอความเสอ่ื มของสมอง เห็นภาพท่ีให้ดูแล้วนึกถึงอะไร อาจจะเป็นสิ่งท่ี
3. เพื่อชว่ ยกระตุน้ ความทรงจาระยะส้ัน เ ค ย ท า ม า ใ น อ ดี ต ห รื อ นึ ก ถึ ง ส า ย พั น ธ์ ท่ี
หลากหลายของผลไม้ชนิดน้ันๆ เป็นการกระตุ้น
ระยะเวลำในกำรทำกิจกรรม 20 นาที ให้เขาคดิ ตอ่ ยอดตอ่ ไป
อุปกรณ์ รูปภาพผลไม้ชนิดต่าง ๆ คือ ส้ม
มะนาว มะละกอ กลว้ ย แตงโม มะม่วง

07 20

“เกมพฒั นาสมอง” แนวคิด
ความสัมพันธ์กันระหว่างอดีตกับปัจจุบัน
14 กจิ กรรมจบั คภู่ ำพท่ีหำยไป
มีกระบวนการไปสู่แฟ้มน้ัน การจดจาสิ่งต่างๆ
วัตถปุ ระสงค์ และกา รนึกย้อ น ต้อ งมีกา รใ ช้ เรื่อ ง ข อ ง
เ พื่ อ ก ร ะ ตุ้ น ส่ ง เ ส ริ ม ก ร ะ บ ว น ก า ร คิ ด ความสัมพนั ธเ์ ชื่อมโยง ระหวา่ งเวลากับสงิ่ ทจ่ี า
วธิ ีกำรเลน่
กระบวนการจา และการวางแผน
1. จะแจกรูปภาพทไ่ี มส่ มบรู ณค์ นละ
ประโยชนท์ ่ไี ด้ 1 ภาพ
1. กระตุ้นสมองให้เกิดกระบวนการคิด
2. ให้ผ้สู งู อายหุ าคทู่ ่ีไดภ้ าพเดยี วกนั
ความจา 3. นาภาพมาต่อกันให้เป็นภาพที่สมบูรณ์
2. ชะลอการเกิดอาการอัลไซเมอร์ สมอง บอกวา่ เป็นภาพอะไร

เสอ่ื มหรือโรคทเ่ี กีย่ วขอ้ งกบั สมอง
3. อารมณ์ดีเบิกบาน สดชื่นกระฉับกระเฉง

สนกุ สนาน คลายเครยี ด

ระยะเวลำในกำรทำกจิ กรรม 20 นาที
อปุ กรณ์ รูปภาพ

07 21

“เกมพฒั นาสมอง” แนวคดิ
การจัดกิจกรรมส่งเสริมความจาเพื่อชะลอ
15 กจิ กรรมตบมอื ตบอก ตบไหล่
ภาวะสมองเสื่อม การทากิจกรรมโดยปรับใช้
วัตถปุ ระสงค์ ประสาทสัมผัสทั้ง 5 รวมกับอารมณ์ เพื่อกระตุ้น
เพ่ือกระตุน้ ความจาระยะสั้น ให้เนื้อเยื่อประสาทต่ืนตัว แขนง เซลล์ประสาท
แตกกิ่งก้านสาขาทาให้สมองเกิดการหลั่งสาร
ประโยชนท์ ไ่ี ด้ นิวโรโทฟินส์ ทาให้เซลล์สมองแข็งแรงข้ึนและ
1. เพอ่ื ชว่ ยกระชับความสัมพันธ์และ ทางานอย่างมีประสิทธิภาพ
วิธีกำรเล่น
เสรมิ สร้างความสามัคคี
2. เพอ่ื ช่วยชะลอความเสื่อมของสมอง 1. จัดแถวผู้สูงอายุให้เรียบร้อยเป็นแถว
ตอนลึก หรือแถวหนา้ กระดาน
ระยะเวลำในกำรทำกจิ กรรม 20 นาที
อปุ กรณ์ ไมม่ ี 2. นักศึกษาแสดงตัวอย่างการตบมือ ตบ
อก ตบไหล่ เขา้ จงั หวะ ใหผ้ ู้สูงอายุดูเป็นตัวอยา่ ง

3. เริ่มกิจกรรมตบมือ ตบอก ตบไหล่ เข้า
จังหวะแบบเด่ียว

4. จับคู่ผู้สูงอายุด้วยกันและมีนักศึกษา
รว่ มจับค่ดู ้วย

5. เร่ิมกิจกรรมตบมือ ตบอก ตบไหล่ เข้า
จงั หวะแบบคู่

07 22

“เกมพฒั นาสมอง” แนวคดิ
ความสัมพันธ์กันระหว่างอดีตกับปัจจุบัน
16 กจิ กรรม Water Sort Puzzle
มีกระบวนการไปสู่แฟ้มนั้น การจดจาส่ิงต่างๆ
วตั ถปุ ระสงค์ และกา รนึกย้อ น ต้อ งมีกา รใ ช้ เรื่อ ง ข อ ง
เพื่อนาเสนอแนวทางการส่งเสริมความ ความสัมพันธเ์ ชื่อมโยง ระหวา่ งเวลากับส่ิงที่จา
วธิ กี ำรเล่น
กระบวนการคิดวิเคราะห์อย่างเป็นระบบของ
ผู้สูงอายุโดยเกมฝึกสมองผ่านโปรแกรม Water 1. แตะแกว้ ใดกไ็ ดเ้ พอื่ เทนา้ ลงในแกว้ อีกใบ
Sort Puzzle 2. ตอ้ งเทน้าให้เชอ่ื มโยงกับสเี ดยี วกนั และมี
พน้ื ทเ่ี พยี งพอบนแก้ว
ประโยชน์ท่ีได้ 3. เเก้วเเต่ละใบจะต้องมีสเี ดยี วเทา่ นน้ั
1. พัฒนาสมองด้านการคิดวิเคราะห์

อย่างเปน็ ระบบ
2. เพอื่ ชว่ ยชะลอความเส่อื มของสมอง
3. เพ่ือพัฒนาทักษาการวางแผน การ

จัดการและการมองเห็นภาพรวมของเปา้ หมาย

ระยะเวลำในกำรทำกิจกรรม 3 นาที

อุ ป ก ร ณ์ เ ก ม Water Sort Puzzle ใ น ส่ื อ
โทรศพั ท์หรอื เเทปเล็ต

07 23

“เกมพฒั นาสมอง” แนวคดิ
ความสัมพันธ์กันระหว่างอดีตกับปัจจุบัน
17 กิจกรรมเกม “Escape Car”
มีกระบวนการไปสู่แฟ้มนั้น การจดจาสิ่งต่างๆ
วตั ถปุ ระสงค์ และกา รนึกย้อ น ต้อ งมีกา รใ ช้ เร่ือ ง ข อ ง
1. เพ่ือนาเสนอแนวทางการส่งเสริม ความสมั พนั ธเ์ ช่อื มโยง ระหว่างเวลากบั สง่ิ ท่ีจา

ความจาและสุขภาพจิตของผู้สูงอายุโดยเกมฝึก วิธกี ำรเลน่
สมองผ่านโปรแกรมApplication Escape Car 1. ให้หาทางท่ีทาให้รถคันสีแดงของเรา

2. เพ่ือประเมินผลการส่งเสริมความจา สามารถออกจากทางวงกตให้ได้อย่างปลอดภัย
และระดบั ความเครียดของผู้สูงอายุหลงั จากการ โดยจะเห็นว่ามีรถต่างๆหลายคันอยู่เยอะแยะไป
เ ล่ น เ ก ม ฝึ ก ส ม อ ง ผ่ า น โ ป ร แ ก ร ม Application หมด เราจะต้องเอารถพวกน้ีเล่ือนออกไปตาม
Escape Car แนวท่รี ถจอดอยแู่ ล้ว

ประโยชนท์ ไ่ี ด้ 2. คลิกที่รถคันสีแดงของเราจากนั้นลาก
1. เป็นเคร่ืองมือสาหรับส่งเสริมการ เพ่ือเลื่อนรถ เพื่อหลีกเส้นทางและทาให้รถคันสี
แดงของเราออกไปจากทางออกให้ได้ เพื่อที่จะ
กระตนุ้ ของสมองและลดความเครียดในผูส้ งู อายุ ผ่านไประดับต่อไป
2. เป็นแนวทางให้ผู้สูงอายุใช้เวลาว่างให้

เป็นประโยชน์ ลดความเครยี ด และนาประโยชน์
ท่ีได้รับจากเกมฝึกสมอง Escape Car มา
ประยกุ ตใ์ ชใ้ นชวี ติ ประจาวัน

ระยะเวลำในกำรทำกิจกรรม 10 นาที

อปุ กรณ์ 1. Application Escape Car
2. Ipad 1 เครอื่ ง

07 24

“เกมพฒั นาสมอง” แนวคดิ
พัฒนาจากการจัดกิจกรรมให้เด็กกลุ่ม
18 กิจกรรมเกมจบั คู่
สมาธิสั้น โดยให้ความสาคัญกับศักยภาพ
วัตถปุ ระสงค์ รายบุคคลมีการพัฒนาอย่างสมดุลเป็นองค์รวม
1. เพื่อพัฒนาความสามารถในการสร้าง เนน้ เร่อื งการมอี ิสระตามระยะเวลา

ความสัมพันธ์ระหว่างข้อมูลที่เรียนรู้ใหม่กับ วิธกี ำรเลน่
ขอ้ มูลเกา่ แบ่งผู้เล่นเป็นสองฝ่าย เร่ิมเล่นโดยการสบั

2. เพ่อื กระตุ้นส่งเสรมิ กระบวนการจา บัตรภาพท่ีเตรียมไว้ให้ปนกัน แล้วคว่าบัตรภาพ
ลงบนพื้นที่ท่ีกาหนดไว้สาหรับเล่นเกม แล้วให้ผู้
ประโยชน์ทไ่ี ด้ เล่นฝ่ายหน่ึงเริ่มเล่นก่อน โดยหยิบบัตรภาพ
1. ด้ า น ก า ร เ ช่ื อ ม โ ย ง เ พื่ อ พั ฒ น า ข้ึนมาสองใบ ถ้าได้ภาพตรงกันให้เก็บไว้ และมี
สิทธ์ิเล่นอีก แต่ถ้าจับขึ้นมาแล้วบัตรภาพไม่
ความสามารถในการสร้างความสัมพันธ์ระหวา่ ง ตรงกันให้วางบัตรภาพคว่าลงไปบนพ้ืนท่ีเล่นเกม
ข้อมูลท่ีเรียนรู้ใหม่กับข้อมูลเก่าเหมือนแฟ้มงาน อีกครั้ง แล้วเปล่ียนให้ผู้เล่นอีกฝ่ายได้เล่นโดย
ทม่ี ีหลายอนั แต่เช่ือมโยงดว้ ยกัน กติกาเดียวกัน เล่นจนบัตรภาพหมด ฝ่ายที่จับคู่
บตั รภาพไดม้ ากทส่ี ดุ เป็นฝา่ ยชนะ
2. ด้านจินตนาการหรือสร้างภาพในใจ
โดยการจับคู่ส่ิงต่างๆในภาพให้เป็นคู่ โดย
พิจารณาจากความคล้ายคลึงที่ผู้ใช้คิดว่ามี
เหตุผลมากทีส่ ดุ

ระยะเวลำในกำรทำกจิ กรรม 15-20 นาที

อปุ กรณ์ ภาพทม่ี ีรปู สง่ิ ตา่ งๆ

07 25

“เกมพฒั นาสมอง” แนวคิด
กระบวนการการทางานของสมอง ด้าน
19 กจิ กรรมวำดรปู จำกวสั ดธุ รรมชำติ
ค ว า ม คิ ด ค วา มเ ข้า ใ จ ข อ ง ผู้ สูง อ า ยุ จ า ก ก า รทา
วัตถปุ ระสงค์ หน้าท่ีซึ่งครอบคลุมเน้ือหา 6 ด้าน ได้แก่ การ
เพื่อเสริมสร้างสมาธิ ความอดทน ลด รับรู้ การจดจา ความใส่ใจ การคานวณ ภาษา
และการระลกึ ได้
ความเครียด ความว้าวุ่น ความวิตกกังวลลงไป
ได้ รวมถึงลดโรคซึมเศรา้ ในผู้สูงอายุ วิธีกำรเลน่
ประโยชน์ท่ไี ด้ 1. แจกกระดาษ สี
2. สาธิตวิธรการพิมพ์ภาพวัสดุธรรมชาติ
1. เพอ่ื ใหเ้ กดิ ความผ่อนคลาย สร้างความ
เบกิ บาน โดยเลือกวัสดุธรรมชาติท่ีต้องการกดลงพิมพ์บน
กระดาษ
2. ฟื้นฟสู มรรถภาพด้านการสัมผัส การ
เคลือ่ นไหว การมองเห็น 3. ผ้สู ูงอายุลงมือปฏิบตั กิ ิจกรรม โดยเลือก
วสั ดุธรรมชาตทิ ่ีตนเองสนใจ
ระยะเวลำในกำรทำกจิ กรรม 15-20 นาที

อุปกรณ์ กระดาษ สีนา้ พกู ัน จานสี ใบไม้ (วสั ดุ
จากธรรมชาติ)

07 26

“เกมพฒั นาสมอง” แนวคิด
กระบวนการการทางานของสมอง ด้าน
20 กิจกรรมเกมใบ้คำชำเยน็
ค ว า ม คิ ด ค วา มเ ข้า ใ จ ข อ ง ผู้ สูง อ า ยุ จ า ก ก า รทา
วตั ถปุ ระสงค์ หน้าท่ีซ่ึงครอบคลุมเนื้อหา 6 ด้าน ได้แก่ การ
1. เพื่อส่งเสริมความจาและสุขภาพจิต รับรู้ การจดจา ความใส่ใจ การคานวณ ภาษา
และการระลึกได้
ข อ ง ผู้ สู ง อ า ยุ โ ด ย เ ก ม ฝึ ก ส ม อ ง ใ บ้ ค า ผ่ า น
โปรแกรมประยกุ ตเ์ วบ็ วิธกี ำรเลน่
แบ่งทีมออกเป็น 2 ทีม เป่ายิงชุบหาผทู้ ี่เริม่
2. เพือ่ ฝึกกระบวนการทางานเปน็ กลมุ่
ประโยชนท์ ี่ได้ เล่นเกมก่อน จากน้ันให้ทีมท่ีเป่ายิงชุบชนะส่ง
ตัวแทนมาถือคาศัพท์หันหน้าไปหาเพ่ือนๆ ใน
1. ช่วยฝึกทกั ษะการคดิ วิเคราะห์ และ กล่มุ เพ่อื นในกลมุ่ จะตอ้ งใบ้คา โดยจะใช้วิธีไหน
การใชภ้ าษาในการสอ่ื สาร ก็ได้ แต่ห้ามพูดคาศัพท์หรือสะกดคาให้เพ่ือนฟัง
ถ้ากลุ่มใดพูดคาศัพท์นั้นๆ ให้ปรับแพ้ในแต่ละ
2. ช่วยเพิม่ ความสามารถการทางานของ ครั้ง จนกว่าจะหมดเวลาท่ีตง้ั ไว้ หากทีมไหนทาย
สมอง คาไดเ้ ยอะกวา่ จะเป็นฝ่ายชนะไป

3. ช่วยพัฒนาเร่ืองความจาใหส้ ามารถ
จดจาส่งิ ต่างๆ ได้ดีขึ้น

ระยะเวลำในกำรทำกจิ กรรม 20 นาที

อปุ กรณ์ โทรศพั ทม์ อื ถือ แทบ็ เล็ต

07 27

“เกมพฒั นาสมอง” แนวคดิ
กระบวนการการทางานของสมอง ด้าน
21 กิจกรรมดูใหด้ ี มใี หจ้ ำ
ค ว า ม คิ ด ค วา มเ ข้า ใ จ ข อ ง ผู้ สูง อ า ยุ จ า ก ก า รทา
วัตถปุ ระสงค์ หน้าที่ซึ่งครอบคลุมเน้ือหา 6 ด้าน ได้แก่ การ
1. เพื่อเป็นการป้องกันและชะลอการเกิด รับรู้ การจดจา ความใส่ใจ การคานวณ ภาษา
และการระลึกได้
ภาวะสมองเสอื่ ม
2. เพ่ือ เป็ นแนวทา งปฏิ บัติส า ห รั บ วธิ กี ำรเลน่
1. แบง่ กลุ่มผู้สูงอายุกลุม่ ละ 8-10 คน คละ
หน่วยงานอื่นในการดูแลผู้สูงอายุเกี่ยวกับการ
ป้องกันและชะลอการเกิดภาวะสมองเสื่อมของ ชายหญงิ ตามความสมคั รใจ
ผู้สงู อายุ 2. ใหส้ มาชิกดูภาพและอา่ นช่ือสิง่ ของท่ีอยู่
ประโยชน์ทไ่ี ด้
ในกระดาษแผ่นแรกพยายามจาให้ไดม้ ากทส่ี ดุ
1. เพื่อส่งเสริมสมรรถภาพการทางาน 3. หาส่ิงของที่จาได้ในกระดาษแผ่นท่ีสอง
ของสมองในผสู้ งู อายใุ หด้ ียง่ิ ขึน้
วงกลมสงิ่ ของท่จี าไดล้ งในกระดาษแผ่นท่ีสอง
2. เพื่อป้องกันและชะลอการเกิดภาวะ 4. สรปุ ขอ้ คดิ จากการทากจิ กรรม
สมองเสื่อม

ระยะเวลำในกำรทำกิจกรรม 15 นาที

อุปกรณ์ ปากกา/ดินสอสี และกระดาษรูปภาพ

07 28

“เกมพฒั นาสมอง” แนวคดิ
ความสัมพันธ์กันระหว่างอดีตกับปัจจุบัน
22 กิจกรรมจัดกลมุ่ ภำพ
มีกระบวนการไปสู่แฟ้มนั้น การจดจาสิ่งต่างๆ
วัตถปุ ระสงค์ และกา รนึกย้อ น ต้อ งมีกา รใ ช้ เร่ือ ง ข อ ง
1. เพื่อกระตุ้นทักษะการคดิ แก้ไขปัญหา ความสัมพนั ธเ์ ชอื่ มโยง ระหวา่ งเวลากับสิ่งทจ่ี า
2. เพื่อกระตุ้นการใช้กลา้ มเนอ้ื มัดเลก็ วิธกี ำรเลน่
3. เพือ่ กระต้นุ สหสมั พนั ธ์ตาและมอื
1. ให้บัตรภาพหลากหลายชนิดเกี่ยวกับ
ประโยชนท์ ไี่ ด้ ส่ิงของต่างๆ โดยภาพเหล่าน้ันต้องเป็นหมวดหมู่
กิจกรรมการคิดแก้ปัญหาเป็นกิจกรรมที่ มีความยากง่ายแตกต่างกันอยู่ปะปนกันอาจเป็น
รูปภาพ เช่น มะลิ ลาไย ทุเรียน กุหลาบ ขนุน
ใช้สาหรับฝึกสมอง การคิดแก้ปัญหาเป็นการ โตะ๊ เก้าอ้ี ฯลฯ วางบนโต๊ะ
คิดซับซ้อนอย่างหน่ึงซ่ึงเป็นหน้าท่ีของสมอง
ชั้นนอก ถือว่าเป็นทักษะพื้นฐานที่สาคัญท่ีสุด 2. ใหผ้ ูส้ ูงอายุแบง่ กล่มุ 3-5 คน หรือจะทา
ของการคิดท้ังมวล การคิดแก้ปัญหาเป็นส่ิง เดี่ยวก็ได้แล้วแต่ความเหมาะสม จัดกลุ่ม
สาคัญตอ่ วิถีการดาเนนิ ชวี ติ ในสังคมของมนุษย์ หมวดหมู่รูปภาพเหล่านี้ โดยหมวดเดียวกันไว้ใน
ระยะเวลำในกำรทำกจิ กรรม 30 นาที กองเดียวกัน เช่น หมวดผลไม้ หมวดเครื่องเรือน
หมวดดอกไม้ มี 3 กอง ท้ังนี้ อาจเพ่ิมความยาก
อุปกรณ์ บัตรภาพรูปต่างๆ เช่น รูปผลไม้ รูป โดยการจบั เวลา ให้เวลา 10 นาที
ดอกไม้ รปู เครื่องเรือน เป็นตน้
3. นาภาพในกองท้ัง 3 หมวด ทั้งหมดมา
นบั วา่ ผู้สูงอายุสามารถจัดหมวดหมไู่ ด้

07 29

“เกมพฒั นาสมอง” แนวคดิ
กระบวนการการทางานของสมอง ด้าน
23 กิจกรรมซูโดกุ กสู้ มอง
ค ว า ม คิ ด ค วา มเ ข้า ใ จ ข อ ง ผู้ สูง อ า ยุ จ า ก ก า รทา
วตั ถปุ ระสงค์ หน้าที่ซ่ึงครอบคลุมเนื้อหา 6 ด้าน ได้แก่ การ
เพื่อฝึกรูปแบบกระบวนการคิดอย่างเป็น รับรู้ การจดจา ความใส่ใจ การคานวณ ภาษา
และการระลึกได้
ระบบ และมเี หตุผล
ประโยชนท์ ี่ได้ วธิ ีกำรเลน่
ผู้เลน่ ต้องเลอื กเลข 1-4 ลงในตาราง โดยมี
1. เพื่อฝึกทักษะการสังเกต และการ
วเิ คราะห์ เงื่อนไขว่าในแต่ละแถวแนวต้ังแนวนอน และ
ภายในกรอบส่ีเหล่ียมย่อย ต้องมีเลข 1-4 ไม่ซ้า
2. เพื่อฝึกฝนความคิดเร่ืองการจัดลาดับ กนั โดยให้เวลาเล่น 5 นาที
และ sense of space รวมถึงการฝึกสมาธิ และ
พัฒนาความจาระยะสน้ั
ระยะเวลำในกำรทำกจิ กรรม 5 นาที

อุปกรณ์ ตารางซโู ดกุ ตวั เลข 1-4

07 30

“เกมพฒั นาสมอง” แนวคิด
ความสัมพันธ์กันระหว่างอดีตกับปัจจุบัน
24 กจิ กรรมเกมสลบั ตวั อกั ษร
มีกระบวนการไปสู่แฟ้มน้ัน การจดจาส่ิงต่างๆ
วตั ถปุ ระสงค์ และกา รนึกย้อ น ต้อ งมีกา รใ ช้ เร่ือ ง ข อ ง
1. เพ่ือกระตนุ้ ทักษะการคดิ แก้ปัญหา ความสัมพันธเ์ ชือ่ มโยง ระหว่างเวลากบั สง่ิ ท่จี า
2. เพ่ือกระต้นุ สหพันธข์ องตาและมือ
วิธกี ำรเลน่
ประโยชน์ทไี่ ด้ 1. แจกบัตรให้ผู้สูงอายสุ ลับคา ใหผ้ ู้สงู อายุ
1. เพื่อฝึกทักษะการสังเกต และการ
สลับแล้วเรยี งให้ถูกต้อง
วิเคราะห์ 2. ในการทากิจกรรมสลับตัวอกั ษร อาจใช้
2. ผู้สูงอายุมีกระบวนการคิดอย่างเป็น
คา ประมาณ 5–10 คา ต่อ 1 กิจกรรม ทั้งนี้อาจ
ระบบและคดิ อยา่ งเป็นเหตุเปน็ ผล บอกใบ้ถึงความหมายของคา หากผู้สูงอายุมี
ระยะเวลำในกำรทำกจิ กรรม 15-30 นาที ความยากลาบากในการทา
อุปกรณ์ บัตรตัวอักษร
3. ผู้นากลุ่มสรุปถึงกิจกรรมการคิดแก้ไข
แก้เป็น ปัญหา

บรรณานกุ รม 31

กองส่งเสริมและพฒั นาสุขภาพจติ กรมสุขภาพจติ กระทรวงสาธารณสุข. (2562). คมู่ อื วิทยากรจัด
กิจกรรมสร้างสขุ 5 มติ ิ สาหรบั ผสู้ ูงอายุ(กิจกรรมหมวดแก้ไขปญั หา). นนทบุรี : โรงพมิ พ์
ชุมนุมสหกรณก์ ารเกษตรเเห่งประเทศ จากัด.

กรกนก นาเครือ. (ม.ป.ป.). เกมส์ฝึกสมองสาหรับผู้สูงกลุม่ เสย่ี งสมองเส่ือม. วันท่สี ืบคน้ 17 มีนาคม 2564.
จาก, http://apps.hpc.go.th/publish/web/publish/2019/014179-
20190121104028/09134411a03b37409332481c51e14e7e.pdf

กรมสขุ ภาพจติ .(2562). อัลไซเมอรร์ จู้ กั และเขา้ ใจกบั ชีวิตท่ไี ม่งา่ ยของคนใกลต้ ัว. (ออนไลน์).สบื ค้นเมอ่ื 27 มนี าคม 2564.
จาก https://dmh.go.th/news-dmh/view.asp?id=29955

กิตต์ิธเนศ สวา่ งวรนาถ และชมสภุ คั ครุฑกะ. (2562). การพัฒนาหลักสูตรฝกึ อบรมทกั ษะทางปัญญา
ของผูส้ งู อายุ. วารสารพยาบาลทหารบก, 20 (1), 208.

จารุวรรณ ก้านศรแี ละคณะ. (ม.ป.ป.). ผลของโปรแกรมบริหารสมองต่อการเพม่ิ ความจาในผู้สูงอายุ
ทมี่ ีความจาพรอ่ งเลก็ น้อย. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข, 12(3), 176-187.

ฉัตรฤดี ศิริลาดวน และคณะ. (2563). คู่มือการป้องกนั ภาวะสมองเส่ือม. อุบลราชธานี: โรงพมิ พ์
มหาวิทยาลยั อุบลราชธานี.

ฐิติพร โอนนอก และดุษฎเี ทดิ บารม.ี (2560). การพัฒนาแอพพลิเคชน่ั เกมจบั คภู่ าพบาบัดโรคอัลไซเมอร์
สาหรบั ผู้สงู อายุ.สบื คน้ เมื่อ 8 มิถนุ ายน 2564.จาก://www.google.com/.
ทักษิณา สุขพทั ธ. (2559). การศึกษารูปแบบศิลปกรรมบาบัดสาหรับผูส้ ูงวยั เพอ่ื บาบัดภาวะซมึ เศรา้ .วารสาร

วิจยั และพัฒนา วไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถมั ภ์, 12(1), 11-22.
สุกัญญา ทวมี นูญ.(2555). การฟืน้ ฟดู า้ นการกาหนดรขู้ องผูป้ ่วยโรคหลอดเลือดสมองทางจิตวิทยา.วารสาร

เวชศาสตร์ฟ้ืนฟสู าร.56(6) :622-623.
สุดาภร ชะตาถนอม และสวุ รี ฤกษ์จาร.ี (2559). ผลของการใช้เกมซูโดะกุพัฒนาความสามารถดา้ นการ

คิดเชงิ เหตผุ ลของเดก็ และเยาวชนท่กี ระทาผิดกฎหมาย. วารสารศึกษาศาสตร์ ฉบบั วจิ ยั
บณั ฑติ ศึกษา มหาวทิ ยาลัยขอนแกน่ , 10(4), 138-143.
สพุ รรณี ศรปี าน. (2555). เกมสฝ์ กึ สมองสาหรบั ผู้สงู อายผุ ่านโปรแกรมประยุกตเ์ วบ็ เพอ่ื สง่ เสรมิ ความจาและ
สุขภาพจิต(รายงานผลการวิจยั ). สงขลา:มหาวทิ ยาลัยสงขลานครนิ ทร์.
สานักสง่ เสริมและพัฒนาสุขภาพจิต กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. (2560). คู่มือวทิ ยากรจัดกิจกรรม
สร้างสขุ 5 มิติ สาหรับผู้สงู อายุในชุมชน (พิมพ์ครั้งท่ี 1). นนทบุรี: โรงพิมพ์สานกั งานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ
อณั ชนา จุลศิริ และ เสรี ชดั แซ้ม. (2557). การเพิ่มความจาขณะคดิ ในผ้สู งู อายุ. วนั ทีส่ ืบค้น 18 มีนาคม 2564.
วารสารการพยาบาลและการศกึ ษา, 7(1), 16-25
เนอร์สซงิ่ โฮม. (2563). ท่ากายบรหิ ารสาหรับผู้สูงอายุ. วันทีส่ บื คน้ 18 มีนาคม 2564,
จาก https://www.mylucknursinghome.com