การพูดสาธิต

ความหมายและวัตถุประสงค์ องค์ประกอบของการพูดสาธิต
ของการพูดสาธิต
1. ผู้พูดสาธิต ทำหน้าที่ส่งสารผ่านสื่อไปถึงผู้ฟัง ผู้พูดจะต้องมีความสามารถ

การพูดสาธิต = การพูดอธิบายเพื่อให้ความรู้ ความเข้าใจข้อมูล

วิธีปฏิบัติ และวิธีดำเนินการเรื่องใดเรื่องหนึ่งที่ต้องใช้อุปกรณ์
ของตนเพื่อถ่ายทอดความรู้สึกนึกคิดไปสู่ผู้ฟังให้ได้อย่างครบถ้วน ความสามารถของ

ประกอบโดยผู้พูดเพียงคนเดียวหรือเป็นคณะก็ได้ เพื่อให้ผู้ฟังมี
ผู้พูดที่จะทำให้ผู้ฟังเข้าใจได้มากน้อยเพียงใด ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ ได้แก่

ความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องเพียงพอที่จะนำไปปฏิบัติ หรือ
ความสามารถในการใช้ภาษา น้ำเสียง กิริยาท่าทาง เจตคติต่อเรื่องที่พูดและต่อผู้ฟัง

ประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์ได้ ระดับความรู้ในเรื่องที่พูด ฐานะทางสังคม พื้นฐานทางจริยธรรมและวัฒนธรรม

วัตถุประสงค์ของการพูดสาธิต 2. เรื่องหรือเนื้อหา เนื้อหาที่ผู้พูดส่งไปนั้นจะต้องมีคุณค่าและคุ้มค่า


1. เพื่อให้ผู้ฟังเกิดความรู้ความเข้าใจในสิ่งที่พูด แก่การสละเวลาของผู้ฟัง ดังนั้นสารที่ผู้พูดส่งไปจะต้องเตรียมมาแล้วอย่างดี
2. เพื่อให้ผู้ฟังสามารถนำไปปฏิบัติได้ด้วยตนเอง
3. เพื่อให้เกิดความรวดเร็วและประหยัดเวลาในการอธิบาย 3. สื่อ สื่อการสาธิต หมายถึง สิ่งที่จะนำสารไปสู่ผู้ฟัง ได้แก่ เวลา สถานที่

4. เพื่อให้ง่ายต่อการทำความเข้าใจและจดจำได้ดีขึ้น
อากาศ และเครื่องรับรู้ต่าง ๆ เช่น ตา หู จมูก ลิ้น กาย นอกจากนี้ยังรวมถึง
สื่ออิเล็กทรอนิกส์ เช่น โทรทัศน์

4. ผู้ฟัง อยู่ในฐานะที่จะต้องรับสารของผู้พูด โดยอาศัยสื่อเป็นเครื่องนำพา


ผู้ฟังสามารถรับสารได้ตรงเจตนาของผู้พูดได้มากน้อยหรือไม่ ขึ้นอยู่กับสิ่งอื่น ๆ

เช่น ทักษะ ความพร้อม ความสนใจ พื้นความรู้ วัฒนธรรม และเจตคติของผู้ฟัง

5. ปฏิกิริยาตอบสนองของผู้ฟัง ในขณะที่ผู้ฟังรับสารและแปลสารนั้นจะ


เกิดปฏิกิริยาตอบสนอง เช่น เมื่อพูดถูกใจก็จะมีอาการผงกศีรษะ ปรบมือ หัวเราะ

ยิ้ม และแสดงให้เห็นถึงการชื่นชมพร้อมกับตั้งใจฟัง แต่เมื่อพูดไม่ถูกใจหรือไม่

พอใจ ก็จะมีการโห่และแสดงให้เห็นถึงความชังและขัดแย้งต่อผู้พูด

ประเภทของการพูดสาธิต ลักษณะเครื่องมือหรืออุปกรณ์ที่ใช้พูดสาธิต

1. การสาธิตคนเดียว เป็นวิธีที่ดีที่สุด เพราะผู้สาธิตสามารถควบคุม
เครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้พูดสาธิตการขาย

กระบวนการต่าง ๆ ได้ด้วยตนเองได้ง่าย ใช้ในกรณีที่เป็นเรื่องไม่ยุ่งยาก 1. ตัวสินค้า เป็นอุปกรณ์ที่สำคัญและจำเป็นที่สุดของการสาธิตการขาย การอธิบายรายละเอียด

มีอุปกรณ์ไม่มาก ผู้สาธิตสามารถจัดแสดงและอธิบายไปพร้อมกันได้ทุกขั้นตอน

โดยผู้สาธิตต้องมีการฝึกซ้อมและเตรียมความพร้อมมาเป็นอย่างดี และคุณสมบัติของสินค้าโดยที่ไม่นำสินค้ามาสาธิตประกอบการขาย จะทำให้ผู้ฟังเกิดคำถามจำนวนมาก

2. การสาธิตแบบกลุ่ม เป็นการสาธิตที่มีผู้ช่วย 1-2 คน ในการสาธิต
เนื่องจากไม่สามารถเห็นของจริงและส่วนประกอบอื่น ๆ ที่ผู้ฟังต้องการได้ข้อมูล

โดยมีผู้อธิบายเพียงคนเดียว ใช้ในกรณีที่เป็นเรื่องยุ่งยากสลับซับซ้อนและมี
2. ตัวอย่างสินค้า การสาธิตการขายบางครั้งหลังจากที่ผู้ฟังได้ชมสินค้าและเกิดความพึงพอใจ

อุปกรณ์มาก รวมทั้งการอธิบายให้ผู้ฟังเข้าใจวิธีการใช้อุปกรณ์ต่าง ๆ จึงจำเป็น

ต้องมีผู้ช่วยในการสาธิต พนักงานขายสามารถให้ตัวอย่างสินค้าแก่ผู้ฟังสำหรับทดลองคุณภาพของสินค้าก่อนการตัดสินใจซื้อ
และยังเป็นที่ชื่นชอบของผู้ฟังที่จะได้สินค้าตัวอย่างไว้บริโภคหรือทดลองใช้
วิธีที่จะทำให้บรรยากาศการสาธิตดำเนินไปด้วยความตื่นเต้น ควรเปิดโอกาส

ให้ผู้ฟังมีส่วนร่วมในการสาธิตตลอดเวลา อาจเป็นการถามนำ กระตุ้น หรือให้ผู้ฟัง
3. แค็ตตาล็อก การสาธิตการขายบางครั้งพนักงานขายไม่สามารถนำสินค้าทุกชนิด
ช่วยสาธิตเรื่องราวบางเรื่องที่มีความสลับซับซ้อนหรือมีขั้นตอนยุ่งยาก ผู้สาธิตต้อง

สาธิตหลาย ๆ ครั้ง หรือให้ผู้ฟังทำตามไปด้วย ผู้สาธิตจะต้องชี้แนะหรือเน้นย้ำใน
ที่จำหน่ายเสนอต่อผู้ฟังได้ทั้งหมด แค็ตตาล็อกสามารถช่วยพนักงานขายได้ โดยนำเสนอรายละเอียด
ส่วนสำคัญตลอดเวลา ที่สามารถให้ข้อมูลจำเป็นต่อการตัดสินใจซื้อ เช่น ชนิดและราคาสินค้า ส่วนประกอบ วิธีการใช้

เมื่อการสาธิตจบลงแล้ว การเน้นย้ำเรื่องราวที่สาธิตควรมีการสรุป โดยมีการ
4. วิดีโอ การสาธิตสินค้าที่มีความซับซ้อนของระบบการทำงาน เช่น เครื่องจักรกล สารเคมี รถยนต์

อภิปรายแลกเปลี่ยนกัน หรือบางครั้งอาจจะจบด้วยการสรุปโดยวิดีทัศน์หรือสไลด์

ประกอบเสียง การสอบถาม แจกแบบสอบถาม แบบทดสอบ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับระยะ
เครื่องใช้ไฟฟ้าบางประเภท บางครั้งการอธิบายคุณสมบัติของสินค้าอย่างเดียวไม่สามารถให้รายละเอียดครบถ้วน

เวลาที่เหลือ แก่ผู้ฟังได้ พนักงานขายสามารถนำวิดีโอที่จัดเตรียมมาเปิดให้ผู้ฟังได้รับชมเพื่อสาธิตการขายได้เช่นกัน

5. แผนภูมิและกราฟ
การนำเสนอสินค้าบางครั้งต้องมีการนำเสนอข้อมูล เช่น สถิติ แนวโน้ม การ

พยากรณ์ นำมาประกอบการสาธิตการขายด้วย ดังนั้น พนักงานขายอาจจะจัดทำข้อมูลต่าง ๆ เหล่านี้ออกมาในรูปของ

แผนภูมิและกราฟในลักษณะต่าง ๆ เพื่อให้ผู้ฟังเกิดความเชื่อมั่นในการสาธิตสินค้า

6. เอกสารการรับรอง การสร้างความน่าเชื่อถือให้กับสินค้าในระหว่างการสาธิตการขาย

พนักงานขายสามารถนำเอกสารรับรองคุณภาพหรือมาตรฐานจากสถาบันที่เชื่อถือได้มาประกอบกับ
การสาธิตการขายก็จะทำให้ผู้ฟังเกิดความเชื่อถือมากขึ้น

7. คู่มือการขาย พนักงานขายใหม่ที่ยังขาดประสบการณ์ในการนำเสนอและการสาธิตการขาย


สามารถใช้คู่มือการขายช่วยได้ เพราะในคู่มือการขายหรือแฟ้มขายจะให้รายละเอียดทั้งหมดของสินค้าที่พนักงาน

ขายจะสามารถนำเสนอแก่ผู้ฟัง

การเตรียมตัวพูดสาธิต การเตรียมตัวพูดสาธิต

การทำให้ผู้ฟังเกิดความรู้ความเข้าใจในสิ่งที่พูด สามารถนำไปปฏิบัติได้ด้วยตนเองซึ่งมีความสำคัญที่สุด
6. ทดลองพูดสาธิต
ผู้พูดจึงต้องมีการเตรียมตัว ดังนี้
และประเมินผลว่าควรมีการปรับปรุงในขั้นตอนหรือวิธีการใด
1. กำหนดจุดมุ่งหมายของการสาธิต 6.1 จัดอุปกรณ์ให้เป็นระเบียบตามระดับ
6.2 อธิบายจุดมุ่งหมายการสาธิต และบอกให้ผู้ฟังทราบว่าควรปฏิบัติตามอย่างไร ระหว่าง

ผู้พูดต้องกำหนดจุดมุ่งหมายของการสาธิตว่าต้องการให้เกิดผลระดับใด เช่น ต้องการให้ผู้ฟัง

เข้าใจหรือต้องการให้ปฏิบัติได้ ถ้าต้องการให้ผู้ฟังปฏิบัติได้อาจต้องเตรียมอุปกรณ์ให้ผู้ฟังปฏิบัติ
การพูดสาธิตอาจแจกเอกสารให้ผู้ฟังการสาธิตด้วยก็ได้
ตามไปพร้อมกัน หรือปฏิบัติหลังการสาธิตได้ซึ่งเป็นข้อสำคัญที่สุด 6.3 อุปกรณ์ที่ใช้ประกอบการสาธิตควรแสดงถึงขั้นตอนการปฏิบัติ ในขั้นตอนใดที่ยาก


2. จัดเรียงลำดับเนื้อหาให้ต่อเนื่อง และซับซ้อนควรอธิบายให้ละเอียดและสาธิตให้ชมอย่างช้า ๆ

โดยวางลำดับหัวข้อการอธิบายไว้อย่างชัดเจนและสัมพันธ์กับเวลา 7. ควรพูดอธิบายให้ความรู้ก่อนจะแสดงวิธีการปฏิบัติ

3. ถ้าจำเป็นต้องมีเอกสารประกอบการสาธิต 8. ในขณะที่สาธิตจะต้องสนใจมองผู้ฟังด้วย ไม่ใช้สายตาจับจ้อง

อุปกรณ์ตลอดเวลา
ต้องเตรียมไว้ให้พร้อมและเพียงพอ
9. การสาธิตจะต้องระวังให้ผู้ฟังได้มองเห็นทั่วถึงทุกคน
4. เตรียมวัสดุอุปกรณ์ที่แสดงประกอบในแต่ละขั้นตอน

ให้เหมาะสมกับเวลา 10. เมื่อผู้ฟังลงมือปฏิบัติต้องให้ความสนใจแนะนำและติชม

รวมทั้งแก้ไขข้อบกพร่องต่าง ๆ
ถ้าขั้นตอนที่ทำนั้นละเอียดซับซ้อนมาก ก็ควรจัดอุปกรณ์ที่สมบูรณ์ของแต่ละขั้นตอนเตรียมไว้

แสดงให้ผู้ฟังดูด้วย (ควรเลือกอุปกรณ์ที่น่าสนใจ และสะดวกต่อการนำเสนอ)

5. ประสานงานและตรวจสอบเพื่อทดลองใช้อุปกรณ์ก่อนสาธิต

เพราะการพูดสาธิตมักจะประสบปัญหาไม่คาดคิดบ่อยครั้ง ดังนั้นต้องประสานงานเจ้าหน้าที่

เทคนิคตรวจสอบอุปกรณ์ที่จะใช้สาธิต เช่น การสาธิตโดยสื่อคอมพิวเตอร์ ควรจะตรวจสอบการ

เชื่อมต่อกับเครื่องฉายภาพ และอุปกรณ์ขยายเสียงในกรณีสาธิตโดยใช้อุปกรณ์อื่น ๆ ต้องตรวจ

สอบความพร้อมอุปกรณ์ หรือทดลองใช้อุปกรณ์กับสถานที่จริง เพื่อให้การพูดสาธิตราบรื่นมากที่สุด

หลักการพูดสาธิต คุณสมบัติของผู้พูดสาธิต

1. กล่าวปฏิสันถารทักทายผู้ฟัง 1. มีความรู้ในเรื่องที่สาธิตเป็นอย่างดี
2. แนะนำตนเอง
3. บอกหัวข้อเรื่องและวัตถุประสงค์ที่จะทำการสาธิต 2. มีบุคลิกภาพดี แต่งกายเรียบร้อยเหมาะสมกับเรื่องที่สาธิต

4. อธิบายคุณลักษณะในด้านที่เป็นประโยชน์ของสิ่งที่จะสาธิต เช่น ถ้าจะสาธิตการทำอาหาร ควรใส่ผ้ากันเปื้อน
5. แสดงการสาธิตประกอบการอธิบาย
6. จัดลำดับการสาธิตให้เหมาะสม 3. ใช้ถ้อยคำเหมาะสม เป็นภาษาที่เข้าใจง่ายเหมาะสมกับเรื่องที่พูด
7. ในขณะที่ทำการสาธิตผู้พูดควรสร้างความสัมพันธ์กับผู้ฟัง
8. อุปกรณ์ประกอบหรืออุปกรณ์ที่ใช้ในการสาธิตต้องมีขนาด
4. มีปฏิภาณไหวพริบในการสาธิตและการตอบคำถาม
เหมาะสม
5. มีเจตคติที่ดีต่อผู้ฟังและเรื่องที่พูดสาธิต
9. ภาษาที่ใช้ต้องกระชับ รัดกุม และเข้าใจง่าย
10. สรุปเพื่อเป็นการทบทวนความจำและเน้นย้ำความเข้าใจ 6. มีอารมณ์ขัน การสาธิตที่เคร่งเครียดย่อมทำให้ผู้ฟังเกิดความเครียด

และอึดอัด อารมณ์ขันของผู้สาธิตย่อมสร้างให้เกิดบรรยากาศที่

สนุกสนานผ่อนคลาย เป็นกันเอง ทำให้ผู้ฟังเข้าใจขั้นตอนการปฏิบัติ

ได้โดยง่าย

สู้ ๆ นะครับ