คู่มือระบบถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน จังหวัดเชียงราย

คํานํา




นสวยงามอย
ุณค
นสวยงามอย
นสวยงามอย
ีค
่ม
ุณค
ีค
นสวยงามอย
นสวยงามอย
นสวยงามอย
ุณค
นสวยงามอย
นสวยงามอย
นสวยงามอย
นสวยงามอย
นสวยงามอย
ี
ุณค
ี
ี
ุณค
ีค
ุณค
ุณค
่ม
่ม
ี
ี
่ม
่ม
ี
ี
ี
ิชาการและม
ิชาการและม
ิชาการและม
ิชาการและม
ีความโดดเด
ีความโดดเด
ิชาการและม
ิชาการและม
ิชาการและม
ีแหล
ีแหล
ีแหล
ีแหล
ิชาการและม
ิชาการและม
ิชาการและม
ิชาการและม
ีความโดดเด
งมรดกธรณ
ีแหล
ีแหล
ีค
ีแหล
งมรดกธรณ
งมรดกธรณ
ีแหล
ีความโดดเด
ีความโดดเด
ีความโดดเด
ีความโดดเด
ีความโดดเด
ีความโดดเด
ีความโดดเด
ีความโดดเด
ุณค
ี
ี
ุณค
ี
าทางว
าทางว
่ม
าทางว
่ม
่ม
ีท
ีท
ี
่ม
่ม
่ม
ี
งมรดกธรณ
งมรดกธรณ
งมรดกธรณ
งมรดกธรณ
งมรดกธรณ
งมรดกธรณ
ประเทศไทยม ีแหล งมรดกธรณ ีท ่ม ีค ุณค าทางว ิชาการและม ีความโดดเด นสวยงามอย ู  ู ู    ู ู    ู   ู    ู ู  ู ู ู ู
งมรดกธรณ
งมรดกธรณ
าทางว
าทางว
าทางว
าทางว
าทางว
ีแหล
ีแหล
าทางว
ีแหล
ีท
าทางว
ประเทศไทยม
ีค
ีค
ประเทศไทยม
ประเทศไทยม
ประเทศไทยม
ประเทศไทยม
ุณค
ุณค
ีค
ีค
ีค
ีค
ีค
ีท
ประเทศไทยม
ีท
าทางว
ประเทศไทยมีแหลงมรดกธรณีท่มีคุณคาทางวิชาการและมีความโดดเดนสวยงามอย
ีท
ีท
ีท
ีท
ประเทศไทยม
ีท
ประเทศไทยม
ประเทศไทยม
ประเทศไทยม
ีท
ประเทศไทยม
่
่
วท
ั
ัพยากรธรณ
ั ท
ักษาใหเปนมรดกทางทร
ควรแกการเก
ีของประเทศ
ทวทุกภาคของประเทศ ควรแกการเก็บรักษาใหเปนมรดกทางทรัพยากรธรณีของประเทศ
ุกภาคของประเทศ
็บร
ี
ส ืบไป แหลงมรดกธรณ ี (Geo heritage) ค ือ แหลงธรณ ีว ิทยาหร ือธรณ ีส ัณฐานท ี ่เปนสวนท ี ่ ี ่
สืบไป แหลงมรดกธรณี (Geo heritage) คือ แหลงธรณีวิทยาหรือธรณีสัณฐานท่เปนสวนท
สําค ัญและเก ี ี ่ยวก ับประว ัต ิการเก ิดของโลก และม ีค ุณคาทางดานว ิชาการ ว ัฒนธรรม
ีค
ัฒนธรรม
ัญและเก
และม
ี
่ยวก
สําค
ิดของโลก
สําคัญและเก่ยวกับประวัติการเกิดของโลก และมีคุณคาทางดานวิชาการ วัฒนธรรม
ับประว
ิชาการ
ิการเก
ัต
ุณคาทางดานว
ว
ุณคาทางเศรษฐศาสตร
ประว ัต ิศาสตร ความสวยงาม หร ือค ุณคาทางเศรษฐศาสตร โดยแหลงมรดกธรณ ี ี แบงออก
ิศาสตร
ประวัติศาสตร ความสวยงาม หรือคุณคาทางเศรษฐศาสตร โดยแหลงมรดกธรณี แบงออก
ประว
ความสวยงาม
ัต
หร
ือค
แบงออก
โดยแหลงมรดกธรณ
ไดเปน 7 ประเภท ไดแก แหลงแรแบบฉบับ หินแบบฉบับ ลําดับชั้นหินแบบฉบับ พุนํ้ารอน
ซากดึกดําบรรพ ธรณีโครงสราง และธรณีสัณฐาน การอนุรักษแหลงมรดกธรณี ดําเนินการ
ใน 2 รูปแบบ คือ การอนุรักษแหลงมรดกธรณีรายแหลง และการอนุรักษแหลงมรดกธรณี
ในรูปแบบของอุทยานธรณี การดําเนินการจะเนนการมีสวนรวมของทุกภาคสวนที่เกี่ยวของ
ื
ี
เพ่อการพัฒนาเศรษฐกิจของชุมชน และทําใหมีการอนุรักษแหลงธรณีวิทยาท่สําคัญ
ของประเทศ
ี
ี
แหลงธรณีวิทยาท่สําคัญอีกประเภทหนึ่งท่กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและ
สิ่งแวดลอม โดยกรมทรัพยากรธรณี ดําเนินการภายใตคณะกรรมการนโยบายบริหารจัดการ
ถํ้าแหงชาติ คือ ระบบถํ้า มีการดําเนินการสํารวจ ศึกษา วิจัย รวมทั้งมีการจัดทําหลักเกณฑ
้าของประเทศม
้าของประเทศม
้าของประเทศม
้าของประเทศม
แนวทางการอน
แนวทางการอน
แนวทางการอน
แนวทางการอน
ิหารจ
้าของประเทศม
้าของประเทศม
แนวทางการอน
แนวทางการอน
แนวทางการอน
แนวทางการอน
แนวทางการอน
แนวทางการอน
แนวทางการอน
ิหารจ
้าของประเทศม
ิหารจ
ิหารจ
้าของประเทศม
้าของประเทศม
้าของประเทศม
้าของประเทศม
ิหารจ
ิหารจ
ิหารจ
ิหารจ
ิหารจ
ิหารจ
ิหารจ
ั
ั
้งน
ั
ั
้งน
้งน
้งน
ั
้งน
ั
้งน
้งน
ั
ั
ุง
ุง
ุง
ุง
ัดการถํ
ัดการถํ
ัดการถํ
ุง
ุง
ุง
ั
ุง
ุง
ุง
ุง
้งน
มาตรการ
มาตรการ
มาตรการ
มาตรการ
้าอยางเปนระบบ
้าอยางเปนระบบ
มาตรการ
มาตรการ
มาตรการ
มาตรการ
มาตรการ แนวทางการอน ุร ักษถํ ้าอยางเปนระบบ ท ั ้งน ี ี ี ้ ้ ี ้ ้ ้ ้ ี ี ้ ี ี ี ี ้ ้ ี ้ ้ ี ้ ี การบร ิหารจ ัดการถํ ้าของประเทศม ุง
มาตรการ แนวทางการอนุรักษถํ้าอยางเปนระบบ ท้งน้ การบริหารจัดการถํ้าของประเทศมุง
มาตรการ
มาตรการ
มาตรการ
ั
้งน
้าอยางเปนระบบ
้งน
้งน
ั
ั
้าอยางเปนระบบ
้าอยางเปนระบบ
้าอยางเปนระบบ
้าอยางเปนระบบ
้าอยางเปนระบบ
้าอยางเปนระบบ
้าอยางเปนระบบ
้าอยางเปนระบบ
ท
ท
ักษถํ
ท
ท
ักษถํ
ักษถํ
ท
ักษถํ
การบร
การบร
การบร
การบร
ักษถํ
ักษถํ
ักษถํ
ักษถํ
ักษถํ
ักษถํ
ุร
ุร
ุร
ุร
ุร
ุร
ุร
ุร
ุร
ท
ท
ักษถํ
ท
ท
ุร
ุร
ท
ท
การบร
การบร
การบร
ัดการถํ
การบร
การบร
การบร
การบร
ัดการถํ
ัดการถํ
ัดการถํ
ัดการถํ
ัดการถํ
ัดการถํ
ัดการถํ
เก
เก
้งการอน
เก
เก
ั
เก
เก
้งการอน
วนร
วนร
วมของท
วมของท
ั
ั
้งการอน
้งการอน
เก
้งการอน
้งการอน
ั
้งการอน
้งการอน
ั
ั
้งการอน
วนร
เก
เก
เก
เก
ั
้งการอน
เก
เก
วมของท
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
ุกภาคส
ุกภาคส
ุกภาคส
ุกภาคส
ุกภาคส
ุกภาคส
ุกภาคส
ุกภาคส
ุกภาคส
ุกภาคส
ุกภาคส
ุกภาคส
ุมชน
ุมชน
ุมชน
ุมชน
ุมชน
ุมชน
ุมชน
ุมชน
ุมชน
ุมชน
ุมชน
ุมชน
ุมชน
วน
วน
วน
วน
วน
วน
วน
วน
วน
วน
วน
วน
วน
ื
่อให
ื
่อให
ื
ื
่อให
ื
ื
ื
่อให
ื
่อให
วมของท
วมของท
วมของท
วมของท
วมของท
วมของท
วมของท
ื
่อให
วมของท
วมของท
วมของท
่อให
รวมท
รวมท
รวมท
รวมท
รวมท
รวมท
รวมท
รวมท
ุกภาคส
รวมท
รวมท
รวมท
รวมท
่อให
่อให
่อให
่อให
ื
ื
ื
่อให
รวมท
ื
่อให
ื
ีส
ีส
ีส
ีส
ีส
ีส
ีส
ุร
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
ิจช
ิจช
ักษ
ีส
ุร
ุร
ุร
ุร
ุร
ุร
ุร
ุร
ีส
ีส
ีส
ีส
ุร
ุร
ีส
นการม
นการม
นการม
นการม
ิจช
ิจช
ิจช
นการม
นการม
นการม
นการม
นการม
นการม
นการม
นการม
ิจช
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
ิจช
ิจช
ิจช
ิจช
นการม
ิจช
ิจช
ุร
ั
้งการอน
ั
ั
ั
ั
เนนการมีสวนรวมของทุกภาคสวน เพ่อใหเกิดการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชน รวมท้งการอนุรักษ              
ัฒนาเศรษฐก
ัฒนาเศรษฐก
ัฒนาเศรษฐก
เน เน เน เน เน เน เน เน เน เน เน เน เน
ัฒนาเศรษฐก
ัฒนาเศรษฐก
ั
วนร
วนร
วนร
วนร
วนร
วนร
วนร
ั
้งการอน
้งการอน
วนร
วนร
วนร
ิดการพ
ิดการพ
ิดการพ
ิดการพ
ิดการพ
ัฒนาเศรษฐก
ัฒนาเศรษฐก
ิดการพ
ิจช
ิดการพ
ิดการพ
ุร
ัฒนาเศรษฐก
ิดการพ
ิดการพ
ิดการพ
ิดการพ
ิดการพ
ัฒนาเศรษฐก
ัฒนาเศรษฐก
ัฒนาเศรษฐก
ัฒนาเศรษฐก
ัฒนาเศรษฐก
แหลงธรณีวิทยาประเภทถํ้าใหมีความยั่งยืน
แหลงธรณีวิทยาประเภทถํ้าใหมีความยั่งยืน
แหลงธรณีวิทยาประเภทถํ้าใหมีความยั่งยืน
แหลงธรณีวิทยาประเภทถํ้าใหมีความยั่งยืน
แหลงธรณีวิทยาประเภทถํ้าใหมีความยั่งยืน
แหลงธรณีวิทยาประเภทถํ้าใหมีความยั่งยืน
แหลงธรณีวิทยาประเภทถํ้าใหมีความยั่งยืน
แหลงธรณีวิทยาประเภทถํ้าใหมีความยั่งยืน
แหลงธรณีวิทยาประเภทถํ้าใหมีความยั่งยืน
ขต
ขต
ขต
ขต
ขต
ขต
โดยสํานักงานทรัพยากรธรณี
โดยสํานักงานทรัพยากรธรณี
โดยสํานักงานทรัพยากรธรณี
โดยสํานักงานทรัพยากรธรณี
โดยสํานักงานทรัพยากรธรณี
โดยสํานักงานทรัพยากรธรณี
โดยสํานักงานทรัพยากรธรณี
โดยสํานักงานทรัพยากรธรณี
โดยสํานักงานทรัพยากรธรณี
โดยสํานักงานทรัพยากรธรณี
โดยสํานักงานทรัพยากรธรณี
โดยสํานักงานทรัพยากรธรณี
โดยสํานักงานทรัพยากรธรณี
โดยสํานักงานทรัพยากรธรณี
โดยสํานักงานทรัพยากรธรณี
กรมทรัพยากรธรณี โดยสํานักงานทรัพยากรธรณี เ เ เ เ เ เ เ เ เ เ เ เ เ เ เ เ เ เ เ เ เ เ เ เ เ ขต 1 ดําเนินงานสํารวจศึกษา
โดยสํานักงานทรัพยากรธรณี
โดยสํานักงานทรัพยากรธรณี
โดยสํานักงานทรัพยากรธรณี
โดยสํานักงานทรัพยากรธรณี
โดยสํานักงานทรัพยากรธรณี
โดยสํานักงานทรัพยากรธรณี
โดยสํานักงานทรัพยากรธรณี
โดยสํานักงานทรัพยากรธรณี
โดยสํานักงานทรัพยากรธรณี
ดําเนินงานสํารวจศึกษา
ดําเนินงานสํารวจศึกษา
ดําเนินงานสํารวจศึกษา
ดําเนินงานสํารวจศึกษา
ดําเนินงานสํารวจศึกษา
ดําเนินงานสํารวจศึกษา
ดําเนินงานสํารวจศึกษา
ดําเนินงานสํารวจศึกษา
ดําเนินงานสํารวจศึกษา
ดําเนินงานสํารวจศึกษา
ดําเนินงานสํารวจศึกษา
ดําเนินงานสํารวจศึกษา
ดําเนินงานสํารวจศึกษา
ดําเนินงานสํารวจศึกษา
ดําเนินงานสํารวจศึกษา
ดําเนินงานสํารวจศึกษา
ดําเนินงานสํารวจศึกษา
ดําเนินงานสํารวจศึกษา
ดําเนินงานสํารวจศึกษา
ดําเนินงานสํารวจศึกษา
ดําเนินงานสํารวจศึกษา
ดําเนินงานสํารวจศึกษา
ดําเนินงานสํารวจศึกษา
ดําเนินงานสํารวจศึกษา
1
1
1
1
กรมทรัพยากรธรณี
กรมทรัพยากรธรณี
1
กรมทรัพยากรธรณี
1
1
1
1
1
1
1
1
กรมทรัพยากรธรณี
กรมทรัพยากรธรณี
กรมทรัพยากรธรณี
กรมทรัพยากรธรณี
กรมทรัพยากรธรณี
กรมทรัพยากรธรณี
กรมทรัพยากรธรณี
กรมทรัพยากรธรณี
กรมทรัพยากรธรณี
กรมทรัพยากรธรณี
ขต
กรมทรัพยากรธรณี
กรมทรัพยากรธรณี
กรมทรัพยากรธรณี
1
ขต
กรมทรัพยากรธรณี
1
ขต
ขต
ขต
ขต
ขต
ขต
ขต
ขต
ขต
ขต
ขต
ขต
ขต
ขต
ขต
ขต
กรมทรัพยากรธรณี โดยสํานักงานทรัพยากรธรณี เขต 1 ดําเนินงานสํารวจศึกษา
กรมทรัพยากรธรณี
1
1
กรมทรัพยากรธรณี
กรมทรัพยากรธรณี
กรมทรัพยากรธรณี
1
1
1
1
1
1
1
กรมทรัพยากรธรณี
กรมทรัพยากรธรณี
กรมทรัพยากรธรณี
้าหลวง-ข
ุนนํ
้าหลวง-ข
้าหลวง-ข
้าหลวง-ข
้าหลวง-ข
้าหลวง-ข
้าหลวง-ข
ุนนํ
้นท
ื
้นท
ื
ื
้นท
ื
ื
ื
ื
้นท
ุนนํ
ุนนํ
ุนนํ
ุนนํ
ุนนํ
ุนนํ
ุนนํ
ุนนํ
ุนนํ
ุนนํ
้าหลวง-ข
้าหลวง-ข
้าหลวง-ข
้าหลวง-ข
้าหลวง-ข
ุนนํ
ุนนํ
ุนนํ
้าหลวง-ข
้าหลวง-ข
ื
้นท
ื
้นท
ื
ื
้นท
ื
้นท
้นท
ื
ุนนํ
้าหลวง-ข
้นท
้นท
ื
้นท
้นท
ื
ื
้นท
้นท
้นท
้นท
ื
ื
ื
ื
ื
ื
ื
้นท
้นท
ุนนํ
้นท
ื
้นท
ื
ื
้นท
ื
้นท
้นท
้นท
้นท
้นท
้นท
ื
ื
ื
ุนนํ
ุนนํ
ุนนํ
ุนนํ
ุนนํ
ุนนํ
ุนนํ
ุนนํ
้นท
้นท
ื
ื
้นท
ุนนํ
ื
้นท
ี
ี
่ระบบถํ
่ระบบถํ
่ระบบถํ
้านางนอน
ี
่ระบบถํ
ี
ี
ี
่ระบบถํ
่ระบบถํ
่ระบบถํ
ี
ี
่ระบบถํ
้านางนอน
้านางนอน
้านางนอน
้านางนอน
้านางนอน
้านางนอน
้านางนอน
้านางนอน
้านางนอน
้านางนอน
้านางนอน
้านางนอน
้านางนอน
้านางนอน
้านางนอน
้านางนอน
้านางนอน
้านางนอน
ี
่ระบบถํ
ี
่ระบบถํ
่ระบบถํ
ี
่ระบบถํ
่ระบบถํ
ี
ี
่ระบบถํ
ี
่ระบบถํ
่ระบบถํ
่ระบบถํ
ี
่ระบบถํ
่ระบบถํ
่ระบบถํ
่ระบบถํ
่ระบบถํ
ี
ี
ี
ี
ี
ี
่ระบบถํ
่ระบบถํ
่ระบบถํ
ี
ี
ี
ี
่ระบบถํ
้านางนอน
้านางนอน
้านางนอน
้านางนอน
้านางนอน
ุนนํ
้านางนอน
้านางนอน
้านางนอน
้าหลวง-ข
้าหลวง-ข
้าหลวง-ข
้าหลวง-ข
้านางนอน
้านางนอน
้าหลวง-ข
้าหลวง-ข
ุนนํ
้าหลวง-ข
้าหลวง-ข
้าหลวง-ข
้าหลวง-ข
้าหลวง-ข
้าหลวง-ข
้าหลวง-ข
้าหลวง-ข
้าหลวง-ข
ุนนํ
ุนนํ
ุนนํ
ุนนํ
ุนนํ
ุนนํ
ุนนํ
ุนนํ
ี
ี
ี
ี
ี
ี
่ระบบถํ
่ระบบถํ
่ระบบถํ
้านางนอน
้านางนอน
้านางนอน
้านางนอน
้านางนอน
่ระบบถํ
้านางนอน
้านางนอน
ี
ี
ี
ี
ี
่ระบบถํ
่ระบบถํ
ี
่ระบบถํ
้าหลวง-ข
่ระบบถํ
้าหลวง-ข
่ระบบถํ
่ระบบถํ
้าหลวง-ข
้าหลวง-ข
้าหลวง-ข
้าหลวง-ข
้นท
ช
ช
ช
ช
ช
ช
ช
ช
ช
ช
ช
ช
ช
ช
ัดเ
ัดเ
ช
ัดเ
ัดเ
ัดเ
ช
ช
ช
ช
ช
ช
ช
ช
่อ
ื
ช
ื
ื
ื
ช
ียงราย
ียงราย
ียงราย
ช
ียงราย
ียงราย
่อ
ช
ช
ช
ช
ช
ช
ช
ื
่อ
ื
ช
ช
ช
ัดเ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ัดเ
ัดเ
ัดเ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ัดเ
ัดเ
ัดเ
ัดเ
ัดเ
ัดเ
ัดเ
ัดเ
ัดเ
ัดเ
ัดเ
ัดเ
ัดเ
ัดเ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ัดเ
ัดเ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
ีประเภทถํ
่อ
ื
เพ
่อ
ื
ื
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
่อ
ื
่อ
่อ
่อ
ื
ื
่อ
ื
ื
่อ
ื
่อ
ื
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
เพ
่อ
ียงราย
ียงราย
ียงราย
ียงราย
ียงราย
ียงราย
ียงราย
ียงราย
ียงราย
ียงราย
ียงราย
ียงราย
ียงราย
ียงราย
ียงราย
ียงราย
ียงราย
ียงราย
ียงราย
ียงราย
ียงราย
ียงราย
ียงราย
ียงราย
ียงราย
ียงราย
ียงราย
ียงราย
่อ
ื
่อ
ื
่อ
ื
ื
ื
ื
่อ
่อ
่อ
ื
่อ
่อ
ื
่อ
ียงราย
ียงราย
ียงราย
ื
ื
่อ
ื
่อ
ื
่อ
แหลงมรดกธรณ
แหลงมรดกธรณ
แหลงมรดกธรณ
แหลงมรดกธรณ
แหลงมรดกธรณ
แหลงมรดกธรณ
แหลงมรดกธรณ
จ
จ
จ
แหลงมรดกธรณ
จ
จ
แหลงมรดกธรณ
พ
พ
พ
พ
พ
พ
พ
แหลงมรดกธรณ
แหลงมรดกธรณ
แหลงมรดกธรณ
พ
พ
พ
จ
้า
้า
้า
จ
จ
้า
้า
้า
้า
้า
้า
้า
้า
จ
จ
จ
จ
จ
จ
จ
จ
จ
จ
จ
จ
จ
จ
พ
แหลงมรดกธรณ
แหลงมรดกธรณ
แหลงมรดกธรณ
แหลงมรดกธรณ
แหลงมรดกธรณ
แหลงมรดกธรณ
แหลงมรดกธรณ
แหลงมรดกธรณ
แหลงมรดกธรณ
แหลงมรดกธรณ
แหลงมรดกธรณีประเภทถํ้า พ้นท่ระบบถํ้าหลวง-ขุนนํ้านางนอน จังหวัดเชียงราย เพ่อ
แหลงมรดกธรณ
แหลงมรดกธรณ
แหลงมรดกธรณ
้นท
ื
ื
ื
้นท
้นท
ื
แหลงมรดกธรณ
แหลงมรดกธรณ
แหลงมรดกธรณ
ื
แหลงมรดกธรณ ีประเภทถํ ้า พ ้นท ี ่ระบบถํ ้าหลวง-ข ุนนํ ้านางนอน จ ังหว ัดเ ช ียงราย เพ ่อ
แหลงมรดกธรณ
แหลงมรดกธรณ
พ
พ
พ
พ
พ
พ
พ
พ
พ
พ
พ
พ
พ
พ
พ
พ
พ
แหลงมรดกธรณ
แหลงมรดกธรณ
พ
พ
พ
พ
พ
พ
พ
พ
ังหว
ังหว
ังหว
ังหว
ังหว
ังหว
ังหว
ังหว
ังหว
ังหว
ังหว
ังหว
ังหว
ังหว
จ
จ
จ
จ
จ
จ
จ
ังหว
ังหว
ังหว
จ
ังหว
ังหว
ังหว
ัดเ
ัดเ
ัดเ
ังหว
ังหว
ัดเ
ัดเ
ัดเ
ัดเ
ัดเ
ัดเ
ัดเ
ัดเ
ังหว
ังหว
ังหว
ังหว
ังหว
ังหว
ังหว
ังหว
ังหว
ังหว
ังหว
ังหว
ังหว
ังหว
จ
่อ
ื
่อ
ื
่อ
ื
ื
ื
่อ
ื
่อ
ื
่อ
่อ
แหลงมรดกธรณ
แหลงมรดกธรณ
แหลงมรดกธรณ
้า
้า
้า
แหลงมรดกธรณ
ื
่อ
ื
ื
่อ
่อ
่อ
้า
้า
้า
้า
้า
้า
้า
จ
จ
จ
้า
จ
จ
้า
้า
้า
้า
้า
้า
้า
้า
้า
้า
้า
้า
้า
้า
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
ขาใ
ขาใ
ขาใ
ขาใ
ขาใ
ขาใ
ขาใ
ขาใ
ขาใ
ขาใ
ขาใ
ขาใ
ขาใ
ขาใ
ขาใ
ขาใ
ขาใ
ขาใ
ขาใ
ขาใ
ขาใ
ขาใ
ุร
ุร
ุร
ุร
ุร
ุร
ุร
ุร
ุร
ุร
ุร
ุร
ุร
ุร
ขาใ
ขาใ
ุร
ุร
ุร
ุร
ุร
ขาใ
จในการอน
จในการอน
จในการอน
จในการอน
จในการอน
จในการอน
จในการอน
จในการอน
จในการอน
จในการอน
จในการอน
จในการอน
จในการอน
จในการอน
จในการอน
จในการอน
จในการอน
จในการอน
จในการอน
จในการอน
จในการอน
จในการอน
ขาใ
ขาใ
ขาใ
จในการอน
ขาใ
ขาใ
ขาใ
ขาใ
ขาใ
ขาใ
จในการอน
จในการอน
จในการอน
จในการอน
จในการอน
จในการอน
จในการอน
จในการอน
จในการอน
จในการอน
จในการอน
และ
และ
และ
และ
และ
และ
และ
และ
และ
และ
และ
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
และ
และ
และ
และ
และ
และ
และ
และ
และ
และ
และ
ูความเ
ูความเ
ูความเ
และ
ูความเ
และ
และ
และ
และ
และ
และ
และ
และ
และ
และ
และ
ักษ
ุร
ักษ
ุร
ุร
ุร
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
ุร
ุร
ุร
ุร
ุร
ุร
ุร
ุร
ุร
ุร
ุร
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
ักษ
้าและธรณ
้าและธรณ
้าและธรณ
้าและธรณ
้าและธรณ
้าและธรณ
้าและธรณ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
้าและธรณ
้าและธรณ
้าและธรณ
้าและธรณ
้าและธรณ
้าและธรณ
้าและธรณ
้าและธรณ
้าและธรณ
้าและธรณ
้าและธรณ
้าและธรณ
้าและธรณ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
ับถํ
้าและธรณ
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ิทยา
ิทยา
ีว
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
้าและธรณ
้าและธรณ
้าและธรณ
้าและธรณ
้าและธรณ
้าและธรณ
้าและธรณ
้าและธรณ
้าและธรณ
้าและธรณ
้าและธรณ
้าและธรณ
้าและธรณ
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
่ยวก
่ยวก
ูเก
่ยวก
่ยวก
ี
ูเก
ูเก
ูเก
ูเก
ูเก
ูเก
ูเก
่ยวก
ี
่ยวก
่ยวก
ี
ี
ี
ี
่ยวก
่ยวก
่ยวก
ี
ี
ูเก
ูเก
ูเก
ูเก
ูเก
ูเก
ูเก
ูเก
ูเก
ูเก
ูเก
ูเก
ูเก
ูเก
ูเก
ูเก
ูเก
ูเก
ูเก
ูเก
ูเก
ูเก
ูเก
ูเก
ูเก
ูเก
ี
่ยวก
่ยวก
ี
่ยวก
่ยวก
ี
ี
ี
่ยวก
่ยวก
่ยวก
่ยวก
ี
่ยวก
ี
ี
ับถํ
ับถํ
ี
ี
ี
่ยวก
ี
ี
่ยวก
ี
่ยวก
่ยวก
่ยวก
่ยวก
ี
ี
ี
่ยวก
่ยวก
ี
่ยวก
ี
่ยวก
่ยวก
ี
ี
่ยวก
่ยวก
ี
่ยวก
ี
ี
ี
่ยวก
ี
ี
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
นําไปส
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความรูเก่ยวกับถํ้าและธรณีวิทยา นําไปสูความเขาใจในการอนุรักษ และ
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
นําไปส
เผยแพรองคความร
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร
เผยแพรองคความร ูเก ี ่ยวก ับถํ ้าและธรณ ีว ิทยา นําไปส ูความเ ขาใ จในการอน ุร ักษ และ
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิ
่มประส
ิ
ิ
่มประส
่มประส
่มประส
่มประส
ิ
ิ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ เพ
ิ
ิ
ีว
ีว
ีว
ิทธ
ิ
ีว
ิทธ
่มประส
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
่มประส
่มประส
่มประส
่มประส
่มประส
ิ
่มประส
ีว
ีว
ีว
ิ
่มประส
่มประส
ิ
ิ
ิ
่มประส
่มประส
ิ
่มประส
ิ
ิ
่มประส
่มประส
่มประส
ิ
่มประส
ิ
ิ
ีว
ีว
ีว
ิ
่มประส
ิ
่มประส
่มประส
่มประส
่มประส
ิทธ
ิ
่มประส
เพ่มประสิทธิภาพความโดดเดน ความสวยงาม มูลคาของแหลงทองเท่ยวทางธรณีวิทยา
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิภาพความโดดเดน
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิทธ
ิ
ิ
ีว
่มประส
ิ
ิ
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ิ
่มประส
ิ
ิ
ิ
่มประส
ิ
่มประส
่มประส
ิ
ิ
ิ
ิ
ิ
ีว
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
่มประส
ิ
่มประส
ิ
ิ
ิ
ิ
่มประส
ิ
่มประส
่มประส
ิ
ิ
่มประส
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
่มประส
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
่มประส
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ิ
่มประส
่มประส
่มประส
ิ
่มประส
่มประส
่มประส
ิ
่มประส
ิ
ิ
่มประส
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
่มประส
่มประส
ิ
่มประส
ิ
ิ
ิ
่มประส
่มประส
่มประส
่มประส
่มประส
ิ
ิ
ิทยา
ิทยา
ิ
ิทยา
ิทยา
ิทยา
่มประส
่มประส
่มประส
ิ
ิ
ิ
่มประส
่มประส
ิ
ิ
ิ
ิ
่มประส
่มประส
่มประส
ิ
ิ
ิ
ิ
่มประส
่มประส
ิ
ิ
ิ
ิ
่มประส
ิ
่มประส
ิ
่มประส
่มประส
่มประส
่มประส
ิ
่มประส
ความสวยงาม
ม
ม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ความสวยงาม
ม
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ม
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ูลคาของแหลงทองเท
ม
ม
ูลคาของแหลงทองเท
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
ี
ี
ี
่ยวทางธรณ
ี
ี
ี
่ยวทางธรณ
ี
ี
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
ี
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
ี
ี
ี
ี
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
ี
ี
ี
่ยวทางธรณ
ี
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
ี
ี
่ยวทางธรณ
ี
ี
ี
่ยวทางธรณ
ี
ี
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
ี
่ยวทางธรณ
ี
ี
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
่ยวทางธรณ
ี
่ยวทางธรณ
ี
ี
ี
ี
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
ี
่ยวทางธรณ
ี
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
ิภาพความโดดเดน
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
ี
ี
ี
่ยวทางธรณ
ี
่ยวทางธรณ
ี
ี
่ยวทางธรณ
ี
ี
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
ี
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
ี
ี
ี
ี
ี
ี
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
ี
ี
ี
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
ี
่ยวทางธรณ
ี
ี
่ยวทางธรณ
ี
ี
ี
่ยวทางธรณ
ี
ี
่ยวทางธรณ
ี
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
ี
ี
ี
่ยวทางธรณ
ี
่ยวทางธรณ
ี
่ยวทางธรณ
ี
ี
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
ี
ี
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
ี
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
ี
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
่ยวทางธรณ
ี
ี
น
น
น
น
น
น
น
น
น
น
น
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว น
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
น
น
น
น
น
น
น
น
น
น
น
น
น
น
น
น
น
น
น
น
น
น
น
น
น
น
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
น
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
น
น
น
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสวน
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
และการบริหารจัดการถํ้าอยางยั่งยืน โดยการมีสวนรวมของทุกภาคสว
1

ระบบถํ้าหลวง - ขุนนํ้านางนอน




























ถํ้าทรายทอง ระบบถํ้าหลวง-ขุนนํ้านางนอน จัดประเภทระบบถํ้าเปนแบบคาสต
ื
ี
ื
(Karst system) เน่องจากในบริเวณพ้นท่ดังกลาวเปนภูมิประเทศเขาหินปูน (Karst
topography) พบลักษณะธรณีสัณฐานวิทยา เชน ถํ้า (Cave), กําแพงคาสต (Wall karst),
กรวย (Cone karst), หลุมยุบ (Sinkhole), นํ้าพุคาสต (Spring karst) เปนตน นอกจากพ้นท ่ ี
ื
วณด
ว
ว
วณด
วณด
วณด
วณด
วณด
วณด
วณด
วณด
วณด
ว
ีการแปรสภาพจาก
ังกล
ีการแปรสภาพจาก
ังกล
ังกล
ีการแปรสภาพจาก
ีการแปรสภาพจาก
ว
ว
ว
ีการแปรสภาพจาก
ีการแปรสภาพจาก
ีการแปรสภาพจาก
วนม
วนม
วนม
วนม
ว
ว
ว
วนม


วนม
วนม
วนม
วนม
ิเ
ิเ
ิเ
ิเ
วณด
ิเ
ิเ
ิเ
ว
ว
ิเ
ิเ
ิเ
ิเ
ังกล
ินป
ินป
ินป
ินป
ินป
ินป
ินป
าวจะประกอบไปด
าวจะประกอบไปด
าวจะประกอบไปด
ินป
าวจะประกอบไปด
าวจะประกอบไปด
ินป
วยห
วยห
วยห
วยห
วยห
วยห
วยห
วยห
ินป
ินป
วยห
วยห
วยห
าวจะประกอบไปด
ีการแปรสภาพจาก
ีการแปรสภาพจาก
ีการแปรสภาพจาก
ูนแล
ูนแล
ีการแปรสภาพจาก
ังกล
ังกล
ังกล
ังกล
ังกล
ังกล
ังกล
ูนแล
าวจะประกอบไปด
าวจะประกอบไปด
ูนแล
าวจะประกอบไปด
าวจะประกอบไปด
าวจะประกอบไปด
ูนแล
ูนแล
ูนแล
ูนแล
ูนแล
ูนแล
ูนแล
บริเวณดังกลาวจะประกอบไปดวยหินปูนแลว ยังพบวาหินบางสวนมีการแปรสภาพจาก
บร บร บร บร บร บร บร บร บร บร บร
ังพบว
ังพบว
าห
ังพบว
ังพบว
าห
าห
ย
ย
ย
ย
ย
ังพบว
ังพบว
ย
ย
ินบางส
ินบางส
ินบางส
ินบางส
ินบางส
วนม
วนม
ินบางส
ินบางส
ังพบว
ังพบว
ังพบว
ังพบว
ังพบว
ินบางส
ินบางส
ินบางส
ินบางส
าห
าห
าห
าห
าห
าห
าห
าห










ย

ย
ย

ย








(Marble)
(Marble)
(Marble)
หินปูน
หินปูน (Limestone) ไปเปนหินออน (Marble) เนื่องจากไดรับอิทธิพลจากการแทรกดัน
หินปูน
หินปูน
(Marble)
หินปูน
หินปูน
(Marble)
(Marble)
(Marble)
(Marble)
(Marble)
(Marble)
หินปูน
(Marble)
(Marble)
(Limestone)
(Limestone)
(Limestone)
(Limestone)
(Limestone)
หินปูน
(Limestone)
(Limestone)
(Limestone)
เนื่องจากไดรับอิทธิพลจากการแทรกดัน
เนื่องจากไดรับอิทธิพลจากการแทรกดัน
เนื่องจากไดรับอิทธิพลจากการแทรกดัน
เนื่องจากไดรับอิทธิพลจากการแทรกดัน
(Limestone)
(Limestone)
(Limestone)
(Limestone)
ไปเปนหินออน
ไปเปนหินออน
ไปเปนหินออน
ไปเปนหินออน
ไปเปนหินออน
ไปเปนหินออน
ไปเปนหินออน
ไปเปนหินออน
ไปเปนหินออน
หินปูน
หินปูน
หินปูน
หินปูน
ไปเปนหินออน
ไปเปนหินออน
หินปูน (Limestone) ไปเปนหินออน (Marble) เนื่องจากไดรับอิทธิพลจากการแทรกดัน
ไปเปนหินออน
เนื่องจากไดรับอิทธิพลจากการแทรกดัน
เนื่องจากไดรับอิทธิพลจากการแทรกดัน
เนื่องจากไดรับอิทธิพลจากการแทรกดัน
เนื่องจากไดรับอิทธิพลจากการแทรกดัน
เนื่องจากไดรับอิทธิพลจากการแทรกดัน
เนื่องจากไดรับอิทธิพลจากการแทรกดัน
เนื่องจากไดรับอิทธิพลจากการแทรกดัน
เนื่องจากไดรับอิทธิพลจากการแทรกดัน
หินปูน
่อย
ี
ูทางดานท
ูทางดานท
ูทางดานท
ี
ี
ี
่อย
ี
่อย
่อย
่อย
่อย
่อย
ูทางดานท
ูทางดานท
ูทางดานท
ูทางดานท
่อย
่อย
ี
ี
ี
ี
ี
ี
่อย
ือกเ
ือกเ
ือกเ
ือกเ
ือกเ
ือกเ
ือกเ
ันตกของแนวเท
ันตกของแนวเท
ันตกของแนวเท
ันตกของแนวเท
ันตกของแนวเท
ันตกของแนวเท
ือกเ
ิศตะว
ิศตะว
ิศตะว
ิศตะว
ือกเ
ิศตะว
ิศตะว
ิศตะว
ือกเ
ิศตะว
ิศตะว
ิศตะว
ันตกของแนวเท
ประกอบก
ประกอบก
ประกอบก
ประกอบก
ประกอบก
ประกอบก
ประกอบก
ูทางดานท
ูทางดานท
ูทางดานท
ประกอบก
ประกอบก
ประกอบก
ขา
ขา
ขา
ันตกของแนวเท
ันตกของแนวเท
ันตกของแนวเท
ขา
ขา
ขา
ขา
ขา
ขา
ขา
ับ
ับ
ับ
ัวของมวลห
ัวของมวลห
ัวของมวลห
ัวของมวลห
ัคน
ัคน
ัคน
ัวของมวลห
ัวของมวลห
ัวของมวลห
ีแทรกซอนท
ีแทรกซอนท
ีแทรกซอนท
ีแทรกซอนท
ีแทรกซอนท
ีแทรกซอนท
ีแทรกซอนท
ัวของมวลห
ัวของมวลห
ัวของมวลห
ีแทรกซอนท
ีแทรกซอนท
ีแทรกซอนท
ตัวของมวลหินอัคนีแทรกซอนท่อยูทางดานทิศตะวันตกของแนวเทือกเขา ประกอบกับ
ต ต ต ต ต ต ต ต ต ต
ินอ
ินอ
ินอ
ับ
ินอ
ับ
ับ
ับ
ับ
ับ
ับ
ัคน
ัคน
ัคน
ัคน
ัคน
ัคน
ัคน
ินอ
ินอ
ินอ
ินอ
ินอ
ินอ
ือกเ
ือกเ
ือกเ
ือกเ
ือกเ
ือกเ
ือกเ
ือกเ
ือกเ
ือกเ
ือกเ
ือกเ
ือกเ
ือกเ
ัน
ัน
ัน
ัน
ัน
ัน
ัน
ัน
ทําให
ัน
ัน
ัน
ัน
ัน
ัน
ทําให
ัน
ัน
ัน
ัน
ัน
ัน
ัน
ัน
ขาอ
ขาอ
ขาอ
ขาอ
่อนม
ื
่อนม
่อนม
ื
ขาอ
ขาอ
ขาอ
ขาอ
ขาอ
ขาอ
ขาอ
ขาอ
ขาอ
ขาอ
ขาอ
ขาอ
ขาอ
ขาอ
่อนม
่อนม
ื
ื
ื
่อนม
ื
่อนม
่อนม
ขาอ
ขาอ
ื
่อนม
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ือกเ
ือกเ
ือกเ
ือกเ
ือกเ
ือกเ
ุมรอยเล
ือกเ
ือกเ
ุมรอยเล
่อนม
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ื
ขาอ
ขาอ
ื
่อนม
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ัดผานเ
ัดผานเ
ัดผานเ
ัดผานเ
ัดผานเ
ัดผานเ
ัดผานเ
ัดผานเ
ัดผานเ
ัดผานเ
ัดผานเ
ัดผานเ
ัดผานเ
ัดผานเ
ต
ต
ต
ต
ต
ต
ต
ัดผานเ
ัดผานเ
ัดผานเ
ต
ต
ัดผานเ
ัดผานเ
ขามาในเท
ขามาในเท
ขามาในเท
ขามาในเท
ขามาในเท
ขามาในเท
ขามาในเท
ขามาในเท
มีกลุมรอยเล่อนมีพลัง คือ กลุมรอยเล่อนแมจัน ตัดผานเขามาในเทือกเขาอีกดวย ทําให
ม ม ม ม ม ม ม ม ม ม ม ม ม ม ม ม ม ม ม ม ม ม ม ีกล ุมรอยเล ื ื ่อนม ีพล ัง ค ือ กล ุมรอยเล ่อนแมจ ัน ต ัดผานเ ขามาในเท ือกเ ขาอ ีกดวย ทําให
ขามาในเท
ขามาในเท
ขามาในเท
ขามาในเท
ขามาในเท
ขามาในเท
ขามาในเท
ัดผานเ
ัดผานเ
ัดผานเ
ขามาในเท
ขามาในเท
ขามาในเท
ขามาในเท
ขามาในเท
ขามาในเท
ขามาในเท
ีกล
ีกล
ีกล
ทําให
ทําให
ีกล
ีกล
ีกล
ีกล
ีกล
ีกล
ีกล
ีกล
ทําให
ทําให
ทําให
ทําให
ทําให
ทําให
ทําให
ทําให
ทําให
ทําให
ทําให
ทําให
ทําให
ทําให
ีกล
ต
ต
ต
ต
ต
ต
ต
ต
ต
ต
ต
ต
ต
ทําให
ีกล
ีกล
ีกล
ีกล
ีกล
ีกล
ีกล
ทําให
ทําให
ทําให
ีกล
ีกล
ีกล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
กล
กล
ุมรอยเล
กล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
กล
กล
กล
กล
กล
กล
กล
กล
กล
กล
กล
กล
กล
กล
กล
กล
ีพล
ีพล
ีพล
ีพล
ีพล
ีพล
ีพล
ีพล
ีพล
ีพล
ีพล
ีพล
ีพล
ีพล
ีพล
ีพล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ุมรอยเล
ัง
ัง
ีพล
ีพล
ัง
ุมรอยเล
ัง
ัง
ค
ค
ค
ค
ค
ัง
ค
ค
ค
ค
ค
ค
ค
ค
ค
ค
ัง
ัง
ัง
ัง
ัง
ัง
ัง
ัง
ัง
ัง
ัง
ัง
ัง
ัง
ัง
ัง
ือ
ือ
ือ
ือ
ือ
ือ
ือ
ือ
กล
ือ
กล
กล
ือ
ือ
ือ
ือ
ค
ค
ือ
ค
ค
ค
ค
ค
ือ
ือ
ือ
ือ
ือ
ือ
ือ
ือ
ีพล
ื
่อนม
่อนม
่อนแมจ
่อนแมจ
ื
ื
ีกดวย
ื
่อนแมจ
ื
ื
ีกดวย
ื
่อนม
ื
่อนม
่อนม
่อนม
ื
่อนแมจ
ื
ื
่อนม
ื
่อนแมจ
ีกดวย
ีกดวย
ีกดวย
ีกดวย
ีกดวย
ีกดวย
ีกดวย
ีกดวย
ีกดวย
ีกดวย
ีกดวย
ีกดวย
ีกดวย
ื
ื
ื
่อนแมจ
่อนแมจ
่อนแมจ
ีกดวย
ีกดวย
ีกดวย
ีกดวย
ีกดวย
ีกดวย
ีกดวย
ื
่อนแมจ
ื
่อนแมจ
่อนแมจ
่อนแมจ
ื
ื
ื
่อนแมจ
่อนแมจ
ื
ื
่อนแมจ
ื
่อนม
ื
ีพล
ีพล
ีพล
ื
ื
่อนแมจ
ื
่อนม
ื
่อนม
ื
ื
ื
ื
ื
่อนแมจ
ื
ื
่อนม
่อนแมจ
่อนแมจ
่อนแมจ
ื
ื
่อนแมจ
่อนแมจ
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ื
่อผานกระบวนการทางธรณ
่อผานกระบวนการทางธรณ
ื
่อผานกระบวนการทางธรณ
ื
ื
ื
ื
่อผานกระบวนการทางธรณ
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ีว
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ีว
ีว
ีว
ีว
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ิทยา
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
ีว
่อผานกระบวนการทางธรณ
้นห
้นห
ั
ั
้นห
้นห
ั
ั
้นห
ั
ั
้นห
้นห
้นห
ั
้นห
้นห
ั
ั
้นห
ั
้นห
ั
ั
ั
้นห
ั
ั
ั
ั
้นห
ั
้นห
ิน
ิน
ิน
ิน
ิน
ิน
ิน
ิน
ิน
ิน
ิน
ิน
ิน
ิน
ิน
ิน
ิน
ิน
ิน
ิน
้นห
ั
ิน
้นห
ิน
ิน
ิน
ิน
ิน
ิน
ิน
ิน
้นห
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
เก เก เก เก เก เก เก เก เก เก เก เก เก เก เก เก เก เก เก เก เก เก เก เก เก เก เก เก เก เก เก เก เก
เกิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช้นหิน และเม่อผานกระบวนการทางธรณีวิทยา
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
้นห
้นห
ั
้นห
ั
้นห
้นห
ั
ั
ั
ั
้นห
้นห
ั
ั
ั
้นห
ั
ั
ั
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ิดโครงสรางรอยแตกรอยแยกในช
ั
้นห
ั
้นห
ั
้นห
้นห
้นห
้นห
้นห
ื
่อผานกระบวนการทางธรณ
ื
่อผานกระบวนการทางธรณ
่อผานกระบวนการทางธรณ
ื
ื
่อผานกระบวนการทางธรณ
่อผานกระบวนการทางธรณ
่อผานกระบวนการทางธรณ
ื
ื
่อผานกระบวนการทางธรณ
่อผานกระบวนการทางธรณ
ื
ื
และเม
และเม
และเม
และเม
และเม
และเม
และเม
และเม
ื
่อผานกระบวนการทางธรณ
่อผานกระบวนการทางธรณ
ื
่อผานกระบวนการทางธรณ
และเม
ื
ื
ื
ื
ื
่อผานกระบวนการทางธรณ
ื
ื
่อผานกระบวนการทางธรณ
่อผานกระบวนการทางธรณ
ื
ื
่อผานกระบวนการทางธรณ
ื
่อผานกระบวนการทางธรณ
ื
ื
่อผานกระบวนการทางธรณ
ื
่อผานกระบวนการทางธรณ
ื
่อผานกระบวนการทางธรณ
ื
ื
่อผานกระบวนการทางธรณ
่อผานกระบวนการทางธรณ
่อผานกระบวนการทางธรณ
ื
่อผานกระบวนการทางธรณ
่อผานกระบวนการทางธรณ
่อผานกระบวนการทางธรณ
่อผานกระบวนการทางธรณ
่อผานกระบวนการทางธรณ
่อผานกระบวนการทางธรณ
ื
และเม
และเม
และเม
และเม
และเม
และเม
และเม
และเม
และเม
และเม
และเม
และเม
และเม
และเม
และเม
และเม
และเม
ิน
ิน
ิน
ิน
และเม
และเม
และเม
และเม
และเม
และเม
และเม
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปนลักษณะธรณีสัณฐาน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
การกัดกรอน ผุพังไปตามธรรมชาติ จึงทําใหพื้นที่ดังกลาวเกิดเปน ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
ลักษณะธรณีสัณฐาน
วิทยาตามที่ไดกลาวมา
วิทยาตามที่ไดกลาวมา
วิทยาตามที่ไดกลาวมา
วิทยาตามที่ไดกลาวมา
วิทยาตามที่ไดกลาวมา
วิทยาตามที่ไดกลาวมา
วิทยาตามที่ไดกลาวมา
2

แบบจําลองภูมิประเทศเขาหินปูน
opography Model)














(Karst T



























3

แบบจําลองการเกิดถํ้า (Cave Formation Model)








































4

ลักษณะภูมิประเทศเขาหินปูน




น้ำพุ (Spring)


น้ำพุ เกิดจากน้ำใตดินที่ไหลโผลพนขึ้นมาบนผิวดิน โดยน้ำพุในรูปไหล

ออกมาจากถ้ำทรายทอง แลวเปนแองน้ำอยูบริเวณหนาถ้ำ เมื่อแสงแดด

ตกกระทบจะเห็นเปนสีเขียวมรกต จนไดชื่อวาเปน สระมรกต (ขุนน้ำนางนอน)
































ทะเลสาบคาสต (Karst Lake)



ทะเลสาบคาสต เปนพื้นที่ลุมต่ำที่มีน้ำขังอยู โดยน้ำเหลานี้มาจาก

น้ำใตดินของระบบถ้ำ ตัวอยางของทะเลสาบคาสต คือ “หนองน้ำพุ”

บานจอง ตำบลโปงผา อำเภอแมสาย


5

กรวย (Cone Karst)



กรวย เปนภูเขาที่มีรูปรางเปนเอกลักษณ

คือมีรูปรางเปนเขาลูกโดด ฐานกวางกวายอด
สวน หอคอย เปนเขาลูกโดดคลาย กรวย

แตแตกตางจาก กรวย ตรงที่รูปรางเขาลูกโดด

มีขนาดของฐานและยอดใกลเคียงกัน กรวย และ

หอคอย เกิดจากเขาหินปูนเดิมถูกกัดกรอนและผุพังรอบทิศทาง รวมทั้งรอยเลื่อน
รอยแตก ที่ทำใหเขาหินปูนผุพังไดเร็วขึ้น จนทำใหเขาหินปูนดังกลาวเหลือเปน

เพียงเขาลูกโดดที่มีลักษณะคลายกรวยและหอคอยในที่สุด










หอคอย (Tower Karst)






















6

ถ้ำ (Cave)


ถ้ำ เปนรูหรือโพรงที่เกิดลึกเขาไปใน

ภูเขา มีขนาดแตกตางกันไป ขึ้นอยูกับโครงสราง

รอยแตกรอยแยก และการกัดกรอนผุพังตามธรรมชาติ
รอยแตกรอยแยก และการกัดกรอนผุพังตามธรรมชาติ
ที่เปนตัวควบคุมแนวโถงถ้ำหลัก โดยภายในถ้ำมักพบ
ประติมากรรมถ้ำเกิดขึ้น เชน หินงอก หินยอย เสาหิน

หินน้ำไหล ทำนบหินปูน เปนตน






ยอดแหลม (Pinnacle)















ยอดแหลม เปนลักษณะที่มักพบบนยอดเขาหินปูน เกิดจากหินปูนถูก

กัดกรอนผุพังตามธรรมชาติในแนวดิ่ง มากกวาแนวนอน เนื่องจากบริเวณยอดเขา
เปนสวนที่สัมผัสกับน้ำฝนมากที่สุด โดยน้ำฝนที่ตกลงมาจะกัดกรอนเขาหินปูน

และผุพังจนมีลักษณะเปนยอดแหลมในที่สุด




7

หลุมยุบ (Sinkhole)



เกิดจากการยุบตัวลงของชั้นหินปูนเนื่องจาก

ใตพื้นดินเปนชั้นหินปูนที่มีถ้ำเกิดขึ้นอยู เมื่อ
โพรงถ้ำขยายใหญจนเพดานถ้ำ บางลงและไมสามารถ
โพรงถ้ำขยายใหญจนเพดานถ้ำ บางลงและไมสามารถ

รับน้ำหนักที่กดทับจากดานบนไวได เพดานถ้ำรับน้ำหนักที่กดทับจากดานบนไวได เพดานถ้ำ

จึงถลมลงมากลายเปนหลุมยุบในที่สุด




กำแพงคาสต (Karst Wall)



เปนลักษณะของเทือกเขาหินปูนที่มีหนาผา

ตั้งสูงชัน เกิดจากโครงสรางรอยเลื่อน รอยแตก

ขาไปในเทือกเ
ขาหินปูน
รอยแยก ตัดผานเ
รอยแยก ตัดผานเขาไปในเทือกเขาหินปูน
จึงทำใหเ
ขาหินปูนบางสวนพังถลมลงมา ที่เหลือจึง

จึงทำใหเขาหินปูนบางสวนพังถลมลงมา ที่เหลือจึง
กลายเปนหนาผา ตั้งสูงชันดังตัวอยางในรูป
กลายเปนหนาผา ตั้งสูงชันดังตัวอยางในรูป
หุบเขาคาสต (Karst Valley)

มีลักษณะคลายตัววี เกิดจากการกัดกรอน



ของทางน้ำ ในแนวดิ่งมากกวาแนวนอนเนื่องจาก
เทือกเขาหินปูนถูกยกตัวสูงขึ้นอยางชาๆ ตลอดเวลา

เทือกเ ขาหินปูนถูกยกตัวสูงขึ้นอยางชาๆ ตลอดเ วลา
จากกระบวนการทางธรณีวิทยาทางน้ำจึงพยายาม
จากกระบวนการทางธรณีวิทยาทางน้ำจึงพยายาม
จากกระบวนการทางธรณีวิทยาทางน้ำจึงพยายาม
ขาหินปูนทั้งสองขางมีลักษณะ
กัดกรอนลึกลงไป ทำใหเ
กัดกรอนลึกลงไป ทำใหเขาหินปูนทั้งสองขางมีลักษณะ
กัดกรอนลึกลงไป ทำใหเขาหินปูนทั้งสองขางมีลักษณะ
เปนหนาผาสูงชัน
8

การสํารวจถํ้า อุปกรณ และตัวอยางแผนผังถํ้า

(Cave mapping, Equipments and 2-Dimension Cave Map)

การสำรวจทำผังถ้ำ มีประโยชนเพื่อที่จะทำใหทราบถึงลักษณะทางกายภาพ

ของถ้ำ เชน ความยาว ทิศทาง จำนวนโถงถ้ำ ตลอดจนเพื่อใหทราบวามีสิ่งที่นาสนใจ

อยูสวนไหนของถ้ำบาง จึงมีความจำเปนที่จะตองทำการสำรวจจัดทำผังถ้ำ ซึ่งเปน

ขั้นตอนที่สำคัญในการศึกษาถ้ำขั้นรายละเอียดในแงมุมตางๆ ในเชิงวิทยาศาสตร
เพื่อนำไปใชในการจำแนกถ้ำเพื่อการพัฒนาหรือใชประโยชนในดานตางๆ ตลอดจน

เพื่อการอนุรักษถ้ำ โดยมีวิธีการสำรวจเก็บขอมูลตางๆ ภายในถ้ำดังนี้



แสงเลเซอรที่ใชวัดระยะทาง
การวัดทิศทางโถงถ้ำดวยเข็มทิศ




การวัดระยะทางดวยเลเซอร



หินออน (Marble) สีสดสีขาว สีผุสีน้ำตาล








ซากดึกดำบรรพนอติลอยต (Notiloid)
การวัดโครงสรางรอยแตกชั้นหิน การวัดความหนาชั้นหิน



1. สำรวจทิศทางของโถงถ้ำหลัก และโถงแยกของถ้ำแตละถ้ำ
2. ศึกษาลักษณะทางธรณีวิทยา ไดแก ประเภทและชนิดของหิน

สีหิน เน้อหิน การผุพัง รวมถึงซากดึกดำบรรพ
ื
3. ขอมูลธรณีวิทยาโครงสราง
3. ขอมูลธรณีวิทยาโครงสราง
9

การสํารวจถํ้า อุปกรณ และตัวอยางแผนผังถํ้า

(Cave mapping, Equipments and 2-Dimension Cave Map)





การศึกษาประติมากรรมถ้ำชนิดหินน้ำไหล (Flowstone)







การจดบันทึกชนิดและลักษณะ
ประติมากรรมถ้ำ การศึกษาประติมากรรมถ้ำ
ซาย : หินน้ำไหล (Flowstone) ที่ตายแลว
ขวา : หินน้ำไหล (Flowstone) ที่ยังสะสมตัว








ระดับพื้นถ้ำโบราณ (Fossil floor)
รอยแยกแรงดึง (Tension crack) งูกาบหมากหางนิล







หลุมยุบในถ้ำ (Sinkhole)






4. ศึกษาประติมากรรมถ้ำ เชน หินงอก (Stalagmite), หินยอย (Stalactite),

ื
เสาหิน (Column) หินน้ำไหล (Flowstone) และอ่นๆ
5. ศึกษาวิวัฒนาการถ้ำ เชน พ้นถ้ำโบราณ (Fossil floor), หลุมยุบ (Sinkhole),
ื
ี
รอยแยกแรงดึง (Tension crack), การเปล่ยนแปลงของระดับน้ำ (Water level change)
6. ศึกษาเก็บขอมูลดานอื่นๆ เชน ชีววิทยา โบราณคดี
6. ศึกษาเก็บขอมูลดานอื่นๆ เ ชน ชีววิทยา โบราณคดี
10

ไฟฉายคาดหัว สมุดจดบันทึก

เข็มทิศวัดทิศทาง
หมวกนิรภัย และมุมเอียงเท




อุปกรณสำรวจถ้ำ















เลเซอร ฉากรับเลเซอร
วัดระยะทาง วัดระยะทาง

กลองถายรูป GPS
ระบุตำแหนง









11

แผนผัง 2 มิติ ถ้ำทรายทอง
ตำบลโปงผา อำเภอแมสาย จังหวัดเชียงราย



ถ้ำทรายทองเปนถ้ำธารลอด โถงหลักมีความยาว 931.25 ม. และโถงยอยตางๆ
มีความยาวรวม 86.47 ม. ตำแหนงปากถ้ำสูง 414 ม. จากระดับทะเลปานกลาง ปากถ้ำกวาง
3.96 ม. และสูง 3.25 ม. แนวโถงถ้ำหลักวางตัวในแนวทิศตะวันตกเฉียงเหนือ-ตะวันออก

เฉียงใต พบประติมากรรมภายในถ้ำ ไดแก หินงอก (Stalagmite), หินยอย (Stalactite),
เสาหิน (Column), หินน้ำไหล (Flowstone),
มานหินยอย (Drapery), ปอปคอรนถ้ำ (Popcorn)
มานหินยอย (Drapery), ปอปคอรนถ้ำ (Popcorn)
และกองหินถลม (Rock fall) ถ้ำทรายทองเกิดอยูใน
และกองหินถลม (Rock fall) ถ้ำทรายทองเกิดอยูใน
เทือกเขานางนอน โดยบางสวนของเทือกเขานางนอน
เทือกเขานางนอน โดยบางสวนของเทือกเขานางนอน
เปนหินปูน และบางสวนเปนหินออนท ีี่แปรสภาพ
เปนหินปูน และบางสวนเปนหินออนท่แปรสภาพ
ื
ินป
ืื่องจากไดรับอิทธิพลจากการแทรกดันตัวับอิทธิพลจากการแทรกดันตัวับอิทธิพลจากการแทรกดันตัว
่องจากไดร
ื
ินป
มาจากห
มาจากห
มาจากหินปูน เน่องจากไดร
มาจากหินปูน เน่องจากไดรับอิทธิพลจากการแทรกดันตัว
ูน เน
ูน เน
ียง ถ
ินอ
ัคน
ของมวลหินอัคนีแทรกซอนในบริเวณใกลเคียง ถ้ำทรายทอง
วณใกลเค
ของมวลหินอัคนีแทรกซอนในบริเวณใกลเคียง ถ้ำทรายทอง
ของมวลห
ีแทรกซอนในบร
้ำทรายทอง
ิเ
ิิ่มจากโครงสรางรอยแตกในช้นหินท่ไดรับ
ั
ี
ี
มีพัฒนาการเร่มจากโครงสรางรอยแตกในช้นหินท่ไดรับ
มีพัฒนาการเร
ั
อิทธิพลจากกลุมรอยเล่อนแมจัน ประกอบกับคุณสมบัติ
อิทธิพลจากกลุมรอยเล ืื่อนแมจัน ประกอบกับคุณสมบัต ิ
ื
ี
ื
ื
ี
ื
ของห
ของห ีี่ละลายไดเม่อสัมผัสกับน้ำท่ม ี ี ี
ของหินปูนและหินออนท่ละลายไดเม่อสัมผัสกับน้ำท่มีินปูนและหินออนท่ละลายไดเม่อสัมผัสกับน้ำท่มินปูนและหินออนท่ละลายไดเม่อสัมผัสกับน้ำท่ม
ของหินปูนและหินออนท
ี
ี
ี
ี
สมบัติเปนกรดออน ทำใหเกิดเปนโพรงถ้ำและพัฒนาจน
สมบัติเปนกรดออน ทำใหเกิดเปนโพรงถ้ำและพัฒนาจน
สมบัติเปนกรดออน ทำใหเกิดเปนโพรงถ้ำและพัฒนาจน
เปนโถงถ้ำในที่สุด
เปนโถงถ้ำในที่สุด
12 12

ประติมากรรมถํ้า (Speleothems)



1) หินยอย (Stalactite)



ั
ี
หินยอย (Stalactite) ท่พบในถ้ำทรายทองมีขนาดต้งแตไมกี่เซนติเมตรไปจนถึง
ั
หลายเมตร โดยหินยอยต้งแตปากถ้ำจนถึงจุดสำรวจ A สวนใหญมักจะถูกเคลือบดวย
35
ื
ดินโคลน เน่องจากวาในฤดูน้ำหลากเขาถ้ำ น้ำในถ้ำจะพาเอาตะกอนดินโคลนมาพอก
สะสมตามประติมากรรมภายในถ้ำ ทำใหหินยอยและประติมากรรมถ้ำอ่นๆ ถูกเคลือบ
ื
เต็มไปดวยดินโคลน สวนหินยอยต้งแตบริเวณจุดสำรวจ A ไปจนถึงดานในสุดของถ้ำ
ั
35
สวนใหญไมถูกเคลือบดวยดินโคลน เน่องจากขนาดโถงถ้ำกวางใหญกวาชวงแรก ทำใหใน
ื
ี
ฤดูน้ำหลากน้นน้ำไมสามารถทวมถึง และยังมีหินยอยบางสวนท่ยังมีการสะสมตัวอยู
ั
ทำใหมีประกายระยิบระยับเมื่อสองแสงไฟกระทบ

2) หินยอยยอนแสง (Eucladioliths)


หินยอยยอนแสง พบเฉพาะบริเวณปากถ้ำทรายทอง โดยหินยอยยอนแสงจะสะสม
ตัวเขาหาแสงแดด เนื่องจากวาบริเวณปลายหินยอยเหลาน้มีแบคทีเรียอาศัยอยู และแบคทีเรีย
ี
ั
ิ
จะอาศัยแสงแดดในการเจริญเติบโต จากน้นแบคทีเรียจึงปลอยส่งปฏิกูลออกมาแลวสะสม
ึ
เปนหินยอย ทำใหหินยอยเหลานี้มีลักษณะเอียงเขาหาแสงแดด ซ่งจะแตกตางจาก
หินยอยในถ้ำที่จะพอกสะสมในแนวดิ่ง









หินยอย
หินยอย
หินยอย
(Stalactite)
หินยอยยอนแสง
หินยอยยอนแสง
หินยอยยอนแสง
(Eucladioliths)
13

3) หินงอก (Stalagmite)





หินงอก (Stalagmite) พบสะสมตัวอยูตามพ้นถ้ำ และบางสวนเกิดอยูบนกอง
ื
หินถลมในถ้ำ หินงอกมักจะเกิดรวมกับหินยอย โดยอาศัยน้ำท่หยดลงมาจากหินยอย หรือ
ี
อาจจะเปนน้ำที่หยดลงมาจากเพดานถ้ำก็ได เมื่อสารละลายแคลเซียมคารบอเนต (CaCO )
3
ี
ื
ท่อยูในน้ำหยดลงบนพ้น ดวยความเขมขนของสารละลายแคลเซียมคารบอเนต
ี
ท่มากพอ จึงตกผลึกอยูบนพื้นกลายเปนหินงอกในที่สุด


4) เสาหิน (Column)


เสาหิน (Column) เกิดจากการสะตัวของหินยอยและหินงอกจนกระทั่งบรรจบกัน

จนเปนเสาหิน เสาหินภายในถ้ำทรายทองพบมากในชวงจุดสำรวจ A -A และชวง
4 6
จุดสำรวจ A -A
40 44
















หินงอก
หินงอก
หินงอก
(Stalagmite)

เสาหิน
เสาหิน
เสาหิน
(Column)

14

5) มานหินยอย (Drapery)



มานหินยอย (Drapery) เกิดจากการสะสมตัวของแคลเซียมคารบอเนต (CaCO )
3
ตามแนวรอยแตกภายในถ้ำ มานหินยอยภายในถ้ำทรายทองพบจำนวนไมมากนัก นอกจาก
นี้ยังพบมานหินยอยบางสวนที่มีลักษณะสีเขมสีจางสลับกัน เรียกวา มานเบคอน (Bacon)

ื
ี
ั
เน่องจากวาขณะมานเบคอนสะสมตัวน้น หากเปนชวงฤดูท่มีน้ำนอย ปริมาณสารละลาย
ี
ี
แคลเซียมคารบอเนตจะเขมขนสูง ทำใหมานเบคอนท่สะสมตัวมีสีเขม สวนชวงฤดูท่มีน้ำมาก
ปริมาณสารละลายแคลเซียมคารบอเนตจะเขมขนนอยลง ทำใหมานเบคอนท่สะสมตัว
ี
ั
ื
ี
ี
่
ั
ี
มีสีจาง เม่อการสะสมตัวสลับกันเชนน้ผานไปหลายๆ คร้ง จึงทำใหไดมานหินยอยทมลกษณะ
เปนมานเบคอน
เปนมานเบคอน




มานหินยอย
มานหินยอย
มานหินยอย
(Drapery)
หินน้ำไหล
หินน้ำไหล
(Flowstone)
6) หินน้ำไหล (Flowstone)
6) หินน้ำไหล (Flowstone)


หินน้ำไหล (Flowstone) เกิดจากการท่สารละลายแคลเซียมคารบอเนตไหล
ี
ซึมออกมาจากผนังถ้ำ แลวไหลลงสูพ้นถ้ำจากน้นจึงเริ่มตกผลึกกอตัวเปนประติมากรรมถ้ำ
ื
ั
เม่อตกผลึกสะสมตัวมากข้นสวนบนของหินน้ำไหลจะมีลักษณะโคงมนและสารละลาย
ึ
ื
ื
ี
แคลเซียมคารบอเนต จะตกผลึกสะสมตัวลงมาจนถึงพ้นถ้ำในท่สุด หินน้ำไหลภายใน
ถ้ำทรายทองสวนใหญถูกเคลือบไปดวยดินโคลน ทำใหไมแสดงประกายระยิบระยับ


15

7) ปอปคอรนถ้ำ (Popcorn)



ปอปคอรนถ้ำ (Popcorn) เกิดจากการสะสมตัวของสารละลายแคลเซียม
คารบอเนตบริเวณผนังถ้ำ มีลักษณะเปนเม็ดโคงมนขนาดต้งแต 2-5 เซนติเมตร มองด ู
ั
ั
ลักษณะคลายขาวโพดค่ว ภายในถ้ำทรายทองพบปอปคอรนถ้ำอยูบาง โดยพบอยูบนผนังถ้ำ
ั
สูงต้งแต 1.5-2.5 เมตร และถูกเคลือบดวยดินโคลนบางๆ ไมแสดงประกายระยิบระยิบ



8) หลอดหินยอย (Soda straw)


หลอดหินยอย (Soda straw) เกิดจากการสะสมตัวของสารละลายแคลเซียม

คารบอเนต โดยมีลักษณะเปนหลอด ผนังบาง ตรงกลางเปนรูกลวง สำหรับเปนชองทาง
ใหน้ำไหลผานได มักพบหลอดหินยอยบริเวณปลายหินยอย เนื่องจากหลอดหินยอย

เปรียบเสมือนจุดเริ่มตนของการเกิดหินยอยนั่นเอง


9) กุมภลักษณ (Pothole)



กุมภลักษณ (Pothole) เกิดจากกระแสน้ำในถ้ำพัดพาเอาตะกอนกรวดทราย
ื
ื
ั
ิ
มาขัดถูพ้นถ้ำจนเกิดเปนรู เร่มแรกน้นรูจะมีขนาดเล็ก แตเม่อรูดังกลาวถูกขัดถูกัดกรอน
เปนเวลานาน รูจากขนาดเล็กจะขยายใหญข้นจนมีลักษณะคลายกนหมอ โดยปากหลุม
ึ
จะมีขนาดเล็กกวากนหลุม










ปอปคอรนถ้ำ
ปอปคอรนถ้ำ
ปอปคอรนถ้ำ หลอดหินยอย กุมภลักษณ
ปอปคอรนถ้ำ
ปอปคอรนถ้ำ
ปอปคอรนถ้ำ
(Soda straw)
(Soda straw)
(Soda straw)
(Soda straw)
(Soda straw)
(Soda straw)
(Soda straw)
(Soda straw)
(Soda straw)
(Soda straw)
(Soda straw)
(Soda straw)
(Soda straw)
(Soda straw)
(Pothole)
(Pothole)
(Pothole)
(Pothole)
(Pothole)
(Pothole)
(Pothole)
(Pothole)
(Pothole)
(Pothole)
(Pothole)
(Popcorn)
16

สิ่งมีชีวิตในถ้ำ (Life in Cave)







แมงมุมถ้ำ (Spider)


แมงมุมถ้ำ มีลักษณะคลายแมงมุมทั่วไป มีขาที่ยาว

อาศัยอยตามพ้นถ้ำและเกาะปนปายไปตามผนังถ้ำไดอยาง
ื
ู
คลองแคลว แมงมุมถ้ำกินจิ้งหรีดถ้ำเปนอาหาร












เชื้อรา (Fungus)

ุ
ู


้
ื
่
ี
้
ื
่
ั

้
้

ื
ื
เชอรา เปนเชอจลนทรยอยในกลมพชชนตำ เชอราทพบ
ี
ุ
ิ
ู
ี
ในถ้ำมักเกิดจากอินทรียวัตถุจำพวกซากไมท่อยพัดพาเขามา
ในถ้ำ จากน้นเช้อราจะเจริญเติบโตและขยายตัวออกจาก
ื
ั
ซากไม มีลักษณะเปนแขนงคลายกิ่งไม
17

สิ่งมีชีวิตในถ้ำ (Life in Cave)







ปูถ้ำ (Crab)


ปูถ้ำ มีลักษณะคลายปูน้ำจืดตามธรรมชาติทั่วไป เพียง

ี
ี

้
ื


่
แตวาปูถำจะมขาท่ยาวกวา เนองจากวาตองใชขาในการเกาะและ
ปนปายไปตามผนังถ้ำ






คางคาว (Bat)

คางคาว เปนสัตวเล้ยงลูกดวยน้ำนมขนาดเล็กเพียงกลม
ี
ุ
เดียวที่มีปกและสามารถบินได คางคาวเปนสัตวที่ออกหากินใน
เวลากลางคืน อาหารของคางคาว ไดแก ผลไม เกสรดอกไม

แมลง และสัตวขนาดเล็กอื่นๆ















18

สิ่งมีชีวิตในถ้ำ (Life in Cave)







งูกาบหมากหางนิล (Cave Dwelling Snake)


งูกาบหมากหางนิล มีขนาดความยาวไดถึง 2.5 เมตร

เปนงูขนาดใหญ หัวกวางกวาชวงคอ คอเล็กคอด มีแถบสีดำบริเวณ
หางตา ลำตัวสวนหนาสีขาวครีม ลำตัวสวนทายสีน้ำตาลดำ มี
แถบสีครีมตามแนวสันหลัง ทองสีขาวครีม ไมมีพิษ สามารถเล้อย
ื
ไตไปตามผนังถ้ำได เพื่อคอยดักจับคางคาวกินเปนอาหาร








ตะขาบถ้ำ (Cave Centipede)

ตะขาบถ้ำ เปนสิ่งมีชีวิตประเภทสัตวขอปลอง สวนหัว

ี
จะมีหนวดท่ยาว เพื่อใชเปนประสาทสัมผัสในการเคล่อนท ี ่
ื
สวนลำตัวเปนขอปลอง แตละปลองประกอบดวยขาจำนวน 1 ค ู
ขาของตะขาบถ้ำจะยาวเปนพิเศษ เพ่อใชสำหรับการปนปาย
ื
ไปตามผนังถ้ำ













19

สิ่งมีชีวิตในถ้ำ (Life in Cave)







จิ้งหรีดถ้ำ (Cave Crickets)


ิ
จ้งหรีดถ้ำ มีลักษณะคลายจ้งหรีดท่วไป แตมีหนวด
ั
ิ
ี
และขาท่ยาวกวาหนวดท่ยาวใชสำหรับเปนประสาทสัมผัสแทน
ี
การมองเห็นในท่มืด สวนขาท่ยาวชวยในการกระโดดไดไกล เพ่อ
ื
ี
ี
ี
ี
หลบหนีจากผูลา นอกจากน้ยังมีลักษณะหลังคอมท่โดดเดน
จึงมีชื่อเรียกอีกอยางหนึ่งวา จิ้งหรีดอูฐ




กิ้งกือถ้ำ (Cave Millipede)

กิ้งกือถ้ำ เปนสิ่งมีชีวิตประเภทสัตวขอปลอง ลำตัวเปน

ี
ขอปลองเชนเดียวกับตะขาบถ้ำ แตแตกตางกันตรงท่ลำตัวของ
ิ
ก้งกือถ้ำประกอบดวยขาจำนวน 2 คู ตอปลอง ก้งกือถ้ำเปน
ิ
สัตวท่สำคัญทำหนาท่ยอยสลายซากตางๆ ท่อยูในถ้ำ เชน
ี
ี
ี
ขี้คางคาว เปนตน











20

จุลินทรียในถํ้า




1. จุลินทรีย ที่มา : จุลินทรียในถ้ำ, ภราดา รังษีแกว และ วสุ ปฐมอารีย



จุลินทรีย คือ สิ่งมีชีวิตขนาดเล็กมาก ประกอบดวยเซลลเดียว (Unicellular)

หรือหลายเซลล (Multicellular) ที่เปนเซลลชนิดเดียวกัน และมีรูปรางเหมือนกัน ไมมีการ
เปลี่ยนแปลงของเซลลเพื่อไปทำหนาที่เฉพาะเหมือนในสิ่งมีชีวิตชั้นสูง สวนใหญไมสามารถ

มองเห็นไดดวยตาเปลา ตองอาศัยการสองดูดวยกลองจุลทรรศน บางชนิดซึ่งเปนสวนนอย
สามารถมองเห็นไดดวยตาเปลา แตไมสามารถมองเห็นรายละเอียดได มีขนาดนอยกวาหรือ
เทากับ 1 มิลลิเมตร อาจเรียกวา “จุลชีพ” “จุลชีวัน” หรือ “จุลชีวิน” พจนานุกรมฉบับ

ราชบัณฑิตสถาน ไดใหนิยามของจุลินทรียวา “สิ่งมีชีวิตที่มีขนาดเล็กมาก มองดวยตาเปลา
ไมเห็น ตองดูดวยกลองจุลทรรศน” สิ่งมีชีวิตที่จัดเปนจุลินทรีย ไดแก แบคทีเรีย ยีสต รา

โพรโทซัว สาหรายขนาดเล็ก และไวรัส (วสุ, 2561) จุลินทรียสามารถพบไดทั่วไปใน
สิ่งแวดลอม ดิน น้ำ อากาศ รวมทั้งอาศัยอยูรวมกับสิ่งมีชีวิตอื่น เชน พืช สัตว และมนุษย
นอกจากนี้ยังสามารถพบจุลินทรียไดในสิ่งแวดลอมที่สิ่งมีชีวิตอื่นไมสามารถอาศัยอยูได เชน

น้ำพุรอน ภูเขาไฟ และใตมหาสมุทรที่มีความดันสูง
จุลินทรียสามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภทตามชนิดของเซลล ไดแก



1. จุลินทรียโพรแคริโอต (Prokaryotes) คือ จุลินทรียกลุมที่เซลลไมมีเยื่อหุมนิวเคลียส
และไมมีออรแกเนลลที่มีเยื่อหุม ไดแก แบคทีเรีย ไซยาโนแบคทีเรีย (Cyanobacteria)

และอารเคียแบคทีเรีย (Archaea bacteria)



2. จุลินทรียยูแคริโอต (Eukaryotes) คือ จุลินทรียกลุมที่เซลลมีเยื่อหุมนิวเคลียส
และมีออรแกเนลลชนิดมีเยื่อหุม ไดแก เห็ดรา ยีสต โพรโทซัว และสาหราย






21

2. จุลินทรียในถ้ำ


ความหลากหลาย และโครงสรางของประชากรจุลินทรียในถ้ำไดรับอิทธิพลมาจาก

ปจจัยทางสิ่งแวดลอมตางๆ เชน คาความเปนกรดดาง (pH) สารอาหาร แสง ออกซิเจน ความชื้น
ถ้ำถือเปนระบบนิเวศที่มีความหลากหลายของจุลินทรียสูง โดยพบจุลินทรียไดหลากหลาย
ชนิด ไดแก แบคทีเรีย แอกติโนแบคทีเรีย เชื้อรา และสาหราย ในบริเวณตางๆภายในถ้ำ เชน น้ำ

ดิน ผนังถ้ำ หินงอก และหินยอย ซึ่งแตละบริเวณจะมีกลุมของจุลินทรียที่แตกตางกันไป

2.1 จุลินทรียในกลุมรา

รา คือ จุลินทรียในกลุมฟงไจที่มีลักษณะเปนเสนสาย ดำรงชีวิตอยูไดโดยการยอยสลาย
สารอินทรีย เชน ซากพืช หรือซากสัตว และมีบทบาทเปนผูยอยสลายที่สำคัญในระบบนิเวศ

ราบางชนิดอาจกอโรค ราบางชนิดมีความสำคัญในการสรางสารปฏิชีวนะ และราบางชนิด
มีความสำคัญในอุตสาหกรรมการหมักอาหาร สำหรับความหลากหลายของราในระบบนิเวศ
ถ้ำมีรายงานการศึกษาทั้งในประเทศไทย และตางประเทศ ในประเทศไทยมีรายงานการคัด

แยกราจากตัวอยางดินถ้ำใน 7 จังหวัดในภาคใตของประเทศไทย ไดแก จังหวัดชุมพร
สุราษฎรธานี นครศรีธรรมราช พัทลุง สงขลา ตรัง และกระบี่ โดยราที่พบจัดอยูใน Division

Eumycota ดังนี้ Sub-division Zygomycotina พบรา 1 สกุล ไดแก Cunninghamella
และ Sub-division Deuteromycotina พบราในสกุล Aspergillus, Penicillium,
Trichoderma, Fusarium, Curvlaria, Gliocladium, Acremonium และ Paecilomyces

(สุมาลี, 2557) นอกจากการคนพบราหลากหลายชนิดในดินถ้ำแลว ยังพบวาราเหลานี้เปน
แหลงของสารออกฤทธิ์ในการยับยั้งจุลินทรียกอโรคในมนุษยอีกดวย (สุมาลี, 2557) ราสามารถ
พบไดในบริเวณตางๆภายในถ้ำ เชน หินที่มีการผุกรอน พื้นถ้ำ ผนังถ้ำ มูลคางคาว และ

อากาศ ยกตัวอยางเชน หินที่มีการผุกรอน (weathered rock) และมูลคางคาวจากถ้ำ
Heshang ในประเทศจีน มีความหลากหลายของรามากถึง 33 สกุล ในไฟลัม Ascomycota,
Basidiomycota และ Zygomycota (Man et al., 2015) นอกจากนี้มีรายงานการแยกรา

9 สกุลจากหิน และอากาศภายในถ้ำ Niedzwiedzia ในประเทศโปแลนด โดย Rhizopus
stolonifer เปนชนิดที่แยกไดบอยที่สุด (Ogórek et al., 2013)


22

2.2 สาหรายและไซยาโนแบคทีเรียในถ้ำ


สาหรายและไซยาโนแบคทีเรีย เปนจุลินทรียกลุมที่สามารถสังเคราะหแสงเองได
โดยใชรงควัตถุในการสังเคราะหแสง พบอยูในแหลงน้ำทั่วไป ทั้งน้ำจืด และน้ำเค็ม หรือ
บริเวณที่ชื้นแฉะ อับชื้น สาหราย และไซยาโนแบคทีเรียสามารถอาศัยอยูในถ้ำได โดยมาก
มักพบอยูบริเวณปากถ้ำ หรือบริเวณที่มีแสงสองถึง เนื่องจากตองการใชแสงในการสังเคราะห
ดวยแสงเพื่อสรางพลังงาน สาหราย และไซยาโนแบคทีเรียถือเปนผูที่ใหออกซิเจน และสาร

อาหารแกชุมชนจุลินทรียอื่นๆภายในถ้ำ สวนใหญมักเจริญเปนแผนฟลมอยูบริเวณผนังถ้ำ
(Kosznik-Kwasnicka et al., 2022) มีรายงานการคนพบสาหราย 4 กลุมในถ้ำหลวง
นางนอน จังหวัดเชียงราย ไดแก สาหรายสีเขียวแกมน้ำเงินซึ่งเปนชนิดเดน โดยเฉพาะพวก
Gloeothece linaeris รองลงมาเปน สาหรายสีเขียว (ชนิดเดน Pseudodedendoclonium sp.)
ไดอะตอม และสาหรายใน Division Pyrrophyta ตามลำดับ นอกจากนี้ยังพบวาสาหราย
บริเวณหนาถ้ำที่ไดรับแสงมากและสม่ำเสมอ มีการเจริญมากกวาสาหรายที่พบบริเวณภายใน

ถ้ำที่แสงสองถึง (ปญญา และ ยุวดี, 2538) สำหรับถ้ำลอด จ. แมฮองสอน พบสาหราย
จำนวน 4 กลุม คือ สาหรายสีเขียว สาหรายสีเขียวแกมน้ำเงิน สาหรายกลุมไดอะตอม และ
สาหรายกลุมยูกลีนอยด ตามลำดับ (ปญญา และ ยุวดี, 2538) สำหรับรายงานจากตางประเทศ
ถ้ำหินปูนใน Ojców National Park ประเทศโปแลนด พบการเจริญของไซยาโนแบคทีเรีย

(Cyanobacteria) สาหรายสีเขียว (Green algae) สาหรายกลุมไดอะตอม โดยสามารถ
มองเห็นการเจริญของจุลินทรียเหลานี้ไดดวยตาเปลาเปนกลุมโคโลนีสีเขียว เขียว-น้ำเงิน
เทา-เขียว น้ำตาลดำบริเวณผนังถ้ำ (Czerwik-Marcinkowska et al., 2015) สาหรายที่
สามารถสังเคราะหดวยแสงเองได (Autotroph algae) มีบทบาทสำคัญในระบบนิเวศถ้ำ
โดยชวยลดปริมาณกาซคารบอนไดออกไซด และปลดปลอยออกซิเจน และสารชนิดอื่นๆ
ใหแกสิ่งมีชีวิตจำพวกที่ไมสามารถสรางอาหารเองได (Heterotrophic organisms)

สาหรายที่ดำรงชีวิตอยูในถ้ำสามารถเจริญรวมกลุมกันเปนแผนฟลม (biofilm) เพื่อชวย
ปกปองเซลลจากสภาวะแวดลอมภายในถ้ำ และชวยใหสาหรายสามารถยึดเกาะในน้ำไดดี
ยิ่งขึ้น รวมทั้งชวยปลดปลอยสารประกอบอินทรียตางๆ ที่อาจหาไดยากภายในถ้ำ อยางไร
ก็ตามการเจริญของสาหรายเหลานี้ในถ้ำที่เปนแหลงทองเที่ยวอาจสงผลกระทบเชิงลบตอ
ระบบนิเวศของถ้ำได เนื่องจากถ้ำที่เปนแหลงทองเที่ยวอาจมีการติดตั้งหลอดไฟเพื่อชวยให

ความสวาง

23

ซึ่งสงเสริมใหมีการเจริญของสาหราย และไซยาโนแบคทีเรีย ที่เรียกวา “lampenflora”

บริเวณใกลแสงไฟ ซึ่งการเจริญที่มากผิดปกติทำใหยากตอการกำจัด นอกจากนี้ยังทำให
เกิดการเสื่อมสภาพของถ้ำ และรบกวนความสมดุลทางนิเวศวิทยาของถ้ำ
(Kosznik-Kwasnicka et al., 2022)
2.3 แบคทีเรียในถ้ำ

แบคทีเรีย เปนจุลินทรียอีกกลุมหนึ่งที่พบเปนจำนวนมากในระบบนิเวศถ้ำ โดยใน
แตละถ้ำประกอบดวยประชากรแบคทีเรียที่แตกตางกันไป เชน ถ้ำ Llonin และ La Garma
ประเทศสเปน มีแบคทีเรีย 3 กลุมเดนที่พบจากตัวอยางหินภายในถ้ำ ดังนี้ โพรทีโอแบคทีเรีย
(Proteobacteria) แอซิโดแบคทีเรีย (Acidobacterium) และ แอกติโนแบคทีเรีย (Actinobacteria)

(Schabereiter-Gurtner et al., 2004) สำหรับถ้ำในประเทศไทยมีการศึกษาความหลาก
หลายของแบคทีเรียในถ้ำมะนาวผี จ.กาญจนบุรี พบแบคทีเรียในกลุมแอกติโนแบคทีเรีย
เปนกลุมเดนในตัวอยางดินที่เก็บภายในภายในถ้ำ รองลงมาเปนโพรทีโอแบคทีเรียและ
แบคทีเรียกลุมอื่นๆ เปนสวนนอย เชน Acidobacteria Gemmatimonadetes
Firmicutes Bacteroidetes Nitrospirae Planctomycetes Chloroflexi และ
Verrucomicrobia (Wiseschart et al., 2018)

2.4 แอกติโนแบคทีเรียในถ้ำ

แอกติโนแบคทีเรีย เปนแบคทีเรียแกรมบวก ที่โดยปกติจะแพรกระจายอยูตาม
ธรรมชาติ สวนใหญมีแหลงที่อยูในดิน และอาศัยอยูตามแหลงน้ำ อากาศ หรือรวมกับ
สิ่งมีชีวิตอื่น เชน พืช สัตว เซลลของแอกติโนแบคทีเรียมีรูปรางกลม ทอน หรือเปนเสนสาย
คลายรา นอกจากนี้แอกติโนแบคทีเรียเปนแบคทีเรียกลุมที่มีความสามารถสูงในการสราง
สารออกฤทธิ์ทางชีวภาพที่มีประโยชน เชน สารปฏิชีวนะ มีรายงานการแยกแอกติโน
แบคทีเรียจากถ้ำทั้งในประเทศไทย และตางประเทศ ในประเทศไทยมีรายงานการคัดแยก

แอกติโนแบคทีเรียจากถ้ำหลายแหงในภาคเหนือ ดังนี้ มีรายงานการคนพบแอกติโน
แบคทีเรียจำนวน 8 สกุลจากตัวอยางดินที่เก็บจากภายในถ้ำผาตูบ จ.นาน และถ้ำผานางคอย
จ.แพร โดยพบวาแอกติโนแบคทีเรียที่แยกไดสวนใหญอยูในสกุล Streptomyces
นอกจากนี้ยังสามารถแยกแอกติโนแบคทีเรียหายากในสกุล Actinocorallia, Catellatospora,
Micromonospora, Microbispora, Nonomureae, Pseudonocardia และ

Saccharothrix (Nakaew et al., 2009) นอกจากนี้ยังมีการคนพบแอกติโนแบคทีเรีย

24

สายพันธุใหมจากถ้ำผาตูบ จ.นาน ไดแก Nonomuraea monospora (Nakaew et al., 2012)

ถ้ำที่ตั้งอยูในเขาหนอ เขาแกว จ.นครสวรรค มีรายงานการแยกแอกติโนแบคทีเรีย

ไดจากตัวอยางดินในถ้ำ ดังกลาวจำนวน 9 สกุล ดังนี้ Streptomyces, Actinomadura,
Actinoplanes, Gordonia, Microbispora, Micromonospora, Nocardia, Nonomuraea

และ Saccharopolyspora (Niyomvong et al., 2012) นอกจากนี้ แอกติโนแบคทีเรีย
ยังถูกแยกไดจากตัวอยางน้ำหยดภายในถ้ำเมืองออน จ.เชียงใหม จำนวน 6 สกุล ดังนี้

Streptomyces Nocardia Rhodococcus Amycolatopsis Mycolicibacterium

และ Sinomonas (Rangseekaew, 2022) ตัวอยางของแอกติโนแบคทีเรียที่แยกไดจาก
ตัวอยางน้ำหยดจากถ้ำเมืองออนแสดงในภาพที่ 1














ภาพที่ 1 ตัวอยางแอกติโนแบคทีเรียที่แยกไดจากตัวอยางน้ำหยดจากถ้ำเมืองออน จ.เชียงใหม



3. อันตรายจากจุลินทรียในถ้ำ


ถ้ำเปนแหลงที่มีสัตวประจำถิ่นหลายชนิดเชน คางคาว นก สัตวฟนแทะ สัตวเลื้อยคลาน
สัตวครึ่งบกครึ่งน้ำ ซึ่งสัตวประจำถิ่นเหลานี้อาจเปนแหลงของเชื้อจุลินทรียที่สามารถ

กอใหเกิดโรคในมนุษยได (ทวิติยา สุจริตรักษ) ดังนี้
3.1 แบคทีเรียในสกุล Leptospira เปนสาเหตุของโรคฉี่หนู โดยเชื้อจะถูกปลดปลอย

มาจากปสสาวะของสัตวที่ติดเชื้อ เชน หนู และคางคาว และปนเปอนอยูตามดินที่มีน้ำทวมขัง

เชื้อสามารถเขาสูรางกายมนุษยไดทางรอยเปดบนผิวหนัง เชน รอยแผล รอยขีดขวน และ
เยื่อบุของปาก ตา จมูก

25

3.2 ไวรัสนิปาห (Nipah virus) สาเหตุของโรคสมองอักเสบนิปาห แหลงรังโรค

ที่สำคัญ คือ คางคาวผลไม (fruit bat) ซึ่งกระจายตัวอยูทั่วไปในภูมิภาคเอเชียตะวันออก
เฉียงใต คนมักไดรับเชื้อไวรัสนิปาหทางการสัมผัสกับสารคัดหลั่งของคางคาวโดยตรง
เชน ปสสาวะหรือน้ำลาย หรือการรับประทานผลไมที่ปนเปอนปสสาวะหรือน้ำลายของ
คางคาว โดยตรง

3.3 โรคติดเชื้อรา Histoplasmosis มีสาเหตุมาจากเชื้อรา Histoplasma
capsulatum ซึ่งถือเปนหนึ่งในโรคติดเชื้อจากในถ้ำที่พบไดบอยที่สุด เนื่องจากสภาพแวดลอม
ภายในถ้ำมีความเหมาะสมสำหรับการแพรกระจายของเชื้อราชนิดนี้ การติดตอของโรค
เกิดขึ้นผานดิน โดยเฉพาะอยางยิ่งดินที่ปนเปอนสิ่งขับถายของไก นก และคางคาวในรูปของ

สปอร (conidia) ที่ปลิวฟุงในอากาศ แลวมีการสูดหายใจเขาไปในปอด


4. ประโยชนของจุลินทรียในถ้ำ



การศึกษาความหลากหลายของจุลินทรียในระบบนิเวศถ้ำแสดงใหเห็นวามีประชากร
จุลินทรียอยูเปนจำนวนมาก และมีความหลากหลายสูง และที่สำคัญการศึกษาเหลานี้ยัง
คนพบจุลินทรียชนิดใหม หรือจุลินทรียที่มีความสามารถในการสรางสารประกอบที่มีประโยชน
ซึ่งมีศักยภาพทางการแพทย หรือเทคโนโลยีชีวภาพ จุลินทรียในถ้ำมีแนวโนมที่มีคุณสมบัติ
ในการสรางสารเมแทบอไลตทุติยภูมิที่ออกฤทธิ์ในการยับยั้งเชื้อจุลินทรียกอโรคได

หลากหลายชนิด (Rangseekaew & Pathom-aree, 2019) จุลินทรียที่มีความสามารถ
ในการละลาย และการตกตะกอนแรธาตุตางๆภายในถ้ำ ยังสามารถนำมาใชประโยชน
ในอุตสาหกรรมกอสราง เชน การเพิ่มความแข็งแรง และการซอมแซมคอนกรีตโดยใช
คุณสมบัติการตกตะกอนแคลเซียมคารบอเนตของแบคทีเรียจากถ้ำ นอกจากนี้จุลินทรีย
ที่มีความสามารถในการตกตะกอนแคลเซียมคารบอเนตยังสามารถนำใชในการบำบัด
โลหะหนักที่ปนเปอนในสิ่งแวดลอมได (Kosznik-Kwasnicka et al., 2022) แอกติโน

แบคทีเรียที่แยกไดจากถ้ำมีความสามารถในการสรางสารสงเสริมการเจริญเติบโตของพืช
เชน ฮอรโมนพืช (อินโดล-3-อะซิติก แอซิด) และสารไซเดอรฟอร และความสามารถในการ
ยอยสลายฟอสเฟต ซึ่งแอกติโนแบคทีเรียที่มีคุณสมบัติดังกลาวสามารถนำมาประยุกตใชในการ
สงเสริมการเจริญเติบโตของพืชได (Rangseekaew, 2022)


26

16 ขอปฏิบัติ รูไว...กอนเขาถํ้า















หามสัมผัสหรือแตะตองประติมากรรมถ้ำ เชน หินงอก หินยอย เสาหิน
รวมทั้งหยดน้ำที่หยดจากหินยอย





หามตี เคาะทำลายหินในถ้ำ





หามสูบบุหรี่ กอกองไฟ จุดธูปเทียนหรือกิจกรรมใด ๆ ที่กอใหเกิดการ

เปลี่ยนแปลงตอสภาพอากาศภายในถ้ำ





หามนำอาหารเขาไปรับประทานในถ้ำ รวมทั้งทิ้งเศษขยะมูลฝอยใด ๆ



















27

16 ขอปฏิบัติ รูไว...กอนเขาถํ้า
















หามสงเสียงดังหรือกระทำการใด ๆ ที่เปนการรบกวนหรือกอตวามรำคาญ
ใหแกสัตว รวมทั้งหามยิงปน จุดประทัด และวัตถุระเบิด






หามนำสัตวเลี้ยงหรือสัตวพาหนะเขาไปในถ้ำ





หามขีดเขียน ขูดลบ ขีดฆา ทาหรือพนสีหรือปดประกาศ





หามถายอุจจาระ ปสสาวะในถ้ำ




















28

16 ขอปฏิบัติ รูไว...กอนเขาถํ้า















หามเก็บหรือนำสิ่งใด ๆ ออกจากถ้ำ อาทิ หิน ผลึกแร ซากดึกดำบรรพ
โบราณวัตถุ หรือสิ่งมีชีวิตภายในถ้ำ





หามกระทำการใด ๆ อันจะเปนการเปลี่ยนแปลงทางน้ำหรือสรางสิ่งกีดขวาง

ทางน้ำที่จะทำใหน้ำทวมลน หรือเหือดแหง เวนแตไดรับการอนุญาตจาก
หนวยงานเจาของพื้นที่





หามตั้งแคมปพักแรมภายในถ้ำ





หามเดินออกนอกเสนทางที่กำหนด

















29

16 ขอปฏิบัติ รูไว...กอนเขาถํ้า















ไมแตะตองและ/หรือทำลายระบบไฟฟาในถ้ำ





ไมรบกวนแหลงโบราณคดี หรือซากดึกดำบรรพที่พบในถ้ำ





ไมกอสรางสิ่งอำนวยความสะดวก เชน สะพาน ทางเดิน บันได เวนแตการ
กอสรางเพื่ออำนวยความสะดวก/ความปลอดภัยเทาที่จำเปน และใหมี

ความกลมกลืนกับสภาพธรรมชาติในถ้ำ





ใหมีผูนำเที่ยวถ้ำทองถิ่นที่ผานการฝกอบรบ ตามมาตรฐาน Local Cave
Guide และปฏิบัติตามคำแนะนำอยางเครงครัด

















30

ขอสําคัญ! ควรปฏิบัติในการไปเที่ยวถํ้า






นักทองเที่ยวตองรูวาสภาพถ้ำเปนอยางไร





กรณีเปนถ้ำทั่วไป
ที่มีการจัดระบบภายในถ้ำแลว


ไมตองเตรียมตัวมาก

ควรแตงภายดวยเสื้อผารัดกุม




กรณีเปนถ้ำผจญภัย
ที่ยังไมมีการจัดระบบภายในถ้ำ




มีรองเทาเหมาะสม




มีหมวกกันกระแทกและไฟฉาย
มีหมวกกันกระแทกและไฟฉาย
มีหมวกกันกระแทกและไฟฉาย
มีหมวกกันกระแทกและไฟฉาย
แตงกายดวยเสื้อผารัดกุม
แตงกายดวยเสื้อผารัดกุม
แตงกายดวยเสื้อผารัดกุม











31

ขอสําคัญ! ควรปฏิบัติในการไปเที่ยวถํ้า






สำหรับการสำรวจ













มีระบบไฟ 3 ชุด มีเครื่องสำรองไฟ มีน้ำและ
อาหารสำรองไว


ไกดหรือมัคคุเทศก ควรไดรับการฝกฝนเปนอยางดี




ชวงเวลาที่ควรเขาถ้ำมากที่สุด



ถ้ำน้ำ ถ้ำหลวง ถ้ำทรายทอง
หลีกเลี่ยงหนาฝน มีความซับซอน
ตองหลีกเลี่ยงหนาฝน


Show cave หร
Show cave หร
Show cave หร
ือถ
ือถ
Show cave หรือถ้ำแหง
Show cave หร
Show cave หร
Show cave หร
Show cave หร
Show cave หร
Show cave หร
้ำแหง
้ำแหง
้ำแหง
้ำแหง
้ำแหง
้ำแหง
้ำแหง
้ำแหง
ือถ
ือถ
ือถ
ือถ
ือถ
้ำแหง
ือถ
ือถ
ถ้ำธารลอดถ้ำแหง
ถ้ำธารลอดถ้ำแหง
ถ้ำธารลอดถ้ำแหง
ถ้ำธารลอดถ้ำแหง
ถ้ำธารลอดถ้ำแหง Show cave หร ือถ ้ำแหง
ถ้ำธารลอดถ้ำแหง
ถ้ำธารลอดถ้ำแหง
สามารถเที่ยวไดมากขึ้น
สามารถเที่ยวไดมากขึ้น
สามารถเที่ยวไดมากขึ้น
สามารถเที่ยวไดตลอดป
สามารถเที่ยวไดตลอดป
สามารถเที่ยวไดมากขึ้น
สามารถเที่ยวไดมากขึ้น สามารถเที่ยวไดตลอดป
สามารถเที่ยวไดมากขึ้น
สามารถเที่ยวไดมากขึ้น
สามารถเที่ยวไดมากขึ้น
สามารถเที่ยวไดมากขึ้น
สามารถเที่ยวไดมากขึ้น
สามารถเที่ยวไดมากขึ้น
สามารถเที่ยวไดมากขึ้น
สามารถเที่ยวไดมากขึ้น
สามารถเที่ยวไดมากขึ้น
สามารถเที่ยวไดมากขึ้น
สามารถเที่ยวไดตลอดป
สามารถเที่ยวไดตลอดป
สามารถเที่ยวไดตลอดป
สามารถเที่ยวไดตลอดป
สามารถเที่ยวไดตลอดป
สามารถเที่ยวไดตลอดป
ื
่
ิ
ั
สงสำคญคอ ตองเรียนรูเร่องถ้ำและทำตามขอควรปฏิบัติหรือขอกำหนดของ
ื
การเขาถ้ำอยางเครงครัด หามออกนอกเสนทาง หามจับตองส่งมีชีวิตท่บอบบาง
ิ
ี
32