การพัฒนางานห้องผ่าตัด (รวมปก)

กงาารนพผั่ฒาตนัดา

ในสถานการณ์ โควิ ด-19

การพฒั นางานผ่าตดั ในสถานการณ์ COVID - 19
ตกึ ผ่าตดั 1 และ 3

คณะแพทยศาสตร์วชิรพยาบาล มหาวทิ ยาลยั นวมินทราธริ าช

ตึกผ่าตดั ศลั ยกรรม โรงพยาบาลวชิรพยาบาล คณะแพทยศาสตร์วชิรพยาบาล มหาวิทยาลยั
นวมินทราธิราช เป็ นหน่วยงานท่ีให้บริการผ่าตดั ทุกประเภทท้งั เด็ก ผูใ้ หญ่ ทุกเพศ ท้งั ในกรณีฉุกเฉิน
และไม่ฉุกเฉิน จากสถานการณ์ COVID - 19 ระบาดในประเทศไทยทาให้ผูป้ ่ วยส่วนหน่ึงท่ีเข้ารับ
บ ริ ก า ร ผ่ า ตั ด เป็ น ก ลุ่ ม ผู้ป่ ว ย ที่ ติ ด เช้ื อ COVID - 19 แ ล ะ ผู้ เข้ า เก ณ ฑ์ ส อ บ ส ว น โ ร ค
(patient under investigation : PUI) เข้ามารับบริ การผ่าตัด โรคดังกล่าวเป็ นโรคอุบัติใหม่ การ
แพร่ระบาดของเช้ือเป็ นไปอย่างรวดเร็วและง่ายต่อการติดต่อ ซ่ึงบุคลากรห้องผ่าตดั บางส่วนยงั ขาด
ความรู้ ความเขา้ ใจ ทกั ษะ ความสามารถในการให้การพยาบาล พยาบาลห้องผ่าตดั ยงั ไม่มีแนว ทาง
ปฏิบตั ิการพยาบาลผปู้ ่ วย COVID - 19 และผูเ้ ขา้ เกณฑส์ อบสวนโรค ในระยะผ่าตดั รวมท้งั ขาดรูปแบบ
การเฝ้าระวงั ป้องกนั และควบคุมโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 ทาให้มีโอกาสเสี่ยงต่อการติดเช้ือได้
ดังน้ันการบริหารจัดการในห้องผ่าตัด การจัดหาอุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล (personal protective
equipment : PPE) ท่ีเหมาะสมและมีประสิทธิภาพ จึงมีความสาคญั เป็นอย่างมาก นอกจากน้ียงั ขาดแนวทาง
ปฏิบตั ิการให้การพยาบาลผปู้ ่ วย COVID - 19 ในระยะผา่ ตดั ส่งผลใหบ้ คุ ลากรท่ีตอ้ งปฏิบตั ิงานเกิดความ
กลวั และไม่มนั่ ใจในการปฏิบตั ิงาน ห้องผ่าตดั เลง็ เห็นความสาคญั จึงไดม้ ีการปรับเปล่ียนกระบวนการ
ปฏิบตั ิงานร่วมกบั ทีมสหสาขาคณะกรรมการทีมพฒั นาระบบบริการผ่าตดั เพ่ือเป็ นแนวทางในการ
ปฏิบตั ิงานและเพ่ิมสมรรถนะของบุคลากรผ่าตดั ให้เกิดความพร้อม มีความมนั่ ใจในการปฏิบตั ิงาน
เกิดความปลอดภยั ตอ่ ผปู้ ่ วยและทีมผา่ ตดั

วตั ถุประสงค์
1. เพื่อใช้เป็นแนวทางปฏิบตั ิแก่พยาบาลห้องผ่าตดั ศลั ยกรรมในการพยาบาลผปู้ ่ วย COVID -
19 และผเู้ ขา้ เกณฑส์ อบสวนโรค (patient under investigation: PUI) ในระยะผา่ ตดั
2. เพ่ือใหเ้ กิดความปลอดภยั ต่อผปู้ ่ วยและทีมผา่ ตดั

2

ข้นั ตอนการพฒั นางาน
1. ประชุมทีมคณะกรรมการพฒั นาระบบบริการผ่าตดั ประกอบดว้ ย แพทยร์ ะบบต่างๆ ไดแ้ ก่
ศลั ยกรรม สูตินรีเวชกรรม ทีมเดก็ ทีมส่องกลอ้ ง และทีมสวนหวั ใจ
2. จัดทาแนวทางการปฏิบัติงานเร่ือง หัตถการผ่าตดั ในสถานการณ์แพร่ระบาดของไวรัส
โคโรนา 2019 (COVID 19)

3

3. เตรียมความพร้อมบคุ ลากร สถานท่ี อปุ กรณ์
บคุ ลากร
3.1 วางแผนการซ้อมใส่ PPE level C และ PAPR จัดลาดับการซ้อมให้กับทีมผ่าตัด โดย

ICWN ของหอ้ งผา่ ตดั

3.2 จาลองสถานท่ีในการซ้อมให้ใกลเ้ คียงกบั สถานท่ีห้องผ่าตดั แยกโรค อาคารสูตินรีเวช
กรรมช้นั 1 ที่ใชใ้ นการปฏิบตั ิงานจริง

4

3.3 จดั เตรียมอุปกรณ์ที่จาเป็นในการซอ้ ม

3.4 จดั ทาโปสเตอร์ข้นั ตอนการสวมและการถอดชุด PPE level C

QR code ข้นั ตอนการ
สวมและการถอดชุด

PPE level C

5

3.5 จดั โปรแกรมการซอ้ มใหแ้ ก่พยาบาลและเจา้ หนา้ ที่ทีมหอ้ งผา่ ตดั แพทยศ์ ลั ยศาสตร์ทกุ
สาขา แพทยแ์ ละพยาบาลทีมระบบทางเดินปัสสาวะ ศูนยส์ ่องกลอ้ ง และทีมแพทยห์ อ้ งสวนหวั ใจ รวม
ท้งั สิ้น 325 คน ผลลพั ธ์ในการซอ้ มได้ 100%

- จดั โปรมแกรมการซอ้ มเพอื่ เป็นการ Refresh ใหท้ ีมแพทยแ์ ละพยาบาลหอ้ งผา่ ตดั
- ร่วมกบั ฝ่ายการศึกษาในการอบรมเทคนิคการใช้ Cover all และ PAPR สาหรับแพทย์
ประจาบา้ นและแพทยป์ ระจาบา้ นต่อยอด ช้นั ปี ท่ี 1 จานวน 68 คน

6

สถานที่ ปรับปรุงห้องผ่าตดั สาหรับทาผ่าตดั ผูป้ ่ วย COVID – 19 โดยเฉพาะ 2 ที่ ใชร้ ่วมกนั
ท้งั ศลั ยกรรมและสูตินรีเวชกรรม คือ

1. หอ้ งผา่ ตดั เลก็ อาคารสูตินรีเวช ช้นั 1 มีการปรับปรุงเป็นหอ้ ง Anteroom

2. หอ้ งผ่าตดั เล็ก 101 อาคารศลั ยกรรมช้นั 1 มีการปรับปรุงหอ้ ง Anteroom เช่นเดียวกนั เปิ ด
ใชเ้ ป็นหอ้ งลาดบั ท่ี 2 ในกรณีที่เปิ ด 2 ทีมพร้อมกนั และใชส้ าหรับหอ้ งคลอด

7

อุปกรณ์
1. จัดตู้เก็บของวสั ดุ อุปกรณ์ ที่จาเป็ นสาหรับการผ่าตัด เช่น PPE, PAPR และอุปกรณ์
พ้นื ฐานต่างๆ เช่น ถงุ มือ น้ายา ไหมเยบ็ แผล เป็นตน้

2. จดั ทา “รถเครื่องมือ COVID สญั จร” สาหรับการเคลื่อนยา้ ยเคร่ืองมือที่ตอ้ งการใชใ้ นการ
ทาผา่ ตดั แตล่ ะหตั ถการ

8

4. วางแผนการซอ้ มเสมือนจริง
ประชุมร่วมกันในคณะกรรมการทีมพฒั นาระบบบริการผ่าตดั เพ่ือกาหนดการซ้อมและ

รูปแบบในการซ้อม ซ่ึงข้อตกลงในท่ีประชุมสรุปให้เป็ นการซ้อมเสมือนจริงจาลองในการผ่าตัด
Caesarean section ในวนั ท่ี 26 มีนาคม 2563

5. ประเมินผล และปรับแนวทางการปฏิบตั ิงาน
จากการซอ้ มเสมือนจริงพบยงั มีขอ้ พกพร่องในบางจุด เช่นการประสานงานในการรับผปู้ ่ วย

เส้นทางในการพาผปู้ ่ วยจากตึกอุบตั ิเหตุมาห้องผา่ ตดั จึงไดม้ ีการปรับปรุงแนวทางปฏิบตั ิอีกคร้ังเพ่ือให้
เกิดความพร้อมในการปฏิบตั ิงานจริง

9

การพฒั นางานโดยใช้เคร่ืองมือ 3C – DALI

สถิติผ่าตดั ผ้ปู ่ วย COVID ( สถิติถึงวนั ท่ี 11 พฤศจิกายน 2564)

ประเภท สถานที่

สาขา urgency emergency trauma ใน OR นอก OR จานวน
ศลั ยกรรม 22
Orthopedics 15 5 2 12 10 11
ENT 3
Neuro 11 - - 10 1 1
37
รวม 3 - --3

- 1 -1-

29 6 2 - -

10

แยกโรค พร แยกโรค

ตัวชี้วัดท่ีสาคัญ

ตวั ชี้วดั เกณฑ์ ผลลพั ธ์
อตั ราการติดเช้ือแผลผา่ ตดั SIR ≤ 1 0
อตั ราบคุ ลากรไดร้ ับการซอ้ มใส่ชุด PPE 100%
100 %
อัตราบุคลากรติดเช้ือจากการปฏิบัติงาน (ทีมผ่าตัด 0% 0%
COVID- 19)

11

ปัจจยั แห่งความสาเร็จ
1. นโยบายของคณะแพทยศาสตร์ท่ีใหก้ ารสนบั สนุน
2. ทีมสหสาขามีศกั ยภาพในการใหก้ ารดูแลผปู้ ่ วยไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ
3. มีระบบการฝึก/ นิเทศบคุ คลากรทางการพยาบาลที่มีประสิทธิภาพ
4. บุคลากรมีการทางานเป็นทีม มีความรู้ มีความสามารถ สมรรถนะเฉพาะทาง มีความเสียสละ
มุง่ มน่ั ในการปฏิบตั ิงาน

Strong OR Fight for COVID- 19