เอกสารประกอบการเรียน เรื่องรำวงมาตรฐาน

เอกสารประกอบการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ สาระนาฏศิลป์(ศ16101) เรื่อง รำวงมาตราฐาน นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 นายรัตนากร คงแจ่ม 6411120003 สาขานาฏศิลป์ศึกษา คณะครุศาตาร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครครีธรรมราช 2566

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน ก คำนำ เอกสารประกอบการเรียนเรื่อง รําวงมาตรฐาน ฉบับนี้จัดทำขึ้นมีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นสื่อ ประกอบการเรียนการสอนในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 สามารถบอกความหมายของการแสดงรำวง มาตรฐานนักเรียนทราบประวัติความเป็นมาของการแสดงรำวงมาตรฐานสามารบอกองค์ประกอบใน การแสดงรำวงมาตรฐานได้และนักเรียนเห็นคุณค่านาฏศิลป์ถ่ายทอดความรู้สึก ความคิดอย่างอิสระ ชื่นชม และประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่างมีความสุข สำหรับใช่เป็นสื่อการจัดการเรียนรู้สำหรับ ระดับชั้นมัยมศึกษาปีที่ 3 สาระสำคัญในเล่ม เนื้อหาสาระในเอกสารการเรียนรู้เป็นเนื้อหาเกี่ยวกับประเภทของการ แสดง ประกอบด้วย เนื้อหาประจำบทความหมายของการแสดงรำวงมาตรฐานประวัติความเป็นมาของ การแสดงรำวงมาตรฐานองค์ประกอบของการแสดงรำวงมาตรฐานและท่ารำเพลงหญิงไทยใจงาม จุดประสงค์การเรียนรู้ วิธีสอนและกิจกรรมการเรียนการสอน สื่อการจัดการเรียนรู้ การวัดผลและ ประเมินผล กระดาษคำตอบแบบทดสอบก่อนเรียน แบบทดสอบก่อนเรียน คำถามทบทวน/แบบฝึกหัด แบบทดสอบหลังเรียน บรรณานุกรม ภาคผนวก ตามรูปแบบของเอกสารประกอบการเรียนที่มี คุณภาพ ขอขอบคุณผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ธีรวัฒน์ ช่างสาน อาจารย์ประจำวิชาการวิจัยและพัฒนา นวัตกรรมทางด้านนาฏศิลป์ ที่ชี้แนะการพัฒนาเอกสารจนสมบรูณ์เป็นสื่อที่ดีมีประโยชน์ ขอบคุณ ผู้ทรงคุณวุฒิที่ตรวจสอบความสัมพันธ์ของเอกสารฉบับนี้อย่างสมบูรณ์ ขอบคุณคณะอาจารย์ใน สถานศึกษาที่ช่วยผลักดันรวบรวมผลการทดลองใช้เพื่อความสมบูรณ์ของการพัฒนาเอกสารฉบับนี้ นายรัตนากร คงแจ่ม 17 / พฤศจิกายน / 2566

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน ข สารบัญ หน้า คำนำ ............................................................................................................................. .......... ก สารบัญ..................................................................................................................................... ข สารบัญภาพ ................................................................................................................... ........ ค คำชี้แจง............................................................................................................................ ....... จ มาตรฐานที่ ศ 3.2 ................................................................................................................. 1 ตัวชี้วัด ............................................................................................................................ ....... 1 เนื้อหาประจำบท..................................................................................................................... 1 จุดประสงค์การเรียนรู้ ..................................................................................................... ........ 1 วิธีสอนและกิจกรรมการเรียนการสอน...................................................................................... 2 สื่อการจัดการเรียนรู้............... .................................................................................................. 2 การวัดผลและประเมินผล ....................................................................................................... 2 กระดาษคำตอบแบบทดสอบก่อนเรียน...................................................................................... 3 แบบทดสอบก่อนเรียน............................................................................................................... 4 ความหมายรำวงมาตรฐาน……………………………………………………………………………………………. 7 ประวัติรำวงมาตรฐาน………………………………………………………………………………………………….. 8 องค์ประกอบของการแสดงรำวงมาตรฐาน……………………………………………………………………… 9 วงดนตรี…………………………………………………………………………………………………………………… 11 เพลงร้อง………………………………………………………………………………………………………………….. 12 การแต่งกาย……………………………………………………………………………………………………………… 15 โอการสที่ใช้แสดง………………………………………………………………………………………………………. 17 ท่ารำ………………………………………………………………………………………………………………………… 18 ท่ารำเพลงหญิงไทยใจงาม……………………………………………………………………………………………… 24 สรุป.......................……………………………………………………………………………………………………….. 26 คำถามทบทวน/แบบฝึกหัด ....................................................................................................... 27 แบบทดสอบหลังเรียน ............................................................................................................... 28 กระดาษคำตอบแบบทดสอบหลังเรียน....................................................................................... 33 บรรณานุกรม................................................................................................................ ............... 35 ภาคผนวก.................................................................................................................... ................ 37

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน ค ภาพที่ ภาพที่ 1 ภาพที่ 2 ภาพที่ 3 ภาพที่ 4 ภาพที่ 5 ภาพที่ 6 ภาพที่ 7 ภาพที่ 8 ภาพที่ 9 ภาพที่ 10 ภาพที่ 11 ภาพที่ 12 ภาพที่ 13 ภาพที่ 14 ภาพที่ 15 ภาพที่ 16 ภาพที่ 17 ภาพที่ 18 ภาพที่ 19 ภาพที่ 20 ภาพที่ 21 ภาพที่ 22 ภาพที่ 23 ภาพที่ 24 ภาพที่ 25 ภาพที่ 26 สารบัญภาพ การละเล่นรำวง......................................................................................... ลักษณะตัวนาง-ตัวพระของรำวงมาตรฐาน……………………………………...... วงดนตรีไทยใช้บรรเลงประกอบการรำวงมาตรฐาน…………………………..... วงดนตรีสากลประกอบการเล่นรำวงมาตรฐาน………………………………...... การแต่งกายในการแสดงรำวงมาตรฐาน.................................................... ท่ารำงามแสงเดือน ท่าสอดสร้อยมาลา.................................................... ท่ารำชาวไทย ท่าชักแป้งผัดหน้า.............................................................. ท่ารำมาซิมารำ ท่ารำส่าย........................................................................ ท่ารำคืนเดือนหงาย ท่าสอดสร้อยมาลาแปลง.......................................... ดวงจันทร์วันเพ็ญ ท่าแขกเต้าเข้ารัง ท่าผาลาเพียงไหล่.......................... ดอกไม้ของชาติ ท่ารำยั่ว.......................................................................... หญิงไทยใจงาม ท่าพรมสี่หน้า ยูงฟ้อนหาง............................................. ดวงจันทร์ขวัญฟ้า ท่าช้างประสานงา จันทร์ทรงกรดแปลง.................... ยอดชายใจหาญ ท่าหญิง ชะนีร่ายไม้ ชายจ่อเพลิงกาฬ.......................... บูชานักรบท่าหญิง ขัดจางนางและท่าล่อแก้ว ชายจันทร์ทรงกลด และท่า ขอแก้ว...................................................................................................... ท่าเดือนพราว............................................................................................ ท่าดาวแวววาวระยับ................................................................................. ท่าแสงดาวประดับ.................................................................................... ท่าส่งให้เดือนงามเด่น................................................................................ ท่าดวงหน้า................................................................................................ ท่าโสภาเพียงเดือนเพ็ญ............................................................................. ท่าคุณความดีที่เห็น................................................................................... ท่าเสริมให้เด่นเลิศงาม............................................................................... ท่าขวัญใจ.................................................................................................. ท่าหญิงไทยส่งศรีชาติ................................................................................ ท่ารูปงามวิลาส.......................................................................................... หน้า 7 10 10 11 14 15 15 16 16 17 17 18 18 19 19 20 21 21 22 22 23 23 24 24 25 25

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน ง ภาพที่ ภาพที่ 27 ภาพที่ 28 ภาพที่ 29 ภาพที่ 30 ภาพที่ 31 สารบัญภาพ (ต่อ) ใจกล้ากาจเรืองนาม………………………………………………………………………. ท่าเกียรติยศ…………………………………………………………………………………. ท่าก้องปรากฏทั่วคาม……………………………………………………………………. ท่าหญิงไทยใจงาม………………………………………………………………………… ท่าเดือนดาวพราวแพรว………………………………………………………………… หน้า 26 26 27 27 28

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน จ คำชี้แจง การใช้เอกสารประกอบการเรียนสำหรับครู การใช้เอกสารประกอบการเรียนสำหรับครูกรณีที่ครูผู้สอนประจำวิชาไม่อยู่ หรือไม่สามารถ ปฏิบัติการสอนได้ ในชั่วโมงนั้น ๆ และเพื่อให้ครูที่สอนแทนมีความมั่นใจในการสอน และใช้นวัตกรรม ได้อย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ควรปฏิบัติตามขั้นตอนการใช้เอกสารประกอบการเรียน ดังนี้ 1. ศึกษาเอกสารประกอบการเรียนเล่มนี้ และทำความเข้าใจเนื้อหาสาระตั้งแต่ต้นจนจบ เล่มก่อน ล่วงหน้า 2. ศึกษามาตรฐาน ตัวชี้วัด จุดประสงค์การเรียนรู้ ให้เข้าใจก่อนปฏิบัติการสอน 3. อ่านคำชี้แจงการใช้เอกสารประกอบการเรียน สำหรับนักเรียนทุกข้อ และทำความเข้าใจ ให้ถ่องแท้ ในแต่ละข้อ เพื่อปฏิบัติการสอนได้ตามขั้นตอน 4. ครูควรดูแลนักเรียนอย่างใกล้ชิด ในขณะที่นักเรียนศึกษาเอกสารประกอบการเรียน และ ทำกิจกรรมท้ายหน่วย เพื่อคอยให้คำแนะนำ และเป็นที่ปรึกษา 5. ควรกำกับ ติดตามการใช้เอกสารประกอบเรียน เป็นระยะๆ และคอยกำชับปลูกฝัง คุณธรรมเรื่องความซื่อสัตย์ และการตรงต่อเวลาของนักเรียน ในขณะที่ทำแบบทดสอบก่อนและหลัง เรียนและ คำถามทบทวน / แบบฝึกหัดท้ายบทเรียน ของแต่ละเรื่อง โดยไม่อนุญาตให้เปิดดูเฉลยก่อน

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน ฉ คำชี้แจง การใช้เอกสารประกอบการเรียนสำหรับนักเรียน การใช้เอกสารประกอบการเรียนสำหรับนักเรียนเพื่อให้การใช้เอกสารประกอบการเรียนเล่มนี้ ได้ผลตามจุดประสงค์และเจตนารมณ์ของครูผู้สอน ให้นักเรียนทำความเข้าใจโดยอ่านคำชี้แจง และ ปฏิบัติตามข้อกำหนดข้างล่างนี้อย่างเคร่งครัด ดังนี้ 1. ให้นักเรียนใช้เอกสารประกอบการเรียน 1 เล่ม ต่อนักเรียน 1 คน 2. นักเรียนต้องมีความซื่อสัตย์ต่อตนเอง โดยไม่เปิดดูเฉลยก่อนและตรงต่อเวลา 3. นักเรียนต้องปฏิบัติตามขั้นตอนของคำสั่งอย่างเคร่งครัด และตั้งใจจริง 4. ห้ามมิให้ขีดเขียน หรือทำเครื่องหมายใด ๆ ลงในเอกสารประกอบการเรียน 5. ให้นักเรียนศึกษาเอกสารประกอบการเรียนตามที่ครูกำหนดทีละเรื่องและกิจกรรมท้ายเล่ม ควบคู่กันไปตามเวลาที่กำหนดไว้ โดยใช้สมุดของนักเรียน หรือกระดาษที่ครูแจกให้ 6. ก่อนลงมือศึกษาเอกสารประกอบการเรียน ให้นักเรียนทำแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ก่อน เรียน จำนวน 30 ข้อและทำแบบทดสอบก่อนเรียนแต่ละหน่วย หน่วยการเรียนละ 10 ข้อ 7. เมื่อศึกษาเอกสารประกอบการเรียน ต้องทำแบบทดสอบหลังเรียน หน่วยการเรียนละ 10 ข้อ เมื่อเรียนจบทุกหน่วยการเรียน และให้ทำแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์หลังเรียน 30 ข้ออีกครั้งหนึ่ง เพื่อตรวจสอบว่ามีความรู้ผ่านจุดประสงค์ทุกข้อหรือไม่ 8. หากนักเรียนไม่ผ่านจุดประสงค์ใด ให้กลับไปศึกษาเรื่องนั้น ๆ อีกครั้งหนึ่ง

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 1 มาตรฐาน ศ. 3.1. เข้าใจ และแสดงออกทางนาฏศิลป์อย่างสร้างสรรค์ วิเคราะห์ วิพากย์วิจารย์ คุณค่า นาฏศิลป์ ถ่ายทอดความรู้สึก ความคิดอย่างอิสระ ชื่นชม และประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน ตัวชี้วัด ศ. 3.1. ม.3/6 .3/2 ใช้นาฏยศัพท์หรือศัพท์ทางการละครที่เหมาะสม บรรยายเปรียบเทียบ การแสดงอากัปกิริยาของผู้คนในชีวิตประจำวันและในการแสดง เนื้อหาประจำบท 1. ความหมายของการแสดงรำวงมาตรฐาน 2. ประวัติความเป็นมาของการแสดงรำวงมาตรฐาน 3. องค์ประกอบของการแสดงรำวงมาตรฐาน 3.1 ผู้แสดง 3.2 วงดนตรี 3.3 เพลงร้อง 3.4 การแต่งกาย 3.5 โอการสที่ใช้แสดง 3.6 ท่ารำ 4. ท่ารำเพลงหญิงไทยใจงาม จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. นักเรียนอธิบายความหมายของรำวงมาตรฐานได้ถูกต้อง 2. นักเรียนมีความรู้บอกประวัติความเป็นมาของการแสดงรำวงมาตรฐานได้ถูกต้อง 3. นักเรียนสามารชี้แจงบอกองค์ประกอบของรำวงมาตรฐานได้ถูกต้อง 4. นักเรียนมีทักษะในการขับร้องเพลงหญิงไทยใจงามได้ถูกต้องตามทำนองและจังหวะ 5. นักเรียนปฏิบัติท่ารำเพลงหญิงไทยใจงามได้ถูกต้องสวยงาม 6. นักเรียนเห็นคุณค่านาฏศิลป์ ถ่ายทอดความรู้สึก ความคิดอย่างอิสระ ชื่นชม และ ประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่างมีความสุข

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 2 วิธีสอนและกิจกรรมการจัดการเรียนรู้ 1. วิธีสอน ใช้วิธีสอนแบบบรรยายเนื้อหา การศึกษาด้วยตนเอง การทำแบบทดสอบ ก่อนเรียน/หลัง เรียน และการทำแบบฝึกหัดท้ายบท 2. กิจกรรมการจัดการเรียนรู้ ใช้ประกอบคู่มือการใช้นวัตกรรมทางการศึกษาเรื่อง รำวงมาตรฐานสำหรับนักเรียนชั้น มัธยมศึกษาปีที่ 3 สื่อการจัดการเรียนรู้ สื่อวีดิทัศน์ สื่อคาราโอเกะ การวัด และประเมินผล 1. วิธีการวัดผล 1.1 ตรวจงานแบบฝึกหัดท้ายบท 1.2 ตรวจงานที่มอบหมายเพิ่มเติม 1.3 ตรวจแบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน 1.4 สังเกตพฤติกรรม 2. เครื่องมือวัดผล 2.1 คำถามทบทวน / แบบฝึกหัด 2.2 แบบตรวจสอบงานเพิ่มเติม 2.3 แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน 2.4 แบบสังเกตพฤติกรรม 3. เกณฑ์การประเมิน 3.1 แบบฝึกหัด คะแนนอย่างน้อยร้อยละ 80 คะแนน 3.2 แบบทดสอบ คะแนนอย่างน้อยร้อยละ 80 คะแนน 3.3 การปฏิบัติท่ารำ รวมคะแนนเฉลี่ยอย่างน้อยร้อยละ 80 คะแนน 3.4 สังเกตพฤติกรรมคุณลักษณะอันพึงประสงค์ มีคุณภาพเฉลี่ยไม่ต่ำกว่าระดับ 3 3.5 สังเกตพฤติกรรมสมรรถนะสำคัญของผู้เรียน มีคุณภาพเฉลี่ยไม่ต่ำกว่าระดับ 3

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 3 ชื่อ................................สกุล....................................ชั้น.................เลขที่............... ข้อที่ ก ข ค ง 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. กระดาษคำตอบแบบทดสอบก่อนเรียน

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 4 แบบทดสอบก่อนเรียน คำชี้แจง 1. ให้นักเรียนทำเครื่องหมายกากบาท (×) ลงในช่องว่างที่ตรงกับตัวเลือกที่นักเรียนเห็นว่า ถูกต้องที่สุด 2. แบบทดสอบนี้มีจำนวน 10 ข้อ ข้อละ 1 คะแนน รวม 10 คะแนน 3. ให้เวลาทำแบบทดสอบก่อนเรียน 10 นาที ******************************************************************************* 1. ตัวเลือกใดให้ความหมายของรำวงมาตรฐานได้ถูกต้องที่สุด ก. การแสดงที่เป็นการรำร่วมกันระหว่างชาย – หญิง เป็นคู่ ๆ เคลื่อนย้ายเวียนไปเป็นวงกลม ข. รำเป็นวง แบบไม่เป็นมาตรฐาน ค. การแสดงที่เป็นการรำร่วมกันระหว่างชาย- หญิง แบบสลับคู่ ง. รำเป็นวง รอบครก แบบชาวบ้าน 2. การแสดงรำวงมาตรฐาน ปรับปรุงมาจากการแสดงประเภทใด ก. รำเหย่อย ข. รำกลองยาว ค. รำโทน ง. รำมะนา 3. ข้อใดคุณสมบัติของผู้แสดงวงมาตรฐาน ก. นักแสดงเป็นผู้ชายล้วนเท่านั้น ข. นักแสดงเป็นผู้หญิงล้วนเท่านั้น ค. นักแสดงเป็นสาวประเภทสองเท่านั้น ง. นักแสดงเป็นผู้ชายและผู้หญิงแสดง โดยรำเป็นคู่ 4. วงดนตรีในข้อใดใช้บรรเลงประกอบการแสดงรำวงมาตรฐาน ก. วงเครื่องสายไทย และวงวงออร์เคสตรา ข. วงปี่พาทย์ และวงคอมโบ ค. วงมโหรี และวงออร์เคสตรา ง. วงกลองยาว และวงคอมโบ

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 5 5. การแสดงรำวงมาตรฐาน มีทั้งหมดกี่เพลง ก. 8 เพลง ข. 9 เพลง ค. 10 เพลง ง. 11 เพลง 6. ข้อใดตรงกับคำขึ้นต้นของเนื้อเพลง หญิงไทยใจงาม ก. เดือนพราวดาวแวววาวระยับ ข. ขวัญใจดอกไม้ของชาติ ค. ดวงจันทร์ขวัญฟ้าชื่นชีวาขวัญพี่ ง. น้องรัก รักบูชาพี่ 7. ข้อใดคือลักษณะการแต่งกายของการแสดงรำวงมาตรฐาน ก. แบบพื้นเมืองภาคอีสาน แบบราตรีสโมสร แบบรัชกาลที่ 5 แบบไทยพระราชนิยม ข. แบบชาวบ้าน แบบไทยพระราชนิยม แบบสากลนิยม แบบราตรีสโมสร ค. แบบชาวบ้าน แบบรัชกาลที่ 5 แบบสากลนิยม แบบไทยพระราชนิยม ง. แบบรัชกาลที่ 5 แบบสากลนิยม แบบไทยพระราชนิยม แบบพื้นเมืองภาคอีสาน 8. การแสดงรำวงมาตรฐาน ประกอบด้วยท่ารำจำนวนกี่ท่ารำ ก. 11 ท่ารำ ข. 12 ท่ารำ ค. 13 ท่ารำ ง. 14 ท่ารำ 9. มือทั้งสองจีบคว่ำ ระดับวงกลาง แล้วสอดจีบขึ้นไปตั้งวงบัวบาน อยู่ในรำวงมาตรฐานเพลงใด ก. งามแสงเดือน ข. ชาวไทย ค. บูชานักรบ ง. หญิงไทยใจงาม

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 6 10 ข้อใดไม่ใช่วิธีการอนุรักษ์การแสดงรำวงมาตรฐาน ก. นั่งชมอย่างตั้งใจจนจบการแสดง ข. เดินผ่านอย่างเฉยชา ค. ใช้โทรศัพท์ไลฟ์สดเพื่อเผยแพร่การแสดง ง. ฝึกปฏิบัติท่ารำประกอบการแสดงรำวงมาตรฐานอย่างตั้งใจ

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 7 รำวงมาตรฐาน รำวงมาตรฐานเป็นอีกชุดการแสดงหนึ่งที่มีความหมาย มีความงดงาม สร้างความสุขและ สัมพันธภาพที่ดีให้แก่ผู้เล่น และสามารถดึงดูดความสนใจให้แก่ชาวต่างชาติที่เข้ามาเกี่ยวข้องกับ ประเทศไทยในฐานะ แขกบ้านแขกเมือง หรือสัมพันธไมตรีทางการธุรกิจหรืออาจมาท่องเที่ยว ทำให้ ประเทศไทยของเรามีภาพลักษณ์ที่งดงามมาโดยตลอด ดังนั้นรูปแบบการแสดงของรำวงมาตรฐานจึง เป็นสื่อกลางที่ดีสำหรับสร้างจิตสำนึกของความเป็นไทยที่ดีจึงสมควรอย่างยิ่งที่จะต้องศึกษาให้เข้าใจใน การแสดงรำวงมาตรฐานอาทิ ความหมายของรำวงมาตรฐาน และประวัติความเป็นมาของรำวง มาตรฐาน องค์ประกอบของการแสดงรำวงมาตรฐาน ดังรายละเอียดต่อไปนี้ ความหมายของรำวงมาตรฐาน “รำ” เป็นคำกริยา หมายถึง แสดงท่าเคลื่อนไหวโดยมีลีลาและแบบท่าของการเคลื่อนไหว และมีจังหวะลีลาเข้ากับเสียงที่ทำจังหวะเพลงร้องหรือเพลงดนตรี “วง” เป็นคำกริยา คือ ล้อมรอบ “มาตรฐาน” คือ สิ่งที่ถือเป็นหลักสำหรับเทียบกำหนด (พจนานุกรมไทยฉบับทันสมัย, (2543 : 448, 480, 414) ดังนั้น “รำวงมาตรฐาน” (กรมศิลปากร,(2550 : 136-143) จึงหมายถึง การรำและการร้องซึ่ง มีผู้รำทั้งชายและหญิง รำกันเป็นคู่ ๆ รอบ ๆ กรมศิลปากรปรับปรุงรำโทนเสียใหม่ให้เป็นมาตรฐาน มี การแต่งเนื้อร้องทำนองเพลง และนำท่ารำจากเพลงแม่บทมากำหนดเป็นท่ารำเฉพาะ แต่ละเพลงอย่าง เป็นแบบแผน ความหมายข้างต้นสามารถสรุปคำว่า“รำวงมาตรฐาน” หมายถึง การแสดงท่าเคลื่อนไหวโดย มีลีลาและแบบท่า มีจังหวะเข้ากับเสียงที่ทำจังหวะเพลงร้องหรือเพลงดนตรีโดยผู้แสดงต้องเดินตามรูป ที่มีเส้นนอกที่โค้งเข้ามาบรรจบกัน เป็นวงกลมล้อมรอบเป็นขอบเขตท่ารำของการแสดงรำวงนั้น สามารถใช้ถือเป็นหลักสำหรับเทียบกำหนดได้ ประวัติความเป็นมาของรำวงมาตรฐาน ภาพที่1 : การละเล่นรำวง ที่มา : ปรามินทร์ เครือทองออนไลน์. 2562 : เมษายน 17.

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 8 ประวัติความเป็นมาของรำวงมาตรฐาน นักวิชาการกล่าวไว้พอรวบรวมได้ ดังนี้กาญจนา อินทรสุนานนท์ รุจี ศรีสมบัติ, ( 2546 : 1) กล่าวว่า รำวงเป็นการละเล่นอย่างหนึ่งของชาวบ้านที่เล่น กันเพื่อความสนุกสนานและความสามัคคีกัน มีปรากฏในระหว่าง พ.ศ.2486-2488 การแสดงนี้แต่เดิม เรียกว่า “รำโทน” ศิลปะที่เกิดมาจากพื้นบ้านทางภาคกลางนิยมเล่นเวลามีงาน รื่นเริง เครื่องดนตรี ใช้ประกอบการรำคือ โทน โดยมี ฉิ่ง และกรับ ตีเป็นเครื่องประกอบจังหวะ ต่อมาการศิลปะแขนงนี้ได้ แพร่หลายไปตามจังหวัดต่างๆ จนมีผู้แต่งบทร้องและทำนองเพลงขึ้นอีกมากมาย บทร้องส่วนใหญ่ เป็นบทเชิญชวน หยอกเย้า ชมโฉม และรำพันรัก ถ้อยคำตรงไปตรงมาเข้าใจง่าย ตามลักษณะ พื้นเมือง (รัตนา มณีสิน, 2535 : 105) ช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ต่อมาเมื่อปีพ.ศ. ๒๔๘๗ ในสมัยจอมพล ป. พิบูลสงคราม เป็น นายกรัฐมนตรีตระหนักถึงความสำคัญของการละเล่นรื่นเริงประจำชาติและเห็นว่าคนไทยนิยมเล่นรำ โทนกันอย่างแพร่หลาย ถ้าปรับปรุงการเล่นรำโทนให้เป็นระเบียบทั้งเพลงร้องลีลาท่ารำ และการแต่ง กาย จำทำให้การเล่นรำโทนเป็นที่น่านิยมมากยิ่งขึ้น จึงได้มอบหมายให้กรมศิลปากรปรับปรุงรำโทน เสียใหม่ให้เป็นมาตรฐาน มีการแต่งเนื้อร้อง ทำนองเพลงและนำท่ารำจากแม่บทมากำหนดเป็นท่ารำ เฉพาะแต่ละเพลงอย่างเป็นแบบแผนตามแบบนาฎศิลป์ไทย จึงได้มอบให้กรมศิลปากรปรับปรุงการเล่น รำโทนขึ้นใหม่โดยได้แต่งบทร้องขึ้น 4 บท คือ เพลงงามแสงเดือน เพลงชาวไทย เพลงรำมาซิมารำ และเพลงคืนเดือนหงาย ต่อมาท่านผู้หญิงละเอียด พิบูลสงคราม ได้แต่งเพิ่มอีก 6 บท คือ เพลงบูชา นักรบ เพลงดอกไม้ของชาติ เพลงหญิงไทยใจงาม เพลงดวงจันทร์วันเพ็ญ เพลงดวงจันทร์ขวัญฟ้า และเพลงยอดชายใจหาญ ทั้งนี้นาฎศิลป์อาวุโสของกรมศิลปากรคือ จมื่นมานิตย์นเรศ(เฉลิม เศวตนัทน์) และนางลมุล ยมะคุปต์ ได้ร่วมกันคิดท่ารำ โดยนำท่ารำมาจาก “แม่บท” มาเป็นแบบท่า รำ และได้เปลี่ยนชื่อการเล่น “รำโทน” เป็น “รำวง” ตามลักษณะการแสดงที่ผู้เล่นเดินเป็นวง และ ได้เพิ่มดนตรีประกอบซึ่งอาจเป็น วงปี่พาทย์ หรือวงดนตรีสากลก็ได้ แต่ยังคงมี โทน กรับ และฉิ่ง ศิลปะการเล่นรำวงมาตรฐานมีพัฒนาการที่ดีสืบทอดมาจนทุกวันนี้ องค์ประกอบของการแสดงรำวงมาตรฐาน องค์ประกอบของการแสดงรำวงมาตรฐาน ที่จะกล่าวต่อไปนี้เป็นการอธิบายความของสิ่งที่ เกี่ยวข้องกับการแสดงรำวงมาตรฐาน ซึ่งเป็นชุดการพัฒนาของวงการนาฏศิลป์ไทยอีกชุดหนึ่ง ที่มี คุณภาพโดยการพัฒนามาจากการเล่นรำโทนของประชาชนในภาคกลาง โดยกรมศิลปากรได้นำมา พัฒนาเนื้อเพลง ใส่ท่วงทำนองเพลง และท่ารำ โดยบรมครูผู้เชี่ยวชาญทางนาฏศิลป์ไทย เพื่ออนุรักษ์ สืบสานความเป็นไทยที่งดงามให้คงอยู่รูปแบบการแสดงรำวงมาตรฐานมีองค์ประกอบของชุดการแสดง ที่ลงตัวงดงามสามารถแยกประเด็นการศึกษาได้ คือ ผู้แสดง วงดนตรี เพลงร้อง และลักษณะการแต่ง กาย โอกาสที่ใช้แสดง อันจะได้อธิบายในรายละเอียดต่อไปนี้

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 9 1. ผู้แสดง การแสดงรำวงมาตรฐานเป็นการรำคู่ระหว่างผู้หญิงและผู้ชาย แต่ส่วนใหญ่จะใช้หลาย ๆ คู่มารำประกอบเป็นวงรำตามกันไปด้วยความเป็นระเบียบเรียบร้อยสวยงาม มีระยะห่างระหว่างคู่ที่ ใกล้เคียงกัน ผู้ที่จะแสดงรำวงมาตรฐานได้สวยงามส่วนใหญ่มักเป็นนักเรียนนักศึกษาที่มีพื้นฐาน ทางการแสดงมาเป็นอย่างดี ดังนั้น เพื่อให้เข้าใจสำหรับวิธีเฟ้นหาผู้แสดงรำวงมาตรฐานที่สวยงามใคร่ ยกอ้างลักษณะการคัดเลือกตัวพระตัวนางสำหรับการแสดงรำไทยโดยทั่วไป ดังนี้ 1.1 การคัดเลือกตัวพระ มีวิธีการตามรายละเอียดของการคัดเลือกต่อไปนี้ 1.1.1 ต้องเป็นคนที่มีใบหน้ารูปไข่ หมายถึง มีใบหน้ายาวคิ้วดกพอสมควร จมูกโด่ง นัยน์ตาไม่พิการ ปากเป็นรูปกระจับ หูไม่พิการและมีริมฝีปากบางพอประมาณ คางไม่ป้านหมายถึง ยาวรับกับใบหน้า ทั่วบริเวณใบหน้าไม่มีตำหนิและทุกส่วนของใบหน้ารับกันได้ส่วนสัดดี 1.1.2 ลำคอ หมายถึง ต้องมีช่วงคอที่ยาวพอสมควร หัวไหล่จะต้องนิ่งไม่เป็น คนไหล่ยกและหลังไม่โก่ง อกไม่แอ่นจนเกินไป ลำตัวกลมพอสมควร 1.1.3 แขน หมายถึง จะต้องไม่แขนสั้น หรือยาวเกินไป และไม่พิการ เช่น แขน คอก หรือลีบและงอไม่ได้ มีส่วนสัดที่รับลำตัวและขาทั้งสอง ดูนิ้วมือทั้ง 5 นิ้ว จะต้องไม่หงิกงอหรือ พิการแต่ประการใด แต่ละนิ้วจะยาวสั้นพอประมาณกลมคล้ายลำเทียน เมื่อตั้งนิ้วมือดูตกท้องนาคก็ ยิ่งดี 1.1.4 ขา หมายถึง ขาทั้งสองข้างไม่คดหรือไม่โก่งและเกหรือพิการแต่อย่างไร ดูนิ้วเท้าทั้งห้านิ้วจะต้องไม่บิดเบี้ยวเกหงิกงอ ขาทั้ง 2 จะต้องมีความยาวเท่ากันคือไม่สั้นข้างยาวข้างจึง จะใช้ได้รูปร่างจะต้องเป็นคนสูงโปร่งคือไม่สูงเกินไปและไม่เตี้ยจนเกินไป โดยเฉพาะตัวพระจะต้องมี รูปร่างสูงกว่านางจึงจะใช้ได้ ผิวเนื้อดำหรือขาวไม่จำกัด 1.2 การคัดเลือกตัวนาง มีวิธีการตามรายละเอียดต่อไปนี้ 1.2.1 ใบหน้า หมายถึง จะต้องเป็นคนมีใบหน้ายาวหรือกลมก็ได้ คิ้วดกประมาณ จมูกโด่ง นัยน์ตาไม่พิการปากเป็นรูปกระจับ หูสมบูรณ์ไม่เล็กไม่ใหญ่จนเกินไป มีริมฝีปากบาง พอประมาณคางไม่ป้าน หมายถึงยาวรับกับใบหน้าทั่วบริเวณใบหน้าไม่มีตำหนิและทุกส่วนของใบหน้า จะรับกันดี 1.2.2 ลำคอ หมายถึง จะต้องมีช่วงคอที่ยาวพอสมควรหัวไหล่จะต้องผึ่งไม่เป็นคน ไหล่ยก ไม่เป็นไหล่งุ้ม และหลังจะต้องไม่โก่ง อกไม่แอ่นจนเกินไป ลำตัวกลมหรือแบนก็ใช้ได้ 1.2.3 แขน หมายถึง แขนไม่สั้นและยาวจนเกินไปไม่เป็นคนแขนพิการ เช่น แขน คอกหรือแขนลีบ เวลาจับงอแขนดูยืดเข้าออกได้มีส่วนสัดที่รับกับลำตัวและขาทั้งสองและดูนิ้วมือทั้ง 5 นิ้ว ไม่หงิกงอหรือพิการแต่อย่างไร

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 10 1.2.4 ขา หมายถึง ขาทั้งสองต้องไม่คดหรือโก่ง และเกพิการแต่อย่างใด ดูนิ้วเท้า ทั้ง 5 นิ้ว จะต้องไม่บิดเบี้ยวเกหงิกงอ 1.2.5 ส่วนสัด หมายถึง ส่วนสัดของตัวนางจะต้องเป็นคนรูปร่างโปร่ง และต้องต่ำ กว่าตัวพระ รูปร่างสันทัดผิวเนื้อไม่จำกัดว่าจะผิวดำหรือขาว แต่ถ้าผิวขาวหน่อยก็จะดี ภาพที่ 2 ลักษณะตัวนาง-ตัวพระของรำวงมาตรฐาน ที่มา : รัตนากร คงแจ่ม. ถ่ายภาพ. 2566 : ธันวาคม 3 2. วงดนตรี วงดนตรีที่ใช้ประกอบการละเล่นรำวงมาตรฐาน แต่เดิมใช้โทน ซึ่งเป็นเครื่องดนตรี พื้นบ้าน มีเครื่องดนตรีประกอบจังหวะ คือ ฉิ่ง กรับ ฉาบ และโทน ต่อมามีการพัฒนารูปแบบการ แสดงเป็นรำวงมาตรฐานรูปแบบของวงดนตรีเริ่มมีการพัฒนารูปแบบขึ้นทั้งนี้สามารถใช้วง วงปี่พาทย์ และวงดนตรีสากล ดังนี้ 2.1 วงปี่พาทย์ หมายถึง วงดนตรีไทยประเภทหนึ่งซึ่งประกอบด้วยเครื่องเป่า คือ ปี่ ผสมกับเครื่องตี ได้แก่ระนาดและฆ้องวงชนิดต่าง ๆ เป็นหลัก และยังมีเครื่องกำกับจังหวะ เช่น ฉิ่ง ฉาบ กรับ โหม่ง ตะโพน กลองทัด กลองแขก และกลองสองหน้า ปี่พาทย์นี้บางสมัยเรียกว่า "พิณ พาทย์" ภาพที่ 3 วงดนตรีไทยใช้บรรเลงประกอบการรำวงมาตรฐาน ที่มา : ศิลปากร, กรม. 2552 : 30.

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 11 2.2 วงดนตรีสากล ใช้วงดนตรีขนาดเล็ก ที่เรียกว่า วงคอมโบ (Combo) เครื่องดนตรี ที่ใช้ คือเครื่องเป่าต่าง ๆ 1-2 คนเครื่องประกอบจังหวะทั้งหลาย เช่น กลองชุด กีตาร์ เบส เปียโน หรือออร์แกน เครื่องตีกระทบประกอบจังหวะ เครื่องดนตรีอื่น ๆ ก็สามารถนำมาประสมวงเพิ่มเติม ได้ตามความต้องการ จุดมุ่งหมายของการบรรเลงด้วยวงคอมโบ คือ บรรเลงประกอบการขับร้อง บรรเลงเพื่อการฟัง บรรเลงประกอบการเต้นรำ และบรรเลงเพื่อประกอบการแสดงต่าง ๆ ภาพที่ 4 วงดนตรีสากลประกอบการเล่นรำวงมาตรฐาน ที่มา : ศิลปากร, กรม. 2552 : 30. 3. เพลงร้อง เพลงร้องของรำวงมาตรฐานมีทั้งหมด 10 เพลงได้แก่ เพลงงามแสงเดือน เพลงชาวไทย เพลงรำมาซิมารำ เพลงคืนเดือนหงาย เพลงดวงจันทร์วันเพ็ญ เพลงดอกไม้ของชาติ เพลงหญิงไทยใจ งาม เพลง ดวงจันทร์ขวัญฟ้า เพลงยอดชายใจหาญ และเพลงบูชานักรบรายละเอียดคือ 3.1 เพลงงามแสงเดือน มีเนื้อร้อง ดังนี้ งามแสงเดือนมาเยือนส่องหล้า งามใบหน้าเมื่ออยู่วงรำ (ซ้ำ) เราเล่นกันเพื่อสนุก เปลื้องทุกข์วายระกำ ขอให้เล่นฟ้อนรำ เพื่อสามัคคีเอย 3.2 เพลงชาวไทย มีเนื้อร้อง ดังนี้ ชาวไทยเจ้าเอ๋ย ขออย่าละเลยในการทำหน้าที่ การที่เราได้เล่นสนุก เปลื้องทุกข์สบายอย่างนี้ เพราะชาติเราได้เสรี มีเอกราชสมบูรณ์ เราจึงควรช่วยชูชาติ ให้เก่งกาจเจิดจำรูญ เพื่อความสุขเพิ่มพูน ของชาวไทยเราเอย

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 12 3.3 เพลงรำมาซิมารำ มีเนื้อร้อง ดังนี้ รำมาซิมารำ เริงระบำกันให้สนุก ยามงานเราทำงานกันจริงๆ ไม่ละไม่ทิ้งจะเกิดเข็ญขุก ถึงยามว่างเราจึงรำเล่น ตามเชิงเช่นเพื่อให้สร่างทุกข์ ตามเยี่ยงอย่างตามยุค เล่นสนุกอย่างวัฒนธรรม เล่นอะไรให้มีระเบียบ ให้งามให้เรียบจึงจะคมขำ มาซิมาเจ้าเอ๋ยมาฟ้อนรำ มาเล่นระบำของไทยเราเอย 3.4 เพลงคืนเดือนหงาย มีเนื้อร้อง ดังนี้ ยามกลางคืนเดือนหงาย เย็นพระพายโบกพริ้วปลิวมา เย็นอะไรก็ไม่เย็นจิต เท่าเย็นผูกมิตรไม่เบื่อระอา เย็นร่มธงไทยปกไปทั่วหล้า เย็นยิ่งน้ำฟ้ามาประพรมเอย 3.5 เพลงดวงจันทร์วันเพ็ญ มีเนื้อร้อง ดังนี้ ดวงจันทร์วันเพ็ญ ลอยเด่นอยู่ในนภา ทรงกลดสดสี รัศมีทอแสงงามตา แสงจันทร์อร่าม ฉายงามส่องฟ้า ไม่งามเท่าหน้า นวลน้องยองใย งามเอยแสนงาม งามจริงยอดหญิงชาติไทย งามวงพักตร์ยิ่งดวงจันทรา จริตกิริยานิ่มนวลละไม วาจากังวาน อ่อนหวานจับใจ รูปทรงสมส่วน ยั่วยวนหทัย สมเป็นดอกไม้ ขวัญใจชาติเอย 3.6 เพลงดอกไม้ของชาติ มีเนื้อร้อง ดังนี้ (สร้อย) ขวัญใจดอกไม้ของชาติ งามวิลาศนวยนาดร่ายรำ(ซ้ำ) เอวองค์อ่อนงาม ตามแบบนาฎศิลป์ ชี้ชาติไทยเนาว์ถิ่น เจริญวัฒนธรรม (สร้อย) งามทุกสิ่งสามารถ สร้างชาติช่วยชาย ดำเนินตามนโยบาย สู้ทนเหนื่อยยากตรากตรำ (สร้อย)

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 13 3.7 เพลงหญิงไทยใจงาม มีเนื้อร้อง ดังนี้ เดือนพราว ดาวแวววาวระยับ แสงดาวประดับ ส่งให้เดือนงามเด่น ดวงหน้า โสภาเพียงเดือนเพ็ญ คุณความดีที่เห็น เสริมให้เด่นเลิศงาม ขวัญใจ หญิงไทยส่งศรีชาติ รูปงามพิลาศ ใจกล้ากาจเรืองนาม เกียรติยศ ก้องปรากฏทั่วคาม หญิงไทยใจงาม ยิ่งเดือนดาวพราวแพรว 3.8 เพลง ดวงจันทร์ขวัญฟ้า มีเนื้อร้อง ดังนี้ ดวงจันทร์ขวัญฟ้า ชื่นชีวาขวัญพี่ จันทร์ประจำราตรี แต่ขวัญพี่ประจำใจ ที่เทิดทูนคือชาติ เอกราชอธิปไตย ถนอมแนบสนิทใน คือขวัญใจพี่เอย 3.9 เพลงยอดชายใจหาญ มีเนื้อร้อง ดังนี้ โอ้ยอดชายใจหาญ ขอสมานไมตรี น้องขอร่วมชีวี กอร์ปกรณีกิจชาติ แม้สุดยากลำเค็ญ ไม่ขอเว้นเดินตาม น้องจักสู้พยายาม ทำเต็มความสามารถ 3.10 เพลงบูชานักรบ มีเนื้อร้อง ดังนี้ น้องรักรักบูชาพี่ ที่มั่นคงที่มั่นคงกล้าหาญ เป็นนักสู้เชี่ยวชาญ สมศักดิ์ชาตินักรบ น้องรักรักบูชาพี่ ที่มานะที่มานะอดทน หนักแสนหนักพี่ผจญ เกียรติพี่ขจรจบ น้องรักรักบูชาพี่ ที่ขยันที่ขยันกิจการ บากบั่นสร้างหลักฐาน ทำทุกด้านทำทุกด้านครันครบ น้องรักรักบูชาพี่ ที่รักชาติที่รักชาติยิ่งชีวิต เลือดเนื้อพี่พลีอุทิศ ชาติยงอยู่ยงอยู่คู่พิภพ

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 14 4. การแต่งกาย การแต่งกายของรำวงมาตรฐานมีวิวัฒนาการการแต่งกายมาตามลำดับ ที่สามารถรวบรวม เพื่อใช้เป็นแนวทางการศึกษามีดังนี้ 4.1 แต่งแบบพื้นบ้าน หมายถึง นุ่งโจงกระเบนผ้าพื้น สวมเสื้อคอกลม แขนพอดีศอก ผ้าขาวม้าคาดเอว หญิงนุ่งผ้าซิ่นมีเชิงกลอมเท้า สวมเสื้อแขนกระบอก ห่มสไบเฉียง หรือ ชายนุ่งโจง กระเบนผ้าม่วง 4.2 แต่งกายแบบรัชกาลที่ 5 หมายถึง การแต่งกายแบบสมัยนิยมสมัยรัชกาลที่ 5 โดย ผู้ชาย สวมเสื้อราชปะแตน นุ่งผ้าโจงกระเบนสีม่วง สวมถุงเท้ายาวคลุมเข่า ใส่รองเท้าหนัง ส่วนผู้หญิง สวมเสื้อลูกไม้แขนพองฟู ห่มผ้าสไบเฉียงไหล่ นุ่งผ้าโจงกระเบน สวมถุงน่องและรองเท้าคัชชู ตกแต่ง ด้วยเครื่องประดับด้วยสร้อยคอ ต่างหู มีสร้อยมุกคาดทับผมอย่างสวยงาม 4.3 แต่งแบบไทยเรือนต้น หมายถึง การแต่งกายของผู้หญิงในสมัยนิยมที่ ผู้หญิงแต่งชุดไทยเรือนต้น คือสวมเสื้อแขนกระบอกคอกลม นุ่งผ้าซิ่นทับชาย สวมใส่เครื่องประดับ ด้วยสร้อยคอต่างหู สวมรองเท้าคัชชู ส่วนผู้ชายสวมใส่เสื้อราชปะแตน นุ่งกางเกงขายาว ใส่รองเท้า หนัง 4.4 แต่งแบบไทยสากลนิยม หมายถึง การแต่งกายในสมัยนิยมที่ผู้ชายแต่ง ชุดสูท(สวม ใส่เสื้อเชิ้ตและสวมชุดสูทสากลทับนอกผูกเนคไท ผู้หญิงแต่งแบบชุดไทยประยุกต์ ภาพที่ 5 การแต่งกายในการแสดงรำวงมาตรฐาน ที่มา :วิทวัส ค้าของ. ถ่ายภาพ. 2554 : มิถุนายน 30.

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 15 5. ท่ารำ 5.1 เพลงงามแสงเดือน ชื่อท่า สอดสร้อยมาลา นาฏยศัพท์ มี 4 คำ คือ วงบน จีบ หงายชายพก ย่ำเท้า เอียงศีรษะ ภาพที่ 6 ท่ารำงามแสงเดือน ท่าสอดสร้อยมาลา ที่มา : รัตนากร คงแจ่ม. ถ่ายภาพ. 2566 : ธันวาคม 3 5.2 เพลงชาวไทย ชื่อท่า ชักแป้งผัดหน้า นาฏยศัพท์ มี 4 คำ คือ จีบปรกข้าง วง หน้า เอียงศีรษะ ย่ำเท้า ภาพที่ 7 ท่ารำชาวไทย ท่าชักแป้งผัดหน้า ที่มา : รัตนากร คงแจ่ม. ถ่ายภาพ. 2566 : ธันวาคม 3.

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 16 5.3 เพลงรำมาซิมารำ ชื่อท่า รำส่าย นาฏยศัพท์ มี 3 คำ ประกอบด้วย เหยียดแขน ย่ำเท้า เอียงศีรษะ ภาพที่ 8 ท่ารำมาซิมารำ ท่ารำส่าย ที่มา : รัตนากร คงแจ่ม. ถ่ายภาพ. 2566 : ธันวาคม 3. 5.4 เพลงคืนเดือนหงาย ชื่อท่ารำ สอดสร้อยมาลาแปลง นาฏยศัพท์ มี 4 คำ ประกอบด้วย วงบน จีบหงายชายพก เคาะเท้า เอียงศีรษะ ภาพที่ 9 ท่ารำคืนเดือนหงาย ท่าสอดสร้อยมาลาแปลง ที่มา : รัตนากร คงแจ่ม. ถ่ายภาพ. 2566 : ธันวาคม 3

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 17 5.5 เพลงดวงจันทร์วันเพ็ญ ท่ารำ แขกเต้าเข้ารัง ท่าผาลาเพียงไหล่ นาฏยศัพท์ 5 คำ จีบปรกข้าง จีบหงาย วงบน แตะเท้า เอียงศีรษะ ภาพที่ 10 ดวงจันทร์วันเพ็ญ ท่าแขกเต้าเข้ารัง ท่าผาลาเพียงไหล่ ที่มา : รัตนากร คงแจ่ม. ถ่ายภาพ. 2566 : ธันวาคม 3 5.6 เพลง ดอกไม้ของชาติ ท่ารำ รำยั่ว นาฏยศัพท์ มี 4 คำ ประกอบด้วย วง ล่าง จีบส่งหลัง เอียงศีรษะ วางส้น ภาพที่ 11 ดอกไม้ของชาติ ท่ารำยั่ว ที่มา : รัตนากร คงแจ่ม. ถ่ายภาพ. 2566 : ธันวาคม 3

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 18 5.7 เพลงหญิงไทยใจงาม ท่ารำ พรหมสี่หน้า ยูงฟ้อนหาง นาฏยศัพท์ มี 4 คำ ประกอบด้วย วงบัวบาน แทงมือ เคาะเท้า เอียงศีรษะ ภาพที่ 12 หญิงไทยใจงาม ท่าพรมสี่หน้า ยูงฟ้อนหาง ที่มา : รัตนากร คงแจ่ม. ถ่ายภาพ. 2566 : ธันวาคม 3 5.8 เพลง ดวงจันทร์ขวัญฟ้า ท่ารำ ช้างประสานงา จันทร์ทรงกลดแปลง นาฏยศัพท์ มี 4 คำ คือ จีบหงาย เคาะเท้า วงกลาง เอียงศีรษะ ภาพที่ 13 ดวงจันทร์ขวัญฟ้า ท่าช้างประสานงา จันทร์ทรงกรดแปลง ที่มา : รัตนากร คงแจ่ม. ถ่ายภาพ. 2566 : ธันวาคม 3

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 19 5.9 เพลงยอดชายใจหาญ ท่ารำ ผู้หญิง ชะนีร่ายไม้ ผู้ชาย จ่อเพลิงกาฬ นาฏยศัพท์ มี 5 คำ คือ วงบน จีบหงาย แขนเหยียด ย่ำเท้า เอียงศีรษะ ภาพที่ 14 ยอดชายใจหาญ ท่าหญิง ชะนีร่ายไม้ ชายจ่อเพลิงกาฬ ที่มา : รัตนากร คงแจ่ม. ถ่ายภาพ. 2566 : ธันวาคม 3 5.10 เพลงบูชานักรบ ท่ารำ ผู้หญิง ขัดจางนาง และท่าล่อแก้ว ผู้ชาย จันทร์ทรงกลด และท่าขอแก้ว นาฏยศัพท์ มี 6 คำ คือ วงกลาง จีบหงาย จรดเท้า เคาะเท้า มือไขว้ เอียงศีรษะ ภาพที่ 15 บูชานักรบ ท่าหญิง ขัดจางนางและท่าล่อแก้ว ชายจันทร์ทรงกลด และท่าขอแก้ว ที่มา : รัตนากร คงแจ่ม. ถ่ายภาพ. 2566 : ธันวาคม 3

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 20 6.โอกาสที่ใช้แสดง โอกาสที่ใช้แสดงเพลงรำวงเป็นการละเล่นอย่างหนึ่งของชาวบ้านที่เล่นกันเพื่อความสนุกสนาน และความสามัคคี พบว่าใช้ในงานเทศกาลต่างๆ ที่ให้ความรื่นรมย์ได้ทุกงานเพื่อสร้างความสนุกสนาน สำหรับผู้เข้าร่วมกิจกรรม ท่ารำเพลงหญิงไทยใจงาม เพลงหญิงไทยใจงาม ท่ารำ พรหมสี่หน้า ยูงฟ้อนหาง นาฏยศัพท์ มี 4 คำ ประกอบด้วย วงบัวบาน แทงมือ เคาะเท้า เอียงศีรษะ ท่าที่ 1 ท่าเดือนพราว ผู้ชาย ยกเท้าซ้ายวางข้าง มือทั้งสองจีบคว่ำระดับสะเอว จากนั้น เท้าขวากระทุ้งหลัง มือ ทั้งสองปล่อยจีบเป็นวงบัวบาน เอียงซ้าย ผู้หญิง ปฏิบัติเช่นเดียวกับผู้ชาย ภาพที่ 16 ท่าเดือนพราว ที่มา : รัตนากร คงแจ่ม. ถ่ายภาพ. 2566 : ธันวาคม 3 ท่าที่ 2 ท่าดาวแวววาวระยับ ผู้ชาย เหยียบเท้าขวา ก้าวเท้าซ้ายหมุนตัวทางซ้าย มือทั้งสองแทงมือเป็นท่ายูงฟ้อนหาง จากก้าวหน้าเท้าขวา กระทุ้งเท้าซ้าย เอียงขวา ผู้หญิง ปฏิบัติเช่นเดียวกับผู้ชาย

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 21 ภาพที่ 17 ท่าดาวแวววาวระยับ ที่มา : รัตนากร คงแจ่ม. ถ่ายภาพ. 2566 : ธันวาคม 3 ท่าที่ 3 ท่าแสงดาวประดับ ผู้ชาย เหยียบเท้าซ้าย ดึงมือทั้งสองจีบคว่ำระดับสะเอว จากนั้นก้าวเท้าขวาหมุนตัว ทางขวา มือทั้งสองปล่อยจีบเป็นวงบัวบาน เอียงซ้าย ผู้หญิง ปฏิบัติเช่นเดียวกับผู้ชาย ภาพที่ 18 ท่าแสงดาวประดับ ที่มา : รัตนากร คงแจ่ม. ถ่ายภาพ. 2566 : ธันวาคม 3

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 22 ท่าที่ 4 ท่าส่งให้เดือนงามเด่น ผู้ชาย เหยียบเท้าขวา ก้าวเท้าซ้ายหมุนตัวทางซ้าย มือทั้งสองแทงมือเป็นท่ายูงฟ้อนหาง จากก้าวหน้าเท้าขวา กระทุ้งเท้าซ้าย เอียงขวา ผู้หญิง ปฏิบัติเช่นเดียวกับผู้ชาย ภาพที่19 ท่าส่งให้เดือนงามเด่น ที่มา : รัตนากร คงแจ่ม. ถ่ายภาพ. 2566 : ธันวาคม 3 ท่าที่ 5 ท่าดวงหน้า ผู้ชาย เหยียบเท้าซ้าย ดึงมือทั้งสองจีบคว่ำระดับสะเอว จากนั้นก้าวเท้าขวาหมุนตัว ทางขวา มือทั้งสองปล่อยจีบเป็นวงบัวบาน เอียงซ้าย ผู้หญิง ปฏิบัติเช่นเดียวกับผู้ชาย ภาพที่ 20 ท่าดวงหน้า ที่มา : รัตนากร คงแจ่ม. ถ่ายภาพ. 2566 : ธันวาคม 3

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 23 ท่าที่ 6 ท่าโสภาเพียงเดือนเพ็ญ ผู้ชาย เหยียบเท้าขวา ก้าวเท้าซ้ายหมุนตัวทางซ้าย มือทั้งสองแทงมือเป็นท่ายูงฟ้อนหาง จากก้าวหน้าเท้าขวา กระทุ้งเท้าซ้าย เอียงขวา ผู้หญิง ปฏิบัติเช่นเดียวกับผู้ชาย ภาพที่ 21 ท่าโสภาเพียงเดือนเพ็ญ ที่มา : รัตนากร คงแจ่ม. ถ่ายภาพ. 2566 : ธันวาคม 3 ท่าที่ 7 ท่าคุณความดีที่เห็น ผู้ชาย เหยียบเท้าซ้าย ดึงมือทั้งสองจีบคว่ำระดับสะเอว จากนั้นก้าวเท้าขวาหมุนตัว ทางขวา มือทั้งสองปล่อยจีบเป็นวงบัวบาน เอียงซ้าย ผู้หญิง ปฏิบัติเช่นเดียวกับผู้ชาย ภาพที่ 22 ท่าคุณความดีที่เห็น ที่มา : รัตนากร คงแจ่ม. ถ่ายภาพ. 2566 : ธันวาคม 3

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 24 ท่าที่ 8 ท่าเสริมให้เด่นเลิศงาม ผู้ชาย เหยียบเท้าขวา ก้าวเท้าซ้ายหมุนตัวทางซ้าย มือทั้งสองแทงมือเป็นท่ายูงฟ้อนหาง จากก้าวหน้าเท้าขวา กระทุ้งเท้าซ้าย เอียงขวา ผู้หญิง ปฏิบัติเช่นเดียวกับผู้ชาย ภาพที่23 ท่าเสริมให้เด่นเลิศงาม ที่มา : รัตนากร คงแจ่ม. ถ่ายภาพ. 2566 : ธันวาคม 3 ท่าที่ 9 ท่าขวัญใจ ผู้ชาย เหยียบเท้าซ้าย ดึงมือทั้งสองจีบคว่ำระดับสะเอว จากนั้นก้าวเท้าขวาหมุนตัว ทางขวา มือทั้งสองปล่อยจีบเป็นวงบัวบาน เอียงซ้าย ผู้หญิง ปฏิบัติเช่นเดียวกับผู้ชาย ภาพที่ 24 ท่าขวัญใจ ที่มา : รัตนากร คงแจ่ม. ถ่ายภาพ. 2566 : ธันวาคม 3

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 25 ท่าที่ 10 ท่าหญิงไทยส่งศรีชาติ ผู้ชาย เหยียบเท้าขวา ก้าวเท้าซ้ายหมุนตัวทางซ้าย มือทั้งสองแทงมือเป็นท่ายูงฟ้อนหาง จากก้าวหน้าเท้าขวา กระทุ้งเท้าซ้าย เอียงขวา ผู้หญิง ปฏิบัติเช่นเดียวกับผู้ชาย ภาพที่ 25 ท่าหญิงไทยส่งศรีชาติ ที่มา : รัตนากร คงแจ่ม. ถ่ายภาพ. 2566 : ธันวาคม 3 ท่าที่ 11 ท่ารูปงามวิลาส ผู้ชาย เหยียบเท้าซ้าย ดึงมือทั้งสองจีบคว่ำระดับสะเอว จากนั้นก้าวเท้าขวาหมุนตัว ทางขวา มือทั้งสองปล่อยจีบเป็นวงบัวบาน เอียงซ้าย ผู้หญิง ปฏิบัติเช่นเดียวกับผู้ชาย ภาพที่ 26 ท่ารูปงามวิลาส ที่มา : รัตนากร คงแจ่ม. ถ่ายภาพ. 2566 : ธันวาคม 3

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 26 ท่าที่ 12 ท่าใจกล้ากาจเรืองนาม ผู้ชาย เหยียบเท้าขวา ก้าวเท้าซ้ายหมุนตัวทางซ้าย มือทั้งสองแทงมือเป็นท่ายูงฟ้อนหาง จากก้าวหน้าเท้าขวา กระทุ้งเท้าซ้าย เอียงขวา ผู้หญิง ปฏิบัติเช่นเดียวกับผู้ชาย ภาพที่ 27 ใจกล้ากาจเรืองนาม ที่มา : รัตนากร คงแจ่ม. ถ่ายภาพ. 2566 : ธันวาคม 3 ท่าที่ 13 ท่าเกียรติยศ ผู้ชาย เหยียบเท้าซ้าย ดึงมือทั้งสองจีบคว่ำระดับสะเอว จากนั้นก้าวเท้าขวาหมุนตัว ทางขวา มือทั้งสองปล่อยจีบเป็นวงบัวบาน เอียงซ้าย ผู้หญิง ปฏิบัติเช่นเดียวกับผู้ชาย ภาพที่ 28 ท่าเกียรติยศ ที่มา : รัตนากร คงแจ่ม. ถ่ายภาพ. 2566 : ธันวาคม 3

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 27 ท่าที่ 14 ท่าก้องปรากฏทั่วคาม ผู้ชาย เหยียบเท้าขวา ก้าวเท้าซ้ายหมุนตัวทางซ้าย มือทั้งสองแทงมือเป็นท่ายูงฟ้อนหาง จากก้าวหน้าเท้าขวา กระทุ้งเท้าซ้าย เอียงขวา ผู้หญิง ปฏิบัติเช่นเดียวกับผู้ชาย ภาพที่ 29 ท่าก้องปรากฏทั่วคาม ที่มา : รัตนากร คงแจ่ม. ถ่ายภาพ. 2566 : ธันวาคม 3 ท่าที่ 15 ท่าหญิงไทยใจงาม ผู้ชาย เหยียบเท้าซ้าย ดึงมือทั้งสองจีบคว่ำระดับสะเอว จากนั้นก้าวเท้าขวาหมุนตัว ทางขวา มือทั้งสองปล่อยจีบเป็นวงบัวบาน เอียงซ้าย ผู้หญิง ปฏิบัติเช่นเดียวกับผู้ชาย ภาพที่ 30 ท่าหญิงไทยใจงาม ที่มา : รัตนากร คงแจ่ม. ถ่ายภาพ. 2566 : ธันวาคม 3

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 28 ท่าที่ 16 ท่าเยี่ยงเดือนดาวพราวแพรว ผู้ชาย เหยียบเท้าขวา ก้าวเท้าซ้ายหมุนตัวทางซ้าย มือทั้งสองแทงมือเป็นท่ายูงฟ้อนหาง จากก้าวหน้าเท้าขวา กระทุ้งเท้าซ้าย เอียงขวา ผู้หญิง ปฏิบัติเช่นเดียวกับผู้ชาย ภาพที่ 31 ท่าเดือนดาวพราวแพรว ที่มา : รัตนากร คงแจ่ม. ถ่ายภาพ. 2566 : ธันวาคม 3 สรุป “รำวงมาตรฐาน” การแสดงท่าเคลื่อนไหวโดยมีลีลาและแบบท่า มีจังหวะเข้ากับเสียงที่ทำจังหวะเพลงร้อง หรือเพลงดนตรีโดยผู้แสดงต้องเดินตามรูปที่มีเส้นนอกที่โค้งเข้ามาบรรจบกัน เป็นวงกลมล้อมรอบเป็นขอบเขตท่ารำ ของการแสดงรำวงนั้นสามารถใช้ถือเป็นหลักสำหรับเทียบกำหนดได้เกิดขึ้นช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ต่อมาเมื่อปีพ.ศ. ๒๔๘๗ ในสมัยจอมพล ป. พิบูลสงคราม เป็นนายกรัฐมนตรี รับบาลตระหนักถึงความสำคัญของการละเล่นรื่นเริง ประจำชาติ และเห็นว่าคนไทยนิยมเล่นรำโทนกันอย่างแพร่หลาย ถ้าปรับปรุงการเล่นรำโทนให้เป็นระเบียบทั้งเพลง ร้องลีลาท่ารำ และการแต่งกาย จำทำให้การเล่นรำโทนเป็นที่น่านิยมมากยิ่งขึ้น จึงได้มอบหมายให้กรมศิลปากร ปรับปรุงรำโทนเสียใหม่ให้เป็นมาตรฐาน มีการแต่งเนื้อร้อง ทำนองเพลงและนำท่ารำจากแม่บทมากำหนดเป็นท่ารำ เฉพาะแต่ละเพลงอย่างเป็นแบบแผนมีองค์ประกอบของการแสดง ผู้แสดง วงดนตรี เพลงร้อง และลักษณะการแต่ง กาย โอกาสที่ใช้แสดง ทั้งนี้ การปฎิบัติเพลงหญิงไทยใจงาม 2ท่า ท่าบัวบานและท่ายูงฟ้อนหาง การปฎิบัติท่ารำ เพลงหญิงไทยใจงาม มีทั้งหมด 16ท่า ดังได้กล่าวข้างต้น

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 29 คำถามทบทวน/แบบฝึกหัด แบบฝึกหัดที่ 1 เรื่องประวัติความเป็นมาของการแสดงรำวงมาตรฐาน *************************************************************************** คำชี้แจง ให้นักเรียนตอบคำถามต่อไปนี้ให้ถูกต้อง 1.) ให้นักเรียนบอกความหมายของรำวงมาตรฐานให้ถูกต้อง ............................................................................................................................. .................................... .................................................................................................. ............................................................... ............................................................................................................................. .................................... ............................................................................................................................. .................................... 2.) ให้นักเรียนมีความรู้บอกประวัติความเป็นมาของการแสดงรำวงมาตรฐานให้ถูกต้อง ................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. .................................... ............................................................................................................................. .................................... ................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. .................................... ............................................................................................................................. ....................................

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 30 แบบฝึกหัดที่2 เรื่อง องค์ประกอบของการแสดงรำวงมาตรฐาน *************************************************************************** คำชี้แจง ให้นักเรียนไปศึกษาองค์ประกอบเกี่ยวกับรำวงมาตรฐานและทำแผนผังความคิดดังต่อไปนี้

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 31 แบบฝึกหัดที่ 3 เรื่อง เนื้อร้อง และทำนองเพลงรำวงมาตรฐาน *************************************************************************** คำชี้แจง ให้นักเรียนปฎิบัติตามคำสั่งต่อไปนี้ ร้องเพลงหญิงไทยใจงาม ในรำวงมาตรฐานได้ถูกต้องตามทำนองและจังหวะ 1. นักเรียนแบ่งกลุ่มกลุ่มละ 5คน 2. ตั้งชื่อกลุ่มพร้อมหาหัวหน้ากลุ่มและเลขากลุ่ม 3. แต่ละกลุ่มช่วยกันเขียนเนื้อเพลงพร้อมฝึกร้องเพลงหญิงไทยใจงามให้ถูกต้อง ตามทำนองและ จังหวะ 4. นำเสนอหน้าชั้นเรียน 5 ให้นักเรียนถ่ายวีดีโอร้องเพลง มาส่งครูผู้สอน แบบฝึกหัดที่ 4 เรื่องกระบวนท่ารำในการแสดงรำวงมาตรฐาน *************************************************************************** คำชี้แจง ปฏิบัติกระบวนท่ารำเพลงหญิงไทยใจงามในวงมาตรฐาน ถูกต้องสวยงาม 1. นักเรียนแบ่งกลุ่มกลุ่มละ 6คน 2. ตั้งชื่อกลุ่มพร้อมหาหัวหน้ากลุ่มและเลขากลุ่ม 3. แต่ละกลุ่มช่วยกันฝึกปฏิบัติกระบวนท่ารำเพลงหญิงไทยใจงามในวงมาตรฐานได้ถูกต้องสวยงาม 4. นำเสนอหน้าชั้นเรียน 5. 5 ให้นักเรียนถ่ายวีดีโอท่ารำ มาส่งครูผู้สอน

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 32 แบบทดสอบหลังเรียน คำชี้แจง 1. ให้นักเรียนทำเครื่องหมายกากบาท (×) ลงในช่องว่างที่ตรงกับตัวเลือกที่นักเรียนเห็นว่าถูกต้อง ที่สุด 2. แบบทดสอบนี้มีจำนวน 30 ข้อ ข้อละ 1 คะแนน รวม 30 คะแนน 3. ให้เวลาทำแบบทดสอบก่อนเรียน 10 นาที ******************************************************************************* 1. ข้อใดคือลักษณะการแต่งกายของการแสดงรำวงมาตรฐาน ก. แบบพื้นเมืองภาคอีสาน แบบราตรีสโมสร แบบรัชกาลที่ 5 แบบไทยพระราชนิยม ข. แบบชาวบ้าน แบบไทยพระราชนิยม แบบสากลนิยม แบบราตรีสโมสร ค. แบบชาวบ้าน แบบรัชกาลที่ 5 แบบสากลนิยม แบบไทยพระราชนิยม ง. แบบรัชกาลที่ 5 แบบสากลนิยม แบบไทยพระราชนิยม แบบพื้นเมืองภาคอีสาน 2. การแสดงรำวงมาตรฐาน ประกอบด้วยท่ารำจำนวนกี่ท่ารำ ก. 11 ท่ารำ ข. 12 ท่ารำ ค. 13 ท่ารำ ง. 14 ท่ารำ 3. มือทั้งสองจีบคว่ำ ระดับวงกลาง แล้วสอดจีบขึ้นไปตั้งวงบัวบาน อยู่ในรำวงมาตรฐานเพลงใด ก. งามแสงเดือน ข. ชาวไทย ค. บูชานักรบ ง. หญิงไทยใจงาม 4. ข้อใดไม่ใช่วิธีการอนุรักษ์การแสดงรำวงมาตรฐาน ก. นั่งชมอย่างตั้งใจจนจบการแสดง ข. เดินผ่านอย่างเฉยชา ค. ใช้โทรศัพท์ไลฟ์สดเพื่อเผยแพร่การแสดง ง. ฝึกปฏิบัติท่ารำประกอบการแสดงรำวงมาตรฐานอย่างตั้งใจ

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 33 5. วงดนตรีในข้อใดใช้บรรเลงประกอบการแสดงรำวงมาตรฐาน ก. วงเครื่องสายไทย และวงวงออร์เคสตรา ข. วงปี่พาทย์ และวงคอมโบ ค. วงมโหรี และวงออร์เคสตรา ง. วงกลองยาว และวงคอมโบ 6. การแสดงรำวงมาตรฐาน มีทั้งหมดกี่เพลง ก. 8 เพลง ข. 9 เพลง ค. 10 เพลง ง. 11 เพลง 7. ข้อใดตรงกับคำขึ้นต้นของเนื้อเพลง หญิงไทยใจงาม ก. เดือนพราวดาวแวววาวระยับ ข. ขวัญใจดอกไม้ของชาติ ค. ดวงจันทร์ขวัญฟ้าชื่นชีวาขวัญพี่ ง. น้องรัก รักบูชาพี่ 8. ตัวเลือกใดให้ความหมายของรำวงมาตรฐานได้ถูกต้องที่สุด ก. การแสดงที่เป็นการรำร่วมกันระหว่างชาย – หญิง เป็นคู่ ๆ เคลื่อนย้ายเวียนไปเป็นวงกลม ข. รำเป็นวง แบบไม่เป็นมาตรฐาน ค. การแสดงที่เป็นการรำร่วมกันระหว่างชาย- หญิง แบบสลับคู่ ง. รำเป็นวง รอบครก แบบชาวบ้าน 9. การแสดงรำวงมาตรฐาน ปรับปรุงมาจากการแสดงประเภทใด ก. รำเหย่อย ข. รำกลองยาว ค. รำโทน ง. รำมะนา

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 34 10. ข้อใดคุณสมบัติของผู้แสดงวงมาตรฐาน ก. นักแสดงเป็นผู้ชายล้วนเท่านั้น ข. นักแสดงเป็นผู้หญิงล้วนเท่านั้น ค. นักแสดงเป็นสาวประเภทสองเท่านั้น ง. นักแสดงเป็นผู้ชายและผู้หญิงแสดง โดยรำเป็นคู่

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 35 ชื่อ.................................สกุล....................................ชั้น.................เลขที่............... ข้อที่ ก ข ค ง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 กระดาษคำตอบแบบทดสอบหลังเรียน

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 36 บรรณานุกรม

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 37 บรรณานุกรม บ้านรำไทยดอทคอม. (2554). รำวงมาตรฐาน. สืบค้นเมื่อ 2561 กรกฎาคม : วันที่ 17, 5 จาก https://www.baanmaha.com/community/threads/34299- ราชบัณฑิตยสภา. (2544). เพลง. สืบค้นเมื่อ กรกฎาคม. 2561, 5 จาก http://www.royin.go.th/dictionary/ ศุภชัย ดีชาลี. (2553). เพลงรำวงมาตรฐาน. สืบค้นเมื่อ กรกฎาคม. 2561, 5 จาก https://www.baanmaha.com/community/threads/34299- เศกสรร แสงจินดาวงศ์เมือง. (2550). ความหมายของรำวงมาตรฐาน. ค้นเมื่อ กรกฎาคม. 2561, 5 จากhttps://www.baanmaha.com/community/threads/34299-

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 38 ภาคผนวก

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 39 ภาคผนวกภาค ก เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน และหลังเรียน แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน ข้อที่ ก ข ค ง 1 × 2 × 3 × 4 × 5 × 6 × 7 × 8 × 9 × 10 × แบบทดสอบหลังเรียน ข้อที่ ก ข ค ง 1. × 2. × 3. × 4. × 5. × 6. × 7. × 8. × 9. × 10. ×

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 40 ภาคผนวกภาค ข แนวทางการตอบ คำถามทบทวน/แบบฝึกหัด แบบฝึกหัดที่ 1 เรื่องประวัติความเป็นมาของการแสดงรำวงมาตรฐาน *************************************************************************** คำชี้แจง ให้นักเรียนตอบคำถามต่อไปนี้ให้ถูกต้อง 1.) ให้นักเรียนบอกความหมายของรำวงมาตรฐานให้ถูกต้อง รำวงมาตรฐานการรำและการร้องซึ่งมีผู้รำทั้งชายและหญิง รำกันเป็นคู่ๆ รอบ ๆ กรมศิลปากรปรับปรุงรำโทนเสียใหม่ให้เป็นมาตรฐาน มีการแต่งเนื้อร้องทำนองเพลง และนำ ท่ารำจากเพลงแม่บทมากำหนดเป็นท่ารำเฉพาะ แต่ละเพลงอย่างเป็นแบบแผน 2.) ให้นักเรียนมีความรู้บอกประวัติความเป็นมาของการแสดงรำวงมาตรฐานให้ถูกต้อง ช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ต่อมาเมื่อปีพ.ศ. ๒๔๘๗ ในสมัยจอมพล ป. พิบูลสงคราม เป็น นายกรัฐมนตรีตระหนักถึงความสำคัญของการละเล่นรื่นเริงประจำชาติและเห็นว่าคนไทยนิยมเล่นรำ โทนกันอย่างแพร่หลาย ถ้าปรับปรุงการเล่นรำโทนให้เป็นระเบียบทั้งเพลงร้องลีลาท่ารำ และการแต่ง กาย จำทำให้การเล่นรำโทนเป็นที่น่านิยมมากยิ่งขึ้น จึงได้มอบหมายให้กรมศิลปากรปรับปรุงรำโทน เสียใหม่ให้เป็นมาตรฐาน มีการแต่งเนื้อร้อง ทำนองเพลงและนำท่ารำจากแม่บทมากำหนดเป็นท่ารำ เฉพาะแต่ละเพลงอย่างเป็นแบบแผนตามแบบนาฎศิลป์ไทย

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 41 แบบฝึกหัดที่2 เรื่อง องค์ประกอบของการแสดงรำวงมาตรฐาน *************************************************************************** คำชี้แจง ให้นักเรียนไปศึกษาองค์ประกอบเกี่ยวกับรำวงมาตรฐานและทำแผนผังความคิดดังต่อไปนี้

เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่องร าวงมาตรฐาน 42 ภาคผนวกภาค ค ประวัติผู้เขียน ชื่อ-นามสกุล นายรัตนากร คงแจ่ม เกิดเมื่อ วันที่ 7 เมษายน พ.ศ.2544 ที่อยู่อาศัย บ้านเลขที่ 125 หมู่ 9 ต.นาไม้ไผ่ อ.ทุ่งสง จ.นครศรีธรรมราช ประวัติการศึกษา สำเร็จการศึกษา ระดับอนุบาล ศูนย์พัฒ นาเด็กเล็กบ้านนาไม้ไผ่ อ.ทุ่งสง จังหวัด นครศรีธรรมราช ระดับประถมศึกษา โรงเรียนบ้านบ่อมอง อ.ทุ่งสง จังหวัด นครศรีธรรมราช ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น โรงเรียนทุ่งสงวิทยา อ.ทุ่งสง จังหวัด นครศรีธรรมราช ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย สำนักงานการศึกษานอก ระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย อำเภอทุ่งสง จ. นครศรีธรรมราช ปัจจุบันศึกษาระดับชั้นปริญญาตรีปีที่3 คณะครุศาสตร์ สาขานาฏศิลป์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช