การจัดการโซ่ความเย็น(CCCM)

จดหมายขา่ ว : NEWSLETTER

กองยุทธศาสตรก์ ารพัฒนาระบบโลจิสติกส์

Cold Chain
Management

บทความนา่ รู้

การจัดการโซ่ความเย็น

(Cold Chain Manangement)

การพัฒนาระบบโซ่ความเย็นในประเทศไทย

ขอ้ มูลข่าวสารโลจสิ ตกิ ส์

ข่าวสารโลจิสติกส์
ข่าวสารบา้ น กลจ.
สถติ ิดา้ นโลจิสติกสไ์ ทย
ผลการจดั อนั ดบั ขดี ความสามารถ
ในการแข่งขนั ของประเทศ ประจาปี 2563

ปีที่ 4 ฉบับที่ 1 เดือนมกราคม-เมษายน 2564
Vol.4 No.1 January-April 2021

บทบรรณาธกิ าร จดหมายข่าว
กองยุทธศาสตรก์ ารพฒั นาระบบโลจสิ ติกส์
ก า ร พั ฒ น า โ ซ่ ค ว า ม เ ย็ น เ ป็ น ส่ ว น ห น่ึ ง ข อ ง ก ล ยุ ท ธ์ ปที ่ี 4 ฉบับท่ี 1 เดือนมกราคม - เมษายน 2564
การยกระดับการบริหารจัดการโลจิสติกส์และโซ่อุปทาน จดหมายข่าวกองยุทธศาสตร์การพัฒนาระบบ
ภาคเกษตรกรรมและภาคอุตสาหกรรม ภายใต้แผนยุทธศาสตร์ โลจิสติกส์ (กลจ.) เป็นเอกสารสื่อสารความรู้และ
การพัฒนาระบบโลจิสติกส์ของประเทศไทย ฉบับท่ี 3 พัฒนาการด้านการขนส่งและโลจิสติกส์ รวมทั้งผล
(พ.ศ.2560-2565) ซ่ึงมุ่งส่งเสริมให้เกิดการพัฒนาการจัดการ การด าเนินการของกองยุทธศาสตร์การพัฒนา
ระบบโลจิสติกส์ที่มีการควบคุมอุณหภูมิ เพ่ือลดความสูญเสีย ระบบโลจิสติกส์ ทั้งนี้ เนื้อหาในจดหมายข่าวเป็นเพียง
ท่ีเกิดข้ึนทั้งกระบวนการ ลดต้นทุน และสามารถตรวจสอบ ข้อคิดเห็นของผู้เขียนเท่านั้น ท่านที่ประสงค์จะสมัคร
ย้อนกลับได้ ซึ่งจะช่วยสร้างมูลค่าเพิ่มให้แก่ภาคเกษตรกรรม สมาชิก สง่ บทความ หรือเสนอข้อคดิ เหน็ โปรดตดิ ตอ่
และอุตสาหกรรม นอกจากน้ี ภายใต้สถานการณ์การแพร่ กองยุทธศาสตรก์ ารพัฒนาระบบโลจสิ ติกส์
ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ของประเทศต่าง ๆ สานกั งานสภาพฒั นาการเศรษฐกจิ และสงั คมแห่งชาติ
ทั่วโลก ทาให้บทบาทของโลจิสติกส์โซ่ความเย็นมีความสาคัญ 962 ถนนกรงุ เกษม แขวงวดั โสมนสั
เพิ่มมากขึ้น เน่ืองจากเป็นกระบวนการนาสินค้าที่ไวต่อ เขตป้อมปราบศตั รพู ่าย กรุงเทพฯ 10100
การเปล่ียนแปลงอุณหภูมิจากแหล่งผลิตถึงมือผู้บริโภค ให้ยังคง หรือ สง่ อีเมล์มาที่ [email protected]
รักษาสภาพทางกายภาพและทางเคมีของสินค้า คงความสดใหม่ เวบ็ ไซต์ bit.ly/LSO-NESDB
รักษาคุณภาพ ตลอดจนปราศจากเชื้อโรคปนเป้ือนตลอด
โซอ่ ุปทาน ซึ่งชว่ ยลดการสญู เสยี ทจ่ี ะเกดิ ขนึ้ ได้ ท่ปี รึกษา

ดังนัน้ กองยทุ ธศาสตรก์ ารพัฒนาระบบโลจสิ ตกิ ส์ (กลจ.) ดนชุ า พิชยนนั ท์
ได้จัดทาจดหมายข่าว กลจ. ฉบับนี้ เพ่ือนาเสนอเร่ืองราวของ ธิดา พัทธธรรม
การจัดการโซ่ความเย็น (Cold Chain Management) และ
การพัฒนาโซ่ความเย็นในประเทศไทย นอกจากนี้ ยังมีข่าวสาร
โลจิสติกส์ ข่าวสารบ้าน กลจ. สถิติด้านโลจิสติกส์ไทย และ
เกร็ดความรู้ด้านโลจิสติกส์ (Logistics Fun Facts) ทั้งนี้ คณะ
ผู้เขียนหวังเป็นอย่างย่ิงว่าจดหมายข่าว กลจ. จะเป็นประโยชน์
ต่อผู้อ่านและพรอ้ มรบั ฟังขอ้ คิดเหน็ เพือ่ ใช้ประกอบการปรับปรุง
จดหมายข่าวให้ดียงิ่ ขน้ึ ตอ่ ไป

คณะผู้จดั ทา

กองยทุ ธศาสตร์
การพฒั นาระบบโลจิสติกส์

สารบัญ

04 การจัดการโซ่ความเย็น
09 (Cold Chain Manangement)
12 การพัฒนาระบบโซ่ความเย็น
ในประเทศไทย
13 ขา่ วสารโลจิสตกิ ส์
14 (Logistics News)
ขา่ วสารบา้ น กลจ.
สถติ ิดา้ นโลจสิ ตกิ สไ์ ทย
ผลการจัดอนั ดับขดี ความสามารถ
ในการแขง่ ขนั ของประเทศ
ประจาปี 2563

1

จดหมายข่าวโลจิสติกส์ 4

การจดั การโซค่ วามเยน็

(Cold Chain Management)

โซ่ความเย็น (Cold Chain) เป็นการบริหารจัดการกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการเก็บเกี่ยว การขนส่ง การเก็บรักษา การกระจายสินค้า และการ ขาย
ของสินค้า รวมถึงการใช้เครื่องมือ อุปกรณ์และการปฏิบัติ เพื่อให้สินค้าคงความสดและมีคุณภาพให้ยาวนานที่สุดในเงื่อนไขที่สภาพของ อุณหภูมิ
ทถ่ี ูกต้องและเหมาะสมตอ่ การเก็บรักษาในแตล่ ะกระบวนการผลิต (R L Fuller, 1998)

อาหาร ยาและเวชภัณฑ์ เป็น 2 ใน 4 ปัจจัยหลักในการ การพัฒนาโซ่ความเย็นมีวิวัฒนาการตั้งแต่ปี
ดารงชีวิตของมนุษย์ และทวีความสาคัญมากย่ิงข้ึนในยุค 2340 เมื่อชาวประมงอังกฤษใช้น้าแข็งเพื่อเก็บ
ท่ีประชากรโลกยังคงเพิ่มข้ึนอย่างต่อเน่ือง ในขณะท่ีสภาพ กักตนุ ปลา ตอ่ มาในปี 2473 Frederick Jones
ภู มิ อา กา ศของ โ ล กมี คว า มแปรป รว น สู ง แล ะ ส่ ง ผ ล กระ ท บ ได้ออกแบบและจดสิทธิบัตรหน่วยระบาย
ทาให้ผลผลิตทางการเกษตรลดลง องค์การอาหารและการเกษตร ความร้อนด้วยอากาศแบบพกพาส าหรับ
แห่งสหประชาชาติ (Food and Agriculture Organization of รถบรรทุกทบี่ รรทกุ อาหารเน่าเสียง่าย ภายหลัง
the United Nations หรือ FAO) ประมาณการว่า 1 ใน 3 ของ ในช่วงปลายทศวรรษที่ 1930 มีการพัฒนา
การผลิตอาหารของโลก จะเกิดการสูญเสียเน่ืองจากการเน่าเสีย การขนส่งด้วยรถรางตู้เย็นและรถบรรทุก
ง่ายหรือเกิดการสูญเปล่า (Food loss and Food waste) บรรทุกอาหารที่เน่าเสียง่ายระยะทางไกล
ก่อนที่จะถึงผู้บริโภคกว่า 1.3 พันล้านตันต่อปี ทาให้สิ้นเปลือง นอกจากนี้พระราชบัญญัติทางหลวงระหว่าง
แรงงาน นา้ พลังงาน ดิน และปจั จยั การผลิตอ่ืน ๆ (FAO, 2554) รัฐ ปี 2499 ทาให้อุตสาหกรรมโซ่ความเย็น
รวมท้ังสร้างความสูญเสียโอกาสทางเศรษฐกิจและความมั่นคง เตบิ โตอยา่ งรวดเร็ว
ทางอาหาร

จากรายงาน Food wastage footprint & Climate Change
ของ FAO ระบุว่า ในภูมิภาคที่มีรายได้สูง ปริมาณอาหารท่ี
สูญเปล่าจะสูงข้ึนในข้ันตอนการแปรรูป การกระจาย และ
การบริโภค เน่ืองจากมีการเลือกสินค้าตามรูปลักษณ์และ
ความสมบูรณ์ภายนอกของตัวสินค้าและตามวันท่ีจัดจาหน่าย
ท่ีได้ระบไุ ว้ ซง่ึ เปน็ สาเหตุสาคญั ท่กี ่อใหเ้ กิดขยะอาหารสญู เปล่า

ในขณะท่ีในประเทศท่ีมีรายได้ต่า การสูญเสียอาหารจะ
เกิดข้ึนในขั้นตอนการผลิตและหลังการเก็บเกี่ยว เนื่องจาก
มีการพัฒนาโครงสร้างพ้ืนฐานในระดับต่า ขาดความรู้ในการจัดเก็บ
และการจัดการอาหารที่เหมาะสม ร่วมกับมีสภาพภูมิอากาศ
ท่ีไม่เอื้ออานวยทาให้อาหารเน่าเสียได้ ดังน้ัน จะเห็นได้ ว่า
การสญู เสยี เหลา่ น้ีเกีย่ วข้องกบั กระบวนการโลจิสติกสโ์ ซค่ วามเยน็

นอกจากนี้ ในสภาวการณ์ท่ีโลกยังคงเผชิญกับการแพร่
ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 รวมถึงโรคอุบัติใหม่
ที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต และการเติบโตของอุตสาหกรรมยา
ท่ีเติบโตขึ้นตามการเปล่ียนแปลงสู่สังคมผู้สูงวัย นอกเหนือจาก
การป้องกันการสูญเสียที่จะเกิดขึ้นในโซ่อุปทานแล้ว ยังต้อง
คานึงถึงคุณภาพและความปลอดภัยในข้ันตอนต่าง ๆ มากยิ่งขึ้น
โดยเฉพาะการจดั ส่งวัคซนี ป้องกันโควดิ -19 รวมถึงยาและเวชภัณฑ์
ดว้ ยกระบวนการโลจิสตกิ สโ์ ซ่ความเย็นท่ีมปี ระสิทธิภาพสูง

จดหมายข่าวโลจิสติกส์ 5
หรอื การทาความเยน็ อาทิ การใช้น้าแข็งหรือน้าเย็น การแช่แข็ง
ดังนั้น การพัฒนาโซ่ความเย็นให้มีประสิทธิภาพจึงช่วย การใช้ระบบสุญญากาศ โดยผู้ประกอบการจะต้องมีความเข้าใจ
ลดการสูญเสียและรักษาสภาพทางกายภาพและทางเคมีของ ในธรรมชาติของสินค้า เพ่ือให้สามารถเลือกใช้วิธีการทา
สินค้าให้คงความสดใหม่ รักษาคุณภาพ ตลอดจนปราศจาก ความเย็นกบั ประเภทของสินค้าได้อย่างเหมาะสม
เช้ือโรคปนเปื้อนตลอดโซ่อุปทาน โดยจะต้องคานึงถึงการสร้าง 2) ห้องเย็น (Cold storage) เป็นพ้ืนที่จัดเก็บสินค้าที่มี
สภาวะดา้ นอุณหภมู ิและความชน้ื สัมพทั ธ์ อายุการเก็บรักษาของ การควบคุมอุณหภูมิภายในให้มีความเหมาะสมในการรักษา
สินค้า (Shelf life) และสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมตามแต่ละ คุณภาพตามประเภทของสินค้าและไม่ให้เกิดการเปลี่ยนแปลง
ประเภทสินค้า เช่นเดียวกันกับโซ่อุปทานของวัคซีน ซึ่งองค์การ อุณหภูมิไปตามสภาพภายนอก สาหรับการจัดเก็บสินค้าในช่วง
อนามัยโลก (World Health Organization หรือ WHO) ระบุว่า ระยะเวลาหนึ่งก่อนการกระจายไปยังตลาดในระยะทางท่ีห่าง
วัคซีนท้ังหมดมีความไวตอ่ ความรอ้ นและจาเปน็ ตอ้ งมกี ารจัดเก็บ ออกไป การควบคุมอุณหภูมิของห้องเย็นโดยท่ัวไปจะมีอุณหภูมิ
และการแจกจ่ายภายในโซ่ความเย็นที่มีประสิทธิภาพ และให้ ต้ังแต่ต่ากว่า 25 องศาเซลเซียส ไปจนถึงอุณหภูมิติดลบ
ความส าคั ญกั บการประเมิ นระบบโซ่ ความเย็ นและ ระบบ ซึ่งระบบทาความเย็นท่ีใช้ในคลังสินค้าห้องเย็นมี 2 ประเภท
โลจิสติกส์ เพ่ือสร้างความมั่นใจในคุณภาพของโซ่ความเย็น หลกั ๆ คือระบบดูดซับไอ (Vapour absorption system: VAS)
ทาให้คาดการณ์ได้ว่าโซ่ความเย็นจะทวีความสาคัญในระบบ และระบบอดั ไอ (Vapour compression system: VCS)
โลจิสติกสแ์ ละโซ่อุปทานของโลกมากข้นึ

จดหมายข่าวฉบับน้ีจึงขอนาเสนอเนื้อหาสาระเก่ียวกับ
โซ่ความเย็น เพ่ือเป็นประโยชน์ต่อการนาไปต่อยอดการพัฒนา
ระบบโลจิสตกิ ส์และโซอ่ ุปทานของประเทศไทย ดงั น้ี

ปัจจัยของโซ่ความเย็น 3) การขนส่งแบบควบคุมอุณหภูมิ (Cold transport) เป็น
(Cold Chain Elements) การใช้ยานพาหนะสาหรับเคล่ือนย้ายสินค้าในรูปแบบการขนส่ง
ด้วยการรักษาอุณหภูมิและความช้ืนให้คงท่ี ตลอดจนรักษา
โซ่ความเย็นโดยท่ัวไปเป็นกระบวนการทางเทคโนโลยี ความสมบูรณ์ของสินค้า โดยในการขนส่งแบบควบคุมอุณหภูมิ
ท่ีคงความสมบูรณ์ของผลิตภัณฑ์และสินค้าซ่ึงเส่ียง ต่อ ซ่ึงส่วนใหญ่จาเป็นต้องมีตู้คอนเทนเนอร์ท่ีใช้งานได้ดีภายใต้
การเปล่ยี นแปลงอณุ หภมู ิตลอดโซอ่ ปุ ทาน โดยทัว่ ไปจะเก่ียวข้อง สภาวะการขนส่งรูปแบบต่าง ๆ และสามารถควบคุมอุณหภูมิ
กบั การวางแผนโลจิสติกส์เชิงกลยุทธ์เพ่ือดาเนินการโซ่ความเย็น ภายในตใู้ หเ้ หมาะสมตอ่ สินค้าและทนต่อสภาวะอากาศภายนอก
อย่างมีประสิทธิภาพ และต้องอาศัยความรู้เชิงลึกเกี่ยวกับ ท่ีอาจเย็นหรือร้อนจัดตลอดเส้นทางขนส่ง นอกจากนี้ ยังต้อง
กระบวนการทางเคมีและชีวภาพที่เกี่ยวข้องกับระดับความเน่า อาศัยระบบการหาตาแหน่งการขนส่งสินค้าด้วยระบบดาวเทียม
เสยี ง่าย ท้งั นี้ โซค่ วามเยน็ มีปจั จัยสาคัญ 4 ประการ (Rodrigue J., (Global Positioning System: GPS) เพ่อื ใช้ติดตามยานพาหนะ
and Notteboom T.) ไดแ้ ก่ ขนส่งแบบควบคมุ อุณหภูมิไดแ้ บบเรยี ลไทม์

ระบบทำควำมเยน็ ห้องเยน็
(Cooling systems) (Cold storage)

การขนสง่ แบบควบคมุ อุณหภมู ิ การแปรรูปและการจดั จาหนา่ ย
(Cold transport) (Cold processing and distribution)

1) ระบบทาความเย็น (Cooling systems) เป็นการทาให้
สภาพแวดล้อมมีความเหมาะสมในการเก็บรักษาและการขนส่ง
สินค้า ซึ่งจาเป็นต้องให้ความสาคัญกับวิธีการลดอุณหภูมิ

จดหมายข่าวโลจิสติกส์ 6

4) การแปรรูปและการจัดจาหน่าย (Cold processing and

distribution) เป็นการจัดหาสิ่งอานวยความสะดวกสาหรับ
การบรรจุภัณฑ์และการแปรรูปสินค้า ตลอดจนการรับรองด้าน
สุขอนามัย การรวมและแยกส่วนประกอบเพ่ือกระจายสินค้า
ซึ่งในกิจกรรมน้ียังรวมถึงการใช้บรรจุภัณฑ์ท่ีเป็นไปตาม
มาตรฐานและกระบวนการบรรจุที่เหมาะสมซ่ึงจะช่วยรักษา
สภาพของสินค้าและลดการสูญเสียในระหว่างการเคลื่อนย้าย
และขนสง่

กระบวนการโลจิสติกส์โซ่ความเย็น 4) การกระจาย เป็นการควบคุมอุณหภูมิในทุกรูปแบบ
(Cold Chain Logistics) การขนส่ง เพ่ือกระจายสินค้าไปยังตลาดต่างๆ หรือการส่งถึง
มือผู้บริโภค ท้ังน้ี การจัดเตรียมและการปรับเปลี่ยนสภาพ
กระบวนการโลจิสติกส์โซ่ความเย็นประกอบด้วย 5 กิจกรรม สินค้าท่ีเหมาะสมเป็นปัจจัยสาคัญหน่ึงท่ีมีผลต่อประสิทธิภาพ
หลัก ได้แก่ การกระจายสินค้าแบบควบคุมอุณหภูมิ นอกเหนือจาก
1) กระบวนการผลิต สาหรับสินค้าอุตสาหกรรม โดยเฉพาะ การควบคุมอณุ หภูมิตลอดระยะเวลาในการขนสง่
กลุ่มอาหาร ยา และเวชภัณฑ์ จะมีการควบคุมอุณหภูมิต้ังแต่ 5) การตลาด (การจาหน่ายถึงผู้บริโภค) เป็นจุดปลายของ
กระบวนการผลิต (Produce) ท้ังในการจัดเก็บวัตถุดิบ ข้ันตอน โซ่ความเย็นซึ่งมีการควบคุมอุณหภูมิ ณ ท่ีจัดวางหรือจัดเก็บ
การผลิต และการเตรียมการจัดส่งหรือจัดเก็บ ในขณะที่สินค้า ตล อด จน สภ า พแ วด ล้ อม ภา ยน อก ที่ อา จมี ผล ต่ อตู้ เย็ น หรื อ
เกษตรกรรม การควบคุมอุณหภูมิจะเร่ิมขึ้นภายหลังการเก็บ ตู้แช่แข็ง หรอื สถานทจี่ ดั เก็บและแสดงทจ่ี ุดขายปลีก
เก่ียว (Post-Harvest) เพ่ือลดการสูญเสียทางกายภาพและ อย่างไรก็ดี กระบวนการโลจิสติกส์โซ่ความเย็นของแต่ละราย
ชีวภาพของสินค้า ท่ีอาจเกิดจากการคายน้าของผลิตผล รวมท้ัง สินค้ามีรายละเอียดที่แตกต่างกันออกไป ท้ังนี้ ในการจัดการ
ช่วยยดื อายกุ ารเก็บรกั ษาและลดการปนเปื้อน โลจิสติกส์โซ่ความเย็นให้ความสาคัญกับการจัดเก็บและ
การกระจายเป็นหลัก ซึ่งควรบริหารจัดการโซ่ความเย็นให้ส้ันที่สุด
2) การจัดเก็บ (ท้ังคลังสินค้าแบบระยะยาวหรือระยะส้ัน) และสอดคลอ้ งกบั อายกุ ารเกบ็ รักษาของสินคา้ แต่ละประเภท
เป็นการจัดเก็บด้วยคลังสินค้าควบคุมอุณหภูมิหรือห้องเย็น
ซง่ึ การจัดเกบ็ แบบควบคุมอุณหภูมิมีหลายรูปแบบ ทั้งการจัดเก็บ
เพอ่ื รอการแปรรูปหรือรอบรรจุในบรรจุภัณฑ์ การจัดเก็บเพ่ือรอ
การกระจายสินค้า ซึ่งการจัดเก็บจะข้ึนอยู่กับประเภท ขนาดและ
ท่ีตั้งของคลังสินค้า อาทิ การจัดการคลังสินค้าควบคุมอุณหภูมิ
แบบส่งผ่าน หรือ Cross Docking สินค้าจะถูกส่งเข้าคลังสินค้า
ในช่วงระยะเวลาสั้น ๆ เพ่ือเตรียมจัดส่งต่อไป การจัดการ
ในลักษณะน้ีจะช่วยลดต้นทุนและระยะเวลาในการเก็บรักษา
สินค้าของผปู้ ระกอบการ

3) การบรรจุและการดาเนินการในห้องเย็น เป็นกิจกรรมหน่ึง
ที่เกิดขึ้นในระหว่างการจัดเก็บ ซ่ึงการบรรจุหรือการแปรรูป
สินค้า จะดาเนินภายใต้การควบคุมอุณหภูมิที่เหมาะสมในห้อง
เยน็ และสนิ ค้าจะตอ้ งได้รับการบรรจุในบรรจุภัณฑ์ที่เอ้ือต่ออายุ
การเก็บรกั ษาของสนิ ค้า

จดหมายข่าวโลจิสติกส์ 7
ท้ังนี้ ในการพฒั นาโซ่ความเย็นจาเป็นต้องอาศัยเทคโนโลยี
การเพิ่มประสิทธิภาพ ด้านโลจิสตกิ ส์โซ่ความเย็นดิจิทัลเข้ามาช่วยในระบบการติดตาม
โลจิสติกส์โซ่ความเย็น (Tracking) และตรวจสอบย้อนกลับ (Traceability) เพ่ือให้เกิด
การควบคุมอุณหภูมิให้คงท่ีตลอดทั้งโซ่อุปทาน ซ่ึงจะสร้าง
การพัฒนาโซ่ความเย็นเป็นปัจจัยท่ีสาคัญในการสร้าง ความน่าเชื่อถือให้แก่คุณภาพสินค้า โดยมีเทคโนโลยีท่ีสาคัญ
ความยัง่ ยืนให้กับระบบโลจิสติกส์และโซ่อุปทาน เนื่องจากเป็น ในการติดตามและการตรวจสอบย้อนกลับ คือ เทคโนโลยีระบุ
กระบวนการท่ีช่วยลดการสูญเสียของสินค้า โดยจาเป็นต้อง ลักษณะสินค้าด้วยคล่ืนความถี่วิทยุ (Radio Frequency
มีระบบติดตามเพ่ือให้ทราบถึงสาเหตุท่ีทาให้เกิดการสูญเสีย Identification หรือ RFID Technology)
ซ่ึงจะทาให้ผู้ประกอบการสามารถบริหารจัดการทรัพยากร
ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากข้ึน ท้ังนี้ ระบบการติดตามและ ปัจจุบันมีการประยุกต์ใช้ RFID Data Logger ในการติดตาม
ตรวจสอบย้อนกลับ (Tracking and Tracing System) เป็น แ ล ะ บั น ทึ ก ก า ร เ ป ลี่ ย น แ ป ล ง ข อ ง อุ ณ ห ภู มิ ห รื อ ค ว า ม ช้ื น
ปัจจัยสาคัญในการติดตามสินค้าในกระบวนการโซ่ความเย็น ในกระบวนการเก็บรักษา การขนส่ง และการจาหน่ายสินค้า
ซง่ึ สามารถแบง่ ออกเปน็ 2 ระบบ คอื โดย RFID Data Logger จะระบุความเฉพาะเจาะจงของวัตถุดิบ
1. การติดตาม (Tracking) คือ ระบบติดตามสินค้า เพื่อให้ ต่าง ๆ โดยใช้คลื่นความถี่วิทยุในการส่ือสาร ซึ่งมีประสิทธิภาพ
ผู้ผลิตทราบว่าสินค้าที่ส่งไปวางจาหน่ายอยู่ท่ีใดบ้าง ทั้งนี้ สูงกว่าการใช้ฉลากหรือรหัสแท่ง (Bar Code) เน่ืองจากทนทาน
ในกรณีที่พบว่าวัตถุดิบในการผลิตสินค้าล็อตหน่ึงมีปัญหาจะ ต่อความเปียกชื้นสูง ลดการสัมผัส และสามารถอ่านข้อมูลได้
ท า ใ ห้ ส า ม า ร ถ เ รี ย ก คื น สิ น ค้ า ล็ อ ต ที่ มี ปั ญ ห า ท้ั ง ห ม ด ไ ด้ ในระยะไกล โดยจะมีไมโครชิปติดภายในอุปกรณ์ สาหรับบันทึก
อยา่ งถูกตอ้ ง (การคน้ หาปลายทางของสนิ คา้ ) ข้อมูลสินค้าและแปลงข้อมูลจากอนาลอกเป็นดิจิทัล ทาให้มี
ความแม่นยาสูงและลดการผิดพลาดที่เกิดข้ึนจากการกระทา
2. การตรวจสอบยอ้ นกลับ (Traceability) คือ ความสามารถ ของคน (Human Error) ทั้งน้ี ข้อมูลจะถูกเชื่อมโยงไปยังระบบ
ในการสืบได้ว่าสินค้ามีแหล่งที่มาของวัตถุดิบ บรรจุภัณฑ์ หรือ จัดเก็บและประมวลผล ดังน้ันผู้ประกอบการจาเป็นต้องพัฒนา
ส่วนที่เก่ียวข้องจากที่ใด หรือมีปัญหาการผลิตข้ึนเมื่อใดและ
จากสายการผลิตไหน ซ่ึงจะทาให้ทราบว่าจุดใดที่ก่อให้เกิด
ปัญหาและได้ผลิตสินค้าไปมากน้อยเพียงใด และมีข้อมูล
รายละเอียดในข้ันตอนกรรมวิธีการผลิตอย่างไร ท้ังนี้
การตรวจสอบย้อนกลับจะดาเนินการตลอดทั้งโซ่อุปทาน
ตัง้ แตก่ ารผลติ การจัดส่ง และการกระจายสินค้าจนถึงผู้บริโภค
ข้ันสดุ ท้าย

กระบวนการโลจิสติกส์โซ่ความเย็น

การตดิ ตาม (Tracking)

ที่มา: กลจ.สศช. การตรวจสอบย้อนกลับ (Traceability)
ที่มา: กลจ. สศช.

จดหมายข่าวโลจิสติกส์ 8

ระบบการจัดเก็บข้อมูลควบคู่กันด้วย เพ่ือรองรับการจัดการข้อมูลท่ีจะเกิดขึ้นตลอดท้ังโซ่ความเย็น (End-to-end) ซึ่งจะเป็นประโยชน์
สาหรบั ผปู้ ระกอบการในการวิเคราะห์ข้อมูลแบบเรียลไทม์ (Real-time data analysis) ทาให้สามารถตรวจสอบหาต้นเหตุปัญหาท่ีเกิด
กบั สินค้าไดว้ า่ เกิดจากกระบวนการ ณ จุดใด เพ่ือแกไ้ ขปญั หาได้ทันท่วงที โดยเฉพาะเม่ือเกิดวิกฤตต่าง ๆ อาทิ การปนเปื้อนของเช้ือโรค
หรือสารเคมี รวมท้ังใช้ในการปรับปรุงและวางแผนการบริหารจัดการทรัพยากรและความเสี่ยงทั้งกระบวนการ ซ่ึงจะส่งผลต่อ
ความน่าเชอ่ื ถอื และสรา้ งความสัมพนั ธ์ทด่ี กี บั ลูกคา้

แนวโน้มโลจิสติกส์โซ่ความเย็นในระยะต่อไป
ในการให้บริการโลจิสติกส์โซ่ความเย็นมีแนวโน้มว่าผู้ให้บริการโลจิสติกส์มีการพัฒนา

การให้บริการโซ่ความเย็นแบบครบวงจร (Cold Chain Solutions) มากข้ึน โดยครอบคลุม
การให้บริการโซค่ วามเย็นตง้ั แต่ต้นทางไปจนถงึ มอื ผู้รบั ซงึ่ การจัดการแบบครบวงจรนคี้ รอบคลุม
ทั้งการจัดการคลังสินค้าควบคุมอุณหภูมิ และการกระจายสินค้า ตลอดจนการนาเข้า ส่งออก
พธิ ีการศุลกากร โดยมที ั้งผู้ใหบ้ ริการโลจิสติกส์ท่ีพัฒนาการให้บริการโซ่ความเย็นแบบครบวงจร
ด้วยตนเอง และบางส่วนมีแนวโน้มของการรวมตัวกันของผู้ให้บริการโลจิสติกส์กับผู้ให้บริการ
ห้องเย็น ซึ่งทาให้ผู้ให้บริการโลจิสติกส์เดิมสามารถเข้าไปบริหารจัดการในกิจกรรมภายใน
โซค่ วามเยน็ ได้ครอบคลุมและมีประสทิ ธิภาพมากขน้ึ

ภาพตัวอย่างการจัดการโซ่ความเย็นแบบครบวงจร (Cold Chain Solutions)

ที่มา: TCI Supply Chain Solutions การพัฒนาให้ได้มาตรฐานที่สอดคล้องกับมาตรฐานสากล อาทิ
วิธีการจัดเก็บสินค้าที่ดี (Good Storage Practice: GSP) และ
นอกจากนี้ การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรม วิธีการจัดส่งสินค้าท่ีดี (Good Distribution Practices: GDP)
ดิ จิ ทั ลในการบริ หารจั ดการโซ่ ความเย็ นจะเป็ นตั ว เปลี่ ยน ซ่งึ เปน็ แนวทางตามมาตรฐานขององคก์ ารอนามยั โลก เพ่ือสร้าง
เกมธุรกิจ (Game Changers) ที่ช่วยเพิ่มขีดความสามารถ ความน่าเชือ่ ถือให้แก่ผใู้ ห้บรกิ ารมากย่งิ ขน้ึ ในอนาคต
และศกั ยภาพในแขง่ ขนั ให้แก่ผู้ให้บริการโลจิสติกส์ และสร้าง
โอกาสในการเก็บเกี่ยวมูลค่าเพิ่มในโซ่อุปทาน โดยเฉพาะ
ในตลาดเฉพาะกลุ่ม (Niche market) อาทิ การให้บริการ
ด้านสุขภาพที่จาเป็นต้องมีการจัดการโซ่ความเย็นที่ดีและ
ได้มาตรฐาน เพ่ือรักษาสภาพและประสิทธิภาพของยาและ
เวชภัณฑ์ ทั้งนี้ การให้บริการโลจิสติกส์โซ่ความเย็นต้องได้รับ

จดหมายข่าวโลจิสติกส์ 9

การพัฒนาระบบโซค่ วามเย็นในประเทศไทย

จากอัตราการเติบโตของอุตสาหกรรมอาหารและเคร่ืองดื่ม สถานะธุรกิจโลจิสติกส์โซ่ความเย็นในประเทศไทย
ของไทย โดยเฉพาะอุตสาหกรรมผลไม้สด แช่เย็น แช่แข็งและแห้ง
ระหว่างปี 2559-2563 เฉลี่ยที่ร้อยละ 24.1 ซึ่งในปี 2563 3 อันดับแรก
ก ลุ่ ม สิ น ค้ า ดั ง ก ล่ า ว เ ป็ น ห น่ึ ง ใ น ก ลุ่ ม สิ น ค้ า ส่ ง อ อ ก ส า คั ญ ของเงินทุนในอุตสาหกรรมห้องเย็น
15 อันดับแรกของประเทศไทย โดยมีมูลค่าสูงถึง 449,868.4 อย่ใู นกรุงเทพมหานคร ภาคกลาง และภาคใต้ ตามลาดบั
ล้านบาท (ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการส่ือสาร สานักงาน
ปลัดกระทรวงพาณิชย์, 2563) รวมถึงแนวโน้มการขยายตัว 644 คลังสินค้า
ของอุตสาหกรรมยาและเวชภัณฑ์ที่มีการจัดต้ังธุรกิจเพิ่มข้ึน ควบคุมอุณหภูมิ
กว่าร้อยละ 100 ในช่วงเดือนมกราคม–กันยายน 2563
เม่ือเปรียบเทียบกับช่วงเดียวกันของปี 2562 ซ่ึงมีปัจจัยบวก 371 ผู้ประกอบการขนส่ง
มาจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 ด้วยรถห้องเย็น
ทาให้มคี วามต้องการยาและเวชภัณฑ์เพ่ิมสูงข้ึน (กรมพัฒนาธุรกิจ
การค้า กระทรวงพาณิชย์, 2563) ท้ังนี้ การผลิตยาและเวชภัณฑ์ 331 ผู้ประกอบการกิจการ
ภายในประเทศกว่าร้อยละ 90 เป็นการผลิตเพ่ือบริโภค โรงงานห้องเย็น
ภายในประเทศ ส่งผลให้ความต้องการการขนส่งสินค้าประเภท
อาหาร ยา และเวชภัณฑ์ดังกล่าวซึ่งเป็นกลุ่มสินค้าหลักที่ต้องการ ท่ีมา: กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม , ตุลาคม 2563
การจดั การโซ่ความเย็นมแี นวโนม้ เตบิ โตขึน้ ตามไปด้วย
กรณีศึกษา 1 การเพ่ิมประสิทธิภาพ
มูลคา่ ส่งออกกลุ่มสนิ ค้าผลไม้สด แชเ่ ย็น การประยุกต์ใช้ Cold Chain Logistics
140,000.00 แชแ่ ขง็ และแหง้ ปี 2559-2563 (ล้านบาท) ในการเก็บรักษาวัคซีนของโรงพยาบาล
ส่งเสริมสุขภาพตาบลทุ่งโป่ง จังหวัด
120,000.00 ขอนแก่น

54,492.20
76,700.50
85,181.80
113,118.10
120,375.80
100,000.00 โดยกระทรวงสาธารณสุข ปี 2562

80,000.00

60,000.00

40,000.00

20,000.00

0.00 2560 2561 2562 2563 (ม.ค.-
ผลไม้สด แช่เยน็ แช่แข็งและแห้ง พ.ย.)
2559

ท่ีมา: ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสอื่ สาร สานกั งานปลดั กระทรวงพาณิชย์ โรงพยาบาลสง่ เสรมิ สขุ ภาพตาบลทุ่งโป่ง จังหวังขอนแก่น
มีห้องแบบควบคุมอุณหภูมิเพือ่ เก็บรกั ษาวัคซีนซ่ึงเป็นผลิตภัณฑ์
ทั้งนี้ จากการขยายตัวของธุรกิจอาหารและเคร่ืองดื่ม ยา ท่ีไวต่อการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิและสภาพแวดล้อม จึงจาเป็น
และเวชภัณฑ์ในประเทศไทย ส่งผลให้ผู้ประกอบการต้องเพ่ิม ต้องพัฒนาการบริหารจัดการคลังสินค้าแบบควบคุมอุณหภูมิ
ประสิทธิภาพการบริหารจัดการคลังสินค้าและขนส่งแบบควบคุม เพื่อรักษาอุณหภูมิในการจัดเก็บวัคซีนให้คงท่ี ซ่ึงการจัดเก็บที่ดี
อุณหภูมิมากย่ิงข้ึน จดหมายข่าวฉบับน้ีจึงขอนาเสนอกรณีศึกษา จะทาใหว้ ัคซีนมีประสิทธภิ าพและคณุ ภาพเดยี วกันกับแหล่งผลิต
การเพม่ิ ประสิทธิภาพโซ่ความเย็นของอุตสาหกรรมในประเทศไทย ก่อนนามาใหบ้ รกิ ารแก่ประชาชน
เพอ่ื เปน็ ตวั อยา่ งในการพัฒนาประสิทธภิ าพการจัดการโซ่ความเย็น
ที่จะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาระบบโลจิสติกส์ของประเทศไทย ท้ังนี้ การเก็บรักษาวัคซีนต้องใช้บุคลากรตรวจวัด
โดยมสี าระสาคญั ดังนี้ อุณหภูมิในห้องเก็บรักษาวัคซีนอย่างสม่าเสมอ เพื่อป้องกัน

จดหมายข่าวโลจิสติกส์ 10
ประสิทธิภาพสูงสุด เพ่ือให้สามารถรักษาอุณหภูมิท่ีเหมาะสม
ความผิดพลาดระหว่างการเก็บรักษาวัคซีน ส่งผลให้โรงพยาบาล ในการคงคุณภาพของวัตถุดิบตั้งแต่กระบวนการจัดเตรียมและ
มีต้นทุนและขั้นตอนการดาเนินงานเพ่ิมขึ้น นักวิชาการจึงได้เสนอ ขนสง่ ไปยังร้านสาขาย่อย
การเพ่ิมประสิทธิภาพคลังสินค้าแบบควบคุมอุณหภูมิ ด้วยการ
พัฒนานวัตกรรมการแจ้งเตือนที่เรียกว่า Watch dog Innovation การจัดการโซ่ความเย็นของกิจการดังกล่าว ประกอบด้วย
ที่อาศัยเทคโนโลยีอินเทอร์เน็ตของทุกสิ่ง (Internet of Thing: IoT) ห้องเย็นท่ีมีระบบควบคุมอุณหภูมิท่ี -20 °C สาหรับจัดเก็บ
และระบบเซน็ เซอร์ (Sensor System) วัตถุดิบ และมีรถบรรทุกซึ่งมีระบบควบคุมอุณหภูมิที่ -10 °C
เพ่ือส่งวัตถุดิบไปยังร้านอาหารสาขา โดยในการตรวจสอบ
โดยนวัตกรรมการแจ้งเตือนน้ีมีการใส่ Code ลงใน Micro- อุณหภูมิในห้องเย็นและรถบรรทุกควบคุมอุณหภูมิ จะใช้กล้อง
controller เพื่อให้อุปกรณ์นั้นทางานแทนบุคลากรต้ังแต่การเฝ้า
ระวัง การแจ้งเตือน เมื่อเกิดเหตุการณ์ฉุกเฉินในระบบโซ่ความเย็น
และจะมีการบันทึกและประมวลผลในระบบข้อมูลผ่านคลาวด์
คอมพิวติง (Cloud Computing) แบบเรียลไทม์ และการรายงาน
ผลผ่านสมาร์ทโฟน จึงมีความถูกต้องและแม่นยา สามารถจัดเก็บ
ข้อมูลได้อย่างไม่จากัด ซึ่งจะช่วยลดความผิดพลาดที่เกิดจาก
บุคคลากร รวมทั้งลดระยะเวลาการตรวจวัดอุณหภูมิลงจาก
60 ช่ัวโมง/ปี เป็น 0 นาที อีกท้ังมีระบบแจ้งเตือนตลอด 24 ช้ัวโมง
และลดค่าใช้จ่ายจากการใช้นวัตกรรมการแจ้งเตือนทดแทนการใช้
บุคลากรในการดาเนินการ นอกจากน้ี ยังสามารถลดค่าพลังงาน
ไฟฟ้ าและการสู ญเสี ยอุ ณหภู มิ ท่ี เกิ ดจากการตรวจวั ด อุ ณหภู มิ
ด้วยมนุษย์ ตลอดจนประหยัดค่าอุปกรณ์การติดต้ังจากเดิม 100–
100,000 บาท เปน็ 500–1,500 บาท

กรณีศึกษา 2 การเพ่ิมประสิทธิภาพการประยุกต์ จับความร้อนอินฟราเรด (Infrared thermal camera) และ
ใช้ Cold Chain Logistics ของธุรกิจร้าน เครื่องบันทึกข้อมูล (Data logger) โดยในห้องเย็นมีการติดต้ัง
อาหารญ่ีปุ่นในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา Data logger บริเวณด้านใน ส่วนกลาง และบริเวณใกล้ประตู
และใช้กล้องความร้อนอินฟราเรดใช้ตรวจสอบอุณหภูมิที่ผนัง
จากวารสาร Pamukkale University Journal of และวัตถุดิบ ในขณะท่ีรถบรรทุกควบคุมอุณหภูมิมีการติดต้ัง
Engineering Sciences ปี 2562 Data logger บรเิ วณใตเ้ คร่ืองทาความเย็นและบริเวณใกล้ประตู
ซึ่งจากการศึกษาพบว่า สาหรับห้องเย็น บริเวณด้านในมี
นักวิจัยได้ทาการศึกษาธุรกิจร้านอาหารญ่ีปุ่นซ่ึงมีสาขา อุณหภูมิระหว่าง -20.30 °C ถึง 4.00 °C บริเวณส่วนกลางมี
รวม 9 แห่ง ท้ังในกรุงเทพฯ อยุธยา สระบุรี และลพบุรี โดยมีสาขา อุณหภมู ริ ะหวา่ ง -16.50 °C ถึง -0.40 °C และบริเวณใกล้ประตู
อยุธยาเป็นสาขาหลักและทาหน้าท่ีในการจัดเตรียมและจัดเก็บ มีอุณหภูมิระหว่าง -15.60 °C ถึง 17.10 °C ท้ังนี้ ในระหว่างที่
วัตถุดิบอาหารญี่ปุ่น อาทิ เน้ือหมักและผักสด และจัดส่งวัตถุดิบ พนักงานเปิดประตูห้องเย็นเพ่ือจัดเก็บวัตถุดิบอาหาร พบว่า
ดังกล่าวไปยังสาขาอื่นๆ โดยการศึกษามีวัตถุประสงค์เพื่อระบุ อุณหภูมทิ บี่ รเิ วณประตูจะเพมิ่ ขน้ึ และสงู กวา่ บริเวณอนื่ ประมาณ
ปัญหาและแนะนาวิธีใช้ห้องเย็นและการขนสง่ โดยรถบรรทุกให้เกิด 10.00 °C -15.00 °C และสาหรับรถบรรทุก พบว่าอุณหภูมิท่ี
บริเวณประตูจะอยู่ระหว่าง -7.53 °C ถึง 23.40 °C และ
บริเวณใต้เคร่ืองทาความเย็นจะอยู่ระหว่าง -2.94 °C ถึง
21.82 °C ทั้งนี้ ในระหว่างที่พนักงานเปิดประตูเพื่อขนถ่าย
สินค้า พบว่าอุณหภูมิที่บริเวณประตูจะเพิ่มข้ึนและสูงกว่า
บริเวณอ่ืนประมาณ 2.00 °C

ความผันผวนของอุณหภูมิในห้องเย็นและรถบรรทุกอาจ
ท า ให้ วั ตถุ ดิ บอา หา รญ่ี ปุ่ น มี คว าม เสี ย หาย ก่ อน จั ดส่ ง ให้ แก่
ร้านสาขา ซึ่งเหตุการณ์ดังกล่าวเกิดขึ้นจากการขาดความรู้
เก่ียวกับการเก็บรักษาและการขนส่งวัตถุดิบอย่างเหมาะสมของ
พนักงานนักวิจัยจึงได้เสนอแนวทางการเพ่ิมประสิทธิภาพ

จดหมายข่าวโลจิสติกส์ 11
รวมถึงลดระยะเวลาการเปิดประตูค้างไว้ เพื่อลดโอกาสที่วัตถุดิบ
การจัดเก็บ วัตถุดิบในระบบควบคุมอุณหภูมิด้วยการติดตั้งฉนวน จะสัมผัสกับอากาศภายนอกระหว่างการขนถ่ายวัตถุดิบ ซ่ึงจะเป็น
เก็บความร้อน (Insulator) ในห้องเย็นเพื่อลดปัญหาอุณหภูมิ การเพิ่มประสิทธิภาพการควบคุมอุณหภูมิภายในรถบรรทุกควบคุม
ผันผวนบริเวณกาแพงของตู้คอนเทนเนอร์แช่เย็น และเสนอแนะ อุณหภมู ิ
ให้มีการสร้างห้องพักสินค้า (Anteroom) เพื่อลดอุณหภูมิของ
วัตถุดิบให้ต่าลงก่อนจะนาเข้าห้องเย็น ซ่ึงจะลดความต่าง ดังน้ัน การพัฒนาระบบโซ่ความเย็นในประเทศไทย
ร ะ ห ว่ า ง อุ ณ หภู มิ ข อง วั ต ถุ ดิ บ แ ล ะ อุ ณ หภู มิ ภ า ย ใ น ห้ อง เย็ น ผู้ให้บริการโลจิสติกส์จะต้องพัฒนาศักยภาพในด้านต่างๆ อาทิ
ในระหว่างการจัดเก็บ ซึ่งเป็นการลดต้นทุนพลังงานไฟฟ้าและ การนาเทคโนโลยีมาใช้ในการจัดการระบบโซ่ความเย็นอย่างเป็น
เพม่ิ ประสทิ ธิภาพการใชห้ ้องเยน็ รูปธรรม การพัฒนาและการออกแบบบรรจุภัณฑ์ที่เหมาะสมและ
เป็นมิตรต่อส่ิงแวดล้อม การสร้างเครือข่ายผู้ให้บริการโลจิสติกส์
สาหรบั การขนสง่ ด้วยรถบรรทุกควบคุมอุณหภูมิ เสนอแนะว่า โซ่ความเย็น ในขณะท่ีภาครัฐจะต้องส่งเสริมและความอานวย
ควรเปิดใช้ระบบ Pre-Cooling ก่อนทาการขนส่งสินค้าประมาณ ความสะดวกในด้านต่างๆ อาทิ พัฒนาและปรับปรุงโครงสร้าง
20-30 นาที เพ่ือปรับอุณหภูมิภายในรถบรรทุกให้มีอุณหภูมิ พนื้ ฐานท่ีเกี่ยวข้องกับโซ่ความเย็น จัดทาฐานข้อมูลเกี่ยวกับระบบ
ประมาณ 0 °C รวมทั้งปรับกระบวนการขนถ่ายวัตถุดิบให้สามารถ โซ่ความเย็นให้เป็นปัจจุบัน จัดทาคู่มือการพัฒนาและส่งเสริม
ดาเนนิ การได้อยา่ งรวดเร็ว และลดจานวนคร้ังในการเปดิ -ปดิ ประตู มาตรฐานและวิธีปฏิบัติที่ดีในการจัดการโซ่ความเย็น การพัฒนา
ทักษะความรู้ด้านการจัดการโซ่ความเย็น การพัฒนาช่างฝีมือ
กรอบกลยทุ ธ์ดา้ นการพัฒนาระบบโซค่ วามเย็น ด้านการซ่อมบารุงระบบโซ่ความเย็น และการสนับสนุน
สาหรับภาคอุตสาหกรรม การถ่ายทอดเทคโนโลยีและนวัตกรรมโซ่ความเย็นในรูปแบบ
ตา่ ง ๆ อยา่ งต่อเนื่อง
รายงานผลการศกึ ษาโครงการพัฒนาและสง่ เสริมมาตรฐานและวิธีปฏิบัติที่ดีในการจัดการ
โซ่ความเย็น สาหรับภาคอุตสาหกรรม ปี 2559 โดยกรมส่งเสริมอุตสาหกรรม กระทรวง
อุตสาหกรรม ร่วมกับคณะอุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้เสนอกรอบ
กลยุทธก์ ารพัฒนาระบบโซ่ความเยน็ สาหรับภาคอุตสาหกรรมของประเทศ ดังนี้

พัฒนามาตรฐานและการจดั การโซค่ วามเยน็

(Standard in Cold Chain and Cold Chain Management)

ให้เป็นมาตรฐานสู่แนวปฏิบัติท่ีเป็นเลิศด้านการจัดการโซ่ความเย็น
อาทิ แนวปฏบิ ัติดา้ นวธิ ีการจัดส่งสินค้าที่ดี (GDP) และแนวปฏิบัติด้านวิธีการจัดเก็บ
สินค้าท่ีดี (GSP) โดยคานึงถึงมาตรฐานและแนวปฏิบัติที่ดี (Standards and
protocols) ทง้ั ดา้ นความปลอดภัย การออกแบบ การจัดการ และการดาเนินงาน

พัฒนาเทคโนโลยีและนวตั กรรมโซค่ วามเยน็ นอกจากน้ีในช่วงสถานการณ์การแพร่ระบาดของเช้ือไวรัส
โคโรนา 2019 ส่งผลให้ความต้องการยาและเวชภัณฑ์ที่ต้องอาศัย
(Technology and Application in Cold Chain) การขนส่งและการจัดเก็บในลักษณะเฉพาะ อาทิ อุณหภูมิ
ที่เหมาะสมในการเก็บรักษาวัคซีน ได้เพ่ิมมากขึ้นอย่างมีนัยสาคัญ
เพ่ื อเพิ่ ม ประสิ ทธิ ภาพโซ่ ความเย็ นด้ วยการประยุ กต์ เทคโนโลยี ทาให้ประเทศไทยจาเป็นต้องให้ความสาคัญกับการพัฒนาระบบ
และนวัตกรรมที่เกี่ยวข้อง อาทิ ระบบการจัดการติดตามและตรวจสอบข้ันตอนงาน โลจิสติกส์โซ่ความเย็นอย่างจริงจัง เพื่อให้สามารถตอบสนองและ
(Track & Trace System) ร่วมกับการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีท่ีเกี่ยวข้องกับการ รองรับความต้องการของผู้บริโภคได้อย่างมีประสิทธิภาพ และ
บริหารจัดการโลจิสติกส์ อาทิ ระบบจัดการคลังสินค้า (Warehouse Management จะเปน็ การเพ่ิมโอกาสทางธุรกิจให้แก่ผู้ประกอบการโลจิสติกส์ของ
System) ระบบจัดการการขนส่ง (Transport Management System) และการลด ไทยในการประกอบการท้งั ในประเทศและต่างประเทศ และจะเป็น
การว่ิงเทย่ี วเปลา่ (Backhauling) การยกระดับระบบโลจิสติกส์ของประเทศเพ่ือสนับสนุนการเป็น
ศูนยก์ ลางทางคา้ และการบรกิ ารในภมู ิภาค
พฒั นาอุปกรณโ์ ซ่ความเยน็

(Devices, Equipment and Tools in Cold Chain)

ด้วยการพัฒนาอุปกรณ์ตามมาตรฐานสากลสาหรับคลังสินค้าห้อง
เย็นและการขนส่งแบบควบคุมอุณหภูมิ อาทิ อินเตอร์เนตในทุกสิ่ง (IoT) บาร์โค้ด
(Bar Code) ระบบระบุลักษณะสินค้าด้วยคล่ืนความถ่ีวิทยุ (Radio Frequency
Identification: RFID) ระบบเซนเซอร์ (Sensors) และระบบการหาตาแหน่ง
ดว้ ยระบบดาวเทยี ม (Global Positioning System: GPS)

พัฒนาบคุ ลากร

(Human Resource Development in Cold
Chain Management)

ดว้ ยการสง่ เสรมิ และสนับสนุนการพัฒนาทกั ษะความรู้ด้านโซ่ความเย็น
ในทกุ ระดบั เพ่อื ใหผ้ ู้ประกอบการและบุคลากรทีเ่ กย่ี วข้องสามารถนาทักษะความรู้ไป
ประยุกต์ใช้ในกระบวนการดาเนินงานให้เกิดประสิทธิภาพสงู สดุ

จดหมายข่าวโลจิสติกส์ 12

ข่าวสารโลจสิ ติกส์

Logistics NEWS

“คมนาคม” เผยปี 65 รถไฟทางคเู่ สรจ็ 5 สาย-เปิดเอกชนร่วมใชร้ าง ลดต้นทุนโลจสิ ติกส์

นายพิศักดิ์ จติ วริ ยิ ะวศิน รองปลดั คมนาคม เป็นประธานพิธีเปิดงานแสดงสินค้าและการประชุมด้านเทคโนโลยีระบบขนส่งทางราง
Rail Asia 2020 และแสดงปาฐกถาหัวข้อ “Thailand’s Rail Developments” เม่ือวันที่ 25 พ.ย. 2563 ณ สถานีรถไฟฟ้า
แอร์พอร์ต เรลลิงก์ มักกะสัน กล่าวว่า รัฐบาลกาหนดยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี และแผนแม่บทท่ีเน้นการขับเคลื่อน การพัฒนา
โครงสร้างพน้ื ฐานระบบโลจิสติกส์ เพ่ือให้ระบบรางเป็นระบบหลักในการเดินทางและการขนส่งของประเทศ โดยมีการพัฒนารถไฟ
ทางคู่ เพ่ือเชื่อมโยงโครงข่ายการเดินทางและการขนส่งสินค้าระหว่างเมือง ช่วยลดต้นทุนโลจิสติกส์ และพัฒนารถไฟความเร็วสูง
เพ่ือเพิม่ ศกั ยภาพระบบรางเชื่อมการเดนิ ทางระหว่างประเทศ โดยคาดว่าภายในปี 2565 รถไฟทางคจู่ ะแล้วเสร็จเพิ่ม 5 เส้นทาง รวม
ระยะทางกว่า 700 กิโลเมตร และอยู่ระหว่างเตรียมความพร้อมดาเนินโครงการ 6 โครงการ ในส่วนของโครงการรถไฟความเร็วสูง
ขณะน้ีอยรู่ ะหว่างการก่อสรา้ ง 2 เส้นทาง คอื เสน้ ทางกรุงเทพฯ-นครราชสีมา และเส้นทางเชื่อมต่อสามสนามบิน ซ่ึงรถไฟทางคู่และ
รถไฟความเร็วสงู ทง้ั หมดแล้วเสรจ็ จะมีะยะทางรวมกว่า 2,466 กิโลเมตร

กรมศลุ กากรลงนามสัญญาใหส้ ทิ ธิบรกิ ารระบบ National Single Window (NSW Operator) กบั บรษิ ัท กสท โทรคมนาคม จากดั (มหาชน)

เมื่อวันท่ี 22 ธ.ค. 2563 กรมศุลกากร รว่ มกับบรษิ ทั กสท โทรคมนาคม จากดั (มหาชน) (CAT) ลงนามสัญญาให้สิทธิบริการระบบ
National Single Window (NSW Operator) เพื่อให้บริการและพัฒนาระบบ NSW รองรับการเช่ือมโยงข้อมูลหน่วยงานภาครัฐ
ภาคเอกชนและระหว่างประเทศ โดยกรมศุลกากรได้มอบหมายให้ CAT เป็นผู้ให้บริการระบบ NSW Operator เนื่องจากมี
ความพร้อมด้านโครงสร้างพื้นฐานโทรคมนาคม รวมถึงมีประสบการณ์ในการดาเนินธุรกิจส่ือสารโทรคมนาคมทั้งในประเทศและ
ตา่ งประเทศ และมปี ระสบการณใ์ นการพฒั นาระบบการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์แบบไร้เอกสารมาเป็นระยะ
เวลานาน โดยระบบ NSW เป็นระบบบริการแบบอัตโนมัติและกึ่งอัตโนมัติควบคู่ไปกับการปฏิรูปกระบวนการและข้ันตอน
การให้บริการส่งออกและนาเข้าสินค้า เพ่ืออานวยความสะดวกให้ผู้ใช้บริการสามารถทาธุรกรรมนาเข้าและส่งออกสินค้าทาง
อิเลก็ ทรอนกิ ส์แบบปลอดภยั และลดการใชเ้ อกสาร โดยจะมกี ารเชอ่ื มโยงข้อมูลธุรกรรมใหม่ ในรูปแบบ B2G G2G และ B2B

“อคส.”ป้นั เรือธง “คลงั สนิ ค้าห้องเย็นใหญส่ ุดในกรุงเทพฯ” แก้มลิงแห่งใหมร่ บั สนิ คา้ เกษตร

นายเกรียงศักดิ์ ประทีปวิศรุต ผู้อานวยการองค์การคลังสินค้า (อคส.) เปิดเผยว่า อคส. มีแผนงานปรับปรุงคลังสินค้าและ
ทา่ เทยี บเรือราษฎร์บูรณะ โดยจะปรับปรุงใน 2 ส่วน คือ การขุดลอกหน้าท่า เพื่อเป็นท่าเทียบเรือมาตรฐานรองรับเรือเดินสมุทร
ขนาด 5 พันตันกรอส ซ่ึงจะดาเนินการให้แล้วเสร็จภายในปี 2564 และการปรับปรุงคลังสินค้าห้องเย็น เพ่ือการยกระดับ
สู่การเป็นคลังสินค้าห้องเย็นกลางเมืองกรุงเทพฯ โดยการปรับปรุงคลังสินค้าห้องเย็นท่ีมีในปัจจุบันซ่ึงมีขนาด 4,000 ตารางเมตร
และปรับปรุงคลังสินค้าทั่วไปให้เป็นคลังสินค้าห้องเย็นเพ่ิมเติม ซ่ึงคาดว่าในปี 2565 จะมีคลังสินค้าห้องเย็นรวมท้ังสิ้นประมาณ
13,000 ตารางเมตร ท้ังนี้ คลังสินค้าราษฎร์บูรณะ ถือเป็นเรือธงคลังแรกขององค์การคลังสินค้า (อคส.) และจะสร้างรายได้
อย่างม่ันคงและย่ังยืน ท้ังยังช่วยเหลือเกษตรกรในการรองรับผลผลิตทางการเกษตรที่ล้นตลาดมาเก็บรักษาไว้ท่ีคลังสินค้าแห่งนี้
สอดรบั นโยบายแกม้ ลงิ

ASEAN จับมือ EU เปดิ ตวั ระบบศุลกากรผา่ นแดนอาเซยี น จีนอวดโฉมรถไฟสนิ คา้ ความเรว็ สูงรุน่ แรกของโลก
หนุนการค้าในภมู ิภาค
บริษัท ซีอาร์อาร์ซี ถังซาน จากัด ผู้ผลิตรถไฟยักษ์ใหญ่
เมื่อวันท่ี 30 พ.ย. 2563 สัญชาติจีน เปิดตัวรถไฟหัวกระสุนสาหรับขนส่งสินค้าท่ี
รัฐมนตรีเศรษฐกิจอาเซียน นครถังซาน มณฑลเหอเป่ยทางตอนเหนือของจีน ซึ่งเป็น
โดยความรว่ มมือกับหน่วยงาน รถไฟขนส่งสนิ คา้ รนุ่ แรกของโลกทส่ี ามารถทาความเร็วได้
ศุลกากรอาเซียน ได้เปิดให้ สูงถึง 350 กิโลเมตรต่อชั่วโมง มีประตูขนถ่ายกว้าง 2.9
บริษั ทเอกชนในอาเซียน เมตร ช่วยให้ขนถ่ายสินค้าได้อย่างรวดเร็ว และมีอัตรา
สามารถเข้าถึงระบบศุลกากรผ่านแดนอาเซียน (ASEAN Customs พ้ืนที่จัดเก็บสินค้าบนขบวนรถไฟสูงถึงร้อยละ 85 รูปร่างของขบวนรถไฟถูกออกแบบให้ช่วยลด
Transit System: ACTS) ทางออนไลน์ โดยระบบดังกล่าวอยู่ภายใต้ แรงต้านทานขณะว่ิง นอกจากน้ี บรษิ ัทยังเผยว่ามีการประยุกต์ใช้คลังข้อมูลขนาดใหญ่เทคโนโลยี
การดูแลของ ACTS Central Management Team ที่สานักงาน คลาวด์ และอัลกอรทิ มึ เฉพาะ เพอื่ การขนถา่ ยสนิ คา้ อย่างชาญฉลาด
เลขาธิการอาเซียน ในกรุงจากาตาร์ อินโดนีเซีย และได้รับ
การสนับสนุนจากสหภาพยุโรปผ่านทางโครงการ ARISE Plus “ฉงช่งิ ” ทุม่ 2.6 แสนลา้ นหยวนพฒั นาขนสง่ บก-นา้ -อากาศ ใน 3 ปี
เพ่ือส่งเสริมการบูรณาการทางเศรษฐกิจของอาเซียน ซึ่งระบบ ACTS
จะชว่ ยลดอปุ สรรคทางการคา้ และสนับสนุนให้มีการเคล่ือนย้ายสินค้า เทศบาลนครฉงช่ิงทางตะวันตกเฉียงใต้ของจีน ได้ริเร่ิม
ข้ามพรมแดนในภูมิภาคอาเซียนได้อย่างเสรี ทั้งน้ี เมื่อวันท่ี 1 ธ.ค. แผนก่อสร้างระบบการขนส่งระยะ 3 ปี ต้ังแต่ปลายปี
2563 กรมศุลกากรเวียดนามได้จัดการประชุมเสมือนจริง เพื่อให้ 2017 ใช้เงินลงทุนก่อสร้าง 2.61 แสนล้านหยวน คณะ
ภาคเอกชนตระหนักถึงประโยชน์ของ ACTS ซึ่งปัจจุบัน ACTS เร่ิม กรรมมาธิการคมนาคมประจาเทศบาลนครฉงช่ิง เปิดเผย
ให้บริการระหว่างประเทศสมาชิก 6 ประเทศ ได้แก่ กัมพูชา ลาว ว่า ระบบการขนส่งดังกล่าวจะเป็นแบบบูรณาการและ
มาเลเซีย สิงคโปร์ ไทย และเวียดนาม และจะขยายการใช้งานไปยัง ทันสมัย โดยมีการเร่งก่อสร้างทางรถไฟความเร็วสูง
เมียนมาในปีถัดไป ขณะที่บรูไน อินโดนีเซีย และฟิลิปปินส์ ปรับปรุงเครือข่ายทางหลวง และเปิดเส้นทางการบินเพ่ิมเติม รวมถึงตัดถนนในพื้นที่ชนบทรวม
อยู่ระหว่างดาเนินการ ทั้งน้ี มีแผนท่ีจะเพ่ิมการดาเนินการให้ ระยะทางทั้งสิ้น 62,600 กิโลเมตร และยังปรับปรุงคุณภาพเส้นทางการขนส่งทางน้าและท่าเรือ
ครอบคลมุ สินค้าอันตราย สินค้าทีร่ ับรองสุขอนามัยและสุขอนามัยพืช โดยในสว่ นการคมนาคมทางอากาศนครฉงชิ่ง ได้เปิดเส้นทางการบินระหว่างประเทศและภูมิภาค
(SPS) และการขนสง่ ตอ่ เนอ่ื งหลายรูปแบบ ท้ังหมด 101 เส้นทาง ช่วยกระตุ้นการเดินทางและขนส่งสินค้าทางอากาศระหวา่ งประเทศ

จดหมายข่าวโลจิสติกส์ 13

ข่าวสารบ้าน กลจ.

ผลการประชุมคณะกรรมการพัฒนาระบบการบริหารจดั การและขนส่งสินคา้ (กบส.) คร้ังท่ี 2/2563

คณะกรรมการพัฒนาระบบการบริหารจัดการขนส่งสินค้าและบริการของ
ประเทศ (กบส.) ได้มีการประชุมคร้ังท่ี 2/2563 ณ ทาเนียบรัฐบาล โดยมี
นายสุพัฒนพงษ์ พันธ์มีเชาว์ รองนายกรัฐมนตรี เป็นประธานการประชุม โดย
ทป่ี ระชุมมมี ตมิ อบหมายให้กระทรวงคมนาคมดาเนินการตามข้อเสนอในการใช้
ท่าเทียบเรือชายฝ่ังในการขนส่งสินค้าของท่าเรือแหลมฉบัง โดยให้กระทรวง
คมนาคมพิจารณาดาเนินการชะลอการบังคับให้เรือชายฝั่งท่ีรับตู้สินค้าขาเข้า
ท่ีท่าเรือแหลมฉบังดาเนินการบรรทุกตู้สินค้าลงเรือ (Loading Container)
ท่ีท่าเทียบเรือชายฝั่ง (ท่าเทียบเรือ A) และดาเนินการศึกษาโครงสร้างต้นทุน
การขนส่งสินค้าและการกาหนดอัตราค่าภาระสาหรับการขนส่งสินค้า รวมท้ัง
รับทราบแนวทางการพัฒนาโครงข่ายเชื่อมโยงการขนส่งสินค้าที่ สนับสนุน
การพัฒนาท่าเรือบก (Dry Port) รวมท้ังมอบหมายให้หน่วยงานท่ีเกี่ยวข้องเร่งดาเนินการขับเคล่ือนการบริหารจัดการระบบโลจิสติกส์ของ
ประเทศ เช่น การพัฒนาระบบ National Single Window และการปรับลดข้ันตอนกระบวนการทางานของหน่วยงานภาครัฐรายสินค้า
ยุทธศาสตร์ (นา้ ตาล ข้าว ยางพารา สินคา้ แชแ่ ขง็ และวัตถอุ นั ตราย) ให้เกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผลต่อไป

โครงการพัฒนาระบบฐานข้อมลู ด้านระบบโลจิสตกิ ส์ของประเทศไทย

กลจ. ร่วมกับศูนย์ความเป็นเลิศด้านโลจิสติกส์มหาวิทยาลัยพระจอมเกล้า
ธนบุรี จัดทาโครงการพัฒนาระบบฐานข้อมูลด้านระบบโลจิสติกส์ของ
ประเทศไทย โดยเมื่อวันท่ี 15 ธันวาคม 2563 คณะกรรมการพิจารณา
ผลการดาเนินการโครงการพัฒนาระบบฐานข้อมูลด้านระบบโลจิสติกส์ของ
ประเทศไทยได้ประชุมคร้ังที่ 2/2563 มีมติเห็นชอบรายงานความก้าวหน้า
ครั้งท่ี 1 (Progress Report I) ซึ่งมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อพัฒนาความสมบูรณ์
รายดัชนีชี้วัดในการขับเคลื่อนแผนยุทธศาสตร์การพัฒนาโลจิสติกส์ให้ดีข้ึน
โดยมอบหมายให้ที่ปรึกษาโครงการฯ รับความเห็นและข้อเสนอแนะของ
คณะกรรมการฯ ในประเด็นการตรวจสอบความถกู ต้องและความเหมาะสมของ
การเช่อื มโยงแผนและดัชนชี ี้วดั ของหน่วยงานทเ่ี ก่ยี วข้อง รวมทง้ั วิเคราะหข์ ้อเท็จจริงในทางปฏิบัตสิ ืบเนื่องจากสถานการณ์การแพร่ระบาด
ของ COVID-19 ไปดาเนินการเพิ่มเติมในรายละเอยี ดและปรับเพมิ่ เติมในรายงานการศกึ ษาข้นั กลาง (Interim Report) ตอ่ ไป

สถิตดิ ้านโลจิสตกิ ส์ไทย Q4/62 Q1/63 Q2/63 Q3/63 Trend

Q3/62 3,559,295 3,711,847 3,119,657 3,361,425
97.46 102.85 80.21 91.42
มลู ค่าการค้าระหว่างประเทศ 3,823,894 99.48 100.17 82.19 93.79
ดชั นผี ลผลติ อตุ สาหกรรม 99.22 135.03 142.02 127.32 118.50
ดชั นกี ารสง่ ผลติ ภัณฑ์ 101.59 139.20 150.92 203.38 134.93
ดชั นสี นิ ค้าสาเรจ็ รปู คงคลงั 134.58 1,563 591 782 1,523
ดชั นอี ตั ราสว่ นสนิ ค้าคงคลงั 133.30 23.51 21.58 17.80 19.97
Baltic Dry index 2,030 25.94 25.38 20.09 21.95
Gasohol 95 24.16 15.63 15.37 15.31 14.82
Diesel 26.06
NGV 15.73

จดหมายข่าวโลจิสติกส์ 14

IMD ไดจ้ ัดอนั ดับความสามารถในการแข่งขนั ของเขตเศรษฐกิจทว่ั โลก
จานวน 63 เขตเศรษฐกจิ โดยใชเ้ กณฑช์ ี้วัดรวมท้ังสนิ้ 337 ตวั ช้ีวดั
ใน 4 กลมุ่ ปัจจยั หลกั ประกอบด้วย
1) สมรรถนะทางเศรษฐกิจ (Economic Performance)
2) ประสทิ ธภิ าพภาครัฐ (Government Efficiency)
3) ประสิทธิภาพภาคธรุ กิจ (Business Efficiency)
4) โครงสรา้ งพ้ืนฐาน (Infrastructure)

IMD 5 อนั ดบั แรกของโลก IMD 5 อนั ดับแรกของอาเซยี น

สิงคโปร์ 2019 2020 สงิ คโปร์ 2019 2020

11 11

เดนมาร์ก 826 มาเลเซีย 22 27 5

สวติ เซอรแ์ ลนด์ 4 3 1 ไทย 25 29 4
อินโดนีเซยี 32 40 8
เนเธอร์แลนด์ 64 2 ฟิลปิ ปนิ ส์ 46 45 1

ฮอ่ งกง 25 3

ประเทศไทย 23 29 44
-4 23
อนั ดบั ท่ีเพิม่ ข้ึนหรอื ลดลง -3 +4 +1
จากอนั ดบั ในปี 2019

14

-6

สมรรถนะ ประสทิ ธภิ าพ อันดับรวมจาก ประสทิ ธภิ าพ โครงสรา้ งพ้นื ฐาน
ทางเศรษฐกจิ ของภาครฐั 63 ประเทศ ของภาคธรุ กจิ
ทว่ั โลก

ทม่ี า: IMD World Competitiveness Yearbook 2020
และกองยุทธศาสตรแ์ ละประสานการพฒั นาขดี ความสามารถในการแข่งขนั สศช.

กราฟฟกิ : กลจ. สศช.

รายการอ้างอิง

ส่วนที่ 1 การจดั การโซ่ความเย็น (Cold Chain Manangement)

DHL. (2020). How cold chain logistics is helping to make food มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. โครงการพฒั นาและส่งเสรมิ มาตรฐานและวธิ ี
and pharma more sustainable. Retrieved 19 December 2020. ปฏิบัตทิ ด่ี ใี นการบริหารจัดการระบบโซ่ความเย็น (Cold Chain) สาหรบั
From https://lot.dhl.com/how-the-cold-chain-is-building-a- ภาคอตุ สาหกรรม. สบื คน้ เม่ือวันท่ี 23 ธันวาคม 2563. จาก
more-sustainable-future-for-food-and-pharma/ https://pirun.ku.ac.th/~fagiptp/files/ColdChain/1-
Introduction-(13.09.2559).pdf
Drewry. (2020). Drewry Webinar - Reefer Shipping Market Outlook
Sept 2020. Retrieved 27 December 2020. From Food Pack Asia. (2563). แนวโน้มอตุ สาหกรรมยา ปี 2563-2565. สบื คน้
https://vimeo.com/458950933 เมอื่ วนั ที่ 16 ธนั วาคม 2563. จาก https://www.foodpackthailand
.com /แนวโน้มอุตสาหกรรมยา-ป-ี 2563-2565
FAO. Food wastage footprint & Climate Change. Retrieved 16
December 2020. From http://www.fao.org/3/a-bb144e.pdf PPTV. (2563). “ระบบลกู โซค่ วามเย็น” ข้ันตอนสาคญั ขนสง่ วัคซีนโควิด-19.
สืบค้นเมื่อวันที่ 14 ธันวาคม 2563. จาก https://www.pptvhd36.
Leonard M. (2020). Drewry: Ocean reefer cargo expected to grow com/news/ต่างประเทศ/136879
nearly 4% annually until 2024. Retrieved 27 December 2020.
From https://www.supplychaindive.com/news/reefer-cargo- SCG Logistics. บรกิ าร Cold chain. สืบคน้ เมื่อวันที่ 20 ธนั วาคม 2563.
ocean-drewry/584152/ จาก https://www.scglogistics.co.th/th/service/cold-
chain/cold-chain-solution/
Maersk. Cold Chain Solutions. Retrieved 29 December 2020.
From https://www.maersk.com/supply-chain-logistics/cold- สว่ นที่ 2 การพัฒนาระบบโซ่ความเยน็ ในประเทศไทย
chain-logistics/cold-chain-solutions
Chaitangjit & Ongkunaruk (2019). The Study of Cold Storage and
Pierce F. (2020). Track and Trace Technology: Improve your Temperature Controlled Transportation: a Case Study of a
supply chain. Retrieved 19 December 2020. From Chain Restaurant in Thailand. Retrieved 1 Jan 2021. From
https://www.supplychaindigital.com/supply-chain-2/track- https://www.researchgate.net/publication/338240590_The_Stu
and-trace-technology-improve-your-supply-chain dy_of_Cold_Storage_and_Temperature_Controlled_Transporta
tion_a_Case_Study_of_a_Chain_Restaurant_in_Thailand
Rodrigue J. and Notteboom T. B.9 – The Cold Chain and its
Logistics. Retrieved 20 December 2020. From กรมพฒั นาธุรกจิ การคา้ กระทรวงพาณชิ ย์. (2563).
https://transportgeography.org/contents/applications/cold- ธุรกิจขายสินค้าทางเวชภณั ฑ์ เภสัชภัณฑแ์ ละทางการแพทย์. สืบค้นเม่อื
chain-logistics/ วนั ที่ 30 ธันวาคม 2563. จากhttps://www.dbd.go.th/download
/document_file/Statisic/2563/T26/T26_202009.pdf
Temax. Track & Trace Automation in the Supply Chain or Cold
Chain. Retrieved 19 December 2020. From https://www. กรมส่งเสรมิ อุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม. (2563). นโยบายภาครัฐใน
krautz.org/automation/ การส่งเสริมการจดั การโซ่คุณคา่ อุตสาหกรรมอาหารดว้ ยระบบโซ่ความเยน็
Government Policy in Promoting Cold Chain Management in
WHO. Vaccine cold-chain management. Retrieved 19 December Food Industry
2020. From https://www.euro.who.int/en/health-
topics/disease-prevention/vaccines-and- ศรนี วลแสง. (2562). Best practice Watch dog Innovation (นวตั กรรม
immunization/vaccines-and-immunization/vaccine-quality,- การแจ้งเตอื นเหตกุ ารณฉ์ กุ เฉนิ ในระบบลูกโซ่ความเย็น). สืบค้นเมอ่ื วันท่ี
efficacy-and-safety/vaccine-cold-chain-management 29 ธนั วาคม 2563. จาก http://www.healtharea.net/wp-
content/uploads/2019/04/ผลงานนวัตกรรม-นาเสนอโปสเตอร์-ปฐม
กรมการขนสง่ ทางบกและมหาวทิ ยาลยั มหิดล. โครงการศกึ ษาระบบ ภมู ิ-เขต7.docx
มาตรฐานคณุ ภาพการขนส่งสินคา้ เกษตรและอาหารด้วยรถบรรทกุ .
สบื คน้ เมื่อวนั ท่ี 23 ธันวาคม 2563. จาก https://www. ศูนยเ์ ทคโนโลยสี ารสนเทศและการสื่อสาร สานักงานปลัดกระทรวงพาณิชย์
(2563). สนิ คา้ ส่งออกสาคัญของไทยรายประเทศ. สืบค้นเมื่อวันที่
thaitruckcenter.com/tdsc/ViewFile?fpath=FileNews&sname=7 31 ธนั วาคม 2563. จากhttp://tradereport.moc.go.th/Report
23943840.pdf&fname=723943840.pdf /Default.aspx?Report=MenucomTopNCountry&Option=1&Lang
=Th&ImExType=1

ธวัชชยั บัววฒั น์. (2563). การขนสง่ อาหารแบบควบคมุ อุณหภมู ิ (Cold
Chain Logistics) สืบคน้ เมือ่ วนั ท่ี 23 ธนั วาคม 2563. จาก
https://beginrabbit.com/2020/04/14/การขนสง่ อาหารแบบ
ควบคุม/

รายการอ้างอิง

ส่วนท่ี 3 ขา่ วสารโลจิสตกิ ส์ Iสานักงานเศรษฐกิจอตุ สาหกรรม (สศอ.). (2563). ดชั นอี ุตสาหกรรม.
สืบคน้ เมอื่ วนั ที่ 29 ธนั วาคม 2563. จากhttp://www.oie.go.th
ผจู้ ดั การออนไลน์. (2563). “คมนาคม” เผยปี 65 รถไฟทางคเู่ สร็จ 5 สาย-เปดิ /view/1/หน้าแรก/TH-TH/
เอกชนรว่ มใชร้ าง ลดตน้ ทุนโลจสิ ตกิ ส์. สบื คน้ เม่ือวันท่ี 11 ธันวาคม 2563.
จาก https://mgronline.com/business/detail/ สว่ นท่ี 5 ผลการจดั อันดับขดี ความสามารถ
9630000121479 ในการแขง่ ขันของประเทศ ประจาปี 2563

ผู้จดั การออนไลน์. (2563). กรมศลุ กากรลงนามสัญญาให้สิทธิบริการระบบ IMD (2020). IMD World Competitiveness Yearbook, Talent &
National Single Window (NSW Operator) กับ บริษทั กสท โทรคมนาคม Digital 2020: summaries. Country Profile: Thailand.
จากดั (มหาชน). สืบค้นเมอ่ื วันท่ี 26 ธันวาคม 2563. จาก Retrieved 14 December 2020. From https://www.imd.org/
https://mgronline.com/stockmarket/detail/9630000130481 globalassets/wcc/docs/wco/pdfs/countries-landing-
page/th.pdf
สยามรฐั ออนไลน์. (2563). “อคส.”ปนั้ เรือธง “คลังสนิ คา้ ห้องเยน็ ใหญส่ ดุ ใน
กรงุ เทพฯ” แกม้ ลิงแห่งใหมร่ ับสนิ คา้ เกษตร. สบื ค้นเมอื่ วนั ท่ี 30 ธนั วาคม
2563. จาก https://siamrath.co.th/n/205004

Logistics-manager. (2563). ASEAN จับมือ EU เปดิ ตัวระบบศุลกากรผ่านแดน
อาเซยี น หนุนการค้าในภมู ภิ าค. สืบค้นเมือ่ วนั ที่ 11 ธันวาคม 2563. จาก
https://www.logistics-manager.com/th/asean-จับมือ-eu-เปดิ ตัว
ระบบศุลก/

ACTS (2563). ASEAN Customs Transit System (ACTS) Outreach and
Training Workshop in Vietnam. Retrieved 20 January 2021. From
https://acts.asean.org/news/news/asean-customs-transit-
system-acts-outreach-and-training-workshop-vietnam

โพสตท์ ูเดย์. (2563). จีนอวดโฉมรถไฟสนิ ค้าความเร็วสงู รนุ่ แรกของโลก. สบื ค้น
เมอ่ื วันที่ 26 ธนั วาคม 2563. จาก https://www.posttoday.com
/world/641272

Xinhua. (2563). “ฉงชิง่ ” ทุ่ม 2.6 แสนลา้ นหยวนพัฒนาขนส่งบก-นา้ -อากาศ
ใน 3 ป.ี สบื ค้นเม่อื วนั ที่ 29 ธนั วาคม 2563. จาก https://www.xinhua
thai.com/silkroad/163955_20201225

ส่วนท่ี 4 สถิติด้านโลจิสตกิ ส์ไทย

Bloomberg. (2020 ). Baltic Exchange Dry Index. Retrieved December
29, 2020 from https://www.bloomberg.com
/quote/BDIY:IND

Trading Economics. (2020). Baltic Exchange Dry Index. Retrieved
December 29, 2020 from https://trading
economics.com/commodity/baltic

กระทรวงพาณชิ ย์. (2563). มูลค่าการคา้ ระหวา่ งประเทศ. สืบคน้ เมื่อวันท่ี 29
ธนั วาคม 2563. จาก http://tradereport.moc.go.th
/TradeThai.aspx

ธนาคารแห่งประเทศไทย. (2563). ราคาสนิ คา้ อตุ สาหกรรมท่ีสาคัญ. สืบค้นเม่ือ
วันที่ 5 มกราคม 2564. จาก https://www.bot.or.th/
Thai/Statistics/EconomicAndFinancial/RealSector/Pages/Index.aspx

สานักงานนโยบายและแผนพลงั งาน กระทรวงพลงั งาน. (2563).
ปิโตรเลียม. สืบคน้ เมือ่ วันท่ี 29 ธันวาคม 2563. จาก
http://www.eppo.go.th/index.php/th

กองยุทธศาสตรก์ ารพฒั นาระบบโลจสิ ติกส์ สศช.

962 ถนนกรุงเกษม แขวงวัดโสมนสั เขตปอ้ มปราบศตั รพู ่าย กรงุ เทพฯ 10100
Website : www.nesdc.go.th Email : [email protected]
โทรศัพท์ : 02-280-4085 ต่อ 5712, 5716