เครื่องหมายมาตรฐานอาหาร

หลั กการเลื อกซื้ ออาหารที่ ถู กสุ ขลั กษณะ

เครื่องหมายที่แสดงถึง
มาตรฐานเกี่ยวกับอาหาร

มาตรฐานของอาหาร เป็นสิ่งที่สำคัญและเกี่ยวข้องกับการดำรงชีวิต
ผู้บริโภคควรเรียนรู้ เป็นผู้บริโภคที่ฉลาดเลือกซื้อ เลือกใช้สินค้า
อุปโภคบริโภคที่มีคุณภาพ ได้มาตารฐาน เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีของ
ตนเองและครอบครัว ทั้งนี้ในประเทศไทยมีหลายองค์กรที่ให้
เครื่องหมายรับรองมาตรฐานเกี่ยวกับอาหาร ดังตัวอย่างต่อไปนี้

เครื่องหมายมาตรฐาน Q

Q ย่อมาจาก Quality รับรองมาตรฐานสินค้าเกษตรและ
อาหารคุณภาพ มีความปลอดภัย เป็นที่ยอมรับของนานา
ประเทศ เป็นเครื่องหมายที่ได้รับการรับรองจาก
สำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตร กระทรวงเกษตร และ
สหกรณ์ โดยการจะได้เครื่องหมาย Q มานั้น ทางผู้ผลิตจะ
ต้องผ่านมาตรฐานตามการรับรองอื่นๆมาก่อน อย่างเช่น
การปฏิบัติตามาตรฐานทางการเกษตรที่ดี (Good
Agricultural Practice ; GAP) การรับรองมาตรฐาน GMP
และ HACCP โดยสินค้าจะได้รับการตรวจสอบคุณภาพ
อย่างเคร่งครัด โดยจะมีการตรวจสอบสารปนเปื้ อนทั้ง
ทางกายภาพ และชีวภาพ เช่นสารพิษตกค้าง สารปนเปื้ น
หรือสิ่งอันตรายอื่นๆที่จะส่งผลเสียต่อผู้บริโภค

เครื่องหมายอาหารและยา (อย.)

สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) Food and
Drugs Administration เป็นองค์กรที่ให้การรับรอง
ผลิตภัณฑ์สุขภาพ โดยผลิตภัณฑ์สุขภาพในที่นี้ส่วนใหญ่
แล้วก็จะเป็น ผลิตภัณฑ์เวชสำอาง เครื่องสำอาง ยา
อาหารเสริมต่างๆ รวมถึงอาหาร โดยผลิตภัณฑ์สุขภาพ
เหล่านั้นต้องมีคุณภาพ มีมาตรฐาน และปลอดภัย เพื่อส่ง
เสริมพฤติกรรมการบริโภคที่ถูกต้องด้วยข้อมูลวิชาการที่
น่าเชื่อถือ และมีความเหมาะสม เพื่อให้ผู้บริโภค ได้บริโภค
ผลิตภัณฑ์ที่ปลอดภัย มีการปนเปื้ นสารอันตรายต่างๆ

เครื่องหมายมาตรฐานทั่วไป (มอก.)

ผลิตภัณฑ์ต่างๆจะได้รับเครื่องหมายนี้เมื่อผ่านการรับรอง
จากสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (สมอ.)
กระทรวงอุตสาหกรรม ว่ามีผลิตภัณฑ์มีคุณภาพว่ามี
ผลิตภัณฑ์มีคุณภาพมีคุณภาพได้มาตรฐานตามที่กำหนดมี
ความปลอดภัยสำหรับการใช้อุปโภค และบริโภค มีความ
ปลอดภัย คุ้มค่าและเหมาะสมกับราคา มีประสิทธิภาพ
คุณภาพสำหรับการใช้งานตามประเภทของผลิตภัณฑ์นั้นๆ
เช่น ผลิตภัณฑ์อาหาร วัสดุก่อสร้าง เครื่องใช้ไฟฟ้า เป็นต้น

เครื่องหมายรับรองคุณภาพผลิตภัณฑ์ชุมชน (มผช.)

เป็นเครื่องหมายที่ให้การรับรองคุณภาพผลิตภัณฑ์ที่ผลิต
โดยชุมชน เพื่อช่วยพัฒนาและยกระดับคุณภาพของ
ผลิตภัณฑ์ชุมชน ตามโครงการหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์
ของรัฐบาล (OTOP) ที่ผ่านการคัดเลือกจากจังหวัดและ
หน่วยงานที่เกี่ยวข้องตามมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชนที่
สำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (สมอ.) ได้
กำหนดไว้

เครื่องหมายผลิตภัณฑ์อินทรีย์

เป็นสัญลักษณ์มาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ
(มกอช.) ออกโดยกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ สินค้าที่ได้
สัญลักษณ์นี้แสดงว่ามีระบบจัดการการผลิตแบบองค์รวม
ที่เกื้อหนุนต่อระบบนิเวศ รวมถึงความหลากหลายทาง
ชีวภาพ วงจรชีวภาพ โดยเน้นการใช้วัสดุธรรมชาติ เลี่ยง
การใช้วัตถุดิบจากการสังเคราะห์ และไม่ใช้พืช สัตว์ หรือ
จุลินทรีย์ที่ได้มาจากเทคนิคการดัดแปรพันธุกรรมหรือ
พันธุวิศวกรรม

เครื่องหมายรับรองคุณภาพระบบตรวจ
สอบสารพิษตกค้างในผักสด/ผลไม้สด

กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุขเป็น
ผู้รับรองว่าผู้ประกอบการสามารถดำเนินการตรวจสอบ
สารพิษตกค้างในผักสดและผลไม้สดที่จำหน่ายได้อย่าง
เป็นระบบให้เป็นไปตามเงื่อนไขของกรมวิทยาศาสตร์การ
แพทย์ ก่อนที่จะนำออกจำหน่ายแก่ผู้บริโภค

อาหารปลอดภัย (FOOD SAFETY)

กระทรวงสาธารณสุขเป็นองค์กรที่ให้การรับรอง เมื่อเห็น
สัญลักษณ์มาตรฐานนี้ที่แผงอาหารสด ตลาดสด หรือซูเปอร์
มาร์เกต คุณก็มั่นใจได้ เพราะสัญลักษณ์นี้รับประกันคุณภาพ
จากกระทรวงสาธารณสุขว่าอาหารปลอดภัย ตามแนวคิด
“สุขภาพที่ดีเริ่มที่อาหารปลอดภัย” เป็นการรับรองคุณภาพ
อาหารประเภทอาหารสด อาหารแปรรูป อาหารปรุงจำหน่าย
พร้อมมีการตรวจสารเคมีปนเปื้ อนที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ
เช่น บอแร็กซ์ สารพิษตกค้างจากสารเคมี การฟอกขาว สาร
เร่งเนื้อแดง เป็นต้น หากไม่พบสารต้องห้ามจะได้รับป้ายทอง
และการตรวจติดตามทุก 6 เดือน

เครื่องหมายมาตรฐานอาหารฮาลาล

เครื่องหมายฮาลาล คือเครื่องหมายที่ได้รับการรับรอง
จาก สำนักงานคณะกรรมการกลางอิสลามแห่ง
ประเทศไทย อนุญาตให้ผู้ผลิตอาหารที่ผ่านกรรมวิธีใน
การทำ ผสม ปรุง ประกอบ หรือแปรสภาพตามศาสน
บัญญัตินำมาประทับลงบนผลิตภัณฑ์เพื่อเป็นการรับรอง
ให้กับผู้นับถือศาสนาอิสลาม เพื่อให้สามารถอุปโภค
บริโภคสินค้านั้นๆได้อย่างสบายใจ

อาหารสด รสชาติอร่อย

(CLEAN FOOD GOOD TASTE)

กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ให้การรับรองสถาน
ประกอบการอาหารปรุงสำเร็จ ที่มีการดูแลสถานที่เตรียม
ปรุงอาหาร และสถานที่รับประทานอาหารได้ถูก
สุขลักษณะ ดูแลความสะอาด ดูแลความเหมาะสมของ
อาหาร รวมถึงอนามัยของผู้ปรุง ผู้เสิร์ฟอาหาร การกำจัด
ขยะ ความสะอาดของภาชนะและมือด้วยชุดตรวจหาเชื้อ
โคลิฟอร์มแบคทีเรียด้วยน้ำยา SI-2 โดยต้องผ่านเกณฑ์ไม่
น้อยกว่าร้อยละ 90 จึงจะได้รับป้ายสัญลักษณ์นี้ติดที่ร้าน
โดยมีอายุการรับรอง 1 ปี

เครื่องหมายสินค้ามาตรฐานสหกรณ์ (สมส.)

เป็นเครื่องหมายรับรองมาตรฐานสินค้า ว่าเป็นสินค้าที่ผลิตจาก
กลุ่มสหกรณ์ / เกษตรกรโดยแท้จริง และเป็นสินค้าที่มีคุณภาพ ได้
มาตรฐานที่เป็นที่ยอมรับ โดยก่อนที่จะได้รับเครื่องหมายสินค้า
มาตรฐานสหกรณ์ (สมส.) สินค้าดังกล่าวจะต้องได้รับการรับรอง
จากสถาบันที่เชื่อถือได้ เช่น มาตรฐาน อย. / มผช. / OTOP / Q
ก่อน เป็นต้น

ตลาดสด น่าซื้อ

เป็นมาตรฐานของตลาดสดที่กำหนดขึ้นโดยกระทรวง
สาธารณสุขเพื่อพัฒนาตลาดสดในประเทศไทยให้เป็น
ตลาดที่สะอาดได้มาตรฐานสำหรับให้บริการแก่
ประชาชนโดยมาตรฐานนี้ได้อิงตามกฏกระทรวงว่าด้วย
สุขลักษณะของตลาด พ.ศ.2551 เริ่มจากสถานที่สะอาด
ไม่มีกลิ่นเหม็นหรือมีน้ำขัง มีที่ทิ้งขยะ มีสาธารณูปโภค
ครบครัน รวมถึงผู้ขายมีสุขอนามัยที่ดี ให้บริการดี อาหาร
สดใหม่ ปลอดภัย สินค้ามีคุณภาพ ราคาเหมาะสม
ปัจจุบันมีตลาดสด ที่ได้รับการรับรองมาตรฐานตลาดสด
น่าซื้อ มากกว่าร้อยละ 80

แหล่งอ้างอิง
เดือนนภา อุ่นอ่อน. หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานการงานอาชีพ 6.
กรุงเทพ : บริษัท สำนักพิมพ์เอมพันธ์ จำกัด, 2563.

By

ครูกุ๊งกิ๊ง