Pastel-Blue-Dusty-Pink-Watercolour-Business-Mothers-Day-Flyer-4

มัทนะพาธา

มัทนะพาธา เป็นวรรณคดีประเภท “บทละครพูด” พระราชนิพนธ์ของ
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๖

ได้รับยกย่องจากวรรณคดีสโมสรว่า “เป็นยอดของบทละครพูดคำฉันท์”ด้วยการ
เลือกถ้อยคำที่สื่ออารมณ์ความรู้สึกของตัวละครได้ดีเยี่ยม ตลอดจนมีการวางโครง
เรื่องที่ชวนให้ติดตาม ทั้งยังสอดแทรกคติสอนใจเรื่องความรักได้อย่างซาบซึ้งกินใจ

ความเป็ นมา

มัทนะพาธา แปลว่า “ความเจ็บปวดหรือความเดือดร้อนเพราะความรัก”

บทละครพู ดคำฉั นท์ เรื่อง มัทนะพาธา หรือ ตำนานดอกกุหลาบ มีลักษณะเป็ น
บทละครพู ดคำฉั นท์ จำนวน ๕ องค์ (ตอน) แบ่ งเป็ น ๒ ภาค คือ ภาคสวรรค์และ
ภาคพื้นดิ น เป็ นบทพระราชนิ พนธ์จากจินตนาการในพระบาทสมเด็ จ
พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๖)

รพ๒ันกาาก”ธังแนาเทอยพนกายรขคะนอำบวง่๒าเารท๔ื่“อส๖กุง๖มพมีเณนชด็กาจมะพพ”ว่รราทะีะ่ร“แมมาปังชทกลวุันฎวง่าาเพ”ดกซญลึอ่้งากามเไกีจุคท้หาวอลแายาูมล่บหะัหวเบมสทาทร็ยรลจวง่สะาเคมริ“่รมบคูพพูรวดณาร์มคะใำรลุน่ฉามัวชนัหนนทิล์ทพีง่เน๑รหื่ธอ๘ร์ืเงอมตืคุม่อัลวทวาัานนคมมทะี่
ปี เดียวกัน ( ๑ เดือน ๑๖ วัน ) เมื่อพระราชนิ พนธ์เสร็ จก็ พระราชทานแก่สมเด็ จ
พระนางเจ้าอิ นทรศักดิ์ ศจีพระวรชายา

ลักษณะคำประพันธ์

ลักษณะคำประพันธ์ : บทละครพู ดคำฉั นท์ เรื่อง มัทนะพาธา ประกอบด้วยคำ
ประพันธ์หลายชนิ ดดังนี้
๑. กาพย์ ๓ ชนิ ด คือ กาพย์ยานี ๑๑ กาพย์ฉบั ง ๑๖ และกาพย์สุ รางคนางค์ ๒๘
๒. ฉั นท์ ๒๑ ชนิ ด เช่ น วิ ชชุ มมาลาฉั นท์ ๘ อิ นทรวิ เชี ยรฉั นท์ ๑๑ อุปชาติ ฉั นท์ ๑๑ ภุ ช
งคประยาตฉั นท์ ๑๒ อิ นทวงศ์ ฉั นท์ ๑๒ วสั นตดิ ลกฉั นท์ ๑๔ เป็ นต้น

เรื่องย่อ

ภาคสวรรค์ : กล่าวถึงสุ เทษณ์เทพบุ ตร ซึ่งในอดีตกาลเป็ นกษัตริ ย์ครองแคว้นปั ญจาล
มัทนาเป็ นพระธิ ดากษัตริ ย์ของแคว้นสุ ราษฎร์ สุ เทษณ์ได้ส่ งทู ตไปสู่ ขอนาง แต่ ท้าวสุ ราษฎร์
พระบิ ดาของนางไม่ยอมยกให้ สุ เทษณ์จึงยกทัพไปรบทำลายบ้านเมืองของท้าวสุ ราษฎร์จน
ย่อยยับ และจับท้าวสุ ราษฎร์มาเป็ นเชลยและจะประหารชี วิต แต่ มัทนาขอไถ่ ชี วิตพระบิ ดาไว้
โดยยินยอมเป็ นบาทบริ จาริ กาของสุ เทษณ์ ท้าวสุ ราษฎร์จึงรอดจากพระอาญา จากนั้นมัทนาก็
ปลงพระชนม์ตนเอง และไปเกิดเป็ นเทพธิ ดาบนสวรรค์นามว่า มดั้ทวนยาผลส่กวรนรทม้าทีว่เสคุ เยทไษด้ณน์ากง็ ทมำา
พลีกรรมจนสำเร็ จ เมื่อสิ้ นพระชนม์ก็ ไปบังเกิดบนสวรรค์เช่ นกัน
เป็ นคู่ทำให้มีโอกาสได้พบกันอีกบนสวรรค์ แต่ นางมัทนาก็ ยังไม่มีใจรักสุ เทษณ์เทพบุ ตรเช่ น
เดิ ม
ณ วิมานของสุ เทษณ์ ได้มีคนธรรพ์เทพบุ ตร เทพธิ ดาที่เป็ นบริ วารต่ างมาบำเรอขับกล่อม

เถพวรายาะผแลตก่ ถรึรงมกทรี่ะทนัำ้นไสวุ้เใทนษอดณี์ตเทพบุจตึงรใกห็้ไวิม่ทมียคาวธารมชื่สอุ ขมายเาพวิรนาใะชร้ัเกวนทามงนมัตทรน์คาาถแาไต่ปไมส่อะากจดสใมห้หนวาังง
อตมยาร่ัยาสังงกไัวิบรมหนุา่ นนางยขกอน็ ทงต์วสุนเจทึคงษำใถหณ้์ามมเาทอยพยา่วาบิุงนตนคั้รนลทาุฝย่กมาคยนรัม้ตงัทไร์ปสนะาเกจมนืด่อสุถูเเมกทื่เอษวนณท์ายงเ์ทรมู้สพนึ กตพตรั์รวสะกะ็บุตกตดกรใมขจัาดกพลสัุวรเทะที่ทลษั่วยณง์ลรจู้้สำะึเตกข้เราัหไสมปถือถาึนมง
วิมานของสุ เทษณ์เทพบุ ตร สุ เทษณ์เทพบุ ตรถือโอกาสฝากรัก มัทนาแสดงความจริ งใจว่า
นเในมสทดนราาุุ่างงทปษีภนมไ่ัไนั้ยามนท์ด่าค้ไเนงวพแ่ดมืมืา้า้่ลีอรสนเทัุะปกใ็าดกเิดสเนปุนขิหท์เทีดเีทตุ่่พนส:โุขษาดรออพงณากง์มะรีปาเรคะจัทสึมกฤวงใพเขสาๅัหมมดษ้ืบา่นุีอปรแไตัานกดใัย้งร้้นหกขงกจ็ุ้ึใใมจดลงึันหงทไเา้จอนเยมนร่ะืาารอ่่าอดพงาจา้งุองอจน้ตเิอกครคปัจ็ืนบกอำุานวหสรกัสมอุกลสาเนนปาไุวทบษดตแร่ษ้จยลรอ์ณาไคะพ์์กดกไ้เรรปัปเ่ลมกืะมา่าืเอนอ่หกอยิิไงามดถร่ดงึคา้์าเงมยจงปวัคิ็ึัทเงนืนนนปจ็นดไดวันะัางปนยอมแนัปกกเ้ตนนพุ่ลโก็ูนษุสกหญทุายเไ์ลษงทเไวาไพด้ทษบีก้ัมัยอ่ณณบใรงัย์น่กอฑหเาป์ตาท่งนใึศา่ปอพหงหร้บิกวบัมมุตนิตากวเัรัมบนดืรหู่ัอ้หสใงึาคนนนกกึัื่้นโงนกเคมวลรจืัิื้ึ่นนอกวง
เพ็ ญพระจันทร์เต็ มดวง นางจะปรากฏโฉมเป็ นมนุ ษย์มาปรนนิ บัติ รับใช้ พระฤๅษี วันหนึ่งท้าว
ชั ยเสนกษัตริ ย์แห่ งนครหั สดิ น เสด็ จประพาสป่ ามาถึงอาศรมพระฤๅษี ตรงกับคืนวันเพ็ ญที่
มัทนากลายร่ างเป็ นมนุ ษย์ และได้พบกับท้าวชั ยเสนและเกิดความรักต่ อกัน พระฤๅษีจึงจัดพิธี
อภิ เษกให้ ชั ยเสนได้พานางกลับนครหัสดิ น ท้าวชั ยเสนหลงใหลรักใคร่ นางมัทนามาก ทำให้
นางจัณฑีมเหสี หึงหวง และอิ จฉาริ ษยา จึงทำอุบายให้ท้าวชั ยเสนเข้าใจผิ ดว่ามัทนาเป็ นชู้กับ
นายทหารเอก นางมัทนาจึงถู กสั่งประหารชี วิต แต่ เพชฌฆาตสงสารจึงปล่อยนางไป
ได้นขอางคมวัทามนราักกนลับางไอปีกยคังรัอ้งาหศนึร่งมแพต่รนะาฤงๅปษฏีิแเสละธวิงวสุอเนทใษห้ณส์ุ เเททษพณบ์ุ ตเทรพจึงบสุ ตาปรชใ่ วห้ยนาสงุ เเทป็ นษดณ์อเกทกุพหบลุ ตาบร
ตลอดไป

จัดทำโดย
นางสาวโซเฟี ย จิใจ รหัสนั กศึ กษา 406101006