หน่วยการเรียนรู้ที่ ๘ การปฏิบัติตนตามหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา

หน่วยการเรียนรู้ที่ ๘ การปฏิบัติตนตามหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา




ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม



กลุ่มสาระการเรียนรู้ สังคมศึกษาศาสนา และวัฒนธรรม

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒








































วิภาวรรณ กูนา

๘ การปฏิบติตนตามหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา
้
ี
หนวยการเรยนรูที ่
่
ั



ั

ื
หลักธรรมถอเปนหวใจสำคัญสำหรบทุกศำสนำ พระพุทธศำสนำก็
็
ั

ื
่
ั
็
้
ั
ี
่
่
เชนเดียวกับศำสนำอนทมีพระธรรมค ำสงสอนของพระพุทธเจำเปนหวใจ
่
ิ
สำคัญตอพุทธศำสนกชน หลักธรรมตำงๆ ไดกอเกิดประโยชนตอกำร
่
่
้
์

่
่
จรรโลงสงคมใหสงบสุขภำยใตกระแสควำมเปลียนแปลงของโลก โดยเฉพำะ
ั
้
่
้
ิ
หลักธรรมกำรอยูรวมกันอยำงสนตสุข
ั
่
่
่
้
ึ
็
ี
่
ี
ดวยเหตุน้ หลักธรรมของพระพุทธศำสนำจงเปนหลักธรรมทดีงำม
้
้
มีควำมเปนเหตุเปนผล และสำมำรถพิสูจนไดดวยกำรปฏบต
็
์
ิ
็
ิ
ั
ิ
ั
ี
ึ
่
ึ
พุทธศำสนกชนทดีจงควรศกษำและปฏบตตนตำมหลักค ำสอน อันจะ
ิ
ิ
้
์
่

ี
่
่
ิ
ั
ิ
ึ
นำไปสูกำรปฏบตตนในทำง ทถูกทควร ซงจะกอใหเกิดประโยชนตอตนเอง
่
่
ี
่
้
และสงคมไดในอนำคต
ั

ั
ิ
่
ิ
๑. การปฏบตตนอยางเหมาะสมในกระแสความเปลี่ยนแปลงของโลก
ั
๑.๑ การปฏบตตนของชาวพุทธ
ิ
ิ



่
ทำมกลำงกระแสควำมเปลี่ยนแปลงของ
์
ั
ั
้
ิ
โลกและสงคมมนุษย กำรปฏบติตนของเรำตองอยู ่
้
ภำยใตกรอบหลักธรรมค ำสอนของพระพุทธศำสนำ
ี
้
่
ิ
่
ทเนนควำมสุขสงบทำงจตใจมำกกวำวัตถุ และสอน
ใหเดินทำงสำยกลำง ที่เรยกวำ มัชฌิมำปฏิปทำ
่
้
ี
ค ำสอนทำงพระพุทธศำสนำมีมำกมำยที ่

์
้
ั

ิ
มนุษยสำมำรถนำ ไปปฏบติใหเกิดประโยชนใน
์
ื่
ชวิตประจ ำวัน เชน สอนเรองสนโดษ ซงมิไดแปลวำ
่
ึ่
้
ี
่
ั
ิ่
่
้
้
่
่
มักนอย แตแปลวำ ยินดีในสงที่ตนหำไดอยำงชอบ
่
ื
้
ธรรม หรอสอนให คนแขงขันกันท ำควำมดี มีควำม
้
่
ื
เอ้อเฟอตอผูอน สอนใหระงบและลดควำมโลภ
ื
้
ั
่
้
ื

ิ
๑.๒ อรยทรพย ๗
์
ั

ั
์
ั
ิ
์
อรยทรพย ๗ ทรพยอันประเสรฐ
ิ
่
• ศรทธำ : ควำมเชอทมีเหตุผล
่
ี
ื
ั
้
ี
ี
ั
้
• ศล : กำรรกษำกำย วำจำใหเรยบรอย
ิ
ั่
่
• หร : ควำมละอำยใจตอกำรท ำชว
ิ
ั่
ั
่
• โอตตปปะ : ควำมเกรงกลัวตอผลของกำรท ำชว
้
ึ
่
ี
ั
• พำหุสจจะ : ควำมเปนผูไดศกษำเลำเรยนมำก
้
็
• จำคะ : ควำมเสยสละ
ี
้
ั
• ปญญำ : ควำมรูควำมเขำใจถองแทในเหตุผล
้
่
้

ื
่
่
่
ั
๒. การปฏิบติตนเพอการอยูรวมกันอยางสนติสุข
ั
่
ิ
๒.๑ ความรุนแรงกับความยุตธรรม

ี
ิ
่
่
ี
่
สถำนทใดก็ตำมทไมมีควำมยุตธรรมมักมีควำมรุนแรงเกิดขึ้น บำงท ี
ิ
คนเรำก็มีควำมเหนตำงกันวำอยำงน้ยุตธรรมหรอไม นำมำซงควำมล ำเอียง อัน
ี
่
่

่
่
ึ
ื
็
่
่
ื
่
เปนทมำแหงควำม ไมยุตธรรม หรอทเรยกวำ อคต ๔
ี
ี
็
ิ
่
ิ
่
ี
่
ั
• ฉนทำคติ : ควำมล ำเอียงเพรำะชอบ
ิ
ั
• โทสำคต : ควำมล ำเอียงเพรำะชง
ิ
• โมหำคต : ควำมล ำเอียงเพรำะหลง
ิ
• ภยำคต : ควำมล ำเอียงเพรำะกลัว

๒.๒ ความรุนแรงกับความไมรู ้
่


ควำมรุนแรงบำงครงเกิดข้นเพรำะควำมไมรูหรอควำมเขำใจผิด ชำว
ึ
ั
้
ื
้
่
้
้
้
่
้
ิ
ั
ื
่
้
ี
ึ
่
พุทธทดีจงตองหมันแสวงหำควำมรูเพอปองกันมิใหเกิดควำมรุนแรง โดยปฏบต ิ
ตำมหลัก วุฑฒธรรม ๔
ิ
ั
ั
ิ
ั
• สปปุรสสงเสวะ : เสวนำสตตบุรุษ
ั
• สทธมมัสสวนะ : กำรฟงธรรม
ั
ั
• โยนโสมนสกำร : กำรทำไวในใจ
ิ

ิ
้
โดยแยบคำย
• ธมมำนุธมมปฏปตต : กำรปฏบตธรรม
ั
ิ
ั
ิ
ั
ิ
ิ
ั
ตำมสมควรแกธรรม
่

ั
๒.๓ พรหมวิหาร ๔ กับสนติสุข






ิ
พรหมวิหำร ๔ ธรรมประจ ำใจอันประเสรฐ


่
่
่
้
่
็
เปนหลักธรรมชวยใหคนเรำอยูรวมกันไดอยำง
้
ื
สงบสุข มีควำมรก ควำมเอ้ออำทรตอกัน ๑. เมตตา
่
ั




๔. พรหมวิหำร ๔
ุ
อุเบกขา ๒. กรณา










ิ
๓. มุทตา

ิ
ั
๒.๔ อธปไตย ๓ กับสนติสุข



กำรทีผูมีอ ำนำจในกำรตัดสนใจจะท ำอะไรลงไปนน อำจ
้
่
ั
ิ
้
ยึดถอหลัก อธปไตย ๓ หมำยถึง ควำมเปนใหญ
ิ
่
ื
็




็
ิ
• อัตตำธปไตย : ควำมมีตนเปนใหญ ่


• โลกำธปไตย : ควำมมีโลกเปนใหญ ่
ิ
็


ั
• ธมมำธปไตย : ควำมมีธรรมเปนใหญ ่
็
ิ

๒.๕ กุศลวิตก ๓ กับสนติสุข
ั




่
ึ
่
ึ
่
้
่
กุศลวิตก ๓ กำรนกคิดในทำงทีดีงำม ผูทีนกแตสงทีดีงำมจะชวยให ้
่
่
ิ
ั
สงคมลดควำมรุนแรงลง


ึ
• เนกขัมมวิตก : ควำมนกคิดปลอดจำกกำม



ึ
• อพยำบำทวิตก : ควำมนกคิดปลอดจำกพยำบำท



ิ
• อวิหงสำวิตก : ควำมนกคิดปลอดจำกกำรเบียดเบียน
ึ







่
ผลดีจำกกำรนกคิดในทำงกุศล คอ มีจิตปลอดโปรง แจมใส คิดจะท ำอะไร
่
ึ
ื
ก็สำเรจดวยดี
้
็

๒.๖ สงคหวัตถุ ๔ กับสนติสุข
ั
ั







สงคหวัตถุ ๔ วิธปฏิบติเพอยึดเหนยว
ั
ี
ื่
ั
ี่
ี

น้ำใจคนอน หรอวิธผูกใจคน ๑. ทาน
ื
ื
่





ั
๔. สมา สงคห ๒. ปย
ิ
นัตตตา วัตถุ ๔ วาจา









๓. อัตถ


จรยา
ิ

ั
๒.๗ สาราณียธรรม ๖ กับสนติสุข




ิ
ื
่
่
ื
้
่
็
สำรำณียธรรม ๖ ธรรมหรอสงทีเปนเหตุใหระลึกถึงกัน มีจุดหมำยเพอ
้
้
ตองกำรสอนให คนสมัครสมำนสำมัคคีกัน
้
่
• เมตตำกำยกรรม : กำรกระท ำตอกันดวยเมตตำ
้
่
• เมตตำวจีกรรม : พูดตอกันดวยเมตตำ


้
• เมตตำมโนกรรม : คิดถึงกันดวยเมตตำ



้
• สำธำรณโภคี : ลำภผลที่ไดมำโดยชอบธรรม


็
• สลสำมัญญตำ : ควำมเปนผูมีควำมประพฤติเสมอกัน
้
ี

็
ิ
้
็
• ทิฏฐสำมัญญตำ : ควำมเปนผูมีควำมคิดเหนเสมอกัน

ที่มา:https://www.aksorn.com