The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by Kroovan, 2021-07-02 09:00:57

น.๑ ประวัติและความสำคัญของพระพุทธศาสนา ม.1

ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม

หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑







ประวตและความสาคญของพระพทธศาสนา

กลุ่มสาระการเรียนรู้ สังคมศึกษาศาสนา และวัฒนธรรม
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑









































วิภาวรรณ กูนา

สาระการเรียนรู้







สาระที่ 1 ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม




มาตรฐาน ส 1.1 รู้ และเข้าใจประวัติ ความส าคัญ ศาสดา หลักธรรม



ของพระพุทธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนับถือและศาสนาอื่น



มีศรัทธาที่ถูกต้อง ยึดมั่น และปฏิบัติตามหลักธรรม เพื่ออยู่


ร่วมกันอย่างสันติสุข




มาตรฐาน ส 1.2 เข้าใจ ตระหนักและปฏิบัติตนเป็นศาสนิกชนที่



ดี และธ ารงรักษาพระพุทธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนับถือ




หนวยการเรยนรูที ่ ๑



ประวัติและความสาคัญของพระพุทธศาสนา

กรอบเนื้อหา



๑.การท าสังคายนา



๒. การเผยแผ่พระพุทธศาสนาเข้าสู่ประเทศไทย


๓. ความส าคัญของพระพุทธศาสนาต่อสังคมไทย



๔. พระพุทธศาสนากับการพัฒนาตนเองและครอบครัว

พระพุทธศาสนาได้ก่อก าเนดข้นในประเทศ







อนเดยมากว่า ๒,๕๐๐ ป โดยหลังจากการท า



สังคายนาคร้งท ๓ พระพุทธศาสนาได้เผยแผ่ไป


ยังดนแดนต่างๆ รวมถงดนแดนสวรรณภมด้วย







นับจากนั้นมาชาวไทยส่วนใหญ่ก็ได้ยอมรบ


นับถอพระพุทธศาสนามาเปนหลักในการ




ด าเนนชวิต




๑. การท าสงคายนา










สงคายนา มาจาค าวา “ส ” หมายถง ร่วมกัน





พรอมกัน กับค าว่า “คายนา” หมายถง การสวด





หรอสาธยาย การสวดพรอมกัน รวมทั้งการจัด



หมวดหม่พระธรรมวินัยด้วย





ดังนน การสงคายนาจึงหมายถึง การรอยกรอง

หรอการจัดหมวดหมูพระธรรมวินยดวย ซง








การท าสงคายนา ไดมีการกระท าติดตอกันมา



หลายครงเปนระยะ ทังในประเทศอินเดียและ

ประเทศอนๆ รวมทังสน ๑๐ ครง

ื่






การท าสงคายนาครงที่ ๑





สาเหตุ















เนองจากพระภิกษุชอ สุภัททะ ไดกลาว



วาจาดูหมินพระพุทธองค และแสดงความ




ดีใจเมอไดยินขาววาพระพุทธเจา




ปรนพพาน พระมหากัสสปะเกรงวาจะท า







ใหพระธรรมวินยเสอมสูญจึงเรยกประชุม

พระสงฆเพอกระท าการสงคายนา


ื่



เวลาที่กระท า เร่มหลังจากพระพุทธเจ้าปรนพพาน





ได้ ๓ เดอน กระท าอยู่ ๗ เดอน จงส าเรจพระสงฆ์


ผู้กระท า มพระมหากัสสปะเปนประธาน พระอุบาล ี




เปนผู้ตอบด้านพระวินัย และพระอานนท์เปนผู้ตอบ




พระธรรม และมพระสงฆ์เข้าร่วมการสังคายนา




จ านวน ๕๐๐ ร ูป



สถานทีและผูอุปถัมภ ์ ถ าสัตตบรรณ



ข้างภเขาเวภาระ ใกล้กรงราชคฤห์ โดยม ี





พระเจ้าอชาตศัตรเปนองค์อปถัมภ์




การท าสงคายนาครงที่ ๒













สาเหตุ เนองจากกล่มพระภกษทชอว่า พระวัชชบตร






ปฏบัตหย่อนทางวินัย ๑๐ ประการ พระยสกากัณฑบตร

จงชักชวนพระเถระให้ร่วม


วินจฉัยแก้ความผิดคร้งน้ ี



เวลาที่กระท า กระท าใน



พ.ศ. ๑๐๐ และกระท าอยู่





๘ เดอน จงเสรจ






พระสงฆผูกระท า พระยสกากัณฑบตรเปนผู้ชักชวนพระ



เถระทั้งหลายให้กระท าสังคายนา พระเรวตะเปนผู้







ซักถาม และพระสัพพกามเปนผู้ตอบปญหาเกียวกับพระ


ธรรมวินัย โดยมพระสงฆ์ร่วมประชมกัน ๗๐๐ ร ูป




สถานทีและผูอุปถัมภวาลการาม เมองเวสาล แคว้นวัชช






โดยมพระเจ้ากาฬาโศกเปนองค์อปถัมภ์




การท าสงคายนาครงที่ ๓







สาเหตุ มพวกนอกศาสนาปลอมเข้ามาบวชในพระพุทธศาสนา



มาก จนอาจท าให้พระพุทธศาสนามัวหมองได้ พระโมคคัลลี





บตรตสสเถระจงคดทจะท าการสังคายนา
ี่



เวลาที่กระท า กระท าใน พ.ศ. ๒๓๔ (บางแห่งว่า พ.ศ. ๒๓๕)




และกระท าอยู่ ๙ เดอน จงเสรจ






พระสงฆผูกระท า พระโมคคัลลบตรตสสเถระ




เปนประธาน และมพระสงฆ์เข้าร่วมประชม




๑,๐๐๐ รปสถานทีและผูอุปถัมภ อโศการาม






กรงปาฏลบตร โดยมพระเจ้าอโศกมหาราชเปน


องค์อปถัมภ์



การท าสงคายนาครงที่ ๔







สาเหตุ ต้องการวางรากฐานพระพุทธศาสนาใน




ประเทศลังกา





เวลาที่กระท า เร่มกระท าใน พ.ศ. ๒๓๘ไม่



ปรากฏว่าใช้ระยะเวลาเท่าใด



พระสงฆผูกระท า พระมหนทเถระเปนประธาน





พระอรฏฐะเปนผู้สวดวินัย และมพระสงฆ์ร่วม


ประชมทั้งส้น ๖๘,๐๐๐ รป






สถานทีและผูอุปถัมภ ถปาราม เมองอนราธประ





ประเทศลังกา พระเจ้าเทวานัมปยะตสสะ เปนองค์



อปถัมภ์



การท าสงคายนาครงที่ ๕









สาเหตุ พระสงฆ์ในลังกาเหนพ้องว่า พระพุทธวจนะท ี่





ถ่ายทอดมาเปนเวลานานอาจขาดตกบกพร่องได้




ประกอบกับสถานการณทางการเมองตอนนั้นอยู่ในความ







ไม่สงบ จงมการจดบันทกพระไตรปฎกเปนลายลักษณ ์

อักษร


เวลาที่กระท า เร่มกระท าใน พ.ศ. ๒๓๓ (บางแห่งว่าพ.ศ.๔๕๐ )



ไม่ปรากฏว่าใช้ระยะเวลาเท่าใดพระสงฆผูกระท า พระสงฆ์ชาว




ลังกา




สถานทีและผูอุปถัมภ อาโลกเลณสถานมตเลณชนบท




ประเทศลังกา พระเจ้าวัฏฏคามณอภัยเปนองค์อปถัมภ์





การท าสงคายนาครงที่ ๖













สาเหตุ ในประเทศอนเดยมแต่เพียงพระไตรปฎก



ไม่มอรรถกถา พระพุทธโฆษาจาร ์ จงท าการแปล



พระอรรถกถาพระไตรปฎกจากภาษาลังกาเปนภาษาบาล ี



เวลาที่กระท า เร่มกระท าใน พ.ศ. ๙๕๖ ไม่ปรากฏว่าใช้



ระยะเวลาเท่าใด


พระสงฆผูกระท าพระพุทธโฆษาจาร ์ และพระ



เถระแห่งวัดมหาวิหารจ านวนหนง




สถานทีและผูอุปถัมภวัดมหาวิหาร ประเทศศร ี





ลังกา โดยมพระเจ้ามหานามเปนองค์อปถัมภ์




การท าสงคายนาครงที่ ๗





สาเหตุ ในลังกายังขาดคัมภรฎกา พระเถระทั้งหลาย




จงประชมกันเพือรจนาคัมภรข้น






เวลาที่กระท า เร่มกระท าใน พ.ศ. ๑๕๘๗ ไม่ปรากฏ



ว่าใช้ระยะเวลาเท่าใด


พระสงฆผูกระท า พระกัสสปะเถระเปนประธานสงฆ์




ร่วมกับพระสงฆ์อก จ านวน ๑,๐๐๐ รป





สถานทีและผูอุปถัมภ ์ ประเทศศรลังกา โดยม ี



พระเจ้าปรากรมพาหมหาราชเปนองค์อปถัมภ์




การท าสงคายนาครงที่ ๘




สาเหตุ พระไตรปฎกยังขาดตกบกพร่อง ผิดเพี้ยน และไม่




ครบ พระเถระผู้ทรงพระไตรปฎกหลายรอยรป จง







ร่วมกันช าระพระไตรปฎกให้สมบรณยิ่งข้น

เวลาที่กระท า เร่มกระท าใน พ.ศ. ๒๐๒๐ ใช้เวลากระท า






๑ ป จงแล้วเสรจ




พระสงฆผูกระท า พระธรรมทนนเถระเปนประธาน




สงฆ์ ท าร่วมกับพระเถระหลายรอยรป



สถานทีและผูอุปถัมภวัดโพธาราม จังหวัดเชยงใหม่





ประเทศไทย (เปนการสังคายนาคร้งแรกในประเทศ



ไทย) โดยมพระเจ้าตโลกราชเปนองค์อปถัมภ์







การท าสงคายนาครงที่ ๙





สาเหตุ พระผู้ใหญ่ถกถอดถอนและจับศก เพราะประพฤต ิ



หย่อนในธรรมวินัย พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟาจฬา






โลกมหาราช จงทรงมพระราชประสงค์ให้ช าระล้าง



พระไตรปฎกข้น



เวลาที่กระท า เร่มกระท าใน พ.ศ. ๒๓๓๑ ใช้เวลากระท า




๕ เดอน จงแล้วเสรจ






พระสงฆผูกระท า พระเถระ ๒๑๘ รป และบัณฑต



คฤหัสถ์ อก ๓๒ คน




สถานทีและผูอุปถัมภวัดมหาธาตยุวราชรงสฤษฎ์ ิ





โดยมพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟา



จฬาโลกมหาราชเปนองค์อปถัมภ์





การท าสงคายนาครงที่ ๑๐





สาเหตุ เพื่อช าระพระไตรปฎก แล้วจัดพิมพ์ในวโรกาสท ี่



พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรชกาลปจจบัน ทรงเจรญ




พระชนมายุครบ ๖๐ พรรษาใน พ.ศ. ๒๕๓๐




เวลาที่กระท า เร่มกระท าใน พ.ศ. ๒๓๒๘ ไม่ปรากฏ




ระยะเวลาทกระท า
ี่


พระสงฆผูกระท า สมเด็จพระสังฆราชเปนองค์





ประมข ร่วมกับพระสงฆ์ทั้งฝายมหานกาย และ


ธรรมยุตกนกาย




สถานทีและผูอุปถัมภวัดมหาธาตยุวราชรงสฤษฎ์ ิ






โดยมรฐบาลเปนผู้อปถัมภ์





๒. การเผยแผพระพุทธศาสนาเขาสูประเทศไทย







การนบถอพระพุทธศาสนาในประเทศไทยนน


สามารถแบงออกไดเปน 4 ยุค ดังน้ ี



ยุคเถรวาทสมัยพระเจาอโศกมหาราช





ยุคมหายาน






ยุคเถรวาทแบบพุกาม






ยุคเถรวาทแบบลังกาวงศ ์


ยุคเถรวาทสมัยพระเจาอโศกมหาราช








ในสมัยของพระเจาอโศกมหาราช พระพุทธศาสนา








ไดรบการท านุบารุงจนมีความรุงเรองอยางมาก พระราช

กรณียกิจที่สาคัญของพระองค คอ ทรงจัดใหมีการท า




สงคายนา ครงที่ ๓ และไดสงคณะสมณทูตเดินทางไปเผย






แผพระพุทธศาสนายังดินแดนตางๆ




รวมถึงดินแดนอันเปนที่ตังของ



ประเทศไทยในปจจุบนดวย




ยุคมหายาน










ประมาณ พ.ศ. ๑๓๐๐ อาณาจักรศรวิชยเรองอ านาจ





มากมีอิทธพลครอบคลุมพ้นทีทางคาบสมุทร



ตอนใต ทังน้กษัตรยศรวิชยนบถอ







พระพุทธศาสนานกายมหายาน จึงท าให ้





พ้นทีภาคใตของไทยทีอยูในอาณาจักร



ของพระองค ตางนบถอนกายมหายาน



ตามไปดวย



ตอมาประมาณ พ.ศ. ๑๕๕๐ กษัตรยกัมพูชาผูทรง







นบถอพระพุทธศาสนานกายมหายานเรองอ านาจ ไดแผ ่





ขยายอิทธพลมายังดินแดนละโว (ลพบุร) จึงท าใหเกิดการ





นบถอพระพุทธศาสนานกายมหายานในบรเวณน้ขึ้น

ยุคเถรวาทแบบพุกาม







ประมาณ พ.ศ. ๑๖๐๐ พระเจาอนุรุทธมหาราช





พระมหากษัตรยแหงพุกาม





ไดแผขยายอ านาจเขาครอบครอง

อาณาจักรทางตอนเหนอของ




ประเทศไทย จึงท าให ้




พระพุทธศาสนาแบบเถรวาท





เฟองฟูในพ้นทีแถบน้ ี



โดยเรยกวา “นกายเถรวาทแบบพุกาม”







หลักฐานสาคัญที่พบในบรเวณน้ เชน


เจดียวัดเจ็ดยอด จังหวัดเชยงใหม ที่




สรางเลียนแบบเจดียพุทธคยาในอินเดีย



เปนตน



ยุคเถรวาทแบบลังกาวงศ ์











ใน พ.ศ. ๑๖๙๖ พระเจาปรากรมพาหุมหาราช กษัตรย ์





ลังกา ไดทรงท านุบารุงพระพุทธศาสนา โดยรวม







พระสงฆเปนนกายเดียว และโปรดใหมีการสงคายนาพระ
ธรรมวินยครงที่ ๗ ขึ้น ท าใหพระพุทธศาสนา






เจรญรุงเรองมากทังดานการศกษาและปฏิบติ








สาหรบประเทศไทย ไดนบถอพระพุทธศาสนา





แบบลังกาวงศเปนศาสนาประจ าชาติจนถึงปจจุบน





แบงเปนสมัยตางๆ ดังน้ ี




๑. สมัยสโขทัย

๒. สมัยล้านนา



๓. สมัยอยุธยา



๔. สมัยธนบร ี



๕. สมัยรตนโกสนทร ์




๓. ความสาคัญของพระพุทธศาสนาตอสงคมไทย






พระพุทธศาสนาเปนศาสนาหลักของสงคมไทย





หลักธรรมของพระพุทธศาสนามี ความสมพันธตอการ



ด าเนนชวิตของคนไทยมาโดยตลอด



ความสาคัญของพระพุทธศาสนาตอสงคมไทยสามารถ



แบงไดเปน ๓ ดาน ดังน้ ี


• ในฐานะที่เปนศาสนาประจ าชาติ





• เปนสถาบันหลักของสงคมไทย





• เปนสภาพแวดลอมทีกวางขวางครอบคลุม


สงคมไทย




พระพุทธศาสนาเปนศาสนาประจาชาติไทย




เหตุผลของการยอมรบนบถอพระพุทธศาสนามาเปน

ศาสนาประจ าชาติ มีดังน้ ี







๑. คนไทยส่วนใหญ่ให้การยอมรบนับถอ






๒. มสญลักษณแทนพระพุทธศาสนาในสถานทีราชการ





๓. พระมหากษตรยทรงเปนพุทธมามกะและอัครศาสนูปถมภก




๔. ก าหนดใหวันสาคัญทางพระพุทธศาสนาเปนวันหยุดราชการ







พระพุทธศาสนาเปนสถาบนหลักของสงคมไทย



เหตผลของการยอมรบนับถอพระพุทธศาสนามาเปน




ศาสนาประจ าชาต มดังน้ ี


๑. พระพุทธศาสนาเปนสถาบันค่ชาตไทย


๒. พระมหากษัตรย์ไทยทรงเปนพุทธมามกะ





๓. พระมหากษัตรย์ไทยทรงอัครศาสนปถัมภก


๔. รฐบาลไทยส่งเสรมสนับสนนพระพุทธศาสนา




พระพุทธศาสนาเปนสภาพแวดลอมทีกวางขวางและ



ครอบคลุมสงคมไทย






เหตุผลของการทีพระพุทธศาสนาเปนสภาพแวดลอมทีกวางขวางและ




ครอบคลุมสงคมไทย มีดังน้ ี

๑. มวัดและส านักสงฆ์มากมายทั่วประเทศ


๒. มปชนยสถานและปูชนยวัตถมากมาย






๓. มประเพณและพธกรรมต่างๆ ของไทย ทเกียวข้องกับพระพุทธศาสนา








๔. ลักษณะนสยและมารยาทของคนไทยมีรากฐานจากพระพุทธศาสนา

๕. ภาษาและวรรณคดีไทยมีอิทธพลมาจากพระพุทธศาสนา





๖. การนบศกราชของไทยใชหลักการนบแบบพุทธศกราช






๔. พระพุทธศาสนากับการพัฒนาตนเองและครอบครว


พระพุทธศาสนากับการพัฒนาตน











การพัฒนาตนนน มองได ๒ ทาง คอ พัฒนาตนใหเปนคน


ดี กับการพัฒนาตนใหเปนคนเกง มีความสามารถ ซงการ

ึ่




พัฒนาตนทัง ๒ ทางน้ สามารถ นาหลักธรรมทาง

พระพุทธศาสนามาใช ซง สามารถสรุปได ดังน้ ี






การพัฒนาตนเปนคนดี








หลักธรรมที่สามารถนามาใช ไดแก ่


เบญจศล






• เวนจากการฆา



• เวนจากการถอเอาสงของที่เขามิไดให ้


ิ่

• เวนจากการประพฤติผิดในกาม




• เวนจากการพูดเท็จ



• เวนจากการดมน้าเมา

ื่


เบญจธรรม







• เวนจากการฆา




• เวนจากการถอเอาสงของที่เขามิไดให ้

ิ่

• เวนจากการประพฤติผิดในกาม



• เวนจากการพูดเท็จ






ื่
• เวนจากการดมน้าเมา


การพัฒนาตนใหเปนคนเกงมีความสามารถ




หลักธรรมที่สามารถนามาใช ไดแก ่



อิทธบาท ๔





ิ่




• ฉนทะ คอ ความมีใจรกในสงที่ก าลังตังใจท า

• วิรยะ คอ ความพยายามเขมแข็ง อดทนที่จะท า







• จิตตะ คอ ความตังใจแนวแนที่จะท า
• วิมังสา คอ การวางแผน ไตรตรองตามเหตุผล



พละ ๕





ื่

ิ่
• สทธา คอ ความเชอมั่นในสงที่ตนก าลังท า


• วิรยะ คอ ความเพียร



• สติ คอ ความระลึกไดไมประมาท





• สมาธ คอ มีจิตใจตังมั่น





• ปญญา คอ มีความรูชดเจนเกียวกับเรองที่ท า






พระพุทธศาสนากับการพัฒนาครอบครว








หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาทีสงเสรมใหมนุษย ์




พัฒนาครอบครวมีอยูมากมาย ซงหลักธรรมทีนาสนใจ มีดังน้ ี




กุลจิรฏฐติธรรม ๔ ประการ



เปนหลักธรรมเพอพัฒนาให ้

ื่


สกุลยังยน มี ๔ ประการ ดังน้ ี













๑. ของหมดใหรูจักหามาไว ้




๒. ของเการูจักบูรณะซอมแซม




๓. รูจักประมาณการกินการใช ้









๔. ตังผูมีศลธรรมเปนพอบานแมเรอน



Click to View FlipBook Version