หน่วยการเรียนรู้ที่ ๗ การบริหารจิตและการเจริญปัญญา
ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม
กลุ่มสาระการเรียนรู้ สังคมศึกษาศาสนา และวัฒนธรรม
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒
วิภาวรรณ กูนา
๗ การบรหารจิตและการเจรญปญญา
้
ี
่
หนวยการเรยนรูที ่
ิ
ิ
ั
็
ึ
้
ิ
การบรหารจิตเปนการฝกฝนอบรมจิตใจใหดีงาม มีความหนกแนน
่
ั
ั
็
ิ
่
่
ผอนคลายและสงบสุข สวนการเจรญปญญา เปนการฝกจิตใหรูจักคิด อยาง
้
ึ
้
่
่
ี
ที่เรยกกันวา “คิดเปน แกปญหาเปน”
็
็
ั
้
ิ
๑. การบรหารจิตและการเจรญปญญา
ั
ิ
ิ
ั
การบรหารจิต การเจรญปญญา
ิ
ิ
ั
่
้
การฝกฝนอบรมจิตใจใหดี การสงเสรมพัฒนาปญญาให ้
ึ
้
้
ึ
่
ั
่
งาม นุมนวล มีความหนกแนน เกิดขึ้น ดวยการฝกอบรม ใหเกิด
่
่
ิ
้
้
มันคง ผอนคลาย และสงบสุข ความรูและเขาใจ สงตางๆ ตาม
่
่
ิ
็
ความเปนจรง
ั
์
ิ
ิ
๑.๑ ประโยชนของการบรหารจิตและการเจรญปญญา
ี
ทาใหจิตใจสบาย หายเครยด
้
หายจากการวิตกหวาดกลัว
นอนหลับงาย หลับสนท
่
ิ
มีความวองไว กระฉบกระเฉง
่
ั
่
มีความพยายามแนวแนในจุดหมาย
่
ั
ั
มีสติสมปชญญะ
ิ
มีประสทธภาพในการท างาน
ิ
่
สงเสรมความจ า
ิ
เก้อกูลตอสุขภาพทางกาย
ื
่
รกษาโรคบางอยางได ้
่
ั
ิ
ิ
ั
๑.๒ วิธปฏิบติในการบรหารจิตและเจรญปญญา
ี
ั
ึ
้
ี่
ื
๑. เลอกสถานทใหเหมาะสมกับการฝกสมาธิ
๒. ควรเลอกเวลาทเหมาะสม
ื
ี่
ี
๓. สมาทานศล
ั
๔. นมัสการพระรตนตรย
ั
่
๕. แผเมตตา
๖. ตดกังวล
ั
ิ
๑.๓ การบรหารจิตตามหลักอานาปานสติ
์
ั่
ั่
ั่
ั
้
ทานง นงได ๒ ลักษณะ คอ นงขัดบลลังกและนงขัดสมาธเพชร
ั่
่
ิ
ื
วิธก าหนดลมหายใจ
ี
้
้
• ใหก าหนดลมหายใจเขาออก
้
• ใหก าหนดเฉยๆ ไมตองนบ
้
ั
่
้
• ใหสงเกตอาการพองและยุบของทอง
้
ั
• ใหภาวนาในใจวา “พุท - โธ”
้
่
ิ
ิ
ิ
ั
๒. การเจรญปญญาโดยการคิดแบบโยนโสมนสการ
ี
ิ
ิ
การคิดแบบโยนโสมนสการ มี ๑๐ วิธ ดังน ี ้
๑. คิดแบบแยกแยะสวนประกอบ
่
๒. คิดแบบคุณโทษและทางออก
ื
ั
ั
๓. คิดแบบสบสาวเหตุปจจย
ั
๔. คิดแบบอรรถสมพันธ ์
ั
้
๕. คิดแบบแกปญหา
้
๖. คิดแบบรูเทาทนธรรมดา
ั
่
้
่
๗. คิดแบบคุณคาแท คุณคาเทยม
่
ี
้
๘. คิดแบบปลุกเราคุณธรรม
่
๙. คิดแบบอยูในปจจุบน
ั
ั
๑๐. คิดแบบแยกประเด็น
้
๒.๑ คิดแบบอุบายปลุกเราคุณธรรม
ี
่
ื
้
ื
ี
ื
วิธคิดแบบน้ คอ การใชเหตุผลหรออุบายเพอใหเกิดการกระท า
้
่
ื
่
ื
ทีเปนกุศล หรอคิดแบบสรางสรรค เรองทีคิดจะเปนเรองอะไรก็ได คอ
์
่
ื
็
่
ื
็
้
้
่
้
่
ื
เรองดีก็ได เรองไมดีก็ได แตวิธคิดจะตองนาไปสูการกระท าที่ดี
่
ื
ี
้
่
่
้
๒.๒ คิดแบบอรรถสมพันธ ์
ั
ั
ี
้
ื
ี
่
วิธคิดแบบน้ คอ คิดหลักการใหสมพันธกับความมุง
์
้
หมาย คิดเรองอะไรก็ตาม ถาคิดใหหลักการกับความมุงหมาย
้
่
ื่
่
้
สอดคลองกัน ความคิดนนยอมนาไปสูการกระท าใหประสบ
้
้
่
ั
ความสาเรจ ไมเขวออกนอกทาง
่
็
ที่มา:https://www.aksorn.com