บทที่ 3 หลักสูตรและการศึกษาคณิตศาสตร์ในประเทศไทย

50

2.1 ผลการประเมนิ ด้านคณิตศาสตร์
2.1.1 ค่าเฉลี่ยของประเทศสมาชิก OECD มีนักเรียน 76% ที่มีความสามารถด้าน

คณิตศาสตร์ตั้งแต่ระดับ 2 ขึ้นไป โดยที่ระดับ 2 ถือว่า นักเรียนสามารถตีความและรู้ได้โดยไม่ต้องบอก
โดยตรงว่าในสถานการณ์หนึ่ง ๆ (ที่ไม่ซับซ้อน) จะสามารถใช้สัญลักษณ์ทางคณิตศาสตร์แทนได้อย่างไร
(เชน่ เปรียบเทียบระยะทางของเส้นทางสองเสน้ หรอื แลกเปลี่ยนเงินตราเป็นสกุลเงินอื่น) อย่างไรก็ตาม ใน
24 ประเทศ/เขตเศรษฐกิจ ยังมีนักเรียนมากกว่า 50% แสดงความสามารถด้านคณิตศาสตร์ไม่ถึงระดับน้ี
นักเรียนประมาณหนึ่งในหกจากจีนสี่มณฑล (16.5%) และประมาณหนึ่งในเจ็ดจากสิงคโปร์ (13.8%) มี
คะแนนคณิตศาสตร์อยู่ในระดับสูงสุด (ระดับ 6) ซึ่งที่ระดับนี้ นักเรียนสามารถคิดและใช้เหตุผลเชิง
คณติ ศาสตร์ได้ ส่วนคา่ เฉล่ยี ของประเทศสมาชกิ OECD มนี กั เรียนเพียง 2.4% ทมี่ ีคะแนนอยใู่ นระดบั นี้

2.1.2 นักเรียนไทย 47% มีความสามารถด้านคณิตศาสตร์ตั้งแต่ระดับ 2 ขึ้นไป โดย
คา่ เฉลี่ยของประเทศสมาชิก OECD มนี ักเรียน 76% ทมี่ ีความสามารถในระดับดงั กล่าว นกั เรยี นไทย 2.3%
มคี วามสามารถดา้ นคณิตศาสตรใ์ นระดับสูง (ระดับ 5 และระดับ 6) ซง่ึ นกั เรียนใน 6 ประเทศ/เขตเศรษฐกิจ
ของเอเชีย มีความสามารถด้านคณิตศาสตร์ในระดับสูงจำนวนมาก ได้แก่ จีนสี่มณฑล (มากกว่า 44%)
สิงคโปร์ (ประมาณ 37%) ฮ่องกง (29%) มาเก๊า (ประมาณ 28%) จีนไทเป (มากกว่า 23%) และเกาหลี
(มากกวา่ 21%)

บทสรุป

ช่วงทศวรรษหลังปี ค.ศ. 1960 ได้ชื่อว่าเป็นช่วงเวลาของการปฏิวัติหลักสูตรวิทยาศาสตร์และ
คณิตศาสตร์ระดับโรงเรียนที่แพร่หลายไปทั่วโลก สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
(สสวท.) เป็นองค์กรที่ถูกจัดตั้งขึ้นเพื่อให้รับผิดชอบการศึกษาวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ระดับโรงเรียน
จงึ ได้ดำเนนิ การพัฒนาหลกั สูตรคณิตศาสตร์ให้เปลี่ยนแปลงไปจากหลักสูตรเดิมท่ีใช้อยู่ในขณะน้นั หลักสูตร
คณิตศาสตร์ใหม่ นำเสนอการจัดเนื้อหาสาระแบบใหม่ที่ไม่แยกคณิตศาสตร์ออกเป็นสาขาต่าง ๆ และ
กระบวนการเรียนการสอนแบบใหม่ที่เน้นกลยุทธ์ให้นักเรีย นแสดงบทบาทตรงในการเรียนรู้ สร้างกรอบ
แนวคดิ และสร้างความเขา้ ใจแทนการเรยี นจากการบอกเล่าของครูและทำแบบฝึกหัดตามโจทย์ตวั อย่าง การ
พัฒนาหลักสูตร รวมทั้งกิจกรรมการเรียนการสอนและการพัฒนาครู เป็นกระบวนการที่ไม่หยุดนิ่งต้อง
ปรับเปล่ียนตามการเปลี่ยนแปลงในระบบการศึกษา และปรับปรุงแก้ไขตามขอ้ มูลจากการตดิ ตามผลการใช้
หลักสูตรที่ชี้ว่าส่วนใดมีปัญหาในการนำไปใช้ ตลอดจนการปรับเปลี่ยนเพื่อให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงใน
สังคมโลก หลักสูตรคณิตศาสตร์ใหม่ แม้จะนำนวัตกรรมใหม่ๆ เขา้ มาในการเรยี นการสอนคณิตศาสตร์ แต่ก็
ยงั คงเปน็ หลกั สูตรทใี่ หค้ วามสำคญั เฉพาะเน้อื หาวิชา โดยยังไมไ่ ดใ้ สม่ ติ ิในด้านสังคมหรือชวี ติ จริง

วิวัฒนาการหลักสูตรทางการศึกษาของไทย ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2503 ถึงปัจจุบัน ในยุคนี้มีการพัฒนา
หลักสูตรกันอย่างต่อเนื่องและบ่อยมาก เพื่อใหทันกับสถานการณของโลกยุคปจจุบันที่มีการเปลี่ยนแปลง
อยู่างรวดเร็ว มีแผนการศึกษาของชาตเิ กิดขึ้นหลายฉบับ และมกี ารประกาศใชหลักสูตรอยู่หลายคร้ัง และได้
ประกาศใช้พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติพุทธศักราช 2542 ขึ้น และมีหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน

การพฒั นาหลักสูตรคณติ ศาสตร์

51

พุทธศักราช 2544 ใช และได้มีการปรับปรุงหลักนี้ใหมาเป็นหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน
พุทธศักราชการ 2551 ลาสุดได้มีการปรับปรุงหลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง
พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ซึ่งจะได้ใชทั่วประเทศใน
ปการศกึ ษา 2561 และจะครบทกุ ชนั้ ปใี นปีการศกึ ษา 2563

สถานภาพปัจจุบันของการศึกษาคณิตศาสตร์ไทย การประเมินผลนานาชาติและการประเมินผล
ระดับชาติชี้ถึงคุณภาพการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ณ ปัจจุบัน ในระดับที่ไม่น่าพึงพอใจ ผลการประเมิน
นานาชาติล่าสุด TIMSS 2015 คะแนนเฉลี่ยคณิตศาสตร์ของนักเรียนไทย (431) ต่ำกว่าค่าเฉลี่ยนานาชาติ
(500) ประมาณหนึ่งระดับจำนวนนักเรียนไทยที่ระดับความสามารถคณิตศาสตร์แต่ละระดับ มีสัดส่วนต่ำ
กว่าค่าเฉลี่ยนานาชาติทุกระดับ ส่วน PISA ไม่เน้นการประเมินความรู้ตามหลักสูตรที่เรียนปัจจุบันแต่
ประเมิน การรู้เรื่องคณิตศาสตร์ (Mathematical Literacy) ที่เน้นเรื่องสมรรถนะของนักเรียนในการใช้
ความรคู้ ณิตศาสตร์ในชวี ิตจริงเมอื่ ออกจากโรงเรียนไปแลว้ จึงอาจสรปุ ส้นั ๆ วา่ “TIMSS ชปี้ จั จุบัน - PISA ช้ี
อนาคต” สถานภาพ ณ ปัจจุบัน ผลการประเมินทั้ง TIMSS และ PISA ชี้บอกว่าการศึกษาคณิตศาสตร์ของ
ไทยยังอยู่ห่างไกลเป้าหมายแห่งความเป็นเลิศ ในขณะที่ผลการประเมินของประเทศอื่น ๆ ในภูมิภาคเอเชีย
ตะวันออกด้วยกัน เช่น สิงคโปร์ ฮ่องกง เกาหลี และญี่ปุ่น ได้ชี้บอกถึงความเป็นเลิศทางคณิตศาสตร์ของ
ประเทศเหลา่ น้ัน ข้อมูลจากนานาชาติชี้นัยว่าความเป็นเลิศทางคณติ ศาสตร์ไม่ใชส่ ่ิงที่เป็นไปไม่ได้ถ้ามีความ
ตั้งใจจริงที่จะทำ เพราะประเทศในภูมิภาคเดียวกันยังทำได้ อย่างไรก็ตาม ผลการประเมินที่ต่ำของไทย
อาจจะเปน็ ตวั กระตุน้ ท่ดี ีใหแ้ กร่ ะบบการศึกษา ซึง่ นอกจากจะสร้างความท้าทายท่จี ะต้องปรบั ปรงุ แล้ว ยงั ให้
ข้อมลู ท่ีสามารถตรวจสอบหาปัจจัยทส่ี ง่ ผลกระทบทำใหผ้ ลการเรยี นรู้ของนกั เรยี นไม่ประสบความสำเร็จ ผล
การศึกษาของ TIMSS และ PISA ยงั ชีถ้ ึงจดุ ทค่ี วรจะปรบั ปรุงเพ่ือยกระดับคณุ ภาพการศึกษาคณิตศาสตร์ได้
ด้วย

การพฒั นาหลกั สูตรคณติ ศาสตร์