คู่มือการจัดการ สำหรับสถานประกอบกิจการ

คู่มอื การจดั การ

COVID-19สำ� หรบั สถานประกอบกิจการ
จดั ทำ� โดย: สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

ค�ำนำ�

การแพร่ระบาดของเชือ้ ไวรัสท่ที �ำใหเ้ กิดโรค COVID–19 เป็นเรื่องที่ไมม่ ีใครคาดคดิ
มาก่อนว่าจะเกิดการระบาดในวงกว้างไปท่ัวโลก ส่งผลให้มีการเสียชีวิตนับแสนคน และมี
ผลกระทบอยา่ งมหาศาลตอ่ เศรษฐกิจทงั้ ในระดบั ครอบครวั ประเทศ และโลก

อยา่ งไรก็ตาม เรอื่ งการป้องกนั และควบคมุ การไดร้ ับเชอ้ื ไวรสั น้ี ก็ไม่ใชเ่ รือ่ งทีเ่ ปน็
ไปไมไ่ ด้ ยงิ่ เปน็ การดำ� เนนิ การในระดบั สถานประกอบกจิ การดว้ ยแลว้ ถอื วา่ อยใู่ นขอบเขตท่ี
สามารถทำ� ไดไ้ มย่ าก เพราะองคค์ วามรใู้ นเรอื่ งการปอ้ งกนั และควบคมุ ไมไ่ ดอ้ าศยั เทคโนโลยี
ข้ันสูงแต่อย่างใด ความรู้ที่มีอยู่ในปัจจุบันสามารถท่ีจะป้องกันให้ลูกจ้างปลอดภัยจากการ
รับสัมผสั ไดอ้ ย่างแนน่ อน เพยี งแต่ต้องอาศัยความรว่ มมอื อยา่ งจริงจังของนายจ้าง ผบู้ ริหาร
หัวหนา้ งาน และลูกจา้ งที่จะปฏบิ ตั ติ ามมาตรการท่ไี ด้มกี ารเสนอแนะไว้ในคู่มอื น้ี

คู่มอื การจดั การ COVID–19 ส�ำหรบั สถานประกอบกจิ การ ที่ทุกทา่ นเหน็ อยนู่ ี้ ถอื
เปน็ ความภาคภมู ใิ จของสมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)​ทจ่ี ะ
ให้บริการวิชาการแกส่ งั คม โดยเฉพาะสถานประกอบกิจการประเภทตา่ ง ๆ ทัว่ ประเทศ ให้
ไดม้ แี หลง่ ความรใู้ กล้ตวั ท่ีจะน�ำไปประยกุ ตเ์ พ่อื ทำ� ใหผ้ ู้ทำ� งานในสถานประกอบกจิ การนน้ั ๆ
ปลอดภัยจากภัยของเชื้อไวรัสน้ี ท้ังนี้ดว้ ยความรว่ มมอื จากผเู้ ขยี นที่มีความรู้ ความสามารถ
และประสบการณ์ ทงั้ ภาคทฤษฎแี ละภาคปฏบิ ตั ิ ซงึ่ ส.อ.ป.ขอขอบคณุ เปน็ อยา่ งสงู มา ณ ทนี่ ้ี

คู่มือท่ีจัดท�ำขึ้นนี้ มุ่งเน้นให้เจ้าหน้าท่ีความปลอดภัยในการท�ำงาน ระดับวิช าชีพ
และผทู้ ร่ี บั ผดิ ชอบในเรอื่ งน้ี ไดใ้ ชเ้ ปน็ แนวทางในการดำ� เนนิ การกำ� หนดมาตรการปอ้ งกนั และ
ควบคมุ ไมใ่ หล้ กู จา้ งเกดิ การตดิ เชอื้ หรอื ไดร้ บั เชอื้ เขา้ สรู่ า่ งกาย ไปจนถงึ แนวทางทคี่ วรดำ� เนนิ
การเมือ่ พบวา่ มีผ้ตู ดิ เชอื้ ไวรสั น้ขี ้ึนในสถานประกอบกิจการ

เน้อื หาทีน่ ำ� เสนอในแตล่ ะหัวขอ้ มลี กั ษณะเป็นเอกเทศของหัวขอ้ น้ัน ๆ ผ้ทู ตี่ อ้ งการ
ศกึ ษาหรอื ตอ้ งการทำ� ในเรอ่ื งใด กส็ ามารถศกึ ษาหวั ขอ้ นน้ั ๆ ไดท้ นั ที ไมจ่ ำ� เปน็ ทจ่ี ะตอ้ งศกึ ษา
หรอื อ่านไปทลี ะหัวข้อ อยา่ งไรก็ตามหัวขอ้ ต่าง ๆ เหลา่ นก้ี ม็ คี วามเก่ยี วโยง สมั พนั ธ์กัน เร่ิม
ตง้ั แตก่ ารป้องกนั ก่อนเกดิ การติดเชื้อ ไปจนถึงว่าเม่ือตดิ เชอ้ื แล้วจะตอ้ งทำ� อะไรและอย่างไร

ในโอกาสนี้ ส.อ.ป.ขอขอบคุณแหล่งขอ้ มูลตา่ ง ๆ และสถานประกอบกิจการต่าง ๆ
ทผี่ เู้ ขยี นไดน้ ำ� ภาพตา่ ง ๆ มาเผยแพรใ่ นแตล่ ะหวั ขอ้ นบั เปน็ เรอ่ื งทน่ี า่ ยนิ ดที ที่ กุ หนว่ ยงานได้
รว่ มกันทำ� กิจกรรมดี ๆ เพอื่ สงั คม โดยเฉพาะในภาวะท่ีเผชญิ กบั ปญั หาจากไวรัสน้ี

รองศาสตราจารย์สราวธุ สธุ รรมาสา
นายกสมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการท�ำงาน (ส.อ.ป.)

13 เมษายน 2563

คณะกรรมการอำ� นวยการจดั ทำ� คมู่ อื

1. รศ.สราวุธ สธุ รรมาสา นายกสมาคมส.อ.ป.

2. นายกฤษฎา ประเสรฐิ สโุ ข บรษิ ัท เอ็นพซี ี เซฟต้ี แอนด์ เอน็ ไวรอนเมนทอล
เซอร์วิส จาํ กดั

3. นายธวัชชยั ชนิ วิเศษวงศ์ บรษิ ทั 3 เอม็ ประเทศไทย จำ� กดั

4. ผศ.ดร.ไชยนนั ต์ แทง่ ทอง คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

5. นายวรากร เดชะ บรษิ ทั พีทีที โกลบอล เคมคิ อล จำ� กัด มหาชน

6. นายวรี ิศ จริ ไชยภาส บริษทั เอสซจี ี ซเิ มนต-์ ผลติ ภัณฑ์ก่อสรา้ ง จำ� กดั

7. นางสาวทิพวรรณ อังศิริ บริษทั อตุ สาหกรรมทำ� เคร่อื งแกว้ ไทย จำ� กัด มหาชน

8. นายชลาธปิ อนิ ทรมารตุ บริษัท อารท์ ิเลีย คอร์เนอร์สโตน จำ� กัด

9. นายธีระพงษ์ รักษาสงั ข์ บรษิ ัท เอ็นเอส บลูสโคป โค๊ดเตด็ โปรดกั ส์ จำ� กดั

10. นางสาวมาริสา พูลพลบ บริษทั เซฟต้ี แปซิฟกิ (ประเทศไทย) จำ� กดั

11. นายสทิ ธิ์ระพี ชา้ งหมื่นไวย บรษิ ทั ซีพีเอฟ ประเทศไทย จำ� กดั มหาชน

12. นายวิทยา ธาตุบุรมย์ บรษิ ทั ยูนไิ ลฟ์ อนิ เตอรเ์ นชน่ั แนล จ�ำกดั

13. ผศ.สมชาย พรชยั วิวฒั น์ คณะวศิ วกรรมศาสตร์
มหาวิทยาลยั เทคโนโลยีพระจอมเกล้า พระนครเหนือ

14. นายคณาธิศ เกดิ คล้าย ท่ีปรกึ ษาและวทิ ยากรอิสระ

15. นางสาวอรอนงค์ เกตจุ ำ� นงค์ บริษัท ปตท.จำ� กัด (มหาชน)

16. คุณนันทน์ ภสั สาระโภค บริษทั 3 เอ็ม ประเทศไทย จำ� กดั

ออกแบบปก/รปู เลม่ : นายสมพร มเี ครอื

คณะผเู้ ขยี นและเรยี บเรยี งคมู่ อื

นายวีรศิ จิรไชยภาส บริษัท เอสซจี ี ซเิ มนต-์ ผลติ ภัณฑก์ ่อสร้าง จำ� กดั

นายชลาธปิ อินทรมารตุ บริษทั อาร์ทเิ ลยี คอร์เนอร์สโตน จำ� กดั

นางสาวทิพวรรณ อังศริ ิ บริษัท อุตสาหกรรมทำ� เครื่องแก้วไทย จำ� กัด มหาชน

นางสาวณัฐนชิ า​ ทองอว่ ม ที่ปรึกษาและวทิ ยากรอสิ ระ

นายสิงหนาท เมตตาคณุ บริษัท เอ็นพีซี เซฟตี้ แอนด์ เอ็นไวรอนเมนทอล
เซอรว์ ิส จำ� กัด

นายชูศิลป์ นกเด่น บริษัท เอ็นพีซี เซฟต้ี แอนด์ เอ็นไวรอนเมนทอล
เซอรว์ ิส จำ� กดั

นางสาวดวงนภา จันทมิ า บริษัท เอ็นพีซี เซฟตี้ แอนด์ เอ็นไวรอนเมนทอล
เซอร์วสิ จำ� กดั

นายณัฐธญั ละอองทอง บริษัท เอ็นพีซี เซฟตี้ แอนด์ เอ็นไวรอนเมนทอล
เซอรว์ สิ จำ� กดั

นายเทพพร เจรญิ รอย บริษัท เอ็นพีซี เซฟต้ี แอนด์ เอ็นไวรอนเมนทอล
เซอร์วสิ จำ� กดั

นางสาวพรทพิ ย์ สารเช้อื บริษัท เอ็นพีซี เซฟตี้ แอนด์ เอ็นไวรอนเมนทอล
เซอรว์ ิส จำ� กัด

นางทพิ รดา ประสิทธแิ พทย์ บริษัท เอ็นพีซี เซฟตี้ แอนด์ เอ็นไวรอนเมนทอล
เซอร์วสิ จำ� กดั

นายวัฒนา พรหมลาย บริษัท เอ็นพีซี เซฟต้ี แอนด์ เอ็นไวรอนเมนทอล
เซอรว์ สิ จำ� กดั

นางจุฑารตั น์ ไชยมงคล บริษัท เอ็นพีซี เซฟตี้ แอนด์ เอ็นไวรอนเมนทอล
เซอรว์ สิ จำ� กดั

นางสาวพสั ราพร ไพรวลั ย์ ทีมงาน safety free zone

นายสุรสทิ ธ์ิ พลศลิ ป์ ทมี งาน safety free zone

สารบัญ

1. ความรทู้ วั่ ไป ........................................................................................7
2. เสน้ ทางทเี่ ชอื้ ไวรสั โควดิ -19 เขา้ สรู่ า่ งกาย  ...............................................9
3. บทบาทนายจา้ งและผบู้ รหิ าร หวั หนา้ งาน และลกู จา้ ง................................. 10
4. บทบาทเจา้ หนา้ ทคี่ วามปลอดภยั ในการทำ� งาน ระดบั วชิ าชพี ....................... 13
5. การประเมนิ สขุ ภาพตนเอง ................................................................... 17
6. การสอ่ื สารความเสย่ี งกบั ลกู จา้ ง .......................................................... 19
7. การจดั การลกู จา้ งกอ่ นเขา้ สถานทที่ ำ� งาน  ............................................. 22
8. การจดั การลกู จา้ งระหวา่ งการทำ� งาน  .................................................. 22
9. การจดั การลกู จา้ งภายหลงั การเลกิ งาน ................................................. 23
10. การจดั สถานทท่ี ำ� งานเพอื่ การปอ้ งกนั การรบั สมั ผสั
เชอ้ื ไวรสั โคโรนา COVID-19................................................................. 24
11. การจดั สถานทร่ี บั ประทานอาหารเพอื่ การปอ้ งกนั สมั ผสั เชอ้ื ....................... 28
12. การดำ� เนนิ การ กรณพี บวา่ มกี ารสมั ผสั กบั ผตู้ ดิ เชอ้ื หรอื
พนกั งานตดิ เชอ้ื ไวรสั โคโรนา COVID-19................................................ 33
13. แหลง่ ขอ้ มลู และชว่ ยเหลอื ดา้ นสขุ ภาพกรณมี ปี ญั หาเกย่ี วกบั COVID-19...... 37
14. เอกสารอา้ งองิ ................................................................................... 38
15. ภาคผนวก......................................................................................... 38

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

ความรทู้ ั่วไปเก่ยี วกบั
COVID-19

1. ความรู้ท่ัวไป

โรคโควดิ -19 คอื โรคทมี่ สี าเหตจุ ากเชอื้ ไวรสั โคโรนาสายพนั ธใ์ุ หมซ่ งึ่ พบเปน็ ครง้ั แรกใน
เมอื งอู่ฮั่น ประเทศจนี มชี ื่อวา่  โรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 หรือ โควิด-19 (COVID-19) ซ่งึ
ความหมาย “CO” มาจากค�ำว่า Corona, “VI” มาจาก Virus, และ “D” มาจาก
Disease โดยกอ่ นหน้านี้ เรียกโรคดังกล่าววา่ “โรคไวรัสโคโรนาสายพนั ธุ์ใหม่ 2019” หรือ
“2019-nCoV”  ตอ่ มาองคก์ ารอนามยั โลกประกาศชอ่ื ทเ่ี ปน็ ทางการสำ� หรบั ใชเ้ รยี กโรค ทางเดนิ
หายใจทเ่ี กดิ จากไวรัสโคโรนาสายพนั ธ์ใุ หม่วา่ “โควิด-ไนน์ทีน” (Covid-19) เมื่อ 11 กมุ ภาพนั ธ์
2563

ภาพจาก
CDC / Alissa Eckert
& Dan Higgins

7  คู่มือการจัดการ COVID-19 สำ�หรับสถานประกอบกจิ การ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

โรคโควดิ -19 จดั อยใู่ นตระกลู ของเชอื้ ไวรสั โคโรนาซง่ึ ประกอบดว้ ยเชอื้ ไวรสั โคโรนาหลาย
ชนดิ ท่ีกอ่ โรคในคนได้ตัง้ แต่โรคหวัดธรรมดา เชน่ Coronavirus OC43 HKU1 และ 229E เปน็
ชนดิ กอ่ โรคหวดั (Common cold) แตอ่ าจกอ่ โรคทางเดินหายใจสว่ นลา่ งรุนแรงไดใ้ นกล่มุ ผู้ป่วย
เด็กเล็กหรือผู้สูงอายุ ส่วนไวรัส Coronavirus NL63 เป็นเชื้อท่ีก่อโรคหลอดลมฝอยอักเสบ
(Bronchiolitis) ในเดก็ จนถึงไวรัสท่ีสามารถก่อโรคทางเดินหายใจรนุ แรง เช่น เช้อื ไวรัสโคโรนา
ที่ก่อโรคทางเดนิ หายใจตะวันออกกลาง (Middle East Respiratory Syndrome: MERS-CoV)
หรือ เชือ้ ไวรสั โคโรนาทก่ี ่อโรคทางเดินหายใจเฉยี บพลนั รุนแรง (Severe Acute Respiratory
Syndrome: SARS)

ผทู้ ต่ี ดิ เชอื้ ไวรสั โควดิ -19 ประมาณรอ้ ยละ 80 ไมม่ อี าการและอาการแสดงใด ๆ สำ� หรบั
ผทู้ ต่ี ดิ เชอื้ จะแสดงอาการเรม่ิ แรก คอื มไี ข้ ปวดเมอ่ื ย ครนั่ เนอ้ื ครนั่ ตวั ไอแหง้ ๆ บางครงั้ มเี สมหะ
ถ้าอาการรุนแรง จะมีไข้สูงข้ึน การหายใจจะมีอาการเหนื่อยหอบ หรือหายใจล�ำบากเน่ืองจาก
ปอดอกั เสบ

ผลกระทบทเ่ี กดิ ขนึ้ จากโรคโควดิ -19

1) ผลกระทบต่อสุขภาพ ปัญหาจากการติดเชื้อไวรัสนี้ ท�ำให้เกิดผู้ป่วยจ�ำนวนมาก
ขอ้ มลู ล่าสุดจากองคก์ ารอนามยั โลก (WHO) ณ วนั ท่ี 13 เมษายน 2563 พบว่ามจี ำ� นวนผปู้ ่วย
ทงั้ สิ้นประมาณ 1,699,595 คน และจำ� นวนผเู้ สียชีวติ 106,138 คน

2) ผลกระทบต่อเศรษฐกิจ เนื่องจากการแพร่กระจายสามารถผ่านจากคนสู่คน มี
การตดิ เชือ้ เกิดขึน้ ในระยะเวลาทร่ี วดเรว็ มาก ท�ำให้หลาย ๆ ประเทศ ตอ้ งใช้มาตรการที่เข้มข้น
เชน่ การกกั ตวั ผทู้ ตี่ ดิ เชอื้ ไวรสั นหี้ รอื สงสยั วา่ อาจมโี อกาสตดิ เชอ้ื เปน็ ระยะเวลา 14 วนั การหา้ ม
เดนิ ทางออกจากพน้ื ที่ การปดิ สถานทที่ มี่ คี นจำ� นวนมากมารว่ มกจิ กรรม เชน่ สวนสาธารณะ หา้ ง
สรรพสินคา้ รา้ นอาหาร ทำ� บรษิ ทั หา้ งร้าน และพ่อคา้ แมค่ ้าจำ� นวนมากไมส่ ามารถท�ำธุรกิจได้
สง่ ผลกระทบวงกว้างตอ่ เศรษฐกิจของประเทศนนั้ ๆ และต่อเศรษฐกิจโลก

3) ผลกระทบต่อสถานประกอบกิจการ เม่ือพิจารณาในระดับสถานประกอบกิจการ
พบวา่ ผลกระทบทอ่ี าจเกดิ ขน้ึ เชน่ ผลติ ภาพการผลติ ทลี่ ดลงเนอื่ งจากจำ� นวนลกู จา้ งทล่ี ดลง หรอื
เนื่องจากตอ้ งเปล่ียนวิธกี ารทำ� งานเป็น Work from Home และการลดกำ� ลงั การผลติ เนอ่ื งมา
จากยอดการส่ังซ้ือที่ลดลงเป็นจ�ำนวนมาก รวมถึงการจัดงบประมาณเพื่อการจัดสถานที่ท�ำงาน
สถานทพ่ี กั ผอ่ น โรงอาหารใหเ้ ออื้ ตอ่ การปอ้ งกนั การแพรก่ ระจายและการสมั ผสั กบั เชอื้ ไวรสั ฯลฯ

          

8  คู่มอื การจดั การ COVID-19 สำ�หรบั สถานประกอบกิจการ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

2. เส้นทางทีเ่ ช้ือไวรัสโควิด-19 เข้าสรู่ ่างกาย 

ถงึ แมว้ า่ ในขณะทจ่ี ดั ทำ� คมู่ อื การจดั การ COVID-19 สำ� หรบั สถานประกอบกจิ การ มขี า่ ว
จากบางหนว่ ยงานของตา่ งประเทศวา่ การตดิ เชอื้ COVID-19 นี้ อาจตดิ ตอ่ ไดใ้ นลกั ษณะ Airborne
คอื ไวรสั นแ้ี พรก่ ระจายในอากาศ และคนหายใจเขา้ สรู่ า่ งกายไดก้ ต็ าม แตใ่ นขณะนอ้ี งคก์ ารอนามยั
โลก (WHO) และศนู ยค์ วบคมุ โรคแหง่ สหรฐั อเมรกิ า  (CDC) ยงั คงยนื ยนั วา่ การไดร้ บั เชอื้ ดงั กลา่ ว
เขา้ สูร่ ่างกายน้ัน ยงั ไมเ่ กิดขึน้ ในเสน้ ทางการเปน็ Airborne คอื การหายใจไวรัสในอากาศเขา้
สรู่ ่างกาย ยกเวน้ กรณีของบคุ ลากรทางการแพทย์ทีใ่ ช้อปุ กรณท์ �ำใหเ้ กดิ ละอองเทา่ น้นั

1  เสน้ ทางจากการสมั ผสั โดยตรงกับฝอยละออง (Droplet) ของผ้ตู ิดเช้อื (Direct
Droplet Transmission)

เส้นทางนี้ เกิดข้ึนจากการท่ีตัวเราไปอยู่ใกล้ชิด (ในระยะน้อยกว่า 2 เมตร) กับ
ผู้ป่วย หรือผู้ที่มีเชื้อโควิด-19 เมื่อคนเหล่านี้ไอ จาม ออกมา ก็จะมีฝอยละอองประมาณ
3,000 หยดตอ่ การไอหรอื จาม 1 ครัง้ กท็ ำ� ใหเ้ ราที่อยูใ่ กลไ้ ดร้ ับฝอยละอองเขา้ สรู่ ่างกายทาง
จมูก เช่นน้เี รียกเปน็ การสัมผสั หรอื ได้รบั โดยตรง จนทำ� ใหเ้ กดิ การสมั ผสั เช้ือขึ้น นอกจากน้ี
ฝอยละอองดังกล่าว ก็อาจไปติดกับมือ ผวิ หนา้ แขน หรอื ตดิ กบั พื้นโต๊ เก้าอ้ี ฯลฯ ทำ� ให้หาก
มือเราไปสมั ผสั ตามทีก่ ลา่ ว แลว้ มาเช็ดหน้า เช็ดตา เชด็ ปาก ก็จะมโี อกาสท่ีรา่ งกายจะได้รบั
เชอื้ น้เี ขา้ สูร่ า่ งกายได้  เรียกการไดร้ ับแบบนว้ี ่าการได้รับโดยออ้ ม (อ่านขอ้ 2 ต่อไป)

2. เส้นทางการสัมผสั เชื้อแบบทางอ้อม (Indirect Transmission)
เสน้ ทางนเี้ กดิ ขน้ึ จากการสมั ผสั กบั ฝอยละอองสารคดั หลงั่ จากผทู้ ต่ี ดิ เชอื้ ไวรสั โควดิ -19
ที่เกาะอย่ตู ามวัสดุที่เปน็ จุดสัมผสั บอ่ ย ๆ โดยเฉพาะสถานทสี่ าธารณะ รถโดยสารสาธารณะ
เช่น ประตู ลูกบิด โต๊ะ เกา้ อ้ี ราวบันได ลฟิ ท์ พน้ื เสื้อผา้ และร่างกาย  เชน่ การสัมผสั มือ
หยอกลอ้ สมั ผสั ตัวซงึ่ กนั และกัน

9  คู่มอื การจดั การ COVID-19 สำ�หรับสถานประกอบกจิ การ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

การสมั ผัส การกอด อยูใ่ นทีแ่ ออดั

3. บทบาทนายจ้างและผบู้ ริหาร หัวหน้างาน และลกู จ้าง

ต่อไปนีเ้ ปน็ ตวั อยา่ งของบทบาทขอผูม้ สี ว่ นเกยี่ วขอ้ งกบั การจัดการ COVID-19 ภายใน
สถานประกอบกิจการ

1. บทบาทนายจา้ ง

บทบาทที่สำ� คญั และชัดเจนมากของนายจา้ ง คือ
◆ การประกาศนโยบาย แนวทาง และมาตรการปอ้ งกนั การแพรร่ ะบาดของโรคตดิ ตอ่
เช้อื ไวรัส COVID-19 ของสถานประกอบกจิ การ
◆ การกำ� หนดนโยบายการทำ� งานทบี่ ้าน และนโยบายการลาเนือ่ งจากการถกู กกั ตวั
ดว้ ยเหตกุ ารสัมผัสผู้ปว่ ย/ผู้สงสยั ติดเชอื้
◆ ใหค้ วามร่วมมือกบั ภาครฐั ตามมาตรการที่ภาครฐั ก�ำหนด
◆ ดแู ลสวสั ดกิ ารของลกู จา้ ง มาตรการการรกั ษา เยียวยา และลดผลกระทบเพอ่ื ไม่
ใหล้ กู จ้างไดร้ บั ผลกระทบทัง้ ชวี ติ รา่ งกาย จิตใจ และสังคมในการท�ำงาน
◆ พจิ ารณาการจดั ท�ำแผนประคองกิจการ (Business Continuity Plan; BCP) เพ่อื
เตรียมความพรอ้ ม

2. บทบาทของผบู้ ริหาร เชน่ ผ้จู ัดการฝ่ายหรือแผนกตา่ งๆ

◆ เป็นผู้น�ำด้านสุขอนามัยส่วนบุคคลที่ดี  ได้แก่  การล้างมืออย่างถูกวิธี  การสวม
หนา้ กากอนามยั /หนา้ กากผา้   การเวน้ ระยะหา่ งระหวา่ งบคุ คลอยา่ งนอ้ ย 1 เมตร  การทำ� ความ
สะอาดพ้นื ท่กี ารทำ� งานของตนเอง เป็นตน้

◆ การกำ� หนดแนวทางการท�ำงานทบ่ี ้าน และแนวทางการลาเนอื่ งจากการถูกกกั ตวั
ด้วยเหตกุ ารสัมผัสผ้ปู ่วย/ผู้สงสยั ตดิ เชื้อ

10  คู่มือการจดั การ COVID-19 สำ�หรบั สถานประกอบกิจการ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

◆ นำ� แนวทางและมาตรการตา่ ง ๆ ทนี่ ายจา้ งกำ� หนดมาสอื่ สารกบั ผใู้ ตบ้ งั คบั บญั ชา
ให้ชัดเจน เข้าใจ และทัว่ ถงึ

◆ ประเมินความเส่ียงภายในหน่วยงานหรือแผนกที่รับผิดชอบร่วมกับหัวหน้างาน
เจา้ หน้าท่คี วามปลอดภัยในการท�ำงาน ระดบั วิชาชพี หรือแพทย์/พยาบาล (หากม)ี วา่ แผนก
ของตนเองมโี อกาสไดร้ บั เชอื้ จากชอ่ งทางใดไดบ้ า้ ง และดำ� เนนิ การแกไ้ ขหรอื ปอ้ งกนั ใหช้ อ่ งทาง
เหล่านน้ั ไมส่ ามารถแพร่กระจายเชอ้ื มายงั ผปู้ ฏบิ ัตงิ านไดต้ ามหลกั การควบคุมอันตราย ได้แก่

2.1 การจัดการทางหลักวิศวกรรม เชน่
✤ การระบายอากาศให้ความดันภายในห้องเป็นลบ (Negative Pressure)
✤ ติดต้ังเครื่องปรับอากาศชนิดที่มี HEPA Filter เพื่อลดปริมาณเช้ือโรค

ขนาดเล็กในอากาศ
✤ ลา้ งกรองเครอ่ื งปรับอากาศเพอื่ ใหไ้ ดม้ อี ากาศหมุนเวียนที่สะอาดมากข้ึน

2.2 การจดั การทางบริหารจัดการ เช่น
✤ พิจารณา Work from Home ในสว่ นงานทส่ี ามารถทำ� งานท่บี ้านได้
✤ วางแผนการผลติ ใหม(่ ถา้ ทำ� ได)้ หรอื ตอ่ รองกบั ลกู คา้ ขอลดรอบการสง่ สนิ คา้

พิจารณาลดจ�ำนวนคน ลดจ�ำนวนแผนกท่ีตอ้ งมาท�ำงาน  ลดระยะเวลาในการท�ำงาน สลบั คน
มาท�ำงาน หรอื หยุดกิจการช่ัวคราว  14-21 วัน ในช่วงท่ีเชื้อระบาดรุนแรง

✤ วางแผนการจัดระยะหา่ งระหว่างบคุ คล (Social Distancing) สำ� หรบั ภายใน
แผนกและบคุ คลภายนอกแผนกที่ต้องเขา้ มาภายในพ้นื ที่

✤ วางแผนและก�ำหนดให้ทกุ คนทำ� ความสะอาดพน้ื ที่ภายในแผนก
2.3 การจัดการทตี่ วั บุคคล  เช่น 

✤ บังคับใหล้ า้ งมือดว้ ยสบูห่ รือแอลกอฮอลเ์ จล
✤ สวมหน้ากากอนามยั / หน้ากากผา้ ตลอดเวลาทีท่ ำ� งาน

3. บทบาทของหวั หน้างาน หรือผคู้ วบคุมงาน

◆ เป็นผู้น�ำด้านสุขอนามัยส่วนบุคคลท่ีดี ได้แก่  การล้างมืออย่างถูกวิธี  การสวม
หนา้ กากอนามยั /หนา้ กากผา้   การเวน้ ระยะหา่ งระหวา่ งบคุ คลอยา่ งนอ้ ย 1 เมตร  การทำ� ความ
สะอาดพนื้ ทกี่ ารทำ� งานของตนเอง เป็นตน้

◆ สอนสุขอนามัยส่วนบุคคลแก่ผใู้ ตบ้ ังคับบัญชา

11  คู่มอื การจดั การ COVID-19 สำ�หรับสถานประกอบกิจการ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

◆ รว่ มกับผู้บรหิ ารประเมนิ ความเส่ียง และด�ำเนนิ การควบคุม ลดความเส่ียงตาม
ที่วางแผนไว้

◆ หลกี เลยี่ งการออกคำ� สงั่ ใหล้ กู จา้ งเดนิ ทางไปปฏบิ ตั งิ านในพน้ื ทท่ี ม่ี กี ารระบาดหรอื
มคี วามเสย่ี งทจ่ี ะเกดิ การระบาด ตามประกาศของบรษิ ทั แตก่ รณที มี่ คี วามจำ� เปน็ ใหห้ วั หนา้ งาน
ร่วมกับหน่วยงานบุคคลพิจารณาอย่างรอบคอบและระมัดระวัง ในการอนุมัติให้พนักงานเดิน
ทางไปปฏบิ ัตงิ านในพนื้ ท่ดี งั กล่าวนน้ั

◆ ให้หัวหน้างานพิจารณาความเส่ียงของพนักงานและครอบครัวก่อนอนุมัติการลา
หยดุ พกั ผอ่ นประจำ� ปี โดยเฉพาะการลาเพอื่ เดนิ ทางไปหรอื เดนิ ทางผา่ น (Transit) ประเทศหรอื
พน้ื ทที่ ม่ี กี ารระบาดหรอื มคี วามเสย่ี งทจี่ ะเกดิ การระบาด ตามทบ่ี รษิ ทั หรอื หนว่ ยงานรฐั ประกาศ
ให้ทราบ หากลกู จา้ งฝา่ ฝนื โดยการไม่แจง้ การเดินทาง หรือ ให้ข้อมลู อนั เป็นเท็จ บริษัท ถอื ว่า
เป็นการกระทำ� ท่ีผิดวนิ ยั รา้ ยแรง และจะพิจารณาด�ำเนนิ การตามขอ้ บังคับการท�ำงาน และขอ้
กำ� หนดของบริษัท ทเ่ี กย่ี วขอ้ งต่อไป

◆ หัวหน้างานเมื่อทราบ ต้องด�ำเนินการให้พนักงานผู้ที่อยู่ในกลุ่มท่ีอยู่ใกล้ชิดกับ
ลกู จ้างหรือบคุ คลทีส่ งสยั ว่าจะตดิ เช้ือท่านนน้ั ได้แก่ ผูท้ ท่ี ำ� งานด้วยกนั ผู้ที่มกี ารพูดคยุ ผทู้ ี่
รับประทานอาหารรว่ มกัน สังเกตอาการของตน สวมใส่หน้ากากอนามยั หม่ันลา้ งมือ หากมี
อาการไข้ ใหร้ บี พบแพทยแ์ ละแจง้ หนว่ ยงานบคุ คลและผเู้ ชย่ี วชาญดา้ นสขุ ภาพและอาชวี อนามยั
ไดร้ บั ทราบ ขณะเดยี วกนั ใหต้ ดิ ตามขา่ วของพนกั งานหรอื บคุ คลทส่ี งสยั วา่ จะตดิ เชอื้ หากพบวา่
พนกั งานหรอื บคุ คลทส่ี งสยั วา่ จะตดิ เชอ้ื มอี าการปว่ ยใหล้ กู จา้ งกลมุ่ นข้ี ออนญุ าตหวั หนา้ งาน เพอ่ื
Work from  Home ตามแนวทางทบี่ ริษทั ประกาศใหท้ ราบ

◆ หัวหน้างาน ติดตามข่าวของลูกจ้างในการดูแลตนเองหรือบุคคลที่สงสัยว่าจะ
ตดิ เชอ้ื หากพบวา่ ลูกจา้ งหรือบุคคลท่สี งสัยว่าจะติดเช้อื มอี าการปว่ ย เช่น มีไข้ 37.5 องศา
เซลเซียส ไอ เจ็บคอ ให้ส่ังงดเข้ามาปฏิบัติงานในเขตพื้นที่ของบริษัท เป็นการช่ัวคราวและ
ให้แจง้ หน่วยงานบคุ คลทันที เพือ่ เขา้ สู่มาตรการป้องกันและควบคมุ ไวรัสโคโรนา 2019 ต่อไป

◆ ก�ำกับ ควบคุม ดูแล ให้ผู้ใต้บังคับบัญชาปฏิบัติตามแนวทางและมาตรการท่ี
ผู้บริหารและบริษัทก�ำหนด โดยเฉพาะเร่ืองการสวมหน้ากากอนามัย การไม่ใช้มือท่ียังไม่ได้
ท�ำความสะอาดมาสัมผสั ใบหนา้ ดวงตา ปาก จมกู และการล้างมือบอ่ ย ๆ

◆ รายงานผู้บังคับบัญชา หรือผู้ได้รับมอบหมาย กรณีสงสัยว่าพนักงานอาจ
ติดเชือ้ ไวรสั COVID-19

12  คู่มอื การจัดการ COVID-19 สำ�หรบั สถานประกอบกิจการ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

4. บทบาทของพนักงาน

◆ รักษาสุขอนามัยส่วนบุคคล ล้างมืออย่างถูกวิธี  สวมหน้ากากอนามัย / หน้า
กากผ้าเว้นระยะห่างระหว่างบุคคลอย่างน้อย 1 เมตร  และท�ำความสะอาดพ้ืนที่การท�ำงาน
ของตนเอง

◆ ให้ความร่วมมอื และปฎิบตั ิตามท่ผี ู้บงั คับบญั ชาหรือบริษทั กำ� หนด
◆ ไม่น�ำตนเองไปพื้นท่ีเสี่ยงที่มีการแพร่ระบาดเช่น การเข้าร่วมประชุมสัมมนา
กจิ กรรมบันเทงิ   สันทนาการ ผบั บาร์ ตลาด งานประเพณีตา่ งๆ เปน็ ต้น
◆ ห้ามใช้ภาชนะร่วมกัน เช่น ด่ืมน�้ำแก้วเดียวกัน  ช้อนคันเดียวกัน ช้อนกลาง
เป็นตน้
◆ หลกี เลย่ี งการสมั ผสั หรอื คลกุ คลกี บั บคุ คลอน่ื เชน่ การจบั มอื การโอบกอด เปน็ ตน้
◆ เนน้ ดแู ลรักษาความสะอาดส่วนบุคคล เช่น ล้างมือบอ่ ยๆ หรือหลังจากการหยิบ
จับสง่ิ ของตา่ ง ๆ เปน็ ตน้
◆ เมอื่ กลบั ถงึ ทพี่ กั อาศยั อาบนำ�้ ชำ� ระลา้ งรา่ งกายกอ่ น และแยกเสอื้ ผา้ ซกั ทนั ที หลงั
จากกลบั มาจากพ้ืนท่ที ีม่ ีความเสยี่ ง
◆ ลกู จา้ งตอ้ งระบุเหตุผลและความจ�ำเป็นการเดนิ ทางไปตา่ งประเทศ ประเทศท่ีไป
และผา่ น (Transit) และสถานทพ่ี กั ชว่ งทขี่ อลาหยดุ ใหห้ วั หนา้ งานหรอื หนว่ ยงานบคุ คลรบั ทราบ
ลว่ งหนา้ อย่างนอ้ ย 1 วันท�ำการ
◆ สังเกตอาการของตัวเอง หากทราบวา่ ตนเองมคี วามเสย่ี ง เชน่ มีไข้ 37.5 องศา
เซลเซียส ไอ เจ็บคอ ใหร้ บี พบแพทย์ และแจ้งหวั หน้างาน หรอื หนว่ ยงานบคุ คลทนั ที เพอื่ เขา้
สู่มาตรการปอ้ งกันและควบคุม COVID-19 ตอ่ ไป

✤ ไม่ปกปิดข้อมูลแกบ่ รษิ ัท  หากไปพื้นทีเ่ ส่ยี งทมี่ กี ารแพร่ระบาด หรือสมั ผสั
กลมุ่ เสย่ี งคนท่ตี ดิ เชือ้

✤ ยอมรับกฎ กติกา ปฎิบัติตามแนวทางและมาตรการตามที่บริษัทก�ำหนด
อย่างเครง่ ครดั

4. บทบาทเจ้าหน้าที่ความปลอดภัยในการท�ำงาน ระดับ
วิชาชพี

ตามกฎกระทรวงก�ำหนดมาตรฐานในการบริหารและการจัดการด้านความปลอดภัย
อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการท�ำงาน พ.ศ. 2549  ได้ก�ำหนดให้เจ้าหน้าที่ความ
ปลอดภยั ในการทำ� งาน ระดับวิชาชีพ มหี นา้ ท่ีในวิเคราะห์แผนงาน โครงการ รวมทัง้ เสนอแนะ
ของหน่วยงานต่าง ๆ 

13  คูม่ อื การจัดการ COVID-19 สำ�หรับสถานประกอบกิจการ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

นอกจากนี้ยังก�ำหนดให้ท�ำการเสนอแนะมาตรการความปลอดภัยในการท�ำงานต่อ
นายจา้ ง การวิเคราะห์งานเพ่ือชบ้ี ง่ อนั ตราย รวมทัง้ กำ� หนดมาตรการปอ้ งกนั หรือขน้ั ตอนการ
ท�ำงานอย่างปลอดภัยเสนอต่อนายจ้าง  ในสถานการณ์ท่ีมีการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัส
โคโรนา 2019 ทั่วโลก รวมท้ังประเทศไทยในขณะนี้ เจ้าหนา้ ทค่ี วามปลอดภยั ในการทำ� งาน
ระดับวชิ าชีพ จงึ เปน็ ผ้มู ีบทบาทสำ� คญั ในการจดั ท�ำแผนปอ้ งกันการแพรร่ ะบาดของโรคตดิ เช้ือ
ไวรัสโคโรนา 2019 สำ� หรับองค์กรเพือ่ นำ� เสนอต่อนายจา้ ง โดยประกอบดว้ ยแนวทางดงั น้ี

1. การชบ้ี ่งอนั ตราย ประเมินกลมุ่ Low-Medium-High Risk

จะต้องพิจารณาถึงระดับของความเสี่ยงของพนักงานท่ีปฏิบัติงานอยู่ในองค์กรทุกคน
โดยมแี นวทางการพิจารณาดงั นี้

1. พนักงานจะได้รับสัมผัสเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 จากที่ไหน อย่างไร ภายใน
สถานประกอบกิจการ

✤ พ้ืนทีส่ าธารณะ ลกู คา้ เพื่อนร่วมงาน
✤ ผู้ปว่ ยหรอื พนกั งานท่อี ยู่ในกลุม่ เส่ยี งสงู ตอ่ การตดิ เช้อื
2. พนกั งานได้รับสมั ผัสเชอ้ื ไวรัสโคโรนา 2019 จากทีบ่ า้ นและชุมชน
3. ความเส่ยี งทีเ่ กดิ จากลกั ษณะสว่ นบคุ คล เชน่ ผูส้ งู อายุ ผมู้ โี รคเรื้อรัง ผูต้ ง้ั ครรภ์
เปน็ ตน้
ท้ังนี้การแบ่งระดับความเส่ียงจากการติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 สามารถแบ่งเป็น
4 ระดบั ดงั นี้

1. ความเสย่ี งระดบั สงู มาก (Very High Exposure Risk) ได้แก่ กลมุ่ ท่มี ีการ
สมั ผสั ทท่ี ราบชดั เจนหรอื สงสยั วา่ ไดร้ บั การตดิ เชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 จากแหลง่ แพรเ่ ชอ้ื โดยตรง
จากการให้การรักษาทางการแพทย์ พนักงานกลุม่ นี้ไดแ้ ก่ พนกั งานดา้ นการแพทย์ เช่น หมอ
พยาบาล เป็นตน้

14  คู่มือการจัดการ COVID-19 สำ�หรับสถานประกอบกจิ การ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

2. ความเสย่ี งระดับสูง (High Exposure Risk) ไดแ้ ก่ กลุ่มทม่ี ีการสัมผสั ทท่ี ราบ
ชัดเจนหรอื สงสยั วา่ ได้รบั การติดเชอ้ื ไวรัสโคโรนา 2019  จากแหล่งแพร่เชือ้ โดยตรง พนักงาน
กลุ่มนไี้ ด้แก่ พนักงานดา้ นการแพทย์ เช่น หมอ พยาบาล ท่ีเข้าไปในสนบั สนนุ การรักษาใน
หอ้ งผปู้ ่วย เปน็ ตน้

3. ความเส่ียงระดบั ปานกลาง (Medium Exposure Risk) ไดแ้ ก่ พนักงานทีม่ ี
โอกาสสมั ผสั กบั บคุ คลทต่ี ดิ เชอ้ื ไวรสั โคโรนา 2019 ในระยะหา่ งไมเ่ กนิ 2 เมตร เชน่ การสมั ผสั
กบั ลกู ค้าหรอื เพอื่ นรว่ มงานท่ีเดินทางมาจากตา่ งประเทศ เป็นต้น หรอื มีโอกาสไดร้ บั เชื้อจาก
การทำ� งานในพ้นื ทแ่ี ออัด หรือมีพนักงานเป็นจ�ำนวนมาก เชน่ ในสำ� นักงาน ในไลน์การผลติ
เป็นตน้

4. ความเส่ยี งต่�ำ (Lower Exposure Risk) ไดแ้ ก่ พนักงานท่ีไมไ่ ดม้ ีการสัมผัส
กับบคุ คลท่ปี ว่ ย หรอื ผูท้ ีส่ งสัยว่าปว่ ยด้วยโรคตดิ เช้อื ไวรัสโคโรนา 2019

2.  การจัดท�ำแผนปอ้ งกันและตอบสนองต่อโรคตดิ เชอื้ ไวรัสโคโรนา 2019

แผนปอ้ งกนั และตอบสนองตอ่ โรคตดิ เชอ้ื ไวรสั โคโรนา 2019 จะตอ้ งพจิ ารณาใหเ้ หมาะ
สมกับระดับของความเส่ียงของพนักงานท่ีปฏิบัติงานอยู่ในองค์กรทุกคน โดยมีแนวทางการ
พจิ ารณาดังน้ี

โดยมีมาตรการในการจัดการกับความเสยี่ งเหล่าน้ัน ดงั นี้
1. จัดท�ำมาตรการป้องกันการติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 เบื้องต้น การป้องกัน
การติดเช้ือของพนักงานโดยม่งุ เนน้ ท่ีมาตรการปอ้ งกนั ที่เหมาะสม โดยการนำ� ระบบการสรา้ ง
สขุ อนามัยทด่ี ีและวธิ ีการควบคมุ ซึง่ ประกอบดว้ ย
1.1 สง่ เสรมิ ใหม้ กี ารลา้ งมอื อยา่ งสมำ�่ เสมอ และจดั เตรยี มสถานทลี่ า้ งมอื สำ� หรบั
พนักงาน  ลูกค้า และผู้เย่ียมชม หากไม่สามารถจัดเตรียมที่ล้างมือได้ให้จัดหาเจลล้างมือ
แอลกอฮอล์ท่ีมีสว่ นผสมของแอลกอฮอลอ์ ย่างน้อย 70%
1.2 ส่งเสริมใหพ้ นกั งานอยทู่ บ่ี า้ นหากพบว่าไม่สบาย
1.3 สง่ เสริมวิธปี ฏบิ ัตกิ รณที ่ีไอและจามอยา่ งถูกต้อง
1.4 จดั เตรยี มกระดาษชำ� ระและถงั ขยะทเี่ พยี งพอสำ� หรบั พนกั งาน ลกู คา้ และ
ผู้เย่ยี มชม
1.5 เสนอผู้บริหารในการก�ำหนดนโยบายการท�ำงานผ่านระบบสื่อสาร
(Telecommuting)เพื่อเพิ่มระยะห่างระหว่างพนักงานซ่ึงจะท�ำให้เกิดความปลอดภัยจากการ
ตดิ เชอ้ื

15  คู่มอื การจดั การ COVID-19 สำ�หรับสถานประกอบกจิ การ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

1.6 ประชาสมั พนั ธ์ใหพ้ นักงานไมใ่ ชอ้ ปุ กรณส์ �ำนกั งานร่วมกัน เชน่ โทรศัพท์
โตะ๊ หรือ เคร่ืองมืออ่ืน ๆ ของพนักงานคนอ่ืน ซ่งึ ง่ายตอ่ การได้รบั เชือ้

1.7 การทำ� ความสะอาดพน้ื ทท่ี ำ� งาน พนื้ ผวิ สมั ผสั ตา่ งๆ อปุ กรณใ์ นการทำ� งาน
อยา่ งสมำ�่ เสมอ

2. น�ำเสนอนโยบายและข้นั ตอนปฏบิ ตั ิในการชบี้ ่งและแยกตัวบคุ คลท่ีปว่ ย
2.1 ท�ำการช้ีบง่ และแยกตวั ผทู้ ่มี คี วามเสี่ยงจากการสัมผสั เช้ือทนั ที
2.2 ให้ความรู้แก่พนักงานเพื่อเฝ้าระวังตนเองจากโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา
2019
2.3 จัดทำ� ระบบการรายงานการเฝา้ ระวังการเจ็บป่วยของพนักงาน
2.4 จ�ำกัดการติดเชื้อโดยให้พนักงานที่มีอาการป่วยด้วยโรคติดเช้ือไวรัส
โคโรนา 2019 สวมใสห่ น้ากากอนามยั และให้แยกตัวเองอย่ใู นทพี่ กั อาศยั ของตน
2.5 ปกป้องพนักงานจากการสัมผัสกับผู้ป่วยโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019
โดยใชห้ ลกั วศิ วกรรม การบรหิ ารจดั การ และอุปกรณ์ปอ้ งกันอนั ตรายสว่ นบุคคล โดยรกั ษา
ระยะหา่ งอย่างน้อย 2 เมตร

3. การสือ่ สารเพื่อปอ้ งกันการตดิ เชือ้ โรคตดิ เชือ้ ไวรัสโคโรนา 2019

1. ใหพ้ นกั งานทปี่ ว่ ยพกั อยูท่ บ่ี ้าน
2. พนักงานทราบถงึ แนวปฏบิ ตั ิทช่ี ัดเจนในการปฏิบัตติ นท่บี า้ นในกรณที ป่ี ว่ ย
3. มีนโยบายท่ีอนุญาตให้พนักงานดูแลผู้ป่วยท่ีเป็นบุคคลในครอบครัวได้ในภาวะ
ที่มกี ารระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019
4. ท�ำการส่ือสารเพ่ือให้ม่ันใจว่าพนักงานทราบแนวทางปฏิบัติท่ีชัดเจนในช่วงที่
เกิดการระบาดของโรคตดิ เชื้อไวรสั โคโรนา 2019

4. การควบคุมสถานท่ปี ฏบิ ตั งิ าน

1. การควบคุมทางวิศวกรรม (Engineering Controls)
✤ การติดตั้งระบบ Air Filter
✤ การเพิม่ การระบายอากาศในสถานทที่ �ำงาน
✤ การตดิ ตง้ั ม่านกน้ั ตา่ งๆ เพ่ือป้องกนั ละอองจากการไอและจาม

16  คมู่ อื การจดั การ COVID-19 สำ�หรับสถานประกอบกิจการ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

✤ มีระบบ Drive-through สำ� หรับลูกค้าที่เข้ามาใชบ้ ริการ
✤ การจดั ห้องทีม่ แี รงดันเปน็ ลบ (Negative pressure ventilation) สำ� หรบั ห้อง
เพื่อใช้ในการแยกตัวพนักงาน
2. การบริหารจัดการ (Administrative Controls)
✤ การส่งเสรมิ ใหพ้ นกั งานที่ปว่ ยอย่ทู ีบ่ ้าน
✤ ลดการสัมผัสระหว่างพนักงาน ลูกค้า โดยเปลี่ยนเป็นการประชุมทางไกล
แทน
✤ ลดการทำ� งานของคนในองคก์ รโดยจัดตารางการท�ำงานใหม่
✤ จดั ทำ� แผนการสื่อสารในกรณฉี ุกเฉนิ จากโรคระบาด
✤ จัดอบรมให้ความรู้แก่พนกั งานเก่ยี วกับโรคติดเชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 และ
การใชอ้ ุปกรณป์ อ้ งกนั อันตรายส่วนบคุ คล
✤ สง่ เสริมสขุ อนามยั สว่ นบุคคล โดยเน้นการล้างมือบ่อย ๆ
3. อปุ กรณป์ อ้ งกนั อนั ตรายสว่ นบคุ คล (Personal Protective Equipment :PPE)
✤ การเลอื กอุปกรณ์ PPE จะต้องข้นึ อยู่กับอนั ตรายที่พนกั งานได้รบั สัมผัส
✤ สามารถใส่ไดก้ ระชับและมกี ารทดสอบความกระชับอยา่ งสม่�ำเสมอ
✤ มีการตรวจสอบและบำ� รุงรักษา

5. การประเมนิ สุขภาพตนเอง

สำ� หรบั ผทู้ สี่ งสยั วา่ ตนเองตดิ เชอ้ื ไวรสั โคโรนา 2019  หรอื ไม่ สามารถประเมนิ สขุ ภาพ
ตนเอง โดยการตอบแบบคดั กรองตนเอง เพอ่ื ประเมนิ ระดบั ความเสย่ี งของการตดิ เชอ้ื โรคไวรสั
โคโรนา 2019 หรอื ไม่ โดยการตอบ ใช่ หรือ ไม่ใช่ ในค�ำถามตอ่ ไปน้ี

17  คู่มอื การจดั การ COVID-19 สำ�หรบั สถานประกอบกิจการ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

ในช่วง 14 วันก่อนหน้า ทา่ นมีประวัตเิ สี่ยงต่อการติดเช้อื ไวรสั โคโรนา 2019 หรือ
ไม่ ดังน้ี

1. ท่านเดินทางหรืออยู่อาศัยในพ้ืนท่ีที่มีรายงานการระบาดต่อเน่ืองของโควิด-19
ใน 14 วนั ที่ผา่ นมา (พื้นทที่ ีม่ รี ายงานการระบาดตอ่ เนื่องของโรคติดเชอ้ื ไวรัสโคโรนา 2019
ได้แก่ สาธารณรัฐประชาชนจนี ฮ่องกง มาเก๊า เกาหลีใต้ อิตาลี อิหร่าน ฝร่งั เศส สเปน
สหรฐั อเมรกิ า สวติ เซอรแ์ ลนด์ นอรเ์ วย์ ญป่ี นุ่ เดนมารก์ เนเธอรแ์ ลนด์ สวเี ดน องั กฤษ เยอรมนี
ออสเตรยี เบลเยยี ม มาเลเซยี แคนาดา โปรตเุ กส บราซลิ เชก็ เกยี อสิ ราเอล ออสเตรเลยี เกาะ
ไอรแ์ ลนด์ ปากสี ถาน ตรุ กี ชลิ ี ลกั เซมเบริ ก์ เอกวาดอร์ กรซี ฟนิ แลนด์ ฯลฯ และจงั หวดั ตา่ ง ๆ
ทร่ี ฐั บาลประกาศ)

✤ (ใช/่ ไม่ใช่)
2. ท่านเป็นผู้ท่ีประกอบอาชีพท่ีสัมผัสใกล้ชิดกับนักท่องเท่ียวต่างชาติสัมผัสใกล้ชิด
หมายถึง ได้สนทนากันในระยะนอ้ ยกวา่ 1 เมตร และนานมากกว่า 5 นาที หรือถกู ไอ/จามใส่
โดยไม่มกี ารป้องกันเช่นใส่หน้ากากอนามัย

✤ (ใช่/ไมใ่ ช)่
3. มปี ระวตั ิใกล้ชดิ หรือสัมผัสกบั ผปู้ ว่ ยเขา้ ขา่ ยหรอื ยนื ยนั โรค

✤ (ใช่/ไมใ่ ช)่
4. มีผู้ที่อยู่อาศัยร่วมบ้านเดินทางกลับมาจากพื้นท่ีที่มีรายงานการระบาดของโรค
(พื้นท่ีระบาดระบไุ ว้ดา้ นบน)

✤ (ใช/่ ไม่ใช่)
5. เปน็ บคุ ลากรทางการแพทยห์ รอื สาธารณสขุ ทส่ี มั ผสั กบั ผปู้ ว่ ยเขา้ เกณฑส์ อบสวน

✤ (ใช/่ ไมใ่ ช่)
6. มีไข้สงู   37.5 องศา ขน้ึ ไป หรอื รสู้ กึ ว่ามีไข้ หรอื ไม่

✤ (ใช/่ ไม่ใช่)
7. ทา่ นมีอาการดังตอ่ ไปน้ีหรอื ไม่ (เลอื กได้มากกว่า 1 ขอ้ )

✤ ไอ
✤ มนี ้ำ� มกู
✤ เจ็บคอ
✤ หายใจลำ� บาก หอบเหนื่อย
✤ (ใช่/ไม่ใช่)

18  คู่มอื การจดั การ COVID-19 สำ�หรบั สถานประกอบกิจการ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

8. ในสถานทท่ี า่ นทไี่ ปประจำ� คนทส่ี นทิ ใกลช้ ดิ กบั ทา่ น มอี าการ ไข้ ไอ นำ้� มกู เสมหะ
มากกว่า 5 คน พรอ้ มๆ กัน ในชว่ งเวลาภายใน 1 สปั ดาห์หรอื ไม่

✤ (ใช่/ไมใ่ ช)่ กร
หากมีค�ำตอบว่า “ใช่” ก็หมายถึงว่ามีความเส่ียงที่ต้องปรึกษากับผู้รับผิดชอบด้าน
สุขภาพในสถานประกอบกิจการตอ่ ไป

6. การสือ่ สารความเสย่ี งกับลกู จ้าง

1. Social Distancing

ค�ำว่า Social Distancing หมายถึง การเว้นระยะห่างจากคนอื่นๆ รวมไปถึงคนใน
ครอบครัว และลดกิจกรรมทางสังคมในพ้ืนท่ีสาธารณะที่มีผู้คนจ�ำนวนมาก เพ่ือลดการแพร่
กระจายของโรคติดตอ่ ตา่ งๆ โดยเฉพาะโรคในระบบทางเดนิ หายใจ โดยแยกตัวเองอย่ภู ายใน
บา้ นหรือทพี่ ักในระยะเวลาหนึ่ง เพื่อลดความเสย่ี งในการแพรเ่ ช้ือใหผ้ อู้ ่ืน

นอกจากน้ี ในช่วงทมี่ ีการระบาดของโรคใด ๆ กค็ วรทงิ้ ระยะห่างทางสงั คมในการอยู่
รว่ มกันในพ้นื ทีท่ ี่มีผู้คนหนาแนน่ เชน่ โรงเรียน ขนส่งสาธารณะ บริษทั ขนาดใหญ่ งานอเี วนต์
หรอื พน้ื ท่ีใด ๆ ก็ตามทีม่ ผี คู้ นมาอยูร่ วมกันเป็นจ�ำนวนมาก เพราะจดั เป็นสภาพแวดลอ้ มท่เี ออื้
ต่อการระบาดของโรคติดต่อได้

19  คูม่ อื การจัดการ COVID-19 สำ�หรบั สถานประกอบกจิ การ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

2. แนวทางปอ้ งกันการตดิ เช้ือไวรัสโคโรนา 2019สายพนั ธุ์ใหม่ ดว้ ยหลกั การ
Social Distancing

◆ หลกี เลยี่ งการใกลช้ ดิ กบั ผปู้ ว่ ยทมี่ อี าการไอ
จาม น้�ำมูกไหล เหนอ่ื ยหอบ เจบ็ คอ

◆ เวน้ ระยะหา่ งระหวา่ งบคุ คล ทป่ี ลอดภยั คอื
6 ฟุต หรอื 2 เมตร (อยา่ งนอ้ ยทสี่ ดุ 1 เมตร) เพราะ
เป็นระยะปลอดภัยที่ฝอยละอองน�้ำลายไม่กระเด็นถึงคู่
สนทนา ถา้ หลกี เลีย่ งไมไ่ ด้ ตอ้ งคยุ กันแบบใกล้ ๆ กต็ อ้ ง
ใช้หนา้ กากอนามยั

◆ ล้างมือให้สม�่ำเสมอด้วยสบู่ โดยใช้เวลา
ฟอกสบู่นานไม่ต่�ำกว่า 20 วินาที หรือใช้แอลกอฮอล์
เจลล้างมือ ท่ีมีปริมาณความเข้มข้นของแอลกอฮอล์ไม่
ต่�ำกวา่ 70% (ไมผ่ สมน้�ำ)

◆ งดจับตา จมกู ปาก และข้าวของเคร่อื งใช้
สว่ นตวั ตา่ ง ๆ เช่น โทรศพั ท์มอื ถอื กระเป๋า ฯลฯ ขณะ
ท่ีไม่ได้ล้างมือ

◆ กรณีท่ีต้องใช้กระดาษช�ำระหรือทิชชู่ขณะ
ไอหรือจาม รวมถึงการทิ้งหน้ากากอนามยั ให้มว้ นพบั
แล้วใส่ในถุงขยะท่ีปิดสนิท เพ่ือป้องการเช้ือโรคแพร่
กระจาย หลงั จากนน้ั ล้างมอื ใหส้ ะอาดทนั ที

20  คมู่ อื การจดั การ COVID-19 สำ�หรบั สถานประกอบกจิ การ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

◆ หลีกเล่ียงสถานที่ชุมชน เช่น ห้างสรรพ
สนิ คา้ โรงภาพยนตร์ สนามกฬี า รวมไปถงึ เลย่ี งกจิ กรรม
ที่มีคนแออดั เชน่ งานอีเวนต์ ประชุม สัมมนา หรอื งาน
คอนเสิรต์ เป็นต้น

◆ ลดการประชุมกันในห้องที่มีเก้าอ้ีจ�ำนวน
มากเรียงติดกัน ถ้าต้องประชุมควรเว้นระยะห่างตาม
ที่ก�ำหนดคืออย่างน้อย 1 เมตร หรือแนะน�ำให้ใช้การ
ประชุมทางไกลผ่านอินเตอร์เน็ตหรือช่องทางออนไลน์
อ่ืน ๆ เพอ่ื ลดความเสยี่ ง

◆ สวมหน้ากากอนามัยทุกครั้งเม่ืออยู่ในท่ี
สาธารณะ หากจำ� เป็นต้องอยู่ในพ้นื ทีส่ าธารณะ (ซงึ่ ไม่
ควรอย่างยงิ่ ) จะต้องปอ้ งกันตัวเองอย่างรัดกุมมากท่สี ดุ
สวมหน้ากากใหค้ ลุมปดิ จมกู ปาก คาง และใหข้ ยับให้
พอดกี ับใบหนา้

      
◆ ระมัดระวังการสัมผัสพ้ืนผิวท่ีไม่สะอาด
และอาจมีเช้ือโรคเกาะอยู่ รวมถึงส่ิงที่มีคนจับบ่อยครั้ง
เชน่ ที่จับบน BTS, MRT, Airport Link ท่ีเปดิ -ปิดประตู
ในรถ กลอนประตตู ่าง ๆ ก๊อกน้ำ� ราวบันได ฯลฯ
  
◆ หลกี เล่ยี งการนงั่ รับประทานอาหารในรา้ น
ที่มีคนจ�ำนวนมาก แนะน�ำให้ส่ังกลับบ้าน ถ้าต้องรับ
ประทานทรี่ า้ น ควรเวน้ ทนี่ ง่ั ใหห้ า่ งจากบคุ คลอน่ื หรอื ทำ�
อาหารรบั ประทานเองท่ีบ้าน เป็นอีกช่องทางหนง่ึ ในการ
ดแู ลตวั เองและปอ้ งกนั เชอ้ื จากบคุ คลภายนอกครอบครวั

21  คู่มอื การจดั การ COVID-19 สำ�หรับสถานประกอบกิจการ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

◆   ในสถานประกอบการหรือบางบริษัทลด
การเขา้ งานในออฟฟิศ โดยให้ท�ำงานท่ีบา้ น Work from
Home และตดิ ตอ่ ท�ำงานผ่านระบบออนไลน์

7. การจดั การลูกจา้ งกอ่ นเขา้ สถานทท่ี ำ� งาน 

◆ นายจ้างควรจัดให้มีการคัดกรองการมาจากพ้ืนที่เส่ียงของพนักงาน อาทิ
ต่างประเทศ พื้นท่เี สี่ยงในประเทศ (สนามมวย,โรงมหรสพ,สถานทีบ่ รกิ ารตา่ งๆ) เป็นตน้

◆ นายจ้างควรสนับสนนุ ใหม้ ีการกำ� หนดนโยบาย Work from Home และมกี าร
สนบั สนุนให้มกี ารท�ำงานทางไกลผ่านระบบเทคโนโลยีสารสนเทศตา่ ง ๆ

◆ นายจา้ งควรสง่ เสรมิ พนกั งานไมใ่ ชร้ ะบบขนสง่ สาธารณะซง่ึ เปน็ แหลง่ แพรก่ ระจาย
ของเชือ้ โรคไดง้ ่าย  

◆ นายจ้างควรมีการจัดรถรับส่งพนักงานโดยค�ำนึงถึงระยะห่าง
ระหวา่ งบุคคล (Social Distancing) อย่างนอ้ ย 1 เมตร

◆ นายจา้ งควรใหพ้ นกั งานมกี ารคดั กรองตนเอง เบอ้ื งตน้ ดว้ ยการ
วัดอณุ หภมู ริ ่างกาย (ไม่สูงกวา่ 37.5 องศาเซลเซียส) หรือไมม่ อี าการโรค
ก่อนข้ึนรถบริการของสถานประกอบการและให้พนักงานหยุดพักผ่อนหาก
มีขอ้ บง่ ช้ีว่ามคี วามเสีย่ งในการตดิ เชอ้ื ไวรสั COVID-19

◆ นายจ้างควรจัดให้มีแอลกอฮอล์ฆ่าเชื้อบริการ และ
หนา้ กากบรกิ าร เมอ่ื ใชร้ ถบรกิ ารของสถานประกอบการ

◆ นายจ้างควรจัดการให้มีความถึ่ในการท�ำความสะอาด
รถบริการของสถานประกอบการ

8. การจดั การลูกจ้างระหว่างการท�ำงาน 

◆ นายจา้ งควรตรวจสอบใหม้ ี “การเวน้ ระยะหา่ งระหวา่ งบคุ คล”
หรือ “Social Distancing” ในระยะ 1-2 เมตร ในสถานประกอบการ


◆ นายจา้ งควรตรวจสอบใหม้ น่ั ใจวา่ พนกั งานสวมใสห่ นา้ กากเพอ่ื
ปอ้ งกนั ฝอยละอองขนาดใหญ่ (Droplet) ไมว่ า่ จะเปน็ หนา้ กากผา้ มสั ลนิ หรอื
หน้ากากอนามัยทางการแพทย์ (Surgical Mask)

22  คูม่ อื การจดั การ COVID-19 สำ�หรับสถานประกอบกจิ การ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

◆ นายจ้างควรตรวจสอบให้ม่ันใจว่าพนักงานปฏิบัติตามสุข
อนามัยท่ดี ีเพือ่ ป้องกนั การตดิ เช้ือจากบุคคลสู่บุคคลในสถานท่ีท�ำงาน พน้ื ที่
รับประทานอาหาร และพื้นท่ที ี่ใชร้ ว่ มกนั ของพนักงาน

◆ นายจ้างควรก�ำหนดมาตรการให้ลูกจ้างท�ำความสะอาดพ้ืนที่
ปฏิบตั ิงานทร่ี บั ผิดชอบ อุปกรณก์ ารทำ� งานส่วนตวั เชน่ โต๊ะ โทรศัพท์ และ
อปุ กรณ์ในการทำ� งานต่าง ๆ

◆ นายจ้างควรก�ำกับดูแลให้มีการรักษา 5ส ในพื้นที่อย่าง
ตอ่ เนอื่ ง

◆ หากลูกจ้างมไี ข้ระหว่างวัน นายจ้างควรมีมาตรการในการสง่
ต่อพนกั งานไปพักผอ่ นในกรณที ่ีเจบ็ ป่วยปกติ และมมี าตรการนำ� พนกั งาน
ท่สี งสยั วา่ จะป่วยจาก COVID-19 ส่งโรงพยาบาล พรอ้ มท้งั ควรจัดหาพื้นท่ี
พักรอรถพยาบาลทีป่ ลอดภยั และไมท่ �ำให้เกดิ การแพรก่ ระจายโรคได ้



9. การจดั การลกู จ้างภายหลงั การเลิกงาน

◆ นายจ้างควรก�ำหนดมาตรการให้ลูกจ้างท�ำความสะอาดพ้ืนท่ีปฏิบัติงานที่รับผิด
ชอบหลงั เลิกงาน

◆ นายจา้ งควรจดั มาตรการดา้ นสขุ อนามยั เชน่ การถอดชดุ ปฏบิ ตั งิ านเพอื่ ทำ� ความ
สะอาดเพอื่ ลดโอกาสในการน�ำเชื้อไปปนเปื้อนกบั ผอู้ ยูอ่ าศัยรว่ มกัน

◆ นายจา้ งควรมีขนั้ ตอนการท้งิ หน้ากากอนามยั ใหถ้ กู วิธี

23  คู่มอื การจดั การ COVID-19 สำ�หรับสถานประกอบกจิ การ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

◆ นายจา้ งควรจดั ทำ� ระบบการรายงานผลสขุ ภาพของพนกั งาน หากมไี ขห้ รอื อาการ
โรค หลงั จากเลกิ งานไปแล้ว และควรมรี ะบบการรายงานการเจบ็ ป่วยมายังหวั หนา้ งาน

◆ นายจ้างควรจัดท�ำระบบการรายงานการเดินทางของพนักงานกรณีเดินทางไป
ต่างจงั หวดั หรอื การเดินทางไปพนื้ ที่เสยี่ ง เพื่อสามารถสอบกลบั ได้หากพบการเจบ็ ปว่ ยหรือ
การตดิ Covid-19 ในภายหลงั

10. การจัดสถานท่ีท�ำงานเพ่ือการป้องกันการรับสัมผัส
เชื้อไวรสั โคโรนา COVID-19

ในหอ้ งสำ� นักงาน

ในกรณีที่ไม่สามารถจัดให้พนักงาน ท�ำงานแบบ Work From Home ได้ บริษัท
ควรมีการจัดการภายในสำ� นักงาน ดังน้ี

1. ปรบั ระยะ หรอื เวน้ ระยะหา่ งระหว่างโตะ๊ ท�ำงานของพนกั งาน อย่างนอ้ ย 1 เมตร
2. กรณที ไ่ี มส่ ามารถปรบั ระยะหา่ ง หรอื เวน้ ระยะได้ ควรใชฉ้ ากกนั้ เพื่อลดการแพร่
กระจายและลดการสัมผัสระหวา่ งกนั
3. กรณีท่ีต้องมีการติดต่อระหว่างบุคคล ควรมีการกำ� หนดระยะห่าง ไม่ให้ใกล้ชิด
กนั เกนิ ไป
4. ควรใช้เจลแอลกอฮอลล้างมือทุกครั้งก่อนรับ-ส่งเอกสาร ส่ิงของ จากบุคคล
ภายนอก
5. เน้นการใช้อุปกรณ์ แก้วน�้ำ จาน ชาม ช้อน-ส้อม ของส่วนบุคคล ลดการใช้
อปุ กรณร์ ว่ มกัน
6. หม่นั ท�ำควรสะอาดพ้ืนที่ โต๊ะ เกา้ อ้ี คอมพวิ เตอร์ โทรศัพท์ ดว้ ยน้�ำยาท�ำความ
สะอาด อยา่ งน้อยวนั ละ 1 ครง้ั หรือมากกวา่ ในพ้นื ที่ท่ีมีการเขา้ ออกของบุคคลจ�ำนวนมาก
7. ควรจำ� กดั ทางเขา้ -ออก ใหเ้ ป็นช่องทางเดยี ว ท่ีประตูทางเข้า ปรับระบบจากการ
กดปมุ่ หรอื scan นิ้ว เปน็ ระบบ infrared เพื่อลดการสัมผสั กบั ปุ่มโดยตรง พร้อมติดตั้งเจล
แอลลกอฮอลล้างมือกอ่ นเขา้ สำ� นกั งาน
8. ลดการจบั ผลกั หรอื สมั ผสั ประตโู ดยใชม้ อื ใชว้ ธิ กี ารดนั ตวั เองแทนการผลกั ประตู
และเพ่มิ ความถ่ีในการท�ำความสะอาดประตูเปน็ ประจ�ำ เช่น ทุก 2 ชวั่ โมง เปน็ ตน้
9. อปุ กรณท์ คี่ วรเพมิ่ ความถใี่ นการทำ� ความสะอาด ไดแ้ ก่ ราวบนั ได ลกู บดิ และบาน
ประตู หอ้ งนา้ โตะ๊ เก้าอี้ จดุ สแกนนว้ิ และตูก้ ดน�้ำดมื่ หน้างาน

24  คู่มอื การจดั การ COVID-19 สำ�หรับสถานประกอบกจิ การ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

10. หอ้ งน้ำ� นอกจากการตดิ ตง้ั เจลหรอื น้ำ� ยาท�ำความสะอาดแล้ว ควรเพม่ิ การระบาย
อากาศ และเปดิ ประตูทางเขา้ -ออกไว้ เพมิ่ ลดการสมั ผสั จากการเปดิ ประตู

11. สำ� หรบั การประชมุ เนน้ การใช้ Video Conference แทนการเขา้ มาประชมุ รว่ ม
กันในห้องประชมุ

12. กรณีต้องใช้การประชุมในห้อง ควรลดจ�ำนวนผู้เข้าประชุม และใช้เวลาในห้อง
ประชุม ไมเ่ กินคร้ังละ 1.5 ชว่ั โมง ผู้เข้าร่วมประชมุ ต้องสวมหนา้ กากอนามยั และนัง่ เว้นระยะ
การนัง่ อย่างนอ้ ย 1 เมตร และหลังเลกิ ประชมุ ควรทำ� ความสะอาดพ้ืนท่ี โตะ๊ เก้าอ้ี อปุ กรณ์
ดว้ ยน้�ำยาทำ� ความสะอาดทุกครั้ง

ในโรงงาน

ตัวอย่างการติดต้งั เจล
แอลกอฮอลลา้ งมอื
บรเิ วณทางเข้า

ตวั อย่างปุ่มกดเพ่อื ปลดลอ็ กประตู ตวั อย่างปุม่ กดเพื่อปลดล็อกประตู
แบบสัมผัส แบบ Infrared

1. ให้พนกั งานสวมหน้ากากผา้ ตลอดเวลาที่ท�ำงาน และงดการพูดคุยในพ้ืนที่

2. กำ� หนดมาตรการคดั กรองดว้ ยการวดั อณุ หภมู กิ อ่ นเขา้ โรงงานทง้ั พนกั งาน คธู่ รุ กจิ
ลกู คา้ และผมู้ าตดิ ตอ่ โรงงานทกุ คน พรอ้ มกำ� หนดใหล้ า้ งมอื ดว้ ยสบเู่ หลว นำ้� ยาทำ� ความสะอาด
หรือเจลแอลกอฮอลก์ ่อนเข้าโรงงาน

พนักงานท่ีจะเข้ามาปฏิบัติงานที่ส�ำนักงาน ต้องผ่านการตรวจวัดอุณหภูมิร่างกาย
(ด้วย Thermo / Infrared scanner) โดย

✤ อณุ หภมู ไิ มเ่ กนิ 37.5 องศาเซลเซยี ส จะไดร้ บั สตกิ๊ เกอรแ์ ละผา่ นเขา้ อาคารได้
✤ อณุ หภมู เิ กนิ 37.5 องศาเซลเซยี ส ตอ้ งไปพบแพทยท์ ส่ี ถานพยาบาลโดยทนั ที

25  คู่มอื การจดั การ COVID-19 สำ�หรบั สถานประกอบกิจการ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

3. จดั พ้นื ที่รองรับ กรณลี กู ค้าหรือผู้มาติดตอ่ ใหอ้ ยใู่ นพนื้ ทท่ี ่ีกำ� หนดเท่านั้น
4. พนักงาน และค่ธู รุ กจิ ให้ปฏบิ ัติงานเฉพาะพ้นื ที่การท�ำงานของตำ� แหน่งตนเอง
ไมข่ ้ามพื้นท่ีทำ� งาน หากไมจ่ ำ� เปน็
5. ทำ� ความสะอาดอาคารสถานท่ี เฟอร์นเิ จอร์ เคร่อื งมอื เครอ่ื งใช้ ด้วยน�้ำยาฆ่าเชื้อ
เป็นประจ�ำ
6. จดั เจลแอลกอฮอลไ์ ว้ตามจุดทกี่ ำ� หนด และเตรยี มสบู่เหลว น�้ำยาท�ำความสะอาด
ในหอ้ งพร้อม พรอ้ มกำ� หนดใหพ้ นักงานทกุ คนตอ้ งทำ� ความสะอาดมือทกุ ครั้งทีอ่ อกจากห้องน้�ำ
7. การจดั กิจกรรม Safety Talk หรอื Morning Talk ให้พนักงานทุกเขา้ ร่วมสวม
ใส่หน้ากากผ้าทกุ คน และรักษาระยะหา่ ง หรือท�ำเป็นกิจกรรมกลุ่มย่อย ๆ แทนท่จี ะทำ� รวม
เป็นกลุม่ ใหญ่
8. ลดหรืองดการจัดกิจกรรมอบรม สมั มนา ท่เี ป็นการรวมคนจำ� นวนมาก เนน้ การ
ส่อื สารหรอื อบรมแบบ Online แทน
9. สวมหนา้ กากผา้ รกั ษาระยะหา่ งในการทำ� งาน ในพน้ื ทส่ี ว่ นกลาง และลา้ งทำ� ความ
สะอาดมอื เป็นประจ�ำ
10. กำ� หนดมาตรการส�ำหรบั พนักงานทีต่ อ้ งมาปฏบิ ัตงิ าน

✤ กำ� หนดพนกั งานผลิตเป็นชดุ งดการสลบั กะข้ามชดุ หากคนขาด ให้คนใน
ชดุ บรหิ ารจัดการแทน

✤ ก่อนรับสง่ กะให้ทำ� ความสะอาดพ้นื ท่ี และอุปกรณ์ดว้ ยน�้ำยาฆา่ เชื้อ
✤ การรับส่งกะให้ส่งข้อมูลทางไลน์ และให้ชุดเก่าออกจากพ้ืนที่ก่อนชุดใหม่จึง
เขา้ ท�ำงาน
✤ หา้ มพนกั งานควงกะ ย้ายกะโดยไม่ได้รับอนุญาต
✤ พิจารณาจัดคนที่เครอ่ื งหยุดเปน็ ชดุ 4 หรือชุด 5 ของเครื่องทเี่ ดิน เพอ่ื เป็น
ก�ำลงั เสรมิ ทดแทนกรณฉี กุ เฉิน
✤ พจิ ารณาแยกพ้นื ทจ่ี ุดท่ปี ฏบิ ัติงานรว่ มกัน เชน่ ย้ายพนักงานโตะ๊ ตัดออกจาก
ห้องควบคมุ ไปหนา้ เคร่ืองแทน หรือแยกเสน้ ทางการเขา้ -ออก เพ่อื ลดความเสีย่ งการสัมผัส

26  คู่มอื การจดั การ COVID-19 สำ�หรับสถานประกอบกิจการ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

ในลิฟท์ทค่ี นโดยสาร

1. แบ่งพน้ื ทีภ่ ายในลิฟท์ โดยกำ� หนดจ�ำนวนผโู้ ดยสารใหช้ ัดเจน เพ่ือลดความแออดั
2. ใชแ้ ผน่ พลาสตกิ ใส ปดิ ทบั บรเิ วณปมุ่ กดลฟิ ท์ เพอื่ ลดการสมั ผสั กบั นว้ิ มอื โดยตรง
และช่วยใหท้ �ำความสะอาดพื้นผวิ ของปุ่มกด ไดง้ า่ ยขน้ึ
3. ผโู้ ดยสารตอ้ งสวมใส่หน้ากากผา้ ตลอดเวลา และงดการพูดคยุ กันในลฟิ ท์
4. ใช้อุปกรณ์อื่นกดลิฟท์ แทนการใช้นิ้วมือกดท่ีปุ่มลิฟท์โดยตรง เช่น ใช้มุมบัตร
พนกั งานกด
5. เพมิ่ ความถใ่ี นการทำ� ความสะอาดลฟิ ท์ ดว้ ยนำ�้ ยาฆา่ เชอ้ื โดยเฉพาะในชว่ั โมงเรง่
ด่วน ทีอ่ าจตอ้ งทำ� ความสะอาดทกุ ๆ 30 นาที

การปดิ คลมุ ป่มุ กดลฟิ ทด์ วยแผน่ พลาสตกิ ช่วยให้ทำ� ความสะอาดได้งา่ ยขนึ้

ตวั อย่างมาตรการและการสื่อสารใหก้ บั ผโู้ ดยสารลฟิ ท์

27  ค่มู อื การจดั การ COVID-19 สำ�หรับสถานประกอบกิจการ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

11. การจัดสถานที่รับประทานอาหารเพ่ือการป้องกัน
สมั ผัสเช้อื

สุขวทิ ยาของผปู้ ระกอบอาหาร

การอบรมใหค้ วามรแู้ กผ่ ปู้ ระกอบอาหาร

◆ การใส่ - ถอด หน้ากากและการลา้ งมอื ท่ีถกู ตอ้ ง
◆ การท�ำความสะอาด จัดเตรียมวัตถุดิบ ภาชนะ และอุปกรณ์ต่างๆที่เก่ียวข้อง
ปฏบิ ตั ติ ามมาตรฐานท่ีกระทรวงสาธารณสขุ กำ� หนด

✤ กฏกระทรวง สุขลักษณะของสถานทีจ่ �ำหนา่ ยอาหาร พ.ศ.2561
✤ ประกาศกระทรวงสาธารณสุข หลักเกณฑ์การอบรมผู้ประกอบกิจการและ
ผสู้ ัมผัสอาหาร พ.ศ.2561
✤ ประกาศกระทรวงสาธารณสขุ _อณุ หภมู ใิ นการเกบ็ รกั ษาอาหารสด พ.ศ.2561

การกำ� กบั ดแู ลผสู้ มั ผสั อาหาร

ผู้สมั ผสั อาหาร ไดแ้ ก่ บคุ คลที่เกยี่ วขอ้ งกบั อาหารต้ังแต่กระบวนการเตรียม ประกอบ
ปรุง จําหนา่ ย และเสิรฟ์ อาหาร รวมถงึ การลา้ งและเก็บภาชนะอุปกรณ์

◆ ก่อนที่จะมกี ารปรงุ อาหาร ควรตรวจสอบผสู้ มั ผัสอาหาร หากพบผ้สู มั ผัสอาหาร
มอี าการเจบ็ ป่วย เชน่ มีไข้ ไอ จาม มนี ำ�้ มกู หรือเหน่อื ยหอบให้หยดุ งานและพบแพทย์ทนั ที

◆ ในขณะปฎิบัติงานผู้สัมผัสอาหารต้องสวมหมวกคลุมผม ผ้ากันเปื้อน หน้ากาก
ผ้า และถุงมอื และมกี ารปฏบิ ตั ติ นตามหลักสขุ าภบิ าล

◆ ไมส่ ัมผสั อาหารสดประเภทเนอ้ื สัตว์ เครอื่ งในสัตวโ์ ดยตรง และล้างมือหลงั การ
สัมผัสเนอื้ สัตว์ หรือผลติ ภณั ฑจ์ ากสตั ว์ทกุ คร้งั แยกภาชนะ อปุ กรณ์ปรุงประกอบอาหาร เช่น
เขยี ง มดี ระหว่างอาหาร สุกและอาหารดบิ สาํ หรับอาหารประเภทเนื้อสัตว์ ควรปรงุ ใหส้ กุ ดว้ ย
ความร้อนไมน่ ้อยกวา่ 60 องศา เซลเซียส อยา่ งนอ้ ย 30 นาที

◆ สาํ หรับอาหารปรงุ สาํ เร็จ ให้มีการปกปดิ อาหาร และอนุ่ อาหารทุกๆ 2 ชั่วโมง ใช้
อุปกรณ์ สําหรับหยิบจบั หรือตกั อาหาร เชน่ ชอ้ น ทคี่ บี ฯลฯ ระมัดระวังไมใ่ ห้ส่วนของดา้ ม
จบั ตก หล่นหรือ สัมผัสกับอาหาร เพราะอาจเกิดการปนเปือ้ นของเชือ้ โรคได้

◆ ผปู้ รุงทีม่ ีส่วนประกอบของเนื้อสัตว์และทเี่ สิร์ฟอาหาร ใหส้ วมผา้ กันเป้อื น ถงุ มือ
หนา้ กากตลอดเวลา เพอ่ื ปอ้ งกนั ตนเองและไอ จาม ปนเปอื้ นอาหาร

28  คู่มือการจดั การ COVID-19 สำ�หรบั สถานประกอบกิจการ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

◆ ลา้ งมือบ่อย ๆ ด้วยน�ำ้ และ สบู่ ตั้งแตเ่ รม่ิ เขา้ ทาํ งาน ก่อนการเตรยี มอาหาร
ระหว่างและหลังปรงุ อาหารเสร็จ หลังจับเงนิ ขยะหรือเศษอาหาร หลังสูบบหุ รี่ หลงั ทําความ
สะอาด และหลังเขา้ ส้วม

◆ ทำ� ความสะอาดจดุ เสี่ยง เช่น ห้องครวั อปุ กรณ์ปรงุ ประกอบอาหาร โต๊ะ เก้าอ้ี
ด้วยน้�ำยาท�ำความสะอาดทั่วไป รวมถึงล้างภาชนะอุปกรณ์หรือส่ิงของเคร่ืองใช้ให้สะอาดเป็น
ประจำ� ทกุ วนั

การควบคุมเก่ียวกับสุขลักษณะอาคารและอุปกรณ์เครื่องใช้ที่มีอยู่ในสถานท่ี
รบั ประทานอาหาร
การทำ� ความสะอาดหอ้ งพกั รบั ประทานอาหาร

◆ ห้องพักรับประทานอาหารควรท�ำความสะอาดอาคารและบริเวณโดยรอบอย่าง
สม่�ำเสมอ เชน่ พ้ืน ผนงั ประตู เป็นต้น

◆ ดูแลสถานที่ปรุงประกอบอาหารบริเวณพ้ืนโต๊ะ ท่ีน่ังบริเวณท่ีรับประทาน
อาหารให้สะอาด โดยทําความสะอาดด้วยน้ําผงซักฟอกหรือน้�ำยาทําความสะอาด ฆ่าเช้ือ
ด้วยโซเดียมไฮโปคลอไรท์ (น�้ำยาฟอกขาว) เข้มข้น 1000 ส่วนในล้านส่วน โดยใช้
โซเดียมไฮโปคลอไรท์ 6% ในอตั ราสว่ น 1 ช้อนโต๊ะต่อน้�ำ 1 ลิตร) ตามจดุ หรือบรเิ วณท่ีมี
การใช้ร่วมกัน เชน่ โตะ๊ เกา้ อท้ี ่ใี ชร้ บั ประทานอาหาร ทกุ ครง้ั เมื่อมีการเปลีย่ นผมู้ าใชบ้ ริการ

◆ ล้างภาชนะอุปกรณ์ให้สะอาดตามหลักสุขาภิบาลอาหารด้วยน้�ำยาล้างจานให้
สะอาดโดยแช่ ภาชนะในน้าํ ร้อน 80 องศาเป็นเวลา 30 วนิ าที หรอื แชโ่ ซเดยี มไฮโปคลอไรท์
(นํา้ ยาฟอกขาว) เขม้ ข้น 100 สว่ นในล้านสว่ น (ใช้โซเดยี มไฮโปคลอไรท์ 6% ในอัตราสว่ น
คร่งึ ชอ้ นชาตอ่ น้�ำ 1 ลติ ร) 1 นาที แล้ว ล้างนํ้าใหส้ ะอาด อบหรอื ผ่ึงให้แหง้ กอ่ นใช้ใสอ่ าหาร
ห้ามใชผ้ า้ เช็ค

◆ ทาํ ความสะอาดหอ้ งนํ้า หอ้ งส้วม โดยเนน้ บริเวณจุดเสีย่ ง เชน่ ท่ีจบั สายฉีดชาํ ระ
ทร่ี องนั่ง โถส้วม ทก่ี ดโถสว้ ม โถปัสสาวะ ทีเ่ ปดิ กอ๊ กอา่ งลางมือ และกลอนประตูหรือลกู บิด
เปน็ ต้น รวมทง้ั ทาํ ความสะอาดกอ๊ กน้าํ ท่ใี ช้ภายในสถานทป่ี รงุ ประกอบอาหาร โดยใชน้ ํ้ายาทํา
ความสะอาดและล้างดว้ ยนา้ํ ใหส้ ะอาด

◆ ห้องพักรับประทานอาหารต้องมีระบบระบายอากาศและควรมีการถ่ายเท
อากาศในอาคารท่ีเหมาะสม และท�ำความสะอาดระบบระบายอากาศและถ่ายเทอากาศ
อย่างสมำ�่ เสมอ

◆ กรณีที่มีเคร่ืองอบท�ำความสะอาดภาชนะ และเครื่องอบช้อนฆ่าเช้ือ UV
หม่นั ตรวจสอบบำ� รุงรักษาเปน็ ประจำ� สมำ�่ เสมอ

29  คมู่ อื การจดั การ COVID-19 สำ�หรบั สถานประกอบกจิ การ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

การจดั สถานท่นี ่ังส�ำหรบั การรบั ประทานอาหาร

การใชม้ าตรการ Social distancing ในการจดั สถานทน่ี งั่ รบั ประทานอาหาร เพอื่ เปน็ การ
ลดความแออดั โดยมหี ลักในการจัดดังนี้

การจดั สถานทท่ี เี่ นน้ มาตรการ Social distancing

มาตรการ Social Distancing ตามขอ้ มลู จากศูนยป์ อ้ งกนั และควบคุมโรคของสหรฐั ฯ
หรอื CDC คำ� ว่า Social Distancing หมายถึง การหลกี เลี่ยงสถานที่ทีม่ คี นอยูห่ นาแนน่ การ
หลกี เลยี่ งกจิ กรรมทมี่ คี นจำ� นวนมากมารวมตวั กนั และการรกั ษาระยะหา่ งจากผอู้ นื่ ประมาณ 2
เมตร นอกจากนนั้ เรายงั ต้องหลกี เล่ียงการสัมผสั ทางกายภาพ เพราะอาจเปน็ การนำ� เช้อื มาสู่
ตัวเอง หรอื อาจเปน็ การแพรเ่ ชอ้ื ไปสผู่ ู้อน่ื ควรจดั โตะ๊ และเก้าอ้ี ให้เว้นระยะหา่ งระหว่างบุคคล
1- 2 เมตร เพราะเปน็ ระยะปลอดภยั ทฝี่ อยละอองนำ�้ ลายไมก่ ระเดน็ ถงึ กนั และถา้ มอื เราสมั ผสั
ละออง เชอ้ื โรคทอี่ ยตู่ ามโตะ๊ สง่ิ ของ แลว้ เผลอมาจบั หนา้ กเ็ ปน็ สาเหตทุ ำ� ใหต้ ดิ เชอื้ โควดิ -19 ได้

◆ ควรทำ� สญั ลกั ษณ์แสดงระยะหา่ งตา่ งๆ เพอ่ื ใหส้ ามารถปฏิบตั ไิ ด้โดยงา่ ย
◆ สอ่ื สารใหพ้ นกั งานเขา้ ใจสญั ลกั ษณแ์ ละใหเ้ กดิ ความตระหนกั ในการควบคมุ ระยะ
หา่ ง
◆ ตรวจสอบการใช้งานตามข้อก�ำหนด เพ่ือให้ม่ันใจว่าพนักงานมีความเข้าใจและ
ปฏบิ ัติได้

รปู ภาพแสดงระยะห่างท่ปี ลอดภยั

30  คมู่ อื การจัดการ COVID-19 สำ�หรับสถานประกอบกจิ การ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

การเวน้ ระยะหา่ งทป่ี ลอดภัย 1.50 เมตร พรอ้ มทัง้ ส่ือสารให้พนักงานเขา้ ใจ

การตรวจสอบการใช้งานของพนกั งาน ตามข้อก�ำหนด

การบรหิ ารชว่ งเวลาของการรบั ประทานอาหาร

จากมาตรการของ Social Distancing จะทำ� ใหป้ รมิ าณพนื้ ทนี่ งั่ ในการรบั ประทานอาหาร
ลดนอ้ ยลงไปมาก ซงึ่ จะกระทบตอ่ การใชง้ าน ดงั นน้ั ตอ้ งมมี าตรการจดั สรรเวลาพกั ควบคไู่ ปดว้ ย

◆ จัดใหม้ ีชว่ งเวลาพักในแต่หนว่ ยงานใหม้ เี วลาพกั ทีต่ า่ งกนั ใหเ้ กิดการเหลื่อมเวลา
พัก

◆ เพิ่มช่วงเวลาพัก เช่น เดิม พักเวลา 12.00 - 13.00 น. อาจเปลี่ยนเป็น
11.30 - 12.30 น. เพอื่ ใหม้ ีทน่ี ่งั เพียงพอต่อการใชง้ าน

◆ ลดเวลาในการใช้พนื้ ที่ เพ่ือใหเ้ กดิ การหมุนเวยี นการใชท้ ี่นงั่ ให้พอเพยี ง

31  คู่มอื การจัดการ COVID-19 สำ�หรบั สถานประกอบกจิ การ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

การจัดเคร่อื งอ�ำนวยความสะดวกของการใชห้ อ้ งรบั ประทานอาหาร
จดั ใหท้ ลี่ า้ งมอื หรอื เจลแอลกอฮอล์ กอ่ นเขา้ สพู่ น้ื ทห่ี อ้ งรบั ประทานอาหาร

◆ จัดให้มีอ่างล้างมือและสบู่ พร้อมด้วยวิธีการล้างมือท่ีถูกต้องก่อนเข้าพ้ืนท่ีห้อง
อาหาร

◆ จดั ทำ� เสยี งตามสายเตอื นก่อนเขา้ หอ้ งอาหาร

คำ� แนะนำ� สำ� หรบั ผทู้ ม่ี าใชบ้ รกิ ารโรงอาหาร หรอื หอ้ งพกั รบั ประทานอาหาร

◆ หากมอี าการเจบ็ ปว่ ย เชน่ มไี ข้ ไอ จาม มนี ำ้� มกู หรอื เหนอื่ ยหอบ ใหง้ ดใชบ้ รกิ าร
◆ หลีกเลยี่ ง การรบั ประทานอาหาร ประเภทเนือ้ สตั ว์ เครอื่ งในสัตวท์ ีป่ รงุ ไม่สุก
◆ ล้างมืออย่างสม่�ำเสมอด้วยน�้ำและสบู่ ก่อนรับประทานอาหารและออกจากห้อง
ส้วมทกุ ครัง้
◆ พนักงานตอ้ งไม่ทานอาหารร่วมกัน ไมใ่ ช้ภาชนะสว่ นตัวเช่น แก้ว ชอ้ น ร่วมกนั
หมายเหตุ แนะน�ำใหพ้ นักงานนำ� ชอ้ นส่วนตัวมาเอง

32  คู่มอื การจดั การ COVID-19 สำ�หรบั สถานประกอบกจิ การ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

12. การดำ� เนินการ กรณพี บว่ามีการสมั ผสั กบั ผ้ตู ดิ เชื้อ
หรือ พนักงานติดเช้ือไวรัสโคโรนา COVID-19

กรณีท่ีไดร้ บั แจง้ วา่ พนักงานมกี ารสมั ผสั ผตู้ ิดเชอ้ื

ผู้สัมผัส ซึ่งหมายถึง ผู้ท่ีมีกิจกรรมร่วมกับผู้ป่วยยืนยันหรือผู้ป่วยเข้าข่าย โดยแบ่ง
เป็น 2 กลุ่ม คอื

◆ ผูส้ ัมผัสที่อาจเปน็ แหลง่ โรค ได้แก่ ผ้สู ัมผัสผ้ปู ่วยในช่วง 14 วันกอ่ นเรม่ิ ปว่ ย
◆ ผู้สมั ผสั ท่ีอาจรบั เชือ้ จากผ้ปู ่วย ไดแ้ ก่ ผู้สมั ผัสผู้ปว่ ยนับแต่วันเร่มิ ปว่ ย ในกลุม่ น้ี
ยังแบ่งเปน็ ผสู้ มั ผสั เสีย่ งสูง และผทู้ สี่ มั ผัสความเส่ยี งต�่ำ
ผสู้ ัมผสั ความเส่ยี งสงู หมายถงึ ผ้สู ัมผัสท่มี ีโอกาสสูงในการรบั หรอื แพรเ่ ชอ้ื กบั ผูป้ ่วย
ประกอบดว้ ย

✤ ผู้สมั ผัสใกล้ชิดหรอื มีการพดู คยุ กับผปู้ ว่ ยในระยะ 1 เมตร นานกว่า 5 นาที
หรอื ถูกไอจามรดจากผปู้ ่วยโดยไม่มีการป้องกัน เชน่ ไม่สวมหนา้ กากอนามยั

✤ ผู้ท่ีอยู่ในบริเวณท่ีปิด ไม่มีการถ่ายเทอากาศ เช่น ในรถปรับอากาศ ห้อง
ปรับอากาศ รว่ มกบั ผปู้ ว่ ย และอย่หู ่างจากผู้ป่วยไมเ่ กิน 1 เมตร นานกว่า 15 นาที โดยไมม่ ี
การปอ้ งกัน

เม่อื สำ� รวจแลว้ พบว่าพนักงานเข้าเกณฑ์เปน็ ผู้สัมผัสควรหยดุ งาน และอยู่บา้ น สังเกต
อาการ 14 วัน หลังสมั ผัสแหล่งโรค หรือผูป้ ่วย ปฏบิ ัตติ าม คำ� แนะนำ� การแยกสังเกตอาการ
ทีบ่ า้ น (Home Quarantine) ในภาคผนวก

ผสู้ มั ผัสเสย่ี งตำ่� หมายถงึ ผสู้ มั ผสั ท่มี โี อกาสต่�ำในการรับหรอื แพรเ่ ช้ือกบั ผ้ปู ่วย ได้แก่
ผสู้ มั ผัสท่ีไมเ่ ขา้ เกณฑ์ผู้สมั ผัสเสี่ยงสงู ดงั กล่าว ให้ดา้ เนินชวี ติ ตามปกติ แตห่ ลีกเลีย่ งการเดนิ
ทางไปในท่ที ม่ี คี นจ้านวนมาก สงั เกตอาการตนเอง (selfmonitoring) เปน็ เวลา 14 วนั หลัง
วันทส่ี ัมผัสผู้ปว่ ยยนื ยนั คร้ังสุดท้าย 2. หากมไี ขห้ รอื อาการของระบบทางเดนิ หายใจให้แจ้งเจา้
หน้าทสี่ าธารณสุขทนั ที เพื่อเกบ็ ส่งิ ส่งตรวจ ติดตามอาการและวดั ไข้ตามแนวทางผสู้ ัมผสั ท่มี ี
ความเสี่ยงสูง

กรณีที่ไดร้ บั แจง้ วา่ พนักงานปว่ ยเปน็ COVID-19

ในกรณีท่ีสถานประกอบการพบหรือได้รับแจ้งจากพนักงานในสถานประกอบการป่วย
เป็นโรคโควดิ -19 ใหป้ ฏบิ ตั ิตาม ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เร่ือง หลกั เกณฑ์และวธิ กี าร
แจง้ ในกรณที มี่ โี รคตดิ ตอ่ อนั ตรายโรคตดิ ตอ่ ทตี่ อ้ งเฝา้ ระวงั หรอื โรคระบาดเกดิ ขน้ึ พ.ศ. 2560
โดยมีหลกั ปฏิบัติ ดงั น้ี

33  คมู่ อื การจัดการ COVID-19 สำ�หรบั สถานประกอบกจิ การ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

◆ การแจง้ ตอ่ เจา้ พนกั งานควบคมุ โรคตดิ ตอ่ สงั กดั กรมควบคมุ โรค หรอื เจา้ พนกั งาน
ควบคุมโรคติดต่อ สังกัดหน่วยงานอ่ืน ๆ ท้ังส่วนกลางและส่วนภูมิภาค ภายใน 3 ช่ัวโมง
นับแต่พบผู้ท่ีเป็นหรือผู้ท่ีมีเหตุอันควรสงสัยว่าเป็นโรคโควิด-19 (อ้างอิงตามหนังสือเวียน ท่ี
สธ 0410.7/ว220 เร่อื งการแจ้งข้อมูลต่อพนกั งานควบคมุ โรคตดิ ตอ่ ตามพระราชบญั ญัติโรค
ติดต่อ พ.ศ. 2558 กรณโี รคโควดิ -19)

◆ การแจง้ ขอ้ มลู สถานประกอบการควรมกี ารแตง่ ตง้ั ผทู้ ไ่ี ดร้ บั มอบหมายในการแจง้
ให้ชัดเจน วา่ เปน็ หน้าที่ของใคร หน่วยงานใด เพอื่ ให้เกิดความชัดเจนในการปฏบิ ตั ิงาน ซงึ่ อาจ
จะมอบหมายให้ เจา้ หน้าที่พยาบาลของสถานประกอบการ หรือ เจา้ หนา้ ที่ฝา่ ยบุคคล แล้วแต่
สถานประกอบการพจิ ารณาตามความเหมาะสม โดยแจง้ ตามวิธกี ารดังตอ่ ไปนี้

✤ แจ้งโดยตรงตอ่ เจ้าพนักงานควบคุมโรคติดต่อ
✤ แจง้ ทางโทรศพั ท์ เช่น สายด่วนกรมควบคมุ โรค 1422
✤ แจง้ ทางโทรสาร
✤ แจง้ ทางไปรษณียอ์ เิ ล็กทรอนิกส์
✤ วิธกี ารอน่ื ใดทอ่ี ธิบดีกรมควบคุมโรคก�ำหนดเพ่ิมเติม
หลักเกณฑ์การแจ้งนอกเหนือจากท่ีระบุข้างต้น ให้ปฏิบัติตาม ประกาศกระทรวง
สาธารณสุข เร่ือง หลักเกณฑ์และวิธีการแจ้งในกรณีท่ีมีโรคติดต่ออันตราย โรคติดต่อที่
ต้องเฝา้ ระวงั หรือ โรคระบาดเกดิ ขึน้ พ.ศ. 2560 ส�ำหรบั รายละเอยี ดทต่ี ้องแจ้ง ไดแ้ ก่
✤ ใหแ้ จ้งช่ือ ทีอ่ ยู่ และสถานทที่ ํางานของตน
✤ ความสัมพนั ธ์กบั ผทู้ ี่เปน็ หรอื มเี หตุอันควรสงสัยว่าเปน็ โรคโควิด-19
✤ ชือ่ อายุ เพศ สญั ชาติ ท่อี ยปู่ จั จุบัน และอาการสําคญั ของผทู้ ี่เป็นหรอื มีเหตุ
อนั ควรสงสยั ว่าเป็นโรคโควดิ -19

34  คู่มอื การจดั การ COVID-19 สำ�หรับสถานประกอบกิจการ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

◆ เม่อื พบผูป้ ว่ ยเข้าข่าย (Probable) หรอื ผปู้ ่วยยืนยนั (Confirmed) โรคโควดิ -19
จะต้องมีการติดตามผู้สัมผัสใกล้ชิดเพื่อประเมินอาการและตรวจจับผู้ป่วยรายใหม่ให้ได้
อย่างรวดเร็ว การติดตามผู้สัมผัสสามารถด�ำเนินการโดยเจ้าหน้าท่ีพยาบาลของสถาน
ประกอบการ (ถา้ มี) หรอื บุคลากรท่มี คี วามรู้ หรอื

✤ ขอ้ มลู ประวตั สิ มั ผสั ในกรณขี องผทู้ เ่ี ดนิ ทางมาจากพนื้ ทรี่ ะบาด ขอใหเ้ พม่ิ การ
ซักประวัติการสัมผัสผู้ป่วย ประวัติการสัมผัสสัตว์และการเข้าโรงพยาบาลในระหว่างที่อยู่ใน
พื้นทีร่ ะบาดดว้ ย

✤ ในกรณีของผู้ท่ีไม่มีประวัติเดินทางมาจากพื้นที่ระบาด ให้เพิ่มการซัก
ประวัติการไปโรงพยาบาล (หรือท�ำงานที่เกี่ยวข้องกับโรงพยาบาลหรือคลินิกที่เกี่ยวข้องกับ
ผูป้ ว่ ยโรคระบบทางเดินหายใจ) ในช่วง 14 วันก่อนปว่ ย

✤ ส่วนประวัติสัมผัสอ่นื ๆ เชน่ การคลุกคลใี กล้ชดิ ผปู้ ว่ ยรายอื่น ๆ ใหบ้ รรยาย
อย่างละเอียด ตามวิธีการสอบสวนโรคท่ัวไป (ได้แก่ ลักษณะของการมีกิจกรรมร่วมกับ
ผปู้ ว่ ย ระยะเวลาของการมกี จิ กรรมรว่ มกนั ในแตล่ ะครงั้ ความถขี่ องการพบ/ทำ� กจิ กรรม ในชว่ ง
14 วันกอ่ นปว่ ย)

นำ� ข้อมูลมา จัดทำ� Timeline ในชว่ ง 14 วนั เพ่อื การติดตามผู้สัมผสั ใกลช้ ิดตามระดบั
ความเสี่ยง

◆ น�ำข้อมูลบุคคลที่เก่ียวข้องกับผู้ป่วยมาจัดมาตรการป้องกันและควบคุม โดย
จดั แสดงสถานะของแตล่ ะบุคคล พร้อมให้ค�ำแนะน�ำในการปฏบิ ตั ติ นของพนักงานแต่ละกลุ่ม

สถานะ ค�ำแนะน�ำ

- เข้ารบั การรักษาใน

Tier 0 ผปู้ ว่ ยตรวจยนื ยันID19 โรงพยาบาลและปฏบิ ตั ติ ามคำ�

แนะนำ� ของกรมควบคุมโรค

- ส่งตอ่ เพ่อื ท�ำการตรวจการ

ผูต้ อ้ งสงสัยมอี าการไข้ ตดิ เชือ้ COVID-19

Tier 1 (>37.5 C) ไอ จาม หอบ - Work at home 14 วนั
เหน่ือยและมปี ระวัตเิ ดินทาง - รายงานตวั กบั ผู้บังคับบญั ชา
พืน้ ท่ีกล่มุ เส่ยี ง
หรอื ผู้ที่ไดร้ ับมอบหมาย เชน่

พยาบาลประจำ� บรษิ ัทฯ

ผสู้ มั ผสั ใกลช้ ิดคนท่ีอยใู่ กล้ชดิ - Work at home 14 วนั

Tier 2 กบั Tier 0 หรือ Tier 1 แต่ - สงั เกตอาการทบ่ี า้ น ปอ้ งกัน

ยงั ไมม่ ีอาการปว่ ย โอกาสแพรเ่ ช้อื

35  คู่มอื การจดั การ COVID-19 สำ�หรับสถานประกอบกิจการ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

สถานะ ค�ำแนะน�ำ

Tier 3.1 ผู้ต้องเฝ้าระวงั คนทเ่ี ดินทาง - Work at home 14 วนั
Tier 3.1 จากพืน้ ท่เี ส่ยี งหรอื พืน้ ทรี่ ะบาด - สงั เกตอาการทบี่ า้ น ปอ้ งกนั
Tier 4 แต่ไมม่ อี าการไข้ ไอ หายใจ โอกาสแพรเ่ ช้ือ
เหนือ่ ย

- ทำ� งานไดต้ ามปกติ สวม

- หน้ากากอนามยั เว้นระยะ

ผูใ้ กลช้ ิดกลุ่มเฝา้ ระวังคนทีอ่ ยู่ หา่ งจากผูอ้ ื่น 1 เมตร
ใกลก้ ันกบั Tier 3.1 หรอื คนที่ - ตดิ ตามอาการคนกล่มุ
มีไข้ >37.5 C Tier 3.1 ตอ่ เนื่อง 14 วัน หาก
พบวา่ คนกลุ่มนีป้ ่วย ตอ้ งราย

งานผ้บุ งั คับบญั ชาทนั ที

- กรณีมีไขไ้ ปพบแพทย์ทันที

กล่มุ ผูท้ อ่ี ยใู่ นพื้นทีม่ ีรายงาน ว่ามีผู้ติดเชือ้ แต่ ไม่ไดพ้ ักอาศยั

ในอาคารชุดเดยี วกันหรอื คลุกคลกี นั พจิ ารณารายกรณี ตาม

ลักษณะของสภาพแวดลอ้ มของสถานท่ีนน้ั ๆ ผลประเมนิ ความ

เสีย่ งตำ�่ ให้มาท�ำงานได้ปกติทำ� การเก็บรายช่ือ ทำ� ขอ้ มูล

✤ สอบสวนผู้สัมผัสทุกกลุ่ม เพื่อประเมินความเส่ียง แนะน�ำการปฏิบัติตนให้
แกพ่ นกั งานแตล่ ะกลุ่ม

✤ ปิดกั้นพื้นที่ท่พี นกั งานผู้ป่วยปฏบิ ัตงิ าน หา้ มเข้าโดยไม่ได้รบั อนญุ าต
✤ ทำ� ความสะอาดฆา่ เชอ้ื ปฏบิ ตั ติ ามแนวทางการทำ� ความสะอาดฆา่ เชอื้ ในสถาน
ทีท่ ี่ไม่ใช่สถานพยาบาลโรคตดิ เช้ือไวรัสโคโรนา ตามเอกสารในภาคผนวก
✤ สำ� หรบั พนกั งานทต่ี ดิ เชอื้ และนอนรกั ษาอยทู่ ส่ี ถานพยาบาล สถานประกอบ
การมอบหมายให้เจ้าหน้าที่พยาบาล (ถ้ามี) หรือ เจ้าหน้าที่บุคคล หรืออาจมอบหมายให้
เจ้าหน้าที่ความปลอดภัย หมนั่ โทรซักถามอาการ ตลอดจนความชว่ ยเหลืออ่ืน ๆ ท่ีตอ้ งการ
เปน็ ระยะ ๆ
✤ เมอ่ื พนักงานรกั ษาหาเป็นปกตแิ ลว้ ก่อนจะอนุญาตใหพ้ นกั งานทีเ่ คยตดิ เช้ือ
COVID-19 กลบั เขา้ มาปฏบิ ตั งิ าน พนกั งานนำ� จะตอ้ งนำ� ใบรบั รองแพทยม์ ายนื ยนั และใหแ้ พทย์
อาชีวเวชศาสตร์ ประเมนิ Fit to work กอ่ นเรมิ่ งาน

36  คู่มอื การจดั การ COVID-19 สำ�หรบั สถานประกอบกจิ การ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

13. แหล่งข้อมูลและช่วยเหลือด้านสุขภาพกรณีมีปัญหา
เกี่ยวกบั COVID-19

◆ กรมควบคมุ โรค กระทรวงสาธารณสุข โทรศพั ท์สายดว่ น 1422
Website https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/index.php
ใหข้ อ้ มูลของสถานการณร์ ายช่ือประเทศหรือเมืองที่มีการระบาดท่ีเป็นปจั จบุ ัน
รวมถงึ แนวทางการควบคุมการแพรร่ ะบาดของโรคท่ีประเทศไทยด�ำเนนิ การ
◆ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสขุ โทรศพั ท์0-2590-4000
Websitehttps://www.anamai.moph.go.th/main.php?filename=index
ให้ขอ้ มูล ส่ือประชาสมั พันธ์ ดา้ นการดแู ลสุขอนามัยทัง้ ส่วนบคุ คลและสาธารณะ
◆ ส�ำนักงานสาธารณสุขจังหวดั กระทรวงสาธารณสขุ
ดเู บอรโ์ ทรแต่ละจงั หวัดไดท้ ่ี
https://www.moph.go.th/index.php/link_department
เน้นให้ข้อมูลของกรมควบคุมโรค สถานการณ์ของจังหวัด
กฎหมาย/ข้อบังคับของจงั หวัด และค�ำแนะนำ� ตา่ งๆ
◆ กรมสขุ ภาพจิต กระทรวงสาธารณสขุ โทรศัพท์สายด่วน 1323
ให้ค�ำปรกึ ษาสขุ ภาพจติ คลายความเครยี ด
◆ สถาบันการแพทยฉ์ ุกเฉินแหง่ ชาติ (สพฉ.) โทรศพั ทส์ ายด่วน 1669
กรณีอุบัติเหตุ หรอื เจ็บป่วยฉุกเฉนิ เชน่ ไขส้ งู เหนื่อยหอบมาก
◆ สำ� นักงานประกนั สังคม
โทรศัพทส์ ายดว่ น 1506 Hot Line คลายกังวล
ใหข้ ้อมูลเรอ่ื งสิทธิต่างๆของนายจา้ งและลูกจ้าง
Websitehttps://www.sso.go.th

37  คู่มือการจัดการ COVID-19 สำ�หรบั สถานประกอบกจิ การ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

14. เอกสารอา้ งอิง

◆ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข.2020. คู่มือมาตรการและแนวทางในการ
ดูแลด้านอนามัยสิ่งแวดล้อม ในสถานการณ์การระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019
(COVID-19)

◆ สำ� นกั โรคตดิ ตอ่ อบุ ตั ใิ หม่ กรมควบคมุ โรค กระทรวงสาธารณสขุ .2019. คมู่ อื การ
จดั ท�ำแผนประคองกิจการภายในองคก์ ร (Business Continuity Plan ; BCP) เพอื่ เตรียม
ความพรอ้ ม : กรณีการระบาดของโรคติดตอ่ อุบัตใิ หม่

◆ สาขาวชิ าวทิ ยาศาสตรส์ ขุ ภาพ มหาวทิ ยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธริ าช เอกสารการสอน
ชุดวิชาวิทยาการระบาดและการควบคุมโรค

◆ Occupational Safety and Health Administration. U.S. Department of Labor.
Guidance on Preparing Workplaces for COVID-19 ค้นคืนวันที่ 5 March 2020

◆ World Health Organization. Getting your workplace ready for COVID-19
คน้ คนื วันท่ี 3 March 2020

15. ภาคผนวก

คำ� แนะนำ� การแยกสังเกตอาการทบี่ า้ น (Home Quarantine)

ผู้ที่สัมผัสกับผู้ป่วยติดเช้ือไวรัสโควิด-19 ควรแยกเพื่อสังเกตอาการที่บ้านเป็น
ระยะเวลา 14 วัน (ระยะฟักตัวของเช้อื โรค) เพื่อปอ้ งกันการแพรก่ ระจายของเชอ้ื โรค โดย
แบ่งเป็นกรณอี ยบู่ ้านคนเดียว กรณอี ยูใ่ นบ้านร่วมกับครอบครวั /พักร่วมกบั ผู้อื่น และกรณีอยู่
ในอาคารชุด (หอพกั คอนโดมิเนยี ม อพารต์ เมนท์) ควรปฏิบัตติ ามคําแนะนําดังนี้

◆ การเตรยี มความพรอ้ มดา้ นสถานที่พัก และอปุ กรณ์เครอ่ื งใช้
✤ มกี ารแยกหอ้ งนอนและหอ้ งนำ�้ ของผทู้ เ่ี ดนิ ทางกลบั มาจากพนื้ ทเ่ี สย่ี งออกจาก

สมาชิกอนื่ ทั้งนี้หอ้ งพกั ควรมีลกั ษณะโปรง่ มีอากาศถา่ ยเทดี มีแสงแดดเขา้ ถึงได้
✤ มีการแยกของใช้ส่วนตวั (เสอ้ื ผ้า ผา้ หม่ ผ้าเชด็ ตัว จาน ชาม ช้อน แก้วนำ�้ )

รวมทั้งใหแ้ ยกทาํ ความสะอาด
✤ มีอุปกรณ์ป้องกันการติดเชื้อสําหรับผู้ท่ีเดินทางกลับมาจากพ้ืนท่ีเส่ียง เช่น

หน้ากากอนามัย สบู่ เจลแอลกอฮอล์

38  ค่มู อื การจดั การ COVID-19 สำ�หรบั สถานประกอบกจิ การ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

✤ มอี ปุ กรณส์ าํ หรบั ทาํ ความสะอาด เชน่ ไมถ้ พู น้ื ผา้ สาํ หรบั เชด็ ทาํ ความสะอาด
ถุงมอื นำ�้ ยาทําความสะอาด สารฟอกขาว ถุงขยะ

◆ การปฏบิ ตั ติ วั ของของผทู้ เี่ ดนิ ทางมาจากพน้ื ทเี่ สย่ี ง ระหวา่ งการแยกสงั เกตอาการ
ณ ที่พกั อาศยั เพ่ือป้องกนั การแพร่เชือ้ ไปสูผ่ ้อู ื่น

ก. กรณอี ยบู่ า้ นคนเดยี ว

1. วัดอุณหภูมิกายทกุ วนั หากพบวา่ มีไข้ อณุ หภมู ิ > 37.5 องศาเซลเซยี ส ร่วมกบั
อาการทางเดนิ หายใจ เชน่ ไอ นำ้� มกู เจบ็ คอ หอบเหนอ่ื ย ใหไ้ ปพบแพทย์ โดยแจง้ เจา้ พนกั งาน
ควบคุมโรคตดิ ตอ่ หรอื แจง้ 1669 เพื่อประสานการรับตัว ทัง้ นีต้ ้องไมใ่ ชร้ ถสาธารณะในการ
เดนิ ทาง หรือเดนิ ทางด้วยรถยนตส์ ว่ นตัว หรอื รถรับจ้างท่ีไมเ่ ปดิ เครื่องปรบั อากาศ โดยสวม
หนา้ กากอนามยั ตลอดเวลา

2. ดูแลสขุ อนามยั สว่ นบคุ คล ดว้ ยการลา้ งมอื บอ่ ย ๆ ด้วยน้�ำและสบู่อยา่ งน้อย 20
วนิ าที กรณไี มม่ นี ำ�้ และสบู่ ใหล้ บู มอื ดว้ ยเจลแอลกอฮอลท์ มี่ คี วามเขม้ ขน้ อยา่ งนอ้ ย 70% ปดิ ปาก
จมกู ดว้ ยกระดาษทชิ ชทู กุ ครง้ั ทไี่ อจาม โดยปดิ ถงึ คาง แลว้ ทง้ิ ทชิ ชลู งในถงุ พลาสตกิ และปดิ ปาก
ถงุ ใหส้ นทิ กอ่ นท้ิงหรือใช้แขนเส้ือปดิ ปากจมูกเมอ่ื ไอหรอื จาม และทําความสะอาดมือด้วย เจล
แอลกอฮอล์ หรือลา้ งมอื ดว้ ยน�ำ้ และสบ่ทู ันที

3. แยกรบั ประทานอาหาร หากมผี จู้ ดั อาหาร หรอื สงั่ อาหารจากแหลง่ อนื่ ใหก้ าํ หนด
จุดรบั อาหารเพอ่ื ปอ้ งกนั การสัมผสั ใกลช้ ดิ

4. กรณจี าํ เปน็ ตอ้ งพบปะผอู้ น่ื ใหใ้ ชห้ นา้ กากอนามยั และรกั ษาระยะหา่ งไมน่ อ้ ยกวา่
1-2 เมตรหรือ 1-2 ช่วงแขน หรอื ใชเ้ วลาพบปะผู้อืน่ ใหส้ ้ันท่ีสุด

5. ใหแ้ ยกขยะ เปน็ 2 ประเภท แลว้ ใส่ลงถงั เพ่ือใหม้ ีการนาํ ไปกาํ จัดต่อไป
✤ ขยะท่วั ไป เช่น ถุงพลาสติก ภาชนะใสอ่ าหารแบบใช้คร้งั เดยี ว ขวด เปน็ ตน้

ใหเ้ ก็บรวบรวมเปน็ ขยะท่ัวไป
✤ ขยะท่ปี นเป้อื นน�ำ้ มูก นำ้� ลาย สารคดั หลั่ง เช่น หน้ากากอนามยั กระดาษ

ทิชชู เป็นต้น
ในแต่ละวนั ให้เกบ็ รวบรวมและทาํ ลายเช้ือ โดยใส่ถงุ ขยะ 2 ชัน้ และทาํ ลายเชอ้ื โดย

ราดด้วยน้�ำยาฟอกขาว แลว้ มดั ปากถงุ ใหแ้ น่น นําไปทง้ิ รวมกับขยะท่วั ไป ภายหลังจัดการขยะ
ให้ลา้ งมอื ดว้ ยนำ้� และสบู่หรอื เจลแอลกอฮอลท์ ันที

6. ทําความสะอาด โถส้วม อา่ งลา้ งมอื หลังใช้งาน
7. งดกิจกรรมนอกบา้ น หยุดงาน หยุดเรยี น งดไปในท่ีชมุ ชน งดใช้ขนส่งสาธารณะ

39  คู่มอื การจดั การ COVID-19 สำ�หรับสถานประกอบกจิ การ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

ข. กรณตี อ้ งอยบู่ า้ นรว่ มกบั ครอบครวั /พกั รว่ มกบั ผอู้ นื่

ขอ้ ปฏบิ ัตติ วั ส�ำหรับผู้ท่ีเดินทางมาจากพื้นทเ่ี สี่ยง
1. วดั อุณหภมู ิกายทกุ วัน หากพบว่ามีไข้ อณุ หภูมิ > 37.5 องศาเซลเซียส รว่ ม
กับอาการทางเดินหายใจเช่น ไอ น�้ำมูก เจ็บคอ หอบเหน่ือย ให้ไปพบแพทย์ โดยแจ้งเจ้า
พนกั งานควบคมุ โรคติดตอ่ หรอื แจ้ง 1669 เพอ่ื ประสานการรบั ตัว ทั้งนีต้ อ้ งไมใ่ ชร้ ถสาธารณะ
ในการเดนิ ทาง หรือเดนิ ทางด้วยรถยนตส์ ว่ นตวั หรือรถรับจ้างที่ไมเ่ ปดิ เครื่องปรบั อากาศ โดย
สวมหนา้ กากอนามยั ตลอดเวลา
2. ดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคล ด้วยการล้างมือบ่อยๆ ด้วยน้�ำและสบู่อย่างน้อย
20 วินาที กรณไี มม่ นี ำ�้ และสบู่ ให้ลบู มือดว้ ยเจลแอลกอฮอล์ทมี่ คี วามเข้มขน้ อยา่ งน้อย 70%
ปดิ ปากจมกู ดว้ ยกระดาษทชิ ชทู กุ ครง้ั ทไ่ี อจาม โดยปดิ ถงึ คาง แลว้ ทงิ้ ทชิ ชลู งในถงุ พลาสตกิ และ
ปิดปากถุงให้สนิทก่อนทิ้งหรือใช้แขนเสื้อปิดปากจมูกเมื่อไอหรือจาม และทําความสะอาดมือ
ดว้ ย เจลแอลกอฮอล์ หรอื ลา้ งมอื ดว้ ยน้�ำและสบู่ทนั ที
3. หลีกเลี่ยงการอยู่ใกล้ชิดบุคคลอื่นในท่ีพักอาศัย โดยเฉพาะผู้สูงอายุผู้ป่วยโรค
เรอื้ รงั ต่าง ๆ และควรอยู่ห่างจากคนอ่ืนๆ ไมน่ อ้ ยกวา่ 1-2 เมตร หรอื 1-2 ช่วงแขน หรอื ใช้
เวลาพบปะผู้อื่นให้สน้ั ท่สี ดุ
4. ให้แยกห้องนอน ไม่ใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกับผู้อ่ืน (เส้ือผ้า ผ้าเช็ดหน้า ผ้าห่ม
ผ้าเชด็ ตวั จาน ชามช้อ น แกว้ น�้ำ หลอดดดู น้ำ� โทรศพั ท)์ รวมท้ังใหแ้ ยกทาํ ความสะอาด
5. จดั ให้มนี ้�ำดื่มแยกเฉพาะ แยกการรบั ประทานอาหาร ไม่รับประทานอาหารร่วม
กบั คนในครอบครวั ใหต้ กั แบง่ อาหารมารบั ประทานตา่ งหาก และเกบ็ ลา้ งภาชนะดว้ ยนำ�้ ยาลา้ ง
จาน ผึง่ ให้แหง้ และตากแดด
6. ใหแ้ ยกขยะ เปน็ 2 ประเภท แลว้ ใสล่ งถงั เพ่อื ใหม้ ีการนาํ ไปกาํ จดั ตอ่ ไป

✤ ขยะทว่ั ไป (เชน่ ถงุ พลาสตกิ ภาชนะใสอ่ าหารแบบใชค้ รงั้ เดยี ว ขวด เปน็ ตน้ )
ให้เก็บรวบรวมเปน็ ขยะทั่วไป

✤ ขยะทป่ี นเป้ือนน�้ำมูก นำ�้ ลาย สารคดั หลัง่ เชน่ หนา้ กากอนามัย กระดาษ
ทชิ ชู เป็นตน้ ใน แตล่ ะวนั ให้เกบ็ รวบรวมและทําลายเชอื้ โดยใสถ่ ุงขยะ 2 ชัน้ และทําลายเชอ้ื
โดยราดดว้ ย น้�ำยาฟอกขาว แล้วมัดปากถุงใหแ้ น่น นาํ ไปท้งิ รวมกบั ขยะทัว่ ไป ภายหลงั จดั การ
ขยะ ใหล้ ้างมอื ดว้ ยน�้ำและสบู่หรือเจลแอลกอฮอลท์ ันที

7. ให้แยกการใช้ห้องส้วมกับคนในครอบครัว หากแยกไม่ได้ ควรใช้ห้องส้วมเป็น
คนสดุ ท้าย และใหท้ ําความสะอาดทันทหี ลงั ใช้ส้วม ทงั้ น้ี ให้ปิดฝาทกุ คร้งั ก่อนกดชักโครกเพ่ือ
ปอ้ งกันการแพร่กระจายของเชื้อโรค

8. กรณจี าํ เปน็ ตอ้ งพบปะผอู้ น่ื ใหใ้ ชห้ นา้ กากอนามยั หนา้ กากอนามยั ทใี่ ชแ้ ลว้ ใหท้ ง้ิ
ลงในถังขยะที่มีฝาปดิ มิดชิด และทําความสะอาดมอื ด้วยเจลแอลกอฮอล์ หรอื นำ้� และสบู่ทนั ที

9. งดกิจกรรมนอกบ้าน หยุดงาน หยุดเรยี น งดไปในทชี่ มุ ชน งดใชข้ นสง่ สาธารณะ

40  ค่มู ือการจัดการ COVID-19 สำ�หรับสถานประกอบกจิ การ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

ค. การปฏบิ ตั ติ วั ของคนในครอบครวั

1. ใหท้ ุกคนในบา้ นดูแลสขุ อนามัยสว่ นบุคคล ด้วยการล้างมอื บอ่ ย ๆ ดว้ ยน้�ำและ
สบู่อย่างน้อย 20 วินาที กรณีไม่มีน�้ำและสบู่ ให้ลูบมือด้วยเจลแอลกอฮอล์ที่มีความเข้มข้น
อยา่ งน้อย 70% หลีกเล่ยี งจุดเสีย่ ง และดแู ลสุขภาพตนเอง

2. ไมใ่ ช้ของใชส้ ว่ นตวั รว่ มกัน (เชน่ ผ้าเช็ดหนา้ ผ้าเชด็ ตวั แก้วนำ้� หลอดดดู น�้ำ)
ไมด่ มื่ นำ้� และไมร่ บั ประทานอาหารสาํ รบั เดยี วกบั ผทู้ เี่ ดนิ ทางมาจากพน้ื ทเี่ สย่ี ง และแยกทาํ ความ
สะอาด

3. เก็บรวบรวมขยะมูลฝอยท้ังหมดใส่ถุง ปิดปากถุงให้มิดชิด แล้วใส่ลงถังเพ่ือให้
อปท. เกบ็ ขนนาํ ไปกาํ จดั ต่อไป

4. กรณใี ชส้ ว้ มรว่ มกนั ใหร้ ะมดั ระวงั จดุ เสยี่ งสาํ คญั ทมี่ กี ารสมั ผสั รว่ มกนั เชน่ บรเิ วณ
โถส้วมอ่างล้างมือ ก๊อกนำ�้ ลกู บิดประตู และลา้ งมือดว้ ยน�ำ้ และสบู่ทกุ ครง้ั

5. บุคคลในครอบครัวหลีกเลี่ยงการอยู่ใกล้ชิดกับผู้ท่ีกลับมาจากพื้นท่ีระบาด โดย
เฉพาะผู้สูงอายุผู้ปว่ ยโรคเรอื้ รังตา่ งๆ ควรอยู่ห่างกัน ไมน่ อ้ ยกวา่ 1-2 เมตรหรือ 1-2 ช่วงแขน
หรือใช้เวลาพบปะผู้อ่นื ให้ส้นั ทส่ี ุด หากจําเปน็ ให้ใชห้ นา้ กาก

6. เฝา้ ระวังอาการเจ็บปว่ ยของผ้สู มั ผัสใกล้ชิดหรอื สมาชกิ ในบา้ น เป็นเวลา 14 วัน
หลังสัมผสั กบั ผ้ปู ว่ ย

7. คนในครอบครัวสามารถไปทาํ งาน เรยี นหนังสือ ไดต้ ามปกติ แต่ทง้ั นี้อาจต้องให้
ข้อมลู กบั สถานท่ที าํ งาน สถานศึกษา ตามเง่ือนไขที่สถานทเี่ หล่านั้นกําหนด

ง. กรณอี าศยั ในอาคารชดุ (หอพกั คอนโดมเิ นยี ม อพารต์ เมนท)์

มคี �ำแนะน�ำการปฏบิ ัตติ ัวของผทู้ ีเ่ ดินทางมาจากพน้ื ทีเ่ สย่ี ง ดังนี้
1. วัดอุณหภูมิกายทุกวัน หากพบว่ามีไข้ อุณหภูมิ > 37.5 องศาเซลเซียส
ร่วมกับอาการทางเดินหายใจเช่น ไอ น้�ำมูก เจ็บคอ หอบเหนื่อยให้ไปให้ไปพบแพทย์ โดย
แจ้งเจ้าพนักงานควบคุมโรคติดต่อ หรือแจ้ง 1669 เพ่ือประสานการรับตัว ทั้งน้ี ต้องไม่ใช้
รถสาธารณะในการเดนิ ทาง หรือเดินทางดว้ ยรถยนต์ส่วนตวั หรอื รถรับจา้ งทไ่ี มเ่ ปิดเคร่ืองปรบั
อากาศ โดยสวมหนา้ กากอนามยั ตลอดเวลา
2. ดแู ลสขุ อนามัยสว่ นบคุ คล ดว้ ยการลา้ งมอื บอ่ ย ๆ ดว้ ยน�้ำและสบู่อย่างน้อย 20
วนิ าที กรณีไมม่ ีนำ�้ และสบู่ ใหล้ บู มือดว้ ยเจลแอลกอฮอลค์ วามเข้มข้นอยา่ งน้อย 70% ปดิ ปาก
จมกู ดว้ ยกระดาษทชิ ชทู กุ ครง้ั ทไ่ี อจาม โดยปดิ ถงึ คาง แลว้ ทง้ิ ทชิ ชลู งในถงุ พลาสตกิ และปดิ ปาก
ถุงให้สนิทกอ่ นทงิ้ หรอื ใช้แขนเสือ้ ปิดปากจมูกเมือ่ ไอหรอื จาม และ ทาํ ความสะอาดมือดว้ ย
เจลแอลกอฮอล์ หรอื ล้างมอื ดว้ ยน้ำ� และสบูท่ ันที

41  คู่มอื การจัดการ COVID-19 สำ�หรบั สถานประกอบกิจการ

สมาคมอาชวี อนามยั และความปลอดภยั ในการทำ� งาน (ส.อ.ป.)

3. หากมผี จู้ ดั อาหาร หรอื สง่ั อาหารจากแหลง่ อนื่ ใหก้ าํ หนดจดุ รบั อาหารเพอ่ื ปอ้ งกนั
การสมั ผสั ใกลช้ ิด เช่น แจง้ ผดู้ แู ลอาคารชดุ เป็นกรณพี เิ ศษเพอ่ื มาสง่ ทีจ่ ุดรับอาหาร

4. ใหแ้ ยกขยะ เปน็ 2 ประเภท แลว้ ใสล่ งถงั เพอ่ื ใหม้ กี ารนาํ ไปกาํ จดั ตอ่ ไป ขยะทว่ั ไป
(เชน่ ถงุ พลาสตกิ ภาชนะใสอ่ าหารแบบใชค้ รง้ั เดยี ว ขวด เปน็ ตน้ ) ใหเ้ กบ็ รวบรวมเปน็ ขยะทวั่ ไป

✤ ขยะทปี่ นเปื้อนน�ำ้ มูก นำ�้ ลาย สารคดั หลง่ั เช่น หนา้ กากอนามัย กระดาษ
ทิชชู เปน็ ตน้ ในแต่ละวนั ใหเ้ กบ็ รวบรวมและทาํ ลายเชื้อ โดยใส่ถงุ ขยะ 2 ชนั้ และทาํ ลายเชื้อ
โดยราดดว้ ยนำ�้ ยาฟอกขาว แลว้ มดั ปากถุงใหแ้ นน่ นําไปทิ้งรวมกับขยะท่วั ไป ภายหลังจัดการ
ขยะใหล้ า้ งมือดว้ ยนำ�้ และสบหู่ รือเจลแอลกอฮอล์ทันที

5. ทําความสะอาดโถสว้ ม อา่ งลา้ งมือ หลงั ใชง้ าน
6. หลีกเล่ียงการใช้พ้ืนที่ส่วนกลางร่วมกับผู้อ่ืน เช่น ล้อบบ้ี ลิฟท์ กรณีท่ีหลีก
เล่ียงไม่ได้ให้ใช้หน้ากากอนามัย และรักษาระยะห่างไม่น้อยกว่า 1-2 เมตร หรือใช้เวลาให้
สั้นทส่ี ดุ หรอื เล่ยี งเวลาท่มี ีผู้ใชห้ นาแนน่ รวมท้ังงดใช้บริการสันทนาการร่วม เช่น สระว่ายน�้ำ
หอ้ งออกกาํ ลงั กาย
7. งดกจิ กรรมนอกบ้าน หยดุ งาน หยดุ เรยี น งดไปในทีช่ ุมชน งดใชข้ นส่งสาธารณะ

42  คู่มอื การจดั การ COVID-19 สำ�หรับสถานประกอบกจิ การ