“วันสถาปนา สํานักงาน กศน.”
ห้องสCมhุดiปaรnะgชMาชuนaอnาํ DเภisอtเrชicียtงPมว่uนbliจcงั Lหiวbดั raพrะyเยา
ประวตั ิความเป็นมาของสาํ นักงาน กศน.
กศน. หรอื การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั มีประวตั คิ วามเปน็
มาทีย่ าวนานซ่ึงสมัยก่อนมีวัตถปุ ระสงค์เพ่ือแกไ้ ขปญั หาของผู้ใหญ่ท่ีไม่รหู้ นังสอื ซึ่งในปี
พ.ศ. 2481 รฐั บาลพลเรอื ตรพี บิ ูลย์สงคราม ไดน้ ําเอานโยบายการศกึ ษาผู้ใหญ่มาดาํ เนิน
การตอ่ จากรฐั บาลชุดก่อนท่ีมีพระยาพหลพลพยหุ เสนาเปน็ นายกรฐั มนตรี
มาใช้อย่างจรงิ จังในการสอนผูใ้ หญ่ใหร้ หู้ นังสอื อา่ นออกเขยี นไดแ้ ละเข้าใจในหน้าท่ี
พลเมือง (กรมการศึกษานอกโรงเรยี น. 2527 : 37)
การศึกษาผู้ใหญ่ เรมิ่ มอี ยา่ งเปน็ ทางการในปี 2483 โดยรฐั บาลในขณะนั้น ได้ใหม้ ี
การจดั ตั้ง "กองการศึกษาผู้ใหญ"่ สงั กดั สาํ นักงานปลดั กระทรวงศึกษาธกิ ารเพ่อื
รบั ผดิ ชอบงานการศกึ ษาผู้ใหญ่โดยตรง และไดร้ เิ รม่ิ โครงการรณรงค์การรหู้ นังสอื ทว่ั
ประเทศพรอ้ มกบั ประกาศใช้กฎหมายบังคบั ให้ประชาชนผไู้ มร่ หู้ นังสอื ที่มอี ายุระหวา่ ง
20 ปี ถึง 45 ปี เสยี คา่ เลา่ เรยี นเปน็ รายปี จนกว่าจะพสิ จู น์ได้วา่ เปน็ ผู้รหู้ นังสอื แลว้ ซ่ึง
โครงการรณรงค์ดงั กลา่ วประสบความสาํ เรจ็ พอสมควรแต่ตอ้ งหยุดชะงกั ไปเน่ืองจาก
สงครามโลกครงั้ ท่ี 2
ประวัติความเปน็ มาของสํานักงาน กศน.
ตอ่ มาได้มกี ารขยายโอการการศกึ ษาผใู้ หญอ่ ย่างกวา้ งขวางในช่วงปี พ.ศ. 2513 - 2523
รฐั บาลจงึ ได้ยกฐานะกองการศึกษาผู้ใหญ่ ขึ้นเปน็ "กรมการศกึ ษานอกโรงเรยี น"
ขนึ้ เพอ่ื จัดการศกึ ษานอกโรงเรยี นสาํ หรบั ประชาชนในวนั ท่ี 24 มีนาคม 2522 [1]
จนกระท่ังในปี พ.ศ. 2545 ได้มีการปฏิรปู ระบบราชการ และมกี ารยุบรวมกรมต่าง ๆ
ของกระทรวงศกึ ษาธกิ ารจากเดิม 14 กรม เหลอื เพียง 5 สาํ นักงาน ทําให้ กรมการศึกษา
นอกโรงเรยี นถกู ยุบรวมเปน็ สาํ นักงานบรหิ ารงานการศึกษานอกโรงเรยี นสงั กดั สาํ นัก
งานปลดั กระทรวงศึกษาธกิ ารตอ่ มาตามพระราชบัญญัติสง่ เสรมิ การศึกษา นอกระบบ
และการศกึ ษาตามอธั ยาศัย พ.ศ. 2551 สาํ นักฯ จึงปรบั ภารกิจเปน็ สาํ นักงาน
สง่ เสรมิ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย
ประวตั คิ วามเป็นมาของสาํ นักงาน กศน.
ด้วยภารกจิ ทตี่ ่อเน่ืองมาจากกองการศกึ ษาผใู้ หญ่ ในสงั กัดกรมสามัญศกึ ษา
ต้งั แตป่ ี พ.ศ. 2481 ซึ่งตอ่ มาในปี พ.ศ. 2522 ได้จดั ตง้ั เปน็ กรมการศกึ ษานอก
โรงเรยี นและถูกปรบั ลดโครงสรา้ งเปน็ สาํ นักบรหิ ารงานการศกึ ษานอกโรงเรยี น
เมือ่ พ.ศ.2546 ก่อนที่จะมีการประกาศใช้พระราชบญั ญตั สิ ง่ เสรมิ การศึกษานอก
ระบบและการศกึ ษาตาม อธั ยาศยั พ.ศ. 2551 มีผลบงั คับใช้เมอื่ วันท่ี 4 มนี าคม
2551 ซ่ึงนับถึงบัดนี้เปน็ ระยะเวลา 14 ปีเตม็ บรหิ ารงานโดยสาํ นักงานสง่ เสรมิ การ
ศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั หรอื สาํ นักงาน กศน.สงั กัดสาํ นักงาน
ปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร
หน่วยงานในสังกัด
สถาบันพฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั ภาค
1. 5 ภาค (เหนือ, ตะวันออกเฉียงเหนือ, กลาง, ตะวันออก, ใต้) และ
กรงุ เทพมหานคร (สถาบนั กศน. ภาค/สถาบัน กศน. กทม. ทกุ ยุบเลกิ เม่อื
พ.ศ. 2555)
2. สาํ นักงานสง่ เสรมิ การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยจงั หวดั 77
จังหวดั และกรุงเทพมหานคร(สาํ นักงาน กศน. จงั หวดั /สาํ นักงาน กศน.กทม.)
3. ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาํ เภอ/เขต
(/เขต)ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยตาํ บล/แขวง
(กศน. ตาํ บล/แขวง)
4. ศูนยก์ ารเรยี นชุมชน (ศรช.)
5. หอ้ งสมุดประชาชน (อาํ เภอ/ตําบล/จงั หวดั
หน่วยงานในสังกดั
ศูนย์ฝึกวิชาชีพ
1. ศนู ย์ฝึกวิชาชีพจังหวดั กาญจนบรุ ี "สามสงฆ์ทรงพระคุณ"
2. ศูนย์ฝึกและพฒั นาอาชีพเกษตรกรรม วดั ญาณสงั วราราม
วรมหาวหิ ารอนั เน่ืองมาจากพระราชดาํ ริ
3. ศูนยฝ์ ึกและพัฒนาอาชีพราษฎรไทยบรเิ วณชายแดน (ศฝช.) (จังหวัด
ชุมพร เชียงราย ปตั ตานี มุกดาหาร สระแก้ว สรุ นิ ทร์ อตุ รดิตถ)์
4. ศนู ยฝ์ กึ วชิ าชีพจังหวัดกาญจนบุรี "สามสงฆ์ทรงพระคณุ "
5. ศูนย์ฝึกและพัฒนาอาชีพเกษตรกรรม วดั ญาณสงั วราราม
วรมหาวหิ าร อนั เน่ืองมาจากพระราชดาํ ริ
6. ศูนยฝ์ ึกและพฒั นาอาชีพราษฎรไทยบรเิ วณชายแดน (ศฝช.) (จงั หวดั
ชุมพร เชียงราย ปตั ตานี มุกดาหาร สระแก้ว สรุ นิ ทร์ อตุ รดติ ถ)์
หน่วยงานในสงั กัด
ศูนย์วทิ ยาศาสตรแ์ ละวฒั นธรรม
1 .ศูนย์เทคโนโลยีทางการศึกษา (พญาไท และรงั สติ )
2. ศนู ยว์ ิทยาศาสตรเ์ พ่ือการศกึ ษา (ทอ้ งฟา้ จําลอง เอกมัย)
3. ศนู ย์วิทยาศาสตรเ์ พอ่ื การศกึ ษา รงั สติ
4. ศนู ย์วิทยาศาสตรเ์ พอ่ื การศกึ ษา(ศว.)(จงั หวดั กาญจนบุรี ขอนแกน่ ตรงั
พระนครศรอี ยุธยานครราชสมี า นครศรธี รรมราช นครสวรรค์ ลาํ ปาง
สระแก้ว สมทุ รสาคร ยะลา อบุ ลราชธานี)
5. ศนู ยว์ ทิ ยาศาสตรแ์ ละวัฒนธรรมเพื่อการศึกษา จังหวัดรอ้ ยเอด็
อทุ ยานวทิ ยาศาสตรพ์ ระจอมเกลา้ ณ หวา้ กอ จ.ประจวบครี ขี นั ธ์
สถาบันศึกษาทางไกล
ศูนยก์ ารศกึ ษานอกโรงเรยี นกาญจนาภิเษก (วทิ ยาลยั ในวงั )
สถาบนั การศึกษาและพัฒนาตอ่ เนื่องสริ นิ ธร
ศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั กลมุ่ เปา้ หมายพิเศษ
ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัในต่างประเทศ
โครงสรา้ ง กศน.
ตราสัญลักษณ์
สํานักงานสง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั (กศน.)
(Office of the Non-Formal and Informal Education : NFE)
สญั ลักษณ์เป็นเส้นรอบวง สนี าเงิน ภายในวงกลมมเี สมาธรรมจักร สีเขียว
ตั้งอยู่บนเครอ่ื งหมาย (INFINITY) สีเขยี ว ลอ้ มรอบตัวชื่อสาํ นักงานส่งเสรมิ การ
ศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั อย่ดู ้านบนสํานักปลัดกระทรวง
ศึกษาธกิ ารอยู่ด้านลา่ งตวั อกั ษร สนี าเงนิ ค่นั ด้วยรปู ดอกประจาํ ยามสเี ดียวกนั
และรองรบั ดว้ ยรปู รวงข้าว สีเหลืองทอง
ตราเครอื่ งหมายน้ีแสดงถึง “ การสง่ เสรมิ ประชาชนให้เรยี นรอู้ ยา่ ง
ต่อเน่ืองตลอดชีวิต เพือ่ ความผาสกุ ของประชาชน”
วิสัยทศั น์ /พันธกิจ
ปรชั ญา “ปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพียง และ ปรชั ญาคดิ เป็น”
วสิ ัยทศั น์ “คนไทยไดร้ บั โอกาสการศึกษาและการเรยี นรตู้ ลอดชีวิตอยา่ งมคี ณุ ภาพ สามารถดํารง
ชีวิตทีเ่ หมาะสมกับช่วงวัย สอดคลอ้ งกบั หลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง และมที ักษะทจ่ี ําเปน็ ใน
โลกศตวรรษที่ 21”
พนั ธกิจ
1. จดั และสง่ เสรมิ การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั ท่ีมีคณุ ภาพ เพ่อื ยกระดับการ
ศึกษา พัฒนาทกั ษะการเรยี นรขู้ องประชาชนทุกกลมุ่ เปา้ หมาย ใหเ้ หมาะสมทกุ ช่วงวยั พรอ้ มรบั การ
เปลย่ี นแปลงบรบิ ททางสงั คม และสรา้ งสงั คมการเรยี นรตู้ ลอดชีวติ
2. สง่ เสรมิ และสนับสนุนและประสานภาคเี ครอื ข่ายในการมีสว่ นรว่ มจดั การศกึ ษานอกระบบ
และการศึกษาตามอธั ยาศัย และการเรยี นรตู้ ลอดชีวิต รวมท่งั การดาํ เนินกจิ กรรมของศูนย์การ
เรยี นและแหล่งการเรยี นรอู้ น่ื ในรปู แบบตา่ งๆ
3. ส่งเสรมิ และพัฒนาการนําเทคโนโลยีทางการศกึ ษา และเทคโนโลยีดจิ ิทลั มาใช้ให้เกดิ
ประสทิ ธภิ าพ ในการจัดการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยใหก้ บั ประชาชนอยา่ งท่วั ถึง
4. พัฒนาหลกั สูตร รปู แบบการจัดกจิ กรรมการเรยี นรสู้ ่ือและนวตั กรรม การวดั และประเมนิ ผลในทุก
รปู แบบให้สอดคล้องกบั บรบิ ทในปัจจุบนั
5. พั?นาบคุ ลากรและระบบบรหิ ารจดั การให้มีประสิทธภิ าพ เพือ่ มุ่งจดั การศึกาาและการเรยี นรทู้ ม่ี ี
คณุ ภาพ โดยยึดหลกั ธรรมาภิบาล
ภารกจิ หลกั และบทบาทหน้าท่ี
ยทุ ธศาสตร์ และจุดเน้น
ยทุ ธศาสตร์ และจุดเน้น
ยทุ ธศาสตร์ และจุดเน้น
ยทุ ธศาสตร์ และจุดเน้น
“วันสถาปนา สํานักงาน กศน.”
ห้องสCมhุดiปaรnะgชMาชuนaอnาํ DเภisอtเrชicียtงPมว่uนbliจcงั Lหiวbดั raพrะyเยา