ชุด1 หัวข้อ9

ว อที่หั ข้ 9 ! ! ส ภ า พ จ ริ ง
มิ น ต า ม
ก า ร ป ระเ

การประเมินตามสภาพจริง เป็นการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ที่เน้น
กระบวนการและผลงาน ที่สามารถนำไปใช้ในชีวิตจริงได้ ดังนั้นการประเมินตาม
สภาพจริงจึงเน้นไปในเรื่องของงานที่ให้ทำ ซึ่งมีความคล้ายคลึงกับการวัดและ
ประเมินผลการเรียนรู้ด้านทักษะพิสัย แต่จะมีความลึกซึ้งมากกว่าเนื่องจากต้อง
ใช้สถานการณ์จริงในการประเมินและก่อให้เกิดประโยชน์กับนักเรียนเป็นอย่าง
มากเพราะจะทำให้ทราบความสามารถที่แท้จริงของนักเรียนว่ามีจุดเด่น จุดด้อย
ในเรื่องใด นำไปสู่การแก้ไขและพัฒนาการเรียนรู้ได้ตรงประเด็นมากที่สุด
(อนุวัติ คูณแก้ว, 2559)

ห ลักการ ประเมินตามสภาพจริง
(ชาตรี เกิดธรรม, มปป.)



หลักการประเมินตามสภาพจริง (ชาตรี เกิดธรรม, มปป.)

1. ไม่เน้นการประเมินทักษะพื้นฐานแต่เน้นการประเมินทักษะการคิดที่ซับซ้อนในการทำงาน
ความร่วมมือในการแก้ปัญหาและการประเมินตนเองทั้งภายในและนอกห้องเรียน

2. เป็นวัดและประเมินความก้าวหน้าของผู้เรียน
3. เป็นการสะท้อนให้เห็นการสังเกตสภาพงานปัจจุบัน ของผู้เรียน และสิ่งที่ผู้เรียนได้ปฏิบัติจริง
4. เป็นการให้ความสำคัญกับงานที่เป็นจริงโดยพิจารณาจากงานหลาย ๆ ชิ้น
5. ผู้ประเมินควรมีหลายคน มีการประชุมกันเพื่อแลกเปลี่ยนข้อมูลเกี่ยวกับตัวผู้เรียน
6. การประเมินต้องดำเนินการไปพร้อมกับการจัดการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง
7. นำการประเมินตนเองมาใช้เป็นส่วนหนึ่งของการประเมินตามสภาพจริง
8. ควรมีการประเมินทั้งการประเมินที่เน้นการปฏิบัติจริง และการประเมินจากแฟ้มสะสมงาน

ขั้นตอนการประเมินตามสภาพจริง (ชาตรี เกิดธรรม,มปป.)

กำหนดจุดประสงค์และเป้าหมายในการประเมิน ต้องสอดคล้องกับมาตรฐาน
จุดประสงค์การเรียนรู้ และสะท้อนการพัฒนา

กำหนดขอบเขตในการประเมิน และเป้าหมายที่ต้องการให้เกิดกับนักเรียน เช่น
ความรู้ ทักษะและกระบวนการ ความรู้สึก หรือคุณลักษณะ เป็นต้น

กำหนดผู้ประเมินโดยพิจารณาว่าจะเป็นใครบ้าง เช่น นักเรียนประเมินตนเอง
เพื่อนประเมิน ครูประจำชั้น ผู้ปกครอง หรือผู้ที่เกี่ยวข้อง เป็นต้น

เลือกใช้เทคนิคและเครื่องมือประเมินที่หลากหลายและเหมาะสม เช่น แบบ
ทดสอบ แบบสังเกต หรือแบบสัมภาษณ์

กำหนดเวลาและสถานที่ที่จะประเมิน เช่น ประเมินระหว่างนักเรียนทำกิจกรรม
ระหว่างทำงานกลุ่ม/ โครงการ วันที่/ เวลา

วิเคราะห์ผลและวิธีการจัดการข้อมูลประเมิน เป็นการนำข้อมูลจากการประเมินมา
วิเคราะห์โดยระบุสิ่งที่วิเคราะห์ เช่น กระบวนการทำงาน เอกสารจากแฟ้มสะสม
ผลงาน ฯลฯ รวมทั้งระบุวิธีการบันทึกข้อมูลและวิธีการวิเคราะห์ข้อมูล

กำหนดเกณฑ์การประเมินว่านักเรียนทำอะไรได้สำเร็จ อยู่ในระดับใด ผลงานเป็น
อย่างไร

ตัวอย่าง : การกำหนดงานในการประเมินตามสภาพจริง
ในวันที่ 1 มกราคมของทุกปีเป็นวันปีใหม่ ให้นักเรียนเลือกของขวัญ

ที่นักเรียนต้องการนำมาจับฉลากในห้องเรียน
และหาวิธีการห่อของขวัญแบบใดก็ได้

กำหนดการประเมิน วันที่ 30 ธันวาคม .......... เวลา 13.00 น.

วิธีการประเมินตามสภาพจริง

1. การสังเกต 2. การสัมภาษณ์ 3. การตรวจงาน
เป็นวิธีการในการเก็บข้อมูล เป็นวิธีการประเมินพฤติกรรม เพื่ อการช่วยเหลือนักเรียน

พฤติกรรมด้านการใช้ความคิด ด้านความคิด ความรู้สึก และพั ฒนาการเรียนการสอน
การปฏิบัติงาน หรือลักษณะนิสัย กระบวนการขั้นตอนในการ ของครู จึงต้องเป็นการประเมิน
ภายใต้สถานการณ์ เครื่องมือ ทำงาน วิธีการแก้ปัญหา อาจจะ ผลที่มีความต่อเนื่องตลอดเวลา
ประกอบการสังเกต ได้แก่ แบบ ใช้ประกอบวิธีการสังเกตเพื่ อให้ เช่น การประเมินผลงาน/
ตรวจสอบรายการ แบบ ได้ข้อมูลที่ชัดเจนมากขึ้น โครงการ เป็นระยะ ๆ
มาตราส่วนประมาณค่า
เทคนิคการสัมภาษณ์ 4. การรายงานตนเอง
6. การประเมินผลโดยใช้แฟ้ม 2.1 ก่อนสัมภาษณ์ควร เป็นการให้นักเรียนเขียนบรรยายหรือ
สะสมผลงาน เป็นวิธีการ
มีข้อมูลเกี่ยวกับภูมิหลังและราย ตอบคำถามสั้น ๆ เพื่อสะท้อนการเรียนรู้
ประเมินผลการเรียนรู้ตาม ละเอียดสิ่งที่จะประเมินนักเรียน ทั้งในด้านความรู้ ความเข้าใจ วิธีคิด วิธี
สภาพจริงที่ได้รับความนิยม มาก่อน การทำงาน ความพึงพอใจในผลงาน
เพราะเป็นการประเมินที่ผูกติด ความต้องการพั ฒนาตนเอง
กับการสอนและมุ่งนักเรียน 2.2 เตรียมชุดคำถามที่
เป็นศูนย์กลาง เข้าใจได้ง่าย และจัดลำดับการ 5. การใช้บันทึกจากผู้เกี่ยวข้อง
ถามให้ชัดเจน เป็นการรวบรวมข้อมูลความคิดเห็น

2.3 ใช้วาจา ท่าทาง ที่มีต่อนักเรียน และผลงานของนักเรียน
น้ำเสียงที่เป็นกันเอง จะทำให้ โดยเฉพาะความก้าวหน้าในการเรียนรู้
นักเรียนเกิดความรู้สึกไว้ใจ และ ของนักเรียนจากแหล่งต่าง ๆ เช่น จาก
มีแนวโน้มที่จะพู ดหรือเล่าวิธีการ เพื่อนครูคนอื่น จากเพื่อนของนักเรียน
ดำเนินงานได้ครบถ้วน จากผู้ปกครองนักเรียน

แฟ้มสะสมผลงาน คือ การสะสมงานของนักเรียนอย่างมีจุดประสงค์
เพื่อแสดงให้เห็นถึงความพยายาม ความก้าวหน้า และผลสัมฤทธิ์ในเรื่องนั้น ๆ
หรือหลาย ๆ เรื่อง การสะสมผลงานนักเรียนจะต้องมีส่วนร่วมในการคัดเลือก
เนื้อหา เกณฑ์การเลือก เกณฑ์การตัดสินความสามารถ/ คุณสมบัติ และหลัก
ฐานสะท้อนตนเอง

การประเมินตามสภาพจริง ควรใช้วิธีการเก็บข้อมูลหลาย ๆ วิธีผสมผสานกัน
เพื่อให้ได้ข้อมูลที่หลากหลาย ครอบคลุมพฤติกรรมทุกด้านและมีจำนวนมาก
พอที่จะประเมินผลที่เกิดขึ้นกับนักเรียน