05...เพลงฉ่อยบ้านสะเดียง

เพลงฉอ ยบานสะเดยี ง

มหสาำวนทิักยศาลิ ลปัยะรแาลชะภวัฏัฒเพนธชรรรบมรู ณ

คำนำ

เพลงฉ่อยบ้านสะเดียง ตำบลสะเดียง อำเภอเมืองเพชรบูรณ์ จังหวัดเพชรบูรณ์ เป็นเอกสาร
องค์ความรู้ ภายใต้โครงการจัดเก็บข้อมูลทางด้านศิลปวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่น เป็นข้อมูลที่ทีมงาน
สำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ์ ได้จัดทำขึ้นจากการลงพื้นที่ภาคสนาม เพื่อเก็บ
รวบรวมข้อมูลองค์ความรู้เกี่ยวกับวัฒนธรรมท้องถิ่นของจังหวัดเพชรบูรณ์ เพื่อให้เยาวชนและประชาชน
รนุ่ หลงั ไดเ้ รียนรู้เร่ืองการละเลา่ นพื้นบ้านทเ่ี กดิ ขึน้ ในอดีตและปจั จุบัน

ทั้งนี้ สำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ์ คณะผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่า
เอกสารเล่มนี้จะเป็นประโยชน์กับผู้ที่สนใจทั้งหลาย นำองค์ความรู้นี้ไปเสริมสร้างความรู้ ความเข้าใจและ
เล็งเหน็ ถงึ คณุ คา่ ของร่องรอยทางวัฒนธรรมท่ีคนในอดีตไดส้ รา้ งไว้ต่อไป

สำนักศลิ ปะและวัฒนธรรม
มหาวิทยาลยั ราชภัฏเพชรบูรณ์

สารบัญ หนา้

เรื่อง ๑
องค์ความรู้ทางวัฒนธรรม ๑
เรื่อง เพลงฉ่อยบา้ นสะเดยี ง ๑
๑
วัตถุประสงค์ ๑
ขอบเขต ๑
เปา้ หมาย ๓
ประโยชนท์ ี่ไดร้ ับ ๒๑
ความสำคญั และท่ีมา ๒๑
เพลงฉ่อยบา้ นสะเดียง ๒๑
บทสรปุ ๒๒
แนวทางการนำไปปฏบิ ัติใช้ ๒๓
ข้อเสนอแนะ
บรรณานุกรม
ภาคผนวก รายละเอยี ดรายวิชา (มคอ. ๓) ที่ใช้บูรณาการ

๑

องคค์ วามรู้ทางวัฒนธรรม
เรื่อง เพลงฉ่อยบ้านสะเดยี ง

วัตถุประสงค์
๑. เพื่อเป็นการเสาะแสวงหา รวบรวม จัดเกบ็ ความรู้ทม่ี ีอยู่ในตัวบุคคลทีเ่ ชีย่ วชาญในดา้ นการร้อง

เพลงฉ่อย
๒. เพอื่ จัดทำเปน็ เล่มองคค์ วามรู้สำหรบั เผยแพร่ให้แก่เยาวชนและผู้ทใ่ี หค้ วามสนใจศึกษาเรียนรู้

ขอบเขต
ศึกษาประวัตศิ าสตร์ความเป็นมาและรปู แบบการขับร้องเพลงฉ่อยบ้านสะเดียง

เป้าหมาย
จดั เก็บข้อมลู ทางดา้ นวฒั นธรรมเรื่องเพลงฉ่อยบา้ นสะเดียง เพือ่ การประยุกตใ์ ชง้ านใหเ้ ป็นระบบ

ประโยชนท์ ี่คาดว่าจะได้รบั
๑. ได้ข้อมลู ทางดา้ นวฒั นธรรมเร่ืองเพลงฉ่อยบ้านสะเดียงท่ีเปน็ ระบบ
๒. ไดส้ บื สานและอนุรกั ษ์มรดกทางวฒั นธรรมการร้องเพลงฉ่อยบา้ นสะเดียงและนำองค์ความรู้ที่ได้ไป

เผยแพรส่ ู่ชมุ ชนบา้ นสะเดยี ง
๓. ไดอ้ งค์ความรสู้ ำหรับนำไปบรู ณาการกบั การเรยี นการสอน

ความสำคญั และท่ีมา
ฉ่อย เป็นเพลงพื้นเมืองที่มีการแสดงท่าทาง และการร้องคล้ายกับลำตัด โดยมีผู้แสดงประกอบด้วย

ฝ่ายชายและฝ่ายหญิง ฝ่ายละประมาณ ๒ - ๓ คน ในขณะที่พ่อเพลงแม่เพลงร้องโต้ตอบกนั ผู้เล่นคนอื่น ๆ จะ
ทำหน้าที่เป็นลกู คู่ เนื้อหาที่ร้องส่วนใหญ่มที ั้งเรื่อง ทางโลก ทางธรรม ชิงชู้ และมักจะมีถ้อยคำที่มีความหมาย
สองแง่สองง่าม การแสดงเพลงฉ่อยจะไม่มีเครื่องดนตรีประกอบจังหวะ แต่จะใช้การตบมือเป็นจังหวะแทน
และส่ิงที่เป็นเอกลักษณ์ของเพลงฉ่อยคือ ลูกคู่จะร้องรับด้วยคำว่า “เอ่ ชา เอ้ชา ชา ชาชาชา หน่อยแม่”
ตัวอยา่ งเช่น (แมเ่ พลง) “เอง่ เงอ เงย… เรากนั หนาเรามาพากันหนี ก็ไปมง่ั ไปมมี ีถมไป เรารักกันหนอมาขึ้นหอ
ลงโรง กศุ ลไมส่ ่งละมันก็ต้องฉิบหาย เอาพระสงฆ์มาเป็นองค์ประธาน สวดเจ็ดตำนานพระก็เหน่อื ยแทบตาย พี่
มารักน้องคำหนึง่ กพ็ าสองคำก็พา ของฉนั ไม่ได้ราคาสองไพ ของฉันราคานะเป็นหมื่นหนอเป็นแสน ของฉันไม่ใช่
แหวนหนอจะมาสวมใส่ พี่จะเอาเงินมาดองจะเอาทองมาให้ ถ้าพี่จะเอาอีแปะจนใจนอ้ งจะแกะให้ไม่ได้ พ่อแม่
น้องเลี้ยงน้องมายาก เขาจะกินขันหมากน้องให้ได้ (ให้ได้) ถ้ารักน้องจริงจะให้มาสู่ขอกะพ่อแม่ ถ้าพี่ชายมารัก
แลก็เฉยไป ถ้ารักน้องจริงก็อย่าทิ้งนอ้ งนะ ขอให้คุณพระช่วยเป็นประธานให้ (ลูกคู่รับ)” “เอ่ ชา เอ๊ ช้า ชา ฉ่า
ชา หน่อยแม”่ เพลงฉ่อยมีการแสดงอยูต่ ามจงั หวัดตา่ ง ๆ ในภาคกลาง เช่น สิงหบ์ รุ ี อ่างทอง ลพบรุ ี สุพรรณบุรี
และพระนครศรอี ยธุ ยา

๒

เพลงฉ่อย มีชื่อเรียกอีกอย่างว่า เพลงไอ้เป๋ เนื่องจากพ่อเพลงฉ่อย ยุคแรกชื่อ ตาเป๋ มียายมา เป็น
ภรรยา เริ่มแรกเพลงฉ่อย หรือ เพลงเป๋ เป็นที่นิยมในแถบจังหวัดฉะเชิงเทรา และจังหวัดใกล้เคียง ประมาณ
ก่อนยคุ พ.ศ. ๒๔๓๗ เป็นต้นมา สว่ นครเู พลงฉ่อย ยคุ แรกเร่มิ ก็มี ครูเปลีย่ น ครูเป๋ ครูฉิม ครูศรี ครบู ุญมา และ
ครบู ญุ มี ครเู พลงเหลา่ นีม้ แี คช่ ่ือและตำนาน สว่ นประวตั ไิ มม่ เี ลย เพลงฉ่อยน้ปี รับปรงุ และดัดแปลงมาจาก เพลง
โคราช - เพลงเรอื และเพลงปรบไก่ เป็นตน้ ก็สาเหตุเนอื่ งจาก เวลาปรบมอื เป็นจงั หวะเพลงปรบไก่ ร้องบทไหว้
ครูและเกริ่นอย่างเพลงโคราช ใช้กลอนก็ใช้คล้ายกับเพลงเรือ แต่อย่างไรเพลงฉ่อย ก็น่าจะอยู่ในยุคต้นสมัย
รัชกาลท่ี ๕

นอกจากนี้แล้วเพลงฉ่อย ยังมีชื่ออื่นอีก “ฝ่ายเหนือ” อาจหมายถึงจังหวัดทางตอนล่างเช่น อุทัยธานี
นครสวรรค์ อ่างทอง และสุพรรณบุรี เป็นตน้

ส่วนคำว่า “เพลงตะขาบ” (ตน้ ฉบบั เดมิ ใช้ ข.ขวด) คนเพลงเก่า ๆ เรียกเพลงวง เพราะของเดิมยืนเป็น
วง เล่นกับลานดิน เนื่องจากสมัยนั้นไม่มีเวทีดั่งกับปัจจุบันนี้ ส่วนบ้างคนก็เรียกว่า “เพลงฉ่า” เพราะเวลารับ
เพลง รับว่า “เอ่ชา เอ๊ช้า ชาฉ่าชา ชา หน่อยแม่” เลยเรียกติดกัน จนปัจจุบันคนก็ยังเอามาร้อง เล่นกัน
สว่ นมากเปน็ ท่อนนี้ ชาวโพหัก อำเภอบางแพ จังหวัดราชบุรี ก็เรียกศพั ท์บัญญัติแปลก ๆ พสิ ดารอีกว่า “เพลง
ทอดมัน”

เอกลักษณ์เพลงฉ่อยบางสว่ น
๑. การข้ึนเพลงท่ัวไป จะข้ึนวา่ “ฉดั ช่าฉดั ชา ฉัดช่าฉัดฉา่ เอิงเองิ เออฉะเองิ เอ้ย”
๒. ในการแสดงสดสามน้า ในการทอร์คโชว์อาจารย์จตุพล ชมพูนิช น้าพวง ขึ้นว่า “เอ้อ เอิงเออ เอิง

เออ เออเออ้ เออเหอ เออ้ เออ เองิ เงย ฉดั ช่าฉัดชา ฉัดช่าฉดั ฉา่ เอิงเองิ เออฉะเอิงเอ้ย”
๓. ทางจังหวดั อทุ ัยธานี จังหวดั นครสวรรค์ รับเพลงวา่ “เอช่ า เอชา เอช๊ า ชาฉา่ ชา”
๔. ส่วนทาง จังหวัดพระนครศรีอยุธยา จังหวัดอ่างทอง จังหวัดสุพรรณบุรี รับเพลงว่า “เอ่ชา ชา ชา

ฉ่าชา”
๕. ส่วนทางกรุงเทพมหานคร ทำนองผู้ชาย รบั เพลงว่า “เอ่ชา เอ๊ชา ชา ชาฉ่าชา นอยแม่ และทำนอง

ผู้หญิง รบั เพลงวา่ เอ่ชา ชา ชาฉ่าชา หน่อยแม”่
๖. สว่ นทางจงั หวัดราชบุรี รับเพลงว่า “เอช่ า เอชา ชาชาฉ่าชา หน่อยแม”่

๓

เพลงฉอ่ ยบ้านสะเดยี ง

บ้านสะเดียง อำเภอเมอื งเพชรบูรณ์ จงั หวดั เพชรบรู ณ์ เป็นชุมชนทม่ี ีความสัมพันธ์กันฉนั ญาติมิตร มี
ความเป็นอยู่ที่เรียบง่าย มีการพึ่งพาอาศัยซึง่ กันและกัน มีการแบ่งปันอาหารการกนิ มีการแลกเปลี่ยนสินค้า
อาหาร หมู่บ้านใดมีข้าว ปลา พืชผักชนิดใดก็จะนำมาแลกเปล่ียนกนั การประกอบอาชีพโดยส่วนมากจะทำนา
ทำสวน ทำไร่ ในระหว่างการทำงาน ชาวบา้ นจะมกี ารละเล่นรอ้ งรำตามแบบฉบับของชาวบา้ นสะเดยี งโดยการ
แต่งกลอนง่าย ๆ โดยมีการสืบทอดมาจากพ่อเพลงแม่เพลง ตระกูลขุนแก้ว โดยเริ่มต้นมาจากพ่อสิน ขุนแก้ว
และแม่แป้ง ขุนแก้ว สองสามีภรรยาปราชญ์ชาวบ้านผู้ที่มีใจรักในศิลปะการแสดงเป็นชีวิตจิตใจ ได้แต่งกลอน
ไว้รอ้ งรำเล่นในโอกาสต่าง ๆ ทัง้ ในชวี ิตประจำวนั และในเทศกาลประเพณีต่าง ๆ เช่น ประเพณสี งกรานต์ งาน
ตรุษ งานบวช งานวัด ฯลฯ แล้วได้ถ่ายทอดให้ลูกหลานและเพื่อนพ้องน้องพี่ได้ร้องรำทำเพลงกันจนสามารถ
จัดตั้งคณะการแสดงในงานเทศกาลต่าง ๆ และเปน็ ทรี่ ูจ้ ักในชุมชนบ้านสะเดยี งเร่ือยมา หลังจากพ่อสินและแม่
แป้งได้เสียชีวิตไปนานหลายสิบปีแลว้ ลูกหลานตระกูลขุนแก้วจงึ ได้สืบทอดมรดกทางวัฒนธรรมนี้ไว้ซึ่งก็เหลอื
เพียงไม่กี่คนเท่านั้น อีกทั้งผู้ที่เหลืออยู่ก็ยงั เปน็ ผู้สงู อายุและบางคนก็ชรามากแล้ว สุขภาพไม่ดี ไม่สามารถร้อง
รำทำเพลงไดแ้ ลว้

นางสวาท ภาสประหาส ปราชญ์ท้องถิ่นอายุ ๗๙ ปี ผู้สืบทอดเพลงพืน้ บ้านสะเดียงไดเ้ ล่าถึงท่ีมาของ
บทเพลงพื้นบ้านสะเดยี งว่า เกิดข้ึนในระหวา่ งการดำรงชวี ิตของคนในยุคสมัยก่อน ในระหวา่ งการทำงานแต่ละ
ฤดูกาลก็จะมีการร้องรำทำเพลงกันไป ซึ่งชาวบ้านสะเดียงสว่ นใหญ่จะมีการละเล่นในช่วงหลงั ฤดกู าลเก็บเก่ยี ว
ข้าวเสร็จ เช่น งานเทศน์มหาชาติ งานทอดผ้าป่า งานทอดกฐิน งานตรุษ (เดือน ๕) ซึ่งมีงาน ๗ วัน และงาน
สงกรานต์ มงี าน ๕ วนั ก่อนจะถงึ งานตรุษสงกรานต์ ชาวบา้ นจะเตรยี ม ตำขา้ ว หกั ฟืน ไว้ใหพ้ อกนิ ๑๒ วนั ซึ่ง
ในระหว่าง ๑๒ วันนั้น ชาวบ้านสะเดียงจะหยุดตำข้าวผ่าฝืน หักฝืน หนุ่มลิเก และคนแก่คนเฒ่าจะออกมาละ
เล่นเพลงพ้ืนบา้ นสะเดียง หากใครยังทำงานอยูก่ ็จะถูกปรับเป็นเหลา้ เป็นอาหารและจะนำอาหารที่ปรบั มานั้น
มาเลี้ยงกันในวงการละเล่น สรา้ งความสนกุ สนาน ครึกคร้ืน ทัง้ ผ้รู ้อง ผรู้ ำ และผ้มู าร่วมวง

ในช่วงหลังฤดูกาลเก็บเกี่ยวข้าวเสร็จ หนุ่มสาวก็จะมีโอกาสมาเจอกันในช่วงงานตรุษสงกรานต์ เพลง
พื้นบ้านที่ชาวบ้านเล่นกันก็คือ เพลงฉ่อย ซึ่งก่อนที่จะมีการละเล่นจะต้องมีบทไหว้ครูก่อน จากนั้นจะเริ่มต้น
รอ้ งเพลงโตต้ อบกนั ไปมาระหว่างหญงิ ชาย ดังต่อไปนี้

๔

เนื้อร้องเพลงฉ่อย
บทไหว้ครู (พ่อเพลง)

สบิ นิ้วพนมยกขนึ้ เหนือเศียร โดย แมต่ ะเหลี่ยม ภาชนะทอง
จะขอหยิบยกปกเกลา้ ต่างประทปี ธปู เทียนลูกขอนมัสการ
ไหวค้ ุณพระคณุ เจ้าทุกวันเออไป
จะไหวพ้ ระอาทติ ยอ์ ยู่บนสวรรค์ ลกู จะไหวพ้ ระจนั ทรอ์ นั ส่องโลก
ทเี่ ป็นเอกโอกอย่ใู นชอ่ กามา ขอให้กลา่ วกลอนยอ้ นคำ
ใหค้ ณุ ครแู นะนำปัญญา.เออ.ให้
ทล่ี กู ได้เรียนรูม้ า
สบิ นิว้ จะพนมยกขนึ้ ไหวค้ รู ไปท่วั ท้งั ท้องพารา.เออ..ไป
ขอใหร้ ำลกึ กกึ ก้อง จะคำนับคณุ พระมารดา
ท่านยงั ยอมเสียสละ
คร้ันไหว้ครเู สรจ็ สรรพ ท่านกก็ ลวั เลือดก้อนของท่านจะละ..เออ..ลาย
ทล่ี ูกอยู่ในครรภา ทั้งครเู พชรฉลูกรรณ์
เมื่อทา่ นจะรบั ประทานอาหารเผด็ รอ้ น
ขอให้ผู้ชายมเี ดโชชยั เอย
จะไหวค้ รเู สยี ใหเ้ สรจ็ ลงไปนอนอยใู่ ตท้ อ้ งผชู้ าย.เออ
อีกทั้งครูบรรทะยาย.เออ

ขอให้ผ้หู ญงิ มี เดเก่ (ซำ้ )
ขอให้ผูห้ ญงิ มาเป็นรอง (ซำ้ )
(ลูกคู่รับพรอ้ มกนั ) ทว่ั ประเทศแดนไทยเออ

๕

บทไหว้ครู (แม่เพลง)

มอื ของลกู สบิ นว้ิ โดย แมต่ ะเหล่ียม ภาชนะทอง
ต่างประทปี ธปู เทยี น จะยกขึ้นหวา่ งค้ิวเหนอื เศยี ร
ขอใหร้ ำ่ ลอื พิลกึ ลูกขอบชู ายกส่ง
เหมอื นดงั จิตลูกนึกจำนงเออ....ได้
ลูกจะไหวค้ รูพกั ครูอักษร ที่ท่านไดก้ ลา่ วกลอนวิเศษ
ท่านได้สอนพูดรู้เพศ อยู่ในกลอนเพลงเพราะเพลิน
ไกลวัด จะนง นำ้ นวล มาลูกจะกล่าวเสยี ใหค้ วรดำเนนิ เออ...ไป
ลูกจะถอยกลอนย้อนกลับ
พอไหว้ครเู สร็จสรรพ ท่านได้ถนอมกลอ่ มเลย้ี ง
ลูกจะขอคำนับคณุ บดิ ามารดา ท่านป้อนข้าวให้วันละสามคาบ
ท่านไดบ้ ำรงุ เล้ียงลกู มา น้ำขุ่น ขุ่น ทา่ นก็ไม่ใหอ้ าบ
ทา่ นยงั อาบนำ้ ใหว้ ันละสามเวลา จะยกเอาคุณของพระแม่เรา
ท้งิ ขม้ินหยาบ หยาบ ท่านก็ไม่ใหท้ า
ข้นึ มาวางไวบ้ นเกลา้ เกศาเอยไว้ จนหลงั ไหล่แมถ่ ลอก
คำน้อยมไิ ด้ว่าลูกช่ัว
ท่านกินนำ้ ร้อนนอนไฟ ข้ึนมาวางไว้บนเก้าอี้ของตัว...เออ...ไว้
หน้าแม่ดำช้ำชอก ทงั้ ครแู ละครูนำ ครใู หญ่ (ลกู ค)ู่ ...ฉา่ .....
จะยกเอาคณุ ของแมเ่ รา เหมือนครูทา่ นประสทิ ธิส์ อนให้
ลกู จะไหว้ครพู ักครลู กั จำ ให้ชาวบ้านนยิ มทั่วไป
ลกู จะวา่ กลอนต้นหญ้าใหจ้ นกลอนตดิ ให้คุณครูขวางคอมนั เข้าไว้
จะว่าโดง่ อยา่ ให้ดังข้นึ มาได้ (ลกู ค)ู่ ....ฉ่า...
ถา้ ลกู ศษิ ย์ครูเดยี วใหเ้ ป็นเกลยี วกลม ขอให้เสียงลกู ดีอย่างเรไร
ถา้ ลกู ศษิ ยต์ า่ งครเู ข้ามาสตู่ ่อ ใหเ้ สียงลูกเข้าไปจับดวงใจ
ถา้ มันจะคดิ ให้มันติดเหมอื นตงั วา่ พ่อจ๋าแม่จ๋าลกู กจ็ ะไป
ไปเสยี ตง้ั แต่เชา้ เสียจนบา่ ย (ลูกค)ู่ ....ฉา่ ....
ขอให้เสียงลกู ดังเหมือนอยา่ งปี่ พรอ้ มทงั้ ครูบรรยาย เอ่อ เองิ เง้ย
ท้งั แมล่ กู อ่อนพาลกู หลบั (รับพรอ้ มกัน) ใหแ้ มค่ อหน่ึงเขาส่งเสยี งเอย่ เออ่ เอิง เงย้
ทงั้ ลกู นอ้ ยรอ้ งไห้ทงั้ ลูกใหญ่รอ้ งหา (รับพร้อมกนั ) อยา่ ให้มีขอ้ ขีดคั่นอะไรเอ่ยเอ่อเองิ เงย้
ขอใหม้ าหลงลมไปหรือเพลงเรา สกั หนอ่ ยเถดิ ครูบรรทะเอย (รบั พร้อมกันหมด)
ลกู จะไหวเ้ สียใหเ้ สรจ็ ทงั้ ครเู พชรฉลูกรรณ์ เอย๋ ช้า เจ้าเอย (ลง)
ส่วนแม่คอหนึง่ เขาจะลง (ซำ้ )
คอสองลูกจะว่าอะไรขอให้ได้อันนัน้ (ซำ้ )
คอหนึง่ ขอให้เป็นฉตั รแกว้ ลงมากางกน้ั
สกั หนอ่ ยเถิดครบู รรทะยาย

เองิ เออ เออ๋ เอิง เง้ย ๖
พ่ีมารอ้ งเรียกอย่าไดเ้ น่ิน
ใหน้ ้องหมีมนั ลงมา เพลงตน้ (พ่อเพลง)
ลงมาเดนิ วนกน้ หอย
โดย แม่ตะเหลี่ยม ภาชนะทอง
ทุกวันพไ่ี ดเ้ ทย่ี วมานาน
ครั้นจะน่งิ เฉยเลยละ พม่ี ารอ้ งเชญิ อย่าไดช้ ้า
พี่จะขออยู่เป็นคูเ่ คยี ง เถิดนะแม่มิ่งสมร
เล่นกนั สักหน่อยถงึ คอ่ ยไปนอนเออ...ใน
พศิ ดกู ายนาง พี่ยังไมพ่ านพบปะ
พอพเ่ี ดินฉากหอมฉยุ พ่ีก็กลัวรักร้างหา่ งเห
พี่เหลอื บชะแงแ้ ลนชุ อยกู่ ับอีแม่เสียงปานเร...เออ..ไร
อีกท้งั เนอ้ื หนงั ออ่ นนุ่ย
ทกุ วนั พเี่ ที่ยวหานาง เลน่ เอาขนของพ่ีชันลุกซ่า
ทกุ วันพเี่ ทย่ี วหานอ้ ง แลไปจนสุดลกู ตาเออ......ชาย
อแี มค่ านนอ้ ยของพ่ีหาบหนกั เปรียบเหมอื นดงั กวางหาหนอง
เปรียบเหมอื นดังกวางหาเนือ้
น้องจะหาผวั เสียกห็ า ไมร่ ู้มันจะหกั ลงเมอื่ .เออไร
ถา้ แม้นแก่แลว้ นมเลน เสยี ทนั หตู ายงั เหน็
หน่อยจะนัง่ กอดเข่าเกากกขา ใครเล่าเขาจะมาเหลียวแล
เหมอื นกบั ถูกพญาตำแย.เออ..ใหญ่

๗

เพลงเกร่นิ เชญิ (พอ่ เพลง)

ครน้ั จะเกริ่นไปนกั จะชกั ช้า โดย แมต่ ะเหล่ียม ภาชนะทอง
เชญิ เถิดแม่ขวญั นวลฉวี แหงนดเู วลาจวนได้ (ลูกค)ู่ รับ
มาเสียเถิดแมน่ วลนอ้ ง มาเลน่ เพลงกันกับพีไ่ มเ่ ปน็ ไร
ใหน้ ้องลุกข้ึนมาอย่าไดช้ ้าที แมเ่ สยี งทมุ้ เหมือนกลองเมอื งอทุ ยั
พ่ีร้องเรยี กเหมียวเหมียวเหมือนดงั แมวอยากปลา มาเลน่ เพลงกันกับพเี่ ถิดช่นื ใจ
พมี่ าค้อยคอยคอ้ ยอยกู่ กข่อยรมิ โคก ให้นอ้ งลุกขึน้ มาเหมือนกะม่ันหมาย
พ่ีมายืนคอยทา่ เอาจนขาแข็ง ชา่ งหนาวเยน็ ลมโยกปลายไม้
พ่มี ารอ้ งเรียกไมไ่ ด้ยิน ไม่รูเ้ ลยวา่ แกว่งไปหาใคร
หรือมัวทำมาไปหรือหากิน หรอื มวั ทำมาหากนิ กนั เสียอย่างไร
หรือม่ัวเอาหลังลงฝุ่นหัวหมุนคนั นา หรือมัวเอาหลังลงดินไปหรือลงทราย
แตพ่ อพีล่ งให้อนงคเ์ อย่ หรือวา่ แมค่ ณุ นอนคาอย่กู ับใคร (ลกู คู่รับ)
อแี ม่แก้มมอมหมากปากอมปนู แมจ่ ะมัวนงิ่ เฉย อยู่ทำ เออ.เอ่อเองิ เงย้
ตูดอมลูกกระสนุ สอง เอ๊ย..ช้า...เจา้ เอย.เอ๊อเออ่ เยอแมเ่ อย ตูดอมลูกกระสุนสองเอย (รบั พร้อมกนั )

๘

เพลงต้น (แมเ่ พลง)

เออ่ .....น้องไดย้ นิ ชายเรยี กให้หนาว โดย แม่ตะเหล่ียม ภาชนะทอง
กายนอ้ งส่ันระรกิ รวั น้องได้ยนิ ชายเกลา่ วให้กลัว
จะเป็นชายใดทไ่ี หนแน่ ไปเหมอื นดงั ลกู เทวทัต
นอ้ งยังไม่รแู้ ทถ้ นัดเออใจ
ดพี ่อนกเขาเจา้ คารม มาขันคปู ระโคมยงั คำ่
พี่มาพูดเพ้อพมึ พำ เสียเม่อื ยามจะพลบโพล้เพล้
พอี่ ย่ามาตีสนิท จะทำให้น้องน้ีติดเสน่หเ์ ออใจ
วันนีม้ าเจอพ่อหม่อมเมยี มี
โหมเหม่มอ่ มแม่ม เสียแลว้ อพี อ่ ขวัญจอมหมอ่ มจ๋า
มันไม่ไดเ้ จี๊ยะหนอ่ จ๋ี เฉดไอป้ ากมอมลูกแม่มงึ อย่ามาเออใกล้
มนั ไมไ่ ด้เหน็ หวั หอม มายนื อยู่ห้วงน้ำแห้ง
มนั ไมไ่ ดเ้ ลยี กระดองเต๋าดำ
น้องเปน็ สาวโสดชว่ ง น่ีมงึ จะกดั กันเกรยี วไอ้หมาเอย๋ ไปทำเออไม
อพี อ่ ใจดขี องนอ้ งผมแดง ไม่อาจไปแขง่ ฆ้องวง
มนั ไมไ่ ด้เลียลางหรอกไอ้หางเรยี ว ไมอ่ าจจะไปแขง่ เรือกำปน่ั
ไมอ่ าจจะไปแขง่ แสงจนั ทร์เออได้
ตัวนอ้ งเปรียบเหมอื นฆอ้ งแหวง่
น้องเป็นเรอื อีโป่ง
นอ้ งเป็นหงิ่ หอ้ ยน้อยแสง

๙

เพลงเกร่ิน (แม่เพลง)

ครั้นจะเกรน่ิ ไปนกั กช็ กั ช้า โดย แม่ตะเหล่ียม ภาชนะทอง
ทงั้ เวลาก็ไดท้ งั้ เวไลก็ด่วน แหงนดูเวลาจวนได้
พระอาทติ ยถ์ อยลบั กลบั เข้าที่ เวลาหรอื ก็จวนลงไป
ลับเหลยี่ มครี เี ขาใหญ่ (ลกู ค)ู่
เสยี งใครหนอเสียงใครแน่ เสียงมาร้องเรยี กแมอ่ ยู่ไวไว
เสยี งมาร้องเรียกต้งั แตเ่ ช้า แมก่ ำลงั หงุ ขา้ วแกงไก่
มือของนางยงั ไม่ทันวางจวัก ยงั เยี่ยมหนา้ ออกไปทกั ยงั ไม่ได้ (ลกู ค)ู่
ว่าเขยี วคำดอกแคลกู ใคร
ฉนั จะออกไปดใู ห้มันรู้แน่ ให้มันเด็ดกระเด็นออกไป
จำจะออกไปดใู หม้ ันรเู้ ห็น ถ้าไอเ้ ฒา่ ชราฉนั ไม่ใย (ลูกค)ู่
ถ้าหากพ่อหนมุ่ หนมุ่ ฉนั จะสนทนา แลว้ จัดแจงแต่งตวั ทันใด
แล้วเสกผงคาถาเสรมิ ทา้ ย
ฉนั หนั หน้าของห้องมไี ด้หมองมัว ไมว่ า่ เฒา่ บณั ฑติ สกึ ใหม่
นางหยิบเอาแป้งข้นึ มาผดั หนา้ ใหเ้ มาหวั ดม หนิ ร้องไห้ (ลูกค)ู่
ว่าอมระรวยมหาระรดิ ผนื ไหนมันจะดกี วา่ ผนื ไหน
แต่พอเหลอื บเหน็ หน้าหลับตาป๋ี ไอ้หนุ่มเห็นให้มันมองดชู มา้ ย
ใหม้ นั เหน็ ลางลางไรไร (ลกู ค)ู่
นางหยบิ ผ้าลายข้ึนมาสองกลุ ี เมยี งชมา้ ยแลมองดกู าย
ใสเ่ สื้อสมัยมนั ตอ้ งถา่ ยสมอง หยิบเอาครมี จำปขี นึ้ มาใส่
นางมานงุ่ หม่ ให้บางบาง เสน้ ผมแม่กเ็ ลยกระจาย (ลกู ค)ู่
ฉนั เดนิ ออกจากห้องหอใน
นางหยบิ กระจกคันฉอ่ ง หมายใจจะไปชมไอ้เจ้าพวกผู้ชาย
ผมตกเส้นเหน็ ไม่ดี แม่โฉมยงนงลักษณ์มาถึงหัวบันได
แลว้ หยบิ หวีนอ้ ยขน้ึ มาสรอ้ ยเสย ตัวของแมน่ างเลยไปไมไ่ ด้ (ลูกค)ู่
ตวั ของแม่นางยงั ไปไม่ได้
แตพ่ อเสร็จสรรพแมข่ ยบั ย่อง นางกร็ ีบก้าวขาทนั ใด
แตพ่ อถึงระเบยี งพอ่ เน้อื เกลย้ี งเอวกลม แม่สาวน้อยแถบจะตกกระได (ลกู ค)ู่
แตพ่ อถึงนอกชานไมน่ านนัก แม่สาวนอ้ ยแทบจะตกกระได
ช้ันมองเห็นหมามนั นอนขวาง ระวังเถิดนะเจ้าของกระได (ลกู ค)ู่
จะกอดเอวตอนเอ็งตกกระได (ลกู ค)ู่
........................................
แตพ่ อถึงบันไดไมร่ อชา้
พอลงบนั ไดแม่เหยยี บหมายกระดก

ชาย ...................................
แตพ่ อลงกระไดใหร้ ะวงั กระดอง
พอนอ้ งลงกระไดเหยยี บไมก้ ระดก

หญิง ................................. ๑๐
ถา้ เอง็ เข้าข้างหน้าขา้ จะคอยระวัง
แต่ถา้ เอง็ เขา้ มาทางกน้ จะกอดเอวตอนเอ็งตกกระได
ถ้าเอง็ เข้าข้างหลงั ขา้ จะคอยระไว
ชาย แต่พอนอ้ งยกเขา่ ข้ึนถบี แมจ่ ะถบี เอาด้วยส้นตนี ซ้าย (ลกู ค)ู่
แตพ่ อถีบปบุ๊ พตี่ ะครุบปั๊บ พมี่ องเหน็ สองกลบี ไรไร
มวยเรากด็ กี ระบ่ีเราก็คลอ่ ง สองมอื พีก่ ็จับขาไว้
แต่พอยกขาขึ้นขา้ งเดียว ท่าปิดเชิงปอ้ งเรากว็ ่องไว
พี่มองเห็นปากเบี้ยวกต็ กใจ
หญงิ ................................... มองเหน็ ปากเบย้ี วตกใจ
แตพ่ อลงกระไดใหแ้ กมาไหวก้ ระดอง ดว้ ยว่าแมเ่ ป็นเจ้าของกระได (ลกู ค)ู่
มนั ไม่ใช่ไม้จรงิ มนั เป็นไมไ้ ผ่
ชาย กระไดของนอ้ งเป็นกระไดผู้หญิง เลยจบั ลูกซกุ แม่มึงไป (ลูกคู่)
ลูกกระไดมนั เป็นไม้สะแก จะโยนลงทแี่ มน่ ้ำไหล
เหยยี บแม่มนั หมดโคตรกระได
หญิง ข้อน้ีฉนั ไม่ขอแก้ นางยกเท้าส้นตนี ออกมาจากกระได
แตพ่ อลงกระไดฉนั กไ็ พล่กระโดด ยังไมเ่ ห็นใครมาใครไป
ลงกระไดไพล่ลงดนิ จะเปน็ สัตว์หรือคนจะเป็นววั หรอื ควาย
นางจงึ เหลียวซา้ ยแลขวา ไกลนักฉันก็จำไมไ่ ด้
เหน็ ดำตะกมุ่ อย่ใู ต้พ่มุ ตะกน เลยยกส้นตนี ยอเฉยไว้
เหน็ หวั พ่ดี ำดำ ทำไมไมพ่ จิ ารณาใสใ่ จ
แลไมเ่ ห็นตวั นกึ ว่าหวั ตอ ระวังเถิดสาวนอ้ ยพจี่ ะเตือนเอาไว้
เอะอะกย็ กส้นตนี ยอเหยยี บไว้
ชาย นม่ี นั หัวของพน่ี ะเธอจา๋ เดยี๋ วตอมนั ตำตา.....เอ็งตาย
น้องจะทำอะไรให้ระวงั ตวั หน่อย นอ้ งนกึ ว่าตอสะตือมาไฟไหม้
มองเหน็ คนเปน็ หัวตอ ที่น้องหลงละเมอทำไป
ถา้ หากเอง็ ยอผิดที่ ผดิ ถกู ชา่ งมนั ไมเ่ ขา้ ใจ
ให้ปากพ่ีไปคาบรอยควาย
หญงิ ออ๋ หัวพี่ดอกหรือพี่หรือ เขา้ ไปในวงเพลนิ ใน
ให้น้องขอโทษเถิดหนอ ชะลูกศษิ ย์ใครหนอชาติไอ้หนา้ ไมอ่ าย (ลกู ค)ู่
ตบหัวทีป่ ่ามาขอขมาท่ีบ้าน มองเห็นชูร้ กั ดีใจ
ให้นอ้ งขอขมาอย่าให้บาป รอ้ งถามอพี ่อเสียงเรไร
นางเลยยกเทา้ ก้าวบรรจง ถ่นิ สถานบ้านอยแู่ หง่ ไร
แตพ่ อกา้ วเข้าวงดูรำโค้งออกปร๋อ ไอข้ ้อน้ียังสงสยั ใจ (ลกู ค)ู่
แต่พอเห็นเธอเขา้ มาเจอพักตร์
เขยบิ เขา้ ไปใกลเ้ อากายเข้าไปเคียง
พ่พี ากนั มาเปน็ หมู่หมู่
ใหพ้ บ่ี อกน้องตามตรง

๑๑

อกี ทั้งชอ่ื เสียงสำเนียงพี่ยา ท้ังบดิ รมารดาชื่อไร
พี่เป็นชาวบกหรือชาวเรือ พ่ีเปน็ ชาวเหนอื หรือชาวใต้
พเี่ ป็นต้องสู้กุลา ธรุ ะมพี ่ีจะมาทำไม
หรือวา่ วัวพหี่ ายควายพสิ ูญ หรอื พงษ์เผา่ ประยูรพีต่ าย
หรอื พ่ีหนโี ทษราชทัณฑใ์ นกองการคุมขัง ลองเล่าให้น้องฟงั ไวไว
จะตอบใหค้ นดีเข้าใจ
ชาย พอไดย้ ินเนื้อความร้องมาถามพี่ อยจู่ งั หวดั เพชรบูรณ์ไม่ไกล
จะตอบใหค้ นดีเข้าใจบ้านของพีแ่ ม่คณุ อย่ทู ค่ี ลองปลากดน้ำใส
ส่วนกลวั พีช่ ือ่ วา่ นายยศ มารดาช่ือวา่ นำ้ ดอกไม้
บิดาของพช่ี ่ือวา่ บุญธรรม พ่ีเปน็ คนเหนอื ไมใ่ ชค่ นใต้
พน่ี ่เี ป็นชาวบกพี่ไม่ใชช่ าวเรอื พ่ีเป็นคนไทยเหมอื นกันกับทรามวยั
ถา้ พเ่ี ปน็ ตอ้ งสหู้ คู งยาน แต่ถ้าพี่เปน็ ลาวคงลาย
ถา้ พีเ่ ปน็ เจก๊ ขาพค่ี งขาว พนี่ ีไ้ ม่ได้สกดั รอยควาย
ววั พ่ีก็ไม่หายควายพ่กี ็ไม่พลัด ถามไปดว้ ยขอ้ สงสัย
รอ้ นเยน็ ไปด้วยอยา่ งอะไร
หญิง นอ้ งอยากจะถามพี่อีกต่อ หรอื จะเลยไปท่ีตรงไหน
พี่มาธรุ ะปะปงั ถ้าธรุ ะพีร่ อ้ นเลยไป
พม่ี าธรุ ะตรงนี้ ถา้ ธรุ ะพ่ีรอ้ นเลยไป
ถ้าธรุ ะเย็นใหพ้ ่ีไปแวะก่อน กับนวลนางนั่นแหละแมช่ ื่นใจ (ลกู ค)ู่
กับนวลนางนั่นและแม่ชน่ื ใจ (ลูกค)ู่
ถา้ ธุระเยน็ ใหพ้ ีแ่ วะกอ่ น ถา้ พมี่ าพงึ ทองน้องกจ็ ะให้
พ่มี าธุระธุแระ รอ้ นเย็นไปดว้ ยอย่างอะไร
พ่ีจะประสงค์ไปดว้ ยสิ่งอนั ใด
หญงิ พม่ี าธุระธุแระ นอ้ งจะยกขนึ้ ไปทนู หวั ไว้ (ลูกค)ู่
ถา้ พี่มาพงึ เงินนอ้ งก็จะกอง นอ้ งจะยกขึน้ ไปทูนหวั ให้
ไอ้ข้อนีพ้ ่ียังกริง่ เกรงใจ
พ่มี าธรุ ะปะปัง ถา้ เเม้นทนู หวั ลา่ งพี่ยงั ชอบใจ
พม่ี าธรุ ะตรงหญิง นานนานพจี่ ะกระดกข้นึ มาใส่
หรอื จะพึง่ หินโคกของนอ้ งโบกปนู ธรุ ะเทา่ กระแบะมือชาย (ลูกค)ู่
ธุระเท่ากระแบะมอื ชาย (ลูกค)ู่
ชาย .................................... จนใจนอ้ งแหะใหไ้ มไ่ ด้ (ลูกค)ู่
นอ้ งจะใหเ้ ล่นหรือวา่ จะให้จรงิ
ถ้าทูนหัวบนพจ่ี ะเอาฝา่ มือบงั
พีจ่ ะขยับมาไวใ้ ต้หัวพก
พม่ี าธุระธรุ ะแระ

พีม่ าธรุ ะธุแระ
พี่จะเอาเฉพาะให้น้ำเซาะไหลแซะ

๑๒

หญงิ เชญิ ซิขาพ่อตาเชือน เชิญมาขน้ึ บนเรอื นไมเ่ ป็นไร
มากินหมากซิคะ มาสบู ยาซิพี่ หมากพลูน้องกม็ ีถมไป
หมากของน้องซ้ือจากเมอื งระแหง กินแล้วก็แดงใช้ได้ (ลกู ค)ู่
เชญิ มานัง่ ทีพ่ ระเพลิงใน
หญงิ เชญิ ซีจ๋าซจี ๊ะ บ้านน้องคนจนเขญ็ ใจ
มากนิ พลูทั้งรากกินหมากท้ังขน เชิญมาเล่นบนเรือนไมเ่ ปน็ ไร (ลูกค)ู่
ขอเชิญซจี า๋ พ่อตาเชือน เชญิ มาเล่นบนเรอื นไมเ่ ป็นไร
พีไ่ ม่แชไมแ่ ชเชอื นรีบข้ึนไป
ชาย บอกว่าเชิญซีพ่อตาเชือน วา่ จะให้ตัวของพน่ี ัง่ ตรงไหน
น้องบอกใหพ้ ข่ี นึ้ บนเรอื น วา่ จะใหต้ ัวพี่น่ังตรงไหน
พี่จงึ ถามนอ้ งคนดี ให้ตัวพี่นง่ั ลงเรอื นใน (ลกู ค่)ู
ตักขันน้ำพานหมากทนั ใด
หญิง พม่ี าถามนอ้ งคนดี มือขวาฉนั ลากเสื่อหวาย
ให้พี่โหนตัวรอดมอดหัวตง เชิญตวั พ่ีจงนงั่ หอใน (ลูกค)ู่
หมากพลูน้องก็มถี มไป
หญิง แตพ่ อชายขน้ึ เรอื นน้องไมเ่ บอ่ื หนา้ บาก ไม่รู้วา่ เผด็ ว่ายนั อย่างไร
มือซ้ายฉนั ถอื พานหมาก กนิ แล้วอยา่ องึ หมากน้องขอ้ี าย
เชิญให้พ่ไี ปสวมข่อื ด้งั น้องเอาไวร้ บั แขกบา้ นไกล (ลกู คู่)
กินแลว้ อย่าองึ หมากน้องขีอ้ าย
หญงิ กนิ หมากซคิ ะสบู ยาสพิ ่ี เครอ่ื งกนิ ใสห่ มากนอ้ งเอามาให้
ให้พ่กี นิ มาของฉนั ท่นี ้องไดว้ างเขา้ ไว้
หมากของน้องหมากบางน้ำผึ้ง ฝูงคนเขาจะนินทาได้
หมากของนอ้ งเป็นหมากตูดแตก มนั ยาวๆรๆี แถมเปน็ รูข้างใน
กลัวใบพลนู อ้ งจะงบั ของพชี่ าย (ลกู ค)ู่
ชาย ........................................ เหน็ ใบพลูผหู้ ญิงทำตกใจ
พเ่ี ลยประคองเอากระโถนหีบนาค ใครเหน็ ก็อยากจะเคย้ี วกนั ใหญ่
พเ่ี ปิดกระทายแลเห็นพลูสองหาง ถ้าหากพไ่ี ดก้ ินคงตกใจ (ลูกค)ู่
พลสู องหางเขาไมใ่ ห้กิน มอื ขวาพก่ี ล็ ากขาตะไกร
ดูใบพลูของแม่พันปี มันไมต่ รงศูนย์กลางยงั กดลงไมไ่ ด้
พี่เลยเปดิ กระทายแมง่ ามทรัพย์ เหนยี วเหนอะนองหนา้ มนี ำ้ อยู่ข้างใน
ไอบ้ างลกู มนั ยบั กลบี ใหญ่
หญงิ พีเ่ กิดมาอย่างไรหนอพ่อยอดมิ่ง พ่เี ลยกดลูกตะบันเฉยไว้ (ลกู ค่)ู
พลูนอ้ งดีแทเ้ ชยี ว
จึงรอ้ งบอกพอ่ ดอกกระถิน

ชาย มอื ซา้ ยพกี่ ็หยบิ ลกู หมาก
ไอข้ าตะไกรมนั ไพล่ลงล่าง
พี่เลยหยบิ ลกู หมากลากมาผ่า
หมากแวน่ ผ่าสองน้องนางเหนียวหนับ
พจ่ี ะกินกลงั จะยัน

๑๓

หญงิ พ่ีกดลูกตะบันเขา้ มาบัน่ กระแทก ท่หี มากนอ้ งแหลกพีจ่ า๋ ทำอยา่ งไร
หมากของนอ้ งซ้อื จากเมอื งระแหง กินแล้วกแ็ ดงตดิ ใจ
ให้กนิ หมากนอ้ งสักคำ พอ่ี ย่ามวั นง่ิ อำแกมอาย (ลูกค)ู่
เอาหมากมาผา่ เขา้ ทนั ใด
ชาย พ่ีหยบิ ใบพลเู อาปูนทา น้ำมันไหลออกมาไม่รู้ว่าน้ำอะไร
ท่ผี ่าหมากของนอ้ งยา ใหป้ วดหวั มวั ตาขน้ึ ทันใด (ลูกค่)ู
พเ่ี ลยกินหมากของน้องยา มาปวดหวั มวั ตาทนั ใด
พี่ยันหมากเมายาหรือพชี่ าย
หญิง .................................. กินแก้ยนั หมากหายได้
มันปวดเศยี รเวียนเกศา กินแก้เมายานะพชี่ าย
สม้ โอสองกลบี นอ้ งขนบี มาฝาก ถา้ หากพี่ได้เคย้ี วคงไมค่ าย (ลกู ค)ู่
ส้มโอสองกลบี นอ้ งขนบี หว่างขา เอะ๊ มนั จะเป็นสม้ อะไร
สองกลบี อย่างเด็ดมีอยู่เม็ดเดียว หรือจะเป็นสม้ โอกลีบใหญ่
ผวิ มันกห็ ยุดเนื้อไว้
ชาย มันใหอ้ ดั อนั้ ตันอารมณ์ ให้มันเดด็ กระเดน็ ลงไป
จะเปน็ สม้ เกล้ยี งลกู โต วา่ กลีบมนั จะโตสกั เท่าไร (ลูกค)ู่
หรอื จะเปน็ ส้มมะกรูด กนิ แลว้ อรอ่ ยตดิ ใจ
พอี่ ยากจะดูให้มนั รู้เห็น วา่ กลบี เลก็ กลีบโตสกั เทา่ ไร
พี่อยากจะเห็นส้มโอ มันอาจโตเทา่ จมกู พ่กี ไ็ ด้ (ลกู ค)ู่
กลบี ของน้องมนั เลก็ นดิ เดียว ส้มน้องเปรยี้ วหรอื หวานเล่านางใน
พี่สงสยั กลีบส้มโอ ตัวของพย่ี าไมอ่ ยากได้
น้องกบ็ อกพีไ่ มถ่ กู นอ้ ยอยา่ มวั หวงหนิ เมด็ ใน (ลูกค)ู่
น้องไม่ไดห้ วงหนิ เมด็ ใน
ชาย พ่จี ะขอถามแม่นงคราญ เพราะยนั หมากเมายาแทบตาย
ถ้าเป็นส้มเปร้ยี วน้องไมต่ ้องเอามา แถมยังมเี มด็ ซ่อนไวข้ ้างใน
ถา้ เป็นสม้ หวานพ่จี ะกิน ฝงู คนเขาจะนนิ ทาได้
อย่าตง้ั ความหวังจะไดก้ นิ เลยพี่ชาย (ลกู ค)ู่
หญงิ ..................................... นอ้ งอยา่ เสยี ดายตัวเลยนางใน
เพราะนอ้ งสงสารพ่องามสง่า ตายไปเป็นนางฟา้ นะช่ืนใจ
สม้ นอ้ งปลูกไวท้ ีเ่ มอื งเพชร โอ้แมง่ ามช่นื จะสบาย
ไว้คร้นั นอ้ งจะให้พี่กนิ ไร้ญาตกิ าย่ิงกวา่ คนทงั้ หลาย
ให้พี่สูบแตล่ มให้พ่ีดมแต่กล่ิน หาท่กี ินทน่ี อนยงั ไม่ได้

ชาย ใหน้ ้องทำบุญเสียเถิดแม่ทนู หวั
ทำบุญกบั พน่ี ะแก้วตา
จะมีบริวารอีกสามหม่ืน

ชาย พีเ่ ปน็ คนพลดั ถน่ิ พลัดฐานพลดั บ้านเมอื งมา
พเ่ี ทยี่ วรอ่ นเรพ่ เนจร

พ่ีมาประสบพบน้อง ๑๔
เขาลือนอ้ งว่ามีนาอยูห่ ลายแหง่
เปรยี บพี่ได้คลองผ้าไตร
หญงิ พจี่ ะขอแบ่งขอปัน พี่จะขอปนั ขอแบ่งไดห้ รือไม่ (ลูกคู่)
มันเร่ืองอะไรกันพ่ี ทีน่ าของฉันหรอื ชาย
นาของฉันมเี จา้ ของ จะแบ่งฟรีฟรกี ันอย่างไร
ฉันก็หวงของฉนั ฉนั ได้จับได้จองเอาไว้
ฉันไมแ่ บง่ ปันให้ใคร (ลูกค)ู่
ชาย พจ่ี ะถามแมโ่ ฉมยง มคี นจำนงบา้ งไหม
ถา้ ไม่มีพ่จี ะจอง พ่ีจะเปน็ เจ้าของนางใน
พีข่ อถามแมค่ นโก้ นาน้องแปลงโตซักเทา่ ไร
นานอ้ งแปลงโตซักเท่าไร
หญิง ....................................... พอจะปนั จะแบง่ กนั ได้
น้องมนี าอยูห่ ลายแห่ง นะพ่อเสาธงเสี่ยงทาย
น้องจะบอกพตี่ ามตรง ยงั เหลือแต่แถวนาใน
นานอกน้องกไ็ ถแ่ ลว้ มันโตเท้าหนา้ โมข่ องพีช่ าย (ลกู ค)ู่
นาน้องแปลงนอ้ ยเทา่ รอยโค ซอกหว้ ยซอกเขาไม่เปน็ ไร
จะถากถางใหห้ มดบิง้ เพราะพี่อยากจะได้
ชาย อยากไดน้ าแปลงใหญ่พตี่ ้องไปกบั เจ้า ระวงั จะเปยี กชายกระเบนของนางใน
ถึงหญา้ จะรกพ่ีจะถกหญา้ ท้งิ ระวังจะเปยี กชายกระเบนของนางใน
มนั เป็นนำ้ เซาะแซะนะปากเปน็ ตวั ของน้องจะพาพไ่ี ป
มันมนี ำ้ ไหลโกรกอยขู่ ้างใน
หญงิ .................................................. หน้ามดื ตามวั ลืมตาย
มาเถอะมาพมี่ า มนั จะเปยี กดา้ มกระบวยของพี่ชาย
มนั เปน็ เขาชงุ้มมนั เปน็ ตุ่มชะโงก ขอใหไ้ ดท้ ำนานางใน
ระวงั กระเด็นขึ้นไปรดหวั พจ่ี ะค่อยถากถางคราดไถ
ใหพ้ ี่ระวังตวั ด้วย พอหวั หมรู ะเบดิ เปิดคันนา

ชาย ถงึ พ่จี ะเปียกก็ไมว่ า่ นำ้ ไหลออกมาเปียกปลาย
ถ้าหญา้ จะรกถึงนาจะรา้ ง มันไมไ่ ด้ทำนาของนางใน
จะเอาไม้ประดูเ่ ปน็ หวั หมไู่ ถนา ใหพ้ ไี่ ปลงรเู สียเถิดพีช่ าย
น้ำไหลออกมาเปยี กปลาย มัวมาทำสำออยอยูไ่ ด้
ให้เอ็งไปโหม่งออกทเ่ี มอื งพิมาย (ลกู ค)ู่
หญิง ..........................................
ให้พี่ถอยเสยี เถดิ พี่ขา
ใหพ้ ่ีถอยหลงั เสียอย่างปู
หากวา่ พี่ไม่ยอมถอย
เด๋ยี วแมจ่ บั หัวมุดเขา้ ไปในพูมะเฟือง

ชาย ......................................... ๑๕
จะใหพ้ ีม่ ดุ พ่กี ็ไมม่ ดุ
เมินเสยี ชาตพิ ่ีไม่ปรารถนา ใหเ้ อง็ ไปโหม่งออกท่เี มอื งพมิ าย
พี่จะบอกแมเ่ นอื้ เหลอื ง ถึงเอาช้างมาฉดุ พี่กไ็ มไ่ ป
ถงึ ตายใหม่เกิดมาพ่ีกไ็ ม่ไป
หญิง ........................................ จะดูพูมะเฟอื งให้จงได้ (ลกู ค)ู่
ทอยเสยี เถิดพ่ีถอย จะดพู ูมะเฟอื งให้จงได้
บอกไม่เชื่อหรือพอ่ เนือ้ ถ่ี นำ้ หยดน้องไมย่ อ้ ยลงให้
ฉันจะรำเลิกเบิกประจาน จะคอยดขู องดีหรือชาย
เอ็งเอาขา้ วเย็นไปหน่ึงกอ้ น ใหเ้ อง็ อายชาวบา้ นทั่วไป
เอ็งเอาหมาแม่ลกู ออ่ นเอาไปป้อนขา้ ว เอาลอ่ หมาแมล่ กู ออ่ นออกไป
ฉันได้ยนิ หมามันรอ้ งเอง๋ เอ็งผ่อนหนกั ผ่อนเบาหมาหมาไว้
ขา้ เหน็ เอง็ เอาอยู่กบั หมา ขา้ เหน็ เอง็ ตดิ เป้งกบั หมาไว้
ไมค่ ดิ สกั หน่อยข้าจะหม่าเอง็ ด้วยไม้ (ลูกค)ู่
ชาย ....................................... เอง็ จะปาข้าดว้ ยไม้
พ่อแมท่ ั้งหลายหญิงชายเจ้าขา ลูกขอขมาอภยั
เกิดมาเป็นคนว่าผมไปเล่นกับหมา พอ่ แม่ท่เี คยมาเหน็ บ้างไหม
ผหู้ ญงิ คนนปี้ ากดีไมน่ อ้ ย พูดจาพลอ่ ยพลอ่ ยออกมาได้
ดมู นั ชา่ งลมื ตัว ตวั มันก็ชว่ั เสียมากมาย
เมอ่ื วานน้ีมงึ เดินควงกับจิ๊กโก๋ แกผ้ ้าเดินโชว์อยูห่ าดทราย (ลกู ค)ู่
พดู กระแทกแดกตำพีไ่ ด้
ชาย ชิชะคารมช่ังมาขม่ นำ้ คำ น้องชั่งเจรจาหยาบคาย
เกดิ เป็นคนวา่ พ่ไี ปเลน่ กับหมา ธรรมดาท่มี าท่านจะบา้ ไหม
พอ่ แมท่ ง้ั หลายหญิงชายเจ้าขา เลน่ กบั อสี ปั ดนตดู ลายลาย (ลูกค่)ู
เราเกิดเปน็ คนตอ้ งเล่นกบั คน เลน่ กบั อสี ปั ดนตดู ลายลาย
ไอห้ มามงึ ยงั ซมุ่ ควายไม้
หญงิ ....................................... ตวั ของกูยงั จำหน้ามึงไว้ได้ (ลูกค)ู่
เมือ่ วานนเ้ี ย็นเย็นกูเห็นจงู ควายเขา้ พุ่ม ให้พอ่ี ายชาวบ้านทั้งหญิงชาย
กเู ห็นมงึ เล่นสคี วายอยู่ทปี่ ลายนา ดหู รือมาว่าพ่มี ากมาย
พตี่ ้องเลน่ กับคนให้จนได้ (ลูกคู่)
ชาย น้องชา่ งลำเลิกเบกิ ประจาน จะเล่นกบั คนให้จนได้
เองวา่ พเ่ี อาควายอย่ทู ่ปี ลายนา ปัญญาเขาไมด่ แี ตย่ ังจำไวไ้ ด้
คนอยา่ งพหี่ รือจะเอาควายแมห่ นา้ มน รู้ไม่วา่ คุณแม่สกั เท่าไร (ลกู ค)ู่

หญงิ ............................................
เอ็งมาว่าขา้ ตะก้ี
เอ็งช่างมาดถู ูกคุณสี

ชาย .......................................... ๑๖
น้องวา่ สีของน้องมีคณุ
บุญของสีน้นั มีแน่ ไม่รูว้ า่ คณุ แม่มสี ักเทา่ ไร
สว่ นว่าสนี ะน้องนะคนสวย แม่อ่อนละมนุ ของพีช่ าย
คือสขี องแมน่ ั้นอยา่ งไร
หญิง ......................................... นัน่ มคี ณุ กับดา้ มกระบวยของพี่ชาย (ลกู ค)ู่
แมจ่ ะเอาเส้นฝอยผัดแทนเสน้ หม่ี มคี ุณกบั ดา้ มกระบวยของพชี่ าย
แมจ่ ะผัดขา้ วไว้ใส่ในจาน แมจ่ ะเอาโยนีผัดใสไ่ ข่
เหน็ แตเ่ ขากินหมกู ินหมี่ ให้แกรบั ประทานเข้าไป
ไอพ้ วกนี้กินแกงสชี าติไอช้ ายหนา้ ไม่อาย (ลกู ค)ู่
ชาย ......................................... ไอ้พวกนกี้ นิ แกงสีชาติไอห้ น้าไม่อาย
พอ่ แมท่ ั้งหลายหญิงชายเจา้ ขา บรรดาที่ทา่ นมาท่านเคยเห็นบา้ งไหม
ไอ้การที่จะกินมันต้องเลือก จะมันหรือเผอื กหรืออย่างไร
ถ้าเป็นเผอื กคันพเี่ ปน็ ไม่กิน จะบอกกับแม่โฉมฉนิ ให้แจ้งใจ
นอ้ งบอกใหพ้ ี่กนิ แกงสี บา้ นเมืองเขามีกนั ที่ไหน
น้องให้พ่ีกนิ พ่กี ็จะกิน ให้เอาหลงั ลงดนิ กนิ ได้ (ลูกค)ู่
น้องจะจัดให้ทำให้กินตามสบาย
หญงิ พอี่ ยากกนิ ตม้ หรือกนิ ยำ จะกนิ แกงเตา่ นาเอย๋ ก็ได้
พอ่ี ยากกนิ ยำหรอื กนิ พล่า ฉนั บอกพ่ยี าให้เข้าใจ
เตา่ ของฉันมันเปน็ เตา่ นา เตา่ ของนอ้ งมนั อยขู่ ้างใน
เต่าของฉันไมใ่ ชเ่ ตา่ หนอง ให้ยกมอื วันทาเต่าไว้ (ลกู ค)ู่
พ่ีอยากกินแกงหรือกนิ พลา่ ให้ยกมอื วันทาเตา่ ไว้
เต่าของน้องยาเป็นเต่าอะไร
ชาย ........................................... ตัวของพี่ยายังสงสยั
พ่อี ยากจะถามแม่แก้วตา ท่ีมันมรี าคามากมาย
มนั จะเปน็ เตา่ เหลืองหรอื เต่านา พีก่ ลวั กดั ด้ามกระบวยของพีช่ าย
หรือเปน็ เตา่ ข้เี ล่อื ยอยู่ตกึ สฟี า้ เวลากินทีจ่ ะกระทงุ้ ให้ถงึ ใจ (ลกู ค)ู่
หรือเปน็ เต่าหัวหับเล่าคนสวย มันจะถกู หรือผิดข้างใคร
แตถ่ ้าเป็นเตา่ เหลืองไดท้ ีห่ ลังตุงตุง นึกว่าฉันขอสกั ทีให้เลกิ แล้วกนั ไป
พอให้ผู้ใหญท่ ันฟังเลน่ ได้
หญิง น้องจะว่าสักหนอ่ ยหญงิ จะพลอยสกั นดิ พจ่ี ะมาดุดันกันทำไม
ตวั หญงิ เปรียบเหมอื นคนกลาง ถ้าหากตวั พี่หนักมาน้องหนกั ไป (ลูกค)ู่
เราอย่าวา่ กันเจ็บเราอยา่ เหน็บกันจงั
มันไมใ่ ช่ใครอื่นมันเป็นพน้ื เดียวกนั
เอาคนละเฮสองเฮเอาคนละฮาสองฮา

ชาย แตพ่ อเหลอื บเหน็ เธอเขา้ มาเจอพักตร์ ๑๗
แต่พอเจอปุ๊บพ่กี ร็ ักปับ๊
ถ้าน้องได้กับพหี่ ญิงจะดีกวา่ เพื่อน ทำให้พนี่ กึ รักนึกใคร่
พม่ี ีสาวน้อยโหน่งและน้อยหน่า พไ่ี มใ่ ห้นอ้ งอับนอ้ งอาย
ลกู ลูกลำไยพวงใหญ่ระย้า เคหาบา้ นเรอื นพีก่ ็โตใหญ่
ขอให้นอ้ งมาเปน็ แมค่ ้า พี่มสี วนพุทราและก็ลำไย
ลูกใหญ่กวา่ นอ้ ยหน่าเปน็ ไหนไหน
หญิง พอี่ ยากไดน้ อ้ งไปเป็นแมค่ ้า ขายน้อยโหน่งนอ้ ยหนา่ เถอะนางใน (ลกู ค)ู่
แกอวดอ้างวา่ แกเปน็ เศรษฐี รวยนอ้ ยโหน่งน้อยหน่าเม็ดใน
แกเป็นเศรษฐที ำไมอยู่เรอื นกระท่อม ดูอะไรแกกม็ ไี ปเสยี มากมาย
เสาเหนอื กไ็ พล่เสาใต้ก็เผล้ รอบเรอื นแกกล็ ้อมด้วยเรียวไผ่
จะก้าวก็เกรยี บจะเหยยี บกก็ รอบ รวนรวนเลเลเหมอื นกบั เรือนผู้ชาย
ถ้าหากฉนั ตายไปวันนี้ จะเอาฟากสบั หอบกไ็ ม่ได้
จะร้ือฟากเผาผียังไมไ่ หม้ (ลูกค)ู่
ชาย เช่ือเถอะแม่คุณแม่ทูนหัว รบั พ่ไี ว้เป็นผวั นอ้ งจะสบาย
การงานอะไรพกี่ ไ็ มใ่ ห้น้องทำ ทุกเชา้ ทุกค่ำพี่จะเอาใจใส่
เวทนาพี่เถิดนะแม่คุณ ทง้ั จงั หวัดเพชรบรู ณ์พีน่ ดี้ กี ว่าใคร (ลกู ค)ู่
ทัง้ จงั หวัดเพชรบรู ณพ์ ่นี ี้ดกี ว่าใคร
หญิง บอกใหเ้ ชื่อเถอะแมค่ ุณ มันกงการของตวั ไปเสยี เมอ่ื ไร
แกมาบอกใหห้ ญงิ มผี วั มผี วั พาเหาะไปเสียเม่ือไหร่ (ลูกค)ู่
ฉันจะอยใู่ หเ้ ป็นสาวใหห้ น้าขาวเอาะเฉาะ มันไมห่ นักกบาลพชี่ าย
มีผวั ไวจ้ ู๋จ๋ีมนั ก็ช่ืนใจ
ชาย ถึงจะเปน็ สาวแก่อยู่คาบา้ น เจบ็ ไขไ้ ด้ปว่ ยจะได้อาศัย
พี่นี้มีเจตนาดี เสยี ดายไอ้ของดีๆหญงิ จะตายตามไป
มผี วั เสยี เถิดแมค่ นสวย เสียดายไอ้ของดๆี พจี่ ะไม่ได้
แตถ่ า้ เกิดหญิงม้วยชวี ี แต่ยังหาคนดียังไม่ได้
สบู บุหรี่กนิ สรุ ากนั เสียมากมาย
หญงิ แตถ่ ้าเกดิ หญงิ ม้วยชีวี ไม่เอาเปน็ ลกู เขยของแม่ยาย (ลูกค)ู่
พูดถงึ ลกู ผวั น้องกอ็ ยากมี ว่าพ่ีดีจรงิ ๆนะแมช่ ่ืนใจ
มแี ตพ่ วกสูบฝนิ่ กนิ กัญชา แตก่ ญั ชาหวิ ห่ันเหน็ ไมไ่ ด้
มแี ต่อย่างน้ีซิไม่เอาไหนเลย เพ่อื หดั ใหเ้ อวมันไหว (ลูกคู่)
เพอื่ หัดใหเ้ อวมนั ไหว
ชาย หญงิ จงเชื่อเถดิ แม่ยอดหญงิ แถมเลน่ การพนนั เสียยกใหญ่
เหลา้ พี่กไ็ ม่กินฝิ่นพ่ีก็ไมฉ่ ัน สองมือแกก็ชอ้ นแตไ่ พ่
พนี่ ด้ี ูดแต่ควนั พ่ีนดี้ ันแตเ่ ปลว

หญิง พ่สี ูบแตค่ วนั พ่ดี นั แต่เปลว
มันไม่มีแตเ่ ท่านน้ั
แต่พอตนื่ แตเ่ ช้าแกกเ็ ขา้ แต่บอ่ น

ฉนั กลัวจะพาฉันไปจม ๑๘
เกดิ ฉนั เรยี กแกมากนิ ข้าว
ฉันเลยไมอ่ ยากมีมันเสยี เลย อยู่ทส่ี วนเจ้ากรมคณุ นาย
ยังรอ้ งดา่ อจี ้าวอย่ากวนใจ
ชาย เพราะมนั เป็นอยา่ งนแ้ี หละพ่เี อย๋ จะอยเู่ ลน่ เฉยๆใหม้ ันสบาย (ลูกค)ู่
พบี่ อกไม่เชือ่ หรอื แมเ่ น้อื ถ่ี หญิงไมม่ เี สยี เลยก็สบาย
ตัวพี่น้ดี เี สยี เหลอื ลน้ ว่าพ่ีเปน็ คนดเี สียมากมาย
พ่ดี ีทั้งกลางวันและกลางคนื ดีล่างดบี นดีนอกดใี น
ไมเ่ ช่ือใหน้ ้องมาพสิ ูจน์ดูซี ดีหลบั ดตี นื่ ดที ง้ั เดอื นมือเดือนหงาย
วา่ พน่ี ดี้ อี ย่างไร (ลูกค)ู่
หญงิ ไม่เช่ือให้นอ้ งมาพสิ ูจน์ดูซี ว่าพ่นี ี้ดอี ย่างไร
ไอเ้ รอ่ื งดดี มี ีอยู่หลายดี ถา้ โดนดอกดปี ลใี ชไ้ ด้
ดีฟกั ดีแฟงดแี ตงน้ำเตา้ ชาวบ้านเขาเอาแกงกินได้
ของเองดีปลาชอ่ นมนั ไมเ่ ขา้ ยา ใหเ้ องทำดแี กวง่ มาแกวง่ ไป (ลกู ค)ู่
ไมร่ วู้ ่าพมี่ ดี อี ย่างไร
หญงิ น้องจะต้องสบื สวนดใู หถ้ ว้ นถ่ี ถา้ พดี่ ีจรงิ จริงนอ้ งก็ดใี จ
อีกทงั้ ดคี า่ งหรือว่าดลี งิ ถา้ เป็นดีงเู หลือมใชไ้ ม่ได้
ดีอะไรมนั ไมร่ ูเ้ สื่อม ใหไ้ ปช้ีเดอ่ ย่คู นเดียวเสยี เถอะไปไอ้หมาไป (ลกู ค)ู่
ไอ้ดีอย่างแกแมไ่ มเ่ หลียว ยงั ขืนดันทรุ ังตไิ ป
แตท่ ำไมนวลนางไม่เช่ือใจ
ชาย แม้พ่ีบอกเทา่ ไรน้องก็ไมฟ่ ัง แต่ทำหยงิ่ ผยองเสยี ยกใหญ่
พบ่ี อกดีไปเสยี ทกุ อย่าง แตก่ ็ทำเลน่ ตวั เกินไป
พย่ี อมออ่ นขอ้ งอ้ นวลนอ้ ง เดยี๋ วจะตอ้ งไขวค่ วา้ ยกใหญ่
ความจรงิ คงอยากมผี ัว ถ้าน้องเกิดคัน... ตัวน้องจะทำอย่างไร (ลูกคู่)
แตถ่ า้ ตอนดึกๆน้องคึกข้ึนมา ถ้านอ้ งเกิดคัน.... ตัวนอ้ งจะทำตัวอยา่ งไร
ประเด๋ียวจะคันโน่นคันนี่ จะหาหมอรกั ษาเดยี๋ วกค็ งจะหาย
ประเด๋ยี วจะคันโนน่ คนั นี่ ปากแกมอมมากมอมกวา่ หมาใน
แตถ่ า้ น้องคนั ตาน้องก็ลา้ งตา ปากมองเหมือนหมาพดู มากมาย
แกสาบานได้ไหมว่าแกจะพูดจากปาก นางไม่เหลยี งตาแลหรอกชาย (ลกู ค)ู่
ผ้หู ญิงเขาไมร่ ักเขายังมาดา่ นอ้ งช่างมาตติ วั พีช่ าย
รปู ร่างปานเธอเสมอปานแก แม่เนือ้ อ่อนละมุนช่างติพี่อย่ทู ำไม
ถ้าพีไ่ ม่ไดด้ ว้ ยมนต์ท่จี ะเอาคาถามาใส่
ชาย พบี่ อกฝากรกั นอ้ งดีดี น้องเหน็ งงงวยหลบั ใหล
พี่บอกรกั ตัวแมค่ ณุ เอาสองนิ้วสะกดิ นางใน
ถ้าพีไ่ ม่ไดด้ ้วยเล่หพ์ จ่ี ะเอาด้วยกล
พ่จี ะเสกแป้งลงมามหาละลวย
แต่พอนอ้ งหลับพขี่ ยับเขา้ ไปชิด

๑๙

ถ้าน้องไปไหนพี่กจ็ ะไปตาม จะปล้ำแมโ่ ฉมงามให้จนได้ (ลกู ค)ู่
หญิง ................................. จะปล้ำแมโ่ ฉมงามใหจ้ นได้
ถ้าพีป่ ลำ้ กลางนาน้องจะยดึ ตน้ ไม้
ถา้ พ่ีปล้ำกลางดงน้องจะขมวดก่อหญ้า ถ้าพเ่ี ขา้ ข้างหลงั นอ้ งจะคอยระไว
ถา้ พ่ีเขา้ ข้างหนา้ นอ้ งจะคอยระวัง แม่จะเอาถีบด้วยส้นตนี ซา้ ย (ลูกค)ู่
แตถ่ า้ เขามาทางก้น แมจ่ ะถบี เอาดว้ ยส้นตีนซา้ ย
ท่าปิดเชงิ ป้องเราก็วอ่ งไว
ชาย ................................. อีกทั้งมอื ขวาทำท่าไว้
มวยเรากด็ กี ระบเ่ี รากค็ ล่อง เลยง้าวหวั มดุ หวั น้องไป (ลกู ค)ู่
มือซ้ายจบั ป่มุ ของแกว้ ตา
ผลกั นอ้ งล้มลงหลับตาปี๋

๒๐

เพลงเก้ียวแกมจาก

ชาย จะเวรทท่ี ำกรรมทีส่ ร้าง โดย แมต่ ะเหล่ียม ภาชนะทอง
เรามารกั กันไมไ่ ด้กนั ใหเ้ ราเลิกร้างกนั ไป
เรารักกนั ไมต่ ลอด เปรยี บเหมอื นดงั เครอื เถาวลั ยพ์ นั ไม้
เสมือนกบั นำ้ ลอดดนิ ทราย (ลูกค)ู่
หญิง ต่างคนต่างจากคนละฟากคนละฝง่ั ต่างคนตา่ งนงั่ กันเถอะเหนอนาย
บุญน้องมีน้อยจะถอยหลัง แล้วพ่อทองรอ้ ยช่งั เหมอื นนุ่งผ้าลอยชาย (ลกู ค)ู่
วาสนาพ่ีไมด่ ีถึงอย่ดู ว้ ยไม่ได้
ชาย พอ่ี ยดู่ ้วยไม่ได้แลว้ แมใ่ ยสำลี พ่จี ะตอ้ งจากนอ้ งยาไปไกล
ตั้งแต่วันนีจ้ ะไม่เหน็ หน้า หว่ งแมพ่ ่มุ พวงของพ่ีชาย
พี่จากแตก่ ายแต่ใจพ่เี ป็นห่วง มันเป็นกรรมของนอ้ งไมร่ จู้ ะทำไฉน
มนั เวรสนำมันเปน็ กรรมสนอง ต้องกลับสถานคนื ถิน่ แล้วนะพีช่ าย
จำใจจำจากแม่แหวนนาคหัวนิล โพยภัยอย่าได้มีเขา้ มาใกลก้ าย
ให้พ่ีอยู่เปน็ สขุ อยู่สนกุ เปรมปรีด์ิ น้องรกั พี่คนเดยี วเลยไม่ได้ (ลูกค)ู่
น้องต้องจากพแี่ นแ่ ล้วพอ่ แพสเี ขยี ว นับต้ังแต่วนั น้ีไป
พ่ตี ้องจากแก้วตาไปไกล
ชาย มนั เปน็ กรรมจำพรากเราตอ้ งจากกัน ตัวของพีน่ ้ตี ้องลาน้องไป (ลกู ค)ู่
ต้งั แต่วนั นจ้ี ะไมเ่ หน็ หน้า นอ้ งจะต้องจำจรจากไกล
อยูเ่ ถดิ เหนอแมแ่ ก้วตา นอ้ งจะยอ้ นมาพบใหม่
ตอนน้องยงั อยู่ใกล้
หญิง โอ้พอ่ ช่นื ใจจ๋านอ้ งตอ้ งลากอ่ น ตวั ของนอ้ งนางจะไมฟ่ ังเสยี งใคร (ลูกค)ู่
ถา้ แผ่นดนิ ไม่ลบเข้ากลบหนา้ คดิ ถงึ ดวงสมรโอ้แมพ่ ิสมัย
จะส่งั อะไรก็ส่ัง ให้พี่จากรปู หล่อไปไกล
แต่ถา้ พอสุดเสียงสง่ั จะอยเู่ ป็นค่มู วยบรรลยั (ลูกค)ู่
ตอ้ งจากกันจริงจริงนะพอ่ ทูนใจ
ชาย พ่ีจะจากนอ้ งไปใจพีอ่ าวรณ์ ไมร่ เู้ ลยวา่ จะทำอย่างไร
ไมร่ ้กู รรมอะไรไฉนหนอ เมอ่ื หกั แลว้ จะได้เปล่ียนกำใหม่
ถ้าแม้นอย่ไู ดพ้ จ่ี ะอยู่ดว้ ย บุญพ่ีไมส่ มแล้วแม่แกม้ ผ่องใส
มนั ไมส่ มคะเนแล้วนะนางใน
หญิง โอพ้ อ่ ชื่นใจเอ๋ยพ่อหัวเกยตล่งิ ส่วนว่าตวั ของพจ่ี ะต้องไป (ลูกค)ู่
โอเ้ วรกรรมเอย๋ กรรมกรรม พอ่ แหวนนอ้ ยวงนากเรือนใน
ถ้าเป็นกำล้อกำเกวยี น รักมาหักกลางครันน่าเสียดาย

ชาย อยเู่ ถดิ เหนอแม่ตากลม
รูปพีข่ ี้รา้ ยกายพ่ีข้ีเหร่
ใหน้ ้องอยเู่ ปน็ สขุ ทกุ นาที

หญงิ โธเ่ อ๋ยพ่ขี านอ้ งจะต้องลาจาก
เรามารกั กันไม่ไดก้ นั

๒๑

หรือภูตผปี ศี าจมาขัดขวาง ทำให้เราเลิกรา้ งกันไป (ลูกค)ู่
ชาย ออกชอื่ จะจากออกปากลา พก่ี ก็ ลน้ั นำ้ ตาอยู่ไมไ่ หว
ไมร่ จู้ ะนอนจะกินอยา่ งไร
ท้ังนำ้ ตาพ่ีก็ไหลรนิ คดิ ข้ึนมาให้แนน่ ทรวงใน
กินข้าวใหข้ มกินนมให้แคน้ คราวน้เี ราต้องจากแลว้ ชื่นใจ (ลกู ค)ู่
นำ้ ตาพี่ไหลพรากๆ

บทสรุป
บทเพลงฉอ่ ยบ้านสะเดยี ง ได้สะทอ้ นถงึ วิถชี ีวิตของชาวบ้านในอดีต ที่มีวถิ ที เี่ รียบง่ายมีการเอ้ือเฟ้ือเผ่ือแผ่

มีการแบ่งปัน มีความสามัคคี ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ผ่านบทเพลงที่แต่งด้วยกลอนตลาดแบบง่าย ๆ มีเนื้อหา
แบบตรงไปตรงมา ประกอบกับเนื้อร้องที่มีสำนวนภาษาสะเดียงทำให้บทเพลงพื้นบ้านมีเสน่ห์ทางภาษามี
เอกลกั ษณ์เฉพาะตวั การละเล่นเพลงพ้ืนบา้ นสะเดียงยงั เป็นศูนย์รวมของชุมชนในการประกอบกจิ กรรมเพื่อความ
สนุกสนานบันเทิงเริงรมย์ ซึ่งบรรยากาศเช่นนั้นได้เลือนหายไปนานหลายปีแล้วเหลือเพียงผู้สืบทอดเพลง
พื้นบ้านสะเดียงไม่กี่คนเท่านั้นและพ่อเพลงแม่เพลงที่เหลืออยู่บ้างก็แก่ชรามากแล้ว แต่อย่างไรก็ตาม
ทางโรงเรียนบ้านสะเดียงได้เห็นคุณค่าแห่งศิลปะพื้นบ้านสะเดียงดังกล่าว จึงได้ริเริ่มสืบสานการแสดงเพลง
พื้นบา้ นสะเดยี งจากพ่อเพลงแม่เพลงทเี่ หลืออยู่ และมกี ารถ่ายทอดการละเลน่ ใหก้ ับนักเรียน ไดเ้ รยี นรู้ ได้ฝึกร้อง
รำการละเล่นเพลงพ้นื บา้ นสะเดยี งไว้สบื ทอดต่อไป

แนวทางการนำไปปฏิบตั ใิ ช้
๑. เผยแพร่ใหก้ บั ผ้ทู ีส่ นใจ นกั ศกึ ษา และประชาชนทว่ั ไป
๒. ปฏิบัติใช้เพื่อเป็นการสรา้ งกำลังใจ พลังใจ ส่งผลให้กิจการ หนา้ ทก่ี ารงานและชว่ ยเสรมิ สรา้ ง

สุขภาพทางด้านจติ ใจดขี ึน้
๓. บรู ณาการกับการเรียนการสอน รายวิชา GEHU102 สนุ ทรยี ภาพเพอื่ ชวี ติ โดยนำองค์ความรู้ที่ได้ไปใช้

ในกระบวนการเรียนการสอน (มคอ. ๓ หมวดที่ ๕) สัปดาห์ที่ ๑๔ หัวข้อ เรื่อง มหรสพ สื่อบันเทิง พื้นบ้าน เป็น
การบรรยายโดยการยกตัวอยา่ ง เร่ือง เพลงฉอ่ ยบ้านสะเดียง

ขอ้ เสนอแนะ
ควรมกี ารลงพืน้ ที่ ทบทวน ข้อมลู ให้ครบถ้วนทกุ อำเภอในจงั หวัดเพชรบูรณ์ เพื่อใหเ้ ยาวชนรนุ่ หลังได้

ใชศ้ กึ ษาหาความรู้ ส่งตอ่ จากร่นุ ส่รู ่นุ ตอ่ ไป

๒๒

บรรณานุกรม
รกั ชนก สมศักด.ิ์ (๒๕๕๔). เพลงพื้นบ้านสะเดยี ง. ใน วารสารศลิ ปวัฒนธรรมเพชบรุ ะ. ปีที่ ๑ ฉบบั ที่ ๒

เมษายน – กนั ยายน, ๒๕๕๔ : ๖๐ - ๖๕.
สมพร แพง่ พพิ ัฒน์. (๒๕๔๖). เพลงฉอ่ ยบ้านสะเดยี ง. ใน สมบตั ิเมืองเพชรบูรณ์ เลม่ ๓. หนว่ ยอนรุ ักษ์

สง่ิ แวดลอ้ มศลิ ปกรรมจงั หวดั เพชรบรู ณ์ และสำนกั ศลิ ปวฒั นธรรม สถาบนั ราชภัฏเพชรบูรณ์ : ส.พจิ ิตร.
สวาท ภาสประหาส. (๒๕๖๕). อายุ ๗๙ ปี บ้านเลขท่ี ๔/๑ ถนนเดน่ พฒั นา ตำบลในเมอื ง

อำเภอเมืองเพชรบรู ณ์ จงั หวัดเพชรบูรณ.์ สัมภาษณ์, ๑๔ มกราคม.
สมจิตต์ ขุนแก้ว. (๒๕๖๕). อายุ ๖๙ ปี บ้านเลขท่ี ๑๖/๑ ถนนนารายณ์พฒั นา ตำบลในเมือง

อำเภอเมืองเพชรบรู ณ์ จงั หวดั เพชรบรู ณ์. สมั ภาษณ์, ๑๔ มกราคม.
สมศกั ดิ์ ขุนแกว้ . (๒๕๖๕). อายุ ๖๖ ปี บา้ นเลขที่ ๖๑ ถนนสว่างพฒั นา ตำบลในเมือง

อำเภอเมืองเพชรบรู ณ์ จงั หวดั เพชรบรู ณ์. สมั ภาษณ์, ๑๔ มกราคม.

๒๓

ภาคผนวก
รายละเอยี ดรายวชิ า (มคอ. ๓) ท่ีใช้บูรณาการ

๒๔

มคอ. 3

รายละเอียดของรายวชิ า (มคอ.3)

คณะ มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภฏั เพชรบรู ณ์

หลกั สตู รสาขาวชิ า นาฏศลิ ปแ์ ละศิลปะการแสดง

หมวดที่ 1 ข้อมูลโดยท่วั ไป

1. รหัสและชอ่ื รายวิชา

GEHU102 ชื่อรายวชิ า (ภาษาไทย) สุนทรยี ภาพเพื่อชวี ิต

ช่อื รายวิชา (ภาษาอังกฤษ) Aesthetic Appreciation

2. จำนวนหน่วยกิต

3 (3-0-6) จำนวนหน่วยกติ (บรรยาย-ปฎบิ ัติ-ศึกษาดว้ ยตนเอง)

3. หลกั สตู รและประเภทของรายวิชา

หมวดวชิ าศกึ ษาทัว่ ไป

4. อาจารย์ผ้รู ับผดิ ชอบรายวิชาและอาจารย์ผ้สู อน

ผชู้ ว่ ยศาสตราจารยจ์ นั ทร์พิมพ์ มีเป่ยี ม

ผูช้ ว่ ยศาสตราจารยป์ ารชิ าติ ลาจนั นนท์

อาจารย์อังคณา จนั ทร์แสงศรี

อาจารยส์ มศกั ด์ิ ภพู่ รายงาม

อาจารยร์ ฐั นินท์ รวีฉตั รพงศ์

อาจารย์กจิ ตยิ า รวฉี ตั รพงศ์

5. ภาคการศึกษา/ชนั้ ปีที่เรียน

ภาคการศกึ ษาท.ี่ ..2....ชัน้ ปที ่.ี ...1 + 2 + 3.. (ตามแผนการเรยี น)

6. รายวิชาทีต่ อ้ งเรียนมาก่อน (Pre-requisite)

-

7. รายวิชาทีต่ ้องเรียนพร้อมกนั (Co-requisites)

-

8. สถานที่เรียน

อาคารเรียน มหาวิทยาลัยราชภฏั เพชรบรู ณ์

9. วันท่จี ัดทำหรือปรับปรุงรายละเอียดของรายวชิ าครงั้ ล่าสุด

วนั ที่ 30 ตุลาคม 2564

๒๕

หมวดที่ 2 จุดมุ่งหมายและวตั ถปุ ระสงค์

1. จดุ มุ่งหมายของรายวชิ า

เพอื่ ใหน้ ักศึกษามคี วามรแู้ ละความเข้าใจในศาสตร์ทางความงามทงั้ ดนตรี ศลิ ปะและนาฏศลิ ป์ เห็นคณุ ค่า

และสามารถนำความรมู้ าใช้ในการดำรงชวี ติ ในสังคมได้อย่างมีความสุข และมีความซาบซงึ้ ในพระปรีชาสามารถทาง

ศาสตรท์ างความงามของพระบรมวงศานุวงศ์

2. วัตถุประสงค์ในการพัฒนา/ปรบั ปรุงรายวชิ า

1. เพ่ือใหน้ ักศกึ ษามีความรพู้ ื้นฐานในศาสตร์ทางความงาม

2. เพื่อใหน้ กั ศกึ ษามีความซาบซ้ึงในศลิ ปะและวฒั นธรรมของชาติ

3. เพ่ือใหน้ กั ศึกษามคี วามซาบซึ้งในพระปรชี าสามารถในศาสตรท์ างความงามของพระบรมวงศานุวงศ์

หมวดที่ 3 ลักษณะและการดำเนนิ การ

1. คำอธิบายของรายวชิ า

จำแนกคุณลักษณะและประเภทของความงาม ความหมายของสุนทรียภาพเชิงความคิดกับ สุนทรียภาพ

เชิงพฤติกรรมโดยสังเขป ความสำคัญของการรับรู้กับความเป็นมาของศิลปะทางการเห็น ศิลปะทางการได้ยิน

และศิลปะทางการเคลื่อนไหว สู่ทัศนศิลป์ ดนตรีและศิลปะการแสดง ผ่านขั้นตอนการเรียนรู้ เชิงคุณค่า จาก

ระดับการรำลึก ผ่านขั้นตอนความคุ้นเคย และนำเข้าสู่ขั้นความซาบซึ้ง เพ่ือให้ได้มาซึ่งประสบการณ์ของความ

ซาบซ้ึงทางสุนทรียภาพ ศึกษาพระปรีชาสามารถของพระบรมวงศานุวงศ์เก่ียวกับสุนทรียภาพ

Classification of features and types of beauty, meanings of aesthetics in concepts and

behaviors; importance of perceive of visible arts, audio arts, and movement art into fine

art, music, and performance through valuable learning procedure in the levels of recalling,

getting acquaint, and creating appreciation for aesthetic appreciation; study of aesthetic

competence of the royal family.

2. จำนวนชั่วโมงที่ใช้ต่อภาคการศึกษา

จำนวนชั่วโมงตอ่ ภาคการศึกษา

หนว่ ยกิต บรรยาย การฝกึ ปฏิบัติ/การฝึกงาน การศึกษาด้วยตนเอง สอนเสรมิ

3(3-0-6) 45 ชั่วโมง - 90 ช่ัวโมง 2 ชั่วโมง

หมายเหตุ สอนเสรมิ สัปดาหล์ ะ 2 ชั่วโมง (เฉพาะรายทตี่ อ้ งการ)

3. จำนวนชัว่ โมงต่อสัปดาห์ท่อี าจารยใ์ หค้ ำปรกึ ษาและแนะนำทางวชิ าการแก่นักศึกษาเปน็ รายบคุ คล

ตารางการให้คำปรึกษาและแนะนำทางวิชาการแกน่ ักศกึ ษาเปน็ รายบุคคล

วนั -เวลา สถานท่หี รอื หมายเลข ทอี่ ยขู่ อง รวมจำนวน

รายวชิ า อาจารย์ ให้ หมายเลขหอ้ ง โทรศัพท์ E-mail ช่ัวโมงต่อ

ผูส้ อน คำปรกึ ษา ผูส้ อน ผู้สอน ผู้สอน สปั ดาห์

ท่ีให้คำปรกึ ษา

- -- - -- -

๒๖

หมวดท่ี 4 การพัฒนาการเรียนรูข้ องนกั ศึกษา

1. ดา้ นคณุ ธรรม จรยิ ธรรม

1.1 ผลการเรียนรู้ 1.2 กลยทุ ธ์/วิธีการสอน 1.3 กลยทุ ธ์/วิธกี ารประเมินผล

1[•] ตระหนกั ในคณุ คา่ ของคณุ ธรรม 1.กำหนดให้เป็นวัฒนธรรม 1.ประเมนิ จากพฤติกรรมของผูเ้ รยี น

จริยธรรม และศลี ธรรมมีจิตสาธารณะ องค์กรที่ปลูกฝังความมีระเบียบ เชน่ การเขา้ ชน้ั ตรงเวลา สง่ งานตรง

มีความซื่อสตั ยส์ จุ รติ มคี วามรบั ผดิ ชอบ วินัย เคารพในกฎ ระเบียบของ เวลาและครบถ้วน การร่วมกจิ กรรมใน

มีความสามคั คี มคี วามรัก มีความ มหาวิทยาลัย เช่น การเข้าช้ัน ช้ันเรียนอย่างผูม้ คี วามรบั ผดิ ชอบ

เมตตากรณุ าและมีระเบียบวนิ ยั เรียนตรงเวลา แต่งกายตาม เปน็ ตน้

ระเบยี บของมหาวทิ ยาลัยการยก

ย่องผู้ที่ทำดีให้สาธารณชนได้รับ

รู้หรือให้ รางวัลตามโอกาสที่

เหมาะสม

2 [•] ตระหนักและเห็นคุณค่าของการ 2. กำหนดให้ทุกรายวิชา สอด 2. ประเมินจากการสอบย่อย การสอบ

เรียนรู้ เกิดความต้องการ ความสนใจ แทรกสาระและกิจกรรมการ กลางภาคการศึกษา และการสอบ

และมีความกระตือรอื รน้ ในการเรียนรู้ เรียนการสอน ให้ผู้เรียนเกิด ปลายภาคการศึกษาที่เป็นไปอย่าง

ความตระหนักในคุณค่าของ สุจริต

คุณธรรม จริยธรรมและ ลักษณะ

อันพงึ ประสงคข์ องคนดี

3 [•] มีความเพียรพยายามในการ 3. จัดกิจกรรมการเรียนการสอน 3. ประเมินจากการเข้าร่วมกิจกรรม

ทำ งา น ม ี ค วา ม ต ั ้ งใจ อด ทน ที่เน้นการปฏิบัติเพื่อให้ผู้เรียน เสริมหลักสูตร ที่แสดง ถึงความมีวินัย

ขยันหมั่นเพียร ควบคู่กับการใช้ เกิดความเข้าใจ อย่างลึกซึ้งใน ความพรอ้ มเพรียง ความเป็นผู้นำและผู้

สติปัญญาในการแก้ปัญหาจนประสบ คุณธรรมท่ี ตอ้ งการจะปลกู ฝัง ตามที่ดีความเอื้ออาทร ความรัก

ผลสำเร็จมีความรับผิดชอบตาม สามัคคีและความเป็นผูม้ ีความ กตัญญู

สถานการณท์ งั้ บคุ คลและกล่มุ สุภาพอ่อนนอ้ ม

4 []............................. 4………………..….. 4…………………..……

5 []……………………….. 5……………….…… 5…………………..……

๒๗

2. ดา้ นความรู้

2.1 ผลการเรยี นรู้ 2.2 กลยทุ ธ์/วธิ กี ารสอน 2.3 กลยทุ ธ์/วิธีการประเมินผล

1 [] ............................................... 1. ................................... 1. .........................................

2 [•] มีความสามารถในการบูรณา 2. จัดการเรียนการสอนที่มี 2. ประเมินด้วยการสอบย่อย สอบ

การ ความรู้ความเข้าใจในศาสตร์ต่าง ลักษณะยึดผู้เรียนเป็นสำคัญ กลางภาคการศึกษาและ สอบปลาย

ๆ เพื่อประยุกต์ใช้ในการดำรงชีวิต โดยจัดกิจกรรมในลักษณะ ภาคการศกึ ษา

ประจำวันได้อย่างมีความสุขทั้งทาง บ ู ร ณ า ก า ร ค ว า ม ร ู ้ แ ล ะ

รา่ งกายและจติ ใจ ประสบการณเ์ ดิมของผู้เรียนเข้า

กับความรู้และประสบการณ์

ใหม่ในรายวิชาที่สอนได้อย่าง

กลมกลนื

3 [ • ] มีความรู้ความเข้าใจในความ 3. จัดกิจกรรมการเรียนการสอน 3. ประเมินจากการปฏิบัติ กิจกรรม

สัมพันธ์ระหว่างมนุษย์ สังคมและ ที่เน้นการปฏิบัติเพื่อ ให้ผู้เรียน ต่าง ๆ ของรายวิชาที่ เรียนทั้งในช้ัน

สิ่งแวดล้อมและแก้ปัญหาความขัดแยง้ เกิดความเขา้ ใจได้ อย่างแท้จริง เรียนและนอกชนั้ เรยี น

อยา่ งมเี หตผุ ล

4 [•] ม ี ค ว า ม ร ู ้ ค ว า ม เ ข ้ า ใ จ ใน 4. จัดกิจกรรมที่เปิดโอกาส ให้ 4. ประเมินจากชิ้นงานที่ผู้เรียน

กระบวนการคิดที่สามารถนำไป ผู้เรียนได้สัมผัสกับวิทยากรที่มี สร้างสรรค์แล้วนำเสนอผู้สอน ทั้งเป็น

ประยุกต์ใชใ้ นชีวิต ประจำวนั ความรู้ความ สามารถในศาสตร์ กลุ่มและรายบุคคล

หรอื คณุ ลักษณะท่พี ึงประสงค์ท่ี

ต้องการปลูกฝังตามโอกาส อัน

ควร อาจกระทำด้วย การเชิญ

วิทยากรมาสาธิต หรือบรรยาย

ในชั้นเรียน หรือด้วยการนำ

ผู้เรียนไป ศึกษาดูงาน ณ แหล่ง

เรยี นรู้ ทวี่ ทิ ยากรประจำอยู่

5 []……………………. 5…………………..…… 5…………………..……

๒๘

3. ดา้ นทักษะทางปญั ญา

3.1 ผลการเรยี นรู้ 3.2 กลยุทธ์/วธิ กี ารสอน 3.3 กลยุทธ์/วธิ กี ารประเมนิ ผล

1 [•] พัฒนาความสามารถในการคิด 1.จัดกิจกรรมการเรียนการสอน 1.ประเมินด้วยการสังเกตพฤติกรรม

อยา่ งเปน็ ระบบ ดว้ ยกระบวนการคดิ เพือ่ ส่งเสริม ทางปัญญาของผู้เรียน ตั้งแต่ขั้นสังเกต

ให้ผู้เรียนคิดวิเคราะห์ใคร่ครวญ ตั้งคำถาม สืบค้น คิดวิเคราะห์

ด้วยเหตุผล และมีวิจารณญาณ สงั เคราะห์และประเมินคา่ ตามลำดบั

เช่น อภิปรายกลุ่ม ฝึกแก้ปัญหา

เปน็ กลุ่ม จัดสถาน การณจ์ ำลอง

ให้ผเู้ รียนฝกึ ตดั สินใจ เปน็ ตน้

2 []……………………….. 2…………………..…… 2………………..……

3 [•] มที ักษะทางการวิเคราะห์ 3. จัดการเรียนรดู้ ว้ ย 3. ประเมินด้วยการพดู รายงาน ผลการ

สงั เคราะห์ และประเมินคา่ ประสบการณต์ รง เช่น ฝกึ วเิ คราะห์ สังเคราะห์ และประเมินค่า

ปฏบิ ตั ิดว้ ยการแสดงบทบาท ในกรณีตัวอย่าง บทบาทสมมุติ

สมมตุ ิ ออกศกึ ษา นอกสถานท่ี บทความ บทรอ้ ยกรอง หรอื บทกวี

เพอื่ ฝกึ สังเกต สมั ภาษณ์ พดู คยุ นิพนธ์ ทอ่ี า่ นตอ่ หนา้ ช้นั เรยี น

กับผู้มี ประสบการณ์แล้วสรปุ

เปน็ สาระความรู้ แนวคดิ ข้อคดิ

ท่สี ามารถนำมาประยกุ ตใ์ ช้ ใน

ชีวิตประจำวันได้อยา่ ง ลงตวั

4 []…………………… 4…………………..…… 4…………………..……

5 [•] สามารถรวบรวม ศึกษาและ 5. จ ั ด ก า ร เ ร ี ย น ร ู ้ ด ้ ว ย 5. ประเมนิ ดว้ ยการสร้างสถานการณ์

สรุปประเดน็ ปญั หาได้ ประสบการณ์ตรง เช่น ฝึก จำลอง แล้วให้ผู้เรียนฝกึ ตดั สนิ ใจ

ปฏิบัติสถานการณ์จำลองด้วย แก้ปัญหาอยา่ งมีเหตุมผี ล โดยผู้สอน

การแสดงบทบาทสมมุติ แล้ว และผเู้ รียนร่วมกนั ประเมินผลงานนั้น

สรุปเป็นสาระความรู้ แนวคิด

ข้อคิดที่สามารถนำมาประยุกต์

ใชใ้ นชวี ติ ประจำวนั ได้อยา่ งลงตัว

๒๙

4. ด้านทักษะความสัมพันธร์ ะหวา่ งบุคคลและความรบั ผิดชอบ

4.1 ผลการเรียนรู้ 4.2 กลยทุ ธ์/วธิ ีการสอน 4.3 กลยุทธ์/วิธกี ารประเมนิ ผล

1[ ] …………………………… 1. ........................................ 1. ..........................................

2 [] ………………………. 2. ……………………… 2. ............................................

3 [•] พฒั นาทกั ษะการเรียนร้ดู ้วย 3. จัดกิจกรรมการเรียนรู้ผ่าน 3. สังเกตการณ์ร่วมกิจกรรมกลุ่มของ

ตนเอง มีความรับผิดชอบ ตรงตอ่ เวลา ประสบการณ์ตรงจากการทำงาน ผเู้ รยี น

เป็นคู่ หรือเป็นกลุ่มเพื่อฝึกความ

รับผิดชอบทักษะความเป็น ผู้นำ

และผู้ตามที่ดี มีทักษะ การสร้าง

มนษุ ยสมั พนั ธป์ รับตวั และยอมรับ

ความ แตกต่างของคนในสงั คม

4 [•] พัฒนาทักษะในการปฏิสัมพันธ์ 4. จัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เปิด 4. สร้างแบบประเมินทักษะความ

กบั บุคคลในสงั คม โอกาสใหผ้ ู้เรียนได้มี ปฏิสัมพันธ์ สัมพันธ์ระหว่างบุคคล และความ

ช่วยกันเรียนรู้ เช่น ทำงานกลุ่ม รับผิดชอบสำหรับให้ผู้เรียนประเมิน

การแสดง บทบาทสมมุติร่วมกนั ตนเองและประเมินเพื่อน

การเล่นกีฬาเปน็ ทมี เปน็ ตน้

5 [ ] ........................................ 5. .................................... 5. ..........................................

๓๐

5. ด้านทกั ษะการวิเคราะห์เชิงตัวเลข การสอ่ื สาร และการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ

5.1 ผลการเรยี นรู้ 5.2 กลยทุ ธ์/วธิ ีการสอน 5.3 กลยุทธ์/วธิ กี ารประเมินผล

1 [] ............................................... 1. ....................................... 1. ......................................

2 [•] พัฒนาทักษะการวเิ คราะห์ 2. จัดกิจกรรมการเรียนการ 2. ประเมินจากการจัดกิจกรรมให้

ข้อมูลเชงิ ปรมิ าณจากกรณีศกึ ษา สอนด้วยการจัดประสบการณ์ ผู้เรียนได้สะท้อนความรู้ ความคิด

ตรงให้ผ้เู รียน ได้มโี อกาสใช้สถิติ ความเขา้ ใจผ่านสือ่ เทคโนโลยีแบบตา่ ง

พื้นฐาน ในการวิเคราะห์ข้อมูล ๆ

ด้วย คอมพิวเตอร์ พร้อมกับนำ

เสนอด้วยเทคโนโลยที ่เี หมาะสม

3 [ • ] ทักษะในการใช้สารสนเทศทาง 3. จัดกิจกรรมการเรียนรู้ให้ 3. สงั เกตพฤติกรรมการใชเ้ ทคโนโลยี ใน

คณิตศาสตร์ สถติ ิประยุกตต์ อ่ การแกไ้ ข ผู้เรียนได้มีโอกาสสืบค้น ข้อมูล ระหว่างร่วมกิจกรรมการเรียนรู้ในช้ัน

ปญั หาได้อย่างสรา้ งสรรค์ ด้วยเทคโนโลยีสารสนเทศท่ี เรียน หรือขณะร่วมกิจกรรมเสริม

เหมาะสมและไดข้ อ้ มูลท่ที นั สมยั หลักสูตรที่มหาวทิ ยาลัยจัดขน้ึ

ตรงตามวัตถุประสงค์ท่ตี ้องการ

4 []…………………… 4…………………..…… 4…………………..……

5 []………………… 5…………………..…… 5…………………..……

๓๑

6. ด้าน ทกั ษะพสิ ัย 6.2 กลยุทธ์/วิธกี ารสอน 6.3 กลยุทธ์/วธิ กี ารประเมินผล
6.1 ผลการเรยี นรู้ 1…………………..…… 1.…………………..……
2…………………..…… 2…………………..……
1 []…………………… 3…………………..…… 3…………………..……
2 []…………………… 4…………………..…… 4…………………..……
3 []…………………… 5…………………..…… 5…………………..……
4 []……………………
5 []……………………

๓๒

หมวดท่ี 5 แผนการสอนและการประเมินผล

1.แผนการสอน

สปั ดาห์ หวั ขอ้ /รายละเอียด ชั่วโมงสอนตอ่ กิจกรรมการสอน สอื่ ทใ่ี ชใ้ น อาจารยผ์ ูส้ อน
ที่ สัปดาห์ การสอน

1 - สนุ ทรียศาสตรเ์ ชิง ทฤษฎี ปฏิบัติ - บรรยาย - เอกสารประกอบการ ผศ.จนั ทรพ์ ิมพ์ มเี ปย่ี ม
ความคิดและพฤติกรรม 3- - กิจกรรมระดม
ตะวันออก ความคิดกลุ่ม
- การนำเสนอ เรียนการสอน และคณะ
- ผสู้ อนสรปุ
- ศึกษาคน้ คว้า - Power point
ด้วยตนเอง
- ตวั อย่างงาน
ศลิ ปะ

2 - สุนทรียศาสตร์เชิง 3 - - บรรยาย - เอกสารประกอบการ ผศ.จันทร์พิมพ์ มเี ปย่ี ม

ความคิดและ - กจิ กรรมระดม เรยี นการสอน และคณะ

พฤติกรรมตะวันตก ความคดิ กล่มุ - Power point

- การนำเสนอ

- ผูส้ อนสรุป

- ศกึ ษาค้นคว้า

ดว้ ยตนเอง

- ตัวอยา่ งงาน

ศลิ ปะ

3 -จำแนกคุณลักษณะ 3 - - บรรยาย - เอกสารประกอบการ ผศ.จันทร์พมิ พ์ มเี ปี่ยม

และประเภทของ - กิจกรรมระดม เรยี นการสอน และคณะ

ความงาม ความคิดกลุ่ม - Power point

- การนำเสนอ

- ผู้สอนสรปุ

- ศึกษาคน้ ควา้

ด้วยตนเอง

- ตวั อยา่ งงาน

ศลิ ปะ

๓๓

4 - การรับรู้ ความ 3 - - บรรยาย - เอกสารประกอบการ ผศ.จันทรพ์ ิมพ์ มเี ปยี่ ม
เป็นมาของศิลปะ
ทางการเห็น - กิจกรรมระดม เรยี นการสอน และคณะ

ความคดิ กลุ่ม - Power point

- การนำเสนอ

- ผสู้ อนสรุป

- ศกึ ษาค้นคว้า

ดว้ ยตนเอง

- ตวั อย่างงาน

ศลิ ปะ

5 - ทัศนศลิ ป์ 3 - - บรรยาย - เอกสารประกอบการ ผศ.จันทรพ์ ิมพ์ มเี ปีย่ ม

- กจิ กรรมระดม เรียนการสอน และคณะ

ความคดิ กลมุ่ - Power point

- การนำเสนอ

- ผู้สอนสรุป

- ศึกษาค้นควา้

ด้วยตนเอง

- ตวั อยา่ งงาน

ศิลปะ

6 - สุนทรียศาสตร์ทาง 3 - - บรรยาย - เอกสารประกอบการ ผศ.จนั ทร์พิมพ์ มเี ปี่ยม
ดนตรี
- การนำเสนอ เรียนการสอน และคณะ

- ผู้สอนสรปุ - Power point

- ศึกษาค้นคว้า

ดว้ ยตนเอง

- ดูภาพยนตร์

ดนตรี ฟังเพลง

7 - ความเป็นมาของ 3 - - บรรยาย - เอกสารประกอบการ ผศ.จนั ทรพ์ ิมพ์ มเี ปยี่ ม

ดนตรไี ทยและดนตรี - การนำเสนอ เรยี นการสอน และคณะ

ตะวันตก - ผู้สอนสรุป - Power point

- ศกึ ษาค้นคว้า

ด้วยตนเอง

- ดภู าพยนตร์

ดนตรี ฟังเพลง

8 - องค์ประกอบของ 3 - - บรรยาย - เอกสารประกอบการ ผศ.จนั ทรพ์ มิ พ์ มเี ปี่ยม
ดนตรี
- การนำเสนอ เรยี นการสอน และคณะ

๓๔

- ผสู้ อนสรุป - Power point
- ศึกษาค้นควา้
ดว้ ยตนเอง
- ดภู าพยนตร์
ดนตรี ฟังเพลง
- สอบกลางภาค

9 - ประเภทของเครอ่ื ง 3 - - บรรยาย - เอกสารประกอบการ ผศ.จันทร์พิมพ์ มเี ปย่ี ม
ดนตรี
- การนำเสนอ เรียนการสอน และคณะ

- ผู้สอนสรุป - Power point

- ศกึ ษาค้นคว้า

ดว้ ยตนเอง

- ดูภาพยนตร์

ดนตรี ฟงั เพลง

10 - การประสมวงดนตรี 3 - - บรรยาย - เอกสารประกอบการ ผศ.จนั ทร์พิมพ์ มเี ปี่ยม

- การนำเสนอ เรยี นการสอน และคณะ

- ผสู้ อนสรปุ - Power point

- ศึกษาค้นควา้

ด้วยตนเอง

- ดภู าพยนตร์

ดนตรี ฟงั เพลง

11 - ทม่ี าของนาฏศลิ ป์ 3 - - บรรยาย - เอกสารประกอบการ ผศ.จนั ทร์พิมพ์ มเี ปีย่ ม
ดนตรกี บั การแสดง
ระบำ รำ ฟอ้ น - การนำเสนอ เรียนการสอน และคณะ

- ผู้สอนสรปุ - Power point

- ศึกษาคน้ ควา้

ดว้ ยตนเอง

- ดวู ีดิทัศน์ CD

12 - ละคร 3 - - บรรยาย - เอกสารประกอบการ ผศ.จันทรพ์ ิมพ์ มเี ปี่ยม

- การนำเสนอ เรียนการสอน และคณะ

- ผสู้ อนสรปุ - Power point

- ศึกษาค้นคว้า

ด้วยตนเอง

- ดวู ดี ิทศั น์ CD

๓๕

13 - โขน 3 - - บรรยาย - เอกสารประกอบการ ผศ.จนั ทร์พิมพ์ มเี ปี่ยม

- การนำเสนอ เรียนการสอน และคณะ

- ผู้สอนสรปุ - Power point

- ศกึ ษาค้นควา้

ดว้ ยตนเอง

- ดวู ดี ทิ ัศน์ CD

14 - มหรสพ สอื่ บันเทิง 3 - - บรรยาย - เอกสารประกอบการ ผศ.จันทร์พมิ พ์ มเี ปยี่ ม

พื้นบา้ น - การนำเสนอ เรยี นการสอน และคณะ

- ผ้สู อนสรุป - Power point

- ศกึ ษาคน้ คว้า -องค์ความรทู้ าง

ดว้ ยตนเอง วัฒนธรรม เรื่อง

- ดูวีดิทศั น์ CD เพลงฉอ่ ยบ้านสะเดยี ง

-บรรยายยก

ตวั อยา่ ง โดยนำองค์

ความรทู้ าง

วฒั นธรรม เรอ่ื ง

เพลงฉ่อยบา้ น

สะเดยี ง

15 - การแสดงร่วมสมยั 3 - - บรรยาย - เอกสารประกอบการ ผศ.จันทร์พิมพ์ มเี ปี่ยม
การแสดงประเทศ
เพื่อนบ้าน - การนำเสนอ เรยี นการสอน และคณะ

- ผสู้ อนสรปุ - Power point

- ศึกษาค้นควา้

ด้วยตนเอง

- ดวู ดี ิทศั น์ CD

16 สอบปลายภาค

2. แผนการประเมินผลการเรยี นรู้

กจิ กรร การเรยี นรดู้ ้าน ผลการเรียนรู้ วธิ กี ารประเมนิ สัปดาห์ทป่ี ระเมิน สดั สว่ น
การประเมนิ
มท่ี ตลอดภาค 10%
การศกึ ษา
1 คุณธรรม จรยิ ธรรม 1.มีคณุ ธรรม จริยธรรมและ -พฤติกรรมการเขา้

ตระหนกั ในศลิ ปะ เรียน

วฒั นธรรมของชาติ

2 ความรู้ 1. มีความรแู้ ละ -สอบย่อย -ตลอดภาค 10%
การศกึ ษา 20%
ประสบการณ์ในสาขาวิชาท่ี -ตลอดภาค
การศกึ ษา
ศกึ ษาและสามารถ -สอบวัดความรู้

ประยกุ ต์ใช้ในการดำรงชวี ิต

๓๖

2. มคี วามสามารถในการ -สอบปลายภาค - 16 30%
10%
แกป้ ัญหาและขอ้ โต้แยง้ ใน 10%

สถานการณ์ อืน่ ๆ และการ 10%

แกไ้ ข ปัญหาในการทำงาน

3 ทักษะทางปญั ญา 1.สามารถคดิ อย่างมี -สังเกตพฤตกิ รรม -ตลอดภาค

วิจารณญาณ มีทักษะในการ ทางปญั ญาของ การศกึ ษา

คิดวเิ คราะห์อย่างมเี หตผุ ล ผู้เรยี น

4 ทกั ษะความสัมพันธ์ 1.มีความสามารถในการ -สงั เกตการร่วม -ตลอดภาค
ระหว่างบุคคลและ ทำงานร่วมกบั ผูอ้ น่ื มภี าวะ กิจกรรมกล่มุ ของ การศึกษา
ความรบั ผดิ ชอบ 3. มีความสามารถในการ ผู้เรยี น
แก้ไขปัญหาทเ่ี กดิ ขึ้นในการ
ทำงานของกลุม่
4. มคี วามรับผิดชอบตอ่
อาชีพ
5.มีน้ำใจและเสยี สละ พร้อม
อุทิศตนในการ ทำงานเพอื่
สว่ นรวม

5 ทกั ษะการวิเคราะห์ 1.มคี วามสามารถในการ -สังเกตการใช้ -ตลอดภาค

เชิงตวั เลข การ วเิ คราะหด์ ว้ ยกระบวนการ เทคโนโลยีระหวา่ ง การศกึ ษา

สื่อสาร และการใช้ อยา่ งมวี จิ ารณญาณเพ่ือ รว่ มกิจกรรมการ

เทคโนโลยี นำไปประยุกต์ใช้ในการ เรยี น

สารสนเทศ ดำเนนิ ชวี ติ ไดอ้ ยา่ งมี

คณุ ภาพ

6 ทักษะพสิ ัย 1)…………………………..

หมวดท่ี 6 ทรัพยากรประกอบการเรยี นการสอน
1. ตำราและเอกสารหลกั
เอกสารประกอบการสอน รายวชิ าสุนทรยี ภาพเพื่อชีวิต รหัสรายวิชา GEHU102 คณะมนษุ ยศาสตร์และสังคมศาสตร์

มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั เพชรบรู ณ์, 2560.

2. เอกสารและขอ้ มูลสำคญั
เกรียงไกร ทองจิตติ. ทฤษฎดี นตรีสากลขนั้ พนื้ ฐาน. เพชรบรู ณ์: สาขาวิชาดนตรี คณะมนุษยศาสตรส์ งั คมศาสตร์

มหาวทิ ยาลัยราชภฏั เพชรบรู ณ์, 2555.
โชดก เกง่ เขตรกิจ. ทศั นศลิ ป.์ กรงุ เทพมหานคร: ไทยวัฒนาพานิช, 2545.
ณรทุ ธ์ สุทธจิตต.์ สงั คีตนยิ ม: ความซาบซึ้งในดนตรตี ะวันตก. กรุงเทพมหานคร: สำนักพมิ พจ์ ฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั ,

2535.

๓๗

ราณี ชยั สงคราม. นาฏศลิ ปไ์ ทยเบื้องต้น. กรงุ เทพมหานคร: องคก์ ารค้าของครสุ ภา, 2544.

3. เอกสารและขอ้ มูลแนะนำ
คมั ภีร์ วงศ์นิคม. ภาพและประวตั ติ วั ละครวรรณคดี รามเกียรต์.ิ กรงุ เทพมหานคร: กังสดาลบุ๊คส์, 2543.
นพพร ด่านสกุล. ปฐมบททฤษฎดี นตร.ี ภาควิชาศิลปกรรม คณะมนษุ ยศาสตร์และสงั คมศาสตร์ มหาวิทยาลยั ทกั ษิณ,

2544.
ผดงุ พรมมลู และคณะ. ศลิ ปะ. กรุงเทพมหานคร: ประสานมิตร, 2545.
มานพ ถนอมศร.ี ศิลปะเพอื่ ชีวิต. กรงุ เทพมหานคร: เจริญการพมิ พ,์ 2544.
เลอสม สถาปติ านนท.์ องคป์ ระกอบสถาปตั ยกรรมพ้ืนฐาน. กรุงเทพมหานคร: อัลลายดพ์ ร้นิ เตอร์สและโพสต์

พบั ลชิ ซิง, 2543.
สมคิด จริ ะทศั นกลุ . วดั : พทุ ธศาสนาสถาปตั ยกรรมไทย. กรุงเทพมหานคร: เคล็ดไทย, 2545.
สกลธ์ ภงู่ ามด.ี ศิลปเพื่อการสอ่ื สาร. กรงุ เทพมหานคร: วาดศลิ ป์, 2545.
สุมิตร เทพวงษ.์ นาฏศลิ ปไ์ ทย นาฏศลิ ปส์ ำหรบั ครูประถมและมัธยม. กรงุ เทพมหานคร: โอเดยี นสโตร์, 2541.

หมวดท่ี 7 การประเมินและปรับปรุงการดำเนนิ การของรายวิชา
1. กลยุทธก์ ารประเมินประสิทธผิ ลของรายวิชาโดยนักศกึ ษา

นกั ศึกษากรอกแบบสอบถามทที่ มี ผู้สอนสร้างขน้ึ เพอ่ื การประเมนิ รายวิชา
2. กลยุทธก์ ารประเมนิ การสอน

จากทีมผ้สู อน ผสู้ งั เกตการณ์
ผลการเรยี นของนักศึกษา
3. การปรบั ปรุงการสอน
มกี ารกำหนดวธิ ีการจากทีมผสู้ อน
มกี ารประชมุ สมั มนาเพอื่ พัฒนาการเรยี นการสอน
4. การทวนสอบมาตรฐานผลสมั ฤทธข์ิ องนกั ศกึ ษาในรายวิชา
การทวนสอบจากคะแนนขอ้ สอบ โดยตรวจสอบผลการประเมินการเรยี นรู้ของนักศึกษา
การทวนสอบจากงานทมี่ อบหมาย

๓๘

5. การดำเนนิ การทบทวนและการวางแผนปรับปรงุ ประสทิ ธผิ ลของรายวิชา
นักศึกษากรอกแบบสอบถามท่ีทีมผสู้ อนสรา้ งข้นึ เพอื่ การประเมนิ รายวิชา
จากทมี ผู้สอน ผสู้ ังเกตการณ์
ผลการเรียนของนกั ศกึ ษา

เพลงฉอยบานสะเดยี ง

สำนกั ศลิ ปะและวฒั นธรรม
มหาวิทยาลยั ราชภฏั เพชรบรู ณ