1
อิทปั ปัจจยตาเรื่องน้ีรู้กไ็ ด้ ไมร่ ู้กไ็ มเ่ ป็นไร แตร่ ู้ไวก้ ็
ไม่ผดิ พ่อครูจะไม่พยายามท่ีจะไปปรุงแต่ง ใชภ้ าษาง่าย ๆ
มาพดู กนั อิทปั ปัจจยตาเหมือนหลกั การ ปฏิจจสมปุ บาท
เหมือนขบวนการ แยกกนั สิบสองข้นั ตอน มนั เป็นภาษา
ที่ตา่ งกนั เร่ืองน้ีจิตพอ่ ครูก็เคยชูธงข้ึนมาพิจารณา ตอนที่
ท่านอาจารยพ์ ุทธทาส นาเสนอเรื่องปฏิจจสมุปบาท ก็เกิด
การขดั แยง้ มีคนเห็นดว้ ย กบั คนไม่เห็นดว้ ย ท่านบอกวา่
ปฏิจจสมุปบาท เกิดอวิชชา ทาใหเ้ กิดสังขาร ทาใหเ้ กิด
วิญญาณ ท่านหมายถึงมนั เกิดข้ึนในขณะจิตเดียว ในหน่ึง
วนิ าทีน้นั สิบสองข้นั ตอนเกิดข้ึน ถา้ เราคิดสร้างความทกุ ข์
มนั เกิดภพ เราเกิด จริงๆแลว้ ทา่ นไม่ไดพ้ ูดอะไรผิด เพียงแต่
วา่ ท่านไปเนน้ เร่ืองอารมณ์ของวปิ ัสสนา แตถ่ า้ ถามพ่อครู
ปฏิจจสมปุ บาทเกิดข้ึนจาก ขนั ธ๕์ ซ่ึงเป็นฟันเฟื องหน่ึง
มนั กข็ บั เคล่ือนฟันเฟื องตวั น้ี ใหม้ นั เคลือ่ นไหว เหมอื น
ไตรสิกขา คือ ศีล สมาธิ ปัญญา แลว้ กแ็ ตกแขนงไปเป็น
มรรคมีองคแ์ ปด ทาใหฝ้ ึกละเอียดข้ึน ส่วนปฏิจจสมุปบาท
เกิดข้ึนจากขนั ธ์๕ ขนั ธ๕์ เกิดข้ึนจากการกระทบผสั สะ
ของอายตนะ คือถา้ เราเขา้ ไปตรงน้นั ก่อน เราเห็นขบวนการ
2
ทางานของมนั แลว้ กม็ าอา่ นภาษาวชิ าการเหลา่ น้ี เราก็จะ
ไม่สับสน
อิทปั ปัจจยตา ความหมายคือ ความมีส่ิงน้ีเป็นปัจจยั
ความเป็นปัจจยั แห่งส่ิงน้ี เป็นช่ือเรียกปฏิจจสมปุ บาท อีกชื่อ
หน่ึง ปกติใชเ้ รียกรวมกนั เป็นการแสดงขบวนการเกิดดบั
ของชีวิต ท่ีมีความสมั พนั ธ์เชื่อมโยงกนั เหมอื นลกู โซ่ คือ
แสดงวา่ เม่ือสิ่งน้ีมี สิ่งน้ีจึงมี เมื่อสิ่งน้ีเกิด ส่ิงน้ีจึงเกิด เมื่อ
ส่ิงน้ีดบั สิ่งน้ีจึงดบั ปัจจยั ท่ีเป็นเหตุและผล ของกนั และกนั
ท้งั สายเกิดแลว้ ก็สายดบั มนั มีสายที่ทาใหเ้ กิด แลว้ มนั มีสาย
ท่ีทาใหม้ นั ดบั มีสิบสองอยา่ งคือ อวชิ ชาทาใหเ้ กิดสังขาร
สังขารทาใหเ้ กิดวญิ ญาณ วิญญาณทาใหเ้ กิดนามรูป นามรูป
ทาใหเ้ กิดสฬายตนะ สฬายตนะทาใหเ้ กิดผสั สะ ผสั สะทาให้
เกิดเวทนา เวทนาทาใหเ้ กิดตณั หา ตณั หาทาใหเ้ กิดอุปทาน
อุปทานทาใหเ้ กิดภพ ภพทาใหเ้ กิดชาติ และชรา มรณะ ซ่ึง
เรียกวา่ ปฏิจจสมุปบาท หรือ ปัจจยาทาน ทฤษฎีตรงน้ี
นกั วทิ ยาศาสตร์ คือ ไอนส์ ไตน์ ซ่ึงเคา้ คน้ พบทฤษฎี
สัมพนั ธภาพ ไม่มีแมแ้ ต่หน่ึงอยา่ งในโลกน้ี เกิดข้ึนมาลอยๆ
ดว้ ยตวั มนั เอง ไมม่ ี ไม่มีแมแ้ ตห่ น่ึงอยา่ งมนั เกิดข้ึนในตวั
มนั เอง มนั ตอ้ งเช่ือมโยงกบั ส่ิงน้ี เหมือนพวกเรานี่
3
มนุษยเ์ กิดมาจากไหน ถา้ เราสาวไปมนั ยาวเลย เอา
เป็นวา่ สมมตุ ิชาติน้ี เราเกิดมาจากการกลายพนั ธุ์ พนั ธุพ์ ่อ
พนั ธุ์แม่ มารวมกนั กลายเป็นเราเป็นพนั ธุ์ใหม่ เกิดจากการ
กลายพนั ธุ์ เกิดจากการเชื่อมโยงซ่ึงกนั ไม่มีแมแ้ ตห่ น่ึงอยา่ ง
เกิดข้ึนลอยๆ น่ีคือหลกั ของ ปฏิจจสมปุ บาท หลกั น้ี
พระพุทธเจา้ แสดงใหเ้ ห็นวา่ ไม่มีเบ้ืองตน้ ไม่มีเบ้ืองปลาย
แต่วา่ พอเป็นภาษาพดู ทุกคนกเ็ ริ่มจากอวิชชาเลย อวชิ ชา
ทาใหเ้ กิดสงั ขาร พูดป๊ ุบ มนั มีเบ้ืองตน้ มนั มีเบ้ืองปลาย
เคา้ ถึงพยายามจะเชื่อมโยงจากที่กลม ๆ ใหม้ นั เช่ือมโยงกนั
มนั ไม่ไดเ้ กิดข้ึนลอย ๆ อยา่ งเดียว
แนวทางที่ทาใหม้ นั เกิดข้ึน ยกตวั อยา่ ง เพราะอวิชชา
เป็นปัจจยั จึงมีสงั ขาร มนั กไ็ ล่กนั ไปเหมือนงูกินหาง เหมอื น
นาฬิกาหมุนไปทางขวามือไปสู่อนาคต แนวท่ีเราดบั มนั
เราก็หมุนไปสู่ทางซา้ ย เราวางแผนอนาคต เรานง่ั เหวย่ี ง
เขา้ ไปสู่อดีตจิต มนั เป็นการทวนกระแสนาฬกิ า ยกตวั อยา่ ง
อยา่ งน้ี แนวดบั คือเพราะอวชิ ชาดบั สังขารจึงดบั คือถา้
เราดบั อวชิ ชาได้ สงั ขารก็ดบั เราตดั ข้นั ตอนไหนกไ็ ด้
เพยี งแต่วา่ วิชาการเคา้ เนน้ ใหด้ ูวา่ ขบวนการมนั เป็นแบบน้ี
แตน่ ยั ยะของมนั หลกั การคือวา่ ความสัมพนั ธเ์ ก่ียวเนื่องกนั
4
ไมม่ ีแมแ้ ตห่ น่ึงอยา่ ง เกิดข้ึนดว้ ยตวั มนั เอง ร่างกายเรา
ประกอบดว้ ยดิน น้า ลม ไฟ มารวมกนั กเ็ กิดเป็นตวั เรา
บวกกบั วญิ ญาณธาตุ ภพ ชีวิต มนั เกิดข้ึน
ก่อนที่เราจะมาเกิด ก่อนที่เคา้ ผสมพนั ธุ์อะไรกนั
กลายเป็นพนั ธุใ์ หม่ แลว้ เรามาจากไหน พอ่ ครูเคยบอกแลว้
เรื่องกรรม เริ่มจากกรรม จิต อุตุ แลว้ กอ็ าหาร เนื่องจากวา่
จิตดวงน้นั ไดส้ ร้างกรรมมา โปรแกรมอยใู่ นจิตตวั น้นั มนั
กไ็ ปอยใู่ นทอ้ งคุณแม่ ตอนน้นั อยทู่ ี่อณุ หภมู ิขา้ งใน แลว้ มนั
สมบูรณ์ไหม ถา้ ไมส่ มบูรณ์เราแทง้ อตุ กุ ค็ ืออณุ หภูมิ
ท้งั ร้อนท้งั เยน็ ถา้ อุตุสมบูรณ์ ความมีตวั ตนั มนั กเ็ ร่ิม ก็มีชีวิต
เกิดข้ึน แลว้ ตอนน้นั เราตอ้ งอาศยั อาหารของแม่ การเกิดจึง
เกิดข้ึนมา พอเกิดมาก็ร้องไห้ แลว้ ตอ้ งอาศยั อาหารขา้ งนอก
ทีน้ีกอ็ ยวู่ า่ เราจะสร้างกรรมใหม่อีกไหม แลว้ ถา้ แก่กต็ าย
แลว้ กม็ าเกิดอีก มนั ก็เวยี นวา่ ยตายเกิด
พระพทุ ธเจา้ พระองคไ์ ปตรัสรู้ส่ิงน้ี พระองคเ์ ลย
ตดั ออก ไมส่ ร้างกรรมใหม่ คือละชว่ั ละชวั่ ไมพ่ อ ตอ้ งทาดี
ดว้ ย เพอื่ ใหม้ ีกาลงั เดินทางตอ่ ไม่อยา่ งน้นั เราไมท่ าดี
มนุษยจ์ ะไม่มีน้ามนั มนั กข็ บั เคลื่อนไมไ่ ด้ ทาดีแลว้ กต็ อ้ ง
ขดั เกลาจิตใหผ้ อ่ งใส เพราะวา่ ในจิตเรา มีส่ิงท่ีทาใหไ้ ม่
5
ผอ่ งใส คือมีกิเลส ตณั หา อุปทาน แลว้ กม็ ีกรรม อนั น้ี
ทวนกระแส ไมส่ ร้างกรรมใหม่ แต่ก็ตอ้ งไปลา้ งกรรมเก่า
เพอ่ื ไปเรียนรู้กบั มนั ใหเ้ ราเกิดปัญญา เมื่อเราเกิดปัญญา
เราก็รู้เท่าทนั อวชิ ชา ปัญญาคือตวั วชิ ชา ช.ชา้ ง 2 ตวั ไม่ใช่
วชิ าที่เราเรียน อะไรท่ีมนุษยส์ ร้างข้ึน ตอ่ ใหเ้ รียนจบ
ดอกเตอร์ แลว้ ไม่อพั เดต เวลาท่ีเคา้ เปล่ียนแปลง ดอกเตอร์
ก็ตกงานได้ วชิ าเหลา่ น้นั เป็นสิ่งที่มนุษยค์ น้ พบ แลว้
สมมติข้ึน ปรุงแตง่ ข้ึนมา ส่วนวิชชา ช.ชา้ ง 2 ตวั อีกลา้ นปี
ขา้ งหนา้ กป็ ัญญาอนั เก่า เมื่อเรารู้แจง้ ไปวา่ อะไรก็ไมง่ ่าย
จิตปัจจุบนั ที่มนั หลง เรามีอวิชชา ไปหลงความรู้ผิด เม่ือเรา
เกิดปัญญา เกิดวชิ ชาแลว้ มนั กช็ นะอวชิ ชา อวชิ ชาความ
รู้ผิดกห็ ลอกไมไ่ ด้
อิทปั ปัจจยตา เป็นหลกั ของเหตุและผล ใช่หรือไม่
ถา้ เป็นหลกั เหตุผลที่มนุษยส์ มมติข้ึน เช่น เราทาผิดกฎหมาย
เราจึงตอ้ งถูกลงโทษ คือติดคุก หรือตามเหตผุ ลเพ่ือสนอง
ความชอบ หรือความเชื่อของตวั เอง ไมถ่ อื วา่ เป็นหลกั ของ
อิทปั ปัจจยตา หรือ ปฏิจจสมุปบาท ถา้ หลกั ปฏิจจสมปุ บาท
มนั เป็นสจั จธรรม ตามความเป็นจริงของธรรมชาติ ไม่ใช่
เกิดจากการปรุงแตง่ หรือมนุษยส์ มมติข้ึน เป็นไปตามกฎ
6
แห่งกรรมคือการกระทา เราทาอยา่ งไร เรากเ็ ป็นอยา่ งน้นั
กฎแห่งกรรมคือ หลกั ปฏิจจสมุปบาท เหมือนเราทาสีขาว
มนั แหง้ จะเป็นสีแดงไปไดไ้ หม มนั กเ็ ป็นสีขาว เราทาสีดา
มนั ก็เป็นสีดา เป็นไปตามกฎของมนั มนั ไมเ่ นื่องดว้ ยทาไม
เพราะอะไร ทาดี ดี ทาชว่ั ชวั่ ทาสีขาว ขาว ทาสีดา ดา
เป็นเรื่องนอกเหตุเหนือผล ถา้ เอาเหตุผลแบบที่เราหมายถงึ
มนุษยเ์ รา ตา่ งคนตา่ งมีเหตผุ ล ทะเลาะกนั ทุกวนั น้ี เหตุผล
เขา้ ขา้ งทิฐิมานะในตวั เอง เหตผุ ลตามความเช่ือของตวั เอง
มนั ไม่ใช่เหตผุ ลแบบน้นั แตม่ นั เป็นไปตามเหตแุ ละปัจจยั
ตามธรรมชาติ เรายกเราก็หนกั นี่คือกรรม กรรมถา้ เรา
ไม่ปล่อยเรากห็ นกั เราวางเราก็เบา นี่คือหลกั ตามธรรมชาติ
นกั ปรัชญาของฝรั่งเศส เดการ์ต (Descartes) เคา้ เคย
พูดคานึงออกมา แลว้ คนท้งั โลกกเ็ อามาใช้ I think therefore
I am ฉนั คิดฉนั ถึงเป็น ฉนั ถงึ มีตวั ตน ถูกแลว้ เราคิดวา่
เราสุข เราก็สุข เราคิดวา่ เราทุกข์ เรากท็ กุ ข์ มนั เกิดจาก
ความคิด มนุษยเ์ ราจะเป็นแคท่ ี่ความคิด เช่น ตอ้ งคิดบวก
คิดบวกถึงจะมีความสุข เราคิดเอาเอง คิดเพอื่ กลบกลื่อน
ความทกุ ขเ์ ราเทา่ น้นั เอง คิดบวก เพอื่ สร้างอปุ ทานใหม่
7
เพ่อื กลบเกล่ือนอปุ ทานเก่า กลบเกล่ือนคิดลบ เราคิดวา่ เรา
ทกุ ขน์ นั่ แหละคิดลบ เรากค็ ิดวา่ เฮย้ อยา่ ไปจริงจงั อะไร
มากมาย เดี๋ยวกต็ ายหมด แลว้ ก็คิดบวกสร้างอุปทานใหม่
เพ่อื มากลบเกล่ือนคิดลบ คือแกท้ ี่ปลายเหตุ เหมือนปวดหวั
กินยาพารา มนั กห็ ายชว่ั คราวแลว้ ก็คิดอีก เพราะเราอยากได้
กค็ ือมโนกรรม แตค่ นทางโลกชอบ
คาวา่ I think therefore I am มนั กลบั กนั I am
therefore I think เพราะมีตวั เรา ถึงมีคนคิด เพราะเราสร้าง
ตวั ตนข้ึนมา เราก็คิด เพราะเราอยากได้ แตถ่ า้ ตวั เราไม่มี
ใครจะเป็นคนคิด นนั่ แหละ ไมต่ อ้ งคิดบวก ไม่ตอ้ งคิดลบ
ไมต่ อ้ งรู้สึกสุขหรือทกุ ข์ ท่ีไม่รู้สึกสุขรู้สึกทุกข์ ไม่กงั วล
อะไรเลย เป็นความสุขอยา่ งยง่ิ นิพพานเป็นสุขอยา่ งยงิ่
แต่เน่ืองจากวา่ ตอนน้ี เรามีโปรแกรมเป็นนกั คดิ แลว้ พ่อครู
บอกไมต่ อ้ งคิด ไมต่ อ้ งคิดบวก ไมต่ อ้ งคิด ก็คิดแลว้ ไงวา่
ไม่ตอ้ งคิด มนั ก็คิดอีกแลว้ พอคิดไดเ้ ออ่ ไม่ตอ้ งคิด พอเผลอ
กิเลสมนั ก็คิดอีก เราจึงมีการปฏิบตั ิ ปฏิบตั ิเพื่อลา้ งมนั ออก
นี่คือขดั เกลาจิตใหผ้ อ่ งใส ไม่ใช่ไปคิดเอาเอง นิโรธมีอยู่
แลว้ นิพพานมีอยแู่ ลว้ มีอยแู่ ลว้ หมด ไมต่ อ้ งคิด ไม่ตอ้ ง
ปฏิบตั ิ ไมต่ อ้ งอะไรเลย อนั น้ีวิปัสสนึก
8
ตอ้ งมีการปฏิบตั ิ ปฏิบตั ิเพ่อื ใหเ้ รารู้เทา่ ทนั แตไ่ ม่ตอ้ ง
ทาอะไรเลย ฟังใหด้ ี ปฏิบตั ิ แต่ขบวนการปฏิบตั ิน้นั ไมต่ อ้ ง
ทาอะไร ไม่ตอ้ งพจิ ารณา เรามีหนา้ ที่เดินทาง เรากเ็ ดินไป
ไม่ใช่ ไมต่ อ้ ง ไมต่ อ้ ง นิโรธมีอยแู่ ลว้ คิดเอาเอง ถา้ เราแค่
ไม่คิดกง็ ่ายมาก กินยาสลบไปมนั ก็ไม่คิด แลว้ มนั พน้ ทุกข์
ไหม ไม่ตอ้ งสลบก็ได้ ทาตามน้ีคือไม่ตอ้ งคดิ ถา้ เราทาได้
เช่นน้นั เราก็ไม่กงั วลอะไร เราไม่ทุกข์ แตย่ งั ไมพ่ น้ ทกุ ข์
เราก็เทา่ กบั ทาร์ซาน เท่ากบั พวกซาไก มนั ไม่ตอ้ งคิดมนั ก็
ทาหนา้ ที่ หิวก็กิน ง่วงก็นอน สรุปคือตอ้ งมีการปฏิบตั ิ แต่
ในขบวนการปฏิบตั ิ เหมือนเราเดินไป เรากเ็ ดิน ไม่ตอ้ งคิด
ไมต่ อ้ งพิจารณา ไม่ตอ้ งตดั สิน ต่ืนรู้ตลอดเวลาในการเดิน
นนั่ แหละ คือการเจริญภาวนา
มีหนงั สือเล่มนึงช่ือ อยา่ ใหห้ มอฆา่ คุณ หมอ คือ
นายแพทยฆ์ า่ คุณ นี่คือสุดยอดหนงั สือสุขภาพ ท่ีขายดีท่ีสุด
ในญ่ีป่ ุน ยอดขายพงุ่ สู่สองลา้ นเล่ม ผมเป็นหมอมา 40 ปี
พดู ไดเ้ ตม็ ปากวา่ ยง่ิ ใครไปหาหมอบอ่ ย ๆ ชีวติ กย็ ง่ิ จะส้ันลง
ไดง้ ่าย ๆ จากยา และกระบวนการรักษา สิ่งสาคญั อาจไมใ่ ช่
ศรัทธาหรือความเชื่อ ในการรักษาทางการแพทย์ แตอ่ ยาก
9
ใหค้ ุณไตร่ตรองอยา่ งเป็นเหตุเป็นผลมากกวา่ หนงั สือเลม่ น้ี
เขียนโดยนายแพทยป์ ระจาภาควิชารังสีวทิ ยา คณะแพทย์
ศาสตร์มหาวิทยาลยั เคโอ ผไู้ ดร้ างวลั เกียรตคิ ุณแห่งญี่ป่ นุ
ในฐานะผบู้ ุกเบิกการรกั ษามะเร็งเตา้ นม โดยไม่ตดั ทิ้ง แต่
คุณหมอไมไ่ ดเ้ ขียนวิธีรับมือโรคมะเร็งเท่าน้นั ยงั ใหค้ วามรู้
เร่ืองสุขภาพแบบองคร์ วม ในมมุ มองที่คุณคาดไม่ถึงมาก่อน
เป้าหมายของคุณหมอ คือ ใหค้ ุณห่างไกลยา และการรักษา
ท่ีไม่จาเป็ น
90% ของผปู้ ่ วยโรคมะเร็งในญี่ป่ นุ หากปล่อย
เน้ือร้ายทิง้ ไว้ จะมีชีวติ อยไู่ ดอ้ ยา่ งแขง็ แรงมากกวา่ การเขา้
รับการรักษา พอ่ ครูพูดมาต้งั หลายปี ยาตา้ นมะเร็ง หรือเคมี
บาบดั คีโม เป็นพิษท่ีร้ายแรง มฤี ทธ์ิแคท่ าใหก้ อ้ นเน้ือร้าย
เลก็ ลงชวั่ คราว ไมไ่ ดช้ ่วยรักษา หรือมีประโยชนใ์ นการที่จะ
ย้อื ชีวติ ออกไปแตอ่ ยา่ งใด ในวงการแพทย์ ไดม้ ีการปรับ
มาตรฐานค่าความดนั โลหิตสูงสุดจาก 160 ม.ม. ปรอท ปรับ
ลงมาเป็น 140 ในปี 2000 และ 130 ในปี 2008 ทาใหอ้ ยดู่ ี ๆ
คนจานวนมากกลายเป็นผปู้ ่ วยความดนั โลหิตสูง ท้งั หมดน้ี
เพื่ออานวยตอ่ ธุรกิจขายยาลดความดนั ลว้ น ๆ แลว้ ก็ตอ้ งกิน
ไปตลอดชีวติ น่ากลวั ไหม ยามนั ตกคา้ ง นนั่ แหละ คือมะเร็ง
10
มะเร็ง ท่ีไม่สร้างความเจบ็ ปวด แมจ้ ะปลอ่ ยไวก้ ม็ ี
ไมน่ อ้ ย เช่น มะเร็งกระเพาะอาหาร มะเร็งทางเดินอาหาร
มะเร็งตบั มะเร็งปากมดลูก เป็นตน้ เพราะมะเร็งมีท้งั ของ
จริงและของปลอม แตไ่ มว่ า่ จะจริงหรือปลอม วธิ ีรักษาดว้ ย
การผา่ ตดั หรือทาคีโมจะเปลา่ ประโยชน์ 90%กอ้ นมะเร็ง
ไม่ไดท้ าใหเ้ ราตอ้ งทุกขท์ รมาน จนกระทงั่ เสียชีวิตหรอก
แตส่ าเหตุคือกระบวนการรักษามะเร็งต่างหาก มะเร็งฉนั จะ
ฆา่ เธอ ฉนั จะยงิ เลเซอร์ เอาคีโมฆา่ เธอ มะเร็งมนั ยงั ไมต่ าย
แตค่ นเป็นมะเร็งตายก่อน เกิดผลขา้ งเคียง การรักษาทกุ วนั น้ี
เป็นอยา่ งน้ี เป็นธุรกิจนิยม
หากเราไม่รักษามะเร็ง เราก็สามารถควบคุมความ
เจบ็ ปวด ไดเ้ บด็ เสร็จเดด็ ขาด สตอิ ยคู่ รบถว้ น ไม่มีการ
เลอะเลือนจนถึงวาระสุดทา้ ยของชีวิต จะจากไปอยา่ งสงบ
และเมื่อเทียบกนั แลว้ หวั สมองปลอดโปร่งกวา่ มาก และ
ไมต่ อ้ งสูญเสียกิจกรรมอยา่ งเช่น การเดินเลน่ การบารุง
ร่างกายและสมอง จาเป็นตอ้ งไดร้ ับไขมนั และโปรตีนอยา่ ง
เพยี งพอ แตไ่ มต่ อ้ งไปกินอาหารเสริมใด ๆ เพยี งกินไข่
และด่ืมนมทกุ วนั ก็เพยี งพอแลว้
11
ทุกคนควรเขียนพินยั กรรมชีวติ ไว้ หมายถงึ เอกสาร
แสดงเจตจานงวา่ อยากใหร้ ักษาอยา่ งไรช่วงก่อนจะเสียชีวติ
ควรเขียนออกมาอยา่ งเป็นรูปธรรมที่สุด เช่น การสอดท่อ
ใหอ้ าหารผา่ นทางจมูก หรือ ถา้ ใส่เคร่ืองช่วยหายใจครบ
หน่ึงสัปดาห์แลว้ ยงั ไมไ่ ดส้ ติ ใหถ้ อดเคร่ืองออกเลย
หนงั สืออยา่ ใหห้ มอฆา่ คุณ เป็นระเบิดเวลามากระทบ
กบั ธุรกิจการแพทย์ ธุรกิจคา้ ยาอยา่ งแรง พ่อครูอนุโมทนา
สาธุ ที่แกกลา้ บอก ตลอดชีวติ เคา้ เป็นหมอ 40 ปี เคา้ ก็มา
เปิ ดเผยความจริง ไมใ่ ช่คุณหมอเป็นคนดีไมด่ ี แตข่ บวนการ
เรียนรู้วชิ าการแพทย์ มนั สอนใหเ้ รา เป็นเซลลแ์ มนขายยา
ถา้ พอ่ ครูไปโรงพยาบาล เป็นโรคทนั ที จริงๆแลว้ เราเป็นแค่
คนอายมุ าก เราไม่ไดเ้ ป็นโรค เคา้ ก็ต้งั ช่ือโรค ไม่เช่นน้นั
กไ็ มไ่ ดข้ ายยาใหเ้ รา กฟ็ ังอยา่ งเพ่ิงเชื่ออะไรง่าย ๆ
ตอนน้ีก็มีความเห็นขดั แยง้ ระหวา่ งแพทยอ์ งคร์ วม
กบั แพทยแ์ ผนปัจจุบนั แพทยอ์ งคร์ วมน้ีรวมแพทยแ์ ผนไทย
แพทยแ์ ผนจีน แพทยอ์ ะไรที่มาใชก้ บั ธรรมชาติ ตา่ งคนตา่ ง
วา่ กนั เรื่องวธิ ีดีทอ็ กซล์ า้ งพษิ ตบั ผดิ ๆ ที่หา้ มทาคืออนั ตราย
ถึงชีวิต ตอนน้ีเชา้ กด็ ีทอ็ กซ์ เยน็ ก็ดีทอ็ กซ์ พ่อครูเคย
12
บอกแลว้ วา่ ร่างกายมนั เป้ื อน ไปทาใหม้ นั สะอาดเกินไป
แลว้ มนั กไ็ ม่มีภูมิคุม้ กนั เหมือนผวิ ตรงน้นั กต็ ิดเช้ืองา่ ย
กเ็ ป็นความเห็นอีกคนนึง เรากฟ็ ังหู ไวห้ ู คนโบราณ
ไมม่ ีคาวา่ ดีทอ็ กซ์ อายเุ คา้ ยนื มาก เคา้ แกท้ ่ีตน้ เหตุ คือเคา้
ไม่คิดมาก ชีวติ เคา้ ไมก่ ระเสือกกระสน เคา้ ไม่มีความอยาก
เหมือนคนยคุ น้ี แลว้ สิ่งแวดลอ้ มสมยั ก่อน ก็ไม่ไดเ้ ป้ื อน
แบบน้ี ทกุ วนั น้ีเราคิดเราเครียด ทาใหภ้ มู ิคุม้ กนั เราตก แลว้
ก็ไปพ่งึ ในส่ิงเหลา่ น้ี ควรแกท้ ี่พฤติกรรมตวั เอง การกิน
การพกั ผอ่ น การคิด ถา้ จาเป็นตอ้ งคิดกค็ ิดแตน่ อ้ ย แลว้ ก็วาง
เราคิดตลอดเวลา เพราะเรามีความอยาก ร่างกายก็ทรุดโทรม
รักษานี่เป็นเร่ืองปลายเหตุ ตน้ เหตคุ ือพฤติกรรม เช่น บางที
เราตากแดดมากเกินไป ร่างกายปรับสมดุลไม่ทนั หนาว
เกินไปไม่มีผา้ ห่ม มีผลกบั อณุ หภูมิในร่างกาย เป็นเรื่องของ
อุตุ แกโ้ ดยรักษาอณุ หภมู ิร่างกายใหส้ มดุล เรามีเคร่ืองมือ
ปรับสมดุลอยู่ เราเดินลมปราณ การรักษาเป็นบนั ไดสุดทา้ ย
การฝังเขม็ การกินยา การผา่ ตดั เป็นเรื่องปลายเหตุ ก็รักษา
ตวั เอง ดูพฤติกรรมตวั เอง
13
ยคุ การส่ือไร้พรมแดน ข่าวสารขอ้ มลู มีเทจ็ มีจริง การ
ตดั สินข้ึนกบั กระแสของสงั คม จากยคุ สงั คมกม้ หนา้ กาลงั
กา้ วสู่ออนไลน์ สร้างวฒั นธรรมใหม่ สร้างพฤติกรรมใหม่
Social network กลายเป็นปัจจยั ที่หา้ คนหลงกบั สิ่งเร้า
จนลืมหนา้ ท่ี ความรบั ผดิ ชอบ สงั คมครอบครัวลม่ สลาย
จะอยอู่ ยา่ งไรไมใ่ หจ้ ิตส่งออก หลงตามโลก คุณจะเปล่ียน
ตวั คุณเอง หรือ รอใหโ้ ลกเปล่ียนแปลงคุณ
ตอนน้ีมีผปู้ กครองสองฝ่ าย พดู เกี่ยวกบั เรื่องเกมส์
ผมไมใ่ ช่คอเกมส์ เลน่ ไดแ้ คไ่ มก่ ี่เกมส์ ความสนใจเกมส์
แทบเป็นศูนย์ แตม่ ีเกมส์ท่ีออกมาใหม่ชื่อวา่ โปเกมอนโก
ที่สามารถสร้างปรากฏการณ์มากมาย จนผมอดใจไม่ไหว
ที่จะบอกวา่ ยคุ สังคมกม้ หนา้ สิ้นสุดลงแลว้ มนั คือยคุ ใหม่
ออนไลนส์ ร้างพฤติกรรมใหม่ และแน่นอนสร้างธุรกิจใหม่
ใหเ้ กิดข้ึน หลงั จากน้ีแน่นอน ปรากฏการณ์โปเกมอนโก
ฟี เวอร์ เรื่องราวขา่ วทเี่ กิดข้ึนในปัจจุบนั ทพ่ี ูดถงึ เก่ียวกบั
เกมส์น้ี ทาใหเ้ กิดพฤติกรรมบางอยา่ งในหมวู่ ยั รุ่น เด็ก และ
คนแก่เริ่มสนใจ บางคนเริ่มเล่น ออกไปจบั โปเกมอน แมว้ า่
การออกลา่ จบั โปเกมอน เพ่อื เอามาตอ่ สู้กนั ระหวา่ ง
เทรนเนอร์ คนท่ีจบั โปเกมอนเรียกวา่ เทรนเนอร์ มีหนา้ ที่
14
หาจบั โปเกมอนท่ีอยใู่ นสถานท่ีตา่ ง ๆ มาเพาะเล้ียง เพม่ิ พลงั
ฝึกฝน ผา่ นโปเกมอนยมิ แลว้ นาไปตอ่ สู้กนั แต่ดูเหมือน
ตอนน้ีผคู้ นยงั สนุกกบั ไล่ล่าจบั โปเกมอน ปรากฎการณ์ที่
เกิดข้ึนมีหลากหลายดา้ น แตกตา่ งกนั และสร้างผลกระทบ
ในวงกวา้ ง ไมใ่ ช่ในวงการเกมส์อยา่ งที่เกมส์อ่ืน ๆ ทาได้
แต่โปเกมอนโกทาไดม้ ากกวา่ น้นั
ราคาหุน้ ของบริษทั นินเทนโด้ พงุ่ สูงข้ึนกวา่ 93%
ภายใน 13 วนั หลงั จากเกมส์โปเกมอนโก เปิ ดตวั ใหเ้ ล่นแค่
3 ประเทศ คือ สหรัฐอเมริกา ออสเตรเลีย และ
นิวซีแลนด์ และคาดวา่ ราคาหุน้ จะพงุ่ สูงข้ึนกวา่ 100%
ภายในไม่กี่วนั เคา้ คิดเป็นวนั และตอนน้ีเช่ือวา่ อีกไมน่ าน
เกมส์น้ีจะเปิ ดใหเ้ ล่นทวั่ โลก และเชื่อวา่ ปรากฎการณ์ราคา
หุน้ ท่ีพงุ่ สูงข้ึนจะเกิดข้ึนอีก
ทบุ สถิติท่ีเคยมีมา มีคนดาวน์โหลด มากกวา่ 25 ลา้ น
คร้ัง ในสหรัฐอเมริกา ท้งั ใน App Store แลว้ ก็ Google Play
สาหรับมือถือ ยงั ไมร่ วมประเทศอื่น ๆ คนใชเ้ วลาเลน่ เกมส์
น้ีเฉลี่ยอยทู่ ี่ 33.25 นาทีตอ่ วนั มากกวา่ การใชเ้ วลาเฉล่ียบน
โซเซียลมีเดียอ่ืน ๆ ท้งั จานวนคนเขา้ มาเลน่ เกมส์โปเกมอน
ในหน่ึงวนั มากกวา่ 21 ลา้ นคน เฉลี่ยแลว้ หน่ึงคนที่
15
ดาวน์โหลดไป จ่ายเงินใหเ้ กมส์น้ี 0.25 เหรียญต่อวนั เกมส์
โปเกมอนโก ทาเงินเฉล่ียวนั ละ 6.25 ลา้ นดอลลาร์สหรัฐ
หรือประมาณ 218 ลา้ นบาท ตอ่ หน่ึงวนั นี่ยงั ไมน่ บั รวม
สินคา้ อื่น ๆ ท่ีจะตามมา ท้งั โปเกมอนพลสั อปุ กรณ์สาหรับ
ตรวจจบั แลว้ ก็ตอ้ งเสียเงิน
พอ่ ครูสรุป สิ้นสุดยคุ สังคมกม้ หนา้ ก่อนน้นั ก็ กม้ กม้
กม้ ตอนน้ีเกมส์ก็บอกวา่ เฮย้ เธอกม้ ไป เธอไปเดิน เดินไป
หาโปเกมอน จบั มนั มา ใหม้ นั เรียน แลว้ ก็ใหม้ นั เขา้ มาฝึก
ใหแ้ ขง็ แรง แลว้ ก็ไปสูก้ บั ตวั อื่น แลว้ กจ็ ่ายเงินค่าเลน่ ดว้ ย
เอาเวลาน้ีมาเล้ียงไก่ไข่ มนั ออกไขใ่ หเ้ ราทกุ วนั ไดก้ ิน
โปรตีนดว้ ย แลว้ ข้ีไก่ก็ยงั เป็นป๋ ยุ ไม่ตอ้ งใชป้ ๋ ยุ เคมี เคา้ บอก
วา่ ทุกคนจะออกมาลา่ มาเล่นเกมส์มากข้ึน ทกุ คนจะไดร้ ับ
อานิสงส์จากเกมส์น้ี คาหน่ึงท่ี John Hanke บอกไว้ คือ
User Generated Meeting Point คือ ผใู้ ช้ หรือผเู้ ลน่ เกมส์
จะออกมาเจอกนั ออกมาจบั โปเกมอน และสถานท่ีสาคญั
บริเวณน้นั จะมีผใู้ ชจ้ านวนมาก เช่น สวนสาธารณะ เคา้
สร้างเกมส์มาหลอก ชีวิตเราก็สูญเปลา่ ไปสนุกกบั การที่
ไปจบั ลม แลว้ เอาลมมาเล้ียง มนุษยเ์ ราพฒั นาจนถึงขนาดน้ี
16
สิ้นสุดสังคมกม้ หนา้ เราเรียนรู้อะไรจากปรากฎการณ์
คร้ังน้ี ความสาเร็จไม่ไดเ้ กิดข้ึนเพียงชว่ั ขา้ มคนื เทา่ น้นั กวา่ ที่
John Hanke จะสร้างเกมส์น้ีใหด้ งั เป็นพลุแตก ดงั ไปทว่ั โลก
ไดใ้ ชเ้ วลาถงึ 20 ปี จากจินตนาการ จากจุดเริ่มตน้ แมว้ า่ การ
สร้างเกมส์น้ีใหเ้ กิดข้ึนจริง ๆ ใชเ้ วลาพฒั นาเพยี ง 2 ปี
เท่าน้นั เม่ือเทคโนโลยพี ร้อม เวลาพร้อม ทรพั ยากรพร้อม
การสร้างจึงใชเ้ วลาไมน่ าน อยา่ ทิ้งความฝันที่คุณมี การทา
บางอยา่ งเพ่ือรอ ท่ีจะสร้างฝันน้นั ใหเ้ ป็นจริง อนั น้ีกระตุน้
ตอ่ มใหม้ ีความอยากมากข้ึน กระตือรือร้น เป็นการคน้ พบ
อะไรใหม่ ๆ จะไดร้ ่ารวย
คุณจะเปลี่ยนเอง หรือ รอใหโ้ ลกเปล่ียนแปลงคุณ
กระแสนิยมไม่วา่ ดีหรือร้าย เม่อื มนั เกิดข้ึน และแพร่ระบาด
ไปทวั่ โลกอยา่ งรวดเร็วเหมือนไวรัสการยบั ย้งั อาจทาไดย้ าก
แตก่ ารเรียนรู้ ที่จะอยกู่ บั มนั ใหไ้ ดต้ ่างหาก คือ หนทาง
ที่ทาได้
ผปู้ กครองอีกคน กใ็ หค้ วามคิดเห็น เมือ่ โปเกมอนโก
ฟี เวอร์เกิดข้ึน ส่ิงท่ีคุณทาคือ เห็นต่าง ไมช่ อบ พยายามท่ีจะ
ผลกั ไสไล่ส่ง บอกลกู ๆ ของคุณวา่ ไม่ควรเลน่ มนั ไร้สาระ
เกมส์พวกน้ีมนั อนั ตราย เมื่อเพอ่ื น ๆ ของเขาเลน่ เขาจะเลน่
17
เมื่อคุณหา้ มเขากจ็ ะแอบเลน่ และเมื่อไมม่ ีผใู้ หญ่สนบั สนุน
ช่วยเหลือ หรือใหค้ าแนะนาในการเลน่ อยา่ งถกู วิธี อนั ตราย
ท่ีคุณกลวั มนั จะเกิดข้ึนได้ หน่ึงในคาแนะนาจากผม คือ
อยา่ ผลกั ไส ความเปล่ียนแปลงที่เกิดข้ึน แมว้ า่ คุณจะไม่
เปล่ียนในตอนน้ี แตอ่ กี ไม่นาน คุณจะตอ้ งเปลี่ยนแปลงไป
ตามโลก ดงั น้นั ศึกษาเร่ืองน้ี และเรียนรู้วธิ ีเลน่ เกมส์น้ี ให้
คาแนะนา อยา่ งที่ผปู้ กครองจะทาได้ เมื่อมีคนคอยดูแล
ใหค้ าแนะนาอยา่ งถูกวธิ ี นอกจากความสนุกสนานที่ไดร้ ับ
จากเกมส์น้ี การถูกยอมรับจากสังคมของพวกเขา ความ
ปลอดภยั จะเกิดข้ึนกบั ลกู ๆ ของคุณ
เราเปลี่ยนโลกไมไ่ ด้ แต่เราเปล่ียนตวั เองได้ เม่ือก่อน
หลายคนไมเ่ ล่น Facebook ไมเ่ ลน่ Line ดว้ ยซ้าไป เพราะ
คิดวา่ มนั ไร้สาระ ไมม่ ีประโยชน์ แต่เม่ือคนอ่ืน ๆ เปล่ียน
เพื่อนของคุณ ที่ทางานใช้ Facebook และ Line ทางาน
ติดต่อส่ือสารมากข้ึน นนั่ คือเหตผุ ลท่ีเราตอ้ งใช้ Facebook
และ Line เหตุการณ์คร้ังน้ีไมต่ ่างกนั เลย สิ่งสาคญั มากคือ
เรียนรู้ที่จะอยกู่ บั ความเปลี่ยนแปลงน้ีใหไ้ ด้ ปรับตวั รู้ทนั
และใชม้ นั ใหเ้ กิดประโยชน์กบั ชีวิตของคุณ
18
มนั เป็นคาพดู ง่าย ๆ ถามวา่ ทาไดง้ ่ายไหม อยา่ วา่ แต่
เดก็ เลย ผใู้ หญ่ยงั ทาไมไ่ ด้ เหมือนเราบอกวา่ เฮย้ ยาเสพติดมี
อยแู่ ลว้ เคา้ เสพกนั ไปหมดแลว้ ตอ้ งใหล้ ูกเราลอง เด๋ียวมนั
จะไมร่ ู้เทา่ ทนั เคา้ การมีคู่เป็นเร่ืองธรรมดา ไปโรงเรียนมนั
ตอ้ งมีคู่ ทอ้ งก่อนวยั เป็นเร่ืองธรรมดา ใหไ้ ปโรงเรียนได้
ยคุ น้ีมนั คุมไม่ได้ มนั ตอ้ งมีคุมกาเนิด คุมไดไ้ หม ถา้ คุมได้
จะไปทอ้ งก่อนวยั หรือ คนโบราณเคา้ รู้เท่าทนั โลก แต่เคา้
ไม่ตามโลก เคา้ ใชว้ ิธีคุมกาหนดั ไมใ่ ช่คุมกาเนิด เพราะมนั
มีอารมณ์เกิด มนั ไม่มีสติหรอก มนั ขาดหมด
เราไม่ไดส้ ร้างภมู ิคุม้ กนั ใหล้ ูกหลานเราเลย เราเอา
ตวั น้ีมาอา้ งวา่ โลกมนั เป็นอยา่ งน้ี ทุกคนกต็ อ้ งเป็นอยา่ งน้ี
พยายามใชค้ าพดู ที่คิดวา่ เราจะเป็นเหยอ่ื วงการแพทยใ์ คร
คิดถึงม้ยั เราถูกสอนวา่ ไมส่ บายตอ้ งหาหมอ คนไมม่ ีปัญญา
เทา่ น้นั กว็ งิ่ ไปตามโลก เร่ืองน้ีก็สายกลาง พอ่ ครูไม่ใช่ปิ ดบงั
ปิ ดหู ปิ ดตา ไม่ใช่ตอ้ งลองทุกเรื่อง พีเ่ ทวา ฝรั่งเคา้ วา่
ตอ้ งลองทกุ อยา่ ง ไม่ลองไมร่ ู้ เด๋ียวพรุ่งน้ีพ่อครูจะพาไปลอง
กข็ บั รถพาไปผาแตม้ บอกเทวาสูงไหม สูง โดดลงไป
สักคร้ังหน่ึง ลองถึงจะรู้ บางอยา่ งแค่สานึกมนั กต็ อ้ งรู้แลว้
ทาไมตอ้ งลองทุกเร่ือง มนั สนุกสนาน แลว้ ไดอ้ ะไร เสียเงิน
19
เสียเวลา เป็นโรคสมาธิส้นั ดว้ ย ไมไ่ ดอ้ ยกู่ บั เน้ือกบั ตวั แลว้
สุดทา้ ยไดอ้ ะไร เอาเวลาน้นั มาเลน่ อยา่ งอ่ืน ที่ไดป้ ระโยชน์
กบั ชีวิต คือเอาเหตุผลแคน่ ้ีมานง่ั คุยกนั เราก็รู้แลว้ วา่ ตอ้ ง
ลองไหม เยาวชนลองมว่ั กนั สกั คร้ังนึง สุดทา้ ยก็ติดเอดส์
ทอ้ งก่อนวยั น่าลองไหม
ผใู้ หญท่ กุ วนั น้ี สร้างสงั คมเลว ๆ ใหเ้ ด็กอยู่ เราไมไ่ ด้
สร้างภมู ิคุม้ กนั อะไรใหเ้ ด็กเลย มีแตไ่ ปเห่อตามโลก กลวั
เคา้ ไมร่ วย หาเงินใหเ้ คา้ ทกุ วนั ทาไมไม่เอาเวลาน้ีไปหาเงิน
ใหต้ วั เอง เทคโนโลยนี ่ีเรากินเสพมนั ไดไ้ หม มนั ไม่ได้
แตต่ อ้ งใชใ้ หม้ นั เป็น อยา่ ใชใ้ หม้ นั ตาย ถา้ ใชแ้ ลว้ เป็นทาส
ของมนั เราเป็นผเู้ สีย เราไม่ใช่ผไู้ ด้ อนั น้นั ใชแ้ ลว้ ไมเ่ ป็น
ใชแ้ ลว้ มนั ตายท้งั เป็น เราเป็นทาสของมนั นี่คือ ความคิด
แบบทุนนิยม วตั ถุนิยม เราตอ้ งสร้างภมู ิคุม้ กนั ก่อน เมื่อเรา
แขง็ แกร่งแลว้ เราคุมอารมณ์ได้ ตอนน้นั เราจะลองเล่นดู
ก็เลน่ ๆ แต่อยา่ ไปเลน่ เพราะส่วนมากแค่แป๊ บเดียวก็ติดแลว้
แค่มือมีมือถือวนั เดียว กไ็ ม่เอาชีวิตแลว้ ฉนั จะเอามือถอื
เราก็รู้วา่ ลกู หลานเราไมม่ ีภูมิคุม้ กนั ก่อนจะอะไรเขา้ มา
มวั จะหาเงินกาไร แลว้ ใหล้ ูกหลานเราเป็นเหยอื่ พอ่ ครู
20
ไมเ่ ห็นดว้ ย เราตอ้ งอยกู่ บั โลกใหไ้ ด้ รู้เทา่ ทนั โลก ไม่ใช่
ไปตามมนั ตามแปลวา่ ไมท่ นั ตามแปลวา่ ทาส
พ่อครูทนั สมยั ที่สุด รู้เรื่องโปเกมอน แต่พอ่ ครูไม่
ตามสมยั มีแตต่ ามเคา้ อยา่ ไปอวดวา่ รู้ ถา้ คุณรู้คุณตอ้ ง
ไม่ตาม คุณแค่เป็นเหยอื่ พอ่ ครูไมต่ อ้ งใชม้ อื ถือก็ไมเ่ ห็น
เป็นไร สบายอีกไม่ตอ้ งยก ฮลั โหล ทุกวนั แต่ไมใ่ ช่ทุกคน
ตอ้ งทาแบบน้ี แต่กต็ อ้ งรู้วา่ เวลาไหนควรใช้ เวลาไหนไม่
ควรใช้ เราปฏิเสธโลกไม่ได้ เราตอ้ งรู้เทา่ ทนั โลก รู้วา่
มนั เกิดอะไรข้ึน แตไ่ ม่ใช่ไปลองทกุ เร่ือง บอกไม่ลองไมร่ ู้
ใครอยากจะลอง พอ่ ครูจะพาไปลองเหมือนพเ่ี ทวา เอาไหม
กระโดดใหพ้ อ่ ครูดูหน่อย คร้ังเดียวก็พอ ดูวา่ มนั เป็นยงั ไง
ไมโ่ ดดมนั ก็ไม่รู้
นกั การเมืองยโุ รป อเมริกา ขานรับการเจริญสติเป็น
วาระแห่งชาติ บา้ งเมืองเรายงั เป็นเมืองพุทธ เราไมส่ นใจ
คนยโุ รป คนอเมริกนั ไมเ่ คยรู้เร่ืองเจริญสติ พอ่ ครูอา่ นใหฟ้ ัง
ในยโุ รปและอเมริกา มีความกา้ วหนา้ ทางเทคโนโลยี
เป็นอยา่ งมาก ผคู้ นมีรายไดต้ ่อหวั สูง มีคุณภาพชีวิตอยใู่ น
ข้นั ดี ท้งั ความเป็นอยู่ การศึกษา สาธารณสุข สิ่งแวดลอ้ ม
21
ท่ีอยอู่ าศยั ไดร้ ับการพฒั นาถงึ ขีดสุด โลกตะวนั ตกน้นั เป็น
โลกวตั ถนุ ิยม บริโภคนิยม เจริญแต่ดา้ นวตั ถุ ส่วนจิตใจ
เส่ือมทรามลง สงั คมถกู ผลกั ดนั ดว้ ยความโลภของผคู้ น
จนบดบงั สติปัญญา ทกุ วนั น้ีสหรัฐอเมริกาจึงมีปัญหามาก
ยง่ิ พฒั นาเร็วเทา่ ไหร่ เมื่อถึงจุดหน่ึงก็จะเกิดวิกฤติ เช่น
ในปัจจุบนั ปัญหาวิกฤติเศรษฐกิจในปี 2008 ปัญหาใน
วงการศึกษา ความรุนแรงในโรงเรียน ปัญหาคอร์รัปชน่ั
ปัญหาโรคเร้ือรังที่เป็นกนั มาก วกิ ฤติโลกร้อน วกิ ฤติดา้ น
สิ่งแวดลอ้ ม พลงั งาน น้า อาหาร ปัญหาเหลา่ น้ีมีผลกระทบ
ไปทวั่ โลกอยา่ งรุนแรง
รากเหงา้ ของปัญหาอยทู่ ี่ การขาดศีลธรรมพ้นื ฐาน
ขาดจริยธรรมในวชิ าชีพ ขาดธรรมาภิบาล ในการทางาน
ปัญหาเหลา่ น้ีทาใหผ้ คู้ นท้งั หลาย มีสุขภาพจิตเส่ือมทรามลง
ในสหรัฐอเมริกาค่ารักษาพยาบาล สาหรับโรคเร้ือรัง เช่น
โรคเบาหวาน โรคความดนั โรคหวั ใจ โรคมะเร็ง โรคอว้ น
คิดเป็นร้อยละ 75 ของงบประมาณ ถา้ ปล่อยใหเ้ หตุการณ์
เป็นแบบน้ีตอ่ ไป โดยรัฐบาลไม่มีการปฏิรูประบบสุขภาพ
คาดวา่ ระบบการเงินของวงการสาธารณสุขของอเมริกา จะ
ลม้ ละลายลงในอนาคตอนั ใกล้ โรงพยาบาลตา่ ง ๆ ตอ้ งปิ ด
22
ตวั ลง เช่นเดียวกบั เมืองดีทรอยต์ รัฐมชิ ิแกน ที่ในขณะน้ีอยู่
ในสภาพลม้ ละลาย อุตสาหกรรมรถยนตอ์ นั ยง่ิ ใหญข่ อง
อเมริกาลม่ สลาย โรงงานของฟอร์ด, ไครสเลอร์, จีเอม็
ต่างกป็ ิ ดตวั ลง ส่งผลใหท้ ้งั เมืองกลายเป็นเมืองร้าง คนงาน
ยา้ ยออกไปหางานทาท่อี ื่น อสงั หาริมทรัพยถ์ กู ทิง้ ร้าง ไมม่ ี
ราคา ประชากรจาก 1.8 ลา้ นคน เหลือเพียง 7-8 แสนคน
บา้ นเมืองเตม็ ไปดว้ ยอาชญากรรม ยาเสพติด การล่วงละเมิด
ทางเพศ
ในประเทศองั กฤษ ประชากร 1 ใน 4 จะมีปัญหา
สุขภาพจิตช่วงใดช่วงหน่ึงในหน่ึงปี ปัญหาส่วนใหญ่เป็น
เรื่องของความเครียด และโรคซึมเศร้าผสมกนั เขาพบวา่
มีคนไข้ ซ่ึงมาตรวจท่ีโรงพยาบาลร้อยละ 9 มีอาการซ่ึง
สามารถเขา้ เกณฑ์ ท่ีจะวนิ ิจฉยั วา่ เป็นโรคเหลา่ น้ีได้ และ
ร้อยละ 8-12 ของประชากร จะมีอาการโรคซึมเศร้าในช่วง
ใดช่วงหน่ึงของปี
ในปี 1991 แพทยจ์ ่ายใบสั่งยาตา้ นอาการซึมเศร้า 7
ลา้ นใบ ตอ่ มาเป็น 49 ลา้ นใบ เพ่มิ ข้ึนจากเดิมร้อยละ 500
แสดงวา่ ผปู้ ่ วยท่ีตอ้ งใชย้ าตา้ นซึมเศร้า มีจานวนมากข้ึน
ทวั่ โลกมีคนไขโ้ รคซึมเศร้าราว 450 ลา้ นคน และอนามยั
23
โลกไดพ้ ยากรณ์ไวว้ า่ ในปี 2030 โรคซึมเศร้าจะเป็นปัญหา
ใหญ่ ที่ทาใหเ้ กิดการสูญเสีย ทางเศรษฐกิจดา้ นสุขภาพ
มากกวา่ โรคหวั ใจ โรคมะเร็ง ดงั น้นั ปัญหาสุขภาพจิตของ
คนในโลกน้ี กาลงั เขา้ ข้นั วกิ ฤติ ซ่ึงองคก์ ารอนามยั โลก
กาลงั คิดแกไ้ ขกนั อยใู่ นขณะน้ี ประเทศองั กฤษการเจริญสติ
ไดร้ ับการนามาใชร้ ักษา และป้องกนั โรคเหลา่ น้ี เพราะเป็น
วิธีการที่ไดผ้ ลดี ไมต่ อ้ งใชย้ า ค่าใชจ้ ่ายต่ามาก
โดย ศาสตราจารยม์ าร์ค วิลเลี่ยม จิตแพทยแ์ ห่งศูนย์
การเจริญสติ มหาวทิ ยาลยั ออกซ์ฟอร์ด ไดศ้ ึกษาวิจยั พบวา่
การเจริญสติไดผ้ ลดี ในการบาบดั โรคซึมเศร้า ท่ีเร่ิมเป็น
คร้ังแรก และการเจริญสติช่วยป้องกนั การเป็นซ้า ในผปู้ ่ วย
โรคซึมเศร้าเร้ือรังไดถ้ ึงร้อยละ 50
ด็อกเตอร์ รีเบคกา เครน ผอู้ านวยการศูนยก์ ารเจริญ
สติ มหาวทิ ยาลยั แบงเกอร์ ไดใ้ ชก้ ารเจริญสติบาบดั ในโรค
เครียดและโรคซึมเศร้า
เอาเป็นวา่ หลายแห่งกาลงั ทา คือ สูงสุดคืนสู่สามญั
แต่บา้ นเราก็เห่อวง่ิ ไปตามวตั ถนุ ิยม ไปทาแบบเคา้ แลว้
สุดทา้ ยหาเงินมากม็ ารกั ษาโรคเครียด โรคมะเร็ง ถา้ ผใู้ หญ่
24
ไมส่ ร้างเกราะป้องกนั ใหล้ ูกหลานเรา ลูกหลานกเ็ ป็นเหยอื่
วตั ถนุ ิยม อวดมงั่ อวดมีกนั ถามวา่ เราจะโวยวายไปทาไม
พ่อครูสรุปวา่ ประเทศที่เคา้ เจริญท่ีสุดในโลกตอนน้ี
อเมริกากบั องั กฤษ เคา้ กลบั มาเจริญสติ แต่เราเกิดมาก็เจอ
วิถีพุทธ ที่อยกู่ บั จิต อยกู่ บั สติอยแู่ ลว้ เราจะว่งิ ไปทางวตั ถุ
นิยมตามโปเกมอน มนั น่าเศร้าใจ ทาไมเราถึงจะตอ้ งตาม
โปเกมอน ตามแลว้ เป็นยงั ไง ตามแลว้ เป็นโรคซึมเศร้า
แบบน้นั ถา้ กแู พบ้ อ่ ย ๆ กูจบั ไมไ่ ดซ้ กั ที แลว้ กูกแ็ พม้ นั มนั
กผ็ ดิ หวงั สุดทา้ ยก็ตอ้ งมาพ่งึ ยา พอเกิดแลว้ มาแกป้ ลายเหตุ
คิดใหต้ วั เองเสียใจซึมเศร้า ควรทาใหต้ วั เองแขง็ แรง ถา้
ทุกคนอยนู่ ี่เรื่อย ๆ ปฏิบตั ิตอ่ เน่ือง เราจะต้งั ชมรม 120 ปี
ตอนน้ีทางวทิ ยาศาสตร์บอกวา่ คนอยถู่ ึง 130 ปี ได้ คืออะไร
คุณเปล่ียนร่างกายได้ คุณเปลี่ยนจิตใจไมไ่ ด้ คุณเปล่ียน
กระแสกรรมไมไ่ ด้ พวกน้ีเอาแตอ่ ายยุ นื
มีฝรั่งคนหน่ึงเคา้ บอกวา่ พ้ืนฐานของชาติผมคือวินยั
พ้ืนฐานของคนไทยคือเห็นแก่ตวั มนั ด่าเราแลว้ พอ่ ครูอ่าน
ใครเป็นคนไทยก็ฟัง เป็นบทสนทนาส้นั ๆ ของฝร่ัง 2 คน
ที่เดาวา่ น่าจะเป็นอาจารยข์ องโรงเรียนนานาชาติ ท้งั สอง
25
คนพูดคุยกนั ดว้ ยสีหนา้ เบ่ือหน่ายเมืองไทย ระหวา่ งรอ
แซนวชิ อยทู่ ่ีร้าน ท่ีไมม่ ีลกู คา้ อื่นใดนอกจากผม พวกเคา้ พดู
เร่ืองทางเทา้ ทางเทา้ คือฟตุ บาท ท่ีเคา้ ใหค้ นเดิน ซ่ึงใน
ประเทศเรา ไมไ่ ดอ้ อกแบบไวใ้ หค้ นเดิน แตม่ ีไวใ้ หพ้ อ่ คา้
แมค่ า้ ขายของ ใหม้ อเตอร์ไซคร์ ับจา้ งขี่สวนเลน ไวถ้ อยรถ
ฝรั่งคนหน่ึงกพ็ ดู วา่ พ้นื ฐานของคนประเทศผม คือ
วนิ ยั แตพ่ ้ืนฐานของคนไทย คือความเห็นแก่ตวั คนใน
ประเทศผมจะคิดแลว้ คิดอีก ถา้ การจอดรถของเคา้ ทาใหใ้ คร
ลาบาก และทกุ คร้ังจะจบลง ดว้ ยการบอกตวั เองวา่ ไม่จอด
ดีกวา่ หรือไม่กไ็ ปจอดไกล ๆ แลว้ เดินยอ้ นมา แต่คนไทยจะ
เห็นแก่ตวั ทกุ ที่ที่มีจงั หวะ ไม่วา่ จะเป็นการจอดบนทางเทา้
บนเลนจกั รยาน และแมก้ ระทงั่ ปากซอย หรือกลบั รถแลว้
จอดทนั ที เพราะสันดานพ้นื ฐานของคนไทย คือเห็นแก่ตวั
แลว้ บงั คบั ใหค้ นอื่นตอ้ งหลบ เพอ่ื ใหต้ วั เองไดร้ ับสิทธิพเิ ศษ
หรือความสบายมากท่สี ุด เมื่อไหร่ท่ีความเห็นแก่ตวั ของ
คนไทยไมไ่ ดร้ ับการตอบสนอง คนไทยจะเรียกหาน้าใจ
เคา้ เคยนึกวา่ น้าใจของคนไทยช่างแสนดี แตว่ นั น้ีเคา้ รู้แลว้
วา่ น้าใจ คือขอ้ อา้ งของความเห็นแก่ตวั ไมย่ อมใหแ้ ซงคิวใน
ร้านอาหาร บอกวา่ ไม่มีน้าใจ ไมย่ อมใหจ้ อดรถซ้ือของ
26
กระพริบไฟ บอกไมม่ ีน้าใจ แมจ้ ะทาใหร้ ถติดไปอีก 3 กิโล
ไม่ยอมหลบ ใหร้ ถมอเตอร์ไซคท์ ี่ขี่สวนเลน บนทางเทา้
บอกไม่มีน้าใจ
ฝรั่งบอกวา่ น้าใจ คือ ภาษาไทยคาแรกที่เคา้ เรียนรู้
ตอนมาถึงประเทศน้ี แตป่ ัจจุบนั มนั คือคาท่ีน่าขยะแขยง
disgusting สาหรับเคา้ เพราะมนั คือการท่ีคนไทย จอ้ งจะเอา
เปรียบกนั ทกุ วิถีทางเทา่ ท่ีจะทาได้ โดยไมส่ นใจใครท้งั น้นั
ตอนผมฟังประโยคแรกวา่ พ้ืนฐานของคนประเทศผม คือ
วนิ ยั แต่พ้นื ฐานของคนไทย คือความเห็นแก่ตวั กอ็ ยาก
จะคา้ น แต่หลงั จากทพ่ี ยายามคิดหาเหตุผล สุดทา้ ยผมก็นง่ั
ทานแซนวชิ ตอ่ ไปเงียบ ๆ นึกถึงแฟนเกา่ สาวญี่ป่ นุ ท่ีเคย
ตกใจ ตอนเห็นร้านก๋วยเต๋ียวขา้ งทาง เทน้าแกงจากหมอ้ ลง
บนถนน กบั คาถามทว่ี า่ แลว้ ถา้ มีหนูมีแมลงสาบมาทารัง
ใครจะรับผิดชอบ และทาไมเราตอ้ งมีน้าใจใหค้ นเห็นแก่ตวั
พอ่ ครูเขา้ ใจ พ่อครูเคยเป็นอดีตนกั การเมือง ตอนไป
อยอู่ เมริกาใหม่ ๆ ไมอ่ ยากอยหู่ รอก แต่วา่ มนั จาเป็นตอ้ งอยู่
เพื่อสนองคุณแม่ เราเปิ ดร้านสาขาใหม่ พ่อครูขบั รถไปซ่อม
ร้านอาหาร ระหวา่ งทางยางมนั รั่ว พอ่ ครูก็จอดเปลี่ยนยางอยู่
ทีน้ีฝร่ังคนน้ี รถเคา้ ออกไม่ได้ เราก็บอกวา่ ยางรั่วอยู่ เคา้
27
บอก get out มนั ไลเ่ ราหนีไป ยางรั่วเป็นปัญหาของเธอ
ปัญหาของฉนั คือฉนั ออกไมไ่ ด้ เราบอกฝรั่งนี่ไมม่ ีน้าใจ
แทนท่ีจะมาช่วยฉนั แลว้ เคา้ กเ็ ป็นลกู คา้ ร้านพอ่ ครู บริษทั
เคา้ อยขู่ า้ ง ๆ ตรงน้นั เป็นท่ีจอดรถของเคา้ นน่ั แหละน้าใจ
แบบไทย เราเป็นนกั การเมือง เราไม่รู้เลยวา่ ประชาธิปไตย
คืออะไร พอ่ ครูเหมน็ ข้ีหนา้ มนั 3 ปี เลยวา่ ไอน้ ่ีไม่มีน้าใจ
แต่พอเราซึมซบั สังคมแลว้ เราดา่ ตวั เองบดั ซบ ความมกั ง่าย
แบบไทย ๆ กอ็ า้ งน้าใจ ถา้ เรารู้สิทธิของเคา้ เราตอ้ งไมจ่ อด
ตรงน้นั ถา้ มนั จาเป็นตอ้ งจอด เคา้ มาป๊ บุ เราตอ้ ง sorry
ขอโทษอยา่ งเดียว รีบเผน่ เพราะเวลาที่โน่นเคา้ เป็นเงิน
เป็นทอง เคา้ นบั เป็นชว่ั โมง
ความมกั ง่ายแบบไทย ๆ ท่ีเอาแต่สิทธิของตวั เองจน
ลืมสิทธิของคนอ่ืน ฝรั่ง แตพ่ อ่ ครูไมค่ ่อยเห็นดว้ ยวา่ เอาเรื่อง
น้าใจ กบั เร่ืองเห็นแก่ตวั มาเทียบกนั คนละเรื่อง คนไทย
ไม่ใช่คนเห็นแก่ตวั หรอก แตเ่ ป็นความมกั ง่าย เท่าน้นั เอง
ไมม่ ีวนิ ยั แต่ไม่ใช่เราทาอยา่ งน้นั เพ่ือเราเห็นแก่ตวั บงั เอิญ
ภาษาฝร่ัง คาวา่ น้าใจเคา้ ไมเ่ คยไดย้ นิ หรอก เคา้ ฟังแลว้ ก็
บอกมนั ดีนะ ทีน้ีเคา้ กเ็ อาคาวา่ คนไทย พ่อครูก็อา้ งน้าใจ
ฝร่ังคนน้ีไม่มีน้าใจ แทนที่จะมาช่วยเหลือเรา อนั น้นั เราไม่มี
28
วนิ ยั เราไม่รู้วา่ สิทธิ เราอา้ ง แต่เรามกั ง่ายแบบไทย ๆ เอา
เป็นวา่ ใชภ้ าษามนั กไ็ มค่ ่อยตรง แต่วา่ เน้ือหามนั ก็ใหเ้ รารู้วา่
น่ีแหละคือจุดอ่อนของคนไทย
พอ่ ครูมีร้านอาหาร มีบริษทั คอมพิวเตอร์ นกั เรียน
นกั ศึกษา ปริญญาโท ปริญญาเอก ไปทางานที่ของเรา
โดยเฉพาะร้านอาหารในครัวนี่มีทกุ ชาติ คนญป่ี ่ นุ คนเขมร
คนลาว คนไทย คนจีน คนญ่ีป่ นุ มีวนิ ยั มากท่ีสุด เคา้ มีมีด
ส่วนตวั เคา้ เลย มาตรงเวลาเป๊ ะทุกวนั ก่อนเวลา พอเลิกงาน
ก่อนเวลาเลิก 10 นาที เคา้ ก็ฝนมีดเคา้ ลา้ ง section ท่ีเคา้ ดแู ล
สะอาด กลบั บา้ น ต่ืนเชา้ มาเคา้ ทางานไดเ้ ลย แตค่ นชาติอื่น
รวมถึงคนไทยเราดว้ ย ยกตวั อยา่ งวา่ คนญปี่ ่ นุ นี่เคา้ แล่เน้ือ
มีดเคา้ คมมาก ขนาดคมเคา้ ยงั มีผา้ ชุบน้าไวข้ า้ งๆ แลช่ ิ้นนึง
ตอ้ งเช็ด เคา้ เสียเวลาเชด็ แล่เชด็ จบั เวลาแลว้ เคา้ แลเ่ น้ือได้
มากกวา่ คนอน่ื คนลาว คนไทย จบั แล่จนมีดมนั ทื่อหมด
แลว้ พอเสร็จงาน ทงิ้ กูกลบั บา้ น น่ีแหละคือความไมม่ ีวินยั
ของเรา เราไม่ไดต้ ้งั ใจเห็นแก่ตวั หรอก เรามกั ง่าย
วนั น้นั พอ่ ครูเคยเกริ่นเรื่องลาว เหตุการณ์ที่ลาน้าแบง
เมืองแบง แขวงอดุ มไซ จะเป็นภาพหลอนสาหรับชาวลาว
29
ไปอีกนาน จนบดั น้ี ก็ยงั ไม่พบสิ่งที่ถกู น้าพดั พาไป แต่
หน่วยงานที่รับผดิ ชอบ ออกแถลงสัปดาห์ทแ่ี ลว้ วา่ สิ่งท่ี
หายไปน้นั เป็นเพยี งยาบารุงพชื กบั ยาฆ่าเช้ือราท่ีใชก้ บั ผล
กลว้ ย ไมส่ ่งผลกระทบต่อสภาพแวดลอ้ ม และยงั เชื่อวา่ สาร
ท้งั หมดจะไมร่ ั่วไหล ออกจากภาชนะบรรจุ คร่าว ๆ คือ
เคา้ มี 2 จุดอยใู่ นเมอื งน้ี 30,000 กวา่ ไร่ อีกที่นึงน่ีเกือบ
60,000 กวา่ ไร่ รวมกนั เป็น 100,000 ไร่ จีนมาเช่าท่ีทาง
ประเทศลาวปลูกกลว้ ย ไม่รู้ก่ีลา้ น ๆ ตน้ ทนี ้ีเคา้ ขนสารเคมี
มาจากจีน ที่ปากเซพอ่ ครูไปมา เพอื่ นเจา้ แขวงเล่าใหพ้ อ่ ครู
ฟังวา่ เคา้ ผิดหวงั มาก เคา้ โดนหลอก คิดวา่ จะใหป้ ระเทศ
เหลา่ น้ีมาเช่าท่ี มาสร้างงาน คนลาวจะมีงานทา ปรากฏ
ไม่ใช่ เคา้ ขนคนพวกเคา้ มา แลว้ ก็เอาสารเคมีมาทิ้งไวท้ ี่นี่
ตอนน้ีนี่เกิดปัญหาคือน้าทว่ ม สารเคมีมนั กห็ ลดุ พดั ลอยลง
ไปในแมน่ ้าหมดเลย ไม่ไดอ้ ะไร แลว้ เอาส่ิงแวดลอ้ มมาทงิ้
ไวท้ ี่น่ี ภาคเหนือเรากเ็ ป็นแบบน้ี ไม่ใช่คนจีนเคา้ ดีไมด่ ี เคา้
เป็นนกั สู้ผยู้ ง่ิ ใหญ่ เคา้ ขยนั เพราะเคา้ เคยจนมาแลว้
ถา้ เราไม่ปรับตวั ต่อไปเราจะเป็นทาส กเ็ ลา่ สู่กนั ฟัง
เพ่อื ใหเ้ ดก็ ๆ ฟังวา่ อยา่ ไปหลงโลก ไม่ตอ้ งไปตามทุกเรื่อง
ตามแปลวา่ ไมท่ นั เราตอ้ งรู้เทา่ ทนั ความเปล่ียนแปลงของ
30
โลก ไมใ่ ช่ไปตามโลก ตามเคา้ กไ็ ปเป็นทาส ถา้ เราใช้
เทคโนโลยเี ก่งจริง ๆ เราตอ้ งไดป้ ระโยชน์กบั มนั เราตอ้ งทา
เหมือนเคา้ เคา้ สร้างเกมส์ข้ึนมาแค่ลอง 3 ประเทศ วนั เดียว
ก็ไดเ้ งิน 200 กวา่ ลา้ น ถา้ มนั เปิ ดทวั่ โลกแลว้ นี่ มนั เป็นแสน
แสนลา้ นตอ่ ปี เก่งจริงทาอยา่ งน้นั สิ เอาเทคโนโลยมี าหาเงิน
แบบเคา้ สิ ไม่ มีแตไ่ ปเล่น เป็นลูกคา้ ท่ีซื่อสัตยข์ องเคา้ เล่น
ใหม้ นั เป็น อยา่ เลน่ ใหม้ นั ตาย
31
ท่ีมา : โลกาวนิ าศ
บรรยายโดย พ่อครูบัญชา ต้ังวงษ์ไชย
ศูนย์พลาญข่อย 4 กนั ยายน 2559
YouTube โลกาวนิ าศ4กย59
www.plarnkhoi.com
Facebook ศนู ยพ์ ลาญขอ่ ย