คุณธรรม จริยธรรม

1

การลงทนุ มากได้บุญน้อย กบั ลงทุนน้อยแต่ได้บุญมาก
มันแตกต่างกนั อย่างไร

มนั ต่างกนั วา่ ลงทุนมาก กบั ลงทนุ นอ้ ย มนั ก็แตกต่างกนั
แลว้ ส่วนอนั น้ีตอ้ งการคา้ กาไรกินควร ลงทนุ นอ้ ยแตอ่ ยากได้
บญุ เยอะ การทาบญุ บญุ ท่ีเยอะท่ีสุดคือสุญญตาทาน ทานซ่ึง
ไมม่ ีผรู้ ับ ไมม่ ีผใู้ ห้ แต่ถา้ เราคิดวา่ เราลงทนุ นอ้ ย แลว้ อยากได้
บญุ เยอะ แบบน้ีเราทาบุญตามบุญ มนั ไมใ่ ช่บุญ มนั เป็นกิริยา
ในการทาบญุ เฉย ๆ แต่จิตไม่เป็นกศุ ลเลย ทาบญุ ทาทาน บญุ
เกิดจากการให้ ทานคือจาคะ คือสลดั ออก บญุ คือเบา บาปคือ
หนกั ยกตวั อยา่ งงา่ ย ๆ เราเห็นเขาทาความดี เขาเอาผา้ ป่ ากฐิน
มาถวาย ตวั เลขเท่าไหร่ก็ช่าง เราก็ยกมือท่วมหวั สาธุ นี่ลงทุน
นอ้ ยแต่ไดบ้ ุญเยอะ แตถ่ า้ วา่ ไปทาบญุ แลว้ เอาหน่ึงพนั หน่ึง
แสน อะไรกช็ ่าง ทาเสร็จแลว้ ทาไมไม่ประกาศชื่อฉนั สักที
อนั น้ีไม่ใช่ทาบุญ อนั น้ีคา้ กาไรเกินควร ทาบุญเอาหนา้ ยงั มี
อามิสอยู่ ทาบญุ ขอใหบ้ ริสุทธ์ิใจ กค็ ือวา่ สลดั ออก สลดั ความ
โลภ ความตระหน่ี ของเราออก เราเหมอื นเอากอ้ นหินโยน
ออกไป เราก็เบา บุญคือเบา บาปคือหนกั ส่วนมนั จะไดม้ ากได้
นอ้ ยอยา่ ไปเปรียบเทียบ ถา้ เราเปรียบเทียบ แสดงวา่ เรากาลงั

2

คา้ ขาย แลว้ จะทาบญุ นอ้ ย ลงทุนนอ้ ยแตไ่ ดบ้ ุญเยอะ อนั น้ี
แสดงวา่ บุญน้นั ไปซ้ือเอา

บุญจริงๆแลว้ มี ทาน ศลี ภาวนา ทาน คือมี วตั ถทุ าน
ธรรมทาน อภยั ทาน ท่ีพอ่ ครูพูดบอ่ ย ๆ วตั ถทุ านคือเราเอา
สตางค์ เอาปัจจยั เราไปถวายทาน สร้างวดั สร้างโบสถ์ ดูแลเด็ก
ยากจน อนั น้ีเรียกวา่ วตั ถุทาน เป็นการขจดั ความโลภ ความ
ตระหนี่อยา่ งหน่ึง ส่วนการใหธ้ รรมทานไม่ตอ้ งเสียสตางค์ แต่
เราเสียเวลา เสียพลงั งานท่ีจะพูด เราไม่ข้ีเกียจพูด เราไมห่ วง
ความรู้ ทุกวนั น้ีใหไ้ ดไ้ หม ไม่ พอวิจยั สาเร็จ ตอ้ งไปจด
ลิขสิทธ์ิ ทุนนิยมแบบน้ีเขาทาทุกอยา่ งเพ่ือเขาจะไดอ้ ะไร อนั
น้นั ลงทนุ ใหญ่ ๆ ลงทนุ ธุรกิจหม่ืนลา้ นแสนลา้ น ดีไม่ดี ไม่ได้
บุญต่างหาก ไม่ไดบ้ ญุ ไมพ่ อเป็นบาปดว้ ย ถา้ ธุรกิจน้นั ไป
เบียดเบียนเขา เห็นไหมอนั น้นั คือลงทนุ มากแต่ไดบ้ ุญนอ้ ย ถา้
เราใหใ้ หค้ วามรู้ ช้ีทางถูกตอ้ งใหเ้ ขา โดยไมห่ วงั ผลอะไรเลย
อนั น้ีกไ็ ดบ้ ญุ เยอะ มากกวา่ เอาเงินไปทาบญุ ทาเสร็จแลว้ กส็ าธุ
ขอใหถ้ กู รางวลั ทห่ี น่ึง อนั น้นั ไมใ่ ช่บุญ คา้ กาไรเกินควร

ส่วนบุญท่ีมากกวา่ ท่ีสุดในการใหท้ าน คือ อภยั ทาน
อภยั แค่คร้ังเดียว ตอนน้ีพ่อครูใหธ้ รรมทาน นงั่ อยหู่ ลายสิบคน
อานิสงคม์ นั เกิดข้ึนกบั คนหม่มู าก พ่อครูกไ็ ดบ้ ุญ พ่อครูไม่

3

ข้ีเหนียวความรู้ ไดบ้ ญุ มากกวา่ ใหว้ ตั ถทุ าน ใหว้ ตั ถุทานแตก่ ็
ยงั นอ้ ยกวา่ ใหอ้ ภยั ทานแคค่ นเดียว แคค่ ร้ังเดียว ลงทนุ นอ้ ยนะ
คือวา่ ใหอ้ ภยั แคค่ ร้ังเดียว เราไดอ้ านิสงคม์ ากวา่ ธรรมทาน กบั
วตั ถุทาน เพราะวา่ เราโยนภูเขาออกจากอก โยนความเครียด
แคน้ โยนความพยาบาท ไม่อยา่ งน้นั เราแบกขา้ มภพขา้ มชาติ
อนั น้ีไดม้ ากที่สุดในเรื่องทาน

ส่วนศีลน้นั ก็ไดบ้ ญุ ไดบ้ ุญคือวา่ เราไมส่ ร้างกรรมใหม่
ถา้ เราสร้างกรรมใหม่กม็ าเป้ื อนอีก เป้ื อนอีก กต็ อ้ งมาเหวี่ยง
มนั ทิง้ อีก ศีลก็ไดบ้ ุญเพราะวา่ เราไมเ่ พิม่ ขยะใหม่ แต่นอ้ ยกวา่
ท้งั หมด นี่คือ ทาน ศลี แต่ก็สู้ภาวนาไม่ได้ เจริญวิปัสสนาไม่
ตอ้ งเสียเวลาไปหาเงิน แลว้ เอาเงินไปทาบญุ ไมต่ อ้ งเสียเวลา
มาพดู เราไดเ้ จริญวิปัสสนา เราไดเ้ กิดปัญญาแลว้ ใน
ขณะเดียวกนั ไดข้ ดั เกลาจิตใหผ้ อ่ งใส เอาความโลภ ความ
ตระหน่ี ความโกรธ ความหลง อนั น้ีไดห้ มดเลย การเจริญ
วปิ ัสสนาจึงไดอ้ านิสงคม์ ากท่ีสุด ลงทนุ นอ้ ยท่สี ุด ลงทนุ โดย
ไม่ตอ้ งเสียเงินเลย ไมต่ อ้ งมานงั่ พดู ขอใหเ้ ราเขา้ ไปในจิต

โจรคนหน่ึงเขาว่ิงมาทน่ี ี่ เขาหนีตารวจมา เขาบอกเขา
ทกุ ขม์ าก ไม่รู้เร่ืองศาสนาเลย ฉนั จะเร่ิมตน้ ยงั ไง โจรเธอตอ้ งมี
ศีล มนั จะเอาศีลมาจากไหน บางคนบอกวา่ ไม่มีศีลเบ้ืองตน้

4

สมาธิไมเ่ กิด สมาธิไมเ่ กิดปัญญาก็ไมเ่ กิด อยา่ งน้ีไอโ้ จรชาติน้ี
ไมต่ อ้ งฝึกแลว้ เพราะมนั ไม่มีศีล เราบอกโจรๆนง่ั สมาธินง่ั เลย
เหวี่ยงเขา้ ไปในจิต พอมนั เขา้ ไปไดแ้ ลว้ มนั ไปขดั เกลาจิตให้
ผอ่ งใส ไปเห็นอดีตกรรม ไปจ่ายหน้ีกรรมทางจิต พอเสร็จเขา
มีปัญญา เขาก็เลิกเป็นโจร ปกติอาชีพเขาตอ้ งปลน้ ฆา่ วนั นึง
ฆ่าหน่ึงคนเขาก็อา้ งวา่ ธรรมะคือหนา้ ท่ี หนา้ ท่ีคือธรรมะ เขา
ทาหนา้ ที่ปลน้ ฆา่ เพอ่ื จะเอาไปเล้ียงลกู เมียเขานะ ในวนั นึงคน
ตอ้ งตายในมือเขาหน่ึงคน เดือนหน่ึง 30 คน ปี หน่ึง 300 กวา่
คน ชาติน้ีหลายพนั คน พอเขาเขา้ ไปในจิต เขาเกิดสานึก
จิตสานึก ทุกคนมีจิตสานึกอยแู่ ลว้ ทุกวนั น้ีการศึกษาเป็นเพียง
แคป่ ลูกสานึก เขาหูซา้ ยออกหูขวา มนั ไม่ไดอ้ ะไร อนั น้ีเรา
ปลกุ จิตสานึกเดิมข้ึนมา เม่ือจิตสานึกเดิมเขา้ โผลข่ ้ึนมา เขาจะ
เลิกเป็นโจร คนกไ็ ม่ตอ้ งตายจากฝีมือเขา การเจริญวิปัสสนาจึง
ไดอ้ านิสงคม์ ากที่สุด

คุณธรรมคืออะไร ต่างจากจริยธรรมอย่างไร
คุณธรรมก็คือคุณธรรม จริยธรรมกค็ ือจริยธรรม เขียนก็
ไม่เหมือนกัน ทางภาษาต่างกันแบบน้ี แต่เน้ือหาสาระ
คุณธรรมหลายคนบอก ลูกต้องมีคุณธรรม เธอต้องมี

5

คุณธรรม คุณธรรมนาความรู้ ความรู้คู่คุณธรรม พูดกนั ไป
ท้งั บา้ นท้งั เมือง เราให้ความสาคญั คุณธรรม คุณธรรมตอ้ ง
นาความรู้ แต่ไม่มีวิชาสอนเลย แปลง่ายๆคาว่าคุณธรรม
สาหรับพ่อครูแปลตามตวั หนงั สือเลยนะ คือคุณสมบตั ิตาม
ธรรมชาติ ยกตัวอย่าง เด็กสาวคนนึงคลอดลูกท่ีกรุงเทพ
แลว้ เอาไปทิ้งที่สะพานลอย หนงั สือพิมพล์ งหนา้ หน่ึงหลาย
ฉบับ เข้าก็สืบไปรู้ว่าแม่เป็ นใคร ก็ไปจบั แม่มา ท่ีนี่เด็กๆ
สมยั ก่อนมาเรียน กศน. พ่อครูสอนเองเรื่องศีล สมาธิ ปัญญา
พอ่ ครูถามวา่ เด็กๆท่ีบา้ นเล้ียงไก่ไหม เล้ียงค่ะ เล้ียงครับ ไก่
มนั ออกลูกหรือออกไข่ มนั ออกไข่ค่ะ ออกทีละหลายฟอง
มากค่ะ มนั ออกไข่แลว้ มนั ทายงั ไง มนั จะไปฟักไข่ เมื่อมนั
ฟักไขแ่ ลว้ มนั กเ็ ป็นตวั แลว้ มนั ทายงั ไง แม่ไก่ก็พาลูกไปทา
มาหากิน ถามว่า เคยเห็นแม่ไก่วางแผนเอาลูกไปทิ้งที่
สะพานลอยไหม เขาบอกวา่ ไม่ค่ะ เพราะอะไร เพราะไก่มี
คุณธรรม มนั มีคุณสมบตั ิตามธรรมชาติอยแู่ ลว้ ไม่ตอ้ งสอน

แต่ตอนน้ีเด็กผูห้ ญิงคนน้นั เอาลูกไปทิ้งสะพานลอย
คุณสมบัติตามธรรมชาติหายไปไหนหมด ถูกความรู้ผิด
ครอบงาแล้ว ว่าอย่าเล้ียงนะเป็ นภาระ เห็นไหม สัตว์
เดรัจฉานเขาไม่ทา เราไปบอกว่าผูห้ ญิงคนน้ีทาตัวเหมือน

6

สัตวเ์ ดรัจฉานเลยไม่ไดน้ ะ ข้ีตู่ สัตวเ์ ดรัจฉานไม่ทา ไก่ก็
ไม่ทา อันน้ีเรียกว่าสัตว์นรก สัตว์นรกอยู่ในร่างมนุษย์
เปรตอสุรกายอยใู่ นร่างมนุษย์ ไม่บา้ ก็กินยาให้มนั บา้ ลูกฆ่า
พ่อ ผวั ฆ่าเมีย สังคมตอนน้ีเป็ นแบบน้ี คุณธรรมท่ีเรามีอยู่
แลว้ ตามธรรมชาติหายไปหมด

ตอนน้ีก็ไปท่องจากนั ศีล๕ กลายเป็นตวั หนงั สือ จริงๆ
แลว้ ทาร์ซานกม็ ีศีล๕ อยแู่ ลว้ เตม็ เปี่ ยม ไม่ตอ้ งถือศีล ทุกวนั น้ี
บางทีมือถือสากปากถอื ศีล ถอื ๆ หลดุ ๆ ทาไมทาร์ซานถงึ มี
ศีล๕ อยแู่ ลว้ ทาร์ซานโกหกไหม มนั จะโกหกทาไม มนั ไมม่ ี
ความอยากไดข้ องใคร มนั กินเหลา้ ไหม สูบบุหร่ีไหม มนั ไม่
เอา อะไรก็ไมร่ ู้ ไม่มีประโยชน์ ศีลคือความปกติของจิต เขามี
อยแู่ ลว้ มนั เป็นคุณสมบตั ิตามธรรมชาติ

อีกตวั อยา่ งหน่ึง ภารโรงในหมู่บา้ นเอากระตา่ ยคู่หน่ึง
ตวั ผตู้ วั เมียตวั เลก็ ๆ เอามาใหเ้ ล้ียง พอ่ ครูเลยก้นั ตะแกรงเหลก็
หน่ึงไร่ เพอ่ื ป้องกนั ไม่ใหส้ ุนขั ไปทามนั แลว้ กป็ ล่อยไปตาม
ธรรมชาติ เป็นกระตา่ ยป่ า ทน่ี ี่เขากไ็ มใ่ หอ้ าหาร ใหไ้ ปกินหญา้
เล้ียงโดยตวั มนั เอง พ้นื ท่ีเลยกวา้ งหน่อยนึง พอผา่ นไป 5-6
เดือน คือพ่อครูผิวปากเฉย ๆ เขากว็ ิง่ มาหา เราสนิทกนั มาก
กระตา่ ยสาวน้นั อยู่ ๆ ขนมนั กห็ ลดุ หมด เรากค็ ิดวา่ เป็นโรค

7

ผวิ หนงั หรือเปลา่ ตวั ผกู้ ดั มนั หรือเปลา่ ก็ไม่มแี ผล ตอนน้นั เขา
มีทอ้ ง เขาหายไป 2 วนั ผิวปากกไ็ มอ่ อกมา เห็นแตต่ วั ผู้ พอ่ ครู
กเ็ อาไฟฉายไปส่อง เขาขดุ รูหลายรูมาก ช่วงน้นั หนา้ ฝนเขา
เลือกรูท่ีอยใู่ ตช้ ายคา ไม่เปี ยกฝน เขาไปออกลกู แลว้ ขนที่เขา
หลุด เพราะเขาดึงขนเขาไปปใู หล้ กู เขานอน ถามวา่ กระต่าย
สาวทอ้ งแรกนี่ไม่ไดห้ าคุณหมอเลย เขารู้ไดย้ งั ไงวา่ เขาตอ้ งดึง
ขนเขาไปปใู หล้ กู เขานอน น่ีคือคุณสมบตั ิตามธรรมชาติ ไม่
ตอ้ งไปเรียนหนงั สือ มนั เป็นสัญชาตญาณเดิมของเขา เขามี
คุณธรรม แตน่ ี่คุณธรรมเราหายไปหมด เราเจอความรู้ผิด รู้ผดิ
กลายเป็นคนเห็นแก่ตวั โดยไมร่ ู้ตวั

คาวา่ จริยธรรม มนั ตา่ งกบั คุณธรรม คือจริยธรรมไมใ่ ช่
วชิ าสอน มนั เป็นจริยวตั รท่ีเราตอ้ งทาเป็นปกติ เป็นประเพณี
วฒั นธรรม จริยธรรมของคนตะวนั ตกของฝรั่ง กบั เราก็ไม่
เหมือนกนั คนไทยเจอกนั ก็ยกมือไหว้ แตต่ อนน้ีเราก็ทิ้งมนั
เหมือนกนั คนไทยไหวไ้ ม่เป็น โรงเรียนก็เลยมีวิชาจริยธรรม
พ่อครูบอกไม่ใช่วชิ าสอน มนั เป็นส่ิงที่เราตอ้ งทาเป็นจริยวตั ร
ท่ีคนทุกเผา่ พนั ธุ์ตอ้ งทาตามประเพณีของตวั เอง

หลายปี ก่อนทาวิสเป็นคนอเมริกนั พอ่ ครูต้งั ชื่อใหมว่ า่
เทวา เพราะเดก็ บา้ นนอกเรียกช่ือยากมาก แกก็มาปฏิบตั ิเป็นปี

8

อยกู่ บั พอ่ ครู ตอนน้นั เทวาอายุ 26 มาจากอเมริกา พอ่ ครูก็ลอง
ภูมิปัญญาวา่ ถา้ เทวาไปในเขื่อนจบั ปลามาตวั หน่ึงยาว 2 เมตร
จะทาอยา่ งไรใหก้ ินไดน้ านที่สุด เขาก็นง่ั คิด แลว้ ตอบวา่ วิธีงา่ ย
ที่สุดก็คือเอามาแลเ่ ป็นชิ้น ๆ เอาพลาสติกแรปไว้ แลว้ กเ็ อาไป
แช่แขง็ หรือถา้ เรามีโรงทาปลากระป๋ อง กท็ าปลากระป๋ องไว้
หนั มาถามพอ่ี อ้ มตอนน้ีเป็นครูออ้ ม ถา้ ไดป้ ลามาตวั ใหญข่ นาด
น้ี จะทาอยา่ งไรใหก้ ินไดน้ านท่ีสุด พอี่ อ้ มไมต่ อ้ งคิด บอกวา่
แบ่งเป็น 4 ชิ้น เอาชิ้นทเ่ี น้ือมากท่ีสุดไปเล้ียงพระท่ีวดั เอาชิ้นที่
ดีที่สองไปใหข้ า้ งบา้ น เอาชิ้นท่ีดีท่ีสามมาทาอาหารกิน เอาชิ้น
ท่ีดีท่ีสี่มาทาปลาร้า มาตากแหง้ อนั น้ีเรียกวา่ กินขา้ มพบขา้ ม
ชาติ ตายไปแลว้ บุญกุศลท่ีเราทา มนั ก็ไปส่งผลอนาคตแลว้

ที่นี่ไม่ไดแ้ กป้ ัญหาเศรษฐกิจอยา่ งเดียว แกป้ ัญหาสังคม
ชุมชนดว้ ย ฉนั ใหเ้ ธอ เธอใหฉ้ นั ฉนั รักเธอ เธอรักฉนั ฉนั
เขา้ ใจเธอ เธอเขา้ ใจฉนั ฉนั ช่วยเหลือเธอ เธอช่วยเหลือฉนั
ชุมชนชนบทจึงไมต่ อ้ งมีตารวจ ไมต่ อ้ งมีอยั การ ไมต่ อ้ งมีศาล
เขาไม่คอ่ ยทะเลาะกนั แต่ตอนน้ีคนในเมืองตรงกนั ขา้ ม ตารวจ
เยอะมาก อยั การกเ็ ยอะ เรื่องที่ศาลกเ็ ยอะ เพราะคุณสมบตั ิตาม
ธรรมชาติเราหายหมด เด็กในเมืองถกู สอนใหเ้ รียนเก่งๆ มีแต่
จะเอาเก่งมุ่งการเรียน เป็นคนรับผดิ ชอบมาก แตว่ า่ คุยกบั เพ่ือน

9

ไมร่ ู้เร่ือง เห็นไหมทาอะไรก็ไมเ่ ป็น คุณสมบตั ิตามธรรมชาติ
หายหมด ถูกวชิ าการบลอ็ กไวห้ มด

จริยธรรมของตะวนั ตกกบั ตะวนั ออก ก็ไม่เหมือนกนั
ตะวนั ตกเขาเป็นทนุ นิยม วตั ถุนิยม เขาคิดแต่เร่ืองวา่ กูฉนั จะได้
อะไร แต่วา่ ตะวนั ออกเราไมใ่ ช่ แตต่ อนน้ีตะวนั ออกท่ีพอ่ ครู
พูด มนั เร่ิมสลายแลว้ มนั เริ่มจะหายไปหมด เพราะความคิด
แบบทนุ นิยม วตั ถนุ ิยมมาครอบงา โดยเฉพาะในหมบู่ า้ นท่ี
พอ่ ครูอยู่ สมยั ก่อน 26 ปี ก่อนมีรถพอ่ ครูคนั เดียว บริการคนท้งั
หมูบ่ า้ นตีสอง ตีสามใครไม่สบาย พ่อครูกเ็ ป็นแทก็ ซ่ีส่งเขาไป
โรงพยาบาล แตต่ อนน้ีมอเตอร์ไซค์ จกั รยาน รถกระบะ รถ
อะไรเตม็ บา้ นเตม็ เมือง แลว้ กห็ าเงินมาเล้ียงเศษเหลก็ และ
ตอนน้ีความเห็นแก่ตวั มากข้ึน การแบ่งปันนอ้ ยลง ตอนน้นั
ไดม้ าป๊ บุ กค็ ิดถึงขา้ งบา้ น ตอนน้ีไดม้ า แอบดูขา้ งบา้ นมี
มากกวา่ เราหรือเปลา่ คุณธรรมคุณสมบตั ิตามธรรมชาติถูก
กลืนไปหมด สังคมแบบน้ีจะยงั ไง

คุณธรรมถกู ครอบงา คาวา่ จริยธรรมซ่ึงเป็นประเพณี ท่ี
เราใหซ้ ่ึงกนั และกนั ช่วยเหลือกนั กน็ อ้ ยลง ความสงบสุขแบบ
วถิ ีไทย มนั ลม่ สลายเกือบจะหมดแลว้ น่าเสียดายมาก วถิ ีไทยก็
มาจากวถิ ีพทุ ธ วถิ พี ุทธมาจากวิถีธรรมชาติ ตอนน้ีมนั ถูกกลืน

10

หมด ชีวติ อยเู่ ป็นสุขดี ๆ ทาใหท้ กุ ขห์ มด เพราะความอยาก
ขดั แยง้ กนั ทวั่ หนา้ เราเปลี่ยนสังคมไม่ได้ เปลี่ยนโลกไมไ่ ด้ แต่
เราเปล่ียนตวั เองได้ ถา้ เราไมร่ ะวงั ตวั เอง เรากเ็ ป็นส่วนหน่ึง
ของการขดั แยง้ เป็นส่วนหน่ึงของการร่วมสังฆกรรม น่า
เสียดายความเป็นไทย คาวา่ ไทย กค็ ืออิสระ แตท่ าไปทามา
เปลี่ยนจากไทยเป็นทาส ทาสวตั ถุนิยม ทาสของความอยาก ก็
เลยทาลายความอบอุ่นแบบวถิ ีไทย วิถีชุมชนแบบไทย ๆ

สังคมทุกวนั น้ีเราพ่งึ ยาก เพราะคนที่มีทุนส่วนใหญเ่ ขา
เป็นคนวางโปรแกรม วางเกมส์ เขาตอ้ งวางเกมส์น้นั ใหเ้ ขาได้
ประโยชน์เยอะๆ เราเปลี่ยนเกมส์น้นั ไม่ได้ เปล่ียนโลกไมไ่ ด้
เปลี่ยนสงั คมไมไ่ ด้ แต่ชีวติ เป็นของเรา เราเปลี่ยนตวั เองให้
รู้เทา่ ทนั มนั อยกู่ บั มนั ใหไ้ ด้ อยา่ ไปหลงมนั เราหนีโลกไม่ได้
ท่ีน่ีกโ็ ลกนะ ไม่ใช่หนี ท่ีน่ีก็โลก อยบู่ นผวิ โลกเราก็อยกู่ บั โลก
ใหไ้ ด้ ไดค้ ือยงั ไง อยา่ อยใู่ หม้ นั เสีย ไดค้ วามสุข ถา้ เราอยแู่ ลว้
เราทกุ ข์ เราเสียเวลา ชีวิตเราจะอยอู่ ยา่ งเสีย เสียโอกาสใน
ความเป็นมนุษยผ์ ปู้ ระเสริฐ อนั น้นั ละเปลี่ยนตวั เองได้

11

ทมี่ า : เร่ือง คุณธรรม จริยธรรม
บรรยายโดย พ่อครูบญั ชา ต้ังวงษ์ไชย
ศูนย์พลาญข่อย 24 มกราคม 2559

YouTube คุณธรรมจริยธรรม24มค59

www.plarnkhoi.com
Facebook ศูนยพ์ ลาญข่อย