อุทกภาค (Hydrosphere)
อุทกภาค หมายถึง น้ำ ทั้งบนพื้นผิวแผ่นดิน ในทะเล มหาสมุทร ใต้ผิวดิน บรรยากาศ ธารน้ำ แข็งและพืชกับสัตว์ ตลอดจนองค์ประกอบอื่นๆ ที่สัมพันธ์กับน้ำ การใช้น้ำ และ มลภาวะในน้ำ
แหล่งน้ำ ที่ใช้ในการดำ รงชีวิต มีอยู่ 3 แบบ 1. น้ำ ฟ้า เช่น ฝน หิมะ หมอก 2. น้ำ ผิวดิน 3. น้ำ ใต้ดิน
วัฏจักรของน้ำ การหมุนเวียนเปลี่ยนแปลงสภาวะของน้ำ ในธรรมชาติ ที่ผ่าน ขั้นตอนและกระบวนการทางธรรมชาติต่างๆ เช่น การระเหย การกลั่น โดยพลังงานแสงอาทิตย์เป็นปัจจัยสำ คัญ
ประโยชน์ของน้ำ 1. การดำ รงอยู่ของสิ่งมีชีวิต 2. การประกอบอุตสาหกรรมประเภทต่างๆ 3. การเกษตรเพื่อการเพาะปลูกและเลี้ยงสัตว์ 4. เป็นแหล่งของพลังงาน 5. เป็นเส้นทางคมนาคม 6. เป็นแหล่งสะสมของแร่ธาตุ 7. เป็นแหล่งหาอาหาร 8. เป็นแหล่งพักผ่อนหย่อนใจ
สภาพน้ำ ที่พบเจอในชีวิตประจำ วัน ความสำ คัญของน้ำ ประโยชน์ของน้ำ วิธีการจัดสรรและบำ รุงน้ำ กิจกรรม น้ำ คือชีวิต ให้นักเรียนเขียนแผนภาพความคิดในเรื่องของน้ำ ดังนี้ พร้อมนำ เสนอ น้ำ คืออะไร
ทะเลและมหาสมุทร มหาสมุทร คือ เปลือกโลกส่วนที่มีลักษณะคล้ายแอ่ง มีน้ำ ปกคลุมอยู่ ล้อมรอบทวีปต่างๆ
ทะเล คือ ส่วนขอบของมหาสมุทร แบ่งเป็น 3 ประเภท 1. ทะเลเปิด : เป็นทะเลที่ติดกับมหาสมุทรใดมหาสมุทรหนึ่ง เช่น ทะเลจีนใต้
2. ทะเลภายใน : เป็นทะเลที่มีพื้นดินล้อมเกือบรอบเหลือเพียงช่องแคบ เช่น ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน
3. ทะเลปิด : เป็นทะเลที่อยู่ภายในแผ่นดิน ไม่มีทางติดต่อกับทะเลอื่น เช่น ทะเลแคสเปียน
บริเวณที่ลึกมากที่สุด อยู่ในมหาสมุทรแปซิฟิก ระหว่างเกาะ Guam กับ Yap ลึก 11,000 เมตร เรียกว่า ร่องลึกก้นสมุทรมาเรียนา
กระแสน้ำ ในมหาสมุทร
1. เกิดจากความแตกต่างของระดับน้ำ ทะเล 2. เกิดจากความหนาแน่นและอุณหภูมิที่ต่างกันของน้ำ แต่ละแห่ง 3. เกิดจากแรงผลักดันของลมประจำ ฤดูและลมประจำ ถิ่น 4. เกิดจากการลดระดับและการเพิ่มระดับน้ำ ทะเล 5. เกิดจากผลแรงสั่นสะเทือนเนื่องจากการเกิดแผ่นดินไหว 6. เกิดจากกระบวนการการถ่ายเทความร้อนของโลก การไหลเวียนของกระแสน้ำ เกิดจาก
กระแสน้ำ ในมหาสมุทร คือ การเคลื่อนที่ของน้ำ ในมหาสมุทรในลักษณะที่เป็น กระแสธาร คือ เคลื่อนที่อย่างสม่ำ เสมอ และไหลต่อเนื่องไปใน ทิศทางเดียวกัน มี 2 ชนิด คือ กระแสน้ำ อุ่น และกระแสน้ำ เย็น
กระแสน้ำ อุ่น เป็นกระแสน้ำ ที่มาจากเขตละติจูดต่ำ มีอุณหภูมิสูงกว่าน้ำ ที่อยู่ โดยรอบ ไหลผ่านบริเวณใด ทำ ให้อากาศบริเวณนั้นอบอุ่นชุ่มชื้น
กระแสน้ำ เย็น เป็นกระแสน้ำ ที่มาจากเขตละติจูดสูง เข้ามายังเขตอบอุ่นและเขตร้อน ไหลผ่านบริเวณใด ทำ ให้อากาศบริเวณนั้นหนาวเย็นแห้งแล้ง
ปฏิสัมพันธ์ที่เกิดจากอิทธิพลของ กระแสน้ำ มหาสมุทร
1. กระแสน้ำ ต่างชนิดกันจะก่อให้เกิดความแตกต่างของภูมิอากาศ เช่น แอฟริกากับอเมริกาใต้บริเวณที่กระแสน้ำ เย็นไหลผ่าน แผ่นดินจะมีอากาศแห้งแล้ง ส่วนอีกฝั่งจะมีอากาศที่ชุ่มชื่นกว่า
2. บริเวณที่มวลน้ำ เย็นลอยตัวขึ้นมา เช่น แถบหมู่เกาะคะแนรีของ แอฟริกาและชายฝั่งแคลิฟอร์เนีย ส่งผลให้ภายในแผ่นดินมี ภูมิอากาศแบบทะเลทราย
3. บริเวณที่กระแสน้ำ อุ่นและกระแสน้ำ เย็นไหลไปปะทะกัน ทำ ให้เกิดหมอกทะเลแล้วยังเป็นแหล่งที่มีแพลงก์ตอนเป็นอาหาร ของปลามาก ทำ ให้เป็นแหล่งปลาชุกชุม
แหล่งปลาชุกชุม ดอกเกอร์แบงค์ : กระแสน้ำ อุ่นแอตแลนติกเหนือ + กระแสน้ำ เย็นกรีนแลนด์
แกรนแบงค์ : กระแสน้ำ อุ่นกัลฟ์สตรีม + กระแสน้ำ เย็นแลบราดอร์
ฮูรินแบงค์ : กระแสน้ำ อุ่นคุโรชิโว+ กระแสน้ำ เย็น โอยาชิโว
4. ปฏิสัมพันธ์ของมนุษย์กับแหล่งน้ำ จืด : เลือกตั้งถิ่นฐานในที่ที่มี น้ำ จืดใช้ประโยชน์ในด้านอุปโภคบริโภค ทำ ระบบชลประทาน
5. ปฏิสัมพันธ์ของมนุษย์กับทะเลและมหาสมุทร 1. การคมนาคมขนส่ง 2. เป็นแหล่งอาหารตามธรรมชาติ 3. สถานที่เพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ เค็ม 4. การทำ นาเกลือสมุทร 5. สถานที่พักผ่อนหย่อนใจ