ที่ปรึกษา นายแพทย์ธเรศ กรัษนัยรวิวงค์ อธิบดีกรมควบคุมโรค นายแพทย์โสภณ เอี่ยมศิริถาวร รองอธิบดีกรมควบคุมโรค นายแพทย์อภิชาต วชิรพันธ์ รองอธิบดีกรมควบคุมโรค นายแพทย์ดิเรก ข�ำแป้น รองอธิบดีกรมควบคุมโรค นายแพทย์นิติ เหตานุรักษ์ รองอธิบดีกรมควบคุมโรค บรรณาธิการ แพทย์หญิงมณฑินี วสันติอุปโภคากร ผู้อ�ำนวยการสถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา ผู้ช่วยบรรณาธิการ แพทย์หญิงปริณดา วัฒนศรี รองผู้อ�ำนวยการสถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา นายแพทย์ภณสุต หรรษาจารุพันธ์ ผู้ช่วยผู้อ�ำนวยการสถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา แพทย์หญิงพณัญญา เชื้อด�ำรง นายแพทย์ช�ำนาญการ ผู้จัดท�า นางสาวภัสราภรณ์ นาสา นักวิชาการสาธารณสุขปฏิบัติการ นายธัชริทธิ์ ใจผูก นักวิชาการสาธารณสุขปฏิบัติการ นางสาวเสาวนีย์ จุลวงค์ นักวิชาการสาธารณสุขปฏิบัติการ นางสาวจริยา ด�ำรงศักดิ์ นักวิชาการสาธารณสุขปฏิบัติการ นางสาววนิดา สังยาหยา นักวิชาการสาธารณสุขปฏิบัติการ นางสาวสุวิมล สีเหลือง นักวิชาการสาธารณสุขปฏิบัติการ นางมณีรัตน์ ทศรฐ เจ้าหน้าที่พัสดุช�ำนาญงาน นางสาวแพรวนภา พันธ์โสรี นักวิเคราะห์นโยบายและแผน นางสาวแสนสุข เจริญกุล นักวิเทศสัมพันธ์ นายกิตติพัฒน์ ทองสุข เจ้าหน้าที่คอมพิวเตอร์ เผยแพร่โดย สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข พิมพ์ครั้งที่ 1 : กันยายน 2566 จ�ำนวน : 400 เล่ม จัดพิมพ์โดย : สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข พิมพ์ที่ : โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จ�ำกัด
คำ�นิยมจาก นายแพทย์โอภาส การย์กวินพงศ์ ปลัดกระทรวงสาธารณสุข การดูแลสุขภาพของประชาชนในปัจจุบันก�ำลังจะเปลี่ยนไป จากเดิมป ่วยแล้วค ่อยไปหาหมอ เป็นให้ความส�ำคัญกับการดูแลสุขภาพของตนเองมากยิ่งขึ้น ถือเป็นการปรับเปลี่ยนสุขภาพของตนในเบื้องต้น ซึ่งคล้ายคลึงกับ “เวชศาสตร์ป้องกัน” ถือเป็นศาสตร์แห่งการป้องกันและลดความเสี่ยงการเกิดโรค ทั้งโรคติดต่อ โรคไม่ติดต่อ โรคอุบัติใหม่ และโรคอุบัติซ�้ำ ซึ่งสอดคล้องกับความคาดหวังแรกที่ได้มีการจัดตั้ง สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา กรมควบคุมโรคขึ้นมา ซึ่งเล็งเห็นความส�ำคัญของการสร้างบุคลากร ด้านการป้องกันควบคุมโรค เป็นแกนหลักในการพัฒนานโยบาย พัฒนาวิชาการที่น�ำไปสู่การปฏิบัติ ด้านการป้องกัน ควบคุมโรค ในทุกกลุ่มวัย ทั้งกลุ่มคนไทยและคนต่างชาติที่เดินทางเข้ามาท่องเที่ยว ในเมืองไทยและกลุ ่มของคนไทยที่ต้องการเดินทางออกไปยังต ่างประเทศ ได้อย ่างมีประสิทธิภาพ และมีบุคลากรเพียงพอกับสถานการณ์ปัจจุบันและในอนาคต และสอดรับกับยุทธศาสตร์ของกระทรวง สาธารณสุข และ นโยบายของรัฐบาลซึ่งถือเป็นความท้าทายของหน่วยงานอย่างมากที่จะผลิตแพทย์ ให้มีความรู้ความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน หวังเป็นอย่างยิ่งว่าแพทย์ที่ส�ำเร็จการฝึกอบรมจะเป็นแกนหลักที่ เข้ามาช ่วยในการขับเคลื่อนระบบสุขภาพของประเทศ เพื่อลดอัตราป ่วย อัตราตาย ความพิการ และภาวะทุพพลภาพของประชาชน ซึ่งอาจจะส่งผลให้คนไทยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ท้ายที่สุดนี้ ขอชื่นชมสถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษาที่ตอนนี้ได้ขยายการฝึกอบรมแพทย์ ด้านเวชศาสตร์ป้องกันเพิ่มเป็น 3 สาขา อาทิเวชศาสตร์การท่องเที่ยวการเดินทาง เวชศาสตร์การจราจร และ อาชีวเวชศาสตร์ในระยะเวลา 7 ปีที่ผ่านมา และขออวยพรให้สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา สามารถ ด�ำเนินการฝึกอบรมได้ตามผลสัมฤทธิ์ที่คาดหวัง เป็นหน ่วยงานที่ได้รับการยอมรับในระดับชาติ และขยายสู่ระดับนานาชาติในอนาคต นายโอภาส การย์กวินพงศ์ ปลัดกระทรวงสาธารณสุข
วิถีการด�ำเนินชีวิตของคนในยุคปัจจุบัน (Modern lifestyle) ที่ทุกอย่างดูเหมือนจะถูกหลอมรวม เข้าไว้ด้วยกัน จนท�ำให้เส้นแบ่งระหว่างการพักผ่อนกับการท�ำงานของหลายคนหายไป ชีวิตที่ขาดสมดุล ระหว่างชีวิตส่วนตัวและการท�ำงาน หรือ Work-ไร้-Balance ย่อมส่งผลกระทบกับสุขภาพ ทั้งทางร่างกาย และจิตใจ อีกทั้งยังเป็นปัจจัยเสี่ยงส�ำคัญของการเจ็บป่วย ซึ่งหลายโรคนั้นสามารถป้องกันได้ ในอดีตการแพทย์จะเน้นไปที่การรักษาพยาบาล เมื่อมีการเจ็บป่วยเกิดขึ้นซึ่งเป็นการแก้ไขที่ปลายเหตุ อีกทั้งหลายโรคการรักษาก็ได้ผลลัพธ์ที่ไม่ดีเท่าที่ควร และยังอาจเกิดภาวะแทรกซ้อน ก่อให้เกิดความพิการ และสูญเสียสุขภาวะได้ดังนั้น หากเราสามารถป้องกันหรือลดปัจจัยเสี่ยง ของการเกิดโรคเหล่านั้นได้ย่อม ดีกว่าการแก้ไข (รักษา) ที่ปลายเหตุอีกทั้งยังช่วยลดค่าใช้จ่าย ในการรักษาพยาบาล และการสูญเสียทาง เศรษฐกิจได้อีกด้วย สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นที่มาของการสาธารณสุข ยุคปัจจุบันที่จ�ำเป็นต้องเร่งเพิ่มศักยภาพ เพิ่มความเข้มแข็งของงานด้านเวชศาสตร์ป้องกัน (Preventive Medicine) เพื่อให้สามารถสร้างเสริม สุขภาพ ให้แก่ประชาชนได้อย่างเหมาะสม ซึ่งนอกจากการผลักดัน ให้ส�ำเร็จผ่านกระบวนการทางนโยบาย แล้ว การพัฒนาศักยภาพบุคลากรทางการแพทย์และสาธารณสุขด้านเวชศาสตร์ป้องกัน ควบคู่กับการสร้าง และพัฒนาเครือข ่ายความร ่วมมือทั้งภายในประเทศและต ่างประเทศก็มีความส�ำคัญเป็นอย ่างมาก จ�ำเป็นต้องท�ำไปพร้อมๆ กัน ดังเห็นได้จากในช่วงสถานการณ์การระบาดใหญ่ของโควิด 19 หากเราไม่มี บุคลากรกลุ่มนี้หรือขาดเครือข่ายความร่วมมือที่ดีเราอาจจะต้องเผชิญกับวิกฤตการณ์ที่รุนแรงกว่า และยากที่จะฟื้นตัว กรมควบคุมโรคในฐานะที่เป็นหน่วยงานหลักของประเทศด้านการเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุมโรค เห็นความส�ำคัญของการพัฒนาศักยภาพบุคลากรด้านเวชศาสตร์ป้องกันมาโดยตลอด ได้ตั้งสถาบันเวชศาสตร์ ป้องกันศึกษาขึ้นเมื่อปี2559 โดยเริ่มจากการเปิดฝึกอบรมแพทย์ประจ�ำบ้าน สาขาเวชศาสตร์ป้องกัน แขนงเวชศาสตร์การเดินทางและท่องเที่ยว จากนั้นได้เปิดฝึกอบรมแพทย์ประจ�ำบ้านแขนงเวชศาสตร์จราจร และอาชีวเวชศาสตร์ตามล�ำดับ ปัจจุบันกรมควบคุมโรคมีนโยบายที่ชัดเจนและก�ำลังพัฒนาความร่วมมือ กับเครือข ่ายมหาวิทยาลัยชั้นน�ำทั้งภายในประเทศและต ่างประเทศ เพื่อร ่วมกันพัฒนาบุคลากร ซึ่งถือเป็นการพัฒนาความเข้มแข็งเครือข่ายความร่วมมือไปพร้อม ๆ กับการสร้างและพัฒนาศักยภาพ บุคลากรทางการแพทย์และสาธารณสุขด้านเวชศาสตร์ป้องกันอีกด้วย นายแพทย์ธเรศ กรัษนัยรวิวงค์ อธิบดีกรมควบคุมโรค 8 สิงหาคม 2566 คำ�นิยมจาก นายแพทย์ธเรศ กรัษนัยรวิวงค์ อธิบดีกรมควบคุมโรค
ในนามของนายกสมาคมเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย ที่ได้เห็นการท�ำงานของสถาบันเวชศาสตร์ ป้องกันศึกษา ในการจัดท�ำหลักสูตรฝึกอบรมแพทย์ด้านเวชศาสตร์ป้องกัน ไม่ว่าจะเป็นแขนงเวชศาสตร์ การเดินทางและท่องเที่ยว แขนงเวชศาสตร์การจราจร และแขนงอาชีวเวชศาสตร์ ที่เพิ่งด�ำเนินการ แล้วเสร็จเมื่อไม่นานมานี้พบว่าได้มีการพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรมแพทย์ผ่านหนังสือ IPM PROSPECTUS 2024 – 2027 โดย ความร่วมมือของบุคลากรของกรมควบคุมโรค โดยสถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา โดยพัฒนาองค์ความรู้ทักษะที่ใช้ในการปฏิบัติงานได้อย่างมีคุณภาพ โดยใช้หลักสูตร และวิทยากรที่มี คุณภาพ เน้นการพัฒนาโดยการเรียนรู้ด้วยตนเองผ่านเทคโนโลยีการสื่อสารผ่านระบบ เครือข่ายอินเทอร์เน็ต สามารถเข้าถึงองค์ความรู้ในทุกที่ทุกเวลา ทั้งนี้เพื่อประโยชน์ต่อระบบการศึกษาของแพทย์เวชศาสตร์ป้องกัน ต่อไป ด้วยความเคารพอย่างสูง นายแพทย์พรเทพ ศิริวนารังสรรค์ นายกสมาคมเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย คำ�นิยมจาก นายแพทย์พรเทพ ศิริวนารังสรรค์ นายกสมาคมเวชศาสตร์ป้องกัน แห่งประเทศไทย
ผมขอชื่นชมผู้ก่อตั้งสถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษาที่มีวิสัยทัศน์กว้างไกล โดยเฉพาะการฝึกอบรม แพทย์ประจ�ำบ้านเวชศาสตร์สาขาเวชศาสตร์จราจรที่มีแห่งเดียวในประเทศไทย คาดหวังว่าในอนาคตอันใกล้นี้สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษาจะเป็นสถานฝึกอบรมแพทย์เฉพาะทาง ที่เทียบเคียงกับศูนย์แพทยศาสตรศึกษาอื่นๆ ของกระทรวงสาธารณสุขและของประเทศไทย เป็นทางเลือก ที่เป็นที่นิยมในกลุ่มแพทย์ที่ต้องการศึกษาต่อเฉพาะทาง และหวังว่าหน่วยงานจะเป็นศูนย์การฝึกอบรม แพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์ป้องกันที่ได้รับความนิยมในประเทศไทย และมีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ข้อมูล ด้านสุขภาพในระดับนานาชาติและในเวทีโลก มุ่งหวังว่าแพทย์ที่ส�ำเร็จการฝึกอบรม จะเป็นผู้เชี่ยวชาญที่เป็นเลิศในศาสตร์ของการป้องกัน ที่มาช่วย ยกระดับการดูแลสุขภาพ รวมถึงการป้องกันควบคุมโรคของประชาชน รู้และเท่าทันโรคอุบัติใหม่ อุบัติซ�้ำ ในอนาคต คำ�นิยมจาก นายแพทย์สุเทพ เพชรมาก หัวหน้าผู้ตรวจราชการ กระทรวงสาธารณสุข และผู้ตรวจราชการ กระทรวงสาธารณสุขเขตสุขภาพที่ 6 นายแพทย์สุเทพ เพชรมาก หัวหน้าผู้ตรวจราชการกระทรวงสาธารณสุข และผู้ตรวจราชการกระทรวงสาธารณสุขเขตสุขภาพที่ 6
ขอชื่นชมสถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษาเป็นอย่างมาก ที่มีการพัฒนาอย่างก้าวกระโดด จากเริ่ม เปิดเป็นสถาบันฝึกอบรมซึ่งมีเพียง 1 แขนง มีแพทย์ประจ�ำบ้านที่เข้ามาฝึกอบรม แค่ 1 ถึง 2 คน ปัจจุบัน ขยายการฝึกอบรมเพิ่มเป็น 3 แขนงในแขนงเวชศาสตร์การเดินทางและท่องเที่ยว แขนงเวชศาสตร์จราจร และแขนงอาชีวเวชศาสตร์ และตามนโยบายของผู้ก่อตั้ง ที่ได้วางเป้าหมายไว้ในอนาคตสถาบันจะเป็น ศูนย์ฝึกอบรมในระดับนานาชาติโดยมีการพัฒนาต่อยอดแพทย์เฉพาะทางในแต่ละแขนง รวมถึงผลักดัน ให้เกิดแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในต่างประเทศเพิ่มขึ้น ซึ่งจะน�ำมาสู่การเป็นที่ยอมรับภายในประเทศ และในระดับ นานาชาติมากขึ้น คำ�นิยมจาก แพทย์หญิงมณฑินี วสันติอุปโภคากร ผู้อำ�นวยการสถาบันเวชศาสตร์ ป้องกันศึกษา แพทย์หญิงมณฑินี วสันติอุปโภคากร ผู้อ�ำนวยการสถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา
สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา กรมควบคุมโรค ถือเป็นสถาบัน ด้านเวชศาสตร์ป้องกันแห่งแรกของประเทศไทย ได้เริ่มดำเนินการ เมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม พ.ศ. 2559 โดยมีแนวคิดเพื่อเป็นศูนย์รวม การฝึกอบรมแพทย์ประจำบ้านและผู้เชี่ยวชาญ สาขาเวชศาสตร์ ป้องกันแขนงต่าง ๆ ในปัจจุบัน สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษาได้ เปิดทำการอบรมในหลักสูตร ได้แก่ หลักสูตรเวชศาสตร์ป้องกัน แขนงเวชศาสตร์การเดินทางและท่องเที่ยว,หลักสูตรเวชศาสตร์ ป้องกัน แขนงเวชศาสตร์การจราจร และหลักสูตรเวชศาสตร์ป้องกัน แขนงอาชีวเวชศาสตร์ (ร่วมกับโรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา) นอกจากนี้ ในอนาคตยังมีแผนที่จะเปิดอบรมเวชศาสตร์ ป้องกันด้านอื่น ๆ เช่น เวชศาสตร์ราชทัณฑ์ เพื่อให้ประชาชนทุกกลุ่ม มีสุขภาพดีและมีอายุยืนยาว Institute of Preventive Medicine : IPM DDC สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา กรมควบคุมโรค
• ผลิตแพทย์ผู้มีความรู้ความช�ำนาญ ด้านเวชศาสตร์ป้องกัน • พัฒนาองค์ความรู้วิชาการ คู่มือ หลักสูตรและฝึกอบรมด้านเวชศาสตร์ป้องกัน • เป็นต้นแบบสถาบันฝึกอบรมด้านเวชศาสตร์ป้องกัน รวมถึงสาธิตการให้บริการ ตรวจรักษา ฟื้นฟูสภาพอย่างมีมาตรฐาน • เป็นศูนย์ข้อมูลด้านวิชาการและห้องปฏิบัติการส�ำหรับใช้อ้างอิงได้ สรรสร้างแพทย์เวชศาสตร์ป้องกัน อย่างมีคุณภาพ วิชาการ/เทคโนโลยี ล�้าสมัย ปฏิบัติครอบคลุมทุกกลุ่มวัย ศึกษาวิจัยให้เห็นจริง ปรัชญา สถาบัน “มุ่งสู่มาตรฐานความเป็นเลิศด้านเวชศาสตร์ป้องกัน ในระดับชาติและนานาชาติ ที่ประชาชนยอมรับ ภายในปี 2579” วิสัยทัศน์ พันธกิจ 10 IPM PROSPECTUS 2024 - 2027
ผู้อ�านวยการ รอง ผู้อ�านวยการ กลุ่มบริหาร ทั่วไป กลุ่มนโยบาย แผนและ พัฒนาองค์กร กลุ่มวิจัยและ บริการวิชาการ กลุ่มฝึกอบรม และพัฒนา หลักสูตร กลุ่มประกัน คุณภาพ การศึกษาและ ประเมินผล กลุ่มศูนย์ ความเป็นเลิศ ผู้ช่วย ผู้อ�านวยการ สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา เป็นหน่วยงานหลักในการฝึกอบรมแพทย์ประจ�ำบ้าน สาขา เวชศาสตร์ป้องกัน แขนงต่างๆ ที่ด�ำเนินการฝึกอบรม สอดคล้องตามประกาศแพทยสภา ที่ 53/2561 เรื่่อง กรอบมาตรฐานคุณวุฒิความรู้ความช�ำนาญในการประกอบวิชาชีพเวชกรรม 2561 และประกันคุณภาพการฝึกอบรมศึกษาให้ได้รับการรับรองมาตรฐานคุณภาพของสถาบัน ฝึกอบรมตามมาตรฐานเวชบัณฑิตศึกษาของสหพันธ์แพทยศาสตรศึกษาโลก ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2558 (Postgraduate Medical Education WFME Global Standards for Quality Improvement : the 2015 Revision) สถาบันฯ มุ่งเน้นการพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรมแพทย์ ประจ�ำบ้านให้มีความเชี่ยวชาญ และทักษะตามสมรรถนะของ Entrustable Professional Performance Activities (EPA) ในด้านการประเมินความเสี่ยง การให้ค�ำแนะน�ำ การดูแล รักษา ป้องกัน รวมถึงการเฝ้าระวัง สอบสวนโรคและภัยสุขภาพได้อย่างถูกต้องเหมาะสมและ มีประสิทธิภาพ โดยมีงบประมาณ ทรัพยากรทางการศึกษาและบุคลากรกลุ่มงานต่างๆ เป็นก�ำลัง ส�ำคัญในการประสาน สนับสนุนงาน และบริหารจัดการ ให้แพทย์ประจ�ำบ้านเกิดการพัฒนา วิชาชีพอย่างต่อเนื่อง การศึกษาวิจัย การสื่อสารปฏิสัมพันธ์ การปฏิบัติงานแบบสหวิชาชีพ ตลอดจนความรับผิดชอบ จริยธรรม ทัศนคติที่ดีต่อผู้ป่วย ผู้ร่วมงานและองค์กร โครงสร้างสถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา 11 Institute of Preventive Medicine สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา กรมควบคุมโรค
ทำ�เนียบผู้อำ�นวยการสถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา ล�าดับ ชื่อ ระยะเวลา ต�าแหน่งปัจจุบัน 1 นายแพทย์โอภาส การย์กวินวงศ์ มิ.ย.2559 - ก.ย.2559 ปลัดกระทรวงสาธารณสุข 2 นายแพทย์สมบัติแทนประเสริฐสุข ต.ค. 2559 – พ.ย. 2559 อดีตนายแพทย์ทรงคุณวุฒิ กรมควบคุมโรค 3 นายแพทย์สุเทพ เพชรมาก ธ.ค.2559 - ม.ค.2560 หัวหน้าผู้ตรวจราชการกระทรวง และผู้ตรวจราชการกระทรวง เขตสุขภาพที่ 6 4 นายแพทย์ธนรักษ์ผลิพัฒน์ ม.ค.2560 - ส.ค.2560 ผู้ตรวจราชการกระทรวง เขตสุขภาพที่ 7 5 นายแพทย์เฉวตสรร นามวาท ก.ย.2560 - ต.ค.2560 ผู้อํานวยการศูนย์ความร่วมมือ ไทย-สหรัฐด้านสาธารณสุข (TUC) 12 IPM PROSPECTUS 2024 - 2027
ล�าดับ ชื่อ ระยะเวลา ต�าแหน่งปัจจุบัน 6 นายแพทย์โสภณ เอี่ยมศิริถาวร ต.ค.2560 - พ.ค.2561 รองอธิบดีกรมควบคุมโรค 7 นายแพทย์สุทัศน์โชตนะพันธ์ พ.ค.2561 - ก.ย.2562 ผู้อ�ำนวยการสถาบันป้องกัน ควบคุมโรคเขตเมือง 8 นายแพทย์อภิชาต วชิรพันธ์ ต.ค.2562 - ก.ย. 2563 รองอธิบดีกรมควบคุมโรค 9 แพทย์หญิงชุลีกร ธนธิติกร ก.ย.2563 - พ.ค. 2566 ผู้อ�ำนวยการกองยุทธศาสตร์ และแผนงาน 10 แพทย์หญิงมณฑิณีวสันติอุปโภคากร มิ.ย. 2566 - ปัจจุบัน ผู้อ�ำนวยการสถาบันเวชศาสตร์ ป้องกันศึกษา 13 Institute of Preventive Medicine สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา กรมควบคุมโรค
ทำไมถึงควรเลือกเรียนต่อแพทย์ประจำบ้าน ที่สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา
เรียนรู้งานด้านเวชศาสตร์ป้องกันอย่างเข้มข้นกับผู้เชี่ยวชาญตัวจริง ทสี่ ถาบนั เวชศาสตรป์ อ้ งกนั ศกึ ษา มอี าจารยผ์ เู้ ชย่ี วชาญดา้ นเวชศาสตรป์ อ้ งกนั ระดบั ประเทศ ระดบัโลก จากทั้งภายในประเทศและต่างประเทศกว่า 100 คน ผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนมาร่วมฝึกฝนงานด้านเวชศาสตร์ ป้องกันให้แก่แพทย์ประจ�ำบ้านเป็นประจ�ำ ท่านจะได้เรียนรู้งานด้านเวชศาสตร์ป้องกันจากผู้เชี่ยวชาญ เหล่านี้อย่างใกล้ชิดในรูปแบบการบรรยายกลุ่มเล็ก (แพทย์ประจ�ำบ้านไม่เกิน 10 คน) การน�ำเสนองาน และแลกเปลี่ยนความคิดเห็นทางวิชาการ ตลอดจนการลงมือฝึกฝนจริงในภาคสนาม บรรยากาศการเรียนที่อบอุ่น เนื่องจากสถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษาเปิดรับแพทย์ประจ�ำบ้านต่อปีการศึกษาจ�ำนวนไม่มาก ท�ำให้ แพทย์ประจ�ำบ้านทุกคนได้มีโอกาสแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันอย่างทั่วถึง มีรุ่นพี่แพทย์ประจ�ำบ้านคอยจับคู่ 1-1 ดูแลอย่างใกล้ชิด รวมทั้งมีอาจารย์ที่ปรึกษาอย่างน้อย 2 คนคอยให้ค�ำปรึกษาต่อแพทย์ประจ�ำบ้าน 1 คน เพื่อให้การเรียนรู้งานด้านเวชศาสตร์ป้องกันเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ รูปแบบการเรียนที่เน้นการเรียนรู้จากประสบการณ์ทำงานจริง ในภาคสนาม การเรียนรู้ที่สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษาเน้นปรัชญาการเรียนรู้แบบ Learning by doing คือ เน้นให้เกิดการเรียนรู้และฝึกฝนวิชาเวชศาสตร์ป้องกันผ่านการลงมือท�ำในสถานการณ์จริง แพทย์ประจ�ำบ้าน จะได้ฝึกฝนการท�ำงานแก้ปัญหาทางสาธารณสุขที่เกิดขึ้นจริงในฐานะส่วนหนึ่งของทีมงานกรมควบคุมโรค โดยมีผู้เชี่ยวชาญของกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข คอยเป็นพี่เลี้ยงอย่างใกล้ชิด ตัวอย่างกิจกรรม เช่น การลงพื้นที่สอบสวนการระบาดของภัยสุขภาพ การท�ำงานคัดกรองผู้โดยสารที่ท ่าอากาศยาน สุวรรณภูมิและดอนเมือง การลงพื้นที่ประเมินระบบเฝ้าระวังโรคติดต่อในเขตเมืองท่องเที่ยว เป็นต้น 15 Institute of Preventive Medicine สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา กรมควบคุมโรค
โอกาสในการไปดูงานและศึกษาต่อที่ต่างประเทศ สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษาเป็นส่วนหนึ่งของกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข จึงมีความ สัมพันธ์ที่ดีกับหน่วยงานต่าง ๆ ทั้งภายในและภายนอกประเทศ แพทย์ประจ�ำบ้านจะมีโอกาสเดินทางไป ฝึกฝนและแลกเปลี่ยนความรู้กับผู้เชี่ยวชาญในสาขาต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับงานด้านเวชศาสตร์ป้องกันของ หน ่วยงานทั้งภายในประเทศ เช่น สถานเสาวภา สภากาชาดไทย, โรงพยาบาลเวชศาสตร์เขตร้อน คณะเวชศาสตร์เขตร้อน มหาวิทยาลัยมหิดล, โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่, โรงพยาบาลสงขลา นครินทร์, โรงพยาบาลวชิระภูเก็ต, โรงพยาบาลขอนแก่น, สถาบันเวชศาสตร์การบิน กองทัพอากาศ, กองเวชศาสตร์ใต้น�้ำและการบิน กรมแพทย์ทหารเรือ และหน่วยงานระหว่างประเทศ อาทิUS Centers ofor Disease Control and Prevention (CDC) the International Organization for Migration (IOM) Mission in Thailand (Mae Sot Sub office) เป็นต้น นอกจากนี้ในหลักสูตรแพทย์ประจ�ำบ้านของสถาบันจะก�ำหนด ให้มีการศึกษาต ่อระดับปริญญาโทระหว ่างการฝึกอบรมแพทย์ ประจ�ำบ้านจะมีโอกาสไปศึกษาต ่อในสาขาที่เกี่ยวข้องกับสาขา เวชศาสตร์ป้องกันของตน อาทิเวชศาสตร์เขตร้อน เวชศาสตร์ การเดินทางและท่องเที่ยว สาธารณสุขศาสตร์ วิศวกรรมศาสตร์ ระบาดวิทยา หรืออาชีวอนามัยและความปลอดภัย เป็นต้น เพื่อเพิ่มพูนทักษะความรู้ในด้านที่ตนเองสนใจ โดยมีคณาจารย์ของ สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษาและกรมควบคุมโรคเป็นที่ปรึกษา ในการพิจารณาเลือกเรียน นอกจากนี้หากแพทย์ประจ�ำบ้านที่มี ต้นสังกัดจากหน่วยงานของกรมควบคุมโรค จะมีโอกาสได้รับทุน การศึกษาจากกรมควบคุมโรคเพื่อไปศึกษาต่อปริญญาโทที่สถาบัน ในต่างประเทศ อีกด้วย 16 IPM PROSPECTUS 2024 - 2027
ตำแหน่งงานรองรับหลังเรียนจบ แพทย์ประจ�ำบ้านทุกคนที่ผ่านการฝึกอบรมที่สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษาจะถูกบรรจุต�ำแหน่ง ภายในกระทรวงสาธารณสุขเป็นแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านเวชศาสตร์ป้องกันเพื่อปฏิบัติงานป้องกันโรคและ ภัยสุขภาพของประเทศไทยหลังจบการศึกษา แพทย์ประจ�ำบ้านที่มีผลงานโดดเด่นอาจได้รับการพิจารณา บรรจุเป็นอาจารย์แพทย์ประจ�ำสถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษาเพื่อร ่วมพัฒนาแพทย์ประจ�ำบ้าน ด้านเวชศาสตร์ป้องกันและงานด้านเวชกรรมป้องกันของกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข ประเทศไทย ต่อไป เรียนรู้เพื่อเป็นผู้นำในกระแสการแพทย์แห่งอนาคต การแพทย์ในยุคอนาคตจะมุ่งเน้นด้านการป้องกันโรคมากกว่าการรักษาโรค สถาบันเวชศาสตร์ป้องกัน ศึกษาเป็นสถาบันฝึกอบรมเฉพาะทางที่มุ่งเน้นการผลิตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านเวชศาสตร์ป้องกัน เพื่อออกมา เป็นผู้น�ำในกระแสการแพทย์แห่งอนาคตนี้ 17 Institute of Preventive Medicine สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา กรมควบคุมโรค
“สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา แหล่งศึกษา พัฒนาแพทย์เพื่อประชาชน” 18 IPM PROSPECTUS 2024 - 2027
ความท้าทายในการทำงาน ด้านเวชศาสตร์ป้องกัน ความท้าทายที่ส�ำคัญของงานด้านเวชศาสตร์ป้องกัน คือ ลักษณะงานที่เป็นงานอยู ่เบื้องหลัง ท�ำให้ขาดความน่าสนใจ และ มีค่าตอบแทน ในการท�ำงานไม่สูงมากนัก เมื่อเปรียบเทียบกับแพทย์ในสาขาอื่น นอกจากนี้ ผลของการท�ำงานอาจจะจับต้องหรือมองเห็นได้ยาก เนื่องจากเป็นการลดความสูญเสีย การบาดเจ็บและการเสียชีวิต ซึ่งไม่อาจทราบได้หากไม่เกิดการเจ็บป่วยจริง นอกจากนี้ศาสตร์ด้านนี้ ต้องอาศัยความเชี่ยวชาญในหลาย ๆ ด้าน เพื่อให้การป้องกันมีประสิทธิภาพ ดังนั้นผู้ที่มาเรียนต้องเป็น ผู้ที่มีไหวพริบ มีประสบการณ์มีใจที่เปิดกว้าง พร้อมเรียนรู้สิ่งใหม่ ปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมใหม่ได้ดี และสิ่งที่ส�ำคัญ คือ มีความอดทน Courses • สาขาเวชศาสตร์ป้องกัน แขนงเวชศาสตร์การเดินทางและท่องเที่ยว (Travel Medicine : TM) • สาขาเวชศาสตร์ป้องกัน แขนงเวชศาสตร์การจราจร (Traffic Medicine : TF) • สาขาเวชศาสตร์ป้องกัน แขนงอาชีวเวชศาสตร์(Occupational Medicine : OccMed) 19 Institute of Preventive Medicine สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา กรมควบคุมโรค
Preventive Medicine is…… เวชศาสตร์ป้องกัน หรือ Preventive Medicine คือสาขาวิชาทางการแพทย์ให้ความส�ำคัญกับ การส่งเสริมการดูแลสุขภาพเชิงป้องกันเพื่อความเป็นอยู่ที่ดีของผู้คน จากทั้งโรคติดต่อและไม่ติดต่อ ผู้เชี่ยวชาญด้านเวชศาสตร์ป้องกันจะประเมินและให้บริการรักษาเชิงป้องกันโดยประยุกต์ใช้ความรู้ ความเชี่ยวชาญในสาขาต่างๆ แบบองค์รวม เพื่อปรับปรุงสุขภาพและคุณภาพชีวิตส�ำหรับบุคคล ครอบครัว ชุมชน และประชากร เวชศาสตร์ป้องกันจึงเป็นส่วนส�ำคัญที่ช่วยลดความเจ็บป่วยในประชาชน เพื่อไม่ให้ เป็นภาระในการรักษาพยาบาล เมื่อเกิดการเจ็บป่วยที่น�ำมาซึ่งความทุพพลภาพหรือการเสียชีวิต 20 IPM PROSPECTUS 2024 - 2027
แขนงเวชศาสตร์ การเดินทางและท่องเที่ยว Residency Training in Preventive Medicine (Travel Medicine)
เวชศาสตร์การเดินทางและท่องเที่ยว เป็นเวชศาสตร์ป้องกันแขนงหนึ่ง ที่เกี่ยวข้องกับการดูแลนักเดินทางหรือนักท่องเที่ยวทั้งในและต่างประเทศ โดยใช้ทักษะและองค์ความรู้ในการประเมินความพร้อมในการเดินทาง การให้ค�ำปรึกษา แนะน�ำ ป้องกัน ตลอดจนการเฝ้าระวัง สอบสวน วินิจฉัย และดูแลรักษาเบื้องต้น เพื่อแก้ไขปัญหาโรคและภัยสุขภาพที่สัมพันธ์กับ การเดินทาง และท่องเที่ยว ความรู้ด้านเวชศาสตร์การเดินทางและท่องเที่ยว เป็นส่วนส�ำคัญในการลดผลกระทบต่อสุขภาพและภัยทางสาธารณสุขต่าง ๆ ที่เกิดแก่นักเดินทาง ซึ่งปัจจุบันพบว่าแต่ละปีมีนักเดินทางท่องเที่ยวเข้า - ออก ประเทศหลายสิบล้านคน และมีแนวโน้มเพื่อขึ้นทุก ๆ ปี WHY CHOOSE TRAVEL MEDICINE : TM “One of the Leading Travel Medicine Residency Program in the world” สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา เป็นสถาบันแห่งที่ 2 ในประเทศไทย รวมถึงเป็นแห่งที่ 2 ในโลก ที่จัดฝึกอบรมแพทย์ประจ�ำบ้านเพื่อเป็นแพทย์ ผู้เชี่ยวชาญด้านเวชศาสตร์การเดินทางและท่องเที่ยว แพทย์ประจ�ำบ้านจะได้รับ การฝึกฝนทักษะและพัฒนาความรู้เพื่อให้จบเป็นแพทย์ผู้มีความเชี่ยวชาญ ด้านเวชศาสตร์การเดินทางและท่องเที่ยวที่มาเป็นแกนหลักในการพัฒนา นโยบายและงานวิชาการด้านเวชศาสตร์การเดินทางและท ่องเที่ยวของ ประเทศไทย ให้เป็นที่ยอมรับในระดับสากล 22 IPM PROSPECTUS 2024 - 2027
วิสัยทัศน์หลักสูตร “ผลิตแพทย์ให้มีความเชี่ยวชาญ เป็นแกนหลักในการพัฒนานโยบายและวิชาการด้านเวชศาสตร์ การเดินทางและท่องเที่ยวให้เป็นที่ยอมรับในระดับสากล” พันธกิจหลักสูตร เพื่อผลิตผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรม สาขาเวชศาสตร์ป้องกัน แขนงเวชศาสตร์การเดินทางและ ท่องเที่ยว 1. สามารถเป็นแกนหลักในการพัฒนานโยบาย พัฒนาวิชาการ น�ำองค์ความรู้ด้านเวชศาสตร์ การเดินทางและท่องเที่ยว และระบบสุขภาพของประเทศ ภูมิภาค และนานาชาติน�ำสู่การป้องกัน ควบคุมโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ 2. สามารถประเมินความเสี่ยงให้ค�ำปรึกษา ให้ความรู้โดยใช้นวัตกรรมในการป้องกัน และดูแลรักษา นักเดินทางท่องเที่ยว ได้อย่างถูกต้องเหมาะสม 3. สามารถเฝ้าระวัง ป้องกัน สอบสวนโรคและภัยสุขภาพ รวมทั้งแก้ไขปัญหาโรคและภัยสุขภาพต่างๆ ที่เกิดจากการเดินทางท่องเที่ยว ได้อย่างถูกต้องเหมาะสมและมีประสิทธิภาพ 4. มีความสามารถในการเรียนรู้ค้นคว้าตลอดชีวิต การท�ำวิจัย เป็นผู้น�ำในการสร้างงานวิจัยสร้าง องค์ความรู้ใหม่เพื่อแก้ปัญหาที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพของนักเดินทางท่องเที่ยว และสามารถถ่ายทอด องค์ความรู้แก่ผู้ร่วมงานหรือบุคคลอื่นได้ 5. สามารถท�ำงานให้มีความเป็นมืออาชีพ ร่วมกับสหวิชาชีพ สามารถสื่อสาร ปฏิสัมพันธ์ในการบริหาร จัดการด้านเวชศาสตร์การเดินทางและท่องเที่ยวทั้งในโรงพยาบาลและด่านควบคุมโรคติดต่อ ระหว่างประเทศ โดยไม่แบ่งแยกชนชั้นและเชื้อชาติ 6. มีความรับผิดชอบ คุณธรรม จริยธรรม ทัศนคติเจตคติที่ดีทักษะในการสื่อสาร การปฏิบัติงาน แบบค�ำนึงถึงคุณภาพ ความปลอดภัย และยึดถือผู้ป่วย/ผู้รับบริการเป็นศูนย์กลางรวมไปถึงผู้ร่วมงาน และองค์กร 23 Institute of Preventive Medicine สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา กรมควบคุมโรค
ชื่อวุฒิบัตร (ภาษาไทย) วุฒิบัตรเพื่อแสดงความรู้ความช�ำนาญในการประกอบวิชาชีพเวชกรรม สาขาเวชศาสตร์ป้องกัน แขนงเวชศาสตร์การเดินทางและท่องเที่ยว (ภาษาอังกฤษ) Diploma of the Thai Board of Preventive Medicine (Travel Medicine) ชื่อย่อ (ภาษาไทย) วว. เวชศาสตร์ป้องกัน แขนงเวชศาสตร์การเดินทางและท่องเที่ยว (ภาษาอังกฤษ) Dip. Preventive Medicine (Travel Medicine) ระยะเวลาการศึกษา 3 ปีไม่เกิน 4 ปี การรับเข้าศึกษา รับจำนวน 5 คนต่อปี 24 IPM PROSPECTUS 2024 - 2027
ตารางการฝึกอบรม รายวิชา แพทย์ประจำบ้าน ชั้นปีที่ 1 (สัปดาห์) ชั้นปีที่ 2 (สัปดาห์) ชั้นปีที่ 3 (สัปดาห์) พื้นฐานและหลักการของเวชศาสตร์ป้องกันทั่วไป (Fundamental and Principle of Preventive Medicine) พื้นฐานและหลักการของเวชศาสตร์การเดินทางและท่องเที่ยว (Fundamental and Principle of Travel Medicine) การให้ค�ำปรึกษาก่อนการเดินทาง (Pre-Travel Counselling) การควบคุม ป้องกัน และรักษาโรคที่พบบ่อยและส�ำคัญของ เวชศาสตร์การเดินทางและท่องเที่ยว (Control, Prevention and Treatment of Common and Important Diseases of Travel Medicine) ปัญหาทางการแพทย์และสาธารณสุขที่ส�ำคัญในเวชศาสตร์ การเดินทางและท่องเที่ยว (Important Medical and Public Health Problems in Travel Medicine) การเฝ้าระวัง ตรวจรักษา และติดตามผู้ป่วยที่เป็นโรค หลังการเดินทาง (Surveillance, Treatment and Follow Up Patients After Travel) วิทยาการระบาด การเฝ้าระวัง สอบสวนโรคที่เกี่ยวกับ การเดินทางและท่องเที่ยว (Epidemiology, Surveillance, Investigation of Diseases Related to Travel) 6 4 3 8 8 8 6 25 Institute of Preventive Medicine สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา กรมควบคุมโรค
ระเบียบวิธีวิจัย (Research methodology) เวชศาสตร์การบินที่เกี่ยวข้องกับเวชศาสตร์การเดินทางและ ท่องเที่ยว (Aviation Medicine Related to Travel Medicine) วิชาเลือก (Elective) โรคเขตร้อนที่เกี่ยวข้องกับเวชศาสตร์การเดินทางและ ท่องเที่ยวระดับสูง (Advance Tropical Diseases Related to Travel Medicine) การฝึกอบรมเวชศาสตร์การเดินทางและท่องเที่ยวภาคปฏิบัติ (Travel Medicine Training) ทักษะ/เจตคติของวิชาชีพและความรู้ด้านบูรณาการ (Professional Skills / Attitudes and Knowledge in Integration) ศึกษาหลักสูตรปริญญาโทสาขาที่เกี่ยวข้องกับเวชศาสตร์ การเดินทางและท่องเที่ยว หรือเทียบเท่า หรือสาขาทาง ด้านสาธารณสุข เป็นเวลา 1 ปีในสาขาและสถาบันการศึกษา ที่เกี่ยวข้องทั้งในและต่างประเทศ (Study the Master of Science Program in Public Health, Tropical Medicine, Travel Medicine or Equivalent) รวมระยะเวลา * หมายเหตุ 1. หลักสูตรปริญญาโทสามารถศึกษาในภาคปกติภาคพิเศษ และ/หรือปรับเปลี่ยนชั้นปีที่ ศึกษาได้ตามหลักการของสถาบันฝึกอบรม 2. หากแพทย์ประจ�ำบ้านส�ำเร็จการศึกษาปริญญาโทมาแล้วในสาขาที่เกี่ยวข้องหรือ เทียบเท่า ให้สามารถเทียบวุฒิการศึกษาได้ทั้งนี้ต้องอยู่ในดุลยพินิจของคณะกรรมการ คัดเลือกแพทย์ประจ�ำบ้าน รายวิชา แพทย์ประจำบ้าน ชั้นปีที่ 1 (สัปดาห์) ชั้นปีที่ 2 (สัปดาห์) ชั้นปีที่ 3 (สัปดาห์) ตารางการฝึกอบรม (ต่อ) 2 3 48 4 8 10 24 2 48 48* 48 26 IPM PROSPECTUS 2024 - 2027
ระบบการจัดการศึกษา ศึกษาที่สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา กรมควบคุมโรค ซึ่งเป็นสถาบันหลัก 2 ปีและศึกษาต่อใน ระดับปริญญาโทสาขาสาธารณสุขศาสตร์ อายุรศาสตร์เขตร้อน เวชศาสตร์การเดินทางและท่องเที่ยว สุขภาพโลก หรือสาขาอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง โครงสร้างหลักสูตร (Course Structures) เนื้อหาเฉพาะแขนง • ความรู้พื้นฐานด้านเวชศาสตร์การเดินทางและท่องเที่ยว • การให้ค�ำปรึกษาก่อนการเดินทาง (Pre-Travel Counselling) • การควบคุม ป้องกัน และรักษาโรคที่พบบ่อยและส�ำคัญของเวชศาสตร์การเดินทางและท่องเที่ยว • ปัญหาทางการแพทย์และสาธารณสุขที่ส�ำคัญในเวชศาสตร์การเดินทางและท่องเที่ยว • วิทยาการระบาดการเฝ้าระวัง สอบสวนโรคที่เกี่ยวกับการเดินทางและท่องเที่ยว ระเบียบวิธีวิจัย • เวชศาสตร์การบินที่เกี่ยวข้องกับเวชศาสตร์การเดินทางและท่องเที่ยว • การเฝ้าระวังสอบสวนโรค และตรวจรักษาโรคหลังการเดินทาง • ทักษะ/เจตคติของวิชาชีพและความรู้ด้านบูรณาการ 27 Institute of Preventive Medicine สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา กรมควบคุมโรค
คณาจารย์ แขนงเวชศาสตร์การเดินทางและท่องเที่ยว นายแพทย์โสภณ เอี่ยมศิริถาวร รองอธิบดีกรมควบคุมโรค นายแพทย์สุทัศน์ โชตนะพันธ์ ผู้อ�ำนวยการสถาบันป้องกันควบคุมโรคเขตเมือง กรมควบคุมโรค แพทย์หญิงปริณดา วัฒนศรี รองผู้อ�ำนวยการสถาบันเวชศาสตร์ ป้องกันศึกษา กรมควบคุมโรค ผู้อ�ำนวยการหลักสูตรฝึกอบรมแพทย์ประจ�ำบ้าน แพทย์หญิงสิริรักษ์ ธนะสกุลประเสริฐ นายแพทย์ช�ำนาญการพิเศษ กองด่านควบคุมโรคติดต่อระหว่างประเทศ และกักกันโรค กรมควบคุมโรค นายแพทย์ปุณยวีร์ ศรีคิรินทร์ นายแพทย์ช�ำนาญการ สถาบันบ�ำราศนราดูร กรมควบคุมโรค แพทย์หญิงสุทธิพร ประภาโส นายแพทย์ช�ำนาญการ กองด่านควบคุมโรคติดต่อ ระหว่างประเทศและกักกันโรค กรมควบคุมโรค นายแพทย์ภณสุต หรรษาจารุพันธ์ นายแพทย์ช�ำนาญการ สถาบันเวชศาสตร์ ป้องกันศึกษา กรมควบคุมโรค นายแพทย์โรม บัวทอง ผู้อ�ำนวยการกองด่านควบคุมโรคติดต่อ ระหว่างประเทศ กรมควบคุมโรค แพทย์หญิงปฐมา สุทธา นายแพทย์เชี่ยวชาญ สถาบันบ�ำราศนราดูร กรมควบคุมโรค แพทย์หญิงรณิดา เตชะสุวรรณา นายแพทย์ช�ำนาญการพิเศษ สถาบันป้องกันควบคุมโรคเขตเมือง กรมควบคุมโรค แพทย์หญิงวาสินี ชลิศราพงศ์ นายแพทย์ช�ำนาญการ กองโรคติดต่อทั่วไป กรมควบคุมโรค นายแพทย์สุทธิชัย นักผูก นายแพทย์ช�ำนาญการ กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค แพทย์หญิงตุลยา ดิเรกวุฒิกุล นายแพทย์ช�ำนาญการ ส�ำนักงานป้องกัน ควบคุมโรคที่ 2 จังหวัดพิษณุโลก กรมควบคุมโรค นายแพทย์ภาณุพงศ์ โควสุรัตน์ นายแพทย์ช�ำนาญการ กองโรคติดต่อน�ำโดยแมลง กรมควบคุมโรค 28 IPM PROSPECTUS 2024 - 2027
โอกาสในการศึกษาต่อระดับปริญญาโทในต่างประเทศ แพทย์ประจ�ำบ้านจะต้องเข้ารับการศึกษาต ่อในระดับปริญญาโทในสาขาสาธารณสุขศาสตร์ อายุรศาสตร์เขตร้อน หรือสาขาเวชศาสตร์การเดินทางและท่องเที่ยว โดยหลักสูตรยังเปิดโอกาสให้แพทย์ ประจ�ำบ้านสามารถศึกษาต่อในสาขาที่เกี่ยวข้อง มีก�ำหนดระยะเวลาในการศึกษาไม่น้อยกว่า 10 เดือน ได้ทั้งในและต่างประเทศ ในกรณีที่แพทย์ประจ�ำบ้านต้องการขอรับทุนเพื่อสนับสนุนการศึกษาต่อ สามารถยื่นขอทุนต่อหน่วยงาน นั้นได้โดยสถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษาจะเป็นผู้ประสานงานและสนับสนุนในการด�ำเนินการเพื่อ ขอรับทุน แพทย์หญิงปริณดา วัฒนศรี ศึกษาต่อ ณ University of Oxford, United Kingdom (UK) ได้รับทุนจาก กรมควบคุมโรค แพทย์หญิงวาสินี ชลิศราพงศ์ ศึกษาต่อ ณ KIT Royal Tropical Institute, Netherlands ได้รับทุนจาก กรมควบคุมโรค นายแพทย์กติกา อรรฆศิลป์ ศึกษาต่อ ณ National University of Singapore (NUS), Singapore ได้รับทุนจาก โครงการประเมินเทคโนโลยี และนโยบายด้านสุขภาพ: HITAP นายแพทย์ภณสุต หรรษาจารุพันธ์ ศึกษาต่อ ณ Harvard University, United States of America ได้รับทุนจาก กรมควบคุมโรค 29 Institute of Preventive Medicine สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา กรมควบคุมโรค
บรรยากาศการเรียน 30 IPM PROSPECTUS 2024 - 2027
เส้นทางอาชีพ • แพทย์เวชศาสตร์การเดินทางและท่องเที่ยว ท�ำงานในโรงพยาบาลรัฐ/เอกชน ที่มีคลินิกเวชศาสตร์ การเดินทางและท่องเที่ยว โดยเฉพาะภายในจังหวัดท่องเที่ยวต่าง ๆ • เป็นอาจารย์ในสถาบันการศึกษา • ท�ำงานให้องค์การระหว่างประเทศ เช่น WHO, US -CDC, IOM • ท�ำงาน ณ ช่องทางเข้าออกระหว่างประเทศ เช่น ท่าอากาศยานต่าง ๆ • เป็นที่ปรึกษาให้กับแพทย์สาขาอื่น เมื่อพบปัญหาที่เกี่ยวข้องกับผู้เดินทางท่องเที่ยว 31 Institute of Preventive Medicine สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา กรมควบคุมโรค
ศิษย์เก่า (Alumni) แพทย์ประจำ�บ้านที่สำ�เร็จการศึกษา แขนงเวชศาสตร์การเดินทางและท่องเที่ยว ความประทับใจที่มาเรียนหลักสูตร ดิฉันมีความสนใจด้านเวชศาสตร์การเดินทางและท ่องเที่ยว (Travel medicine) มาตั้งแต่ตอนที่ก�ำลังใช้ทุนอยู่ต่างจังหวัด ดิฉันได้ ศึกษาข้อมูลของสถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา (สวปศ.) พบว่าเป็น หลักสูตรที่พัฒนาภายใต้กรมควบคุมโรค มีโรงพยาบาลบ�ำราศนราดูร ซึ่งขึ้นชื่อด้านโรคติดเชื้อและดูแลโรคติดต่ออุบัติใหม่ เป็นสถานที่ฝึก รวมถึงมีการบูรณาการหลายองค์ความรู้เข้าด้วยกัน เช่น การดูงานที่ ด่านควบคุมโรคติดต่อต่างๆ งานด้านเวชศาสตร์ป้องกันและสาธารณสุข ในกรมฯ งานระบาดวิทยา เวชศาสตร์ใต้น�้ำ เวชศาสตร์การบิน เวชศาสตร์เขตร้อน เป็นต้น ดิฉันได้เล็งเห็นศักยภาพเหล่านี้จึงตัดสินใจ มาเรียนที่สถาบันโดยเป็นแพทย์ประจ�ำบ้านรุ่นแรก ที่ส�ำคัญ สวปศ. มีผู้บริหารที่เข้าใจและเห็นความส�ำคัญของการฝึกอบรมแพทย์อาจารย์ และเจ้าหน้าที่ที่เอาใจใส ่ ทุ ่มเทและตั้งใจถ ่ายทอดความรู้และ ประสบการณ์เมื่อเวลาผ่านไปหลักสูตรและการเรียนการสอนมีการปรับ แก้ไขตามความเหมาะสมและเพื่อให้ผู้เรียนได้ประโยชน์ที่สุด จนท�ำให้ ดิฉันจบเป็นแพทย์เวชศาสตร์การเดินทางและท่องเที่ยวในทุกวันนี้ แพทย์หญิงกมลทิพย์ อัศววรานันต์ รุ่นที่ 1 32 IPM PROSPECTUS 2024 - 2027
ความประทับใจส�าหรับหลักสูตร ต้องบอกเลยว่าเป็นหลักสูตรที่เปิดประสบการณ์ให้กับแพทย์ตัวเล็กๆ คนหนึ่งเป็นอย่างมาก อย่างแรกเลยคือประสบการณ์ในการให้ค�ำแนะน�ำ นักเดินทาง ไม่น่าจะมีประเด็นอะไรมากมาย แต่ขอบอกเลย จริง ๆ แล้ว มีประเด็นที่น่าสนใจพอสมควร ทั้งรายละเอียดเกี่ยวกับตัวนักเดินทาง สถานที่ เดินทาง สถานการณ์ในแต่ละที่ที่จะเดินทางไป สภาพแวดล้อมที่ แตกต่าง มีผลต่อสุขภาพของนักเดินทางอย่างไรบ้าง แล้วยังมีเรื่องประเด็น ของวัคซีนที่จะให้จะให้ตัวไหนบ้างเพราะอะไร เหตุผลประกอบ ให้อย่างไร ให้เมื่อไร ให้แล้วมีผลข้างเคียงอย่างไรบ้าง ฯลฯ รวมถึงกฎหมายที่เกี่ยวข้อง อีกจ�ำนวนหนึ่ง การที่เรียน สปวศ.จะมีการส่งไปวนตาม rotation ต่างๆ ซึ่งเป็นโอกาสให้ได้รู้จักพี่ๆ น้องๆ ทั้งในกรมควบคุมโรคเองและนอก กรมควบคุมโรค ได้แลกเปลี่ยนแบ่งปันประสบการณ์ต่างๆ พอเลื่อนชั้นปี ได้มีโอกาสไปเรียน ป.โท ที่คณะเวชศาสตร์เขตร้อน ที่ท�ำให้เรียนรู้เรื่องราว ของโรคเขตร้อนมากมาย ได้รู้จักอาจารย์พี่ๆ เพื่อนๆ น้องๆ อีกหลายๆ ท่านทั้งคนไทยและชาวต่างชาติ จุดเด่นของการเรียนที่สถาบันเวชศาสตร์ ป้องกันศึกษานี้คือเป็นสถาบันที่ได้ให้โอกาสในการฝึกฝนตัวเองในมิติของ งานเชิงนโยบายซึ่งในส่วนหนึ่งของการอบรมจะได้มีการฝึกฝนในส่วนของ ระบาดวิทยา กองระบาดวิทยา กองโรคติดต่อทั่วไป ด่านควบคุมโรคติดต่อ ระหว่างประเทศ ซึ่งหน่วยงานต่างๆ เหล่านี้เป็นหน่วยงานส่วนกลางที่มี ส่วนในเชิงนโบาย เป็นการฝึกให้เรามองภาพของสุขภาพในมิติของชุมชน เพิ่มเติมจากที่เคยเรียนมาก ่อน ซึ่งถือได้ว ่าเป็นเรื่องที่ท้าทายและ เป็นประโยชน์ต่อคนอีกจ�ำนวนไม่น้อย สถาบันบ�ำราศนราดูรเป็นอีกหนึ่ง สถานที่ส�ำคัญที่มีบทบาทในการดูแลผู้ป่วยโรคอุบัติใหม่เช่น MERS, Ebola, SARS นับเป็นอีกหนึ่งประสบการณ์ที่ส�ำคัญ และที่ขาดไม่ได้ สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษาตัวสถาบันเองประกอบไปด้วยทีมงาน คุณภาพที่มีความตั้งใจเต็มเปี่ยม และเป็นผู้อยู่เบื้องหลังการจัดฝึกอบรม นี้แม้ว่าจะเป็นหน่วยงานที่เพิ่งตั้งมาไม่นานนักแต่ก็เป็นหน่วยงานที่น่ารัก และมีสีสัน ขอบคุณทุกคนทุกสิ่งตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา ขอบคุณส�ำหรับ ประสบการณ์ความรู้และความรู้สึกดีๆ \,^^,/ แพทย์หญิงฃสิริรักษ์ ธนะสกุลประเสริฐ รุ่นที่ 1 33 Institute of Preventive Medicine สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา กรมควบคุมโรค
ความประทับใจที่มาเรียนหลักสูตร มีความประทับใจเนื่องจาก หลักสูตรนี้เป็นหลักสูตรที่สนุก มีความ ทันสมัยและหลากหลาย ต้องใช้การบูรณาการในทุกสาขาวิชาที่ได้เรียน ทั้งหมดมาแก้ไขปัญหา และได้เรียนรู้จากการท�ำงานในบริบทจริง โดยขณะที่เรียนจะมีโอกาสได้ท�ำงานร ่วมกับผู้ที่เป็นมืออาชีพจาก หลากหลายสาขา ทั้งในกระทรวงสาธารณสุขเองและองค์กรอื่นๆ ทั้งในและต่างประเทศ การเรียนหลักสูตรนี้ท�ำให้เกิดความรู้ความเข้าใจ มีความมั่นใจ ในการประเมินความเสี่ยงให้ค�ำปรึกษา ดูแลรักษาผู้เดินทาง และมีการ กระตุ้นให้เกิดความคิดสร้างสรรค์ในการออกแบบ หาวิธีการป้องกันโรค และภัยสุขภาพในผู้เดินทาง และลดการแพร่ระบาดของโรคจากประเทศ ต้นทางสู่ประเทศปลายทาง ความประทับใจที่มาเรียนหลักสูตร เวชศาสตร์การเดินทางและท่องเที่ยวเป็นหลักสูตรใหม่แขนงหนึ่ง ของเวชศาสตร์ป้องกันที่มีมาไม่นาน แต่ลักษณะของเนื้องานนับว่า มีความท้าทาย สอดคล้องกับสถานการณ์โลกและโรคภัยในปัจจุบันมาก การเรียนแบบ Training on job มีความยืดหยุ ่นสูงท�ำให้เรียนได้ อย่างหลากหลายตรงกับความสนใจ แต่เกณฑ์มาตรฐานที่ต้องผ่าน requirement หลายอย ่างถือว ่าสูง นับเป็นจุดแข็งของหลักสูตร ในระหว่างเรียนมีโอกาสได้ไปฝึกปฏิบัติและศึกษาระยะสั้นหลายที่ท�ำให้ ทั้งรู้กว้างและรู้ลึก ได้น�ำความรู้มาใช้กับการท�ำงานใหญ่ๆ หลายอย่าง ในระหว่างเรียน ท�ำให้ได้ประสบการณ์ที่เกิดจากการได้ปฏิบัติจริง น�ำมาเป็นข้อเรียนรู้แก้ไขและพัฒนาซึ่งได้ประโยชน์ในการท�ำงานต่อไป ในอนาคต แพทย์หญิงปริณดา วัฒนศรี นายแพทย์สุทธิชัย นักผูก รุ่นที่ 2 รุ่นที่ 3 34 IPM PROSPECTUS 2024 - 2027
แขนงเวชศาสตร์การจราจร Residency Training in Preventive Medicine (Traffic Medicine)
เวชศาสตร์การจราจร เป็นเวชศาสตร์ป้องกันแขนงใหม่ที่เกิดจากการ บูรณาการความรูปทางด้านสาธารณสุข และวิศวกรรมความปลอดภัย เข้าด้วยกัน โดยมุ่งเน้นการป้องกันภัยจากอุบัติเหตุด้านการคมนาคม ทั้งทางบก ทางเรือ และทางอากาศ ลดความรุนแรงจากการบาดเจ็บ ทุพพลภาพ รวมถึงการเสียชีวิต จากอุบัติเหตุทางการจราจร ทั้งทางตรงและทางอ้อม จากสถิติอุบัติเหตุทางจราจรในปัจจุบัน พบว่าประเทศไทยมีผู้เสีย ชีวิตจาก อุบัติเหตุจราจรในอัตราที่สูงเป็นล�ำดับต้นๆ ของโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่งอุบัติเหตุ ทางถนนในช่วงเทศกาลส�ำคัญของประเทศหรือช่วงที่มีวันหยุดยาวมีผู้เสียชีวิต หลายร้อยรายในระยะเวลาเพียงแค่ประมาณ 1 สัปดาห์และแม้การดูแลรักษา จะคุณภาพที่ดีมากขึ้น เพียงใดก็ไม่สามารถลดอัตราการเสียชีวิตจากอุบัติเหตุ ลงได้หาก อาการบาดเจ็บที่เกิดขึ้นนั้นมีความรุนแรง ดังนั้นการลดความสูญเสีย ความพิการและการเสียชีวิต ต้อง มุ่งเน้นใน เรื่องการป้องกันเป็นหลัก แพทย์เวชศาสตร์การจราจร จะต้องมีความรู้ทั้งทาง ด้านระบบสาธารณสุขและในส่วนของ วิศวกรรมความปลอดภัยทางถนนและ ยานยนต์เพื่อให้สามารถ ออกแบบกระบวนการลดความสูญเสียที่เกิดจากการ จราจรได้อย่างครบถ้วน สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา เป็นสถาบันฝึกอบรมแพทย์ด้านเวชศาสตร์ การจราจรแห่งแรกในประเทศไทย และแห ่งแรกในทวีปเอเชีย ที่จัดอบรม แพทย์ประจ�ำบ้าน เพื่อเป็นแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้าน เวชศาสตร์การจราจร แพทย์ประจ�ำบ้านจะได้รับการฝึกฝนทักษะ และพัฒนาความรู้เพื่อให้จบเป็น แพทย์ผู้มีความเชี่ยวชาญด้านเวชศาสตร์การจราจรที่มาเป็นผู้น�ำในการต่อสู้กับ ปัญหาอุบัติเหตุและภัยสุขภาพ ที่เกิดจากการจราจรในประเทศไทย และในโลก รวมทั้งเป็นแกนหลักในการพัฒนานโยบายและงานวิชาการด้านเวชศาสตร์ การจราจรของประเทศไทยให้เป็นที่ยอมรับในระดับสากล WHY CHOOSE TRAFFIC MEDICINE : TF 36 IPM PROSPECTUS 2024 - 2027
วิสัยทัศน์หลักสูตร “ผลิตแพทย์ให้มีความเชี่ยวชาญ ด้านการป้องกันภัยจากอุบัติเหตุด้านการคมนาคมภายใต้องค์ความรู้ ที่ครอบคลุม เพื่อลดการสูญเสียจากการจราจร ในปัจจุบันและอนาคตที่จะเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง” พันธกิจหลักสูตร 1. ความสามารถพัฒนานโยบาย พัฒนาวิชาการ ศึกษา วิจัย สร้างองค์ความรู้ด้านเวชศาสตร์ การจราจร ได้อย่างมีประสิทธิภาพ 2. สามารถประเมินความเสี่ยง ให้ค�ำปรึกษา ให้ความรู้เกี่ยวกับการป้องกันและดูแลรักษาผู้โดยสาร ในระบบจราจร ได้อย่างถูกต้องเหมาะสม 3. สามารถเฝ้าระวัง ป้องกัน สอบสวนโรคและภัยสุขภาพ รวมทั้งแก้ไขปัญหาโรคและภัยสุขภาพต่างๆ ที่เกิดจากการจราจร ได้อย่างถูกต้องเหมาะสมและมีประสิทธิภาพ 4. เรียนรู้และพัฒนาตนเองได้อย่างต่อเนื่อง 5. มีความเป็นมืออาชีพ สามารถสื่อสาร ปฏิสัมพันธ์และปฏิบัติงานแบบสหวิชาชีพได้ 6. มีความรู้ความเข้าใจในระบบสุขภาพของประเทศ ภูมิภาค และนานาชาติ 7. มีความรับผิดชอบ คุณธรรม จริยธรรม ทัศนคติและเจตคติที่ดีต่อผู้ป่วย ผู้ร่วมงานและองค์กร 37 Institute of Preventive Medicine สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา กรมควบคุมโรค
ชื่อวุฒิบัตร (ภาษาไทย) วุฒิบัตรเพื่อแสดงความรู้ความช�ำนาญในการประกอบวิชาชีพเวชกรรม สาขาเวชศาสตร์ป้องกัน แขนงเวชศาสตร์การจราจร (ภาษาอังกฤษ) Diploma of the Thai Board of Preventive Medicine (Traffic Medicine) ชื่อย่อ (ภาษาไทย) วว. เวชศาสตร์ป้องกัน แขนงเวชศาสตร์การจราจร (ภาษาอังกฤษ) Dip. Preventive Medicine (Traffic Medicine) ระยะเวลาการศึกษา 3 ปีไม่เกิน 4 ปี การรับเข้าศึกษา รับจำนวน 4 คนต่อปี ระบบการจัดการศึกษา โดยแพทย์ประจ�ำบ้านฝึกอบรมที่สถาบันหลัก และฝึกอมรบที่สถาบันสมทบ โรงพยาบาลวชิระภูเก็ต และโรงพยาบาลขอนแก่น เป็นระยะเวลา 2 ปีและศึกษาต่อหลักสูตรปริญญาโทสาขาสาธารณสุข วิศวกรรม การประเมินและความปลอดภัยยานยนต์ หรือในสาขาที่เกี่ยวข้องหรือเทียบเท่า ระยะเวลาในการศึกษา ไม่น้อยกว่า 10 เดือน The First Traffic Medicine Residency Program in Asia นอกจากความรู้และทักษะเฉพาะแขนงแล้ว แพทย์ด้านเวชศาสตร์การจราจร ต้องมีความรู้ความสามารถ ด้านอื่นๆ ที่ส�ำคัญ ได้แก่ความสามารถในการเรียนรู้เพื่อให้มีการพัฒนาวิชาชีพอย่างต่อเนื่อง ความสามารถ ด้านการวิจัยเพื่อสร้างองค์ความรู้ความเป็นมืออาชีพ การสื่อสารและปฏิสัมพันธ์ การท�ำงานเป็นทีม การปฏิบัติงาน แบบสหวิชาชีพ มีความรู้ความเข้าใจในระบบสุขภาพของประเทศ การบริหารจัดการ กระบวนการคุณภาพและ ความปลอดภัย ตลอดจนความรับผิดชอบ จริยธรรม ทัศนคติและเจตคติที่ดี ต่อผู้ป่วย ผู้ร่วมงานและองค์กร รวมทั้งมีความเอื้ออาทรและใส่ใจในความปลอดภัยโดยยึดถือผู้ป่วยเป็น ศูนย์กลาง 38 IPM PROSPECTUS 2024 - 2027
โครงสร้างหลักสูตร (Course Structures) เนื้อหาเฉพาะแขนง • Epidemiology of Traffic-related Injury and Death • Traffic Injury Information system • Global Road Traffic Injury: Trend, Strategy, Targets Traffic Engineering and Road Safety Audit and Traffic Accident Investigation and Indicators • Economic Loss from Road Traffic injury • Traffic Behaviors Modification • Traffic Law and Regulations and other Related • Trauma and Emergency Care System • Legislation • Safe System Approach to Road safety Post crash management • Area for research on Road Traffic Injury • Traffic Governance and Management • Traffic injury Prevention 39 Institute of Preventive Medicine สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา กรมควบคุมโรค
ตารางการฝึกอบรม รายวิชา แพทย์ประจำบ้าน ชั้นปีที่ 1 (สัปดาห์) ชั้นปีที่ 2 (สัปดาห์) ชั้นปีที่ 3 (สัปดาห์) พื้นฐานและหลักการของเวชศาสตร์ป้องกันทั่วไป 4 (Fundamental and Principle of Preventive Medicine) พื้นฐานและหลักการของเวชศาสตร์การจราจร 2 (Fundamental and Principle of Traffic Medicine) การให้ค�ำปรึกษาระบบจราจรในมุมมองสาธารณสุข 3 (Consultation of Traffic Systems in The Public Health Perspective) การควบคุม ป้องกัน และรักษาการบาดเจ็บจากการจราจร 4 (Controlling, Preventing and Treating Traffic Injuries) ระบบคมนาคม ปัญหาทางการแพทย์และสาธารณสุขที่ส�ำคัญ 4 15 ในเวชศาสตร์การจราจร (Transportation Systems, Important Medical and Public Health Problems in Traffic Medicine) การเฝ้าระวัง ตรวจรักษา และติดตามผู้บาดเจ็บจาก 4 2 ระบบจราจร (Surveillance, Treatment and Tracking of Injured People from Traffic System) วิทยาการระบาด การเฝ้าระวัง สอบสวนโรคที่เกี่ยวกับ 4 4 การจราจร (Epidemiology, Surveillance, Investigation of Diseases Related to Traffic) ระเบียบวิธีวิจัย (Research methodology) 2 1 เวชศาสตร์การบินที่เกี่ยวข้องกับเวชศาสตร์การจราจร 3 (Aviation Medicine Related to Traffic Medicine) วิชาเลือก (Elective) 14 40 IPM PROSPECTUS 2024 - 2027
ตารางการฝึกอบรม (ต่อ) รายวิชา แพทย์ประจำบ้าน ชั้นปีที่ 1 (สัปดาห์) ชั้นปีที่ 2 (สัปดาห์) ชั้นปีที่ 3 (สัปดาห์) เวชศาสตร์การจราจรระดับสูง (Advance Traffic Medicine) 10 การฝึกอบรมเวชศาสตร์การจราจรภาคปฏิบัติ (ศัลยกรรมทั่วไป ศัลยกรรมกระดูก และเวชกรรมที่เกี่ยวข้อง) (Operative Traffic Medicine Training (General Surgery, Orthopedics and Related Medical Supplies)) 16 ทักษะ/เจตคติของวิชาชีพและความรู้ด้านบูรณาการ (Professional Skills / Attitudes and Knowledge in Integration) 2 2 ปริญญาโทสาขาที่เกี่ยวข้อง เช่น สาธารณสุข วิศวกรรมการประเมินและความปลอดภัยยานยนต์ (Master’s Degree in Related Fields such as Public Health, Engineering, Assessment and Automotive Safety.) 48* รวมระยะเวลา 48 48 48 * หมายเหตุ 1. หลักสูตรปริญญาโทสามารถศึกษาในภาคปกติภาคพิเศษ และ/หรือปรับเปลี่ยนชั้นปีที่ ศึกษาได้ตามหลักการของสถาบันฝึกอบรม 2. หากแพทย์ประจ�ำบ้านส�ำเร็จการศึกษาปริญญาโทมาแล้วในสาขาที่เกี่ยวข้องหรือ เทียบเท่า ให้สามารถเทียบวุฒิการศึกษาได้ทั้งนี้ต้องอยู่ในดุลยพินิจของคณะกรรมการ คัดเลือกแพทย์ประจ�ำบ้าน 41 Institute of Preventive Medicine สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา กรมควบคุมโรค
คณาจารย์แขนงเวชศาสตร์การจราจร 1. นายแพทย์อ�านวย กาจีนะ - หนังสืออนุมัติฯ สาขาเวชศาสตร์ป้องกัน แขนงเวชศาสตร์การจราจร - ต�ำแหน่งปัจจุบัน ประธานมูลนิธิเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา/นายกสมาคมเวชศาสตร์การจราจร หัวข้อที่สอน - Public health administration and intervention - Medical Fitness to Drive Assessments 2. นายแพทย์ไผท สิงห์ค�า - หนังสืออนุมัติฯ สาขาเวชศาสตร์ป้องกัน แขนงเวชศาสตร์การจราจร - ต�ำแหน่งปัจจุบัน ผู้อ�ำนวยการกองนวัฒกรรมและวิจัย หัวข้อที่สอน - Traffic Injury Information System - Traffic Injury Information system/สถานการณ์และระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บและเสียชีวิต จากการจราจร 3. แพทย์หญิงชไมพันธุ์ สันติกาญจน์ - หนังสืออนุมัติฯ สาขาเวชศาสตร์ป้องกัน แขนงเวชศาสตร์การจราจร - ต�ำแหน่งปัจจุบัน ที่ปรึกษาพิเศษองค์การอนามัยโลก ภาคพื้นเอเชียอาคเนย์ หัวข้อที่สอน - Epidemiology of Traffic-related Injury and Death 4. นายแพทย์ทัปปณ สัมปทณรักษ์ - หนังสืออนุมัติฯ สาขาเวชศาสตร์ป้องกัน แขนงเวชศาสตร์การจราจร - ต�ำแหน่งปัจจุบัน รองผู้อ�ำนวยการกลุ่มภารกิจด้านผลิตบุคลากรทางการแพทย์ โรงพยาบาลวชิระภูเก็ต หัวข้อที่สอน - ภาวะสุขภาพจิต และการใช้สารเสพติดที่เกี่ยวข้องกับ Traffic Medicine 42 IPM PROSPECTUS 2024 - 2027
การศึกษาต่อในระดับปริญญาโท ทั้งในและต่างประเทศ ศึกษาต่อในระดับปริญญาโท คณะวิศวกรรมศาสตร์หลักสูตรวิศวกรรมการประเมินและความปลอดภัย ยานยนต์ เพื่อให้แพทย์ประจ�ำบ้านมีความรู้เรื่องหลักการวิจัยและเครื่องมือในการออกแบบทางวิศวกรรม หลักพื้นฐานทางยานยนต์และการประเมินคุณภาพยานยนต์ การย้อนรอยอุบัติเหตุและการจ�ำลองผู้ใช้รถ ใช้ถนน รวมทั้งมาตรฐานยานยนต์และกฎระเบียบข้อบังคับ เพื่อประยุกต์องค์ความรู้ไปใช้ประโยชน์ในการ สอบสวนโรคและภัยสุขภาพที่เกิดอุบัติเหตุในระบบจราจรอย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด โดยสามารถศึกษาต่อ ได้ที่มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ หลักสูตรวิศวกรรมการประเมินและความปลอดภัย ยานยนต์เนื่องจากเป็นสถาบันการศึกษาที่ท�ำ MOU หรือมหาวิทยาลัยที่จัดการเรียนการสอนในหลักสูตร/ สาขาที่เกี่ยวข้อง Field Trips ศึกษาดูงานในต่างประเทศ ซึ่งในที่ผ่านมาสถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษาได้ส่งแพทย์ประจ�ำบ้านเข้ารับการศึกษาดูงานที่ • ศูนย์ป้องกันควบคุมอุบัติเหตุณ เมืองมาร์กเซย ประเทศฝรั่งเศส • LMA (Laboratory of Accident Mechanism Analysis), Gustave Eiffel University, French 5. นายแพทย์วิทยา ชาติบัญชาชัย - หนังสืออนุมัติฯ สาขาเวชศาสตร์ป้องกัน แขนงเวชศาสตร์การจราจร - ต�ำแหน่งปัจจุบัน ผู้อ�ำนวยการองค์การความร่วมมือระหว่าง WHO และโรงพยาบาลขอนแก่นใน ด้านการป้องกันอุบัติเหตุ หัวข้อที่สอน - Medical statistics - Policy Analysis and Development - Translating Research Knowledge into Practice 6. นายแพทย์ศุภมิตร ชุณห์สุทธิวัฒน์ - หนังสืออนุมัติฯ สาขาเวชศาสตร์ป้องกัน แขนงเวชศาสตร์การจราจร - ต�ำแหน่งปัจจุบัน ที่ปรึกษากรมควบคุมโรค 43 Institute of Preventive Medicine สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา กรมควบคุมโรค
ศิษย์เก่า (Alumni) แพทย์ประจำ�บ้านที่สำ�เร็จการศึกษา แขนงเวชศาสตร์การจราจร ความประทับใจที่มาเรียนหลักสูตร รู้สึกเป็นเกียรติที่ได้เป็นส่วนหนึ่งในการเริ่มต้นหลักสูตรและงาน ด้านเวชศาสตร์จราจร ซึ่งเป็นสาขาเวชศาสตร์ป้องกันในสาขาเปิดใหม่ ที่เกิดขึ้นในประเทศไทย ได้รับโจทย์ที่ท้าทายในการท�ำงาน ไม่ว่าจะ เป็นการจัดตั้งศูนย์ตรวจสมรรถภาพการขับขี่ (Medical Fitness to Drive) งานสอบสวนอุบัติเหตุเพื่อการป้องกันอุบัติเหตุทางท้องถนน และอุบัติเหตุด้านการจราจรอื่นๆ ในอนาคต ตลอดจนการดูแลผู้ป่วย อย่างรวดเร็ว ณ จุดเกิดเหตุ ก่อนถึงโรงพยาบาล ซึ่งการเริ่มต้นงาน เหล่านี้ต้องอาศัยความรู้ความเข้าใจที่ไม่อาจแสวงหาได้อย่างครอบคลุม หากไม่ได้มาเรียนเวชศาสตร์จราจร ณ สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา กรมควบคุมโรค แพทย์หญิงพณัญญา เชื้อด�ารง รุ่นที่ 1 ความประทับใจที่มาเรียนหลักสูตร เวชศาสตร์การจราจร เป็นเวชศาสตร์ป้องกันแขนงหนึ่งที่มุ่งเน้น ดูแลประชากรทั่วไปทุกวัยทั้งชาวไทย และชาวต่างประเทศ ในประเด็น ที่เกี่ยวข้องกับการเดินทางโดยเฉพาะทางจราจร และระบบขนส่งอื่นๆ ในประเทศไทย การเดินทางแต่ละครั้งอาจจะมีความเสี่ยงต่ออุบัติเหตุ ดิฉันมีความสนใจและประทับใจ ที่ได้เข้ามาเป็นส ่วนหนึ่งของงาน ด้านเวชศาสตร์การจราจร และหลักสูตรฝึกอบรมแพทย์ประจ�ำบ้าน สาขาเวชศาสตร์ป้องกัน แขนงเวชศาสตร์การจราจร ได้เข้ามาศึกษา จนส�ำเร็จการศึกษาได้รับวุฒิบัตรเพื่อแสดงความรู้ความช�ำนาญในการ ประกอบวิชาชีพเวชกรรมสาขาเวชศาสตร์ป้องกัน แขนงเวชศาสตร์ การจราจร ตลอดจนสามารถน�ำความรู้และประสบการณ์ที่ดิฉันได้รับ จากการฝึกอบรมทั้งในส่วนของกรมควบคุมโรคและหน่วยงานภายนอก ที่มีส ่วนเกี่ยวข้องกับงานด้านเวชศาสตร์การจราจร มาปรับใช้กับ หน้างานปัจจุบันของดิฉันได้อย่างดีต้องขอขอบคุณสถาบันเวชศาสตร์ ป้องกันศึกษา และหน่วยงานอื่นๆ ที่ดิฉันได้ไปฝึกปฏิบัติที่เสียสละเวลา ให้ความรู้และประสบการณ์กับดิฉันเป็นอย่างยิ่ง แพทย์หญิงอัญมณี สุขสิงห์ รุ่นที่ 1 44 IPM PROSPECTUS 2024 - 2027
ความประทับใจที่มาเรียนหลักสูตร ผมมีความสนใจที่จะท�ำงานป้องกันอุบัติเหตุจราจรตั้งแต ่เป็น นักศึกษาแพทย์แต่เนื่องจากขณะนั้นการท�ำงานป้องกันอุบัติเหตุจราจร โดยแพทย์มักเป็นอาจารย์แพทย์ระดับบริหารที่จบเฉพาะทางด้านอื่นมา แล้วจึงสามารถท�ำงานนี้ได้โดยตรง พอดีช่วงผมใช้ทุนที่ต่างจังหวัดได้มี การเปิดรับสมัครแพทย์ประจ�ำบ้านเวชศาสตร์ป้องกัน แขนงเวชศาสตร์ จราจรเป็นปีแรก ที่สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา ซึ่งเป็นด้านที่ผม สนใจอยู่แล้ว และพอได้ศึกษาข้อมูลหลักสูตร ซึ่งประกอบด้วย ความรู้ ทางด้านระบาดวิทยา การออกนโยบายป้องกันอุบัติเหตุจราจร มาตรฐานความปลอดภัย และการสร้างถนน รวมทั้งยังได้เรียนหลักสูตร ปริญญาโท วิศวกรรมความปลอดภัยยานยนต์ ที่มหาวิทยาลัย พระจอมเกล้าพระนครเหนืออีกด้วย ผมจึงสมัครเรียนในปีแรกทันทีและ ในการเรียนการสอน ได้มีการไปศึกษาดูงานหน่วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง กับความปลอดภัยทางถนนทั้งในและนอกพื้นที่ เช่น กรมการขนส่ง ทางบก แขวงการทางต่างๆ ศูนย์วิจัยเพื่อความปลอดภัยทางถนน สถาบันนิติวิทยาศาสตร์สถานีต�ำรวจในพื้นที่ต่างๆ เป็นต้น บรรยากาศ การเรียนมีความสนุกมาก อาจารย์ใจดีเอาใจใส่ ยินดีรับฟังข้อคิดเห็น ของแพทย์ประจ�ำบ้านเพื่อน�ำไปปรับปรุงหลักสูตรให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น นายแพทย์ธนชาติ หิรัญสมทรัพย์ รุ่นที่ 1 45 Institute of Preventive Medicine สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา กรมควบคุมโรค
เส้นทางอาชีพ • ผู้สอบสวนอุบัติเหตุ • ท�ำงานในบริษัทเอกชน • ท�ำงานในบริษัทประกันภัย • ผู้ประเมินสมรรถนะของผู้ขับขี่ • นักบริหารเชิงระบบ • ท�ำงานที่ภาพเขตสุขภาพ ปฏิบัติติหน้าที่วิเคราะห์ปัญหา Traffic Safety และก�ำหนดนโยบาย ด้าน Traffic ในภาพเขต และภาพรวมของประเทศ บรรยายกาศการเรียนการสอน 46 IPM PROSPECTUS 2024 - 2027
แขนงอาชีวเวชศาสตร์ Residency Training in Preventive Medicine (Occupational Medicine)
WHY CHOOSE OCCUPATIONAL MEDICINE : OccMed อาชีวเวชศาสตร์ เป็นเวชศาสตร์ป้องกันแขนงหนึ่งที่มุ่งเน้นดูแลสุขภาพ และความปลอดภัยของประชากรวัยท�ำงาน โดยการเฝ้าระวังดูแลภาวะสุขภาพ ผู้ที่สัมผัสกับความเสี่ยงที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพชนิดต่างๆ ตลอดระยะเวลา ท�ำงาน ต้องอาศัยความรู้ทางการแพทย์อาชีวเวชศาสตร์เพื่อส่งเสริม ป้องกัน และฟื้นฟูสุขภาพของประชากรกลุ่มนี้ให้ปราศจากการเจ็บป่วยและการประสบ อันตรายจากการท�ำงาน มีสุขภาพกายและสุขภาพใจที่แข็งแรง เป็นก�ำลัง ส�ำคัญในการขับเคลื่อนระบบเศรษฐกิจของประเทศ กรมควบคุมโรค ในฐานะหน่วยงานที่มีภาระกิจหลักในด้านการเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุมโรคและภัยสุขภาพของประชาชน ให้ความส�ำคัญของการสร้าง และพัฒนาบุคลากรด้านอาชีวเวชศาสตร์เพื่อเป็นแกนหลักในการพัฒนา นโยบาย พัฒนาวิชาการ และน�ำสู่การปฏิบัติในด้านการป้องกัน การเฝ้าระวัง และการควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม โดยใช้ ระบบการแจ้งข้อมูลที่จ�ำเป็นเกี่ยวกับการเฝ้าระวัง การป้องกัน และการควบคุม โรคจากการประกอบอาชีพแก่ลูกจ้าง หรือโรคจากสิ่งแวดล้อมแก่ประชาชน ที่ได้รับหรืออาจได้รับมลพิษ และสอดรับเจตนารมณ์ของพระราชบัญญัติ ควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ.2562 ร่วมกับโรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวีณ ศรีราชา ที่มีศูนย์เวชศาสตร์ อุตสาหกรรม ในการพัฒนาส ่งเสริมศักยภาพให้บริการส ่งเสริมสุขภาพ และการป้องกันโรคจากการท�ำงานด้วยคุณภาพ เป็นศูนย์ฝึกอบรมบุคลากร ด้านอาชีวเวชศาสตร์และเวชศาสตร์ป้องกัน ให้บริการแก่ สถานพยาบาล สถานประกอบกิจการและหน่วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับงานอาชีวเวชศาสตร์ ในพื้นที่ภาคตะวันออกรวมถึงภูมิภาคอื่นๆ ของประเทศ สามารถท�ำงาน แบบสหวิชาชีพในการบริหารจัดการความปลอดภัยและอาชีวอนามัย ทั้งในสถานพยาบาลและสถานประกอบกิจการโดยไม ่แบ ่งแยกชนชั้น และเชื้อชาติ 48 IPM PROSPECTUS 2024 - 2027