หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-book)
เรื่อง ประวัติพระพุทธเจ้า
(ประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพาน)
สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-book) 3.แบบฝึ กหัด
เรื่อง ประวัติพระพุทธเจ้า
(ประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพาน)
1. แบบทดสอบก่อนเรียน
2. ความรู้ เรื่อง ประวัติพระพุทธเจ้า 4. แบบทดสอบหลังเรียน
5. แบบสอบถามความพึงพอใจ
สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
จัดทำโดย
นางสาวยลดา พระบุตร
สาขาสังคมศึกษา คณะครุศาสตร์
คำนำ
หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-book) เล่มนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาสังคมศึกษา ศาสนา
และวัฒนธรรม เรื่อง ประวัติพระพุทธเจ้า สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียน
ศรีสะเกษวิทยาลัย 2 ห้วยคล้า (พรหมดิเรกอนุสรณ์) จัดทำขึ้นเพื่อให้นักเรียนได้มีความรู้
ความเข้าใจเกี่ยวกับประวัติพระพุทธเจ้า และเพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของ
นักเรียน ก่อนเรียนระหว่างเรียนและหลังเรียน โดยใช้หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-book)
ผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่าหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-book) เล่มนี้จะเป็นประโยชน์ต่อ
การเรียนไม่มากก็น้อย หากมีข้อผิดพลาดประการใดต้องขออภัยมา ณ โอกาสนี้ด้วย
ผู้จัดทำ
สารบัญ หน้า
เรื่อง
ก
คำนำ ข
สารบัญ 1
ตอนพระพุทธเจ้าประสูติ 5
ตอนพระพุทธเจ้าออกผนวช 7
ตอนพระพุทธเจ้าบำเพ็ญทุกรกิริยา 9
ตอนพระพุทธเจ้าตรัสรู้ 10
ตอนพระพุทธเจ้าปรินิพพาน
ตอนพระพุทธเจ้าประสูติ 1
พระพุทธเจ้าทรงมีพระนามเดิมว่า "สิทธัตถะ" หมายถึง ผู้ที่สำเร็จความมุ่งหมายแล้ว
หรือผู้ปรารถนาสิ่งใด ย่อมได้สิ่งนั้น ทรงเป็นพระราชโอรสของพระเจ้าสุทโธทนะ กษัตริย์
ผู้ครองกรุงกบิลพัสดุ์ แคว้นสักกะ และ "พระนางสิริมหามายา" พระราชธิดาของกษัตริย์
ราชสกุลโกลิยวงศ์แห่งกรุงเทวทหะ แคว้นโกลิยะ
ในคืนที่พระพุทธเจ้าเสด็จปฏิสนธิในครรภ์พระนางสิริมหามายา พระนางทรงพระสุบิน
นิมิตว่า มีช้างเผือกมีงาสามคู่ได้เข้ามาสู่พระครรภ์ ณ ที่บรรทม ก่อนที่พระนางจะมีพระ
ประสูติกาล ที่ใต้ต้นสาละ ณ สวนลุมพินีวัน เมื่อวันศุกร์ ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 ปีจอ 80 ปี
ก่อนพุทธศักราช (ปัจจุบันสวนลุมพินีวันอยู่ในประเทศเนปาล)
2
ทันทีที่ประสูติ เจ้าชายสิทธัตถะทรงดำเนินด้วยพระบาท 7 ก้าว และมีดอกบัวผุดขึ้น
มารองรับพระบาท พร้อมเปล่งพระวาจาว่า "เราเป็นเลิศที่สุดในโลก ประเสริฐที่สุดใน
โลก การเกิดครั้งนี้เป็นครั้งสุดท้ายของเรา"
เจ้าชายสิทธัตถะประสูติได้ 7 วัน พระมารดาก็เสด็จสวรรคาลัย (ตาย) เจ้าชายสิทธัตถะ
จึงอยู่ในความดูแลของพระนางประชาบดีโคตมี เป็ นพระกนิษฐาของ พระนางสิริมหา
มายา (เป็ นน้ องของแม่หรือ เรียกว่า น้ า)
3
พราหมณ์ ทั้ง 8 ได้ทำนายว่า เจ้าชายสิทธัตถะ มีลักษณะเป็นมหาบุรุษ คือ หากดำรงตน
ในฆราวาส จะได้เป็นจักพรรดิ์ ถ้าออกบวช จะได้เป็นศาสดาเอกของโลก โกณฑัญญะ
พราหณ์ผู้อายุน้ อยที่สุด ยืนยันว่า เจ้าชายสิทธัตถะจะต้องออกบวชและ จะตรัสรู้ได้เป็น
พระพุทธเจ้าแน่นอน
เจ้าชายสิทธัตถะ ทรงเรียนจบ 18 ศาสตร์ ในสำนักครูวิศวามิตร
4
พระบิดาไม่ต้องการให้เจ้าชายสิทธัตถะเป็นศาสดาเอกของโลก จึงพยายามหาความสุข
มาให้ โดยสร้างปราสาท 3 ฤดู ให้อยู่ประทับเพื่อเตรียมราชาภิเษก (แต่งงาน)
เมื่อพระชนมายุ 16 พรรษา (16 ปี) ทรงอภิเษกสมรสกับพระนางพิมพา หรือ ยโสธรา
พระธิดาของเจ้ากรุงเทวทหะ ซึ่งเป็นพระญาติฝ่ายพระมารดา
ตอนพระพุทธเจ้าออกผนวช 5
เจ้าชายสิทธัตถะอายุ 29 พรรษา พระนางพิมพาได้ประสูติพระราชโอรส มีพระนาม ว่า
“ราหุล” หมายถึง “บ่วง” วันหนึ่งพระพุทธเจ้าทรงเบื่อความจำเจในปราสาท และเห็น
คนแก่เจ็บ คนป่วย คนตาย และนักบวช โดย เทวทูต (เทวดา) ได้แปลงกายมา
เจ้าชายสิทธัตถะ คิดได้ว่า เป็นธรรมดาของโลก เห็นความสุขทางโลกเป็นภาพมายา
เท่านั้น และวิถีทางจะพ้นจากความทุกข์ คือ ต้องครองเรือนเป็นสมณะ (ออกบวช)
6
เจ้าชายสิทธัตถะ อายุ 29 พรรษา (29 ปี) จึงได้เสด็จออกบรรพชา (บวช) ไป
พร้อมกับนายฉันทะ สารภี กับม้าพระที่นั่งชื่อ กัณฑกะ ไปยังแม่น้ำอโนมานที
นั่งบนกองทราย ทรงตัดพระเมาลี (ตัดผม) ด้วยพระขรรค์
และเปลี่ยนชุดกาสาวพัตร์ (ผ้าย้อมด้วยรสฝาดแห่ง ต้นไม้) และให้นายฉันทะ นำเครื่อง
ทรงกลับพระนคร พระองค์จะเสด็จลำพัง ไปยังแคว้นมคธ
ตอนพระพุทธเจ้าบำเพ็ญทุกรกิริยา 7
หลังผนวช (บวชพระ) แล้ว พระองค์มุ่งไปที่แม่น้ำคยา แคว้นมคธ แสวงหา
ทางพ้นทุกข์ โดยการศึกษาค้นคว้า ทดลอง ที่สำนักอาฬารดาบส กาลามโครต
และอุทกดาบส รามบุตร เรียนจบ 2 สำนัก ทรงเห็นว่าไม่ใช่ทางพ้นทุกข์
เสด็จต่อไปที่แม่น้ำเนรัญชรา ตำบลอุรุเวลาเสนานิคม ทรงบำเพ็ญทุกรกิริยา
ด้วยการ ขบฟัน กลั้นหายใจ และอดอาหาร จนร่างกายซูบผอม ทดลอง 6 ปี
ทรงเห็นว่าไม่ใช่ทาง พ้นทุกข์
8
ท้าวสักกเทวราชได้เสด็จลงมา ก็จลงมาดีดพิณถวาย 3 วาระ คือ ดีตพิณวาระที่ 1 จึงไว้ตึง
เกินไป เมื่อดีดสายก็จะขาด ดีตพิณวาระที่ 2 ซึ่งไว้ให้หย่อน เสียงจะยืดยาว ไม่ไพเราะ ดีต
พิณวาระที่ 3 จึงสายพอดี จึงมีเสียงกังวานไพเราะ ดังนี้จึงทรงพิจารณาเห็นว่า ทางสาย
กลาง คือไม่ตึงเกินไป ไม่หย่อนเกินไป นั้นคือ ทางที่จะนำสู่ทางพ้นทุกข์
หลังเลิกทุกรกิริยา พระปัญจวัคคีย์ ทั้ง 5 ได้แก่ โกณฑัญญะ วัปปะ ภัททิยา
มหานา มะ และอัสสซิ เกิดเสื่อมศรัทธา จึงกลับไปที่ป่า อิสิปตนมฤคทายวัน
ตำบลสารนาถ เมืองพาราณสี
ตอนพระพุทธเจ้าตรัสรู้ 9
พระองค์ตรัสรู้ที่ใต้ต้นศรีมหาโพธิ์ ณ อุรุเวลาเสนานิคม เมืองพาราณสี พระองค์ระลึกชาติ
ได้ มีตาทิพย์ และ สิ้นกิเลส ด้วยอริยสัจ 4 ได้แก่ ทุกข์ สมุทัย นิโรธ และมรรค เป็น
ศาสดาเอกของโลก ตรัสรู้ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 เมื่ออายุ 35 พรรษา
พระพุทธเจ้า เสด็จไปโปรด
ปัญจวัคคีย์ ที่ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน
การแสดงธรรมครั้งแรก เทศน์กัณฑ์
แรก) ที่พระองค์แสดงธรรมคือ “ธัมม
จักกัปปวัต ตนสูตร” ตรงกับวันขึ้น
15 ค่ำ เดือน 8 เรียกว่าวัน
“อาสาฬหบูชา” การแสดงธรรมครั้ง
แรก ( เทศน์กัณฑ์แรก) ที่พระองค์
แสดงธรรมคือ ธัมมจักกัปปวัต ตน
สูตร” พระสงฆ์องค์แรกในพระพุทธ
ศาสนา ได้แก่ “พระอัญญาโกณ
ฑัญญะ”
ตอนพระพุทธเจ้าปรินิพพาน 10
พระพุทธเจ้าปรินิพพาน ใต้ต้นสาละ ณ สาลวโนทยาน เมืองกุสินารา แคว้นมัลละ
ในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 รวมพระชนม์ 80 พรรษา และวันนี้ถือเป็นการเริ่มต้นของ
พุทธศักราช วันที่พระพุทธเจ้า ประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพาน ได้แก่วันวิสาขบูชา
ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6