ครูเกรียงไกร บ้านป่าเด็ง

รายงานการจดั การเรียนการสอน

การแก้โจทยป์ ญั หา

ด้วย

BAR MODEL

วิชา คณิตศาสตร์
ระดับช้ันประถมศึกษาปีที่ 5

เรือ่ ง เศษส่วน

1. การที่ทา่ นนำเทคนคิ การสอนแกโ้ จทยป์ ัญหาดว้ ย BAR MODEL ไปใช้ในชนั้ เรยี นเกิดผลอยา่ งไร
• นกั เรียนสามารถเห็นความสัมพนั ธร์ ะหวา่ งองคป์ ระกอบตา่ ง ๆ ในโจทย์ปัญหาได้ชดั เจนมากขึ้น
• นกั เรยี นตีความโจทย์ปญั หาได้ดขี ้ึนกวา่ เดิม
• ทำใหน้ กั เรยี นมองภาพการแก้โจทย์ปัญหาไดช้ ัดขนึ้
• นกั เรียนมีผลสัมฤทธิ์ทดี่ ีขนึ้ มากกว่าการสอนในรปู แบบเดมิ

2. ท่านไดน้ ำเทคนคิ การสอนแก้โจทย์ปัญหาดว้ ย BAR MODEL ไปใช้ในแลกเปล่ยี นเรียนรู้ (PLC)
หรอื ไม่และดำเนินการอย่างไร

• มกี ารแลกเปลยี่ นการเรียนรโู้ ดยครกู ลุม่ สาระคณติ ศาสตร์
• มีก่ารช่วยกันทำส่ือการสอน โดยบรู ณาการสอนรว่ มกันไดท้ ุกระดบั ชัน้
3. ทา่ นมีความต้องการพฒั นาตนเองในดา้ นการจัดการเรยี นการสอนวชิ าคณิตศาสตรเ์ ร่อื งใด
• การสรา้ งส่ือการสอนวิชาคณิตศาสตร์
• การจดั การเรียนการสอนแบบ Active Learning
4. เอกสารแนบประกอบการรายงาน
• แผนการสอนเร่ืองการแก้โจทย์ปญั หาด้วย BAR MODEL 1 แผน
• ภาพประกอบ

ลงช่อื ...................................................
(นายเกรยี งไกร สมประสงค์)
ผ้รู ายงาน

แผนการจดั การเรียนรูท้ ี่ 23

กลุม่ สาระการเรียนรู้ คณิตศาสตร์ รหสั วชิ า ค 15101 ช้นั ประถมศึกษาปีท่ี 5

หนว่ ยการเรียนรทู้ ี่ 1 เรอื่ ง เศษสว่ น

เรอื่ ง โจทย์ปญั หาการบวก การลบ การคูณ การหารเศษสว่ น เวลาเรียน 1 ชั่วโมง

ครผู ้สู อน นายเกรียงไกร สมประสงค์

มาตรฐานการเรียนรู้

มาตรฐาน ค 1.1 เขา้ ใจความหลากหลายของการแสดงจำนวน ระบบจำนวน การดำเนนิ การของจำนวน ผลท่ี

เกดิ ข้ึนจากการดำเนินการ สมบตั ขิ องการดำเนนิ การ และนำไปใช้

ตวั ชีว้ ดั : ค 1.1 ป.5/5 แสดงวธิ หี าคำตอบของโจทยป์ ัญหาการบวกการลบ การคูณ การหารเศษสว่ น 2

ข้นั ตอน

สาระสำคญั
การหารจำนวนนบั ด้วยเศษส่วนทำได้โดยนำจำนวนนับทเ่ี ป็นตัวตงั้ คูณกบั ส่วนกลบั ของตัวหาร

จุดประสงค์การเรียนรู้
1. นกั เรียนสามารถแสดงวธิ หี าคำตอบของโจทยป์ ัญหาการบวก การลบ การคณู การหารเศษสว่ น (K)
2. นกั เรียนสามารถแสดงวิธีหาคำ ตอบของโจทยป์ ัญหาการบวก การลบ การคูณ การหารเศษส่วน (P)
3. นกั เรียนมีความมงุ่ มนั่ ในการทำงาน (A)

สาระการเรียนรู้
1.ความรู้
โจทย์ปญั หาการบวก การลบ การคูณ การหารเศษส่วน
2.ทกั ษะ/กระบวนการ/กระบวนการคิด
1. การสอื่ สารและการสอื่ ความหมายทางคณติ ศาสตร์
2. การเช่อื มโยง
3. การให้เหตผุ ล
4. การแกป้ ญั หา

สมรรถนะสำคญั ของผ้เู รียน
1. ความสามารถในการสอื่ สาร
2. ความสามารถในการคดิ
3. ความสามารถในการแก้ปัญหา

คุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค์
1. มวี นิ ัย
2. ใฝเ่ รยี นรู้
3. มุ่งมน่ั ในการทำงาน

การบูรณาการการพัฒนาคณุ ธรรมจรยิ ธรรม
1. ความรบั ผดิ ชอบ
2. การตรงต่อเวลา

การบรู ณาการหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
ความพอประมาณ
- นกั เรียนแบ่งเวลาได้เหมาะสมกบั กิจกรรมและภาระงาน
- ผู้เรียนใชว้ สั ดอุ ุปกรณ์ในการเรยี นเละการทำงานที่ไดร้ ับมอบหมายอย่างคุม้ ค่า และประหยดั
ความมีเหตผุ ล
- การแบง่ เวลา ภาระหนา้ ที่ทำให้ปฏบิ ตั หิ น้าท่ีไดค้ รบถ้วน
- เลือกใชว้ สั ดอุ ปุ กรณท์ ี่มีอยู่อย่างประหยัดและคุม้ คา่
- เรียนรูเ้ ศษสว่ นจากสภาพแวดล้อมรอบตวั เพอ่ื ช่วยกระตุน้ การจดจำเศษส่วน
การมีภูมิคุ้มกนั ในตวั ท่ดี ี
- บทบาทหน้าท่ีเหมาะสมทำให้ปฏิบตั กิ จิ กรรมได้อย่างมีประสทิ ธิภาพ
- ปฏบิ ตั ิงานตามกำลังความสามารถของตนเอง
- นำเศษสว่ นท่ไี ด้เรยี นรไู้ ปใช้ในสถานการณ์ชีวติ ประจำวนั ได้
เง่ือนไขความรู้
- นักเรียนมีความรู้เกี่ยวกับเรื่องเศษส่วน ซึ่งเป็นพื้นฐานการเรียนรู้คณิตศาสตร์เพื่อนำไปใช้ใน

ชวี ติ ประจำวันได้

เง่อื นไขคณุ ธรรม
- นักเรียนมีความมวี ินยั ในตนเอง มีความมุ่งมัน่ ท่ีจะทำงานให้สำเร็จ ความรับผิดชอบ เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่
ประหยัด ใฝ่รู้ใฝ่เรียน เสียสละ มีจิตสาธารณะ ให้ความร่วมในภาระงาน มีความสามัคคี มีน้ำใจ และมีความเพียร
อยา่ งตอ่ เน่ืองในการนำเศษสว่ นท่ีเรยี นไปไปใชใ้ นชวี ติ ประจำวัน

สง่ิ ที่เกิดกบั ผเู้ รียนด้านหลกั ปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี งนำสคู่ วามสมดุล ม่นั คง ยั่งยนื ใน 4 มติ ิ ดังนี้

ดา้ น อยู่อย่างพอเพยี งสมดลุ และพรอ้ มรบั การเปลย่ี นแปลงในด้านตา่ งๆ
องคป์ ระกอบ
ความรู้ วตั ถุ สงั คม ส่ิงแวดล้อม วฒั นธรรม
(Knowledge)
- มคี วามร้เู ร่ืองเศษส่วน - รกู้ ระบวนการการทำงาน - รวู้ ธิ กี ารใช้วัสดุ - มคี วามรู้ สามารถ
ทักษะ - รจู้ ักใชว้ ัสดอุ ย่างประ
(Process) หยัดและเกิดประโยชน์ แบบกลุ่ม อุปกรณ์อยา่ งประหยดั นำไปประยุกตใ์ ช้ไดใ้ น
- มที กั ษะการนำ
คา่ นยิ ม เศษส่วนมาประยุกต์ใช้ และคมุ้ คา่ เปน็ ประโยชน์ ชีวิตประจำวัน
(Attitude) ในสถานการณจ์ ริงใน
ชีวติ ประจำวนั - มีทกั ษะในการทำงาน - ใชว้ สั ดุ อุปกรณอ์ ย่าง - มีทักษะในการใชห้ ลัก

- ตระหนักและเห็น ร่วมกนั กบั ผู้อ่ืนอย่างมี ประหยดั และคมุ้ ค่า ไม่ คณติ ศาสตรเ์ พ่ือการ
ประโยชนข์ องการเรยี น
เรื่องเศษสว่ นตามหลกั ความสขุ ทำลายส่งิ แวดลอ้ ม คำนวณได้สอดคล้อง
ปรัชญาเศรษฐกจิ
พอเพียง - ปฏิบตั งิ านของตนตาม -มีส่วนรว่ มในการให้ กับวัฒนธรรม

หลกั ประชาธปิ ไตย ความรู้เกี่ยวกับเศษสว่ น

- เห็นความสำคญั ของการ -ตระหนกั ถึงความสำคัญ -เหน็ คุณค่าและประ

เรียนเรือ่ งเศษสว่ น ของเร่ืองเศษส่วน โยชน์ในการนำเสนอ

-เหน็ ความสำคญั ของการ เกี่ยวกับเศษส่วน

นำหลกั ปรัชญาเศรษฐกิจ

พอเพียง และสามารถนำมา

ปรบั ใชใ้ นชวี ิตประจำวนั

กจิ กรรมการจดั การเรยี นรู้
1.ครูทบทวนการบวกการลบ การคณู และการหารเศษส่วนก่อนและทบทวนเรียนเรื่องการแกโ้ จทย์ปัญหา

การวางแผนแกโ้ จทย์ปญั หา การแกป้ ญั หาโดยเขยี นเปน็ ประโยคสญั ลกั ษณ์ แสดงวธิ ที ำเป็นลำดบั ขั้นตอน แลว้ จงึ หา
คำตอบ พรอ้ มทั้งตรวจสอบความสมเหตุสมผลของคำตอบ

2. จากนั้นครใู ช้สถานการณจ์ ากโจทย์ปัญหา หนา้ 48 ดงั นี้
พิจารณาการแก้โจทย์ปัญหาแม่ซ้ือพรกิ ข้หี นู กโิ ลกรัม ซึ่งซื้อน้อยกว่าพริกชี้ฟ้า กโิ ลกรัม



แมซ่ ้ือพริกชฟี้ ้าก่กี ิโลกรัม

- สงิ่ ทโี่ จทย์ถาม ปริมาณพริกชฟี้ ้าทีแ่ มซ่ อ้ื

- สงิ่ ทีโ่ จทยบ์ อก แม่ซื้อพรกิ ข้ีหนู 1 กโิ ลกรมั

4
ซง่ึ ซอ้ื น้อยกวา่ พรกิ ชฟ้ี ้า 3 กิโลกรัม
10
- จากโจทยเ์ ขียนแสดงด้วย BAR MODEL ไดอ้ ย่างไร

- เขียนเป็นประโยคสญั ลักษณ์ได้อยา่ งไร 1 + 3 =

4 10

- มวี ิธีหาคำตอบอย่างไร และได้คำตอบเทา่ ใด
1 + 3 = 5 + 6 = 11 กิโลกรมั

4 10 20 20 20

- สรุปคำตอบวา่ อย่างไร แม่ซ้อื พรกิ ชี้ฟ้า 11 กิโลกรมั

20
11 กก. เปน็ คำตอบทีส่ มเหตสุ มผลหรอื ไม่ มีวธิ ีพจิ ารณาอย่างไร
-
20

เน่อื งจาก 1 < 1 และ 3 < 1 แสดงว่า 1 + 3 < 1
42 10 2 4 10
ดังนัน้ 11 กก. เปน็ คำตอบท่สี มเหตสุ มผล
20
3.ครูและนักเรียนร่วมกันสรปุ ว่า การแก้โจทย์ปัญหาตอ้ งเริ่มจากการวิเคราะห์โจทย์ปญั หา การวางแผน

แก้โจทย์ปัญหา การแก้ปัญหาโดยเขียนเป็นประโยคสัญลักษณ์ แสดงวิธีทำเป็นลำดับขั้นตอน แล้วจึงหาคำตอบ

พรอ้ มทัง้ ตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของคำตอบ แลว้ ใหน้ กั เรียนทำใบงานเพ่ิมเตมิ

ส่ือการเรยี นรู้

1. หนังสือเรียนคณติ ศาสตร์ ป.5
2. ใบงานที่ 23 เรอื่ ง โจทยป์ ญั หาการบวก การลบ การคูณ การหารเศษสว่ น

การวดั และประเมนิ ผลการเรยี นรู้

จดุ ประสงค์การ วธิ วี ัด เคร่ืองมอื วัด เกณฑก์ ารประเมนิ

เรียนรู้ ใบงาน 60% ข้ึนไป ถือวา่ ผา่ นเกณฑ์
การประเมิน
1. ด้านความรู้ (K) ตรวจใบงาน แบบสังเกตพฤติกรรม นักเรียนได้คะแนนระดบั
ด้านทกั ษะ คณุ ภาพดีขนึ้ ไป
2. ด้านทกั ษะ สังเกตพฤติกรรมดา้ น กระบวนการ
กระบวนการ (P) ทักษะกระบวนการ แบบสงั เกตพฤติกรรม นกั เรียนได้คะแนนระดบั
ด้านคณุ ลกั ษณะ คณุ ภาพดีขึ้นไป
3. ด้านคุณลักษณะ สังเกตพฤตกิ รรมดา้ น ที่พงึ ประสงค์
ท่ีพงึ ประสงค์ (A) คณุ ลกั ษณะทพ่ี ึงประสงค์

เกณฑ์การประเมินแบบฝกึ หัด/ใบงาน

ประเด็นการประเมิน ระดบั คุณภาพ
1. 1.ความถูกต้องของ
เนือ้ หา 4 3 21
2. รูปแบบ
เนือ้ หาสาระของ เนือ้ หาสาระของ เนอื้ หาสาระของ เนอ้ื หาสาระของ
3. ความเปน็ ระเบยี บ
ผลงานถูกต้อง ผลงานถูกต้องเป็น ผลงานถกู ต้อง ผลงานไม่ถูกตอ้ ง

ครบถว้ น สว่ นใหญ่ บางประเดน็ เป็นสว่ นใหญ่

การนำเสนอ การนำเสนอถูกต้อง การนำเสนอ การนำเสนอไม่

น่าสนใจและ เป็นส่วนใหญ่ ถกู ต้องบางส่วน เป็นไปตามเกณฑ์

เหมาะสมกบั

สถานการณ์

ผลงานมคี วาม ผลงานส่วนใหญ่มี ผลงานมี ผลงานไม่มีความ

เป็นระเบยี บ ข้อบกพร่อง ขอ้ บกพร่อง เปน็ ระเบียบ

เลก็ นอ้ ย บางสว่ น

เกณฑ์ประเมนิ คณุ ภาพ

10 - 12 คะแนน หมายถงึ ดีมาก ระดบั 4 4 - 6 คะแนน หมายถงึ พอใช้ ระดับ 2

7 - 9 คะแนน หมายถงึ ดี ระดับ 3 1-3 คะแนน หมายถึง ปรบั ปรุง ระดบั 1

เกณฑ์การใหค้ ะแนนดา้ นทักษะและกระบวนการทำงาน
ทกั ษะและกระบวนการ: การให้เหตผุ ล

คะแนน:ระดบั คณุ ภาพ ความสามารถในการใหเ้ หตุผลที่ปรากฏใหเ้ หน็

4 : ดีมาก มีการอ้างอิง เสนอแนวคิดประกอบการตัดสนิ ใจอยา่ งมเี หตุผล

3 : ดี มกี ารอ้างอิงที่ถูกต้องบางสว่ น และเสนอแนวคดิ ประกอบการตดั สนิ ใจ

2 : พอใช้ เสนอแนวคดิ ไมส่ มเหตสุ มผลในการประกอบการตัดสนิ ใจ

1 : ควรปรบั ปรงุ แกไ้ ข มคี วามพยายามเสนอแนวคดิ ประกอบการตัดสินใจ

ทกั ษะและกระบวนการ : การแก้ปญั หา

คะแนน:ระดับคุณภาพ ความสามารถในการแก้ปญั หาที่ปรากฏใหเ้ หน็

4 : ดีมาก ใชก้ ระบวนการแก้ปญั หาไดส้ ำเรจ็ อย่างมีประสทิ ธิภาพ อธิบายถึงเหตุผล
หลักการและข้ันตอนในการแก้ปญั หาได้เขา้ ใจชดั เจนนำมาซึ่งคำตอบท่ีถูกต้อง

3 : ดี ใช้กระบวนการแกป้ ัญหาไดส้ ำเร็จ แต่นา่ จะอธบิ ายถงึ เหตุผล
หลักการและข้นั ตอนในการแก้ปญั หาได้ดกี ว่าน้ี

2 : พอใช้ มกี ระบวนการแก้ปัญหา สำเร็จเพยี งบางสว่ น อธบิ ายถงึ เหตุผล
หลักการและขั้นตอนในการแก้ปัญหาได้บางสว่ น

1 : ควรปรับปรุงแก้ไข มีร่องรอยการแก้ปัญหาบางสว่ น เรม่ิ คดิ ใชเ้ หตุผล หลกั การและข้ันตอน
ในการแกป้ ญั หา แลว้ หยดุ อธิบายตอ่ ไม่ได้ แกป้ ญั หาไมส่ ำเรจ็

ทักษะ และกระบวนการ: การเช่ือมโยง สรุปองค์ความรู้

คะแนน:ระดับ ความสามารถในการเชื่อมโยงที่ปรากฏให้เหน็

คุณภาพ

นำความรู้ หลักการ และวธิ กี ารทางคณิตศาสตรใ์ นการเชอ่ื มโยงกับสาระคณิตศาสตร์

4 : ดีมาก หรอื กิจกรรมท่ตี ้องใชอ้ งคค์ วามร้ทู ี่เรียนได้ถกู ต้องทุกกิจกรรมเพ่ือชว่ ยในการแก้ปัญหา

หรือประยุกต์ใช้ได้อย่างสอดคลอ้ งและเหมาะสม

นำความรู้ หลักการ และวิธีการทางคณิตศาสตร์ในการเชอ่ื มโยงกบั สาระคณิตศาสตร์

3 : ดี หรือกิจกรรมที่ต้องใชอ้ งคค์ วามรู้ท่เี รยี นได้เปน็ สว่ นใหญ่

เพื่อชว่ ยในการแก้ปญั หาหรือประยุกต์ใช้ไดบ้ างส่วน

2 : พอใช้ นำความรู้ หลกั การ และวิธกี ารทางคณิตศาสตร์ไปเชือ่ มโยงกับสาระคณิตศาสตรห์ รือ
กจิ กรรมท่ีตอ้ งใช้องคค์ วามรทู้ ี่เรียนไดบ้ างสว่ น

1 : ควรปรบั ปรุง นำความรู้ หลกั การ และวธิ ีการทางคณิตศาสตรใ์ นการเชื่อมโยงยังไมเ่ หมาะสม สรุป

แกไ้ ข องค์ความรู้ที่ได้

เกณฑก์ ารใหค้ ะแนนดา้ นคุณลักษณะอันพึงประสงค์

คณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ : นักเรยี นใฝเ่ รยี นรู้

คะแนน : ระดับ คณุ ลกั ษณะทปี่ รากฏใหเ้ ห็น
คณุ ภาพ - มีความสนใจ / ความต้งั ใจตลอดระยะเวลาการเรยี นรู้

3 : ดีมาก

2 : ดี - มีความสนใจ / ความต้งั ใจเปน็ บางครัง้

1 : พอใช้ - มคี วามสนใจ / ความต้ังใจในระยะเวลาส้ันๆ ชอบเลน่ ในเวลาเรยี น

คณุ ลักษณะอนั พึงประสงค์ : นักเรียนมีความมุง่ มัน่ ในการทำงาน

คะแนน : ระดบั คณุ ลกั ษณะที่ปรากฏใหเ้ หน็
คุณภาพ

3 : ดมี าก - สง่ งานก่อนหรือตรงกำหนดเวลานัดหมาย
- รับผดิ ชอบในงานที่ได้รับมอบหมายและปฏิบตั ติ นเองจนเป็นนิสัย

2 : ดี - สง่ งานช้ากวา่ กำหนด แตไ่ ด้มกี ารตดิ ต่อชีแ้ จงผ้สู อน มีเหตุผลทีร่ บั ฟงั ได้
1 : พอใช้ - รับผิดชอบในงานทีไ่ ด้รบั มอบหมายและปฏบิ ัตติ นเองจนเปน็ นิสยั
- ส่งงานชา้ กวา่ กำหนด
- ปฏิบตั งิ านโดยตอ้ งอาศยั การชแี้ นะ แนะนำ ตักเตือนหรือใหก้ ำลังใจ

ใบงาน เรื่อง การแก้โจทยป์ ญั หา เศษส่วน

วนั แรกพอ่ ทาสไี ด้ 4 ของหอ้ ง วนั ทส่ี องทาสไี ดอ้ กี 3 ของหอ้ ง รวมสองวนั พอ่ ทาสไี ดเ้ ป็น
88

เศษสว่ นเท่าใดของหอ้ ง

Bar model

ภาพกจิ กรรม
การจัดการเรยี นการสอน