ประโยค ป.6

๑

แบบทดสอบก่อนเรียน
ชดุ ท่ี ๑ เรอ่ื ง ประโยคและลกั ษณะของประโยค

คาชีแ้ จง ให้นกั เรยี นเลือกคาํ ตอบที่ถกู ตอ้ งที่สดุ เพยี งขอ้ เดียว ทําลงในกระดาษคําตอบทคี่ รแู จกให้

๑. ข้อใดไม่สมั พนั ธก์ บั ความหมายของประโยค
ก. แสดงใหร้ ู้ว่า ใคร ทําอะไร ทีไ่ หน อยา่ งไร
ข. การแสดงซึ่งสว่ นสาํ คญั และหนา้ ที่ของประโยค
ค. การนําคาํ หลายๆ คํา หรอื วลีมาเรียงตอ่ กันอย่างเปน็ ระเบยี บ
ง. การเรียงตอ่ คาํ หรอื วลใี หแ้ ตล่ ะคาํ มคี วามสัมพนั ธก์ ัน มีใจความสมบรู ณ์

๒. ขอ้ ใดไม่ใช่องค์ประกอบของภาคแสดง
ก. บทกรยิ า
ข. บทกรรม
ค. ส่วนเตมิ เตม็
ง. สว่ นขยายของประโยค

๓. ขอ้ ใดกล่าวถกู ต้องเก่ยี วกับองค์ประกอบของประโยค
ก. บทกรรมทาํ หนา้ ท่ีเปน็ ผู้กระทํา
ข. ภาคประธานของประโยค ทาํ หน้าทเี่ ปน็ ผู้ถกู กระทาํ
ค. บทกรยิ า ทาํ หนา้ ทีเ่ ปน็ ตัวกระทําหรอื ตัวแสดงของประธาน
ง. สว่ นเติมเตม็ ทาํ หน้าท่ีขยายกรยิ า ขยายกรรม หรือสว่ นขยาย

๔. ประโยคใดมโี ครงสร้าง ประธาน กรยิ า และกรรม
ก. แม่คา้ กาํ ลังวนุ่ วาย
ข. การค้าขายดีมีกาํ ไร
ค. คุณพ่อกําลงั ทาสบี ้าน
ง. คนงานหยดุ พักกลางวนั

๕. องคป์ ระกอบใดของประโยคท่ีอาจมหี รอื ไม่มกี ไ็ ด้
ก. สว่ นขยาย
ข. ภาคแสดง
ค. ภาคประธาน
ง. ภาคประธานและภาคแสดง

๒

๖. คาํ ท่ขี ีดเส้นใต้ในประโยคใดทเี่ น้นผ้ถู ูกกระทาํ
ก. ฉันถกู แมด่ ุ
ข. ฝนตกตอนเย็น
ค. ชาคริตเลน่ ฟุตบอล
ง. ใครซ้อื กว๋ ยเตย๋ี วมา

๗. ขอ้ ใดไมใ่ ชร่ ปู ประโยคทใี่ ชใ้ นภาษาไทย
ก. ประโยคทเ่ี นน้ กรยิ า
ข. ประโยคทเ่ี นน้ สรรพนาม
ค. ประโยคทเ่ี น้นผกู้ ระทาํ
ง. ประโยคท่เี นน้ ผูถ้ กู กระทาํ

๘. “ฉนั รูส้ ึกสดชื่นเมื่อได้อาบนํา้ ” คําท่ีขีดเสน้ ใต้ เป็นประโยคทไ่ี ปขยายส่งิ ใด
ก. ฉัน
ข. เมื่อ
ค. รู้สึกสดชนื่
ง. ไมไ่ ดข้ ยายคาํ ใด เพราะมีความหมายในตวั

๙. “ลมรอ้ นพัดมาอบอ้าว” คําใดท่ีขยายประธานของประโยค
ก. มา
ข. พัด
ค. ร้อน
ง. อบอ้าว

๑๐. ข้อใดกล่าวไมถ่ กู ตอ้ งเกี่ยวกบั ส่วนขยายของประโยค
ก. ทําใหท้ ราบวา่ ใคร ทาํ อะไร ที่ไหน อยา่ งไร
ข. ไม่ควรขยายประโยคจนทาํ ให้ประโยคสบั สน
ค. ไมค่ วรขยายประโยคจนทาํ ใหป้ ระโยคกํากวม
ง. ทาํ ใหป้ ระโยคสามารถสอ่ื สารได้ชัดเจนยง่ิ ข้นึ

ทาํ แบบทดสอบก่อนเรียน
เสรจ็ แลว้ พอทาํ ไดไ้ หม
คะ... ถ้ายงั ทาํ ไม่ไดเ้ รามา
ศกึ ษาใบความรแู้ ละฝึก
ทกั ษะกนั ก่อนนะคะ...

๓

ใบความร้ทู ่ี ๑
องค์ประกอบและโครงสรา้ งของประโยค

ประโยค เกดิ จากคาํ หลายๆคาํ หรอื วลีที่นํามาเรยี งตอ่ กนั อย่างเป็นระเบียบให้แต่ละคาํ
มคี วามสัมพนั ธ์กนั มีใจความสมบรู ณ์ แสดงให้รู้ว่า ใคร ทาอะไร ที่ไหน อย่างไร เชน่ สมชาย
ไปโรงเรยี น ตาํ รวจจับคนรา้ ย เป็นต้น

องคป์ ระกอบของประโยค
ประโยค แบ่งออกเป็น ๓ ชนดิ คอื ประโยคความเดยี ว ประโยคความรวม และประโยคความซอ้ น

ประโยคหนึง่ ๆ จะต้องมีภาคประธานและภาคแสดงเป็นหลัก และอาจมคี าํ ขยายสว่ นตา่ งๆ ได้
๑. ภาคประธานของประโยค คือ คําหรือกลุ่มคาํ ท่ที ําหนา้ ที่เป็นผู้กระทํา ผู้แสดงซงึ่ เปน็ สว่ นสําคัญ

ของประโยค และอาจมบี ทขยายซง่ึ เปน็ คาํ หรอื กลมุ่ คํามาประกอบ เพือ่ ทาํ ใหม้ ีใจความชดั เจนย่งิ ข้นึ
๒. ภาคแสดงของประโยค คอื คําหรือกลุ่มคาํ ท่ีประกอบไปด้วยบทกริยา บทกรรมและสว่ น

เตมิ เต็ม บทกริยาทาํ หนา้ ทเี่ ป็นตัวกระทาํ หรอื ตัวแสดงของประธาน สว่ นบทกรรมทําหนา้ ทเ่ี ป็นผ้ถู ูกกระทาํ
และสว่ นเตมิ เต็มทําหนา้ ที่เสริมใจความของประโยคใหส้ มบรู ณ์ คือทําหน้าที่คล้ายบทกรรม แต่ไม่ใช้กรรม
เพราะมไิ ด้ถูกกระทํา

๓. สว่ นขยายของประโยค อาจเปน็ คําหรือกลุ่มคําอยใู่ นภาคประธาน หรอื อยู่ในภาคแสดงซึ่งอาจ
เป็นการขยายกรยิ า ขยายกรรม หรอื ขยายสว่ นเตมิ เต็ม

ตวั อยา่ งประโยค
๑. นอ้ งเล่นคอมพิวเตอร์อยา่ งสนุกสนาน

น้อง (ภาคประธาน) เลน่ คอมพวิ เตอร์ (ภาคแสดง) อยา่ งสนุกสนาน (ส่วนขยาย)
๒. พีช่ ายของฉนั ทํางานหนักมาก

พี่ชาย (ภาคประธาน) ทางาน (ภาคแสดง) ของฉัน, หนักมาก (สว่ นขยาย)
๓. เดก็ คนนั้นเดินลัดสนามหญ้า

เด็ก (ภาคประธาน) เดนิ ลัด (ภาคแสดง) คนน้ัน,
สนามหญ้า (สว่ นขยาย)
๔. คุณยายหวั เราะจนเหน็ เหงือก
คุณยาย (ภาคประธาน) หวั เราะ (ภาคแสดง)
จนเหน็ เหงือก (ส่วนขยาย)
๕ มาลีเดนิ เล่นท่ีชายหาดบางแสน
มาลี (ภาคประธาน) เดนิ เลน่ (ภาคแสดง) ทีช่ ายหาดบางแสน (สว่ นขยาย)
๖. เดก็ ๆ น่ังเล่นอยู่ใตต้ ้นไม้ใหญ่
เด็กๆ (ภาคประธาน) น่งั เล่น (ภาคแสดง) อยใู่ ต้ตน้ ไมใ้ หญ่ (ส่วนขยาย)

๔

โครงสรา้ งของประโยค
โครงสรา้ งของประโยค ซึ่งแตล่ ะคาํ ท่นี าํ มาเรยี งกนั จะเป็นประโยคไดก้ ็ตอ่ เมอ่ื มภี าคประธาน และ
ภาคแสดง และอาจมีคาํ ขยายส่วนตา่ งๆ ได้ ดงั โครงสรา้ งต่อไปน้ี

โครงสร้างของประโยค

ภาคประธาน ภาคแสดง

ประธาน ขยายประธาน กริยามกี รรม กรรม ขยายกรรม ขยายกริยา

กริยาไม่มีกรรม สว่ นเติมเต็ม ขยายสว่ นเตมิ เตม็
กริยามีส่วนเติมเตม็

ตัวอยา่ งโครงสรา้ งของประโยค ภาคแสดง
ภาคประธาน

ประธาน ขยายประธาน กรยิ า กรรม ขยายกรรม สว่ นเติมเต็ม ขยายกริยา/
สว่ นเตมิ เต็ม

แมว สดี าํ กดั หนู ตัวเล็ก - อย่างรวดเร็ว

แมว ตัวใหญ่ ว่งิ - - - เร็วมาก

แมว ตัวใหญๆ่ คลา้ ย - - ลูกเสอื ตัวเล็กๆ

จากตวั อยา่ งประโยคในตาราง จะเหน็ วา่ ในภาคแสดง จะมีสว่ นทีแ่ ตกต่างกนั ตามลกั ษณะของ
คาํ กรยิ าท่เี ปล่ยี นแปลงไป

ประโยคที่ ๑ คาํ วา่ “กดั ” เปน็ กริยามกี รรม จึงตอ้ งมบี ทกรรมตามมา
ประโยคที่ ๒ คําวา่ “วงิ่ ” เป็นกรยิ า ไม่ตอ้ งมีกรรม
ประโยคท่ี ๓ คําว่า “คลา้ ย” เปน็ กรยิ ามีสว่ นเติมเต็ม จงึ ตอ้ งมี บทเติมเตม็ ตามมา
สว่ นขยาย สามารถขยายได้ทกุ ส่วนทสี่ ามารถขยายได้

๕

แบบฝกึ เสรมิ ทักษะท่ี ๑

คาชีแ้ จง : ใหน้ กั เรยี นเขียนเครอ่ื งหมาย  หนา้ ขอ้ ความที่ถกู และเขยี นเคร่ืองหมาย  หน้าข้อความ
ท่ีผดิ (๕ คะแนน)

______ ๑. ประโยคแต่ละประโยคจะแสดงใหร้ วู้ ่า เรา ทําอะไร ที่ไหน อยา่ งไร เมื่อไหร่
______ ๒. ประโยค เกดิ จากคาํ หลายๆ คํา หรอื วลที น่ี ํามาเรยี งต่อกนั อยา่ งเปน็ ระเบยี บให้แตล่ ะคํามี

ความสัมพันธ์กนั มใี จความสมบูรณ์
______ ๓. ภาคประธานของประโยค คอื คําหรือกลุ่มคําที่ทาํ หน้าท่เี ป็นผู้กระทาํ
______ ๔. ภาคแสดงของประโยค คอื คําหรอื กล่มุ คาํ ทีป่ ระกอบด้วยบทกริยา บทกรรมและส่วนเตมิ เตม็
______ ๕. บทกรรม ทําหน้าที่เปน็ ตวั กระทําหรอื ตัวแสดงของประธาน
______ ๖. บทกริยา ทําหนา้ ที่เป็นผู้ถกู กระทํา
______ ๗. ส่วนเติมเตม็ ทาํ หนา้ ทเ่ี สรมิ ใจความของประโยคใหส้ มบรู ณ์ คือทาํ หน้าทคี่ ล้ายบทกรรม แต่

ไมไ่ ดถ้ กู กระทํา
______ ๘. ส่วนขยายประโยค อาจเป็นคาํ หรอื กลุม่ คาํ อยู่ในภาคประธาน หรอื อยู่ในภาคแสดง ซ่งึ อาจ

เป็นการขยายกรยิ า ขยายกรรม หรือขยายสว่ นเติมเต็ม
______ ๙. ภาคแสดงของประโยคเป็นส่วนสาํ คัญของประโยค
______ ๑๐. ภาคประธานของประโยค อาจมีบทขยาย ซงึ่ เปน็ คําหรอื กลมุ่ คาํ มาประกอบ เพอ่ื ทาํ ให้มี

ใจความทยี่ าวข้ึน

๖

แบบฝกึ เสริมทักษะท่ี ๒
คาช้ีแจง : ให้นักเรยี นเติมโครงสรา้ งของประโยคลงในชอ่ งว่างตอ่ ไปน้ใี หถ้ กู ตอ้ ง (๕ คะแนน)

โครงสร้างของประโยค

ภาคประธาน ภาคแสดง

๗

แบบฝึกเสริมทักษะที่ ๓

คาชแี้ จง : ใหน้ ักเรียนแยกองคป์ ระกอบของประโยคลงในตารางท่กี าํ หนดให้ (๕ คะแนน)

ตัวอย่าง

๑. เสือกนิ มา้ ลาย ภาคประธาน ภาคแสดง สว่ นขยาย

เสอื กิน ม้าลาย

๑. เดก็ ๆ เลน่ แท็บเล็ตอย่างสนุกสนาน ภาคประธาน ภาคแสดง สว่ นขยาย

๒. คณุ พอ่ ของฉนั ทาํ งานหนักมาก ภาคประธาน ภาคแสดง สว่ นขยาย

๓. เด็กคนน้ันเดนิ ลดั สนามหญ้า ภาคประธาน ภาคแสดง สว่ นขยาย

๔. คุณตาของสมชายหัวเราะจนเหน็ เหงอื ก ภาคประธาน ภาคแสดง ส่วนขยาย

๕ สมหญงิ เดนิ เลน่ ที่สวนสาธารณะ ภาคประธาน ภาคแสดง ส่วนขยาย

๖. นักเรียนชว่ ยกันล้างห้องนํ้าท่ีวดั บางปะกอก ภาคประธาน ภาคแสดง สว่ นขยาย

๗.หลวงตาน่ังสวดมนต์อยูใ่ นโบสถ์ ภาคประธาน ภาคแสดง สว่ นขยาย

๘. ตาํ รวจจบั ผ้รู า้ ยขโมยรถยนต์ ภาคประธาน ภาคแสดง สว่ นขยาย

๙. สมบรู ณอ์ ว้ นเหมอื นหมู ภาคประธาน ภาคแสดง ส่วนขยาย

๑๐. คุณแมข่ ับรถไปสวนชมพ่มู ะเหมี่ยว ภาคประธาน ภาคแสดง ส่วนขยาย

๘

แบบฝึกเสริมทักษะที่ ๔

คาช้แี จง : ให้นกั เรยี นเรยี งประโยคใหม่ใหถ้ กู ตอ้ ง (๕ คะแนน)

๑. ในหอ้ งครัว / หนู / กนิ / สดี ํา / แมว
......................................................................................................................
๒. ดงั ล่ัน / เดก็ / รอ้ งไห้ / ขา้ งบา้ น
......................................................................................................................
๓. เดนิ ทาง / เขา / โดยรถยนต์
......................................................................................................................
๔. คนดี / เปน็ / สมนึก / ภารโรง
......................................................................................................................
๕. ผู้ร้าย / กองปราบ / จบั / ตํารวจ
......................................................................................................................
๖. ไวห้ ลังบา้ น / ปลูก / นานาชนดิ / ผกั / พอ่
......................................................................................................................
๗. ทํา / แม่ / ไส้หมู / อร่อยมาก / ขนมปงั
......................................................................................................................
๘. หลายอาทติ ย์ / ไป/ คณุ พอ่ / ตา่ งจงั หวัด
......................................................................................................................
๙. ของสนุ า / หนักมาก / ทํางาน / พ่อ
......................................................................................................................
๑๐. รบั ประทาน / นชิ า / นํา้ ตก / ก๋วยเต๋ียว / เอรด็ อร่อยนชิ า
......................................................................................................................

๙

แบบฝึกเสรมิ ทักษะที่ ๕

คาช้แี จง : ให้นักเรียนนาํ ตวั อักษรหนา้ ขอ้ ความทางขวามอื มาใสห่ น้าขอ้ ท่มี ีความสมั พนั ธ์
กบั คาํ ทขี่ ดี เส้นใต้ (๕ คะแนน)

______ ๑. เส้ือในตู้สวยทุกตัว ก. ภาคประธาน
______ ๒. ทอ้ งฟา้ ยามเยน็ สวยงามมาก ข. ภาคแสดง
______ ๓. เขอื่ นปา่ สักชลสิทธิ์ก่อสรา้ งสําเร็จแล้วอยา่ งสวยงาม ค. ส่วนขยาย
______ ๔. พอ่ ตอ่ โต๊ะกนิ ขา้ วตัวใหม่เอง
______ ๕. ไวรสั คอมพวิ เตอรช์ นดิ ใหม่ระบาดทาํ ให้ขอ้ มลู เสยี หาย
______ ๖. คณุ นายบ้านน้ีชอบซอื้ ผลไม้กินเปน็ ประจาํ
______ ๗. สมควรขายเคร่ืองใชไ้ ฟฟา้ ใหเ้ พ่อื นบา้ น
______ ๘. สาํ นักงานเขตราษฎร์บรู ณะเร่งปลูกต้นไม้ต้นใหญๆ่
______ ๙. แม่ค้าขายขนมครกหมดตั้งแตบ่ า่ ย
______ ๑๐. พส่ี าวถกั ผ้าปูโตะ๊ สวยจริง

๑๐

ใบความรู้ที่ ๒
รปู แบบของประโยค

รูปประโยคทใ่ี ชส้ อ่ื สารในภาษาไทย

๑. ประโยคท่เี นน้ ผู้กระทาํ คอื ประโยคทีม่ ีประธานข้นึ ต้นประโยคก่อนภาคแสดง เชน่

ฝน ตกตอนเย็น ใคร ซ้ือกว๋ ยเตยี๋ วมา

เก่ง เลน่ ฟตุ บอล แดงแตะตะกรอ้

๒. ประโยคเน้นผู้ถูกกระทาํ คอื ประโยคทีม่ ีกรรมข้ึนต้นประโยคกอ่ น เพ่อื เนน้ ความสาํ คญั

ของกรรม เช่น

รถยนต์คนั น้ีมีคนจองแล้ว การบา้ นฉันลมื สง่

ฉันถูกแมด่ ุ เดก็ ดือ้ ถูกลงโทษ

๓. ประโยคเนน้ กรยิ า คือ ประโยคทีม่ ีบทกรยิ าขึน้ ต้นประโยค ตอ้ งการเน้นใหก้ ริยาเดน่ และขนึ้ ต้น

ประโยคด้วยวา่ "เกิด มี ปรากฏ" เชน่

เกิด ระเบดิ ในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ปรากฏ ดาวหางในทอ้ งฟ้าด้านทศิ ตะวนั ตก

๔. ประโยคคําส่งั หรอื ขอรอ้ ง คอื ประโยคทล่ี ะประธานไว้ จะข้นึ ต้น

ประโยคด้วยคํากรยิ าทีผ่ ูส้ ัง่ หรือขอร้องใหท้ าํ เช่น

อย่า เสียงดัง โปรด ช่วยกันประหยดั นา้ํ

ปดิ แอรท์ กุ ครง้ั หลงั ใช้งาน ด่มื นมให้หมดแก้ว

หน้าทข่ี องประโยค

ประโยคต่างๆ ท่ีใช้ในการส่ือสารย่อมแสดงถึงเจตนาของผสู้ ่งสาร เชน่ บอกกลา่ ว เสนอแนะ

อธบิ าย ซักถาม ขอรอ้ ง วิงวอน สง่ั หา้ ม เป็นต้น หากจะแบ่งประโยคตามหน้าทห่ี รือลกั ษณะท่ีใชใ้ นการ

สื่อสาร ประโยคท่ใี ชใ้ นการส่อื สารโดยท่ัวไป จาํ แนกตามเจตนาของผู้สง่ สาร แบ่งได้ ๓ ชนิด คอื ประโยค

แจ้งให้ทราบ ถามให้ตอบ บอกใหท้ าํ

ประโยคแจง้ ใหท้ ราบ

ลักษณะของประโยค ดังนี้

๑. เปน็ ประโยคบอกเลา่ ต้องการแจง้ ให้ทราบวา่ ใครทําอะไร หรอื ใครในสภาพอย่างไร

เกิดอะไร ท่ีไหน กบั ใคร เมื่อไร เช่น

ฉัน นั่งเรอื ไปท่าพระอาทติ ย์ คา่ ไฟฟ้าเดอื นน้ี แพงมาก

๒. เป็นประโยคปฏเิ สธ รูปประโยคชนดิ นเ้ี หมือนประโยคบอกเลา่ แต่เพ่มิ คาํ วา่ "ไม"่ หรือ

"มไิ ด"้ หรือ "ไม่ได"้ ลงในประโยค เช่น

แม่ ไม่ ขายท่ดี ินแปลงนั้น ผม ไมไ่ ด้ เลน่ เทนนสิ

๑๑

ประโยคถามใหต้ อบ
ลกั ษณะของประโยค ดงั นี้
๑. ต้องการคําตอบเป็นเน้อื ความใหม่จากผรู้ บั สาร คําแสดงคําถามลักษณะนี้ ได้แก่ ใคร อะไร

ไหน ทไ่ี หน เมือ่ ไหร่ อย่างไร ทาํ ไม เช่น
ทาไม เธอไม่ไปเทยี่ วทะเลกบั พวกเรา
ใคร เป็นคนเขียนกระดานเล่นแบบนี้
วนั นี้พจี่ ะกลบั ตอน ไหน ครับ

๒. ตอ้ งการคําตอบยอมรับหรือปฏเิ สธ คําแสดงคําถามลักษณะนี้ ไดแ้ ก่ รึ หรอื ไม่ ใชห่ รอื ไม่
หรอื เปลา่ โดยคําจะอยู่หลังประโยค เช่น

เขาเปน็ ดาราเกาหลี รึ
หนจู ะกินข้าวมนั ไก่ ใชห่ รอื ไม่
เราจะไปเทีย่ วกนั หรอื เปลา่
๓. ตอ้ งการคําตอบ โดยใหเ้ ลอื กอยา่ งใดอย่างหนงึ่ คําแสดงคาํ ถามลกั ษณะน้ี ได้แก่ หรอื หรือ
วา่ อยูใ่ นประโยคและคําตอบนนั้ จะมีอย่ใู นประโยค เชน่
ลูกจะกินผัดไทย หรือ ราดหน้า
เราจะไปรถยนต์ หรอื รถไฟ
พีจ่ ะไปทางซา้ ย หรือ ทางขวา
๔. ไมต่ อ้ งการคําตอบ ลกั ษณะของประโยคเช่นนจี้ ะใช้คําท่ีเปน็ คําถาม เช่น ใคร อะไร อย่างไร
ฯลฯ โดยถามเพอ่ื เรา้ ความสนใจ ไมใ่ หป้ ระโยคหว้ นเกนิ ไป หรือเพือ่ เริ่มการสนทนา หรือเพ่อื แสดง
ความร้สู ึกไม่พอใจ เชน่
นร่ี ู้ อะไร ไหม โจจ้ ะย้ายบ้านแลว้ นะ
เดีย๋ วน้ี ใครๆ เขากฟ็ งั เอ็มพสี ามกนั หมดแลว้

บอกให้ทา
ลกั ษณะของประโยค ดงั น้ี
๑. เป็นประโยคคาํ สง่ั ท่มี ีเฉพาะภาคแสดง เชน่
หยิบเสอื้ ใหด้ ว้ ย
ห้ามทง้ิ ขยะ
๒. เปน็ ประโยคขอร้อง จะมคี ําวา่ โปรด กรณุ า อย่า อยู่ในประโยค เชน่
โปรด ชว่ ยกนั รกั ษาสง่ิ แวดล้อม
กรุณา ฝากข้อความหลงั ได้ยินสญั ญาณ
อย่า กลับบ้านดกึ นักนะ

๑๒

แบบฝกึ เสริมทักษะท่ี ๖

คาชแี้ จง : ให้นักเรยี นเขียนเคร่อื งหมาย  หนา้ ขอ้ ความทถ่ี ูก และเขยี นเครอ่ื งหมาย  หนา้ ขอ้ ความ
ที่ผดิ (๕ คะแนน)

______ ๑. ประโยคทเี่ น้นผูก้ ระทํา คือประโยคท่ีมีประธานขนึ้ ต้นประโยคก่อนภาคแสดง
______ ๒. ประโยคทม่ี คี าํ ว่า “เกดิ มี ปรากฏ” ขึน้ ตน้ ประโยค คือประโยคทเี่ น้นกรยิ า
______ ๓. จาํ แนกประโยคตามเจตนาของผ้สู ง่ สาร แบ่งได้ ๔ ชนดิ คอื ประโยคแจ้งให้ทราบ ประโยค

ถามให้ตอบ ประโยคบอกใหท้ าํ ประโยคแนะนํา
______ ๔. ประโยคบอกเลา่ ตอ้ งการแจ้งใหท้ ราบว่า ใครทําอะไร หรอื ใครในสภาพอยา่ งไร เกิดอะไร

ที่ไหน เม่อื ไหร่ กบั ใคร
______ ๕. ประโยคบอกให้ทาํ เปน็ ประโยคทีม่ เี ฉพาะภาคแสดง เชน่ หยิบกระเปา๋ ให้ด้วย
______ ๖. ประโยคถามให้ตอบ ทต่ี ้องการคําตอบยอมรับหรอื ปฏิเสธ คําแสดงคําถาม ไดแ้ ก่ รึ หรอื ไม่

ใชห่ รือไม่ หรือเปลา่ โดยคําเหลา่ นีจ้ ะอยู่หลงั ภาคประธาน
______ ๗. ประโยคคาํ ส่ังหรอื ขอรอ้ ง คือประโยคทล่ี ะประธานไว้ โดยจะข้นึ ต้นประโยคด้วยคาํ กริยาท่ผี ู้

ส่งั หรอื ขอร้องให้ทํา เชน่ อยา่ เปดิ แอร์ ดม่ื น้ําให้หมดแก้ว
______ ๘. ประโยคเน้นผู้ถูกกระทํา คือ ประโยคท่ีมีกรรมขึน้ ตน้ ประโยคกอ่ น เพอ่ื เน้นความสาํ คัญ

ของกรรม
______ ๙. ประโยคเน้นกริยา คือ ประโยคทม่ี บี ทกริยาข้นึ ต้นประโยค ต้องการเน้นใหก้ รยิ าเดน่ และ

ขน้ึ ตน้ ประโยคด้วยวา่ "เกิด มี ปรากฏ"
______ ๑๐. ประโยคถามให้ตอบ ทต่ี อ้ งการคําตอบ โดยใหเ้ ลอื กอยา่ งใดอยา่ งหนึง่ คาํ แสดงคําถาม

ลักษณะนี้ ไดแ้ ก่ หรือ หรือว่า อยใู่ นประโยคและคาํ ตอบน้ัน จะมอี ยใู่ นประโยค

๑๓

แบบฝึกเสริมทักษะที่ ๗

คาช้ีแจง : ใหน้ ักเรยี นเติมคาํ ลงในช่องวา่ งตอ่ ไปน้ีให้มใี จความสมบูรณแ์ ละถกู ตอ้ ง (๕ คะแนน)

๑. ประโยคทเี่ นน้ ผู้กระทาํ คือ ประโยคท่ีมี...........................ข้นึ ตน้ ประโยคก่อนภาคแสดง
๒. ประโยคเน้นผูถ้ ูกกระทํา จะมีกรรมขน้ึ ต้นประโยค เพื่อเนน้ ...........................ของกรรม
๓. ประโยค ท่ีเนน้ กริยา จะมี....................... ขน้ึ ตน้ ประโยค ต้องการเน้นใหก้ รยิ าเดน่

และขึ้นต้นประโยคด้วยว่า "เกดิ มี ปรากฏ"
๔. ประโยคทใ่ี ชใ้ นการสอ่ื สารโดยท่วั ไป จาํ แนกตามเจตนาของ...................... แบ่ง ได้ ๓ ชนิด

คือ ประโยคแจง้ ให้ทราบ ถามให้ตอบ บอกให้ทํา
๕. ประโยคแจง้ ให้ทราบท่ี เป็น............................. รูปประโยค จะเหมอื นประโยคบอกเล่า

แตเ่ พ่ิมคําวา่ "ไม"่ หรือ "มิได้" หรอื "ไม่ได"้ ลงในประโยค เชน่
๖. ประโยค...........................ทเี่ ปน็ ประโยคขอร้อง จะมคี าํ ว่า โปรด กรณุ า อยา่ อยใู่ นประโยค
๗. ประโยคถามให้ตอบท่ี ต้องการคาํ ตอบยอมรบั หรอื ปฏิเสธ คาํ แสดงคําถามลักษณะน้ี ไดแ้ ก่

รึ หรอื ไม่ ใช่หรือไม่ หรอื เปล่า โดยคําจะอยู่...........................
๘. ประโยคถามให้ตอบที่ ตอ้ งการคาํ ตอบ โดยใหเ้ ลอื กอยา่ งใดอย่างหนึ่ง คําแสดงคาํ ถาม

ลักษณะน้ี ไดแ้ ก่ หรือ หรอื ว่า อยู่ในประโยคและคาํ ตอบน้นั จะมอี ยใู่ น...........................
๙. ประโยคถามใหต้ อบที่ ไม่ตอ้ งการคําตอบ จะใช้คาํ ทีเ่ ปน็ คําถาม เชน่ ใคร อะไร ฯลฯ

โดยถามเพื่อเรา้ ความสนใจ ไมใ่ ห้ประโยคห้วนเกนิ ไป หรือเพอ่ื เรมิ่ การสนทนา หรอื เพ่ือ
แสดงความรูส้ กึ ...........................
๑๐. ประโยคบอกใหท้ ําทเี่ ปน็ ประโยคคําส่งั จะมเี ฉพาะ...........................

๑๔

แบบฝกึ เสริมทกั ษะท่ี ๘
คาช้แี จง : ใหน้ ักเรยี นจาํ แนกประโยคท่ีกําหนด แล้วเขยี นลงในรูปแบบประโยคให้ถูกต้อง (๕ คะแนน)

ใครกินขนมในหอ้ ง อย่าเดินลัดสนาม
สมปองข่รี ถจกั รยาน เกดิ อุบัติเหตุบนถนนหนา้ โรงเรยี น
ฉนั ถูกครูดุ แดงถูกครูตําหนิ
สุวิมลเล่นปงิ ปอง โปรดช่วยกนั รักษาความสะอาด
มเี สอื ดาวในปา่ หลังหม่บู า้ น เด็กดอ้ื ถกู ทําโทษ

ประโยคท่ีเน้นผ้กู ระทา ประโยคที่เนน้ ผ้ถู ูกกระทา

………………………………………………. ……………………………………………….
………………………………………………. ……………………………………………….
………………………………………………. ……………………………………………….
………………………………………………. ……………………………………………….
………………………………………………. ……………………………………………….

ประโยคทเ่ี น้นกริยา ประโยคคาสง่ั หรือขอร้อง

………………………………………………. ……………………………………………….
………………………………………………. ……………………………………………….
………………………………………………. ……………………………………………….
………………………………………………. ……………………………………………….
………………………………………………. ……………………………………………….

๑๕

แบบฝึกเสรมิ ทกั ษะท่ี ๙

คาช้แี จง : ใหน้ ักเรยี นเรียงประโยคใหม่ให้ถูกตอ้ ง ตามลักษณะของประโยคในวงเล็บ (๕ คะแนน)

๑. ไม่ขาย / เสริมศักด์ิ / แปลงนนั้ / ที่ดนิ (ประโยคแจง้ ให้ทราบ)
......................................................................................................................
๒. วัดแจงรอ้ น / ไป / นั่ง / รถสองแถว / ฉัน (ประโยคแจ้งใหท้ ราบ)
......................................................................................................................
๓. ไม่ได้ / ฟตุ บอล / เล่น / เขา (ประโยคแจ้งให้ทราบ)
......................................................................................................................
๔. กับพวกเรา / เธอทําไม / เท่ียวบิ๊กซี / ไมไ่ ป (ประโยคถามใหต้ อบ)
......................................................................................................................
๕. ตอนไหน / วนั น้แี ม่ / ครบั / จะกลบั (ประโยคถามใหต้ อบ)
......................................................................................................................
๖. เทยี่ วกัน / เรา / หรอื เปลา่ / จะไป (ประโยคถามให้ตอบ)
......................................................................................................................
๗. จะไป / หรือรถไฟ / เรา / รถยนต์ (ประโยคถามใหต้ อบ)
......................................................................................................................
๘. กันหมดแล้ว / ใครๆ / กใ็ ช้ / เขา / เดี๋ยวนี้ / แท็บเล็ต (ประโยคถามให้ตอบ)
......................................................................................................................
๙. ให้ / ดว้ ย / หยบิ / โทรศพั ท์ (ประโยคบอกใหท้ ํา)
......................................................................................................................
๑๐. สง่ิ แวดล้อม / โปรด / รกั ษา / ชว่ ยกัน (ประโยคบอกใหท้ าํ )
......................................................................................................................

๑๖

แบบฝกึ เสริมทกั ษะท่ี ๑๐

คาชแ้ี จง : ใหน้ ักเรยี นนําคําทีก่ ําหนดให้ เติมลงในช่องว่างใหม้ ีใจความสมบูรณ์ แลว้ บอกหน้าทข่ี องประโยค
ในวงเล็บข้างท้ายขอ้ (๕ คะแนน)

ฝน ใชห่ รือไม่ หรอื ทาไม อย่า น่งั เรือ รถยนตค์ ันน้ี ปดิ เกดิ ไม่

ตวั อย่าง คา่ นํ้าประปาเดือนนี้ แพงมาก (ประโยคบอกให้ทราบ)

๑. ...................ตกตอนเยน็ (..........................................................)
๒. หนจู ะกนิ ขา้ วมันไก่................... (..........................................................)
๓. ลกู จะกินผดั ไทย...................ราดหน้า (..........................................................)
๔. ...................เธอไม่ไปเทีย่ วทะเลกบั พวกเรา (..........................................................)
๕. ................... กลับบา้ นดึกนักนะ (..........................................................)
๖. ฉนั ...................ไปทา่ พระอาทติ ย์ (..........................................................)
๗. ...................มีคนจองแล้ว (..........................................................)
๘. ...................แอร์ทกุ ครั้งหลงั ใชง้ าน (..........................................................)
๙. ...................ระเบดิ ในจงั หวัดชายแดนภาคใต้ (..........................................................)
๑๐. แม่ ...................ขายทีด่ นิ แปลงนนั้ (..........................................................)

๑๗

ใบความรู้ที่ ๓
สว่ นขยายของประโยค

การขยายสว่ นต่างๆของประโยคเปน็ วธิ กี ารใชภ้ าษาทที่ าํ ให้ประโยคมรี ายละเอียดเพ่ิมมากข้ึน
สามารถสื่อสารได้ชัดเจนยงิ่ ขน้ึ แตไ่ มค่ วรขยายประโยคจนทําใหป้ ระโยคสับสน และกาํ กวม การขยาย
ส่วนต่างๆของประโยคขยายได้ตามลักษณะโครงสรา้ งของประโยคคือ ขยายสว่ นประธาน และขยายกรยิ า
แต่ละส่วนสามารถขยายไดด้ ้วยคาํ กลุ่มคํา และประโยค

๑. การขยายสว่ นประธาน

ขยายดว้ ยคํา ตัวอยา่ งประโยค ข้อสงั เกต

ขยายด้วยคาวิเศษณ์ ลมร้อนพัดมาอบอ้าว คําว่า "ร้อน" เปน็ คาํ วิเศษณ์ ขยายคําว่า

"ลม" ประธานของประโยค

ขยายด้วยคานาม นายจรัสคนสวนกาํ ลังปลกู ตน้ ไม้ คําวา่ "คนสวน" เป็นคาํ นาม ขยายคําวา่

"นายจรสั "ประธานของประโยค

ขยายดว้ ยคาสรรพ ครณู ัฏฐนิ ีเธอ ชอบรอ้ งเพลง คําวา่ "เธอ" เป็นคาํ สรรพนามขยายคาํ วา่

นาม "ครณู ฏั ฐนิ ี" ประธานของประโยค

ขยายดว้ ยกลมุ่ คานาม นายสมศกั ด์ิ นกั เรียนโรงเรียน กลุ่มคําว่า "นกั เรยี นโรงเรยี นวดั เขมา

วัดเขมาภริ ตาราม จังหวดั นนทบุรี ภิรตาราม จงั หวดั นนทบรุ ี" เปน็ กลุ่ม

ได้รบั รางวัลนกั เรยี นพระราชทาน คาํ นาม ขยายคาํ วา่ "นายสมศักดิ์ "

ประธานของประโยค

ขยายดว้ ยกลมุ่ ผู้รอ้ งเพลงไพเราะโปรดยืนขึน้ กล่มุ คาํ ว่า "รอ้ งเพลงไพเราะ" เปน็ กล่มุ

คากรยิ า คํากรยิ า ขยายคาํ วา่ "ผู้" ประธานของ

ประโยค

ขยายดว้ ย เกา้ อใ้ี นหอ้ งเรียนล้มหมดทกุ ตัว กลมุ่ คาํ ว่า "ในหอ้ งเรียน" เป็นกลมุ่ คาํ บุพ

กลมุ่ คาบุพบท บท ขยายคําว่า "เกา้ อี้" ประธานของ

ประโยค

การขยายดว้ ยประโยค คนทเี่ ห็นขโมยเขา้ แจ้งความ ประโยคว่า "(คน) ทเ่ี หน็ ขโมย" เป็น

ทาให้ประโยคนนั้ เป็น กบั ตํารวจแล้ว ประโยคขยายคาํ ว่า "คน " ประธานของ

ประโยคความซ้อน ประโยค "คนเข้าแจง้ ความ

๑๘

๒. การขยายส่วนกรยิ า
การขยายสว่ นนี้ ไมไ่ ด้หมายถึงเฉพาะกริยา แต่รวมไปถงึ วิเศษณ์ ส่วนเตมิ เตม็ หรอื กรรมด้วย

ขยายดว้ ยคํา ตวั อย่างประโยค ข้อสงั เกต
ขยายด้วยคาวิเศษณ์ มา้ ตัวนวี้ ิ่งเร็ว คําว่า "เรว็ " เปน็ คําวิเศษณ์ ขยายคาํ วา่
เสียงลมพายพุ ัดดังออื้ อึง
ขยายด้วยกล่มุ คา "วงิ่ " กริยาของประโยค
วเิ ศษณ์ ฉันรสู้ กึ สดชืน่ เมื่อไดอ้ าบนา้ กลมุ่ คําวา่ "ดงั อ้อื อึง เปน็ กลุ่มคําวเิ ศษณ์

การขยายดว้ ยประโยค ขยายคําวา่ "พดั "
ทาให้ประโยคนน้ั เปน็ กริยาของประโยค
ประโยคความซ้อน ประโยคว่า "(ฉนั ) ได้อาบน้ํา" เป็นประโยค
ขยายคาํ วา่ "ร้สู กึ สดชน่ื "
กรยิ าของประโยค

ตวั อยา่ งการใช้ส่วนขยาย

ประโยค ภาคประธาน บทกริยา ภาคแสดง บทขยาย
กรรม
ฉนั ตอ้ งการเรียนหนังสอื บท บทขยาย เรียน บทขยาย บทกรรม
ปลาหลายตวั วา่ ยทวนนํ้า ประธาน ประธาน ว่าย กรยิ า -
ปลาบางชนิดกนิ คนได้ กนิ -
ววั พันธุ์เน้ือต้องกนิ หญา้ อ่อนมาก ๆ ฉนั - กนิ ตอ้ งการ หนงั สือ -
ปลา หลายตัว ทวนนํา้ - อ่อน
ปลา บางชนดิ
ววั พนั ธ์เุ นอื้ ได้ คน
ตอ้ ง, มาก ๆ หญ้า

หมายเหตุ : รปู ประโยค การเรยี งลําดับการพูด ไม่จําเป็นต้องเรียงใหเ้ หมอื นกันทกุ ประโยค อาจเปลย่ี น
รูปประโยคไปตามใจปรารถนา

๑๙

แบบฝึกเสริมทกั ษะที่ ๑๑

คาชี้แจง : ให้นักเรยี นเขยี นเครือ่ งหมาย  หนา้ ข้อความที่ถกู และเขียนเครอ่ื งหมาย  หนา้ ขอ้ ความ
ทผี่ ิด (๕ คะแนน)

______ ๑. หมาตวั น้วี ่งิ เร็ว คําท่ีขดี เส้นใต้ เป็นคําวเิ ศษณ์ ขยายกริยาของประโยค
______ ๒. สมทรง เขาชอบฟงั เพลง คําทขี่ ดี เส้นใต้ เปน็ คํานาม ขยายประธานของประโยค
______ ๓. คน ทเ่ี ห็นขโมยเข้าแจ้งความกับตํารวจแลว้ คําท่ขี ีดเสน้ ใต้ เปน็ ประโยค ขยายประธาน

ของประโยค ทาํ ใหป้ ระโยคนั้นเป็นประโยคความซ้อน
______ ๔. แจกนั ในหอ้ งสมดุ ล้มหมดทุกใบ คาํ ท่ขี ีดเสน้ ใต้ เป็นคาํ บพุ บท ขยายประธานของประโยค
______ ๕. นายอาทิตย์ คนสวนกําลังรดน้ําตน้ ไม้ คําทข่ี ีดเส้นใต้ เปน็ คาํ สรรพนาม ขยายกริยาของ

ประโยค
______ ๖. ผู้ ร้องเพลงไพเราะโปรดยนื ข้นึ คําท่ีขีดเส้นใต้ เป็นกล่มุ คาํ ขยายประธานของประโยค
______ ๗. นายบรรจง นกั เรียนโรงเรียนวดั บางปะกอก เขตราษฎร์บรู ณะ กรงุ เทพมหานคร ไดร้ ับ

รางวัลนกั เรียนพระราชทาน คาํ ทีข่ ีดเสน้ ใต้ เป็นกลมุ่ คํานาม ขยายประธานของประโยค
______ ๘. เสยี งลมพายุ พดั ดังอ้ือองึ คําท่ีขีดเสน้ ใต้ เปน็ กลุ่มคาํ วเิ ศษณ์ ขยายกริยาของประโยค
______ ๙. ฉนั รสู้ ึกสดช่ืนเม่ือ ได้เล่นนา้ ทะเล คําท่ีขดี เส้นใต้ เปน็ กลุ่มคาํ ขยายกรยิ าของประโยค
______ ๑๐. ลมรอ้ นพดั มาอบอา้ ว คําที่ขีดเสน้ ใต้ เป็นคําวิเศษณ์ ขยายประธานของประโยค

๒๐

แบบฝึกเสรมิ ทักษะท่ี ๑๒

คาช้ีแจง : ให้นกั เรียนนาํ ตัวอกั ษรหน้าข้อความทางขวามือ มาใสห่ นา้ ข้อที่มีความสัมพันธ์กบั คาํ ที่ขดี เสน้ ใต้
(๕ คะแนน)

_______ ๑.ฉันตอ้ งการกินน้ําหวาน ก. การขยายสว่ นประธาน
_______ ๒.เตา่ ตัวนเี้ ดินช้า ข. การขยายส่วนกรยิ า
_______ ๓.นกหลายตวั บนิ เหนอื ยอดไม้
_______ ๔.ปลาบางชนิดกนิ คนได้
_______ ๕.ปลาบางชนิดกินคนได้
_______ ๖.สมคิดคนสวนกําลงั ตัดกงิ่ ต้นไม้
_______ ๗.ฉนั รสู้ กึ สดชนื่ เมอ่ื ไดอ้ าบนา้
_______ ๘.ปลาหลายตวั ว่ายทวนนา้
_______ ๙.ลมรอ้ นพัดมาอบอา้ ว
_______ ๑๐.วัวพันธ์เน้ือต้องกนิ หญา้ อ่อนมากๆ

๒๑

แบบฝกึ เสรมิ ทกั ษะที่ ๑๓

คาชแี้ จง : ให้นกั เรียนเตมิ คําในข้อสังเกตการขยายประโยค ของประโยคตอ่ ไปนใ้ี หถ้ กู ตอ้ ง (๕ คะแนน)

ตัวอยา่ ง
๑. มา้ ตวั น้ีวิ่งเรว็ คําว่า เรว็ ขยายคําว่า ว่ิง กริยาของประโยค

๑. ฉนั ต้องการเรียนหนังสอื ....................... ของประโยค
คําว่า .................. ขยายคาํ วา่ เรียน

๒. ปลาบางชนิดกินคนได้ ....................... ของประโยค
คาํ วา่ .................. ขยายคําวา่ ปลา

๓. ปลาหลายตวั วา่ ยทวนนํา้ ....................... ของประโยค
คําว่า .................. ขยายคําว่า ว่าย

๔. ปลาบางชนิดกินคนได้ ....................... ของประโยค
คาํ ว่า .................. ขยายคาํ วา่ กนิ

๕. ปลาหลายตัวว่ายทวนนาํ้ ....................... ของประโยค
คําวา่ .................. ขยายคาํ วา่ ปลา

๖. ลมร้อนพัดมาอบอ้าว ....................... ของประโยค
คําว่า .................. ขยายคาํ ว่า ลม

๗. ววั พันธน์ มต้องกนิ หญ้าอ่อนมากๆ ....................... ของประโยค
คาํ ว่า .................. ขยายคําว่า วัว

๘. ครณู ฏั ฐินีเธอชอบแตง่ กลอน
คําวา่ ……………. ขยายคาํ วา่ ครณู ัฏฐนิ ี ....................... ของประโยค

๙. วัวพนั ธ์นมตอ้ งกนิ หญา้ ออ่ นมากๆ ....................... ของประโยค
คําวา่ ……………. ขยายคําวา่ กิน

๑๐.ฉนั รู้สกึ สดชนื่ เมือ่ ไดอ้ าบนาํ้
คําว่า ……………. ขยายคําว่า รู้สึกสดชน่ื ....................... ของประโยค

๒๒

แบบฝกึ เสริมทกั ษะท่ี ๑๔

คาช้ีแจง : ให้นกั เรียนระบุสว่ นขยายของประโยค แลว้ เขยี นลงในช่องทีก่ ําหนดให้ถกู ต้อง (๕ คะแนน)

ตวั อย่าง

๑. มา้ ตัวนว้ี ่ิงเรว็ ขยายส่วนประธาน ขยายสว่ นกริยา

ตัวนี้ เร็ว

๑. ปลาปิรนั ยา่ จากอเมซอนเป็นสตั วด์ รุ า้ ย ขยายส่วนประธาน ขยายสว่ นกริยา

๒. คณุ พ่อของฉันทํางานหนักมาก ขยายสว่ นประธาน ขยายสว่ นกริยา

๓. เดก็ คนนัน้ กาํ ลังกนิ ขนมอย่างอร่อย ขยายสว่ นประธาน ขยายส่วนกรยิ า

๔. เดก็ คนน้นั เดินลดั สนามหญา้ ขยายสว่ นประธาน ขยายสว่ นกริยา

๕. นายสมบูรณค์ นขายของชาํ ชอบขบั รถเรว็ ขยายส่วนประธาน ขยายสว่ นกรยิ า

๖. พวกเราชาวฟา้ แดงยินดีตอ้ นรบั นักเรยี นใหม่ ขยายสว่ นประธาน ขยายส่วนกรยิ า

๗. นายเสนอนักเรียนหอ้ งครูมาลีพดู จนลิงหลับ ขยายส่วนประธาน ขยายส่วนกริยา

๘. เดก็ คนนน้ั เดนิ ลัดสนามหญ้าของโรงเรยี น ขยายส่วนประธาน ขยายสว่ นกรยิ า
๙. ปลาหลายตัววา่ ยทวนน้ํา
คนน้นั ของโรงเรียน

ขยายส่วนประธาน ขยายสว่ นกรยิ า

๑๐. ปลาบางชนิดบินได้ ขยายสว่ นประธาน ขยายส่วนกริยา

๒๓

แบบฝกึ เสริมทักษะท่ี ๑๕

คาช้แี จง : ให้นกั เรยี นนาํ คําท่ีกําหนดให้ เตมิ ลงในชอ่ งว่างให้มีใจความสมบูรณ์ แล้วบอกลกั ษณะของการ
ขยายของประโยคนั้นในวงเลบ็ ข้างท้าย (๕ คะแนน)

ดงั มาก ไมไ่ ด้ ได้กินขา้ ว บางชนิด ในห้องนอน
พนั ธ์ุเน้อื ตอ้ งการ ร้อน ทีส่ ุด นักการภารโรง

ตัวอย่าง สนุ ัขตัวน้วี ิ่ง เรว็ (การขยายส่วนกรยิ า)

๑. ลม...................พัดมาอบอา้ ว (..........................................................)
๒. เสียงลมพายุพัด......................... (..........................................................)
๓. อภิชาติ...................กนิ ไก่ทอด (..........................................................)
๔. นกบางตวั บนิ ................... (..........................................................)
๕. นายตนั ...................กาํ ลงั ตดั หญ้า (..........................................................)
๖. ฉันรสู้ ึกอมิ่ เมอื่ ................... (..........................................................)
๗. ปลา...................บนิ ได้ (..........................................................)
๘. ไก.่ ..................ต้องกนิ ขา้ วโพดมากๆ (..........................................................)
๙. เกา้ อ.้ี ..................ลม้ หมดทุกตวั (..........................................................)
๑๐.สมทรงชอบกินพซิ ซ่า................... (..........................................................)

๒๔

เฉลยกจิ กรรม
ระหวา่ งเรยี น

๒๕

เฉลยแบบฝึกเสริมทกั ษะท่ี ๑

______ ๑. ประโยคแต่ละประโยคจะแสดงใหร้ ู้วา่ เรา ทําอะไร ท่ีไหน อยา่ งไร เม่อื ไหร่
______ ๒. ประโยค เกดิ จากคาํ หลายๆ คํา หรอื วลีทนี่ ํามาเรียงตอ่ กันอยา่ งเปน็ ระเบยี บให้แต่ละคํามี

ความสมั พนั ธ์กัน มีใจความสมบรู ณ์

______ ๓. ภาคประธานของประโยค คือ คาํ หรือกลุม่ คาํ ทท่ี ําหน้าทเ่ี ปน็ ผกู้ ระทํา
______ ๔. ภาคแสดงของประโยค คือ คาํ หรือกลุม่ คําทปี่ ระกอบด้วยบทกรยิ า บทกรรมและสว่ นเติมเต็ม
______ ๕. บทกรรม ทาํ หน้าที่เป็นตวั กระทาํ หรอื ตวั แสดงของประธาน
______ ๖. บทกริยา ทาํ หน้าท่เี ปน็ ผ้ถู ูกกระทํา
______ ๗. สว่ นเติมเต็ม ทาํ หนา้ ท่เี สรมิ ใจความของประโยคใหส้ มบรู ณ์ คอื ทําหนา้ ท่คี ลา้ ยบทกรรม แต่

ไมไ่ ด้ถูกกระทํา

______ ๘. ส่วนขยายประโยค อาจเป็นคําหรอื กลุ่มคาํ อยใู่ นภาคประธาน หรืออย่ใู นภาคแสดง ซ่งึ อาจ

เปน็ การขยายกริยา ขยายกรรม หรือขยายสว่ นเตมิ เต็ม

______ ๙. ภาคแสดงของประโยคเปน็ ส่วนสาํ คัญของประโยค
______ ๑๐. ภาคประธานของประโยค อาจมบี ทขยาย ซ่งึ เปน็ คาํ หรอื กล่มุ คาํ มาประกอบ เพือ่ ทําใหม้ ี

ใจความทีย่ าวขึ้น

๒๖

เฉลยแบบฝกึ เสรมิ ทักษะท่ี ๒

ภาคประธาน โครงสรา้ งของประโยค
ภาคแสดง

ประธาน ขยายประธาน กรยิ ามกี รรม กรรม ขยายกรรม ขยายกรยิ า
กริยาไมม่ กี รรม
กรยิ ามีสว่ นเติมเตม็ ส่วนเติมเตม็ ขยายส่วนเตมิ เต็ม

๒๗

เฉลยแบบฝึกเสริมทกั ษะที่ ๓

๑. เดก็ ๆ เล่นแทบ็ เล็ตอย่างสนุกสนาน ภาคประธาน ภาคแสดง ส่วนขยาย
เดก็ ๆ เลน่ แท็บเล็ต อยา่ งสนกุ สนาน

๒. คณุ พอ่ ของฉันทํางานหนักมาก ภาคประธาน ภาคแสดง ส่วนขยาย
คณุ พ่อ ทาํ งาน ของฉนั , หนักมาก

๓. เดก็ คนนนั้ เดนิ ลดั สนามหญา้ ภาคประธาน ภาคแสดง สว่ นขยาย
เดก็ เดนิ ลัด คนน้ัน, สนามหญ้า

๔. คณุ ตาของสมชายหัวเราะจนเห็นเหงอื ก ภาคประธาน ภาคแสดง สว่ นขยาย
คุณยาย หวั เราะ ของสมชาย, จนเห็นเหงอื ก

๕ สมหญงิ เดนิ เลน่ ท่ีสวนสาธารณะ ภาคประธาน ภาคแสดง สว่ นขยาย
สมหญิง เดนิ เล่น ที่สวนสาธารณะ

๖. นกั เรียนชว่ ยกนั ลา้ งห้องนาํ้ ท่วี ัดบางปะกอก ภาคประธาน ภาคแสดง ส่วนขยาย

นกั เรียน ลา้ ง ช่วยกนั , ห้องน้าํ ที่วดั บางปะกอก

๗.หลวงตานั่งสวดมนตอ์ ยใู่ นโบสถ์ ภาคประธาน ภาคแสดง สว่ นขยาย
หลวงตา น่ัง สวดมนตอ์ ยู่ในโบสถ์

๘. ตํารวจจบั ผู้รา้ ยขโมยรถยนต์ ภาคประธาน ภาคแสดง สว่ นขยาย
ตาํ รวจ จับ ผ้รู า้ ยขโมยรถยนต์

๙. สมบรู ณ์อว้ นเหมือนหมู ภาคประธาน ภาคแสดง สว่ นขยาย
สมบูรณ์ เหมอื น อว้ น, หมู

๑๐. คณุ แมข่ ับรถไปสวนชมพ่มู ะเหมยี่ ว ภาคประธาน ภาคแสดง ส่วนขยาย
คุณแม่ ขับรถ ไปสวนชมพู่มะเมย่ี ว

๒๘

เฉแบบฝกึ เสรมิ ทกั ษะที่ ๔

๑. ในหอ้ งครวั / หนู / กนิ / สีดํา / แมว
แมวสดี าํ กินหนใู นห้องครัว

๒. ดงั ลั่น / เด็ก / รอ้ งไห้ / ขา้ งบ้าน
เด็กขา้ งบา้ นร้องไหด้ งั ลั่น

๓. เดนิ ทาง / เขา / โดยรถยนต์
เขาเดนิ ทางโดยรถยนต์

๔. คนดี / เป็น / สมนึก / ภารโรง
ภารโรงสมนกึ เป็นคนดี

๕. ผ้รู ้าย / กองปราบ / จับ / ตาํ รวจ
ตํารวจกองปราบจบั ผูร้ ้าย

๖. ไวห้ ลังบา้ น / ปลกู / นานาชนดิ / ผกั / พอ่
พอ่ ปลกู ผักนานาชนดิ ไวห้ ลงั บา้ น

๗. ทํา / แม่ / ไส้หมู / อรอ่ ยมาก / ขนมปัง
แม่ทาํ ขนมปงั ไสห้ มูอรอ่ ยมาก

๘. หลายอาทติ ย์ / ไป/ คุณพ่อ / ต่างจังหวดั
คุณพ่อไปต่างจงั หวัดหลายอาทติ ย์

๙. ของสุนา / หนักมาก / ทาํ งาน / พ่อ
พอ่ ของสุนาทาํ งานหนกั มาก

๑๐. รับประทาน / นิชา / น้ําตก / กว๋ ยเตีย๋ ว / เอรด็ อรอ่ ย
นชิ ารบั ประทานก๋วยเตย๋ี วนํ้าตกอย่างเอรด็ อร่อย

๒๙

เฉแบบฝกึ เสริมทกั ษะท่ี ๕

___ค___ ๑. เสอื้ ในตู้สวยทุกตวั
___ค___ ๒. ทอ้ งฟ้ายามเยน็ สวยงามมาก
___ก___ ๓. เขือ่ นป่าสักชลสทิ ธ์ิกอ่ สร้างสาํ เรจ็ แล้วอยา่ งสวยงาม
___ค___ ๔. พ่อตอ่ โต๊ะกนิ ข้าวตวั ใหม่เอง
___ข___ ๕. ไวรัสคอมพวิ เตอร์ชนดิ ใหม่ระบาดทําใหข้ ้อมูลเสยี หาย
___ค___ ๖. คุณนายบ้านน้ชี อบซื้อผลไม้กนิ เปน็ ประจํา
___ค___ ๗. สมควรขายเครื่องใช้ไฟฟ้าให้เพอ่ื นบ้าน
___ค___ ๘. สํานกั งานเขตราษฎร์บรู ณะเรง่ ปลูกตน้ ไม้ตน้ ใหญ่ๆ
___ค___ ๙. แมค่ ้าขายขนมครกหมดตัง้ แต่บ่าย
___ค___ ๑๐. พี่สาวถกั ผา้ ปูโตะ๊ สวยจริง

๓๐

เฉลยแบบฝึกเสริมทักษะที่ ๖

______ ๑. ประโยคทเี่ นน้ ผูก้ ระทาํ คอื ประโยคทีม่ ปี ระธานขึน้ ต้นประโยคก่อนภาคแสดง
______ ๒. ประโยคทม่ี คี ําวา่ “เกดิ มี ปรากฏ” ขึ้นต้นประโยค คอื ประโยคท่ีเนน้ กรยิ า
______ ๓. จําแนกประโยคตามเจตนาของผูส้ ง่ สาร แบ่งได้ ๔ ชนดิ คอื ประโยคแจ้งให้ทราบ ประโยค

ถามใหต้ อบ ประโยคบอกให้ทํา ประโยคแนะนํา

______ ๔. ประโยคบอกเลา่ ต้องการแจง้ ให้ทราบว่า ใครทําอะไร หรือใครในสภาพอยา่ งไร เกิดอะไร

ทไี่ หน เมอ่ื ไหร่ กับใคร

______ ๕. ประโยคบอกใหท้ าํ เปน็ ประโยคท่ีมีเฉพาะภาคแสดง เช่น หยบิ กระเปา๋ ใหด้ ว้ ย
______ ๖. ประโยคถามใหต้ อบ ที่ต้องการคําตอบยอมรบั หรอื ปฏิเสธ คาํ แสดงคําถาม ไดแ้ ก่ รึ หรือไม่

ใช่หรอื ไม่ หรอื เปล่า โดยคําเหล่านี้จะอยหู่ ลงั ภาคประธาน

______ ๗. ประโยคคําสัง่ หรอื ขอร้อง คือประโยคทีม่ ปี ระธานเป็นผสู้ ่ังหรือขอรอ้ งให้ทํา เช่น สมควร

อยา่ เปดิ แอร์ วรี ะต้องดม่ื นํา้ ให้หมดแกว้

______ ๘. ประโยคเน้นผู้ถูกกระทาํ คือ ประโยคที่มีกรรมขึ้นต้นประโยคกอ่ น เพ่ือเนน้ ความสาํ คัญ

ของกรรม

______ ๙. ประโยคเนน้ กรยิ า คอื ประโยคทม่ี บี ทกรยิ าขึน้ ต้นประโยค ต้องการเน้นใหก้ รยิ าเด่น และ

ข้ึนตน้ ประโยคด้วยว่า "เกดิ มี ปรากฏ"

______ ๑๐. ประโยคถามให้ตอบ ทต่ี ้องการคาํ ตอบ โดยใหเ้ ลือกอยา่ งใดอย่างหนง่ึ คําแสดงคาํ ถาม

ลักษณะนี้ ไดแ้ ก่ หรือ หรอื ว่า อย่ใู นประโยคและคาํ ตอบน้ัน จะมอี ยใู่ นประโยค

๓๑

เฉลยแบบฝกึ เสริมทักษะท่ี ๗

๑. ประโยคที่เน้นผูก้ ระทาํ คือ ประโยคท่มี ีประธานขนึ้ ต้นประโยคกอ่ นภาคแสดง

๒. ประโยคเนน้ ผูถ้ ูกกระทํา จะมีกรรมข้นึ ตน้ ประโยค เพ่ือเน้นความสาคญั ของกรรม

๓. ประโยค ท่ีเน้นกรยิ า จะมีบทกรยิ า ข้ึนต้นประโยค ตอ้ งการเนน้ ใหก้ รยิ าเด่น และขึน้ ตน้
ประโยคด้วยวา่ "เกิด มี ปรากฏ"

๔. ประโยคทใี่ ชใ้ นการส่อื สารโดยท่วั ไป จาํ แนกตามเจตนาของ ผ้สู ง่ สาร แบง่ ได้ ๓ ชนิด คือ
ประโยคแจ้งใหท้ ราบ ถามใหต้ อบ บอกใหท้ าํ

๕. ประโยคแจง้ ใหท้ ราบที่เป็นประโยคปฏิเสธ รูปประโยคจะเหมือนประโยคบอกเลา่ แต่เพมิ่
คาํ ว่า "ไม"่ หรอื "มไิ ด้" หรือ "ไม่ได"้ ลงในประโยค เช่น

๖. ประโยคบอกใหท้ าทเี่ ป็นประโยคขอร้อง จะมีคาํ ว่า โปรด กรณุ า อย่า อยู่ในประโยค

๗. ประโยคถามให้ตอบท่ี ตอ้ งการคาํ ตอบยอมรับหรอื ปฏิเสธ คําแสดงคําถามลักษณะน้ี ได้แก่
รึ หรือไม่ ใช่หรอื ไม่ หรอื เปล่า โดยคาํ จะอยู่หลังประโยค

๘. ประโยคถามใหต้ อบท่ี ตอ้ งการคําตอบ โดยใหเ้ ลอื กอย่างใดอย่างหนึ่ง คาํ แสดงคําถาม
ลักษณะน้ี ได้แก่ หรือ หรือว่า อย่ใู นประโยคและคาํ ตอบนนั้ จะมีอย่ใู นประโยค

๙. ประโยคถามใหต้ อบท่ี ไม่ตอ้ งการคาํ ตอบ จะใชค้ าํ ท่ีเปน็ คาํ ถาม เชน่ ใคร อะไร ฯลฯ
โดยถามเพ่ือเร้าความสนใจ ไม่ใหป้ ระโยคห้วนเกินไป หรอื เพอื่ เริม่ การสนทนา หรอื เพื่อ
แสดงความรู้สึกไมพ่ อใจ

๑๐. ประโยคบอกให้ทําทเี่ ป็นประโยคคาํ ส่ังจะมเี ฉพาะภาคแสดง

๓๒

เฉลยแบบฝกึ เสริมทกั ษะท่ี ๘

ประโยคทเี่ นน้ ผกู้ ระทา ประโยคที่เนน้ ผู้ถกู กระทา
สุวิมลเล่นปิงปอง ฉันถกู ครดู ุ
ใครกนิ ขนมในหอ้ ง
สมปองขร่ี ถจักรยาน แดงถกู ครตู ําหนิ
เด็กดอ้ื ถกู ทาํ โทษ
ประโยคที่เนน้ กริยา
เกิดอบุ ตั เิ หตุบนถนนหน้าโรงเรยี น ประโยคคาส่ังหรอื ขอรอ้ ง
อยา่ เดนิ ลัดสนาม
มีเสือดาวในป่าหลังหมู่บา้ น
โปรดชว่ ยกันรกั ษาความสะอาด

๓๓

เฉลยแบบฝึกเสริมทกั ษะท่ี ๙

๑. ไม่ขาย / เสรมิ ศกั ด์ิ / แปลงนน้ั / ทด่ี ิน (ประโยคแจง้ ให้ทราบ)
เสริมศกั ดิ์ไม่ขายทด่ี นิ แปลงน้นั
๒. วดั แจงรอ้ น / ไป / นั่ง / รถสองแถว / ฉัน (ประโยคแจ้งให้ทราบ)
ฉนั นง่ั รถสองแถวไปวดั แจงร้อน
๓. ไม่ได้ / ฟตุ บอล / เล่น / เขา (ประโยคแจ้งให้ทราบ)
เขาไม่ไดเ้ ลน่ ฟตุ บอล
๔. กบั พวกเรา / เธอทาํ ไม / เทยี่ วบ๊กิ ซี / ไม่ไป (ประโยคถามให้ตอบ)
ทาํ ไมเธอไม่ไปเท่ียวบก๊ิ ซกี ับพวกเรา
๕. ตอนไหน / วันนี้แม่ / ครบั / จะกลบั (ประโยคถามให้ตอบ)
วนั น้แี ม่จะกลบั ตอนไหนครับ
๖. เท่ยี วกัน / เรา / หรือเปล่า / จะไป (ประโยคถามให้ตอบ)
เราจะไปเที่ยวกันหรอื เปล่า
๗. จะไป / หรือรถไฟ / เรา / รถยนต์ (ประโยคถามให้ตอบ)
เราจะไปรถยนตห์ รอื รถไฟ
๘. กันหมดแลว้ / ใครๆ / ก็ใช้ / เขา / เดยี๋ วน้ี / แทบ็ เล็ต (ประโยคถามใหต้ อบ)
เดย๋ี วนีใ้ ครๆ เขาก็ใช้แทบ็ เลต็ กันหมดแลว้
๙. ให้ / ด้วย / หยิบ / โทรศัพท์ (ประโยคบอกให้ทาํ )
หยบิ โทรศัพทใ์ หด้ ว้ ย
๑๐. สงิ่ แวดลอ้ ม / โปรด / รักษา / ช่วยกัน (ประโยคบอกให้ทํา)
โปรดช่วยกันรกั ษาสิ่งแวดล้อม

๓๔

เฉลยแบบฝึกเสรมิ ทกั ษะที่ ๑๐

๑. ฝน ตกตอนเย็น (ประโยคเน้นผกู้ ระทํา)
๒. หนูจะกนิ ขา้ วมันไก่ ใชห่ รือไม่ (ประโยคถามใหต้ อบ)
๓. ลกู จะกนิ ผดั ไทย หรือ ราดหนา้ (ประโยคถามให้ตอบ)
๔. ทาไม เธอไมไ่ ปเท่ยี วทะเลกบั พวกเรา (ประโยคถามให้ตอบ)
๕. อย่า กลับบ้านดึกนักนะ (ประโยคคาํ สัง่ หรือบอกใหท้ ํา)
๖. ฉัน น่งั เรอื ไปทา่ พระอาทติ ย์ (ประโยคบอกให้ทราบ)
๗. รถยนตค์ นั น้ีมคี นจองแลว้ (ประโยคเน้นผถู้ ูกกระทํา)
๘. ปิด แอร์ทุกครงั้ หลังใชง้ าน (ประโยคคําส่งั หรือบอกใหท้ ํา)
๙. เกิด ระเบดิ ในจังหวดั ชายแดนภาคใต้ (ประโยคที่เนน้ กรยิ า)
๑๐. แม่ ไม่ ขายทีด่ นิ แปลงน้นั (ประโยคแจง้ ใหท้ ราบ)

๓๕

เฉลยแบบฝึกเสรมิ ทกั ษะท่ี ๑๑

______ ๑. หมาตวั นว้ี ่งิ เรว็ คําท่ีขีดเส้นใต้ เป็นคาํ วเิ ศษณ์ ขยายกรยิ าของประโยค
______ ๒. สมทรง เขาชอบฟงั เพลง คาํ ทข่ี ีดเส้นใต้ เป็นคาํ นาม ขยายประธานของประโยค
______ ๓. คน ทีเ่ หน็ ขโมยเขา้ แจง้ ความกบั ตาํ รวจแล้ว คาํ ทข่ี ีดเส้นใต้ เปน็ ประโยค ขยายประธาน

ของประโยค ทําใหป้ ระโยคน้นั เปน็ ประโยคความซ้อน

______ ๔. แจกนั ในห้องสมดุ ลม้ หมดทกุ ใบ คาํ ที่ขดี เสน้ ใต้ เป็นคาํ บพุ บท ขยายประธานของประโยค
______ ๕. นายอาทติ ย์ คนสวนกาํ ลงั รดนาํ้ ต้นไม้ คาํ ทีข่ ดี เสน้ ใต้ เปน็ คําสรรพนาม ขยายกริยาของ

ประโยค

______ ๖. ผู้ ร้องเพลงไพเราะโปรดยนื ขึ้น คําทีข่ ีดเส้นใต้ เป็นกลุ่มคํา ขยายประธานของประโยค
______ ๗. นายบรรจง นักเรยี นโรงเรยี นวดั บางปะกอก เขตราษฎรบ์ ูรณะ กรงุ เทพมหานคร ไดร้ ับ

รางวัลนกั เรยี นพระราชทาน คําทีข่ ีดเสน้ ใต้ เป็นกลมุ่ คาํ นาม ขยายประธานของประโยค

______ ๘. เสียงลมพายุ พดั ดังอือ้ อึง คําทขี่ ีดเส้นใต้ เปน็ กลุ่มคําวิเศษณ์ ขยายกริยาของประโยค
______ ๙. ฉันรูส้ กึ สดช่นื เมือ่ ไดเ้ ลน่ น้าทะเล คาํ ทข่ี ีดเสน้ ใต้ เป็นกลมุ่ คาํ ขยายกริยาของประโยค
______ ๑๐. ลมร้อนพัดมาอบอ้าว คาํ ท่ขี ีดเสน้ ใต้ เป็นคําวิเศษณ์ ขยายประธานของประโยค

๓๖

เฉลยแบบฝึกเสรมิ ทักษะท่ี ๑๒

____ข___ ๑. ฉันต้องการกินนาํ้ หวาน
____ข___ ๒. เตา่ ตวั นเ้ี ดนิ ช้า
____ก___ ๓. นกหลายตัวบินเหนือยอดไม้
____ข___ ๔. ปลาบางชนิดกนิ คนได้
____ก___ ๕. ปลาบางชนดิ กินคนได้
____ก___ ๖. สมคิดคนสวนกาํ ลังตัดกิ่งตน้ ไม้
____ข___ ๗. ฉนั ร้สู ึกสดชืน่ เมอื่ ไดอ้ าบนา้
____ข___ ๘. ปลาหลายตวั วา่ ยทวนน้า
____ก___ ๙. ลมร้อนพัดมาอบอ้าว
____ข___ ๑๐. วัวพันธเ์ น้อื ตอ้ งกินหญา้ อ่อนมากๆ

๓๗

เฉลยแบบฝกึ เสริมทกั ษะที่ ๑๓

๑. ฉนั ต้องการเรยี นหนงั สอื กรยิ าของประโยค
คําวา่ ต้องการ ขยายคาํ ว่า เรยี น

๒. ปลาบางชนิดกินคนได้ ประธานของประโยค
คําวา่ บางชนดิ ขยายคาํ ว่า ปลา

๓. ปลาหลายตัววา่ ยทวนนาํ้ กรยิ าของประโยค
คําวา่ ทวนนา้ ขยายคาํ วา่ ว่าย

๔. ปลาบางชนดิ กนิ คนได้ กริยาของประโยค
คําว่า ได้ ขยายคําวา่ กิน

๕. ปลาหลายตวั ว่ายทวนน้ํา ประธานของประโยค
คาํ วา่ หลายตัว ขยายคาํ วา่ ปลา

๖. ลมรอ้ นพดั มาอบอา้ ว ประธานของประโยค
คําวา่ รอ้ น ขยายคําวา่ ลม

๗. วัวพนั ธุน์ มตอ้ งกินหญ้าอ่อนมากๆ ประธานของประโยค
คําว่า พันธ์ุนม ขยายคาํ วา่ วัว

๘. ครูณฏั ฐินีเธอชอบแตง่ กลอน ประธานของประโยค
คําวา่ เธอ ขยายคําว่า ครูณัฏฐนิ ี

๙. ววั พันธน์ มตอ้ งกินหญา้ อ่อนมากๆ กรยิ าของประโยค
คําว่า ตอ้ ง, มากๆ ขยายคําวา่ กิน

๑๐.ฉนั รูส้ กึ สดชื่นเมือ่ ไดอ้ าบน้าํ
คาํ ว่า ได้อาบน้า ขยายคําวา่ รูส้ ึกสดช่ืน กริยาของประโยค

๓๘

เฉลยแบบฝึกเสริมทักษะท่ี ๑๔

๑. ปลาปริ ันยา่ จากอเมซอนเปน็ สตั ว์ดุร้าย ขยายส่วนประธาน ขยายส่วนกริยา
๒. คณุ พ่อของฉนั ทํางานหนักมาก
๓. เดก็ คนนั้นกําลังกนิ ขนมอย่างอร่อย ปิรนั ยา่ จากอเมซอน ดรุ า้ ย
๔. เดก็ คนนน้ั เดินลัดสนามหญ้า
ขยายส่วนประธาน ขยายส่วนกรยิ า

ของฉนั หนักมาก

ขยายส่วนประธาน ขยายสว่ นกรยิ า

คนน้ัน อยา่ งอรอ่ ย

ขยายส่วนประธาน ขยายสว่ นกริยา

๕. นายสมบูรณ์คนขายของชาํ ชอบขับรถเร็ว ขยายสว่ นประธาน ขยายส่วนกริยา
๖. พวกเราชาวฟา้ แดงยนิ ดีตอ้ นรบั นกั เรยี นใหม่
๗. นายเสนอนักเรยี นห้องครูมาลีพูดจนลิงหลบั คนขายของชาํ เร็ว
๘. เดก็ คนนนั้ เดนิ ลัดสนามหญ้าของโรงเรียน
๙. ปลาหลายตวั วา่ ยทวนนา้ํ ขยายสว่ นประธาน ขยายสว่ นกริยา
๑๐. ปลาบางชนิดบินได้
ชาวฟา้ แดง ใหม่

ขยายส่วนประธาน ขยายส่วนกริยา

นักเรียนหอ้ งครูมาลี ลิงหลบั

ขยายสว่ นประธาน ขยายส่วนกริยา

คนนัน้ ของโรงเรยี น

ขยายสว่ นประธาน ขยายสว่ นกรยิ า

หลายตวั ทวนนาํ้

ขยายส่วนประธาน ขยายสว่ นกรยิ า

บางชนดิ ได้

๓๙

แบบฝกึ เสรมิ ทักษะท่ี ๑๕

๑. ลมร้อนพดั มาอบอา้ ว (การขยายส่วนประธาน)
๒. เสยี งลมพายพุ ดั ดังมาก (การขยายสว่ นกริยา)
๓. อภิชาติต้องการกินไก่ทอด (การขยายส่วนประธาน)
๔. นกบางตวั บนิ ไมไ่ ด้ (การขยายสว่ นกริยา)
๕. นายตนั นักการภารโรงกาํ ลังตดั หญ้า (การขยายสว่ นประธาน)
๖. ฉนั รู้สกึ อิ่มเมื่อไดก้ ินข้าว (การขยายส่วนกริยา)
๗. ปลาบางชนดิ บนิ ได้ (การขยายสว่ นประธาน)
๘. ไกพ่ ันธเุ์ น้อื ต้องกนิ ข้าวโพดมากๆ (การขยายส่วนประธาน)
๙. เกา้ อใี้ นห้องนอนล้มหมดทกุ ตวั (การขยายสว่ นประธาน)
๑๐.สมทรงชอบกนิ พซิ ซ่าท่ีสดุ (การขยายส่วนกริยา)

๔๐

แบบทดสอบหลังเรียน
ชดุ ที่ ๑ เรอื่ ง ประโยคและลักษณะของประโยค

คาช้ีแจง ใหน้ ักเรยี นเลือกคาํ ตอบทถ่ี กู ตอ้ งทส่ี ุดเพียงข้อเดยี ว ทาํ ลงในกระดาษคาํ ตอบท่คี รแู จกให้

๑. ขอ้ ใดไมส่ มั พนั ธ์กบั ความหมายของประโยค
ก. แสดงให้รู้วา่ ใคร ทําอะไร ท่ไี หน อย่างไร
ข. การแสดงซึง่ ส่วนสาํ คญั และหน้าทข่ี องประโยค
ค. การนาํ คําหลายๆ คาํ หรอื วลีมาเรียงต่อกนั อยา่ งเปน็ ระเบียบ
ง. การเรียงตอ่ คาํ หรือวลีใหแ้ ต่ละคํามคี วามสมั พันธ์กนั มีใจความสมบูรณ์

๒. ข้อใดกลา่ วไม่ถกู ต้องเกี่ยวกับสว่ นขยายของประโยค
ก. ทาํ ให้ทราบวา่ ใคร ทําอะไร ทีไ่ หน อยา่ งไร
ข. ไม่ควรขยายประโยคจนทําใหป้ ระโยคสับสน
ค. ไมค่ วรขยายประโยคจนทําใหป้ ระโยคกาํ กวม
ง. ทาํ ใหป้ ระโยคสามารถส่ือสารไดช้ ดั เจนยิ่งข้ึน

๓. ข้อใดกลา่ วถกู ต้องเก่ยี วกบั องคป์ ระกอบของประโยค
ก. บทกรรมทําหน้าทเี่ ปน็ ผกู้ ระทํา
ข. ภาคประธานของประโยค ทาํ หนา้ ท่ีเป็นผู้ถกู กระทํา
ค. บทกริยา ทําหน้าท่ีเป็นตัวกระทําหรือตัวแสดงของประธาน
ง. ส่วนเตมิ เต็มทาํ หนา้ ทข่ี ยายกริยา ขยายกรรม หรอื สว่ นขยาย

๔. ข้อใดไม่ใชอ่ งคป์ ระกอบของภาคแสดง
ก. บทกรยิ า
ข. บทกรรม
ค. ส่วนเตมิ เต็ม
ง. สว่ นขยายของประโยค

๕. “ฉันรู้สกึ สดชนื่ เม่ือไดอ้ าบนํ้า” คําที่ขีดเสน้ ใต้ เปน็ ประโยคท่ไี ปขยายสิ่งใด
ก. ฉนั
ข. เมื่อ
ค. รู้สกึ สดชน่ื
ง. ไมไ่ ดข้ ยายคาํ ใด เพราะมคี วามหมายในตัว

๔๑

๖. องคป์ ระกอบใดของประโยคทีอ่ าจมหี รอื ไมม่ ีกไ็ ด้
ก. สว่ นขยาย
ข. ภาคแสดง
ค. ภาคประธาน
ง. ภาคประธานและภาคแสดง

๗. คําทีข่ ดี เส้นใตใ้ นประโยคใดทเี่ น้นผูถ้ กู กระทาํ
ก. ฉันถูกแมด่ ุ
ข. ฝนตกตอนเย็น
ค. ชาครติ เล่นฟุตบอล
ง. ใครซ้อื กว๋ ยเตย๋ี วมา

๘. ประโยคใดมีโครงสร้าง ประธาน กรยิ า และกรรม
ก. แมค่ ้ากําลงั ว่นุ วาย
ข. การค้าขายดีมกี ําไร
ค. คุณพ่อกาํ ลงั ทาสบี ้าน
ง. คนงานหยดุ พกั กลางวนั

๙. ข้อใดไมใ่ ช่รปู ประโยคท่ใี ชใ้ นภาษาไทย
ก. ประโยคทเ่ี นน้ กรยิ า
ข. ประโยคท่ีเน้นสรรพนาม
ค. ประโยคท่เี น้นผู้กระทาํ
ง. ประโยคที่เนน้ ผู้ถกู กระทาํ

๑๐. “ลมรอ้ นพดั มาอบอ้าว” คาํ ใดที่ขยายประธานของประโยค
ก. มา
ข. พดั
ค. ร้อน
ง. อบอา้ ว

ทาํ แบบทดสอบหลังเรียน
เสร็จแล้ว เรามาดเู ฉลย
แบบทดสอบก่อนเรียน
หลังเรียนกันตอ่ เลยนะคะ...

๔๒

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน
ชดุ ที่ ๑ เรอ่ื ง ประโยคและลกั ษณะของประโยค

เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรียน เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี น

๑. ข ๖. ก ๑. ข ๖. ก
๒. ง ๗. ข ๒. ก ๗. ก
๓. ค ๘. ค ๓. ค ๘. ค
๔. ค ๙. ค ๔. ง ๙. ข
๕. ก ๑๐. ก ๕. ค ๑๐. ค

ตอบถูกก่ีขอ้ คะ...
เรา ลอง มา เปรยี บเทยี บ
ผลการทดสอบก่อนเรยี น
วา่ คะแนนเป็นอยา่ งไรบ้าง

เปรยี บเทยี บผลการทดสอบกอ่ นเรียน
๑. ถ้าผลการทดสอบหลงั เรยี นได้คะแนน

มากกว่าผลการทดสอบกอ่ นเรยี น แสดงวา่
นักเรียนมพี ฒั นาการที่ดขี น้ึ กวา่ เดิม
๒. ถ้าผลการทดสอบหลงั เรยี นไดค้ ะแนนนอ้ ย
กวา่ ผลการทดสอบก่อนเรยี น แสดงว่า
นกั เรียนยังไม่เขา้ ใจอยา่ งถ่องแท้ ควรเร่มิ
เรยี นใหม่อกี ครง้ั นะคะ...

๔๓

บรรณานกุ รม

กระทรวงศึกษาธิการ. ภาษาเพื่อพฒั นาการสอื่ สาร. กรุงเทพฯ : ครุ สุ ภา,๒๕๔๘.
กระทรวงศกึ ษาธิการ. หลักภาษาไทยเล่ม ๑. พมิ พ์คร้งั ท่ี ๒. กรุงเทพฯ : โรงพิมพค์ ุรุสภา.๒๕๓๕
กระทรวงศึกษาธกิ าร. หลักภาษาไทยเลม่ ๓. พิมพ์คร้งั ที่ ๒. กรุงเทพฯ : โรงพมิ พ์คุรสุ ภา.๒๕๓๕
ประวีณา มีชอบธรรม. ภาษาไทย (บงั คับ). กรุงเทพฯ : โรงพมิ พศ์ ูนย์หนงั สือเมอื งไทย, ๒๕๔๔.
ปราณี บุญช่มุ และภาสกร เกดิ อ่อน. หลกั ภาษาและการใช้ภาษา ๒.พิมพ์คร้ังที่ ๙.กรุงเทพฯ : อกั ษร

เจริญทศั น์. มปป.
พรทิพย์ แฟงสตุ . รวมหลกั ภาษาไทย ม.ตน้ . กรุงเทพฯ : สาํ นักพิมพ์ฟิสิกสเ์ ซ็นเตอร์, ๒๕๔๔.
ยศ พนสั สรณ.์ ภาษาไทย ม.ต้น (ฉบบั เตรียมสอบ). กรุงเทพฯ : บริษทั สํานกั พมิ พ์แม็ค จํากดั , ๒๕๓๖.
ยศ พนสั สรณ.์ ภาษาไทย ม.ตน้ (ฉบับเตรียมสอบ). กรุงเทพฯ : บริษทั สาํ นกั พมิ พ์แม็ค จาํ กดั , ๒๕๔๔.
เสนีย์ วลิ าวรรณ และคณะ. หลักภาษาไทย .กรุงเทพฯ : วฒั นาพานิช ,๒๕๔๒.
อัมพร สุขเกษมและอารยา เรืองมณี. ภาษาไทยเพื่ออาชีพ ๑. นนทบุรี : บริษัทศนู ยห์ นังสือเมืองไทย

จาํ กดั .๒๕๔๘.
อปุ กิตศิลปสาร,พระยา.หลักภาษาไทย.(อักขรวธิ ี วจีวิภาค วากยสัมพันธ์ ฉนั ทลักษณ์)พระนคร:ไทย

วฒั นาพานิช.๒๕๑๑.