e-book แผนที่ 4-5 เรื่อง การถ่ายทอดอารมณ์ของบทเพลง

สอ่ื E-BOOK

วชิ าดนตรี นาฏศิลป์
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 วงดนตรี คุณภาพเสยี ง และ

องคป์ ระกอบดนตรี
เร่ือง การถา่ ยทอดอารมณข์ องบทเพลง
เรื่อง การประเมินคุณภาพของเพลงและการนาเสนอ

บทเพลง

ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 1 โดย นางธีรรัตนว์ ิชาชู

ตัวชี้วดั

4. จดั ประเภทของวงดนตรีไทยและวงดนตรีที่มาจากวฒั นธรรมต่าง ๆ
(ศ 2.1 ม.1/4)

5. แสดงความคิดเห็นท่ีมีต่ออารมณ์ของบทเพลงที่มีความเร็วของ
จงั หวะและความดงั -เบาแตกต่างกนั (ศ 2.1 ม.1/5)

6. เปรียบเทียบอารมณ์ ความรู้สึกในการฟังดนตรีแต่ละประเภท
(ศ 2.1 ม.1/6)

7. นาเสนอตวั อยา่ งเพลงท่ีตนเองชื่นชอบ และอภิปรายลกั ษณะเด่นท่ี
ทาใหง้ านน้นั น่าช่ืนชม (ศ 2.1 ม.1/7)

8. ใชเ้ กณฑส์ าหรับประเมินคุณภาพงานดนตรีหรือเพลงท่ีฟัง
(ศ 2.1 ม.1/8)

9. ใชแ้ ละบารุงรักษาเครื่องดนตรีอยา่ งระมดั ระวงั และรับผดิ ชอบ
(ศ 2.1 ม.1/9)

ผงั สาระการเรียนรู้

วงดนตรีไทย วงดนตรีพืน้ เมือง

การใช้และ วงดนตรีสากล
บารุงรักษา
เคร่ืองดนตรี วงดนตรี คุณภาพของเสียง
และองค์ประกอบดนตรี

การนาเสนอ การประเมนิ การถ่ายทอดอารมณ์
บทเพลง คุณภาพ ของบทเพลง

ของบทเพลง

สารบญั

- การถ่ายทอดอารมณ์ของบทเพลง
- การประเมินคุณภาพของบทเพลง
- การใชแ้ ละบารุงรักษาเคร่ืองดนตรี

การถ่ายทอดอารมณ์ของบทเพลง

องค์ประกอบทส่ี าคญั ของดนตรี ไดแ้ ก่ จงั หวะ เสียง และ
อารมณ์ในเพลง เพลงแต่ละเพลงจะมีจงั หวะท่ีต่างกนั เช่น จงั หวะชา้
จงั หวะเร็ว จงั หวะผสม นอกจากน้ีเสียงของดนตรี เช่น เสียงร้อง เสียง
เคร่ืองดนตรีท่ีมีความดงั ความเบาแตกต่างกนั จะทาใหอ้ ารมณ์ในเพลงมี
ความแตกต่างกนั

1. จังหวะกบั อารมณ์เพลง

จงั หวะเป็นสิ่งท่ีทาใหท้ ราบวา่ บทเพลงมีลกั ษณะอารมณ์อยา่ งไร
เช่น เพลงชาติไทยมีจงั หวะหนกั แน่นใหอ้ ารมณ์ความรู้สึกฮึกเหิม รักชาติ

2. ความดัง-เบากบั อารมณ์เพลง

ความดงั -เบาของเพลงช่วยสร้างอารมณ์ใหก้ บั เพลง ถา้ เป็นเพลงที่ตอ้ ง
แสดงความเขม้ แขง็ จะใชเ้ สียงดนตรีหรือเสียงร้องที่ดงั ถา้ เป็นเพลงรัก ตอ้ งมี
ความเบาใหเ้ หมาะกบั เน้ือเพลง

3. ความแตกต่างของอารมณ์เพลง

การศึกษาความแตกต่างของอารมณ์เพลงท้งั เพลงไทยและสากล มี
ดงั น้ี

ทางดนตรีสากล ตอ้ งศึกษาเกี่ยวกบั ความมุ่งหมายของบทเพลงแต่ละ
เพลง รวมถึงยคุ ของเพลงน้นั ดว้ ย เพ่ือทาใหก้ ารร้องหรือการบรรเลงมชี ีวติ ชีวา
หรือมีอารมณ์ท่ีถูกตอ้ ง ทาใหผ้ ฟู้ ังสามารถ แปลความหมายหรือมอี ารมณ์ร่วม
ไดถ้ ูกตอ้ ง

ทางดนตรีไทย ตอ้ งศกึ ษาวา่ เพลงน้นั ๆ เป็นเพลงประกอบการแสดง
หรือเป็นเพลงบรรเลงขบั กล่อม เป็นเพลงประเภท ๒ ช้นั ๓ ช้นั หรือเพลงเถา

ทางดนตรีไทยสากล ตอ้ งรู้วา่ เพลงท่ีมาแสดงน้นั เป็นเพลงประเภทใด
เช่น เพลงปลุกใจ เพลงรัก เพลงบรรยายธรรมชาติ เพลงเศร้า เพลงสนุก

การประเมนิ คุณภาพของบทเพลง

การประเมินคุณภาพของบทเพลง คือ การวเิ คราะห์เน้ือหา ลกั ษณะเสียง
และองคป์ ระกอบดนตรี การประเมินคุณภาพของเพลงจะตอ้ งคานึงถึงคุณภาพ
ของส่ิงต่าง ๆ ดงั น้ี

1. คุณภาพด้านเนื้อหา

คือ บทเพลงจะตอ้ งมีเน้ือหาที่เหมาะสม ส่ือถึงอารมณ์ของบทเพลง
ซ่ึงในดา้ นเน้ือหาของบทเพลงน้นั กจ็ ะข้ึนอยกู่ บั ผปู้ ระพนั ธเ์ พลงวา่ ตอ้ งการ
สื่อถึงอะไร มีอารมณ์อยา่ งไร เช่น ตอ้ งการส่ือถึงความรักที่ผดิ หวงั เน้ือหา
ของบทเพลงกจ็ ะเกี่ยวกบั ความเศร้า ความโดดเดี่ยวอา้ งวา้ ง ใหอ้ ารมณ์เศร้า
ผดิ หวงั

2. คุณภาพด้านเสียง

คุณภาพด้านเสียงของบทเพลง

2. 1 คุณภาพด้านเสียงขบั ร้อง 2.2 คุณภาพด้านเสียงดนตรี

คือ เสียงของผขู้ บั ร้องจะตอ้ งมคี วาม คือ เสียงดนตรีที่บรรเลงจะตอ้ ง
เหมาะสมกบั บทเพลง มนี ้าเสียงที่ดีจะ ไม่ดงั หรือเบาจนเกินไป จะตอ้ ง
ทาใหส้ ื่ออารมณ์ของบทเพลงน้นั เหมาะสมกบั จงั หวะ ทานอง อารมณ์
ออกมาไดด้ ี
ของบทเพลง

3. คุณภาพด้านองค์ประกอบดนตรี

องค์ประกอบดนตรี ประกอบดว้ ย เสียง จงั หวะ ทานอง พ้ืนผวิ เสียง
การประสานเสียง และคีตลกั ษณ์ ซ่ึงสิ่งเหล่าน้ีลว้ นเป็นส่วนหน่ึงที่ทาให้
บทเพลงมีจงั หวะ ทานอง และส่ือถึงอารมณ์ต่าง ๆ

คุณภาพด้านองค์ประกอบดนตรีมีลกั ษณะ ดงั นี้

3.1 เสียง (Sound) เป็นองคป์ ระกอบดนตรีท่ี
ถ่ายทอดความรู้สึกหรืออารมณ์เพลง มีท้งั เสียงร้อง
และเสียงดนตรี ระดบั เสียงสูง-ต่า และความดงั
ความค่อย เสียงเป็นส่ิงสาคญั ท่ีจะทาใหผ้ ฟู้ ังเกิด
ความรู้สึกคลอ้ ยตามบทเพลงน้นั

การขบั ร้องเพลงเป็นการถ่ายทอดอารมณ์ของ
บทเพลงทาใหผ้ ฟู้ ังเกิดอารมณ์คลอ้ ยตาม

3.2 จังหวะ (Rhythm) คือ การจดั เรียงของเสียง ซ่ึงมีความส้นั -ยาวของ
ตวั โนต้ และตวั หยดุ ซ่ึงจดั วางอยใู่ นอตั ราท่ีกาหนด และรวมกลมุ่ ตาม
หน่วยจงั หวะท่ีเหมาะสมตามกฎเกณฑ์
3.3 ทานอง (Melody) คือ ระดบั เสียงหลายเสียงท่ีนามาเรียงติดต่อกนั เป็นหน่ึง
เดียว พร้อมกบั ลกั ษณะจงั หวะ มกั มีความไพเราะและมีสดั ส่วนพอเหมาะ

3.4 พืน้ ผวิ เสียง หรือ เนื้อดนตรี (Texture) คือ รูปแบบของเสียงที่นามาบรรเลง
ซอ้ นกนั ผลรวมของเสียงท้งั หมดจดั เป็นพ้ืนผวิ ของดนตรี

3.5 การประสานเสียง (Homophony) คือ ระดบั เสียงต้งั แต่สองเสียงข้ึนไปท่ี
ร้องหรือเล่นในเวลาเดียวกนั

3.6 คตี ลกั ษณ์ (Musical Form) คือ ลกั ษณะโครงสร้างของบทเพลงที่มี
การแบ่งเป็นหอ้ งเพลง วลี ประโยค

การนาเสนอบทเพลง

การนาเสนอบทเพลง คือ การนาเสนอลกั ษณะเด่น องคป์ ระกอบ
ต่าง ๆ ของบทเพลง และความน่าสนใจของบทเพลง ซ่ึงผนู้ าเสนอมีความ
เขา้ ใจและซาบซ้ึงในบทเพลงน้นั และตอ้ งการใหผ้ อู้ ่ืนรู้จกั และเขา้ ใจบทเพลง
ท่ีนามานาเสนอน้นั ดว้ ย ในการนาเสนอบทเพลงผนู้ าเสนอจะตอ้ งวเิ คราะห์
รายละเอียดของบทเพลงใหเ้ ขา้ ใจ จึงจะทาใหก้ ารนาเสนอบทเพลงมี
ความสมบูรณ์

การใช้และบารุงรักษาเคร่ืองดนตรี

1. การใช้และบารุงรักษาเครื่องดนตรีไทย

เคร่ืองดนตรีไทย แบ่งออกเป็น เครื่องดีด เครื่องสี เครื่องตี และ
เครื่องเป่ า ซ่ึงมีรูปร่างลกั ษณะแตกต่างกนั ดงั น้นั การใชเ้ ครื่องดนตรีแต่ละ
ประเภทจึงตอ้ งใชอ้ ยา่ งระมดั ระวงั และมีการดูแลรักษาอยา่ งถูกวธิ ีเพ่ือให้
เคร่ืองดนตรีสามารถใชง้ านไดน้ าน มีความคงทนถาวร อยใู่ นสภาพสมบูรณ์
ใชง้ านไดด้ ีและมีคุณภาพ การใชแ้ ละบารุงรักษาเคร่ืองดนตรีไทยแต่ละ
ประเภท มีดงั น้ี

1.1 การใช้และบารุงรักษาเครื่องดนตรีไทยประเภทเคร่ืองดีด

เครื่องดดี เป็นเครื่องสายที่ใชม้ ือหรืออุปกรณ์ดีดสายเคร่ืองดนตรี
ใชน้ ิ้วมือกดสายท่ีนมหรือสะพานใหเ้ กิดเสียง เช่น จะเข้ กระจบั ปี่ ซึง
มวี ธิ กี ารใช้และบารุงรักษาเครื่องดนตรี ดังนี้

1. ควรลดสายใหห้ ยอ่ น 2. ทาความสะอาด 3. นาผา้ ท่ีตดั ไวเ้ ฉพาะ 4. ถือเคร่ืองดนตรีให้ถูก
พอควร และตอ้ งดู เครื่ องดนตรี ทุกคร้ ัง รูปร่างของเคร่ือง ลกั ษณะ เช่น จะเข้ จะใช้
ไม่ใหส้ ่วนประกอบอื่น โดยใชผ้ า้ นุ่มสะอาด ดนตรีมาคลุม ให้ วธิ ีการอมุ้ โดยเอามุมของ
หลุดหายไป เช็ดหลงั ใชเ้ คร่ืองดนตรี มิดชิดหรือเก็บ เขา้ กระพงุ้ เขา้ กบั เอวของผถู้ ือ
เสร็จ กล่องใหเ้ รียบร้อย ให้หางจะเขไ้ ปทางดา้ น
ตวั ผถู้ ือแลว้ นาเกบ็ เขา้ ที่
ใหเ้ รียบร้อย

1.2 การใช้และบารุงรักษาเคร่ืองดนตรีไทยประเภทเคร่ืองสี

เคร่ืองสีเป็นเคร่ืองดนตรีประเภทซอต่าง ๆ ซ่ึงมีส่วนประกอบสาคญั คือ
ตวั ซอไดแ้ ก่ คนั ทวนบนและคนั ทวนล่าง สายซอ หยอ่ งหรือหมอน หนงั หนา้ ซอ
รัดอก ลูกบิด คนั ชัก ไดแ้ ก่ ไมค้ นั สี หางมา้ หมุดยดึ หางมา้ กบั ไมค้ นั สี และยางสน
สาหรับถูกบั หางมา้ เพ่อื ใชส้ ีกบั สาย มวี ธิ กี ารใช้และบารุงรักษาเคร่ืองดนตรี ดงั นี้

1. ลดสายลงพอประมาณ เล่ือนหยอ่ งหรือ 2. ทาความสะอาดคนั ชกั
หมอนรองสายข้ึนไปที่ขอบของกะโหลก กะโหลกซอ คนั ทวนและ
หรือกระบอกซอโดยระวงั ไม่ใหห้ ยอ่ งหรือ สาย ดว้ ยผา้ นุ่มแหง้ สะอาด
หมอนหลดุ หาย

3. เกบ็ คันชักเข้าทโ่ี ดยจดั ระดบั 4. นาเคร่ืองดนตรีเกบ็ เข้าถุงผ้าหรือ
คันชักกบั ตวั ซอให้เข้าที่ กล่องซอให้เรียบร้อยหลงั ใช้งานเสร็จ

5. ต้องระวงั ไม่ให้กะโหลกซอกระแทกของแข็ง
และทายางสนทห่ี างม้าของคันชักก่อนเล่นเสมอ

1.3 การใช้และบารุงรักษาเคร่ืองดนตรีไทยประเภทเคร่ืองตี

เครื่องตีเป็นเครื่องดนตรีท่ีใชม้ ือหรืออุปกรณ์ตีลงบนเครื่องดนตรี
เพื่อใหเ้ กิดเสียง มีหลายชนิดแต่ละชนิดมีส่วนประกอบของเครื่องดนตรีแตกต่าง
กนั เช่น ระนาด ประกอบดว้ ยรางระนาด ผนื ระนาด ไมต้ ี มวี ธิ กี ารใช้
และบารุงรักษาเครื่องดนตรี ดงั นี้

1. ถา้ เป็นระนาด 2. ใชผ้ า้ นุ่มแหง้ 3. ทาความสะอาด 4. ใชผ้ า้ คลุม
จะตอ้ งปลด สะอาดเช็ด ไมต้ ีดว้ ยผา้ นุ่มและ ระนาดทุกคร้ังหลงั

ผนื ระนาดลงจาก ตวั เคร่ืองดนตรี เกบ็ ไมต้ ีให้ ใชง้ านเสร็จ
หูระวงิ ดา้ นซา้ ยมือ เรียบร้อย
ของผบู้ รรเลงลง

หน่ึงขา้ ง

ถา้ เป็นเคร่ืองดนตรีประเภทขึงหนงั เช่น กลองต่าง ๆ โทน
รามะนา จะตอ้ งใชผ้ า้ สะอาดนุ่มเชด็ เคร่ืองดนตรีหลงั ใชง้ าน
และเกบ็ เขา้ ที่ใหเ้ รียบร้อย ไม่นามาวางซอ้ นกนั ระมดั ระวงั
ไม่ใหถ้ กู น้าหรือสมั ผสั ความช้ืน และแสงแดด

1.4 การใช้และบารุงรักษาเคร่ืองดนตรีไทยประเภทเครื่องเป่ า

เคร่ืองดนตรีประเภทเคร่ืองเป่ าเป็นเครื่องดนตรีท่ีใชป้ ากเป่ า
เพ่ือทาใหเ้ กิดเสียง เช่น ขลุ่ย ป่ี มวี ธิ กี ารใช้และบารุงรักษาเคร่ืองดนตรี
ดังนี้

1. ก่อนเป่ าและหลงั ใชง้ านควรเช็ดเครื่องดนตรี 2. ไม่นาเครื่องดนตรีไปแช่น้าหรือผ่ึงแดด เพอ่ื
เพอ่ื ป้องกนั เช้ือโรคเขา้ สู่ร่างกาย ป้องกนั การขยายและยดื ตวั ของไมแ้ ละทาให้
เสียงไมเ่ พ้ียนและป้องกนั รอยแตกร้าว

3. ไม่นาเครื่องดนตรีมาเคาะแทนอปุ กรณ์อ่ืน 4. ไม่วางเคร่ืองดนตรีไวบ้ นท่ีสูง เพราะอาจ
และไมใ่ ชเ้ คร่ืองดนตรีประเภทเป่ าร่วมกบั ผอู้ ่ืน ทาให้เคร่ืองดนตรีตกหล่น และเกบ็
เพราะอาจทาให้เกิดโรคติดตอ่ ระบบทางเดิน เครื่องดนตรีใส่ถุงให้มิดชิดเพ่ือป้องกนั
หายใจ ฝ่นุ ละออง

2. การใช้และบารุงรักษาเครื่องดนตรีสากล

เคร่ืองดนตรีสากล แบ่งออกเป็น เคร่ืองสาย เคร่ืองเป่ าลมไม้
เครื่องเป่ าลมทองเหลือง เครื่องตี และเคร่ืองดนตรีประเภทล่ิมนิ้ว (คียบ์ อร์ด)
ซ่ึงแต่ละประเภทจะมีลกั ษณะรูปร่าง วธิ ีการใชแ้ ละการดูแลรักษาแตกต่างกนั
จึงตอ้ งใชแ้ ละเกบ็ รักษาอยา่ งถูกตอ้ ง เพ่อื ใหเ้ ครื่องดนตรีใชง้ านไดน้ าน
มีวธิ ีการใชแ้ ละบารุงรักษาเคร่ืองดนตรีสากลแต่ละประเภท ดงั น้ี

2.1 การใช้และบารุงรักษาเครื่องดนตรีสากลประเภทเคร่ืองสาย

เครื่องดนตรีประเภทเคร่ืองสาย เช่น ไวโอลิน วโิ อลา เชลโล
ดบั เบิลเบส แบนโจ กีตาร์ มวี ธิ ีการใช้และบารุงรักษาเครื่องดนตรี ดังนี้

1. ตรวจสอบเครื่องดนตรีก่อนเล่นวา่ สายครบ 2. เคร่ืองสายท่ีใชค้ นั ชกั เมื่อบรรเลงเสร็จ
หรือไม่ ระดบั เสียงตรงตวั โนต้ หรือไม่ ไม่เล่น ให้ใชผ้ า้ นุ่มเช็ดดา้ นนอกเคร่ืองดนตรี และ
เครื่องดนตรีดว้ ยความรุนแรง ทาความสะอาดคราบยางสนท่ีติดอยบู่ นสาย

3. เม่ือใชเ้ สร็จให้นาผา้ นุ่มเช็ดเครื่องดนตรี 4. เกบ็ เครื่องดนตรีใส่กล่อง
แลว้ เก็บใส่กล่อง ถา้ ไม่มีกล่องให้วางดา้ นท่ี ใหเ้ รียบร้อยทุกคร้ังหลงั ใชง้ าน
มีสายราบกบั พ้นื เพอื่ ป้องกนั การคลายเสียง

5. ไม่วางเครื่องดนตรีซอ้ นกนั

2.2 การใช้และบารุงรักษาเคร่ืองดนตรีสากลประเภทเคร่ืองเป่ าลมไม้

เครื่องเป่ าลมไม้ เช่น คลาริเน็ต โอโบ บาสซูน แซ็กโซโฟน ฟลูต
มวี ธิ กี ารใช้และบารุงรักษาเคร่ืองดนตรี ดังนี้

1. เมื่อนาเคร่ืองดนตรีออกจากกล่องแลว้ 2. หลงั จากใช้เสร็จ ควรซับนา้ ลายทคี่ ้างอย่ใู น
นามาประกอบกนั เป็นลาตวั ตอ้ งทาดว้ ย เครื่องดนตรี ออกให้หมด เพราะจะทาให้
ความระมดั ระวงั และหลีกเลี่ยงการจบั เครื่องดนตรีเป็ นสนมิ ผกุ ร่อนได้
ส่วนที่เป็นแกนของล่ิมนิ้ว

3. ใชผ้ า้ นุ่มเช็ดภายนอกเครื่องดนตรีและ ไม่ 4. นาเคร่ืองดนตรีเกบ็ ใส่กล่อง
นาเครื่องดนตรีไปลา้ งน้าหรือใชผ้ า้ เปี ยกเช็ด ปิ ดกล่องใหส้ นิทเพ่ือป้องกนั
การกระแทก

2.3 การใช้และบารุงรักษาเคร่ืองดนตรีสากลประเภทเคร่ืองเป่ าลมทองเหลือง

เครื่องเป่ าลมทองเหลือง เช่น ทรัมเป็ต เฟรนชฮ์ อร์น ทูบา
ทรอมโบน มวี ธิ กี ารใช้และบารุงรักษาเคร่ืองดนตรี ดังนี้

1. เมื่อนาเครื่องดนตรีออกจากกล่องตอ้ งระวงั ไม่ใหล้ กู สูบหรือท่อลม
กระทบกระเทือน เพราะถา้ ลกู สูบหรือท่อลมคดงอจะไมส่ ามารถบงั คบั
เสียงใหต้ รงตามตวั โนต้ ได้
2. เมื่อเล่นเสร็จใหผ้ เู้ ลน่ เป่ าเบา ๆ ที่กาพวดแลว้ กดฝาเปิ ด-ปิ ดน้าลาย เพ่ือ
ใหน้ ้าลายไหลออกจากตวั เครื่อง
3. นาผา้ แหง้ เชด็ ตวั เคร่ืองใหส้ ะอาด

4. ถอดกาพวดไปลา้ งทุกคร้ัง 5. ไม่นาเคร่ืองดนตรี 6. เกบ็ เครื่องดนตรีใส่
หลงั ใชง้ านเสร็จ แลว้ ใชผ้ า้ นุ่ม ไปลา้ งน้า เพราะจะ กลอ่ งใหเ้ รียบร้อย
แหง้ เชด็ กาพวด และดา้ นนอก ทาใหเ้ คร่ืองดนตรี
ของเครื่องดนตรี เป็นสนิม และไมว่ าง
เคร่ืองดนตรีซอ้ นกนั

2.4 การใช้และบารุงรักษาเครื่องดนตรีสากลประเภทเคร่ืองตี

เคร่ืองตี เช่น กลองทิมพะนี ไซโลโฟน กลองเบส ฉาบ แทมบูรีน
มวี ธิ กี ารใช้และบารุงรักษาเคร่ืองดนตรี ดงั นี้

1. ตรวจสอบเคร่ืองดนตรีก่อนเล่น เช่น กลอง ควรตรวจสอบหนังกลองก่อนเล่น

2. ใช้อุปกรณ์ในการตใี ห้เหมาะสมกบั เคร่ืองตี เพ่ือป้องกนั การชารุด

3. เครื่องตที ่ที าจากโลหะ ไม่ควรทาความสะอาดด้วยนา้ หรือผ้าเปี ยก เพราะอาจทาให้
เคร่ืองดนตรีเกดิ สนิม
4. เกบ็ เคร่ืองดนตรีให้เรียบร้อยเพ่ือป้องกนั การกระแทกหรือถูกกระทบกระเทือน และไม่วาง
เครื่องดนตรีซ้อนกนั

2.5 การใช้และบารุงรักษาเครื่องดนตรีสากลประเภทลมิ่ นิว้ (คยี ์บอร์ด)
เครื่องดนตรีประเภทล่ิมนิ้ว (คียบ์ อร์ด) เช่น เปี ยโน ออร์แกน เป็นเคร่ืองดนตรี

ที่ผบู้ รรเลงสมั ผสั ใหเ้ กิดเสียง มวี ธิ ีการใช้และบารุงรักษาเครื่องดนตรี ดงั นี้

1. ตรวจสอบบริเวณล่ิมนิ้วก่อนการบรรเลง 2. ใชผ้ า้ นุ่มแหง้ เช็ดทาความสะอาดล่ิมนิ้ว
3. ไมน่ าส่ิงของ อาหารมาวางบนเคร่ือง เพอื่ ป้องกนั ไมใ่ หเ้ กิดคราบสกปรกจากเหง่ือ
ดนตรี และไมว่ างของหนกั ไวบ้ นฝาลิ่มนิ้ว 4. เม่ือเล่นเสร็จควรปิ ดฝาเคร่ืองดนตรี
เพราะจะทาให้กดทบั ล่ิมนิ้วเสียหายได้ ทุกคร้ัง หรือคลุมดว้ ยผา้ เพ่ือป้องกนั
ฝ่นุ ละออง

ผงั สรุปสาระสาคญั วงป่ี พาทย์ : ใช้บรรเลงประกอบโขนและละคร
วงเคร่ืองสาย : ใช้บรรเลงในงานมงคลท่ัวไป
วงดนตรี วงดนตรีไทย วงมโหรี : ใช้บรรเลงในงานมงคล
คุณภาพของเสียง วงดนตรีพืน้ เมือง
และองค์ประกอบ ภาคเหนือ : วงสะล้อ ซอ ซึง
ภาคกลาง : วงกลองยาว
ดนตรี ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ : วงโปงลาง
ภาคใต้ : วงดนตรีหนังตะลุง

วงดนตรีสากล วงออร์เคสตรา : ใช้ประกอบการแสดงอุปรากร (opera)
วงเชมเบอร์มวิ สิก : มนี กั ดนตรี 2-9 คน
วงโยธวาทิต : ใช้ในการเดนิ สวนสนาม
วงแตรวง : ใช้เครื่องเป่ าและเคร่ืองตี
วงแจ๊ส : เกดิ ขนึ้ ในกลุ่มชนผวิ ดาชาวอเมริกนั
วงคอมโบ : วงดนตรีขนาดเลก็ บรรเลงในงานรื่นเริง

ผงั สรุปสาระสาคญั (ต่อ) อารมณ์ของเพลงข้ึนอยกู่ บั จงั หวะ
และความดงั -เบาของเพลง
การถา่ ยทอดอารมณ์
ของบทเพลง การประเมินคุณภาพของบทเพลง
คานึงถึงคุณภาพในดา้ นเน้ือหา เสียง
วงดนตรี การประเมินคุณภาพ และองคป์ ระกอบดนตรี
คุณภาพของเสียง ของบทเพลง
และองคป์ ระกอบดนตรี การนาเสนอบทเพลงตอ้ งใหผ้ อู้ ื่นรู้จกั และ
เขา้ ใจบทเพลง ผนู้ าเสนอตอ้ งวิเคราะห์
การนาเสนอบทเพลง รายละเอียดของบทเพลงใหเ้ ขา้ ใจ จึงจะ
ทาใหบ้ ทเพลงมีความสมบูรณ์

การใชแ้ ละบารุงรักษา การใชเ้ ครื่องดนตรีอยา่ งระมดั ระวงั และดูแลรักษา
เครื่องดนตรี ใหถ้ ูกวธิ ีจะช่วยใหย้ ืดอายกุ ารใชง้ านไดน้ าน