The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.

ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by doraemonlugnam, 2022-03-25 06:01:43

ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

Keywords: เศรษฐกิจพอเพียง

คํ า นํ า

เนื่องในโอกาสปีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ

ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และครบรอบ ๑๒ ปี ท่ีสำนักงาน


คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) ได้รับพระบรมราชานุญาต

เม่ือวันที่ ๒๙ พฤศจิกายน ๒๕๔๒ ให้นำพระบรมราโชวาทท่ีประมวลนำข้ึนทูลเกล้า

ทูลกระหม่อมถวายและทรงพระกรุณาปรับปรุงแก้ไขเผยแพร่เป็นแนวปฏิบัติของปรัชญา
ของเศรษฐกิจพอเพียงแก่ประชาชนไทยโดยท่ัวกัน สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการ
เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาประเทศตามปรัชญา
ของเศรษฐกิจพอเพียง (มพพ.) และ สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ สำนึกใน

พระมหากรุณาธิคุณท่ีมีพระบรมราชานุญาตให้เผยแพร่แนวปฏิบัติ จึงได้รวบรวมผลการ

ขับเคล่ือนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในกรอบเวลาระหว่างปี ๒๕๔๒ - ๒๕๕๔

เพ่ือสะท้อนความหลากหลายของการนำไปประยุกต์ใช้โดยภาคส่วนต่างๆ ตลอดช่วงระยะ
เวลาดงั กล่าว


หนังสือ “จากปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่การปฏิบัติ...

กวา่ ๑ ทศวรรษ” เลม่ น้ี เรียบเรยี งเกีย่ วกบั ขบวนการขับเคล่อื นปรชั ญาของเศรษฐกิจ

พอเพียงในรอบ ๑๒ ปี การประยุกต์ใช้ของแต่ละภาคส่วน การสร้างบรรทัดฐานการ
ประยุกต์ใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในบริบทต่างประเทศ และก้าวต่อไปของการ

ขบั เคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งให้เปน็ รากฐานของชวี ิตทม่ี น่ั คง


2

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) มูลนิธิ
สถาบันวิจัยและพัฒนาประเทศตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง (มพพ.) และสำนักงาน
ทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ หวังเป็นอย่างยิ่งว่า หนังสือเล่มนี้จะช่วยเสริมสร้าง

ความเข้าใจในความสำเร็จของการน้อมนำปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปใช้ให้เกิด
ประโยชน์ต่อตนเองและส่วนรวมอย่างถ่องแท้ ส่งผลให้ประชาชนเห็นคุณค่า และ

เกิดศรัทธาในการปฏิบัติ อันจะเป็นประโยชน์ในการดำเนินชีวิต ทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม


สิ่งแวดล้อม วัฒนธรรม และเทคโนโลยี เพื่อมุ่งให้ประเทศเข้าสู่ “สังคมอยู่ร่วมกัน
อยา่ งมคี วามสขุ ดว้ ยความเสมอภาค เป็นธรรม และมีภมู ิคุ้มกัน
ต่อการเปลยี่ นแปลง”







สำนกั งานคณะกรรมการพฒั นาการเศรษฐกิจและสงั คมแห่งชาติ (สศช.)

มลู นิธิสถาบันวจิ ัยและพฒั นาประเทศตามปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง (มพพ.)


สำนักงานทรัพยส์ นิ ส่วนพระมหากษตั ริย

มนี าคม ๒๕๕๕


3

๑๒
๖๗


๑๘
๕๖

๗๑

4

ส า ร บั ญ

๖ เกรนิ่ นำ

๑๐ ขบวนการขบั เคลอ่ื นปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งในรอบ ๑๒ ป

๑๖ จากปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งสกู่ ารประยกุ ตใ์ ชข้ องแตล่ ะภาคสว่ น

๕๔ การสรา้ งบรรทดั ฐานการประยกุ ตใ์ ชป้ รชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง

๖๖๘๒ (พ.ศ. ๒๕๕๑ – ๒๕๕๔)


ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งในบรบิ ทตา่ งประเทศ

กา้ วตอ่ ไปปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งเปน็ รากฐานของชวี ติ ทม่ี น่ั คง


5

คนไทยเร่ิมเรียนรู้เกี่ยวกับสาระสำคัญหลัก

ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงต้ังแต่ พ.ศ. ๒๕๑๗ จากการท
ี่

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ทรงเตือนล่วงหน้าให้มีความระมัดระวัง

เกี่ยวกับความสมดุลด้านเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ และทรงแนะ


“แนวทางการพัฒนาประเทศอย่าง “เป็นลำดับขั้น” ดังตอนหนึ่งใน


พระราชดำรสั ความว่า


...การพัฒนาประเทศนั้นจำเป็นต้องทำตามลำดับข้ัน

เร่ิมด้วยการสร้างพื้นฐาน คือความมีกินมีใช้ของประชาชนก่อนด้วยวิธีการ


ที่ประหยัดระมัดระวัง แต่ถูกต้องตามหลักวิชา เมื่อพื้นฐานเกิดขึ้น

ม่ันคงพอควรแล้ว จึงค่อยสร้างเสริมความเจริญข้ันที่สูงข้ึนตามลำดับต่อไป...


ด้วยความรอบคอบระมัดระวังและประหยัดน้ัน ก็เพื่อป้องกัน

ความผิดพลาดล้มเหลว และเพ่ือให้บรรลุผลสำเร็จได้แน่นอนบริบูรณ์...


พระบรมราโชวาทในพธิ พี ระราชทานปริญญาบตั ร


”ของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ๑๙ กรกฎาคม ๒๕๑๗


6

“...การท่ีจะทำโครงการอะไร จะต้องทำด้วยความรอบคอบ และอย่าตาโตเกินไป...แต่ข้อ 7
สำคัญที่อยากจะพูดถึงคือ ถ้าเราทำโครงการที่เหมาะสม ขนาดที่เหมาะสมอาจจะไม่ดู


หรูหรา แต่จะไม่ล้ม หรือถ้ามีอันเป็นไป ก็ไม่เสียมาก...มาเร็วๆ น้ี โครงการต่างๆ โรงงาน
เกิดขึน้ มามาก จนกระทง่ั คนนึกว่าประเทศไทยน้ี จะเป็นเสือตวั เล็กๆ แล้วก็เปน็ เสือตวั โตขน้ึ .

เราไปเห่อว่าจะเป็นเสือ...การจะเป็นเสือน้ันไม่สำคัญ. สำคัญอยู่ท่ีเรามีเศรษฐกิจแบบ

พอมีพอกิน. แบบพอมีพอกินน้ันหมายความว่า อุ้มชูตัวเองได้ ให้มีพอเพียงกับตัวเอง...


พระราชดำรสั เน่ืองในโอกาสวันเฉลมิ พระชนมพรรษา : ๔ ธนั วาคม ๒๕๔๐


การตระหนักอย่างจริงจังถึงความหมายของปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

ไดเ้ รมิ่ เกดิ ขน้ึ ภายหลงั วกิ ฤตเศรษฐกจิ ใน พ.ศ. ๒๕๔๐ ซง่ึ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั

ทรงยำ้ ใหเ้ หน็ ความสำคญั ทม่ี เี ศรษฐกจิ แบบ “พอมพี อกนิ ” พฒั นาคนให้สามารถ
“อมุ้ ชูตวั เองได้” และได้ทรงอธบิ ายความหมายของเศรษฐกิจพอเพยี ง


“...พอเพยี ง นี้ก็หมายความว่า มีกินมีอยู่ ไม่ฟุ่มเฟือย ไม่หรูหราก็ได้ แต่ว่าพอ.

...คนเราถ้าพอในความต้องการ ก็มีความโลภน้อย เมื่อมีความโลภน้อย



ก็เบียดเบียนคนอ่ืนน้อย. ถ้าทุกประเทศมีความคิด-อันนี้ไม่ใช่เศรษฐกิจ-มีความคิดว่าทำอะไร

ต้องพอเพียง หมายความว่า พอประมาณ ไม่สุดโต่ง ไม่โลภอย่างมาก คนเราก็อยู่เป็นสุข.



พอเพียงน้ีอาจจะมีมาก อาจจะมีของหรูหราก็ได้ แต่ว่าต้องไม่ไปเบียดเบียนคนอื่น. ต้องให้

พอประมาณตามอัตภาพ พูดจาก็พอเพียง ทำอะไรก็พอเพียง ปฏิบัติตนก็พอเพียง...


”พระราชดำรัสเนื่องในโอกาสวนั เฉลมิ พระชนมพรรษา : ๔ ธันวาคม ๒๕๔๑

ต่อมา เมื่อวันที่ ๒๒ เดือนตุลาคม พ.ศ. ๒๕๔๒ สำนักงานคณะกรรมการ
พัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติได้นำความขึ้นกราบบังคมทูลขอพระราชทาน
พระบรมราชวินิจฉัยและขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตท่ีจะเผยแพร่บทความ


ท่ีอธิบาย “ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง” ท่ีได้มาจากการเชิญผู้ทรงคุณวุฒิ

ในทางเศรษฐกิจและสาขาอน่ื ๆ จำนวนหนึ่ง มาร่วมกนั ประมวลพระราชดำรัสเร่ืองเศรษฐกิจ
พอเพียงและพระราชดำรัสอ่ืนที่เก่ียวข้อง และเมื่อวันท่ี ๒๙ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๒
สำนักราชเลขาธิการได้มีหนังสือถึงประธานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคม
แห่งชาติแจ้งว่า พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาปรับปรุงแก้ไขพระราชทาน
และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้นำบทความดังกล่าว

ไปเผยแพร่ได้ เพ่ือเป็นหลักคิดและแนวทางปฏิบัติแก่สำนักงานฯ เจ้าหน้าที่ของรัฐ

นักทฤษฎี นักธรุ กจิ ตลอดจนประชาชนทวั่ ไป


พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเน้นย้ำถึงความหมายของเศรษฐกิจ

พอเพียง (Sufficiency Economy) อกี ครง้ั ในโอกาสวนั เฉลมิ พระชนมพรรษา :


๔ ธนั วาคม ๒๕๔๓




...หมายความว่า ประหยดั แตไ่ มใ่ ชข่ เี้ หนยี ว


ทำอะไรด้วยความอะลมุ่ อล่วยกนั ทำอะไรด้วยเหตุและผล


“ ”จะเปน็ เศรษฐกิจพอเพยี ง แลว้ ทุกคนจะมีความสขุ ...


8

9


ขบวนการขบั เคลือ่ น

ปเรพศชั อรญษเพฐายีกขงอิจง
ในรอบ ๑๒ ปี ช่วงเริ่มตน้ ระหวา่ ง พ.ศ. ๒๕๔๒
- ๒๕๔๗ นบั ตง้ั แต่ พ.ศ. ๒๕๔๒ ทพี่ ระบาทสมเดจ็
การนำปรชั ญาของ
เศรษฐกิจพอเพียง พระเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานปรัชญาของเศรษฐกิจ

ไปเผยแพร่และสง่ เสริม พอเพียงแก่ปวงชนชาวไทย โดยพระราชทานให้
ใหน้ ำไปปฏิบัติ สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและ
สังคมแห่งชาตินำไปขับเคลื่อนในกระบวนการพัฒนา
หรือ “ขับเคลื่อน” ประเทศ ในช่วงเร่ิมต้นเป็นช่วงเวลาท่ีมุ่งสร้างความรู้
ความเข้าใจในความหมายของปรัชญาของเศรษฐกิจ
ตลอดระยะเวลา พอเพยี ง

กลมุ่ ผนู้ ำทางความคดิ ซงึ่ สว่ นใหญเ่ ปน็ นกั วชิ าการ
๑๒ ปี มกี ารดำเนนิ งาน มีการรวมกลุ่มกันในระดับประเทศ เพื่อวิเคราะห์
ใน ๓ ชว่ งเวลาท่ีสำคญั ดงั นี้ ป รั ช ญ า จ า ก บ ท ค ว า ม ที่ ไ ด้ รั บ พ ร ะ ร า ช ท า น

พระบรมราชานุญาตอย่างละเอียดและเช่ือมโยงกับ

แนวความคดิ และทฤษฎีอ่ืนๆ ท่ีเก่ียวเนื่องกัน ได้สรุป
สาระหลักและทำให้เข้าใจง่ายเป็นภาพ ๓ ห่วง

๒ เงื่อนไข ซึ่งได้นำไปใชเ้ ผยแพรค่ วบคไู่ ปกบั บทความ
ทไี่ ดร้ บั พระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ทำให้ประชาชนท่ัวไปสามารถจดจำและมีความเข้าใจ
ทชี่ ัดเจนมากข้ึน


10

ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง

ประเทศชาติ ประชาชน
สมดุล ยั่งยนื พรอ้ มรบั ตอ่ การเปล่ียนแปลง

ภูมคิ มุ้ กนั ในดา้ นวัตถุ / สังคม / สงิ่ แวดลอ้ ม / วัฒนธรรม

นำสู่

สายกลาง พอประมาณ ความพอเพยี ง

มีเหตุผล มีภูมิคุม้ กนั
ในตัวทดี่ ี

ความรอบรู้ บนพ้นื ฐาน คณุ ธรรม
ความรอบคอบ ซือ่ สัตยส์ จุ ริต อดทน
ความระมดั ระวัง ความเพียร มีสติ ปัญญา

นอกจากน้ี ยังมีหน่วยงานและภาควิชาการอ่ืน
การประยุกต์ใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

ได้จัดสัมมนาและจัดประชุมระดมความคิดเห็น
ซงึ่ ไดม้ กี ารเรยี นรู้ แลกเปลย่ี นประสบการณ์ และรว่ มกนั
เกี่ยวกับปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เช่น สถาบัน
จัดทำเป้าหมายของเศรษฐกิจพอเพียงของแต่ละภาค
วิจัยเพ่ือการพัฒนาประเทศไทย (TDRI) และ
ในระยะเวลา ๓ ปี นับเป็นการขับเคลื่อนสู่ผู้นำชุมชน
การสัมมนาผู้นำชุมชนที่จังหวัดกาญจนบุรี ระหว่าง
อย่างเข้มขน้ เปน็ ครง้ั แรก

วันที่ ๒๘ - ๓๐ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๔๕ เก่ียวกับ



11

จากความเหน็ ของประชาชนทุกภาคส่วนนำมาซง่ึ การจดั ทำแผนพัฒนาเศรษฐกจิ และสงั คมแห่งชาติ

ซึ่งอย่บู นพ้ืนฐานของปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง


ชว่ งทสี่ องระหวา่ ง พ.ศ. ๒๕๔๗ - ๑ ผนู้ ำทางความคดิ

๒๕๕๑ โดยในช่วงปลาย พ.ศ. ๒๕๔๖ สำนักงาน ๒ นกั วิชาการในระดบั อดุ มศึกษา

คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคม
๓ สถาบันการศกึ ษา

แห่งชาติได้ต้ังคณะอนุกรรมการขับเคลื่อน
๔ สถาบันการเมือง

เศรษฐกิจพอเพียงข้ึน เพื่อเป็นกลไกหลักในการ ๕ องคก์ รภาครฐั

ประสานเครือข่ายทั้งในระดับนโยบายและระดับ ๖ ส่อื มวลชนและประชาชน

ป ฏิ บั ติ ใ ห้ น ำ เ ศ ร ษ ฐ กิ จ พ อ เ พี ย ง ไ ป ป ร ะ ยุ ก ต์ ใ ช้ ๗ ภาคธุรกิจ

๘ ชมุ ชนและประชาสงั คม

12
ครอบคลมุ ๘ ภาคสว่ น ไดแ้ ก ่

พอเพียงเป็นหัวข้อสำคัญในการสร้างการรับรู้และ

ทำความเข้าใจเก่ียวกับสาเหตุของวิกฤตเศรษฐกิจ
พ.ศ. ๒๕๔๐ รวมทั้งเตือนสติให้มีการดำเนินชีวิต

ในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม
ในความพอประมาณ มีเหตุผล มีภูมิคุ้มกัน สามารถ
แหง่ ชาติ ฉบบั ท่ี ๙ (พ.ศ. ๒๕๔๕ - ๒๕๔๙) รองรับผลกระทบของความเปลี่ยนแปลง บนพื้นฐาน
ของความรู้และคุณธรรม เปิดโอกาสให้ประชาชน

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและ ไดร้ ว่ มแสดงความคดิ เหน็ และตอ่ เนอื่ ง ใน พ.ศ. ๒๕๕๐

สังคมแห่งชาติได้นำแนวการปฏิบัติตามปรัชญาของ รัฐบาลขณะนั้นได้กำหนดเป็นนโยบายการพัฒนา
เศรษฐกิจพอเพียงมาเป็นปรัชญานำทาง โดยเริ่ม
ประเทศโดยให้ทุกแผนงาน / โครงการต้องใช้หลัก
ต้ังแต่กระบวนการจัดทำแผนพัฒนาเศรษฐกิจและ ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง

สังคมแห่งชาติ ฉบับที่ ๙ สำนักงานฯ ได้จัดให้มีการ

รั บ ฟั ง ค ว า ม คิ ด เ ห็ น จ า ก ทุ ก ภ า ค ส่ ว น ข อ ง สั ง ค ม

ในทุกจังหวัดท่ัวประเทศ มีประชาชนเข้าร่วมประมาณ
๒๐,๐๐๐ คน สาระตามปรัชญาของเศรษฐกิจ


13

แผนพฒั นาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับท่ี ๑๑ นอ้ มนำหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาปฏบิ ัติ ส่กู ารสร้างภมู ิคุ้มกนั

และแนวคดิ เศรษฐกจิ สรา้ งสรรค์



ช่วงที่สามระหว่าง พ.ศ. ๒๕๕๑ ด้านอาหาร พลังงาน จึงเป็นความเส่ียงที่ต้อง

– ๒๕๕๔ เป็นช่วงการขับเคล่ือนแผนพัฒนา เร่งสร้างภูมิคุ้มกันให้กับประชาชนและประเทศชาติ

เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับท่ี ๑๐ พร้อมท้ัง ในกระบวนการจัดทำแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม
การเตรียมจัดทำแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม
แห่งชาติ ฉบับที่ ๑๑ จึงได้ประเมินศักยภาพของ
แหง่ ชาติ ฉบับที่ ๑๑ (พ.ศ. ๒๕๕๕ - ๒๕๕๙) โดยจาก ประเทศและสร้างการมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วน

การประเมินสถานการณ์ของประเทศท้ังที่เป็นผลจาก ในทกุ ภูมิภาค ตามหลกั ปฏิบัติพ้ืนฐานของการน้อมนำ
วิกฤตเศรษฐกิจ วิกฤตจากภัยธรรมชาติ และปัจจัย
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ โดยได้วิเคราะห์
ในการเปลี่ยนแปลงในอนาคต ท้ังการเปล่ียนแปลง ทุนของประเทศใน ๖ ทุน ท้ังทุนทรัพยากรธรรมชาติ
ด้านเทคโนโลยี และการเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ คาดว่า
ทนุ ทางสงั คม ทุนมนุษย์ ทนุ โครงสร้างพน้ื ฐาน ทนุ ทาง
การเปลี่ยนแปลงทั้งจากสถานการณ์ภายในและ วัฒนธรรม และทุนทางการเงินของประเทศเพ่ือ

ภายนอกประเทศเป็นไปอย่างรวดเร็วและรุนแรงยิ่งข้ึน
นำไปสู่การกำหนดยุทธศาสตร์การพัฒนาประเทศ

14 ซึ่งส่งผลกระทบกับคุณภาพชีวิต ความมั่นคง
ท่ีมุ่งสู่ “สังคมอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข

นายอาคม เตมิ พทิ ยาไพสิฐ เลขาธกิ าร

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการ

เศรษฐกิจและสงั คมแห่งชาติ (สศช.)

บรรยายเพอื่ สรา้ งความรูค้ วามเข้าใจ

ในการขบั เคล่ือนแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ ๑๑

ซง่ึ น้อมนำหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ

พอเพียงเป็นหลักคิดในการจัดทำแผน

สมเด็จพระเทพรตั นราชสดุ าฯ สยามบรมราชกุมารี เสดจ็ พระราชดำเนินไปทรงรบั ฟงั บรรยายสรปุ แผนพฒั นา
เศรษฐกิจและสงั คมแหง่ ชาติ ฉบับท่ี ๑๑ (พ.ศ. ๒๕๕๕ - ๒๕๕๙) และทอดพระเนตรพพิ ิธภัณฑส์ รุ ิยานวุ ตั ร

เพอ่ื การพฒั นาประเทศ ณ สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสงั คมแห่งชาติ (สศช.)


ด้วยความเสมอภาค เป็นธรรม และมี องคก์ ร สถาบัน สังคม และประเทศ สง่ เสริมการสร้าง

ภูมคิ ุ้มกนั ต่อการเปลีย่ นแปลง”
เครือข่ายในทุกภาคส่วนและระหว่างภาคส่วนต่างๆ

นอกจากนั้นสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการ ทั้งภายในและภายนอกประเทศในการขับเคล่ือน

เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติได้จัดตั้งมู ลนิธิ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง การติดตามความ
สถาบันวิจัยและพัฒนาประเทศตาม ก้าวหน้าและแลกเปล่ียนเรียนรู้จากประสบการณ

ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงขึ้น เพื่อเป็น การประยุกต์ใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงระหว่าง
กลไกหลักในการพัฒนาและต่อยอดองค์ความรู้
ชมุ ชน องค์กร สถาบัน ในภาคส่วนต่างๆ และระหว่าง
ให้เป็นบรรทัดฐานที่พัฒนาไปสู่มาตรฐานการปฏิบัติ ภาคสว่ นตา่ งๆ ตลอดท้งั การเผยแพรส่ สู่ าธารณะ

ของทุกระดับ ต้ังแต่ระดับบุคคล ครอบครัว ชุมชน


15


จากปรัชญา ภาคชมุ ชน

ของเศรษฐกจิ พอเพยี ง และประชาสงั คม


สู่การประยุกต์ใช้

ของแตล่ ะภาคสว่ น
จากการสัมมนาผู้นำชุมชน

ผลจากการดำเนนิ งาน จากทุกภาคของประเทศท่ีจังหวัด
ทง้ั สามชว่ งเวลาดงั กลา่ ว กาญจนบุรี เม่ือเดือนมิถุนายน

พ.ศ. ๒๕๔๕ ซ่ึงได้มีการจัดทำเป้าหมาย
มผี ลการขบั เคลือ่ น
ปรชั ญาของเศรษฐกิจ ของเศรษฐกิจพอเพียงรายภาคน้ัน ได้มีการ
พอเพยี งสู่การปฏบิ ัติ ติดตามไปศึกษากรณีที่ชาวบ้านนำปรัชญา
ของเศรษฐกิจพอเพียงไปใช้ในชีวิตและ
อยา่ งหลากหลาย พร้อมทั้ง อาชีพ โดยเฉพาะทางด้านเกษตรกรรม

แนวทางการขับเคลอื่ น พบว่ามีความสำเร็จเป็นอย่างดีในชุมชนท่ีมี
ในอนาคต โดยสรุป ดังน้ี ผู้นำเข้มแข็ง และชุมชนเองมีความต้องการ
และความพร้อมท่ีจะพัฒนาพื้นท่ีทำกิน

16
ร่วมกันอย่างยั่งยืน หรือมีการ “ระเบิด
จากข้างใน” ในการพึ่งตนเอง และเพ่ิม

ความสมดุลในการดำรงชวี ิต

ตวั อยา่ งความกา้ วหนา้

ในการประยกุ ต์ใชป้ รชั ญาของ

เศรษฐกจิ พอเพียงในระดับชุมชน


นายประยงค์ รณรงค์


ปราชญ์ชาวบ้านจากตำบลไม้เรยี ง
อำเภอฉวาง จงั หวัดนครศรธี รรมราช






ได้รับรางวัลแมกไซไซในฐานะผู้นำเศรษฐกิจ

ชุมชน เมื่อวันที่ ๒ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๔๗ จากการเป็น
ผู้นำทางปัญญาให้แก่ชุมชนในการเรียนรู้การจัดระบบ
เศรษฐกิจท้องถ่ินด้วยชุมชนเอง จนทำให้ชุมชนตำบล

ไม้เรียงเป็นชุมชนแรกในประเทศไทยท่ีสร้างโรงงาน
แปรรูปยางด้วยทุนของตนเอง และได้กลายเป็นต้นแบบ
ทางความคิดให้รัฐบาลและหน่วยงานต่างๆ ท้ังภาครัฐ
และเอกชน ตลอดจนสถาบันการศึกษานำไปใช้เป็น

เครื่องมือในการตอ่ สเู้ อาชนะความยากจน


17

ภาคการเกษตร
ภาคการเกษตรได้มกี ารประยุกตใ์ ช้หลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงอยา่ งกว้างขวาง

และพฒั นาสูก่ ารเปน็ เกษตรอนิ ทรยี ์และเกษตรยัง่ ยนื




นับเป็นภาคท่ีสำคัญนำไปสู่การสร้าง อาหาร ลดรายจ่าย พ่ึงตนเองได้ และแก้ปัญหาความ
ความพออยู่พอกินให้กับชุมชนท้องถิ่น ยากจน ภาคครัวเรือนและภาคชุมชน เกษตรกรท
่ี
และเป็นต้นธารของการพัฒนาทุกๆ สาขา น้อมนำปรัชญาฯ ไปประยุกต์ใช้มีความก้าวหน้า

ที่มีความสำคัญต่อความม่ันคงของชาต ิ ภายหลังเกิด แตกต่างกนั ไป ต้งั แต่ขนั้ ต้น ขน้ั กลาง และข้ันก้าวหนา้
วิกฤตเศรษฐกิจ พ.ศ. ๒๕๔๐ มีการต่ืนตัวนำหลัก เช่น เกษตรกรท่ีตำบลหนองสาหร่าย อำเภอพนมทวน

การเกษตรทฤษฎีใหม่ ซ่ึงเป็นแนวปฏิบัติตามหลัก จังหวัดกาญจนบุรี ปลูกมันสำปะหลังมาร่วม ๒๐ ป

ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้านการเกษตร
มีแต่หนี้ ยิ่งปลูกมากย่ิงมีหน้ีมากตาม เพราะหมดเงิน
ไปประยุกต์ใช้ในทุกระดับอย่างกว้างขวาง นำไปสู่ ไปกับค่าปุ๋ยไร่ละ ๕๐๐ บาท เกษตรกรได้ใช้หลักการ
ความพออยู่พอกิน มีความม่ันคงและปลอดภัยด้าน ระเบิดจากข้างใน ค้นหาผู้นำท่ีแท้จริงในชุมชน


18

ตัวอยา่ งพน้ื ท่เี กษตรผสมผสาน


ท่ีสามารถพูดชักชวนให้ชุมชนเชื่อถือ สร้างแรงกระตุ้น ตนเองได้มากขึ้น มีผลเชิงประจักษ์ท่ีพบว่าเกษตรกร
ให้ชาวบ้านทำบัญชีครัวเรือน สำรวจรายได้รายจ่าย หลายรายมีพออยู่พอกิน ปรับตัวได้เร็ว สามารถ

ของตัวเองมาคิดหาวิธีลดรายจ่าย โดยเลิกใช้ปุ๋ยเคมี ปลดหน้ีสินและสร้างรายได้อย่างค่อยเป็นค่อยไป

และนำมูลสัตว์มาหมักเป็นปุ๋ยน้ำชีวภาพทดแทน
มีการจัดทำบัญชคี รัวเรอื น เป็นเกษตรกรตัวอยา่ ง อาทิ
ใช้จ่ายไรล่ ะประมาณ ๓๐ บาท ไมเ่ พียงลดรายจา่ ยลง นายจันทร์ที ประทุมภา เกษตรกรบ้านโนนวัง อำเภอ
ยังมีผลผลิตต่อไร่เพ่ิมขึ้น เป็นแรงจูงใจให้มีพลังคิดหา ชุมพวง จังหวัดนครราชสีมา เป็นต้น นอกจากนั้น


วิธีพ่ึงพาตนเอง เกษตรกรหนองสาหร่ายใช้เวลาเพียง ยังได้นำไปสู่กระแสการทำเกษตรอินทรีย์และ
๔ ปี ใชห้ นห้ี มด คณุ ภาพชีวติ ดีขนึ้ มีภมู คิ มุ้ กันต่อการ เกษตรยั่งยืน มีการเช่ือมโยงต่อยอดองค์ความร้


เปล่ียนแปลงมากขึ้น เป็นตัวอย่างการฟ้ืนฟูภาค สู่การแปรรูปผลิตภัณฑ์การเกษตรให้มีมูลค่าเพิ่มข้ึน
เกษตรของประเทศหลังวิกฤตเศรษฐกิจ พ.ศ. ๒๕๔๐ อยา่ งหลากหลาย

และสร้างภูมิคุ้มกันแก่เกษตรกร เกษตรกรพึ่งพา


19

การเชอื่ มโยงระหว่างความสามารถด้านการตลาดของกลุ่มธรุ กจิ กับภูมิปัญญาท้องถนิ่ ของชุมชน

สามารถพฒั นาสู่การร่วมทนุ สรา้ งผลิตภณั ฑ์ท้องถ่ินคณุ ภาพแก่สาธารณะ


นอกจากนี ้ ยังมีการเช่ือมโยงบทบาทภาค และภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ เชอื่ มโยงกบั เทคโนโลยกี ารผลิต
ธรุ กจิ และภาคชมุ ชนทอ้ งถน่ิ ใหม้ กี ารรว่ มทนุ ปัจจุบันการส่งออกสินค้ากลุ่มน้ีมีแนวโน้มเพ่ิมข้ึน เช่น
โดยนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เครื่องสำอาง สบู่ ผลิตภัณฑ์จากพืชสมุนไพร ซึ่ง

ไปประยุกต์ใช้ ท้ังในมิติการผลิต การลงทุนท่ีใช้ ผลกำไรมีการกระจายสู่ชุมชนมากขึ้น ทั้งในเชิง

รายได้และการผลิตสินค้าท่ีเป็นมิตรกับส่ิงแวดล้อม

ศักยภาพของประเทศเป็นหลัก ใช้วัตถุดิบในประเทศ

20

ผลติ ภัณฑ์จากพืชสมุนไพรพ้นื บ้านและผา้ ที่ถักทอจากภูมิปญั ญาทอ้ งถน่ิ ล้วนสามารถพัฒนาเพ่ิมมูลคา่ ใหเ้ ปน็ สินค้าคณุ ภาพ

จนเปน็ ทต่ี ้องการของตลาดไดอ้ ย่างดี


ภาคธุรกิจขนาดกลาง ขนาดย่อม และวิสาหกิจชุมชน ซึ่งมีการบริหารธุรกิจบนฐานของการสร้างกลุ่มท่

อีกจำนวนไม่น้อยเป็นองค์กรตัวอย่าง เช่น กลุ่ม
เข้มแข็ง ศึกษาศักยภาพของทุนในชุมชนทั้งทุนที่เป็น
มัดย้อมสีธรรมชาติคีรีวง อำเภอลานสกา จังหวัด วัตถุดิบ องค์ความรู้พ้ืนฐาน และการตลาด เพ่ือสร้าง
นครศรีธรรมราช กลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิตบ้าน สินค้าที่มีเอกลักษณ์เป็นของตนเอง ขณะเดียวกันก็
ธาราทิพย์ อำเภอวาปีปทุม จังหวัดมหาสารคาม
แบ่งผลกำไรคนื ส่สู มาชิกและชุมชนอย่างมีคุณธรรม


21

มูลนธิ ปิ ิดทองหลังพระ สืบสานแนวพระราชดำริ พฒั นาพืน้ ท่ตี ้นแบบจนประสบผลสำเร็จในจังหวัดนา่ น

เพื่อสะท้อนความหลากหลายของแนวปฏิบัติ
มีการนำร่องจากโครงการขนาดเล็กในพ้ื น ที่
ได้มีการประยุกต์ใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจ
ต้นแบบท่ีอำเภอสองแคว อำเภอท่าวังผา
พอเพียงในระดับพื้นที่ (Area-based) เพื่อช่วยเหลือ
และอำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดน่าน๑

ผู้ยากไร้ในชนบท โดยได้เริ่มโครงการปิดทอง
ใน พ.ศ. ๒๕๕๒ โดยไดน้ ำเกษตรทฤษฎใี หม่ การพฒั นา
หลงั พระ สบื สานแนวพระราชดำริ ดว้ ยความรว่ มมอื ระบบชลประทาน รวมทั้งการจัดตั้งกองทุนพันธุ์พืช

ของภาคีเครือข่ายต่างๆ ทั้งหน่วยงานด้านองค์ความรู้
พนั ธสุ์ ตั ว์ และปุ๋ยชีวภาพ ไปให้ชาวบ้านได้เรียนรู้และ
จากโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ หน่วยงาน
ลงมอื ปฏบิ ตั ดิ ว้ ยตนเองจนเปน็ ผลสำเรจ็ ชว่ ยใหช้ าวบา้ น
ภาครัฐ หน่วยงานภาคประชาสังคม และหน่วยงาน ที่เคยประสบปัญหาความยากจนจากการปลูกพืช
เอกชน โดยมี “ชุมชนเป็นศูนย์กลาง” ซึ่งชาวบ้าน เชงิ เดย่ี วมีรายไดเ้ พิ่มมากขึน้ และมีหนลี้ ดลง รวมทง้ั ยงั
ลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง ตามลักษณะเฉพาะของ ช่วยแก้ปัญหาสุขภาพจากการใช้สารเคมีในการ

แต่ละภูมิสังคมและความต้องการท่ีแท้จริงของชุมชน เพาะปลูกมากเกินไป ปัจจุบันชาวบ้านสามารถ


๑ ภายใต้ชอื่ การพัฒนาระบบต้นแบบบูรณาการการแกไ้ ขปญั หาและพฒั นาพื้นท่ีลมุ่ น้ำนา่ นอยา่ งย่ังยืนตามแนวพระราชดำริ


22

จากการพฒั นาในพน้ื ทเ่ี ขาสงู แหง่ ตน้ นำ้ นา่ น ไดข้ ยายผลสกู่ ารพฒั นาในพนื้ ทร่ี าบของจงั หวดั อดุ รธานี มลู นธิ ปิ ดิ ทองหลงั พระ สบื สานแนวพระราชดำร

ไดป้ รับเปลย่ี นแนวการพัฒนาให้เหมาะสมตามภมู ิสงั คมจนประสบความสำเร็จ และมีเปา้ หมายทีจ่ ะพฒั นาพื้นทีใ่ ห้ครอบคลุมทุกภาคทัว่ ประเทศ


พ่ึงตนเองได้ และมีความต้ังใจที่จะใช้ชีวิตบนพื้นฐาน ปิดทองหลังพระ สืบสานแนวพระราชดำริได้นำ

ของความพอเพยี งอย่างต่อเนื่องในระยะยาว
รูปแบบการพัฒนาจากผลสำเร็จของ ๒ โครงการแรก



ต่อมาใน พ.ศ. ๒๕๕๓ ได้มีการขยายผลสู่
ไปขยายผลใน ๑๘ หมู่บ้านซ่ึงกระจายอยู่ใน
๑๐ จังหวัดท่ัวประเทศที่ชุมชนมีความ

อ่างเก็บน้ำห้วยคล้าย จังหวัดอุดรธานี ด้วย เข้มแข็ง โดยมีกระทรวงมหาดไทยและกระทรวง

การพัฒนาอ่างเก็บน้ำตามแนวพระราชดำริท่ียังใช้ เกษตรและสหกรณ์เป็นแกนหลัก ทำหน้าที่เป็น

ประโยชน์ได้ไม่เต็มท่ีให้เต็มศักยภาพ เพื่อให้สามารถ พี่เลี้ยงและร่วมมือกับหน่วยงานต่างๆ ในพ้ืนที่ และ
บรหิ ารจดั การนำ้ ไดด้ ขี น้ึ สามารถเพมิ่ พน้ื ทเ่ี กษตรกรรม
พ.ศ. ๒๕๕๕ ได้ขยายครอบคลุมเป็น ๕๐ หมู่บ้าน

ได้เป็นจำนวนมาก ทำให้ชาวบ้านมีรายได้และความ ซ่ึงคาดหมายว่าหากประสบผลสำเร็จและมีความ

เป็นอยู่ที่ดีข้ึน เป็นการใช้งบประมาณอย่างคุ้มค่าและ ย่ังยืน ชุมชนอื่นๆ จะนำไปปฏิบัติตามจนเกิดความ
ประหยัด แต่ได้ประโยชนอ์ ยา่ งเตม็ ท่ี ปจั จุบนั โครงการ ม่นั คงในระดับประเทศต่อไป



23

บริษทั ปูนซเิ มนต์ไทย จำกัด (มหาชน) หนง่ึ ในองคก์ รธุรกจิ

ท่คี ำนงึ ถึงสงั คมและสิ่งแวดล้อม



ภาคธรุ กจิ
ในการประยุกต์ใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

ในภาคธุรกิจอย่างจริงจัง ต่อเนื่อง ภายใต้กลไก

การประกอบกิจการของภาคธุรกิจ จะมี คณะอนุกรรมการขับเคล่ือนปรัชญาของเศรษฐกิจ

เ ป้ า ห ม า ย อ ยู่ ท่ี ก า ร ส ร้ า ง ผ ล ก ำ ไ ร เ พื่ อ
ตอบแทนเจ้าของหรือผู้ถือหุ้นเป็นสำคัญ พอเพยี ง ทมี่ อบให้ ดร.อาชว์ เตาลานนท์ เปน็ ผนู้ ำ

โดยไม่ได้คำนึงถึงผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย (Stakeholders)
และสังคมส่วนรวม แต่เม่ือเกิดวิกฤตเศรษฐกิจใน พ.ศ. การเปล่ียนแปลง ผลักดันการขับเคลื่อนในภาคธุรกิจ

๒๕๔๐ สง่ ผลใหภ้ าคธรุ กจิ ไดเ้ รยี นรู้ ปรบั ตวั ปรบั แนวคดิ สง่ ผลใหภ้ าคเี ครือข่ายสถาบนั องคก์ รภาคธรุ กจิ รวมทง้ั
มาให้ความสำคัญกับการน้อมนำหลักปรัชญาของ สภาหอการค้าแห่งประเทศไทย สภาอุตสาหกรรม

เศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ในการดำเนินธุรกิจ แหง่ ประเทศไทย สมาคมธนาคารไทย ตลาดหลกั ทรพั ย์
อยา่ งกวา้ งขวางมากขน้ึ นบั ตง้ั แต่ พ.ศ. ๒๕๔๒ เปน็ ตน้ มา แห่งประเทศไทย ได้ตระหนักรู้เกิดความเข้าใจ และ

โดยในระยะแรกมุ่งเน้นการสร้างความรู้ ความเข้าใจ
นำไปปฏบิ ตั ิเพือ่ ให้เขา้ ถงึ ด้วยความเช่อื มนั่ ว่า

24

บงึ ประดษิ ฐ์ ของบริษัท บางจากไบโอฟเู อล จำกัด
25
หนึ่งในผลการดำเนนิ งานทผ่ี สมผสานดา้ นเศรษฐกจิ และสิ่งแวดลอ้ ม


. . . ป รั ช ญ า ข อ ง เ ศ ร ษ ฐ กิ จ พ อ เ พี ย ง
กำลังทุนและศักยภาพความถนัดของตน บนพื้นฐาน

ไม่ขัดกับหลักการทำกำไร แต่การได้มาซ่ึงกำไรของ การใช้ความรู้ คุณธรรม และดำเนินการด้วยความ
ธุรกิจต้องไม่เอาเปรียบผู้อื่น แสวงหากำไรจนเกินตัว
รอบคอบระมัดระวัง...

ไม่เบียดเบียนประโยชน์ของสังคม และทำลาย

จากฐานความรู้ที่มีและการนำไปปฏิบัติ จึงมีการ

ส่ิงแวดล้อม เศรษฐกิจพอเพียงจึงเป็นแนวทาง
ศึกษาวิเคราะห์ สังเคราะห์ถอดบทเรียนประสบการณ์

การประกอบธุรกิจที่มุ่งสร้างความสมดุลให้เกิดขึ้น

การดำเนินธุรกิจที่หลากหลายมากข้ึน ทั้งธุรกิจ


ใน ๓ มติ ิ คอื เศรษฐกจิ - สังคม - ส่งิ แวดล้อม ขนาดใหญ่ ขนาดกลาง และขนาดย่อม ท่ีนำหลัก

เป็นแนวคิดการพัฒนาธุรกิจให้พร้อมรับการ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ จัดทำ
เปลี่ยนแปลง ท้ังด้านต้นทุน ปัจจัยการผลิต สังคม เป็นองค์ความรู้เผยแพร่สู่สาธารณะและกลุ่มภาค

สภาพแวดล้อม และวัฒนธรรม โดยเน้นให้มีการ เครือข่ายภาคธุรกิจ เพื่อสร้างกระบวนการเรียนรู ้

บริหารความเสี่ยง ด้วยการสร้างภูมิคุ้มกันในตัวท่ีด

ให้เกิดการต่อยอดขยายผลต่อเนื่องต่อไป ซึ่งจากการ
ไม่ประมาท ไม่โลภเกินไป ขยายธรุ กจิ ใหเ้ หมาะสมกบั สังเคราะห์บทเรียน ได้ข้อสรปุ รว่ มทบ่ี ่งชีถ้ ึง...

คุณลักษณะสำคญั ของการดำเนินธรุ กจิ ในปัจจบุ นั คือการแบง่ ปันสิ่งทด่ี ใี ห้แกส่ งั คมโดยรวม


...คุณลักษณะของการดำเนินธุรกิจ
พรอ้ มรบั ตอ่ การเปลยี่ นแปลง สามารถกเู้ งนิ มาลงทนุ ได้

ตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง พบว่า มีลักษณะ

เพื่อทำให้มีรายได้และต้องสามารถใช้หนี้ได้ ต้องมี



ที่ยอมรับการมีกำไรในระดับพอประมาณ คณุ ธรรม ซอ่ื สตั ยส์ จุ รติ พากเพยี ร อดทน และรบั ผดิ ชอบ

และมีเหตุมีผลที่พอเพียงต่อนักธุรกิจท่ีลงทุนหรือ

ต่อสังคม พัฒนาประสิทธิภาพการผลิต รักษาความ
ผู้ถือหุ้น และต้องไม่เป็นการแสวงหากำไรโดยการ

สมดุลในการแบ่งปันผลประโยชน์ของธุรกิจในระหว่าง

เอาเปรียบผู้บริโภคหรือผิดกฎหมาย ไม่ปฏิเสธการ
ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ได้แก่ พนักงาน บริษัท

ส่งออก แต่ต้องมีการสร้างภูมิคุ้มกันในตัวที่ดี เพ่ือให้ ผ้บู รโิ ภค และสงั คมโดยรวม

26

การสรา้ งฝายชะลอนำ้ ท่เี กิดจากความรว่ มแรงรว่ มใจและจติ อาสาของภาคธรุ กจิ เพอ่ื คนื กำไรส่สู งั คม


27

ชมรมอนุรักษส์ ่ิงแวดลอ้ มทต่ี ง้ั ขนึ้ ในองค์กรธุรกิจหน่วยงานต่างๆ เกิดจากความตั้งใจอนั ดี เพ่อื สร้างสรรค์ให้เกิดสงั คมคุณภาพ


...แนวปฏิบัติในการดำเนินธุรกิจอย่าง

อย่างเป็นรูปธรรม นำเทคโนโลยีมาใช้และพัฒนา

ยั่งยืนตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงพบว่า
นวัตกรรมในทุกมิติอย่างต่อเน่ือง รักษาผลประโยชน์

ในระดบั ขน้ั พนื้ ฐาน เปน็ แนวปฏบิ ตั ริ ว่ มทท่ี กุ องคก์ ร
ของผู้มีส่วนได้และส่วนเสียของธุรกิจ (ลูกค้า คู่ค้า


ภาคธุรกิจมีการดำเนินการอยู่แล้ว โดยเฉพาะอย่างย่ิง ผู้ถือหุ้น พนักงาน ส่ิงแวดล้อม และสังคม) และ


ธุรกิจท่ีจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ ประกอบด้วย ที่สำคัญคือ การมีวัฒนธรรมองค์กรที่มีความเข้มแข็ง
ปจั จยั การใชท้ รพั ยากรอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ ประสทิ ธผิ ล
มีจริยธรรม คุณธรรม ความเพียร และการแบ่งปัน

และการบริหารความเส่ียง สำหรับในระดับขั้น ความรู้เป็นค่านิยมร่วมขององค์กร ธุรกิจท่ีดำเนิน
กา้ วหนา้ เป็นแนวปฏิบตั ทิ ค่ี รอบคลุมปัจจัย การมอง กิจการโดยใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจ

การณ์ไกลในการบริหารจัดการและตัดสินใจเชิง พอเพียงเป็นพื้นฐาน ไม่มีเป้าหมายสุดท้าย

นโยบาย คิดถึงผลในระยะยาวมากกว่าระยะสั้น

ทผี่ ลกำไร แตอ่ ยทู่ ก่ี ารแบง่ ปนั กนั เพอ่ื ใหส้ งั คม

ขยายธุรกิจอย่างค่อยเป็นค่อยไป ให้ความสำคัญกับ ดีขึ้น จะมองตนเองว่าเป็นส่วนหนึ่งของชุมชน สังคม

การพัฒนากำลังคน / พนักงาน / ผู้บริหารทุกระดับ หากชมุ ชน สงั คมอยไู่ มไ่ ด้ ธรุ กจิ ของตนกอ็ ยไู่ มไ่ ดเ้ ชน่ กนั




28

ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง
จะชว่ ยสง่ เสริมหรือขัดแย้งกับเป้าหมาย
การดำเนินธรุ กิจดงั กล่าวหรอื ไม่ อยา่ งไร
ขดั แยง้ ๑๘๒%%
ไมแ่ นใ่ จ

ไมข่ ดั แยง้ ๘๐%

ท่านคิดว่า ท่านคดิ ว่า
การดำเนนิ ธรุ กิจตามแนวปรชั ญาของ การดำเนนิ ธรุ กิจตามแนวปรัชญาของ
เศรษฐกิจพอเพยี งจะช่วยใหบ้ ริษัทสามารถ
เศรษฐกิจพอเพียง ดึงดดู ผู้ลงทนุ ได้ดีข้ึนหรอื ไม่ อยา่ งไร
จะมผี ลต่อมูลคา่ หนุ้ ของบริษทั หรือไมอ่ ย่างไร
ไไนมมอ้ มแ่่ ยนผี ลใ่ลจง ๕๐๗%%%
ไมแ่ นใ่ จ ๕% ดขี น้ึ ๘๘%
ตไมำ่ ม่ลผีงล๒๙%%
ดขี น้ึ ๘๔%

ผลการสำรวจของสมาคมส่งเสรมิ สถาบันกรรมการบริษัทไทย เก่ียวกับทัศนคตขิ องผบู้ รหิ ารระดับสงู

ทเี่ ป็นสมาชิกสมาคมฯ ตอ่ การนำหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยกุ ตใ์ ช้ในภาคธุรกจิ


เม่ือแนวปฏิบัติเริ่มชัดเจนมากขึ้น ได้สร้าง
การบรหิ ารธรุ กจิ สง่ เสรมิ ใหธ้ รุ กจิ กา้ วหนา้ ในระยะยาว

การยอมรับ ให้เกิดความศรัทธาและเช่ือมั่นในการนำ
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ในการ ก้าวตามทันกระแสโลกาภิวัตน์ได้ โดยร้อยละ ๘๐
ดำเนินธุรกิจ ดังจะเห็นได้จากผลสำรวจทัศนคติของ

ผู้บริหารระดับสูงที่เป็นสมาชิกสมาคมส่งเสริม ของผลสำรวจเห็นว่า ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

สถาบันกรรมการบริษัทไทย เมื่อ พ.ศ. ๒๕๔๙
ไม่ขัดแย้งกับเป้าหมายการดำเนินธุรกิจ และมีผลให

ท่ียืนยันชัดเจนว่า องค์กรต่างๆ ล้วนเช่ือม่ันในการนำ การระดมทุนง่ายข้ึนและแข่งขันกับบริษัทอื่นในตลาด
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้กับ

ได้ ขณะที่ร้อยละ ๘๔ เห็นว่า จะมีผลให้มูลค่าหุ้น

ดีข้ึน และร้อยละ ๘๘ เห็นว่า จะช่วยให้บริษัท

สามารถดึงดดู ผลู้ งทุนได้ดีข้ึน


29

จากวกิ ฤตเศรษฐกจิ พ.ศ. ๒๕๔๐ ประเทศไทยนำหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งมาประยกุ ต์ใช

จนทำใหว้ กิ ฤตเศรษฐกจิ ใน พ.ศ. ๒๕๕๐ ไมส่ ง่ ผลกระทบต่อประเทศมากนัก


บทเรียนจากวิกฤตเศรษฐกิจ พ.ศ. ๒๕๔๐ ภาค ทำตามความสามารถที่มีอยู่ ไม่ทุ่มจนสุดตัว คำนึงถึง
ธุรกิจขนาดใหญ่หลายแห่งได้มีการทบทวนและ

คำว่า “พอ” ตามกำลังของธุรกิจและกิจการมีความ
ปรับกลยุทธ์การลงทุนให้กิจการมีภูมิคุ้มกัน
ต่อความเส่ียงอันเกิดจากความผันผวนของ เจรญิ กา้ วหนา้ ดว้ ย และหากมวี กิ ฤตการณ์ใดๆ เกิดขน้ึ

เศรษฐกิจโลกอย่างกว้างขวาง เช่น เครือ
ซ่ึงอาจเกิดข้ึนได้ตลอดเวลาโดยที่คาดไม่ถึง กิจการ
ต้องอยู่ได้โดยไม่ทำให้พนักงาน ผู้ถือหุ้น สถาบัน

ซเิ มนต์ไทย หรอื SCG เครอื เจรญิ โภคภัณฑ์ หรือ CP การเงินที่ให้กู้ และสังคมเดือดร้อน นอกจากน้ัน

Group และ บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) เป็น ในช่วง ๒ - ๓ ปีที่ผ่านมา ตลาดหลักทรัพย์แห่ง
ตัวอย่างของกิจการขนาดใหญ่ที่มีการประยุกต์ใช้ ประเทศไทยรายงานว่ามีหลายองค์กรธุรกิจและหลาย
หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงโดยการปรับ
กลยุทธ์หลายประการ ท้ังการปรับลดจำนวนบริษัท
บริษัทในประเทศไทยมีความต่ืนตัวในเรื่องของ
ในเครอื เมื่อวิเคราะห์ความเสีย่ งในอนาคตดว้ ยความร
ู้ การแสดงความรับผิดชอบต่อสังคม และ

ตามหลักวิชาการ มีการพัฒนาและเตรียมทรัพยากร นำไปเช่ือมโยงกับการพัฒนาทรัพยากร

บุคคลอย่างเป็นระบบ ประเมินตัวเองด้านความ มนุษย์ การพัฒนาชุมชน และการอนุรักษ์
ส่ิงแวดล้อมมากขึ้น ดังจะเห็นได้จากโครงการ
สามารถในการลงทุน ไม่ทำให้มีภาระมากจนเกินไป ตา่ งๆ ทีท่ ำรว่ มกับชมุ ชนของหลายองค์กร

30

การนอ้ มนำหลักปรชั ญาของ

เศรษฐกจิ พอเพยี งมาประยุกตใ์ ช

ในการดำเนนิ กจิ การ ทำใหก้ ลุม่ ธุรกจิ

ยง่ิ ม่งุ มัน่ ในการดำเนนิ ธรุ กจิ

อย่างมบี รรษทั ภิบาลมากขึน้


ผลจากการน้อมนำปรัชญาของเศรษฐกิจ
มีการลงทุนในตลาดระหว่างประเทศในสัดส่วนท
่ี
พอเพียงมาประยุกต์ใช้ ได้ทำให้องค์กรภาคธุรกิจ พอประมาณและสมเหตุสมผลมากขึ้น โดยที่ผ่านมา
สามารถผ่านช่วงเวลาแห่งความยากลำบากน้ันมาได้ สถาบันการเงินไทยทั้งระบบซ่ึงถือครองสินทรัพย์

ตลอดจนเป็นสิ่งที่ช่วยเสริมให้ภาคธุรกิจที่มีระบบ ต่างประเทศเพียงสัดส่วนประมาณร้อยละ ๘ เม่ือ

บรรษัทภิบาลท่ีกำหนดให้องค์กรควบคุมกิจการ
ประกอบกับการวางแผนอย่างรอบคอบของธนาคาร

ให้มีความรับผิดชอบตามหน้าท่ีด้วยความโปร่งใส
แห่งประเทศไทย และหน่วยงานด้านวางแผนพัฒนา
ภายใต้กรอบของจริยธรรมที่ดี โดยคำนึงถึงผู้มีส่วนได้
เศรษฐกิจท่ียกเคร่ืองการบริหารด้านการเงินระดับ

ส่วนเสียอย่างรอบด้าน สามารถดำเนินการด้วยความ
มหภาค จึงสามารถป้องกันมิให้ประเทศ
รบั ผิดชอบ ยุติธรรม และโปรง่ ใสยงิ่ ขึน้ ตลอดจนมกี าร เผชิญวิกฤตการเงินซ้ำรอย เป็นผลให้วิกฤต
บริหารความเสี่ยงท่ีรัดกุมมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง
เศรษฐกิจ พ.ศ. ๒๕๕๐ ไม่กระทบประเทศ
มีมาตรการและกฎกติกาในการสร้างความเข้มแข็ง ไทยมากนัก


ทางธุรกิจมากขึ้น เพ่ือเป็นภูมิคุ้มกันในตนเอง เช่น


31

นโยบายการบรหิ ารความเส่ียง นโยบายสำคัญทสี่ รา้ งภูมคิ มุ้ กนั ที่ดีให้แก่องค์กรธรุ กจิ





ในขณะเดียวกัน กว่า ๑,๐๐๐ บริษัทมีการต้ัง ในอนาคตที่อาจส่งผลทางลบและกระทบต่อการบรรลุ
กรรมการบริหารความเส่ียง โดยเฉพาะอย่างย่ิงมีการ วัตถุประสงค์ พันธกิจ และวิสยั ทัศน์ขององคก์ ร เพ่ือให้
กำหนดเป็นคุณสมบัติสำคัญของบริษัทท่ีต้องการเป็น ผู้บริหารท่ีเก่ียวข้องหาแนวทางป้องกันและการบริหาร

สมาชิกของกลุ่มตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย
จัดการที่มีประสิทธิภาพ เพ่ิมโอกาสความสำเร็จ


ว่า ต้องมีนโยบายด้านการบริหารความเสี่ยง ลดโอกาสความล้มเหลว และลดความไม่แน่นอน

ท่ีชัดเจน เพ่ือพิจารณาปัจจัยความเสี่ยงต่างๆ
ในผลประกอบการ

32

เมือ่ มผี ลประกอบการมากพอ องคก์ รธุรกิจก็นำมาแบง่ ปันท้ังในรูปขององค์ความรู้ และจิตอาสาทพี่ รอ้ มรับผิดชอบตอ่ สังคม

มากยง่ิ ขนึ้ ตลอดจนมีการรวมกลุ่มกนั ระหว่างองค์กรธรุ กจิ ในนามของ CSR Club เพอ่ื ให้เกิดเปน็ พลงั ที่เข้มแข็งมากย่งิ ขึน้





นอกจากนี้ ภาคธุรกิจจำนวนมากยังได้ร่วมแสดง การก่อตั้ง CSR Club จากการรวมตัวของ ๒๗
ความรับผิดชอบต่อสังคม (Corporate Social บริษัทในตลาดหลักทรัพย์ เพ่ือร่วมกันจัดกิจกรรมที่

Responsibility) ในการแก้ไขปัญหาความยากจนและ ช่วยสร้างสมดุลระหว่างสังคมเมืองและชนบท

ลดความเหลื่อมล้ำของประชาชนในชนบท นอกเหนือ ซึ่งถือว่าเป็นเร่ียวแรงสำคัญในการร่วมขับเคล่ือน
จากกลไกบรรษัทภิบาลและการบริหารความเสี่ยง
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงให้กว้างขวางย่ิงขึ้น
จนกลายเป็นส่วนหน่ึงของวัฒนธรรมองค์กร และได้มี องค์กรธุรกิจหลายแห่ง ได้เข้ามามีส่วนร่วมในการ


33

ตวั อยา่ งหนงึ่ ของการคืนกำไรสูส่ งั คมของบรษิ ัท ปตท. จำกัด (มหาชน)

ท่มี งุ่ สรา้ งตำบลต้นแบบที่มคี วามเข้มแข็งผ่านโครงการรักษ์ปา่ สรา้ งคน ๘๔ ตำบล วิถีพอเพยี ง


แก้ปัญหาความยากจนและพัฒนาชนบท ตัวอย่าง มีเป้าหมายสร้างเสริมศูนย์เรียนรู้การพัฒนาชุมชน

หน่ึงที่สำคัญ คือ สภาหอการค้าแห่งประเทศไทย
ใน ๘๔ ตำบลทุกภูมิภาคท่ัวประเทศ ทั้งในด้าน

ร่วมกับมหาวิทยาลัยหอการค้าไทยได้ริเริ่มจัดทำ องค์ความรู้ ทักษะอาชีพ การรวมกลุ่มทางด้าน

โครงการ ๑ ไร่ ๑ แสน และโครงการ
เศรษฐกิจ วิถีชีวิตที่เป็นมิตรกับส่ิงแวดล้อม จิตอาสา
หนึ่งบริษัทหน่ึงตำบล ต้ังแต่ พ.ศ. ๒๕๕๔
รวมถึงจริยธรรม เพ่ือให้เป็นตำบลต้นแบบที่เข้มแข็ง

ที่มุ่งไปเสริมสร้างศักยภาพของเกษตรกรหรือ ทางเศรษฐกิจ พลังงาน สังคม ทรัพยากร และ

ประชาชนฐานรากให้เข้มแข็งด้วยตัวเองตามหลัก ส่ิงแวดล้อม ซ่ึงการดำเนินงานได้ผลสำเร็จเกิน

ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ปัจจุบันมีผลงานเป็นท่ี คาดหมาย สามารถพัฒนาตำบลวิถีพอเพียงได้ถึง

ประจักษ์ในหลายพื้นท่ีและได้ขยายผลกว้างขวางขึ้น ๘๗ ตำบล ๙๒๐ หมู่บ้าน ครัวเรือนพอเพียงอาสา

ทุกปี การดำเนินโครงการรักษ์ปา่ สรา้ งคน ๘๔ ๙,๒๔๔ ครัวเรือน และคนตน้ แบบกวา่ ๖๐๐ คน และ
ตำบล วิถีพอเพียง โดย บรษิ ทั ปตท. จำกัด ได้ต้ังเป้าหมายการขยายผลให้เป็นตำบลต้นแบบ

(มหาชน) ซ่ึงเริ่มดำเนินการต้ังแต่ พ.ศ. ๒๕๕๐
เพือ่ การเรียนรู้ดูงานในระดบั ประเทศตอ่ ไป

34

เดก็ และเยาวชน พลงั สำคญั ของการขบั เคลอ่ื นหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงใหก้ ้าวหน้าอยา่ งยัง่ ยนื


พัฒนาการของการขับเคล่ือนประยุกต์ ความเพียรพยายาม และความพร้อมของพลังความ
ใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในภาค ร่วมมือของภาคีภาคธุรกิจที่มีประสบการณ์ เป็น

ธุรกิจได้ก้าวหน้า และขยายผลมากขึ้น มีการ
ต้นแบบและตัวอย่างท่ีประสบความสำเร็จ จะเป็น

เครือข่ายและกลไกสำคัญท่ีจะช่วยผลักดันขยายผล

ย ก ร ะ ดั บ ร่ ว ม กั น จั ด ท ำ ตั ว บ่ ง ชี้ ห รื อ เ ก ณ ฑ์ ช้ี วั ด
ให้ภาคธุรกิจสามารถเดินบนเส้นทางแห่งความยั่งยืน

การดำเนินธุรกิจตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
ได้อย่างสัมฤทธผิ ล

เพ่ือเป็นประโยชน์ต่อผู้ประกอบการธุรกิจสามารถ

เรียนรู้พัฒนาตนเองได้ ประกอบกับความมุ่งม่ัน


35

นน
ส่อืักักรเสขอ้ ายี งรน
มวดลาชรนา แนลักะค
ิด นริ ตุ ติ์ ศริ จิ รรยา
ตก๊ิ เจษฎาภรณ์ ผลดี


การขับเคลื่อนของปรัชญา เม่ือมีเวลาว่างจากการเป็น นักแสดงที่รักษ์ธรรมชาติ
ของเศรษฐกิจพอเพียง ได้รับ นักแสดง จะใช้ชีวิตเรียบง่าย
แ ล ะ มุ่ ง ม่ั น ที่ จ ะ ผ ลิ ต ร า ย ก า ร
ความรว่ มมอื เปน็ อยา่ งดจี ากสอื่ อ ยู่ กั บ ธ ร ร ม ช า ติ แ ล ะ ท ำ ส ว น
โทรทัศน์ด้านส่ิงแวดล้อม เพื่อ
ต่างๆ ทั้งสื่อหนังสือพิมพ์ นิตยสาร ผลไม้ที่จังหวัดจันทบุรี “ณ วันนี้ ปลูกจิตสำนึกให้คนไทยรักษ์
ผมมาถึงจุดที่ตัวเองเพียงพอแล้ว และหวงแหนทรพั ยากรธรรมชาติ
วิทยุ และโทรทัศน์ ทำให้มีพื้นท่ีในการ ไ ด้ ท ำ ง า น ท่ี ช อ บ แ ล ะ ไ ด้ มี ชี วิ ต
“รู้สึกว่าทำไมเราอยู่ในป่ากับ
เผยแพร่หลักปรัชญาของเศรษฐกิจ
อยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ตัวเองรัก ธรรมชาติแล้วสบายใจ อยากอยู่
พอเพยี งไปสสู่ าธารณชนอยา่ งกวา้ งขวาง เสร็จงานกลับบ้านสวนท่ีจันทบุรี ตรงนนั้ นานๆ ไมอ่ ยากกลบั ออกมา
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การนำเสนอกรณี อยกู่ บั ความเรยี บงา่ ยของธรรมชาติ แ ต่ พ อ อ ยู่ ใ น เ มื อ ง ต า ม ป ก ต


ตัวอย่างท่ีประสบความสำเร็จ ซึ่งได้ อยกู่ ับการปลดปล่อย”
กลับรู้สึกวุ่นวาย เธค ผับผมเคย
สร้างการรับรู้เกี่ยวกับปรัชญาให้มีความ
ไปมาหมดแลว้ รสู้ กึ อดึ อัด อยู่ได้
แพร่หลายมากขึ้น และยังได้สร้างความ ไมน่ านต้องรีบกลับ”

บนั ดาลใจใหก้ ลมุ่ บคุ คลตา่ งๆ สนใจทจี่ ะ


นำไปประยุกต์ใช้ในการดำเนินชีวิตและ

อาชีพมากข้ึน นอกจากน้ันมีสื่อมวลชน

ทง้ั ทเี่ ปน็ ผผู้ ลติ สอื่ นกั คดิ นกั เขยี น ดารา
และนักร้องอีกส่วนหน่ึงท่ีได้เดินตาม
แนวทางปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

ข อ ง พ ร ะ บ า ท ส ม เ ด็ จ พ ร ะ เ จ้ า อ ยู่ หั ว

ซ่ึงแต่ละคนก็มีแนวทางเป็นของตัวเอง
แตกตา่ งกันไป ได้แก


36

กก๊ิ มยรุ ญิ ผอ่ งผดุ พนั ธ
์ นิตยสารสุดสัปดาห์
อดี๊ วงฟลาย

หรอื สำราญ ชว่ ยจำแนก

นักแสดงหญิงที่ได้รับรางวัลบุคคล ปอ๊ ด โมเดริ น์ ดอ็ ก

ตน้ แบบ พ.ศ. ๒๕๕๔ ดา้ นความโปรง่ ใส
หรอื ธนชยั อชุ ชนิ
ทเ่ี สยี สละ และอทุ ิศตนทำงาน

และซื่อตรง ประกอบอาชีพตามหลัก เพื่อสังคม อาทิ อาสาสมัครของ

ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และยัง นักร้องแนว Alternative ท่ี สภากาชาดไทยฯ มูลนิธิพระดาบสฯ
ดำเนินชีวิตโดยยึดหลักธรรมะ ใช้ชีวิต เรียนรู้การใช้ชีวิตตามแนวทาง ถ่ายทอดเนื้อหาของหลักปรัชญาฯ
อย่างพอเพียงและเชิญชวนนักแสดง ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ผ่ า น เ พ ล ง อ ยู่ อ ย่ า ง พ อ เ พี ย ง
อ่นื ๆ ร่วมปฏบิ ตั ิธรรม “แมเ้ ราจะมคี วาม ควบคู่ไปกับการศึกษาธรรมะและ “ประเทศไทยเจอวิกฤตมาตลอดใน
สนใจทางธรรมแต่กับเรื่องทางโลก
ฝกึ สมาธิ “เรยี นธรรมะก็คลา้ ยๆ กบั ทุกด้านโดยเฉพาะด้านเศรษฐกิจ
การมีสัมมาอาชีพเพ่ือหล่อเลี้ยงชีวิต
การเรียนว่ายน้ำ ตอนน้ันเราได้แต่ ยำ่ แย่ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั


ยังเป็นสิ่งสำคัญ อีกท้ัง “กำลังทรัพย์”
อ่านหนังสือธรรมะ ไม่ได้ปฏิบัติ

ท่ีทรงห่วงใยพสกนิกรของพระองค์
ก็ยังเป็นปัจจัยท่ีจะช่วยให้การเผยแผ่ ก็ คิ ด ว่ า น่ า จ ะ ล ง ว่ า ย น้ ำ ใ น ส ร ะ

ทรงห่วงใยชาติบ้านเมือง ได้ทรง
ธรรมะแผ่ขยายไปในวงกว้างมากข้ึน ได้แล้ว เลยบวชเป็นพระป่าหนึ่ง ทุ่มเทคิด ทดลอง ทรงสรุปผล


เชน่ การรว่ มเปน็ เจ้าภาพเชิญชวนใหค้ น พรรษา การบวชทำให้เราปฏิบัติ แล้วพระราชทานเป็นแนวทางให้
ท่ัวไปมาปฏิบัติธรรม เรียนรู้พระพุทธ ไม่ว่าการนั่งสมาธิหรือการเดิน ประชาชนคนไทยทั้งประเทศเดิน
ศาสนาฟรี เพื่อถวายเป็นธรรมทาน
จงกรม ทำให้เราเข้าใจคำว่า สติ ตามรอยพระยุคลบาท อย่างเช่น
ทุกวันนี้หากก๊ิกทำได้เพียงครึ่งหน่ึงของ ซึ่งเป็นแก่นของชีวิต เม่ือก่อนเรา พ ร ะ ร า ช ท า น แ น ว พ ร ะ ร า ช ด ำ ร

คณุ แม่ ก็นับเปน็ สงิ่ ที่กกิ๊ ภมู ใิ จที่สุดแล้ว”
ไม่รู้ว่า จิต หรือ สติ แปลว่าอะไร การดำเนินชีวิตตามแนวเศรษฐกิจ
เราไมร่ หู้ นา้ ทขี่ องมนั เมอ่ื เราปฏบิ ตั

ิ พอเพียง เป็นต้น จนเป็นเครื่อง
ก็เลยเข้าใจและช่วยให้เราปรับ ยนื ยนั ไดว้ า่ วถิ แี หง่ เศรษฐกจิ พอเพยี ง

37
สมดุลของชวี ิตได้”
นแ่ี หละทจี่ ะทำใหค้ นไทย สงั คมไทย



ประเทศไทยแขง็ แรงในทุกดา้ น”

ศุ บญุ เลยี้ ง
หน่ึงในผลงานท่แี สดงความนกึ คิด


ศิลปนิ นักคดิ นักเขยี น นกั รอ้ ง นักแตง่ เพลง เจ้าของ
เพลง “อมิ่ อนุ่ ” ผ้มู วี ิถชี วี ติ สุขแบบพอดี ระยะหลงั แม้จะไมไ่ ด้ ของ ศุ บุญเล้ยี ง

พบเห็นเขาตามส่ือต่างๆ บ่อยนัก แต่เขายังคงสร้างงานอย่าง

ต่อเน่ือง พร้อมกับบทบาทใหม่ในชีวิตและงานท่ีลงตัวย่ิง คือ เพลง “รกั ษห์ าดบา้ นพอ่ ”

การรับเป็นวิทยากรบรรยายให้ท้ังเด็กและผู้ใหญ่ฟัง
หาดทรายแห่งนี ้

เป็นวิทยากรที่พูดสนุกและสร้างแรงบันดาลใจให้คนฟังได้ ที่พอ่ เคยวางเทา้

มากมาย สอนเกี่ยวกบั เรื่องกระบวนการคิด กระบวนการเขยี น
ทกุ คราวทีก่ า้ วเมด็ ทรายยินดี

“เราชอบเรื่องกระบวนการ ชอบเร่ืองการนำเสนอ
พอ่ คงหวงแหนทะเลแห่งนี้

ยิ่งเป็นการถ่ายถอดความรู้ ไม่ได้ถ่ายทอดผ่านการพูดเท่านั้น พักพิงที่น่ี พ่อไกลกังวล

แต่ต้องผ่านกระบวนการเรียนรู้ที่ถูกออกแบบมาแล้ว ไม่ใช่ ลูกตระหนกั ร ู้

เป็นเรื่องแค่การมาฟังบรรยายเท่านั้น ฟังแล้วอาจต้องฝึก

พ่อเหนือ่ ยพอ่ อดทน

ฝกึ ใหเ้ กดิ การคดิ นอกกรอบแตต่ อบโจทย ์ การคดิ ตา่ งแตส่ รา้ งได
้ เหง่อื หยดไหลรินหล่น

“บางคร้ังเช่ือเร่ืองความพอดีมากกว่าความดีเสียอีก

ลงบนผนื ทราย

ไม่ต้องเลือกหาสิ่งท่ีดีที่สุด แต่เป็นสิ่งที่พอดีท่ีสุด เราว่า

รกั ษห์ าดบา้ นพ่อ ขอตามรอยพ่อ

น่ีแหละดีกว่า เราเลือกกินกาแฟดีๆ หอมถึงข้ันหลงเลยนะ

สอนใหเ้ พียงพอ ให้รคู้ ณุ แผน่ ดิน

แต่ถึงวันหน่ึงทำให้เราปวดหัว ปวดร้าวเหลือเกิน ก็ต้องถอย รกั ษ์หาดบ้านพ่อ รกั ษท์ ะเลหวั หนิ

ออกมา ไมใ่ ชจ่ มลงไปในความล่มุ หลงอันนน้ั ”
ฝากหวั ใจไวบ้ นผืนดิน

ใต้ฝา่ ละอองธลุ ีพระบาท


38

สราวธุ เฮง้ สวสั ด์ิ
…ท่านบอกเรื่องเศรษฐกิจพอเพียง
นกั เขยี นชอื่ ดงั (นามปากกา : นวิ้ กลม)
แท้จริงแล้วการทำให้โลกน่าอยู่ขึ้น อาจ
มาเป็นสิบๆ ปีแล้ว แต่เราเพ่ิงมา
ไมไ่ ดห้ มายความวา่ จะตอ้ งไปเปน็ นายกรฐั มนตรี เร่ิมทำกัน ถามว่ามันช้าไปไหม


หรอื ประธานาธบิ ดปี ระเทศมหาอำนาจ แตล่ ำพงั ก็ไม่ช้าหรอก ถ้าตราบใดที่เราม


เป็นแค่เจ้าของร้านคุกก้ี นักร้อง พนักงาน ลมหายใจและเรายงั มที ่านอย่”ู

ธนาคาร พนักงานทำความสะอาด ยาม แอนด้ี เขมพมิ กุ


มอเตอร์ไซค์วินหน้าปากซอย พ่อค้าแม่ขาย
นกั รอ้ ง นกั แสดง และพธิ กี รรายการ
อยา่ งไรกด็ บี รโิ ภคนยิ มในสงั คม

คุณหมอ คุณครู ภารโรง ทนายความ หรือ
ฉันรักเมืองไทย ที่นำเสนอมุมมองของ ยังมีความรุนแรงอยู่มาก ดังนั้น
นักเขียนตัวเล็กๆ สักคน ก็สามารถทำให้
ชาวต่างชาติที่ใช้ชีวิตอยู่ในเมืองไทย การขับเคล่ือนปรัชญาของ
โลกใบน้ีน่าอยู่ขึ้นได้ ถ้าใส่ใจ เห็นคุณค่าของ อย่างมคี วามสุข “ผมมคี วามประทบั ใจ เศรษฐกิจพอเพียงผ่านกลุ่ม
หนา้ ทีน่ น้ั และทำมันใหด้ ที ี่สุด
หลายๆ อย่างมาก โดยเฉพาะปรัชญา สื่อสารมวลชนจึงต้องอาศัย
ถ้าพ่อหนุ่มวินมอเตอร์ไซค์ขับรถอย่าง
ของเศรษฐกิจพอเพียงของในหลวง ความตอ่ เนอื่ ง ความมงุ่ มนั่ และ

น่ิมนวลและหยิบยื่นรอยยิ้มส่งให้กับผู้โดยสาร บางคนอาจทำไม่ได้และคิดว่าคำว่า ความเพียรอีกมาก ตลอดจน

พรอ้ มๆ กบั เงนิ ทอน แคน่ นั้ โลกกน็ า่ อยขู่ นึ้ แลว้
เศรษฐกจิ พอเพยี งอาจหมายถงึ งก ผม
ใครบางคนเคยบอกไว้ว่า “โลกของเรามี จะบอกว่าภารกิจท่ีพระองค์ท่านได้ทำ การสนับสนุนจากภาคส่วนอ่ืนๆ

ขนาดเท่ากับผู้คนที่รายล้อม” นน่ั หมายความ เพ่ือคนไทยมากมายนับไม่ถ้วนนั้น ผม ที่เข้าถึง เข้าใจ ศรัทธา และมี
ว่า ถ้าเราทำให้คนที่รายล้อมมีความสุขและ
มองว่าทุกส่ิงทุกอย่างมีประโยชน์หมด ประสบการณ์จากปรัชญาของ
มรี อยยม้ิ โลกของเรากน็ า่ จะนา่ อยไู่ มใ่ ชน่ อ้ ย
อย่างแนวทางที่ท่านบอกให้เราปลูก เศรษฐกิจพอเพียง เป็นทั้งต้นแบบ
และสดุ ทา้ ย โลกใบเลก็ ๆ ของแตล่ ะคนกจ็ ะ ต้นไม้คนละ ๑ ต้น ๖๐ ล้านคนก็ ๖๐ และกระบอกเสียงที่จะถ่ายทอดสู่
คอ่ ยๆ ขยายตวั ออกไปเปน็ โลกใบใหญใ่ นทส่ี ดุ ลา้ นตน้ เพ่อื ส่งิ แวดลอ้ ม เพอ่ื ธรรมชาติ สาธารณชนใหก้ วา้ งขวางยง่ิ ขน้ึ ตอ่ ไป

เพราะผคู้ นทรี่ ายรอบตวั ของคนหนงึ่ คนนน้ั ยอ่ ม ของเรา ธรรมชาตกิ ค็ อื มนุษย์ เราหนั มา

แตกต่างหลากหลาย ความสุขจึงแผ่กระจาย เอาใจใสบ่ า้ ง หรอื เรอ่ื งนำ้ ในหลวงบอก
ออกไปไดเ้ รอ่ื ยๆ
น้ำคือทุกส่ิงทุกอย่าง ถ้าคนไทยขาดน้ำ
จากหนงั สอื “อาจารยใ์ นรา้ นคกุ ก”ี้ โดย นวิ้ กลม
ก็จะไม่มีความอุดมสมบูรณ์ เป็นต้น

39

สถาบนั การเมือง


ความคืบหน้าสำคัญในการขับเคลื่อน นอกจากนน้ั มกี ารกำหนดใหป้ รชั ญาของเศรษฐกจิ

ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในภาค พอเพียงปรากฏอยู่ในบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญ
สถาบนั การเมอื ง คอื การตราพระราชกฤษฎกี า
แห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. ๒๕๕๐ และ
ว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการบริหาร
กำหนดทิศทางให้นำปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

กิจการบา้ นเมอื งทด่ี ี พ.ศ. ๒๕๔๖ ซง่ึ กำหนดให
้ ไปเป็นนโยบายพ้ืนฐานทั้งด้านบริหารราชการแผ่นดิน
คณะรฐั บาลวางแผนนโยบาย จัดทำงบประมาณให้ และด้านเศรษฐกิจ และเริ่มมีการกำหนดเป็นนโยบาย
เกิดผลสัมฤทธ์ิและคุ้มค่า ตลอดจนอำนวยความ รัฐบาลอย่างชัดเจนใน พ.ศ. ๒๕๕๐ เพ่ือให้องค์กร

สะดวกและตอบสนองความต้องการของประชาชน ของรัฐนำไปปฏิบัติ ท้ังในกระบวนการกล่ันกรอง

อย่างมีประสิทธิภาพ ในขณะเดียวกัน ยังได้มีการ งบประมาณผ่านกรรมาธิการงบประมาณของสมาชิก
สร้างองค์ความรู้เกี่ยวกับการบริหารจัดการ รัฐสภาได้ให้การสนับสนุนโครงการที่นำไปสู่การ

บ้านเมืองที่ดีให้แก่นักบริหารในระดับต่างๆ ของ ขับเคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงท่ีส่วนราชการ
ภาครัฐและเอกชนโดยสถาบันพระปกเกล้า ซึ่ง ต่างๆ เสนอขอการจัดสรรงบประมาณประจำปี โดยมี
เป็นองค์กรอิสระทางวิชาการ ครอบคลุมท้ังงานวิจัย ความพยายามให้มีการบูรณาการโครงการต่างๆ

การจัดการศึกษาอบรม และการเผยแพร่ให้ความรู้ เพ่ือให้เกิดผลท่ีเป็นรูปธรรมมากขึ้น กล่าวได้ว่า


และข้อมูลข่าวสารเก่ียวกับการพัฒนาประชาธิปไตย ภาคการเมืองเป็นกลไกที่สำคัญย่ิงในการ
ธรรมาภบิ าลและการกำกบั ดแู ลกจิ การทด่ี ี สทิ ธมิ นษุ ยชน ขับเคล่ือนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

สิทธิหน้าท่ีของพลเมือง รวมไปถึงการมีส่วนร่วมของ ในระดับมหภาค และหากสมาชิกรัฐสภาได้มีการ
ประชาชนท้ังในระดับชาติและท้องถ่ิน รวมทั้งมีการ ปฏิบัติแบบวิถีพอเพียงอย่างจริงจังท้ังในระดับปัจเจก
ประสานความร่วมมือกับหน่วยงานในประเทศและ ครอบครัว และชุมชนท้องถิ่น จะเป็นการหนุนเสริมให้
ระหว่างประเทศ เพ่ือการพัฒนาการปกครองระบอบ องคก์ รภาครฐั และภาคสว่ นอนื่ ๆ ของสงั คมพรอ้ มใจกนั
ประชาธปิ ไตย
ขับเคล่ือนไปสู่ความสำเร็จให้เป็นภูมิคุ้มกันพร้อมรับ
การเปลี่ยนแปลงในอนาคตตอ่ ไป

40

จากการบรหิ ารนโยบายระดบั ชาติ สู่ท้องถิ่นท่ีอยบู่ นพ้นื ฐานของหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง

ย่อมนำมาซงึ่ ความปกตสิ ุขของประชาชน


41

องคก์ รภาครฐั
การบริหารงบประมาณแผ่นดนิ ท่รี ัดกุม นำมาซงึ่ การขยายโครงการพฒั นาชมุ ชน

ใหม้ ีความเข้มแข็งได้อยา่ งกวา้ งขวาง




นโยบายของรัฐบาลย้อนหลังไปกว่า
อย่างมีเหตุผลและมีการบริหารความเส่ียงอย่าง

๕ รัฐบาล ได้มีการน้อมนำปรัชญาของ มีประสิทธิภาพ เช่น การสร้างเขื่อนป่าสักชลสิทธ ิ์

เศรษฐกิจพอเพียงไปขับเคล่ือนนโยบายสู่ และการลงทุนในโครงการขนาดใหญ่ของรัฐที่ได้ริเร่ิม
การปฏบิ ตั ิ เพอื่ เสรมิ สรา้ งภมู คิ มุ้ กนั และความสมดลุ ออกแบบให้มีการกระจายการลงทุนอย่างสมดุล
ท้ังด้านเศรษฐกิจ สังคม และส่ิงแวดล้อม รวมทั้ง ครอบคลุมทุกสาขา โดยใน พ.ศ. ๒๕๕๓ ได้เพ่ิม

ป้องกันความเสี่ยงจากความผันผวนของสถานการณ์ การลงทุนขนาดใหญ่ในสาขาการพัฒนาชุมชนที่มุ่ง
ท้ังจากภายนอกและภายในประเทศ ดงั ท่ีปรากฏทัง้ ใน เสริมสร้างความเขม้ แขง็ ของชุมชน สาขาการศึกษา
กฎหมายสูงสุด แผนพัฒนาเศรษฐกิจและ และการเรียนรู้ที่มุ่งยกระดับคุณภาพมาตรฐาน

สังคมแห่งชาติ ตลอดจนการแถลงนโยบาย การศึกษาในชนบทและเมืองท้ังระบบ และสาขา
การบริหารแผ่นดินของรัฐบาลที่เสนอต่อ สาธารณสขุ ทเี่ นน้ การปรบั เปลยี่ นพฤติกรรมสุขภาพ
รัฐสภา ภายใต้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งเป็นการลงทุนที่ลดความเสี่ยงแกภ่ าระทางการคลงั
รัฐบาลสามารถลงทุนในโครงการขนาดใหญ่ได
้ ของรฐั ระยะยาว และมีผลตอบแทนของการลงทุนสูง

42

การนำปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาเป็น
การพฒั นาใหเ้ กดิ ความสมดลุ และใหค้ วามสำคญั มากขน้ึ

พื้นฐานในการวางแผนและกำหนดนโยบายการ กับการพัฒนาภาคชุมชนซ่ึงเป็นฐานรากของสังคม

พัฒนาในด้านต่างๆ ของประเทศ เรม่ิ ตน้ จากแผน และเป็นการกระจายการพัฒนาและสร้างโอกาส

พฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมแหง่ ชาติ ฉบบั ที่ ๙ ให้เศรษฐกิจฐานรากมีความเข้มแข็ง และมีการ
(พ.ศ. ๒๕๔๕ - ๒๕๔๙) ท่ีมุ่งสร้างความเข้าใจ ต่อยอดและขยายผลต่อไปในแผนพัฒนา
เก่ียวกับเศรษฐกิจพอเพียงในสังคมไทย และเป็น เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับท่ี ๑๐
ความพยายามท่ีจะนำหลักปรัชญาไปประยุกต์ใช้กับ และ ๑๑ อยา่ งเขม้ ขน้ ยงิ่ ขน้ึ


การดำเนินชีวิตในทุกระดับและทุกภาคส่วนของสังคม

43

การกำกับดูแลด้านการเงนิ อย่างเขม้ ข้นของธนาคารแห่งประเทศไทย

เป็นหน่งึ ในแนวทางการสรา้ งภมู คิ มุ้ กันท่ดี ขี องประเทศ




ภายหลังการเผชิญวิกฤตเศรษฐกิจ พ.ศ. ๒๕๔๐ ใน พ.ศ. ๒๕๕๐ ได้เป็นอย่างดี ขณะเดียวกัน


ธนาคารแห่งประเทศไทยได้น้อมนำหลักปรัชญา ในแผนการบริหารราชการแผ่นดินได้มีการ

ของเศรษฐกิจพอเพียงไปกำหนดมาตรการอย่าง
ประยุกต์ใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงซึ่งเป็นผล
เข้มข้นในการกำกับดูแลการเงินของชาติ ตลอดจน จากนโยบายของรัฐบาลท่ีกำหนดไว้ มีการจัดทำแผน
ออกกฎเกณฑ์และควบคุมสถาบันการเงิน รวมถึง บรหิ ารความเส่ียง เพือ่ ลดผลกระทบจากความผันผวน
ควบคุมการถ่ายโอนเงินตราระหว่างประเทศ และ
จากภายนอกประเทศ ไปจนถึงการกำหนดแผนงาน
เฝ้าระวังอัตราแลกเปลี่ยนเงินบาทอย่างใกล้ชิด
และโครงการต่างๆ ภายใต้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจ

จึงทำให้ประเทศไทยมีภูมิคุ้มกันต่อวิกฤตเศรษฐกิจ
พอเพยี งอยา่ งกวา้ งขวาง


44

ข้าราชการทุกหมู่เหล่า ทัง้ ข้าราชการพลเรือน ทหาร ตำรวจ ต่างน้อมนำปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง

มาใชใ้ นการดำรงชีวิตและการปฏิบัตหิ น้าท
่ี

นอกจากนี้ สำนักงานข้าราชการพลเรือน ระบบราชการ (ก.พ.ร.) ซงึ่ เป็นองคก์ รหลักในการ
(กพ.) ซึ่งเป็นหน่วยงานหลักในการกำกับนโยบาย กำกับดูแลการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี รวมถึง

การบรหิ ารทรพั ยากรบคุ คลภาครฐั ไดก้ ำหนดคณุ สมบตั ิ หน่วยงานราชการอีกหลายแห่ง ยังได้จัดให้มีการ

ของขา้ ราชการ ทงั้ ตำรวจ ทหาร และพลเรอื น ตลอดจน ฝึกอบรมด้านการพัฒนาอย่างยั่งยืนตามแนวทาง

จัดการฝึกอบรมด้านคุณธรรมและจริยธรรมท้ังใน ของเศรษฐกิจพอเพียงให้แก่ข้าราชการ บุคลากรของ
หน้าท่ีการงานและการดำเนินชีวิต เพื่อส่งเสริม
ภาครฐั ภาคเอกชน และประชาชนทวั่ ไป เพอ่ื เสรมิ สรา้ ง
ให้ข้าราชการเป็นคนดีและมีความสามารถสูง
องค์ความรู้ในการเผชิญกับการเปล่ียนแปลงทั้งจาก

เช่นเดียวกับสำนักงานคณะกรรมการพัฒนา ปจั จยั ภายในและภายนอกประเทศอยา่ งมภี มู คิ มุ้ กนั ตอ่ ไป

45

สถาบนั การศกึ ษา

...Sufficiency Economy นน้ั ไมม่ ใี นตำรา เพราะหมายความวา่
เรามคี วามคดิ ใหม่ และโดยทท่ี า่ นผเู้ ชย่ี วชาญสนใจ กห็ มายความวา่

เรากส็ ามารถทจ่ี ะไปปรบั ปรงุ หรอื ไปใชห้ ลกั การ

“ เพอ่ื ทจ่ี ะใหเ้ ศรษฐกจิ ของประเทศและของโลกพฒั นาดขี น้ึ ...
”พระราชดำรสั เนอ่ื งในโอกาสวนั เฉลมิ พระชนมพรรษา ๒๒ ธนั วาคม ๒๕๔๒

สถานศกึ ษาพอเพยี ง

แหล่งบ่มเพาะเยาวชนคณุ ภาพ

ทีม่ ีอุปนสิ ยั อยู่อยา่ งพอเพียง


การขับเคล่ือนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ระดับการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน ปรัชญาของ

ด้านการศึกษา เน้นท่ีการปลูกฝังให้เด็กและเยาวชน เศรษฐกิจพอเพยี งได้ถกู บรรจอุ ยู่ในหลักสูตรการศกึ ษา
ในทุกระดับน้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ
ข้ันพื้นฐานของชาติ ตั้งแต่ พ.ศ. ๒๕๔๔ แต่การ

พอเพียงมาใช้เป็นหลักใจหรือหลักคิด หลักการ ขับเคล่ือนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเข้าสู

ทำงานและหลักปฏิบัติในชีวิตประจำวัน จนกระทั่ง
สถานศึกษาได้เร่ิมใน พ.ศ. ๒๕๔๘ โดยมีการนำร่อง

มีอุปนิสัย “อยู่อย่างพอเพียง” เพื่อให้สามารถ จัดกิจกรรมการเรียนการสอนและการบริหารจัดการ

รักษาสมดุลในการดำเนินชีวิต และพร้อมรับการ โรงเรียนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

เปลย่ี นแปลงทเ่ี กดิ ขน้ึ ตลอดเวลาไดอ้ ยา่ งมสี ติ ตลอดจน ในโรงเรียนที่สมัครใจ ๙ แห่ง เพื่อเรียนรู้แนวทางการ
ใชป้ ญั ญาความรใู้ นทางทก่ี อ่ ใหเ้ กดิ ประโยชนต์ อ่ ตนเอง ขับเคล่ือนและปูพ้ืนฐานการนำหลักปรัชญาของ
และสว่ นรวม ทงั้ ในปจั จุบันและอนาคต


46

เด็กและเยาวชน เปน็ กำลงั สำคญั ในการพัฒนาประเทศ จงึ มคี วามพยายามนำหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง

ส่รู ะบบการศกึ ษา เพื่อพฒั นาเดก็ คณุ ภาพท่มี อี ุปนสิ ยั แหง่ ความพอเพยี ง


เศรษฐกิจพอเพียงเข้าสู่สถานศึกษาอย่างเป็นระบบ ท่ีจัดการศึกษาโดยยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ

และมีการฝึกอบรมครูผู้สอน ผู้บริหารสถานศึกษา พอเพียงจนเห็นผลกับผู้เรียน และผ่านเกณฑ์การ
บคุ ลากรดา้ นการศกึ ษา โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ ศกึ ษานเิ ทศก์
ให้มีความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องและชัดเจนในการนำ ประเมนิ เปน็ “สถานศกึ ษาพอเพยี งแบบอยา่ ง”
หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้เป็นแนวทาง
ในการจัดการศึกษาทุกระดับ จนกระท่ังมีสถานศึกษา ๑๓๕ แหง่ ใน พ.ศ. ๒๕๕๐ และเพมิ่ เปน็ ๑,๒๖๑ แหง่
ใน พ.ศ. ๒๕๕๒ ทงั้ น้ี กระทรวงศกึ ษาธกิ ารมเี ปา้ หมาย
ทีจ่ ะขยายเปน็ ๙,๙๙๙ แหง่ ภายใน พ.ศ. ๒๕๕๖


47

ขน้ั ตอนการพฒั นาศนู ยก์ ารเรยี นรตู้ ามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งดา้ นการศกึ ษา

สมัคร
เข้ากระบวนการ
ประเมินผลภายใน
ประเมินผลขั้นสดุ ท้ายกอ่ นเปน็ ศนู ยก์ ารเรียนรฯู้
๘๔

เสริมศกั ยภาพโดย
มูลนธิ ิสยามกมั มาจล


สถานศกึ ษา
๖๑๕ รร.
มหาวทิ ยาลัย
ศนู ย์การเรยี นรฯูั

๑๓๕มูลนิธสิ ยามกัมมาจล
โรงเรียน
(๑๓ แห่ง

๑,๒พอ๖เพ๑ียง
แหง่
รร.


พ.ศ. ๒๕๕๔)


Input ของโครงการ
คณะกรรมการโดย

สร
้างความเข้าใจในหลัก
กระทรวงศึกษาธิการ

ปรชั ญา วา่ เป็นหลักคดิ
สำนักงานทรพั ย์สนิ ฯ

และมลู นิธิสยามกัมมาจล

หลักปฏิบัต


พฒั นาครูให้สามารถออกแบบ เกณฑ

การเรียนรู้เพ่ือใหผ้ เู้ รยี น รู้
ผอ. ครู นร. รู้ เข้าใจ นำไปใช้

เขา้ ใจ นำไปใชไ้ ดจ้ นเกิดทกั ษะ
จนเปน็ นสิ ัย

จากการลงมือปฏบิ ัต
ิ สภาพแวดล้อมทางกายภาพ

สร้างเครือข่ายการทำงาน
กระบวนการใช้ฐาน + แหล่ง

ในพ้นื ท่โี ดยมมี หาวิทยาลยั
เรยี นรู้ในการจดั การเรียนรู้

เป็นผ้ปู ระสาน
สื่อ การใช้ส่อื เพ่อื สร้าง

การเรยี นรูใ้ ห้ นร.

ความสมั พันธก์ ับภายนอก




กระทรวงศึกษาธิการ สำนักงานทรัพย์สินส่วน ในโรงเรียนให้เอื้อต่อการเรียนรู้ท่ีจะอยู่อย่างพอเพียง
พระมหากษตั รยิ ์ ธนาคารไทยพาณชิ ย์ จำกดั (มหาชน) และเสริมพลังครูให้ดำรงตนเป็นแบบอย่างและ
และมลู นธิ สิ ยามกมั มาจล ไดส้ นบั สนนุ ให้ “สถานศกึ ษา สามารถออกแบบการเรียนรู้โดยเน้นให้ผู้เรียนนำ

พอเพียงแบบอย่าง” ท่ีสมัครเข้าร่วมโครงการจำนวน หลักปรัชญาฯ ไปใช้ในการทำงานและกิจกรรมต่างๆ


๑๓๕ แหง่ พฒั นาตนเองสกู่ ารเปน็ “ศนู ยก์ ารเรยี นรู้ ให้สำเร็จ ซ่ึงจะทำให้นกั เรียนตระหนกั ถงึ คุณประโยชน์
ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ของการนำหลักปรัชญาฯ ไปใช้ในวิถีชีวิต ศูนย์การ
ด้านการศึกษา” ด้วยการเสริมสร้างการเรียนรู้ให้ เรยี นร้ฯู ท่มี คี วามเขม้ แขง็ ๘๔ แห่งทวั่ ประเทศ จะเปน็

บคุ ลากรของโรงเรยี นมคี วามเขา้ ใจหลกั ปรชั ญาฯ อยา่ ง แกนนำในการขับเคลื่อนหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ

ถกู ตอ้ ง และสามารถนำไปใชล้ งมอื ปฏบิ ตั ิ โดยผบู้ รหิ ารเปน็ พอเพียงสู่สถานศึกษาอื่นๆ ร่วมกับมหาวิทยาลัยใน
ผนู้ ำในการสรา้ งบรรยากาศและวฒั นธรรมการอยรู่ ว่ มกนั ทอ้ งถนิ่ และเครอื ขา่ ยโรงเรียนในพื้นที่





48


Click to View FlipBook Version