คู่มือ การใช้โปรแกรม MakeCode ควบคุมบอร์ด Micro:Bit (ระดับ ประถมศึกษาปี ทีL 4-6) หน้า รู้จักบอร์ด micro:bit กับ MakeCode 1 การสร้างตัวแปรในเครืHองมือ Variables 3 การใช้คําสัHง if, if elseในเครืHองมือ Logic 4 การใช้เครืHองมือ Math 5 การใช้เครืHองมือ Pins 5 ตัวอย่าง การต่อบล็อกคําสัHงเพืHอการใช้งานเบื ^องต้น 5 1. เซนเซอร์แสง 5 2. เซนเซอร์ระยะทาง 6 3. หน่วงเวลา 6
1 รู้จกับอร์ด micro:bit กับ MakeCode MakeCode มีลักษณะเป็นโปรแกรมเชิงจินตภาพ (Visual Programming) เขียนโปรแกรมโดย การลากบล็อกคําสัHงเรียงต่อกันเพืHอให้ทํางานตามทีHนักพัฒนาโปรแกรมออกแบบ โดยโปรแกรมจะแปลเป็น ภาษา เช่น JavaScript, Python เป็นต้น เพืHอให้ใช้ควบคุมบอร์ด Micro:Bit ผ่านการเก็บไฟล์ .hex ในไดร์ฟ ของบอร์ด Micro:Bit ได้ ชัยวัฒน์ ลิ ^มพรจิตรวิไล. (2561) ได้ ให้ ความหมายของ โปรแกรมแบบบล็อกคําสัHงว่า เป็นโปรแกรมทีHสามารถแปลไฟล์สคริปต์เป็นไฟล์โปรแกรมภาษา c/c++ ซึHงเรียกว่า บล็อกเอดิเตอร์ (Block Editor) ทีHผู้ พัฒนาโปรแกรมจะลากวางคําสัHงต่อกันให้ ทํางานตามทีHต้ องการพร้ อมทั ^ง มีโปรแกรมจําลอง (Simulation) จําลองการทํางานของโปรแกรมด้วย และสามารถส่งข้อมูลควบคุมบอร์ด Micro:Bit ได้ด้วยการเก็บไฟล์ .hex ในไดร์ฟของบอร์ด Micro:Bit วีระพงษ์ จันทรเสนา และมานิตย์ อาษานอก (2563) ได้ กล่าวว่า เป็ นโปรแกรม เชิงจินตภาพ (Visual Programming) ทีHได้รับความนิยมในระดับประถมศึกษา คือ โปรแกรม Scratch โปรแกรม Microsoft MakeCode For micro:bit และ โปรแกรม Code จากเวบไซต์ Code.org ไมโครบิท (micro:bit) บอร์ดไมโครคอนโทรลเลอร์เพLอืการเรียนรู้ระดบัโลก 1. ความสามารถของฮาร์ดแวร์micro:bit เริHมต้นจากโครงการ micro:bit ของ BBC (British Broadcasting Corporation : บริษัท แพร่ภาพกระจายเสียงอังกฤษเป็นองค์การกระจายเสียงสาธารณะของสหราชอาณาจักร ต่อตั ^งเมืHอปี พ.ศ. 2465) ร่วมมือกับบริษัทต่างๆ สร้ างบอร์ดไมโครคอนโทรลเลอร์แจกนักเรียนระดับเกรด 7 เทียบเท่ากับ มัธยมศึกษาปีทีH 1 จํานวนกว่า 1 ล้านบอร์ด แบบไม่มีเงืHอนไขใดๆ เพืHอให้นักเรียนใช้หัดเขียนโปรแกรม คอมพิวเตอร์ เนืHองจากทาง BBC เชืHอว่า ทักษะการเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์หรือวิทยาการคํานวณเป็น ทักษะพื ^นฐานสําหรับประชากรยุคใหม่ (ชัยวัฒน์ ลิ ^มพรจิตรวิไล, 2561, หน้า 7) ภาพ 1 ภาพบอร์ดไมโครบิท(micro:bit) ทีLมา: (ชัยวัฒน์ ลิ ^มพรจิตรวิไล, 2561, หน้า 8)
2 2. ซอฟต์แวร์สําหรับพัฒนาโปรแกรมให้แก่ micro:bit ในการพัฒนาโปรแกรมให้ micro:bit นั ^น เราสามารถใช้ Microsoft PXT Block Editor ซึHง ปัจจุบันมีชืHอว่า ไมโครซอฟท์เมคโค้ด(Microsoft MakeCode) , Java Script และ MicroPython ในการ เขียนคําสัHงเพืHอสัHงงานและพัฒนาโปรแกรมให้ micro:bit ในงานวิจัยครั ^งนี ^ผู้วิจัยได้เลือกการใช้ไมโครซอฟท์ เมคโค้ ด(Microsoft MakeCode) เนืHองด้ วยลักษณะการเขียนคําสัHงเป็ นการลากบล็อก (Visual block programming languages) เรียกว่า Blockly (ณรงค์พร เหล่าศรีสิน, 2562, หน้า 7) ทําให้นักเรียนระดับ ประถมศึกษาใช้งานได้ง่าย ภาพ 2 ภาพไมโครซอฟท์เมคโค้ด(Microsoft MakeCode) ทีLมา: (ชัยวัฒน์ ลิ ^มพรจิตรวิไล, 2561, หน้า 11) ภาพ 3 ภาพ Java Script ทีLรองรับ micro:bit ทีLมา: (ชัยวัฒน์ ลิ ^มพรจิตรวิไล, 2561, หน้า 11)
3 การสร้างตัวแปรในเครืLองมือ Variables 1. มองหาแถบเครืHองมือ Variables กด Make aVariable…. 2. ตั ^งชืHอตัวแปรทีHต้องการ โดยสามารถตั ^งได้ทั ^ง ภาษาไทย และภาษาอังกฤษ เช่น test ทดสอบ ตัวแปร ดังภาพ 3. เมืHอสร้างตัวแปรแล้วจะมีเครืHองมือ Set เพืHอใช้ในการตั ^งค่าตัวแปรเป็นตัวเลขใดๆและ Change คือการเปลีHยนตัวแปร เท่าจํานวนแต้มทีHระบุ เช่น Set Test ทดสอบตัวแปร คือ ตั ^งค่าตัวแปร เป็นค่า 0 ดังภาพ Change Test ทดสอบตัวแปร คือ เปลีHยนค่าตัวแปรทีละ 1 ดังภาพ
4 การใช้คําสัLง if, if else ในเครืLองมือ Logic เพืHอให้โปรแกรมทํางานแบบวนซํ ^า 1. เลือกเครื(องมือLogic เลือกคาํสงั(if (ถ้า) เป็นการกาํหนดเง ื( อนไขวา่ถา้เกิดข<ึนจริงใหท้าํสิ(งต่อไปน<ีดงัภาพ เลือกเครืHองมือ if else(ถ้า... แล้ว...) เป็นการกําหนดเงืHอนไขว่า ถ้าเกิด....จริงแล้วทําปฏิบัติ ในช่อง if ถ้าไม่จริง ให้ทําในช่อง else เลือกเครืHองมือ Comparison เพืHอใช้ในการกําหนดค่า มากกว่า น้อยหว่าหรือเท่ากับ โดยกําหนดได้ เป็นทั ^งตัวเลขและตัวหนังสือ 1. ถ้าเป็นตัวเลขใช้แถบเครื(องมือ ดงัน<ี 2. ถา้เป็นตวัหนงัสือใชแ้ถบเคร ื( องมือ ดงัน<ี เลือกแถบเครืHองมือ Boolean เพืHอ กําหนดค่า และ หรือ ในคําสัHง if, if else
5 การใช้เครืLองมือ Math เพืHอให้โปรแกรมคํานวณตัวเลขโดยใช้สูตรคํานวณด้วยเครืHองหมาย บวก ลบ คูณ หาร ดังภาพ การใช้เครืLองมือ Pins เพืHอใช้รับค่าจากเซนเซอร์ด้วยคําสัHง analog read pin P0 เช่นการต่อเซนเซอร์วัดค่าแสง หรือ digital read pin P0 ในกรณีทีHค่าทีHรับได้เป็น 1 หรือ 0 เช่นการต่อสวิตช์เปิด/ปิด เป็นต้น ในการนําเข้าสัญญาณทีHวัดได้ จากเซนเชอร์ หรือสวิตช์ผ่านช่องสัญญาณทีHเลือกได้ ตั ^งแต่ช่อง P0 – P16 ตัวอย่าง การต่อบล็อกคําสัLงเพืLอการใช้งานเบืtองต้น 1. เซนเซอร์แสง นักเรียนจะต้ องใช้ คําสัHง analog read pin P1 (ตามภาพตัวอย่าง) หรืออาจกําหนด ช่องสัญญาณอืHนๆ ได้ ตั ^งแต่ P0 – P16 กําหนดตัวแปรและเงืHอนไง if elseตามภาพตัวอย่าง เป็นต้น
6 2. เซนเซอร์ระยะทาง นักเรียนจะต้ องใช้ คําสัHง analog read pin P0 (ตามภาพตัวอย่าง) หรืออาจกําหนด ช่องสัญญาณอืHนๆ ได้ ตั ^งแต่ P0 – P16กาํหนดตวัแปรและเง ื( อนไง if elseตามภาพตวัอยา่ง เป็นต้น 3. การตั ^งเวลา (หน่วงเวลา) นักเรียนจะต้องใช้คําสัHง pause (ms) 5000 โดยสามารถกําหนดช่วงเวลาในการหน่วงเวลา ได้ดังตัวอย่าง ดังนี ^ 100ms คือ100มิลลิวินาที 200ms คือ 200มิลลิวินาที 500ms คือ 500มิลลิวินาที 1000ms คือ 1000มิลลิวินาที หรือ 1 วินาที 2000ms คือ 2000มิลลิวินาที หรือ 2 วินาที เป็นต้น ตวัอยา่งการต< งัเวลา (หน่วงเวลา)กาํหนดตวัแปรและเง ื( อนไง if else ตามภาพตวัอยา่ง เป็นการสัHงให้ อุปกรณ์ทีHต่อกับช่องสัญญาณ digital write pin P1 ทํางาน และหน่วงเวลา 5000 มิลลิวินาที หรือ 5 วินาที แล้วหยุดทํางาน
เอกสารอ้างอิง ชัยวัฒน์ ลิ ^มพรจิตรวิไล. (2561). เรียนรู้และใช้งานmicro:bit บอร์ดไมโครคอนโทรลเลอร์ เพLอืการเรียนรู้. กรุงเทพฯ:บริษัท อินโนเวตีฟ เอ็กเพอร์เมนต์ จํากัด วีระพงษ์ จันทรเสนา และมานิตย์ อาษานอก (2563). ผลการเรียนแบบผสมผสานโดยใช้ โปรแกรมเชิงจินตภาพท ีH สง่เสริมการคดิเชิงคํานวณ ผลสมัฤทธิí ทางการเรียน และความสามารถการเขียนโปรแกรม สําหรับนักเรียนชั ^นประถมศึกษาปีทีH ì. วารสารการบริหารนิติบุคคลและนวัตกรรมท้องถิLน.,î(ï) 1-13