เอกสารประกอบการเรียน ชุดบทบาทหน้าที่ของพลเมืองดี เล่มที่1 “สถานะภาพ และสิทธิเสรีภาพของบุคคล” กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 จัดทำโดย ตำแหน่ง ครูวิทยฐานะครูชำนาญการพิเศษ นางสุภัทรา บรรจโรจน์ โรงเรียนเทศบาล 4 วัดนพวงศาราม สังกัดกองการศึกษา เทศบาลเมืองปัตตานี อำเภอเมือง จังหวัดปัตตานี
1 แบบทดสอบก่อนเรียน เล่มที่ 1 สถานภาพ และสิทธิเสรีภาพของบุคคล ค าชี้แจง ให้นักเรียนเขียนเครื่องหมาย ให้ตรงกับข้อ ก ข ค หรือ ง ที่เป็ นค าตอบ ที่ถูกต้องเพียงข้อเดียว ลงในกระดาษค าตอบ (ข้อละ 1 คะแนน) 1. สิทธิที่นักเรียนพึงได้รับ คือข้อใด ก. การได้รับความรักจากเพื่อน ข. การได้รับของขวัญจากคุณยาย ค. การได้รับขนมจากคุณป้า ง. การไดร ้ับการศึกษาข้นัพ้ืนฐาน 2. ข้อใด ไม่ใช่ วิธีการปฏิบัติตนเพื่ออยู่ร่วมกัน ก. ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ข. ช่วยกันแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ค. มีความเคารพซึ่งกันและกัน ง. ทา สิ่งใดโดยไม่สนใจผูอ ้ื่น 3. ใครท าตามบทบาทของตนเองได้เหมาะสมที่สุด ก. พ่อพาลูกไปพบแพทย์เพื่อรักษาโรค ข. พระสงฆ์ออกไปเตะตะกร้อที่ลานวัด ค. นักเรียนอาชีวะยกพวกตีกันแสดงศักดิ์ศรีของสถาบัน ง. อุทัย ไม่ไปโรงเรียนเพราะไม่ได้ท าการบ้าน
2 4. ข้อใด คือความหมายของค าว่าบทบาทหน้าที่ ก. ปฏิบัติหน้าที่ตามที่เราต้องการ ข. ปฏิบัติหน้าที่ตามสถานภาพที่เรามีอยู่ ค. ปฏิบตัิตามคา สั่งของผูบ ้ งัคบับญัชา ง. ปฏิบตัิตามคา สั่งของครูอาจารย ์ 5.ข้อใดคือหลักเสรีภาพ ก. การไปใชส้ิทธิเลือกต้งั ข. การเล้ียงดูบิดามารดา ค. การประกอบอาชีพที่สุจริต ง. การท าความสะอาดบ้านให้น่าอยู่ 6. การแก้ปัญหาในข้อใด ไม่ถูกต้อง ก. คิดวิเคราะห์อย่างมีเหตุผล ข. ใช้เหตุผลในการตัดสินปัญหา ค. ยึดเสียงส่วนมากเป็ นหลัก ง. ถือว่าเสียงส่วนใหญ่เป็ นฝ่ ายผิดเพราะความคิดไม่ตรงกับตนเอง 7. ใครมีหนา ้ ที่ในการอนุรักษท ์ รัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอ ้ ม ก. ผู้ใหญ่บ้าน ข. ก านัน ค. นักเรียน ง. ทุกคน
3 8. บุคคลในข้อใดที่ใช้สติปัญญาในการด าเนินชีวิตได้ถูกต้องที่สุดและเหมาะสม ก. กรรณิการ์แสดงความคิดเห็นเข้าข้างเพื่อน ข. สุมาลีพูดโต้แย้งกับเพื่อนด้วยเหตุผล ค. สุจิตรา วิจารณ์คนอื่นอย่างมีอคติ ง. อรอนงค์ ใช้ความรู้สึกของตนเองในการตัดสินปัญหา 9. ข้อใดเป็ นความหมายของ ค าว่า สถานภาพ ก. จุดยืน ที่ต้งั ที่อยู่ ข. สิ่งที่แสดงความเป็ นเรา ค. ฐานะทางสังคม ง. รูปร่างหน้าตา 10. ใครประพฤติตนเป็ นผู้มีคารวธรรม ก. สุทัศน์พูดจาหยาบคายกับเพื่อน ข. เดชาท าให้ผู้อื่นเสียชื่อเสียง ค. ธวัชชัยเคารพสิทธิของผู้อื่นเสมอ ง. สุทิศถือว่าความคิดของตนเองถูกเสมอ
4 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน เล่มที่ 1 สถานภาพและสิทธิเสรีภาพของบุคคล 1. ง 6. ง 2. ง 7. ง 3. ก 8. ข 4. ข 9. ค 5. ค 10.ค
5 ใบความรู้ เรื่อง สถานภาพ บทบาท หน้าที่ สิทธิและเสรีภาพ สังคมที่สงบสุขจะต้องประกอบด้วยสมาชิกที่รู้จักและปฏิบัติตาม สถานภาพ บทบาท สิทธิ เสรีภาพ และหน้าที่ของตนได้ถูกต้องและเหมาะสม ด้วยสถานภาพและ บทบาทหน ้ าที่เป็ นสิ่งที่มีความสัมพนัธ ์ เนื่องจากสถานภาพเป็ นสิ่งที่กา หนดบทบาทและ หน้าที่ของบุคคล สถานภาพ หมายถึง ต าแหน่งที่เราได้รับจากการเป็ นสมาชิกของกลุ่ม หรือเรียกอีก อย่างว่า ฐานะทางสังคม คนแต่ละคนจะมีฐานะหลายฐานะ เช่น พ่อมีฐานะเป็ นผู้น า ครอบครัวและเป็ นครู เกศมีฐานะเป็ นลูกและเป็ นนักเรียนด้วย เพศ เช้ือชาติสัญชาติ การเป็ นสมาชิกในครอบครัว
6 1. สถานภาพที่ได้มาโดยก าเนิด เป็ นสถานภาพที่ติดตวัมาต้งัแต่เกิด เช่นเพศ เช้ือชาติ สัญชาติ การเป็ นสมาชิกในครอบครัว เป็ นต้น 2. สถานภาพจากความสามารถของตนเอง เป็ นสถานภาพที่ได้หลังจากการเกิด จากความสามารถและการแข่งขันของคนในสังคม เช่น การส าเร็จการศึกษา การประกอบ อาชีพครู ต ารวจ ทหาร แพทย์ วิศวกร สถานภาพทางการสมรส สามีภรรยา หรือ สถานภาพ ทางการเมือง เช่น นายกรัฐมนตรี รัฐมนตรี สมาชิกวุฒิสภา ประธานรัฐสภา เป็ นต้น การแสดงสัญชาติ เพศ เช้ือชาติสัญชาติ การเป็ นสมาชิกในครอบครัว
7 ความหมายของบทบาท บทบาท คือ หน้าที่ที่ต้องท าตามสถานภาพที่เราได้รับ เช่น ครูต้องสอนหนังสือ อบรมสั่งสอนให ้ นักเรียนเป็ นคนดีนักข่าวก็ต้องน าเสนอข่าวที่เป็ นจริงและเป็ นประโยชน์ ต่อสังคม เป็ นทหารต้องป้องกันประเทศชาติ ต ารวจรักษาความสงบสุขในชุมชน ทหารเรือ ต้องคอยปกป้องประเทศชาติทางทะเล สถานภาพและบทบาทจึงมีความเกี่ยวข้องสัมพันธ์กัน บุคคลอยู่ในสถานภาพใด ก็จะต้องปฏิบัติตามบทบาทของตนให้สอดคล้องกับสถานการณ์ น้นัๆ สถานภาพจากความสามารถสร้างอาชีพ
8 การปฏิบัติตนตามบทบาทและหน้าที่ของพลเมืองดี 1. เคารพและเทิดทูนสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และการปกครอง ระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็ นพระประมุข 2. ปฏิบัติตามกฎหมายหรือระเบียบข้อบังคับของชุมชน 3. ไปใชส้ิทธิเลือกต้งั 4. ป้องกันประเทศและรับราชการทางทหาร 5. เสียภาษีอากร การปฏิบัติตามหน้าที่ของแต่ละอาชีพ
9 6. ช่วยเหลืองานของทางราชการ 7. อนุรักษท ์ รัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอ ้ ม 8. สืบสานวฒันธรรมของชาติและภูมิปัญญาทอ ้ งถิ่น 9. เขา ้ รับการศึกษาอบรมจนจบการศึกษาข้นัพ้ืนฐาน สิทธิของคนไทยตามกฎหมายรัฐธรรมนูญ 1. มีสิทธิเสมอกนั ในการรับการศึกษาไม่น ้ อยกว่า15 ปีที่รัฐจะตอ ้ งจดัให ้ อย่างทวั่ถึง และมีคุณภาพโดยไม่เก็บค่าใช้จ่าย 2. เด็กและเยาวชนมีสิทธิได้รับความคุ้มครองจากการใช้ความรุนแรงและการปฏิบัติที่ ไม่เป็ นธรรม 3. สิทธิและเสรีภาพในชีวิตและร่างกาย เช่น การลงโทษบุคคล ไม่สามารถใช้ วิธีการลงโทษที่ทารุณโหดร้ายได้ 4. สิทธิของบุคคลในครอบครัว เกียรติยศ ชื่อเสียง ตลอดจนความเป็ นอยู่ ส่วนตัว ย่อมได้รับการคุ้มครอง เช่น การเสนอข่าวที่ท าให้เสื่อมเสียชื่อเสียง เกียรติยศวงศ์ตระกูล ย่อมท าไม่ได้ การปฏิบัติตนตามบทบาทและหน้าที่ของพลเมืองดี
10 5. มีสิทธิได ้ รับหลกั ประกันความปลอดภยัและสวสัดิภาพในการทา งานรวมท้งั หลกัประกนั ในการดา รงชีวิตท้งัในระหว่างการทา งานและเมื่อพน ้ ภาวะการทา งาน 6. มีสิทธิเสมอกนั ในการรับบริการรักษาเมื่อเจ ็ บป่วย ที่รัฐจดัสวสัดิการให ้ รวมท้งั การรับรู้ข่าวสารโดยเปิ ดเผยและมีสิทธิรวมตัวกันเพื่อพิทักษ์สิทธิของผู้บริโภค เสรีภาพ คือ ความอิสระที่จะท าการใด ๆ ตามสิทธิที่มีอยู่โดยไม่ไปละเมิดสิทธิของ ผู้อื่นหรือขัดต่อความเป็ นระเบียบเรียบร้อยและศีลธรรมอันดีของประชาชน เช่น เสรีภาพ ในการประกอบอาชีพ การนับถือศาสนา การเลือกถิ่นที่อยู่การแสดงความคิดเห ็ นทาง การเมือง นอกจากน้นับุคคลมีเสรีภาพในการพูดแต่ถา ้ พูดในสิ่งที่เป็ นการดูหมิ่นผูอ ้ื่นถือว่า เป็ นการละเมิดสิทธิของผู้อื่น สิทธิของคนไทยตามกฎหมายรัฐธรรมนูญ ความอิสระด้านศาสนา
11 เสรีภาพของบุคคลตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 1. บุคคลย่อมมีเสรีภาพในเคหสถานในการที่จะอยู่อาศัยและครอบครอง 2. บุคคลยอ่มมีเสรีภาพในการเดินทางในการเลือกถิ่นที่อยภู่ายในราชอาณาจกัร 3. บุคคลย่อมมีเสรีภาพในการสื่อสารถึงกันโดยทางที่ชอบด้วยกฎหมาย 4. บุคคลย่อมมีเสรีภาพในการนับถือศาสนา 5. บุคคลย่อมมีเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น การพูดการเรียนรู้ การโฆษณา 6. บุคคลย่อมมีเสรีภาพในการประกอบอาชีพต่าง ๆ ที่ไม่ผิดกฎหมาย ความอิสระด้าน การประกอบอาชีพ เสรีภาพของบุคคลตามรัฐธรรมนูญ
12 หน้าที่ หมายถึง สิ่งที่บุคคลพึงกระทา หรืองดเวน ้ ไม่กระทา การอย่างใดอย่างหน่ึง ตามที่กฎหมายบญัญตัิไวใ้ นรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจกัรไทย พ.ศ. 2550 ดงัน้ี หน้าที่ของบุคคลตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2550 1. บุคคลมีหน้าที่รักษาไว้ซึ่ ง ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และการปกครอง ระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็ นประมุข 2. บุคคลมีหน้าที่ปฏิบัติตามกฎหมาย 3. บุคคลมีหนา ้ ที่ไปใชส้ิทธิเลือกต้งั 4. บุคคลมีหน้าที่ป้องกันประเทศ รับราชการทหาร เสียภาษีอากรช่วยเหลือ ราชการ รับการศึกษา อบรม พิทักษ์ ปกป้อง และสืบสานศิลปวัฒนธรรมของชาติ และ ภูมิปัญญาทอ ้ งถิ่น อนุรักษท ์ รัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอ ้ ม บุคคลมีหน้าที่รักษาชาติ บุคคลมีหนา ้ ที่ไปใชส้ิทธิเลือกต้งั
13 การปฏิบัติตนเป็ นพลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย การปฏิบัติตนเป็ นพลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย หมายถึง การปฏิบัติตนเป็ นคนดี โดยยึดหลักประชาธิปไตยในการด าเนินชีวิต เช่น การร่วมกันท าประโยชน์เพื่อความผาสุก แก่ส่วนรวม การคารพซ่ึงกนัและกนัการช่วยกนัทา งานและช่วยกนัแกปัญหา ้ การเป็ นพลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย ประกอบดว ้ ยคุณธรรม 3 ประการ ดงัน้ี 1. คารวธรรม หมายถึง การมีความเคารพซึ่งกันและกัน 1. เคารพบุคคลที่เกี่ยวข้อง เช่น บิดา มารดา ญาติ ผู้ใหญ่ ผู้สูงอายุ ครูอาจารย์ และเพื่อน ๆ โดยแสดงความเคารพและกล่าวทักทายด้วยค าสุภาพ 2. เคารพระเบียบทางสังคม เช่น ยึดมนั่ในขนบธรรมเนียมประเพณีอนัดีงามของ สังคมปฏิบัติตามกฎหมายของประเทศ 3. เคารพสิทธิของผู้อื่น เช่น ไม่ท าร้ายผู้อื่นโดยเจตนา ไม่เอาทรัพย์สินของผู้อื่นมา เป็ นของตนเองโดยไม่ได้รับอนุญาต ไม่ท าให้ผู้อื่นเสื่อมเสียชื่อเสียง 4. เคารพความคิดเห ็ นของผูอ ้ื่น เช่น ควรฟังความคิดเห ็ นของผูอ ้ื่นดว ้ ยความต้งัใจ และไตร่ตรองก่อนตดัสินใจและไม่ควรยึดถือความคิดของตนว่าถูกเสมอไป 5. เคารพและเทิดทูนในสถาบัน ชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์ ซึ่งถือว่าเป็ น สถาบันสูงสุดของประเทศ การคารวธรรม
14 2. สามคัคีธรรม หมายถึงการร่วมมือร่วมใจกนัช่วยเหลือซ่ึงกนัและกนัมีความเอ้ือเฟ้ือเผื่อแผ่ ต่อกันเพื่อให้เกิดประโยชน์ต่อส่วนรวม 1. ร่วมกันคิด ช่วยกันวางแผน และร่วมกันท างานด้วยความเต็มใจ 2. ร่วมกันรับผิดชอบ ท างานที่ได้รับมอบหมายให้ส าเร็จ 3. ร่วมกันติดตาม ประเมินผลการท างานอย่างต่อเนื่อง 4. ร่วมกันท างาน โดยค านึงถึงประโยชน์ของส่วนรวมเป็ นหลัก 3. ปัญญาธรรม หมายถึง การใช้สติปัญญาในการด าเนินชีวิต การประพฤติตนเป็ นผู้มี ปัญญาธรรม ปฏิบตัิไดด ้ งัน้ี 1. มีความคิดก้าวไกล โดยรับฟังข่าวสารและความคิดเห็นของผู้อื่น 2. ใช้เหตุผลในการแก้ปัญหาต่าง ๆ ไม่น าอารมณ์ความรู้สึกส่วนตัวมาใช้ตัดสิน ปัญหา 3. แสดงความคิดเห็นโดยปราศจากอคติ 4. รู้จักคิด มีการวิเคราะห์ วิพากษ์ วิจารณ์อย่างมีเหตุผล 5. ใช้เหตุผลในการโต้แย้ง ถ้ามีการโต้แย้งในหมู่คณะให้ใช้เหตุผลและสติปัญญา เพื่อให้อีกฝ่ ายหนึ่งยอมรับฟังไม่ใช้อารมณ์มาเป็ นตัวตัดสินปัญหา การสามัคคีธรรม
15 คุณลักษณะของพลเมืองที่ดี 1. เคารพในสิทธิและเสรีภาพของผู้อื่น 2. มีคุณธรรมและความรับผิดชอบ 3. มีค่านิยมประชาธิปไตย 4. มีระเบียบวินัย ประพฤติตามกฎระเบียบและกติกาของสังคม 5. มีความรักความสามคัคีร่วมพฒันาทอ ้ งถิ่น ปกป้ องประเทศ 6. มีความซื่อสัตย ์ไม่คดโกงไม่นา สิ่งของของผูอ ้ื่นมาเป็ นของตน 7. เห ็ นแก่ประโยชน ์ ส่วนรวมมากกว่าประโยชน ์ ส่วนตวั 8. มุมานะท าประโยชน์เพื่อส่วนรวม 9. เสียสละแรงกาย ทรัพย์สิน และเวลา เพื่อประโยชน์ส่วนรวม ปัญญาธรรม การช่วยเหลือสังคม
16 ค าอธิบายศัพท์ เล่มที่ 1 สถานภาพและสิทธิเสรีภาพของบุคคล ที่ ค า ค าอ่าน ความหมาย 1. เคหสถาน เค-หะ-สะ-ถาน บ้านเรือน, ที่ซึ่งใช้เป็ นที่อยู่อาศัย 2. ภาษี พา-สี เงินที่รัฐหรือทอ ้ งถิ่นเรียกเก ็ บจากบุคคล เพื่อ ใชจ ้่ายในการบริหารประเทศหรือทอ ้ งถิ่น 3. ภูมิปัญญา พูม-ปัน-ยา พ้ืนความรู้ ความสามารถ 4. รัฐธรรมนูญ รัด-ถะ-ท า-มะ-นูน บทกฎหมายสูงสุด ที่จัดระเบียบการปกครอง ประเทศโดยก าหนดรูปแบบของรัฐว่าเป็ นรัฐ เดียวหรือรัฐรวม 5. วัฒนธรรม วัด-ทะ-นะ-ท า สิ่งที่ทา ความเจริญงอกงามให ้ แก่หมู่คณะเช่น วัฒนธรรมไทย วัฒนธรรม ในการแต่งกาย 6. อาณาจักร อา-นา-จัก เขตแดนที่อยู่ในอ านาจการปกครองของ ประเทศหนึ่งๆ
17 แบบฝึ กหัดที่ 1 เล่มที่ 1 สถานภาพและสิทธิเสรีภาพของบุคคล ค าชี้แจง ให้นักเรียนน าบทบาทหน้าที่ของพลเมืองดีที่ก าหนดให้ไปเติมท้ายข้อความ ให้ถูกต้อง (ข้อละ 1 คะแนน) 1. เด็กหญิงกนกวรรณเป็ นบุตรสาวของนายชาติชาย 2. นางอรวรรณเป็ นภรรยาของนายชาติชาย 3. นายประชาประกอบอาชีพรับราชการครู 4. ปีน้ีเด ็ กหญิงนริศาสมคัรเขา ้ เรียนต่อในระดบัช้นัมธัยมศึกษาปีที่1 5. ต ารวจจราจรโบกรถให้นักเรียนข้ามถนน 6. ผู้ใหญ่บ้านพาลูกบ้านไปพัฒนาวัด 7. นางน้อยไปร้องเรียนว่าไม่ได้รับความช่วยเหลือเนื่องจากที่บา ้ นถูกน้า ท่วม 8. เด ็ กชายอภิสิทธ์ิเรียนหนังสืออยา่งต้งัใจ 9. นางสาวจันทร์เพ็ญไม่สบายจึงไปรักษาตัวที่โรงพยาบาลประจ าจังหวัด 10. นางหยินจงเป็ นคนจีนที่ย้ายมาท างานในประเทศไทย การปฏิบัติตนตามสถานภาพ การปฏิบัติตนตามบทบาทหน้าที่ การปฏิบัติตนตามสิทธิและเสรีภาพ
18 เฉลยแบบฝึ กหัดที่ 1 เล่มที่ 1 สถานภาพและสิทธิเสรีภาพของบุคคล ค าชี้แจง ให้นักเรียนน าบทบาทหน้าที่ของพลเมืองดีที่ก าหนดให้ไปเติมท้ายข้อความ ให้ถูกต้อง (ข้อละ 1 คะแนน) 1. เด็กหญิงกนกวรรณเป็ นบุตรสาวของนายชาติชาย 2. นางอรวรรณเป็ นภรรยาของนายชาติชาย 3. นายประชาประกอบอาชีพรับราชการครู 4. ปีน้ีเด ็ กหญิงนริศาสมคัรเขา ้ เรียนต่อในระดบัช้นัมธัยมศึกษาปีที่1 5. ต ารวจจราจรโบกรถให้นักเรียนข้ามถนน 6. ผู้ใหญ่บ้านพาลูกบ้านไปพัฒนาวัด 7. นางนอ ้ ยไปร ้ องเรียนว่าไม่ไดร ้ับความช่วยเหลือเนื่องจากที่บา ้ นถูกน้า ท่วม 8. เด ็ กชายอภิสิทธ์ิเรียนหนังสืออยา่งต้งัใจ 9. นางสาวจันทร์เพ็ญไม่สบายจึงไปรักษาตัวที่โรงพยาบาลประจ าจังหวัด 10. นางหยินจงเป็ นคนจีนที่ย้ายมาท างานในประเทศไทย การปฏิบัติตนตามสถานภาพ การปฏิบัติตนตามบทบาทหน้าที่ การปฏิบัติตนตามสิทธิและเสรีภาพ การปฏิบัติตนตามบทบาทหน้าที่ การปฏิบัติตนตามบทบาทหน้าที่ การปฏิบัติตนตามบทบาทหน้าที่ การปฏิบัติตนตามสิทธิและเสรีภาพ การปฏิบัติตนตามสิทธิและเสรีภาพ การปฏิบัติตนตามสิทธิและเสรีภาพ การปฏิบัติตนตามสิทธิและเสรีภาพ การปฏิบัติตนตามสถานภาพ การปฏิบัติตนตามสถานภาพ การปฏิบัติตนตามสถานภาพ
19 แบบฝึ กหัดที่ 2 เล่มที่ 1 สถานภาพและสิทธิเสรีภาพของบุคคล ค าชี้แจง ให้นักเรียนน าตัวอักษร ก หรือ ข ไปเติมในช่องว่างที่มีความสัมพันธ์กัน (ข้อละ 1 คะแนน) ก. สถานภาพโดยก าเนิด ข. สถานภาพที่ได้มาภายหลัง 1. นางสาวปิ ยะธิดาเรียนจบปริญญาตรี 2. นายอ าพลเป็ นคนเหนือที่เข้ามาท างานในเมืองหลวง 3. เด ็ กหญิงกนกวรรณกา ลงัเรียนอยชู่้นั ประถมศึกษาปีที่5 4. เด็กหญิงชเอมได้รับรางวัลเรียนดี 5. นายประวิทย์เป็ นนักข่าวที่มีชื่อเสียง 6. แม่ค้าขายผลไม้ในตลาด 7. นายสมศักดิ์เป็ นบิดาของนายจักรพงศ์ 8. ประจักษ์เป็ นนักเรียนชาย ส่วนเอมอรเป็ นนักเรียนหญิง 9. เด็กหญิงสายสมรเป็ นคนไทย 10. นายมานพเป็ นผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ 8
20 เฉลยแบบฝึ กหัดที่ 2 เล่มที่ 1 สถานภาพและสิทธิเสรีภาพของบุคคล ค าชี้แจง ให้นักเรียนน าตัวอักษร ก หรือ ข ไปเติมในช่องว่างที่มีความสัมพันธ์กัน (ข้อละ 1 คะแนน) ก. สถานภาพโดยก าเนิด ข. สถานภาพที่ได้มาภายหลัง 1. นางสาวปิ ยะธิดาเรียนจบปริญญาตรี 2. นายอ าพลเป็ นคนเหนือที่เข้ามาท างานในเมืองหลวง 3. เด ็ กหญิงกนกวรรณกา ลงัเรียนอยชู่้นั ประถมศึกษาปีที่5 4. เด็กหญิงชเอมได้รับรางวัลเรียนดี 5. นายประวิทย์เป็ นนักข่าวที่มีชื่อเสียง 6. แม่ค้าขายผลไม้ในตลาด 7. นายสมศักดิ์เป็ นบิดาของนายจักรพงศ์ 8. ประจักษ์เป็ นนักเรียนชาย ส่วนเอมอรเป็ นนักเรียนหญิง 9. เด็กหญิงสายสมรเป็ นคนไทย 10. นายมานพเป็ นผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ 8 ก ข ก ก ก ข ข ข ข ข
21 แบบฝึ กหัดที่ 3 เล่มที่ 1 สถานภาพและสิทธิเสรีภาพของบุคคล ค าชี้แจง นา คา ต่อไปน้ีเติมลงในช่องว่างหนา ้ ขอ ้ ความให ้ ถกูตอ ้ งสัมพนัธ ์ กนั (ข้อละ 1 คะแนน) 1. วีระยาไปช าระเงินภาษีรายได้ประจ าปี 2. ต้อมก าลังซ้อมวอลเล่ย์บอลเพื่อไปแข่งขันระดับชาติ 3. คุณปู่ ดวงแก้วได้รับเงินช่วยเหลือจากรัฐบาลทุกเดือน 4. ดลนภานับถือศาสนาพุทธ แต่คนในครอบครัวนับถือศาสนาคริสต์ 5. เจนจิราเปิ ดบริษัทเกี่ยวกับอาหารเสริม 6. พัชรินทร์ป่ วยเป็ นโรคไต รับการรักษาจากโรงพยาบาลของรัฐ 7. เจมส์เป็ นพี่ชายของจอย 8. พ่อเป็ นหัวหน้าครอบครัวและเป็ นต ารวจ 9. อมรชัยเข้ารับการเกณฑ์ทหาร 10. ญาดาแสดงความคิดเห็นในการประชุมกรรมการนักเรียน สถานภาพ สิทธิ เสรีภาพ บทบาทหน้าที่
22 เฉลยแบบฝึ กหัดที่ 3 เล่มที่ 1 สถานภาพและสิทธิเสรีภาพของบุคคล ค าชี้แจง นา คา ต่อไปน้ีเติมลงในช่องว่างหนา ้ ขอ ้ ความให ้ ถกูตอ ้ งสัมพนัธ ์ กนั (ข้อละ 1 คะแนน) 1. วีระยาไปช าระเงินภาษีรายได้ประจ าปี 2. ต้อมก าลังซ้อมวอลเล่ย์บอลเพื่อไปแข่งขันระดับชาติ 3. คุณปู่ ดวงแก้วได้รับเงินช่วยเหลือจากรัฐบาลทุกเดือน 4. ดลนภานับถือศาสนาพุทธ แต่คนในครอบครัวนับถือศาสนาคริสต์ 5. เจนจิราเปิ ดบริษัทเกี่ยวกับอาหารเสริม 6. พัชรินทร์ป่ วยเป็ นโรคไต รับการรักษาจากโรงพยาบาลของรัฐ 7. เจมส์เป็ นพี่ชายของจอย 8. พ่อเป็ นหัวหน้าครอบครัวและเป็ นต ารวจ 9. อมรชัยเข้ารับการเกณฑ์ทหาร 10. ญาดาแสดงความคิดเห็นในการประชุมกรรมการนักเรียน สถานภาพ สิทธิ เสรีภาพ บทบาทหน้าที่ สถานภาพ เสรีภาพ เสรีภาพ เสรีภาพ สิทธิ สิทธิ สิทธิ บทบาทหน้าที่ บทบาทหน้าที่ บทบาทหน้าที่
23 แบบฝึ กหัดที่ 4 เล่มที่ 1 สถานภาพและสิทธิเสรีภาพของบุคคล ค าชี้แจง ให้นักเรียนน าข้อความที่ก าหนดให้ไปเติมหน้าข้อความที่มีความสัมพันธ์กัน (ข้อละ 1 คะแนน) 1. เด็กชายโสภณพูดจาสุภาพกับเพื่อน ๆ และน้องๆ ในโรงเรียน 2. เด็กชายปิ ยะเดินข้ามถนนตรงทางม้าลาย 3. นายจิรากรขับรถตามกฎจราจรอย่างเคร่งครัด 4. เด็กหญิงนกแสดงความคิดเห็นในการประชุมสภานักเรียน 5. เด ็ กชายบอลและเพื่อน ๆ ช้นั ประถมศึกษาปีที่5 ช่วยกันท าความสะอาดโรงเรียน 6. เด็กหญิงจันทร์ฉายช่วยคุณแม่ท างานบ้านทุกวัน 7. เด็กหญิงแก้มแสดงความเคารพคุณครูเมื่อมาถึงโรงเรียน 8. นกัเรียนช้นั ประถมศึกษาปีที่5ร่วมมือกนัออกไปเก ็ บขยะในหมู่บา ้ น 9. วนัน้ีชาวบา ้ นช่วยกนั ปลูกป่าในชุมชน 10. นางศรีจันทร์พยายามแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ด้วยเหตุและผลอยู่เสมอ คารวธรรม สามัคคีธรรม ปัญญาธรรม
24 เฉลยแบบฝึ กหัดที่ 4 เล่มที่ 1 สถานภาพและสิทธิเสรีภาพของบุคคล ค าชี้แจง ให้นักเรียนน าข้อความที่ก าหนดให้ไปเติมหน้าข้อความที่มีความสัมพันธ์กัน (ข้อละ 1 คะแนน) 1. เด็กชายโสภณพูดจาสุภาพกับเพื่อน ๆ และน้องๆ ในโรงเรียน 2. เด็กชายปิ ยะเดินข้ามถนนตรงทางม้าลาย 3. นายจิรากรขับรถตามกฎจราจรอย่างเคร่งครัด 4. เด็กหญิงนกแสดงความคิดเห็นในการประชุมสภานักเรียน 5. เด ็ กชายบอลและเพื่อน ๆ ช้นั ประถมศึกษาปีที่5 ช่วยกันท าความสะอาดโรงเรียน 6. เด็กหญิงจันทร์ฉายช่วยคุณแม่ท างานบ้านทุกวัน 7. เด็กหญิงแก้มแสดงความเคารพคุณครูเมื่อมาถึงโรงเรียน 8. นกัเรียนช้นั ประถมศึกษาปีที่5ร่วมมือกนัออกไปเก ็ บขยะในหมู่บา ้ น 9. วนัน้ีชาวบา ้ นช่วยกนั ปลูกป่าในชุมชน 10. นางศรีจันทร์พยายามแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ด้วยเหตุและผลอยู่เสมอ คารวธรรม สามัคคีธรรม ปัญญาธรรม คารวธรรม คารวธรรม คารวธรรม คารวธรรม สามัคคีธรรม สามัคคีธรรม สามัคคีธรรม คารวธรรม ปัญญาธรรม ปัญญาธรรม
25 แบบทดสอบหลังเรียน เล่มที่ 1 สถานภาพ และสิทธิเสรีภาพของบุคคล ค าชี้แจง ให้นักเรียนเขียนเครื่องหมาย ให้ตรงกับข้อ ก ข ค หรือ ง ที่เป็ นค าตอบ ที่ถูกต้องเพียงข้อเดียว ลงในกระดาษค าตอบ (ข้อละ 1 คะแนน) 1.ข้อใดคือหลักเสรีภาพ ก. การไปใชส้ิทธิเลือกต้งั ข. การเล้ียงดูบิดามารดา ค. การประกอบอาชีพที่สุจริต ง. การท าความสะอาดบ้านให้น่าอยู่ 2. บุคคลในข้อใดที่ใช้สติปัญญาในการด าเนินชีวิตได้ถูกต้องที่สุดและเหมาะสม ก. กรรณิการ์แสดงความคิดเห็นเข้าข้างเพื่อน ข. สุมาลีพูดโต้แย้งกับเพื่อนด้วยเหตุผล ค. สุจิตรา วิจารณ์คนอื่นอย่างมีอคติ ง. อรอนงค์ ใช้ความรู้สึกของตนเองในการตัดสินปัญหา 3. ข้อใด คือความหมายของค าว่าบทบาทหน้าที่ ก. ปฏิบัติหน้าที่ตามที่เราต้องการ ข. ปฏิบัติหน้าที่ตามสถานภาพที่เรามีอยู่ ค. ปฏิบตัิตามคา สั่งของผูบ ้ งัคบับญัชา ง. ปฏิบตัิตามคา สั่งของครูอาจารย์
26 4. ใครท าตามบทบาทของตนเองได้เหมาะสมที่สุด ก. พ่อพาลูกไปพบแพทย์เพื่อรักษาโรค ข. พระสงฆ์ออกไปเตะตะกร้อที่ลานวัด ค. นักเรียนอาชีวะยกพวกตีกันแสดงศักดิ์ศรีของสถาบัน ง. อุทัย ไม่ไปโรงเรียนเพราะไม่ได้ท าการบ้าน 5. ข้อใดเป็ นความหมายของ ค าว่า สถานภาพ ก. จุดยืน ที่ต้งัที่อยู่ ข. สิ่งที่แสดงความเป็ นเรา ค. ฐานะทางสังคม ง. รูปร่างหน้าตา 6. ข้อใด ไม่ใช่ วิธีการปฏิบัติตนเพื่ออยู่ร่วมกัน ก. ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ข. ช่วยกันแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ค. มีความเคารพซึ่งกันและกัน ง. ทา สิ่งใดโดยไม่สนใจผูอ ้ื่น 7. ใครมีหนา ้ ที่ในการอนุรักษท ์ รัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอ ้ ม ก. ผู้ใหญ่บ้าน ข. ก านัน ค. นักเรียน ง. ทุกคน
27 8. การแก้ปัญหาในข้อใด ไม่ถูกต้อง ก. คิดวิเคราะห์อย่างมีเหตุผล ข. ใช้เหตุผลในการตัดสินปัญหา ค. ยึดเสียงส่วนมากเป็ นหลัก ง. ถือว่าเสียงส่วนใหญ่เป็ นฝ่ ายผิดเพราะความคิดไม่ตรงกับตนเอง 9. สิทธิที่นักเรียนพึงได้รับ คือข้อใด ก. การได้รับความรักจากเพื่อน ข. การได้รับของขวัญจากคุณยาย ค. การได้รับขนมจากคุณป้า ง. การไดร ้ับการศึกษาข้นัพ้ืนฐาน 10. ใครประพฤติตนเป็ นผู้มีคารวธรรม ก. สุทัศน์พูดจาหยาบคายกับเพื่อน ข. เดชาท าให้ผู้อื่นเสียชื่อเสียง ค. ธวัชชัยเคารพสิทธิของผู้อื่นเสมอ ง. สุทิศถือว่าความคิดของตนเองถูกเสมอ
28 เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน เล่มที่ 1 สถานภาพและสิทธิเสรีภาพของบุคคล 1. ค 6. ง 2. ข 7. ง 3. ข 8. ง 4. ก 9. ง 5. ค 10.ค