วิจัยในชั้นเรียน

43 แผนการจัดการเรียนรู้ที่1 การจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบร่วมมือเทคนิค STAD ร่วมกับเทคนิค POE กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 หน่วยการเรียนรู้ที่2 เรื่อง ส่วนต่างๆ ของพืชดอก เวลา 12 ชั่วโมง เรื่อง การล าเลียงน ้าและแร่ธาตุของพืช เวลา 4 ชั่วโมง 1. สาระที่ 1 มาตรฐาน ว 1.2 เข้าใจสมบัติของสิ่งมีชีวิต หน่วยพื้นฐานของสิ่งมีชีวิด การล าเลียงสารเข้า และออกจากเซลล์ ความสัมพันธ์ของโครงสร้างละหน้าที่ของระบบต่างๆ ของสัตว์ละ มนุษย์ที่ท างานสัมพันธ์กัน ความสัมพันธ์ของโครงสร้างและหน้าที่ของอวัยวะต่างๆ ของ พืชที่ท างานสัมพันธ์กัน รวมทั้งน าความรู้ไปใช้ประโยชน์ ตัวชี้วัด ป.4/1 บรรยายหน้าที่ของราก ล าต้น ใบ และดอก ของพืชดอก โดยใช้ข้อมูลที่ รวบรวมได้ 2. สาระส าคัญ รากเป็นโครงสร้างของพืชที่อยู่ใต้ดินและแผ่ขยายออกไป เพื่อยึดล าต้นให้ตั้งอยู่บน ดิน รากมีหน้าที่ดูดน ้าและแร่ธาตุจากดินขึ้นไปสู่ส่วนต่างๆ ของพืชโดยผ่านทางล าต้น ส่วน ล าต้นมีหน้าที่ล าเลียงน ้า แร่ธาตุ และอาหาร ไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของพืช โดยภายในล าต้น ของพืชมีท่อล าเลียง ซึ่งประกอบด้วยท่อล าเลียงน ้า และท่อล าเลียงอาหาร เพื่อล าเลียงน ้า และแร่ธาตุจากดิน และล าเลียงอาหารจากใบพืช

44 3. จุดประสงค์การเรียนรู้ 3.1 ด้านความรู้(K) นักเรียนสามารถสังเกตและบรรยายหน้าที่รากและล าต้นของพืชดอกได้ 3.2 ด้านทักษะ/กระบวนการ (P) นักเรียนสามารถทดลองเกี่ยวกับโครงสร้างของท่อล าเลียงภายในต้นพืชได้ 3.3 ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) นักเรียนมีความมุ่งมั่นในการท างานและมีความรับผิดชอบ 4. สาระการเรียนรู้ รากพืช ท าหน้าที่ดูดน ้าและแร่ธาตุไปสู่ล าต้น ส่วนล าต้นพืช ท าหน้าที่ล าเลียงน ้าส่งต่อไป ยังส่วนต่างๆ ของพืช 5. สมรรถนะของผู้เรียน 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด 3. ความสามารถในการแก้ปัญหา 4. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต 6. ชิ้นงาน/หลักฐานร่องรอยแสดงความรู้ กิจกรรมฝึกทักษะ จากหนังสือเรียน 7. การจัดกระบวนการเรียนรู้แบบร่วมมือเทคนิค STAD ร่วมกับเทคนิค POE ชั่วโมงที่ 1-2 ขั้นตอนที่ 1 ขั้นน าเสนอบทเรียน 1.ครูให้นักเรียนดูคลิปวิดีโอ เรื่องส่วนต่างๆ ของพืชดอก จากนั้นให้นักเรียน บอกสิ่งที่ได้เจอในคลิปวิดีโอ 2. ครูให้นักเรียนสังเกตต้นพืชบริเวณรอบๆ โรงเรียน จากนั้นให้วาดรูป ต้นไม้และบอกโครงสร้างของต้นพืช

45 3. ครูให้นักเรียนท าแบบทดสอบก่อนเรียน เรื่องการล าเลียงน ้าและแร่ธาตุ ของพืช 4. ครูอธิบายเกี่ยวกับการ าเลียงน ้าและธาตุอาหารของพืชว่า รากและล าต้น เป็นโครงสร้างส าคัญอย่างหนึ่งของพืช โดยรากมีหน้าที่ดูดน ้าและแร่ธาตุในดิน และ ยึดล าต้นของพืชให้ตั้งตรงอยู่บนดิน ส่วนล าต้นเป็นส่วนที่ต่อจากรากขึ้นมามีหน้าที่ ล าเลียงน ้า แร่ธาตุ และอาหารไปยังส่วนต่างๆ ของพืช 5. นักเรียนศึกษาวิธีการทดลอง เรื่องการล าเลียงน ้าและแร่ธาตุของพืช ขั้นตอนที่ 2 ขั้นการท างานร่วมกัน 1. ครูแบ่งกลุ่มนักเรียนออกเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 4-5 คน โดยคละความสามารถ กัน (เก ่ง ปานกลาง และอ ่อน) แล้วให้นักเรียนศึกษาขั้นตอนการท า กิจกรรมพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ที่ 1 การล าเลียงน ้าและ แร่ธาตุของพืช ในหนังสือเรียนชุดแม่บทมาตรฐาน วิทยาศาสตร์ ป.4 หน้า 61-62 ซึ่งท้ายชั่วโมงจะมีการสอบเป็นรายบุคล แล้วน าคะแนนของแต่ละ คนมาคิดเป็นคะแนนเฉลี่ยของกลุ่ม แล้วให้นักเรียนปฏิบัติกิจกรรมดังนี้ 1.1ขั้นท านาย 1.1.1 ครูให้นักเรียนศึกษาใบกิจกรรมท านาย:สังเกต:อธิบาย เพื่อฝึกทักษะการทดลอง และการจ าแนก เรื่องการล าเลียงน ้าและแร่ธาตุของพืช 1.1.2 ครูให้นักเรียนปฏิบัติกิจกรรมพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ที่ 1 การ ล าเลียงน ้าและแร่ธาตุของพืช โดยปฏิบัติ ดังนี้ 1. ตั้งสมมติฐานเกี่ยวกับการล าเลียงน ้าและแร่ธาตุของพืช 2. ส่งตัวแทนออกมารับวัสดุ-อุปกรณ์ในการท ากิจกรรมพัฒนาทักษะกระบวนการ ทางวิทยาศาสตร์ที่ 1 การล าเลียงน ้าและแร่ธาตุของพืช ได้แก่ ต้นกระสัง สีผสมอาหารสีแดง มีด หลอดดูดน ้า ภาชนะใส น ้าเปล่า 3. เทน ้าปริมาตร 200 มิลลิลิตร ใส่ลงไปในภาชนะใสจากนั้นเทสีผสมอาหารลงในน ้า แล้วคน

46 4. น าต้นกระสังมาล้างรากและล าต้นให้สะอาด จากนั้นน าไปตั้งไว้กลางแดด 30 นาที จากนั้นให้สังเกตรากและล าต้นของต้นกระสังบันทึกลงในตารางบันทึกผลการสังเกต ลักษณะของรากและล าต้น ก่อนและหลังแช่ในน ้าผสมสี ในหนังสือเรียนชุดแม่บทมาตรฐาน วิทยาศาสตร์ ป.4 หน้า 63 5. ตัดล าต้นของต้นกระสังตามแนวขวางเป็นชิ้นบางๆ จากนั้นใช้แว่นขยายส่องดู 6. ตัดล าต้นกระสังตามยาวให้เป็นชิ้นบางๆ จากนั้นใช้แว่นขยายส่องดู 7. สังเกตล าต้นของต้นกระสังที ่ตัดตามแนวขวางและ แนวยาว แล้วให้วางภาพ ลักษณะของล าต้นที ่เห็นจากการส ่องด้วยกล้องจุลทรรศน์หรือแว ่นขยาย แล้วบันทึกผล ร่วมกันอภิปรายและสรุปผลการท ากิจกรรมของกลุ่ม 1.2 ขั้นการสังเกต 1.2.1 นักเรียนสังเกตล าต้นของต้นกระสังที่ตัดตามแนวขวางและ แนวยาว แล้วให้วาง ภาพลักษณะของล าต้นที่เห็นจากการส่องด้วยแว่นขยาย แล้วบันทึกผล ร่วมกันอภิปรายและ สรุปผลการท ากิจกรรมของกลุ่ม ชั่วโมงที่ 3-4 1.3 ขั้นอธิบาย 1.3.1 นักเรียนออกมาน าเสนอผลการท ากิจกรรมหน้าชั้น ในประเด็นต่อไปนี้ 1. ลักษณะรากและล าต้นของต้นกระสังก่อนและหลังแช่ในน ้าผสมสี 2. ลักษณะของล าต้นของกระสังที่ตัดตามแนวขวางและแนวยาว 3. ผลสรุปการท ากิจกรรมของกลุ่ม 1.3.2 นักเรียนร่วมกันอภิปรายผลการท ากิจกรรมจนได้ข้อสรุปว่า จากการท ากิจกรรม เมื่อสังเกตล าต้นพืชที่ตัดตามขวาง ผ่านแว่นขยายจะมองเห็นสีแดงเป็นจุดๆ ซึ่งเกิดจากราก พืชดูดน ้าสีแดงขึ้นไปสู ่ล าต้นที่เป็นเช ่นนี้ เพราะภายในล าต้นมีท ่อเล็กๆ อยู ่ เรียกว ่า ท่อ ล าเลียง โดยเป็นกลุ่มเซลล์เรียงต่อกันยาวตั้งแต่รากไปถึงล าต้น กิ่ง และใบ ท าหน้าที่ล าเลียง น ้าและแร่ธาตุจากรากไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของพืชและน าไปใช้ในกิจกรรมต่างๆ ของพืช

47 1.3.3 นักเรียนแต่ละกลุ่มท ากิจกรรม แบ่งรากพืช ดังนี้ 1) นักเรียนแต่ละกลุ่มส่งตัวแทนมารับบัตรภาพต้นพืชกลุ่มละ 3 ภาพ จากนั้น ให้นักเรียนสังเกตลักษณะและวาดภาพของรากทั้ง 3 แบบ บันทึกลงในใบงาน รากของพืช 2) สืบค้นข้อมูลการแบ ่งรากพืชตามลักษณะรากจากหนังสือเรียนชุดแม ่บท มาตรฐาน วิทยาศาสตร์ ป.4 หน้า 64 และจ าแนกรากพืชตามลักษณะราก 1.3.4 นักเรียนร่วมสรุปผลการท ากิจกรรมว่า • บัตรภาพที ่ 1 รากมีลักษณะโตช ่วงโคนรากแล้วค ่อยๆ เรียวเล็กลงไปจนถึง ปลายรากพืช • บัตรภาพที่ 2 ลักษณะรากเจริญออกมาจากรากแก้วแตกแขนงยาวออกไป • บัตรภาพที่ 3 ลักษณะรากเส้นเล็กๆ ที่มีขนาดโตสม ่าเสมอ และงอกออกมา เป็นกระจุก ดังนั้นถ้าแบ่งรากพืชตามลักษณะสามารถแบ่งออกเป็น 3 ชนิด ได้แก่ รากแก้ว รากแขนง และรากฝอย 1.3.5 ครูอธิบายเพิ่มเติมว่า ล าต้นมะเขือที่นักเรียนบอกมาเป็นล าต้นชนิด ล าต้นเหนือดิน 1. นักเรียนแต่ละกลุ่มปฏิบัติ ดังนี้ - ศึกษา เรื่อง การแบ่งประเภทของล าต้นเหนือดินตามลักษณะและขนาดของ ล าต้น ในหนังสือเรียนชุดแม่บทมาตรฐาน วิทยาศาสตร์ ป.4 หน้า 68 และยกตัวอย่างชื่อพืชที่ มีล าต้นเหนือดิน ดังนี้ • ต้นไม้ยืนต้น 1 ชนิด • ต้นไม้พุ่ม 1 ชนิด • ต้นไม้ล้มลุก 1 ชนิด 2. ส ่งตัวแทนออกมาเขียนชื ่อตัวอย ่างพืชล าต้นเหนือดิน ทั้ง 3 ชนิดที ่หน้า กระดาน 3. เขียนชื่อพืชล าต้นเหนือดินลงสมุดประจ าตัวนักเรียน พร้อมระบุชนิดล าต้น ตามลักษณะและขนาดของต้น

48 4. นักเรียนร่วมกันสรุปผลการท ากิจกรรมว่า ล าต้นเหนือดินสามารถแบ่งตาม ลักษณะและขนาดของล าต้นได้ 3 ชนิด ดังนี้ 1) ต้นไม้ยืนต้น 2) ต้นไม้พุ่ม 3) ต้นไม้ล้มลุก 5. นักเรียนแต่ละกลุ่มท ากิจกรรม “ส่วนไหนมีภาพล าต้น” โดยปฏิบัติ ดังนี้ - ส่งตัวแทนมารับบัตรกิจกรรม ส่วนไหนมีภาพล าต้นกลุ่มละ 1 แผ่น แล้ว เขียนวงกลมล้อมภาพที่มีส่วนของล าต้น - จับคู่กับกลุ่มอื่นเพื่อแลกเปลี่ยนค าตอบ และตรวจสอบความถูกต้อง - ศึกษาเพิ ่มเติมเกี ่ยวกับเรื ่อง ล าต้นใต้ดิน ในหนังสือเรียนชุดแม ่บท มาตรฐาน วิทยาศาสตร์ ป.4 หน้า 69 ขั้นตอนที่ 3 ขั้นทดสอบ 1. นักเรียนท าแบบทดสอบหลังเรียน เรื่องการล าเลียงน ้าและแร่ธาตุของ พืช 2. นักเรียนแลกเปลี่ยนกันตรวจ และคิดคะแนนพัฒนาการเฉลี ่ยเเต่ละ กลุ่ม ขั้นตอนที่ 4 ขั้นสรุปบทเรียนและยกย่องผลงานกลุ่ม 1. ครูสรุปคะแนนพัฒนาการเฉลี ่ยของแต่ละกลุ ่ม กล ่าวชมเชย และให้ แสตมป์ส าหรับกลุ่มที ่ได้พัฒนาการเฉลี่ยสูงสุด และกลุ ่มที ่มีคะแนน เฉลี่ยผ่านเกณฑ์ที่ก าหนด 2. ครูให้นักเรียนแต ่ละกลุ ่มร ่วมกันพิจารณาหัวข้อที ่เรียนมา และการ ปฏิบัติกิจกรรมมีจุดใดบ้างที่ ยังมีข้อสงสัย หากมีครูอธิบายเพิ่มเติมให้ นักเรียนเข้าใจสื่อ/แหล่งเรียนรู้/บุคคล

49 8.1 สื่อการเรียนรู้ 1) หนังสือเรียนชุดแม ่บทมาตรฐาน วิทยาศาสตร์ ป.4 หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต 2) วัสดุ-อุปกรณ์ในกิจกรรมพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ที่ 1 การล าเลียงน ้าและแร่ธาตุของพืช 3) ใบงาน รากของพืช 4) บัตรภาพต้นพืช 5) บัตรภาพหน้าที่พิเศษของราก 6) บัตรภาพมะเขือ 7) บัตรกิจกรรม ภาพไหนมีภาพล าต้น 8) แบบบันทึกผลการทดลอง เรื่องการล าเลียงน ้าและแร่ธาตุของพืช 8.2 แหล่งการเรียนรู้ 1) ห้องเรียน 2) อินเทอร์เน็ต

50 8. การวัดและการประเมินผล จุดประสงค์ เครื่องมือที่ใช้ วิธีการ เกณฑ์การผ่าน -นักเรียนสามารถสังเกต และบรรยายหน้าที่ราก และล าต้นของพืชดอกได้ (K) แบบทดสอบก่อน เรียน เรื่อง ส่วนต่างๆ ของพืช ดอก ตรวจแบบทดสอบ ก่อนเรียน เรื่องส่วนต่างๆ ของพืชดอก ร้อยละ 50 ผ่าน เกณฑ์ - นักเรียนสามารถทดลอง เกี่ยวกับโครงสร้างของท่อ ล าเลียงภายในต้นพืชได้ (P) แบบบันทึกผลการ ทดลอง เรื่องการ ล าเลียงน ้าและแร่ ธาตุของพืช ตรวจแบบบันทึก ผล เรื่องการ ล าเลียงน ้าและแร่ ธาตุของพืช ร้อยละ 50 ผ่าน เกณฑ์ -นักเรียนมีความมุ่งมั่นใน การท างานและมีความ รับผิดชอบ (A) แบบประเมิน คุณลักษณะอันพึง ประสงค์ การประเมิน คุณลักษณะอันพึง ประสงค์ 5=ดีเยี่ยม 4=ดี 3=ปรับปรุง

51 10.บันทึกผลการจัดการเรียนรู้ - บันทึกหลังการสอน ............................................................................................................................. ..................... .................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ..................... .................................................................................................................................................. - ปัญหาและอุปสรรค .................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .... .................................................................................................................................................. - ข้อเสนอแนะ ............................................................................................................................. ..................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................. ................................................ ลงชื่อ................................................... (นางสาวนาฟีซ๊ะห์ ปีไสย) ผู้สอน .........../................../............

52 แบบทดสอบก่อนเรียน วิชาวิทยาศาสตร์ เรื่องส่วนต่างๆ ของพืชดอก ค าชี้แจง: ให้นักเรียนเลือกค าตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงค าตอบเดียว 1. ส่วนใดของพืชที่ท าหน้าที่ล่อแมลงให้มาผสมเกสร ก. กลีบดอก ข. กลีบเลี้ยง ค. เกสรตัวเมีย ง. เกสรตัวผู้ 2. ส่วนใดของพืชที่ท าหน้าที่ดูดน ้าและอาหาร ก. ราก ข. ใบ ค. ล าต้น ง. หัว 3. ข้อใดไม่ใช่ประโยชน์ของการคายน ้า ก. ช่วยให้การล าเลียงน ้าดีขึ้น ข. ช่วยให้ใบของพืชมีความชุ่มชื้น ค. ช่วยลดอุณหภูมิของล าต้นและใบ ง. ช่วยในการสังเคราะห์แสงให้เกิดขึ้นตลอดเวลา 4. ปากใบของพืชอยู่บริเวณใด ก. ก้านใบ ข. ด้านหน้าใบ ค. ด้านหลังใบ ง. เส้นใบ 5. อ่านข้อความที่ก าหนดให้ 1) ดูดน ้าและธาตุอาหารในดินมาเลี้ยงส่วนต่างๆ ของพืช 2) ดูดอากาศที่แทรกอยู่ระหว่างเม็ดดิน 3) ยึดเกาะดินท าให้ล าต้นไม่โค่นล้ม 4) สะสมอาหารที่ล าเลียงมาจากใบ จากข้อความ เพราะเหตุใดรากของพืชจึงเจริญเติบโตขยาย ออกไปทุกทิศทาง ก. 1 และ 2 ข. 2 และ 3 ค. 3 และ 4 ง. 1 และ 3 6. พืชต่างๆ จัดการน ้าที่ได้จากกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง อย่างไร ก. สะสมไว้ในใบทั้งหมด ข. สะสมไว้ในล าต้นทั้งหมด ค. คายน ้าออกไปทางปากใบ ง. ไหลย้อนกลับออกทางราก 7. เพราะเหตุใดในการปลูกพืช จ าเป็นต้องหาบริเวณที่แสงแดด สามารถส่งถึงเสมอ ก. ให้พืชสามารถดูดสารอาหารต่างๆ จากแสงแดดได้มากขึ้น ข. ให้พืชสามารถสร้างอาหารได้ ค. ให้พืชได้รับความชุ่มชื้น ง. ให้พืชหายใจได้สะดวก 8. ข้อใดเรียงล าดับการล าเลียงน ้าของพืชได้ถูกต้อง ก. ใบ ล าต้น ราก กิ่ง ข. ราก ล าต้น กิ่ง ใบ ค. ใบ กิ่ง ราก ล าต้น ง. ล าต้น กิ่ง ราก ใบ 9. ล าต้นของพืชในข้อใดที่ท าหน้าที่สะสมอาหาร ก. แห้ว ข. กระชาย ค. มันเทศ ง. มันแกว 10. การล าเลียงน ้าในพืช มีทิศทางการเคลื่อนที่ในลักษณะใด ก. จากใบไปสู่ราก ข. จากรากไปสู่ใบ ค. จากใบไปสู่ล าต้น ง. จากล าต้นไปสู่ราก ชื่อ-สกุล…………………………………………………..……………...ชั้น……………………เลขที่……………

53 ใบงาน รากของพืช ค าชี้แจง : ให้นักเรียนสังเกตรากของต้นพืชจากบัตรภาพ จากนั้นวาดภาพและ เขียนอธิบายลักษณะของราก แล้วแบ่งชนิดของรากตามลักษณะราก ต้นพืช ลักษณะราก แบ่งตามลักษณะ ราก บัตรภาพที่ 1 บัตรภาพที่ 2 บัตรภาพที่ 3

54 ใบงาน รากของพืช ค าชี้แจง : ให้นักเรียนสังเกตรากของต้นพืชจากบัตรภาพ จากนั้นวาดภาพและ เขียนอธิบายลักษณะของราก แล้วแบ่งชนิดของรากตามลักษณะราก ต้นพืช ลักษณะราก แบ่งตามลักษณะ ราก บัตรภาพที่ 1 รากแก้ว บัตรภาพที่ 2 รากแขนง บัตรภาพที่ 3 รากฝอย เฉลย

55 บัตรภาพต้นพืช ภาพที่ 1

56 ภาพที่ 2

57 ภาพที่ 3

58 บัตรภาพหน้าที่พิเศษของราก

59

60 บัตรภาพต้นมะเขือ

61 ค าชี้แจง : ให้นักเรียนวงกลมล้อมรอบภาพที่มีส่วนของล าต้นพืช มันฝรั่ง มันฝรั่ง ขมิ้น ผักกาดแดง กระชาย เผือก กระเทียม แห้ว หอมแดง ข่า มันส าปะหลัง หัวไชเท้า บัตรกิจกรรม ภาพไหนมีภาพล าต้น

62 ค าชี้แจง : ให้นักเรียนวงกลมล้อมรอบภาพที่มีส่วนของล าต้นพืช มันฝรั่ง มันฝรั่ง ขมิ้น ผักกาดแดง กระชาย เผือก กระเทียม แห้ว หอมแดง ข่า มันส าปะหลัง หัวไชเท้า เฉลย บัตรกิจกรรม ภาพไหนมีภาพล าต้น

63 แบบบันทึกผลการทดลอง การล าเลียงน ้าและแร่ธาตุ

64 แผนการจัดการเรียนรู้ที่2 การจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบร่วมมือเทคนิค STAD ร่วมกับเทคนิค POE กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 เรื่อง ส่วนต่างๆ ของพืชดอก เวลา 12 ชั่วโมง เรื่อง หน้าที่ของใบพืช เวลา 4 ชั่วโมง 1. สาระที่ 1 มาตรฐาน ว 1.2 เข้าใจสมบัติของสิ่งมีชีวิต หน่วยพื้นฐานของสิ่งมีชีวิด การล าเลียงสารเข้า และออกจากเซลล์ ความสัมพันธ์ของโครงสร้างละหน้าที ่ของระบบต่างๆ ของสัตว์ละ มนุษย์ที่ท างานสัมพันธ์กัน ความสัมพันธ์ของโครงสร้างและหน้าที่ของอวัยวะต่างๆ ของ พืชที่ท างานสัมพันธ์กัน รวมทั้งน าความรู้ไปใช้ประโยชน์ ตัวชี้วัด ป.4/1 บรรยายหน้าที่ของราก ล าต้น ใบ และดอก ของพืชดอก โดยใช้ข้อมูลที่ รวบรวมได้ 2. สาระส าคัญ ใบเป็นโครงสร้างที ่ส าคัญของพืช ท าหน้าที ่สร้างอาหาร และหายใจซึ ่งเป็นการ แลกเปลี ่ยนแก๊สเช่นเดียวกับคนและสัตว์ ใบของพืชท าหน้าที ่คายน ้า ซึ ่งการคายน ้ามี ประโยชน์ต่อพืช เพราะช่วยท าให้เกิดการล าเลียงน ้าและแร่ธาตุอย่างต่อเนื่อง 3. จุดประสงค์การเรียนรู้ 3.1 ด้านความรู้(K) นักเรียนสามารถสังเกตและบรรยายหน้าที่ใบของพืชดอกได้

65 3.2 ด้านทักษะ/กระบวนการ (P) นักเรียนสามารถทดลองเกี่ยวกับการคายน ้าของใบพืชได้ 3.3 ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) นักเรียนมีความมุ่งมั่นในการท างานและมีความรับผิดชอบ 4. สาระการเรียนรู้ ใบพืช ท าหน้าที่สร้างอาหาร อาหารที่พืชสร้างขึ้นคือ น ้าตาล ซึ่งจะถูกสะสมไว้ในรูป ของแป้ง 5. สมรรถนะของผู้เรียน 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด 3. ความสามารถในการแก้ปัญหา 4. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต 6. ชิ้นงาน/หลักฐานร่องรอยแสดงความรู้ กิจกรรมฝึกทักษะ จากหนังสือเรียน 7. การจัดกระบวนการเรียนรู้แบบร่วมมือเทคนิค STAD ร่วมกับเทคนิค POE ชั่วโมงที่ 1-2 ขั้นตอนที่ 1 ขั้นน าเสนอบทเรียน 1. ครูถามค าถามนักเรียนเพื่อทบทวนความรู้เดิมว่า รากและล าต้น มี หน้าที่อย่างไรบ้าง (แนวค าตอบ รากท าหน้าที่ดูดน ้าและแร่ธาตุในดิน ส่วนล าต้นท าหน้าที่ล าเลียงน ้า แร่ธาตุ และอาหารไปยังส่วนต ่างๆ ของพืช) 2. ครูแจกบัตรภาพใบไม้รูปร่างต่างๆ ให้นักเรียนคนละ 1 แผ่นจากนั้น ให้นักเรียนสังเกตลักษณะของใบไม้ และตอบค าถามต่อไปนี้

66 - ใบของพืชมีลักษณะอย่างไรบ้าง (แนวตอบ ขึ้นอยู่กับสิ่งที่ นักเรียนสังเกตเห็น เช ่น ใบสีเขียว ใบเรียวยาว เป็นเส้น ขนาน เป็นต้น) ขั้นตอนที่ 2 ขั้นการท างานร่วมกัน 1. ครูแบ ่งกล ุ ่มนักเรียนออกเป็นกล ุ ่ม กล ุ ่มละ 4-5 คน โดยคละ ความสามารถกัน (เก ่ง ปานกลาง และอ่อน) แล้วให้นักเรียนศึกษา ขั้นตอนการท ากิจกรรมพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ที่ 2 การคายน ้าของพืช ในหนังสือเรียนชุดแม่บทมาตรฐาน วิทยาศาสตร์ ป. 4 หน้า 71-72 และปฏิบัติกิจกรรม ซึ่งท้ายชั่วโมงจะมีการสอบเป็น รายบุคล แล้วน าคะแนนของแต่ละคนมาคิดเป็นคะแนนเฉลี่ยของกลุ่ม แล้วให้นักเรียนปฏิบัติกิจกรรมดังนี้ 1.1ขั้นท านาย 1.1.1 ครูให้นักเรียนศึกษาใบกิจกรรมท านาย:สังเกต:อธิบาย เพื่อฝึกทักษะ การทดลองและการจ าแนก เรื่อง การคายน ้าของพืช 1.1.2 ครูให้นักเรียนปฏิบัติกิจกรรมพัฒนาทักษะกระบวนการทาง วิทยาศาสตร์ที่ 2 การคายน ้าของพืช โดยปฏิบัติ ดังนี้ 1. นักเรียนแต่ละกลุ่มตั้งสมติฐานเกี่ยวกับการคายน ้าของพืช 2. สังเกตต้นพืชในกระถาง จากนั้นเลือกกิ่งของต้นพืชที่มีขนาดเท่ากัน 2 กิ่ง และใช้ถุงพลาสติกครอบกิ่งไม้ที่ 1 ไว้แล้วใช้เชือกมัดปากถุงให้ แน่น 3. เด็ดใบไม้ของกิ ่งที่ 2 ทิ้งทั้งหมด แล้วน าถุงพลาสติกใสครอบกิ่งไม้ จากนั้นใช้เชือกมัดปากถุงให้แน่น 4. น าต้นพืชไปตั้งไว้กลางแดด 10-15 นาที

67 1.2 ขั้นการสังเกต 1.2.1 นักเรียนสังเกตการเปลี่ยนแปลงของกิ่งไม้ที่มีอยู่ภายในถุงพลาสติกทั้ง 2 กิ่ง แล้วบันทึกในตารางบันทึกผลการสังเกตการคายน ้าของพืช และร่วมกันสรุปผลเกี่ยวกับ การคายน ้าภายในกลุ่ม ชั่วโมงที่ 3-4 1.3 ขั้นอธิบาย 1.3.1 นักเรียนออกมาน าเสนอผลการท ากิจกรรมหน้าชั้น ในประเด็น ต่อไปนี้ 1. การเปลี่ยนแปลงของกิ่งที่มีใบไม้และกิ่งที่ไม่มีใบไม้ 2. ผลสรุปการท ากิจกรรมของกลุ่ม 1.3.2 นักเรียนร่วมกันอภิปรายผลการท ากิจกรรมจนได้ข้อสรุปว่า ใบของ พืชท าหน้าที่คายน ้า ซึ่งเป็นการควบคุมปริมาณน ้าและช่วยลดความร้อน ภายในต้นพืช โดยการคายน ้าจะกระตุ้น ให้รากพืชดูดน ้าจากพื้นดินขึ้นมา แทนที ่น ้าภายในต้นพืช จึงท าให้การล าเลียงน ้าและแร ่ธาตุเกิดขึ้นอย ่าง ต่อเนื่อง 1.3.3 ครูแจกใบไม้ให้นักเรียนกลุ ่มละ 3-4 ใบแล้วตั้งค าถามว ่า น ้าที่ นักเรียนสังเกตเห็นจากการท ากิจกรรมออกมาจากส่วนไหนของใบ (แนวค าตอบ ปากใบ) 1.3.4 นักเรียนดูบัตรภาพปากใบ แล้วครูอธิบายเพิ่มเติมว่า ปากใบของพืช ส ่วนใหญ ่พบที ่บริเวณท้องใบ มากกว ่าบริเวณหลังใบ ซึ ่งเราไม ่สามารถ มองเห็นได้ด้วยตาเปล ่า ต้องมองผ ่านกล้องจุลทรรศน์เท ่านั้น ปากใบมี ลักษณะเป็นรูเล็กๆ ปากใบจะมีเซลล์คุม ที่ควบคุมการเปิดปิดของปากใบ เกี่ยวกับคายน ้าของพืช พืชจะคายน ้าออกมาในรูปแบบของไอน ้า 1.3.5 ครูสนทนากับนักเรียนว่า ใบพืชนอกจากมีหน้าที่คายน ้าแล้วยังมีอีก หนึ่งหน้าที่ที่ส าคัญนั่นคือ ท าหน้าที่สร้างอาหาร

68 1.3.6 นักเรียนปฏิบัติกิจกรรมพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ที่ 3 การทดสอบประเภทของสารอาหารที่พืชสะสมไว้ โดยปฏิบัติ ดังนี้ 1. นักเรียนแต่ละกลุ่มตั้งสมมติฐานเกี่ยวกับอาหารที่พืชสะสมไว้ 2. น าแป้งมัน น ้าตาล เกลือ แป้งฝุ่นใส่ลงในจานหลุม จากนั้นหยด สารละลายไอโอดีนลงไป แล้วสังเกตการเปลี ่ยนแปลงและบันทึกผลใน ตาราง การทดสอบประเภทของสารอาหารที่พืชสะสมไว้ ในหนังสือเรียนชุด แม่บทมาตรฐาน วิทยาศาสตร์ ป.4 หน้า 76 3. นักเรียนร่วมกันอภิปรายจนได้ข้อสรุปว่า จากการท ากิจกรรมท า ให้ทราบว่า ใบพืชท าหน้าที่สร้างอาหาร ซึ่งอาหารที่พืชสร้างขึ้น คือ น ้าตาล จากนั้นจะถูกล าเลียงไปเลี้ยงส่วนต่างๆของพืช ส่วนอาหารที่เหลือจะสะสม ในรูปแบบของแป้ง เมื่อทดสอบใบพืชด้วยสารละลายไอโอดีน นอกจากนี้ ในการสร้างอาหารของพืชยังมีปัจจัยอื ่นที ่มีความส าคัญต ่อกระบวนการ สังเคราะห์ด้วยแสงของพืช ได้แก่ น ้า แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ แสงและ คลอโรฟิลล์ 1.3.7 นักเรียนดูบัตรภาพใบไม้สีต่างๆ และอธิบายเพิ่มเติมว่า พืชส่วนใหญ่มี สีเขียว แต่พืชบางชนิดมีสีอื่นๆ เช่น สีแดง สีเหลือง สีม่วง เป็นต้น โดยใน ใบพืชทุกสีจะมีสารสีเขียว เรียกว ่า คลอโรฟิลล์ ซึ ่งเป็นสารที ่ใช้ใน กระบวนการสร้างอาหารของพืช ในใบพืชสีเขียวจะมีสารคลอโรฟิลล์อยู่มาก ที ่สุด จากนั้นครูให้นักเรียนดูภาพในหนังสือเรียนชุดแม ่บทมาตรฐาน วิทยาศาสตร์ ป.4 หน้า 78 เพื่อให้เข้าใจมากขึ้น 1.3.8 นักเรียนศึกษาส ่วนประกอบโครงสร้างที ่ส าคัญของใบ ในหนังสือ เรียนชุดแม ่บทมาตรฐาน วิทยาศาสตร์ ป.4 หน้า 79 และร ่วมกันสรุปว่า โครงสร้างภายนอกของใบพืชที่มีลักษณะสมบูรณ์นั้น จะต้องประกอบด้วย โครงสร้างส าคัญ 3 ส่วน ได้แก่ แผ่นใบ ก้านใบ และหูใบ 1.3.9 จากนั้นนักเรียนแต ่ละคน วาดรูปใบไม้ตามบัตรภาพและบอก โครงสร้างที่ส าคัญของใบ ลงในใบงาน โครงสร้างและประเภทของใบ

69 1.3.10 ครูและนักเรียนร่วมกันร่วมกันสรุปความรู้ เรื่อง หน้าที่ของใบพืชว่า ใบเป็นส ่วนของพืชที ่เจริญเติบโตและยื ่นออกมาจากด้านข้างของล าต้น บริเวณข้อต่อใบของพืชท าหน้าที่ส าคัญ คือ การคายน ้า หายใจ และสร้าง อาหาร โดยการสังเคราะห์ด้วยแสง ส าหรับน าไปใช้ในการเจริญเติบโตของ พืช ขั้นตอนที่ 3 ขั้นทดสอบ 1. ครูให้นักเรียนท าใบงาน โครงสร้างและประเภทของใบ 2. นักเรียนแลกเปลี่ยนกันตรวจ และคิดคะแนนพัฒนาการเฉลี ่ยเเต่ละ กลุ่ม ขั้นตอนที่ 4 ขั้นสรุปบทเรียนและยกย่องผลงานกลุ่ม 1. ครูสรุปคะแนนพัฒนาการเฉลี ่ยของแต่ละกลุ ่ม กล ่าวชมเชย และให้ แสตมป์ส าหรับกลุ ่มที ่ได้พัฒนาการเฉลี ่ยสูงสุด และกลุ ่มที ่มีคะแนน เฉลี่ยผ่านเกณฑ์ที่ก าหนด 2. ครูให้นักเรียนแต ่ละกลุ ่มร ่วมกันพิจารณาหัวข้อที ่เรียนมา และการ ปฏิบัติกิจกรรมมีจุดใดบ้างที่ ยังมีข้อสงสัย หากมีครูอธิบายเพิ่มเติมให้ นักเรียนเข้าใจ 8. สื่อ/แหล่งเรียนรู้/บุคคล 8.1 สื่อการเรียนรู้ 1) หนังสือเรียนชุดแม ่บทมาตรฐาน วิทยาศาสตร์ ป.4 หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต 2) วัสดุ-อุปกรณ์ในกิจกรรมพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ที่ 2 การคายน ้าของพืช 3) วัสดุ-อุปกรณ์ในกิจกรรมพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ที ่ 3 การทดสอบประเภทของสารอาหารที่พืชสะสมไว้ 3) ใบงาน โครงสร้างและประเภทของใบ 4) บัตรภาพใบไม้รูปร่างต่างๆ 5) บัตรภาพปากใบ

70 6) บัตรภาพใบไม้สีต่างๆ 7) แบบบันทึกผลการทดลอง เรื่องการคายน ้าของพืช 8) แบบบันทึกผลการทดลอง เรื่องการทดสอบประเภทของสารอาหารที ่พืช สะสมไว้ 8.2 แหล่งการเรียนรู้ 1) ห้องเรียน 2) อินเทอร์เน็ต 9. การวัดและการประเมินผล จุดประสงค์ เครื่องมือที่ใช้ วิธีการ เกณฑ์การผ่าน - นักเรียนสามารถสังเกต และบรรยายหน้าที่ใบของ พืชดอกได้(K) ใบงาน โครงสร้างและ ประเภทของใบ ตรวจใบงาน โครงสร้างและ ประเภทของใบ ร้อยละ 50 ผ่าน เกณฑ์ -นักเรียนสามารถทดลอง เกี่ยวกับการคายน ้าของพืช ได้ (P) แบบบันทึกผลการ ทดลอง เรื่องการคาย น ้า ตรวจแบบบันทึกผล เรื่องการคายน ้าของ พืช ร้อยละ 50 ผ่าน เกณฑ์ -นักเรียนมีความมุ่งมั่นใน การท างานและมีความ รับผิดชอบ (A) แบบประเมิน คุณลักษณะอันพึง ประสงค์ การประเมิน คุณลักษณะอันพึง ประสงค์ 5=ดีเยี่ยม 4=ดี 3=ปรับปรุง

71 10.บันทึกผลการจัดการเรียนรู้ - บันทึกหลังการสอน ............................................................................................................................. ..................... .................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ..................... .................................................................................................................................................. - ปัญหาและอุปสรรค .................................................................................................................... .............................. .............................................................................................................. .................................... .................................................................................................................................................. - ข้อเสนอแนะ .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ลงชื่อ................................................... (นางสาวนาฟีซ๊ะห์ ปีไสย) ผู้สอน .........../................/..............

72 ใบงาน โครงสร้างและประเภทของใบ ค าชี้แจง : ให้นักเรียนสังเกตลักษณะใบไม้ในบัตรภาพที ่ได้รับ แล้ววาดรูปบอก โครงสร้างที่ส าคัญและประเภทของใบ ประเภทของใบไม้นี้คือ .................................................................................................................................

73 บัตรภาพต้นพืช

74 บัตรภาพปากใบ

75 บัตรภาพใบไม้สีต่างๆ

76 บัตรภาพใบไม้สีต่างๆ

77 แบบบันทึกผลการทดลอง การคายน ้าของใบพืช

78 แผนการจัดการเรียนรู้ที่3 การจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบร่วมมือเทคนิค STAD ร่วมกับเทคนิค POE กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4หน่วย การเรียนรู้ที่ 2 เรื่อง ส่วนต่างๆ ของพืชดอก เวลา 12 ชั่วโมง เรื่อง ส่วนประกอบและหน้าที่ของดอก เวลา 4 ชั่วโมง 1. สาระที่ 1 มาตรฐาน ว 1.2 เข้าใจสมบัติของสิ่งมีชีวิต หน่วยพื้นฐานของสิ่งมีชีวิด การล าเลียงสารเข้า และออกจากเซลล์ ความสัมพันธ์ของโครงสร้างละหน้าที ่ของระบบต่างๆ ของสัตว์ละ มนุษย์ที่ท างานสัมพันธ์กัน ความสัมพันธ์ของโครงสร้างและหน้าที่ของอวัยวะต่างๆ ของ พืชที่ท างานสัมพันธ์กัน รวมทั้งน าความรู้ไปใช้ประโยชน์ ตัวชี้วัด ป.4/1 บรรยายหน้าที่ของราก ล าต้น ใบ และดอก ของพืชดอก โดยใช้ข้อมูลที่ รวบรวมได้ 2. สาระส าคัญ ดอกของพืชท าหน้าที ่สืบพันธุ์ ดอกของพืชโดยทั ่วไปประกอบด้วยส ่วนต ่างๆ ได้แก่ กลีบเลี้ยง กลีบดอก เกสรเพศผู้ และเกสรเพศเมีย ซึ่งแต่ละส่วนประกอบของดอก จะท าหน้าที่แตกต่างกัน

79 3. จุดประสงค์การเรียนรู้ 3.1 ด้านความรู้(K) นักเรียนสามารถสังเกตและบอกส่วนประกอบของดอกได้ 3.3 ด้านทักษะ/กระบวนการ (P) นักเรียนสามารถสร้างแบบจ าลองส่วนประกอบของดอกได้ 3.3 ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A) นักเรียนมีความมุ่งมั่นในการท างานและมีความรับผิดชอบ 4. สาระการเรียนรู้ ดอกของพืช ท าหน้าที่สืบพันธุ์ ดอกของพืชประกอบด้วยส่วนต่างๆ ซึ่งแต่ละส่วนจะ ท าหน้าที่แตกต่างกัน 5. สมรรถนะของผู้เรียน 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด 3. ความสามารถในการแก้ปัญหา 4. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต 6. ชิ้นงาน/หลักฐานร่องรอยแสดงความรู้ กิจกรรมฝึกทักษะ จากหนังสือเรียน 7. การจัดกระบวนการเรียนรู้แบบร่วมมือเทคนิค STAD ร่วมกับเทคนิค POE ชั่วโมงที่ 1-2 ขั้นตอนที่ 1 ขั้นน าเสนอบทเรียน 1. นักเรียนรับบัตรภาพดอกไม้คนละ 1 ใบและสังเกตดอกไม้ในบัตร ภาพ จากนั้นตอบค าถามว่า ดอกไม้ของนักเรียน มีลักษณะอย่างไร (แนวค าตอบ ตามความคิดเห็นของนักเรียน)

80 2. ครูให้นักเรียนจับคู่กับเพื ่อนที่ได้ดอกไม้คนละชนิดกับตนเอง แล้ว เปรียบเทียบดอกไม้ของตนเองกับเพื่อนว่ามีโครงสร้างที่เหมือนและ ต่างกันอย่างไร ขั้นตอนที่ 2 ขั้นการท างานร่วมกัน 1. ครูแบ ่งกล ุ ่มนักเรียนออกเป็นกล ุ ่ม กล ุ ่มละ 4-5 คน โดยคละ ความสามารถกัน (เก ่ง ปานกลาง และอ่อน) แล้วให้นักเรียนศึกษา ขั้นตอนการท ากิจกรรมพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ที่ 4 รู้จักส ่วนประกอบของดอกไม้ ในหนังสือเรียนชุดแม ่บทมาตรฐาน วิทยาศาสตร์ ป.4 หน้า 82-83 และปฏิบัติกิจกรรม ซึ่งท้ายชั่วโมงจะมี การสอบเป็นรายบุคล แล้วน าคะแนนของแต่ละคนมาคิดเป็นคะแนน เฉลี่ยของกลุ่ม แล้วให้นักเรียนปฏิบัติกิจกรรมดังนี้ 1.1ขั้นท านาย 1.1.1 ครูให้นักเรียนนักเรียนแต ่ละกลุ ่มตั้งสมมติฐานเกี ่ยวกับส ่วนประกอบของ ดอกไม้แต่ละชนิด 1.1.2 ครูนักเรียนปฏิบัติกิจกรรมพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ที ่ 4 รู้จักส่วนประกอบของดอกไม้ โดยปฏิบัติดังนี้ 1) นักเรียนแต่ละกลุ่มส่งตัวแทนออกไปรับอุปกรณ์ที่หน้าชั้นเรียน 2) ให้แต่ละกลุ่มน าดอกไม้ 6 ชนิดออกมา จากนั้นวางแต่ละดอกบนเขียงไม้ แล้ว ใช้ที่คีบปากตรงคีบดอกไม้ แล้วใช้คัตเตอร์ผ่าดอกไม้ตามแนวยาว 3) ใช้แว่นขยายสังเกตโครงสร้างและส่วนประกอบของดอกไม้แต ่ละดอกที ่ผ่า ครึ่ง 1.2 ขั้นการสังเกต 1.2.1 นักเรียนสังเกตโครงสร้างและส่วนประกอบของดอกไม้แต่ละดอกที่ผ่าครึ่ง และร่วมกันสรุปผลลงตารางการสังเกตส่วนประกอบของดอกไม้

81 ชั่วโมงที่ 3-4 1.3 ขั้นอธิบาย 1.3.1 นักเรียนออกมาน าเสนอผลการท ากิจกรรมหน้าชั้น ในประเด็นต่อไปนี้ 1) ส่วนประกอบของดอกไม้แต่ละชนิด 2) เกสรของดอกไม้ 1.3.2 นักเรียนร่วมกันอภิปรายจนได้ข้อสรุปว่า จากการท ากิจกรรมท าให้ ทราบว ่า ดอกของพืชท าหน้าที ่สืบพันธ ุ์ โดยดอกบางช นิดอาจมี ส่วนประกอบครบทั้ง 4 ส่วน บางชนิดอาจมีส่วนประกอบไม่ครบทั้ง 4 ส่วน ซึ่งดอกของพืชแต่ละชนิดมีลักษณะแตกต่างกัน พืชบางชนิดมีดอกสวยงาม บางชนิดดอกมีกลิ่นหอม และบางชนิดดอกมีน ้าหวาน 1.3.3 นักเรียนศึกษาข้อมูลว่าส่วนประกอบของดอกไม้แต่ละส่วน มีหน้าที่ อย่างไร ในหนังสือเรียนชุดแม่บทมาตรฐาน วิทยาศาสตร์ ป.4 หน้า 85 1.3.4 นักเรียนท ากิจกรรม จ าแนกของชนิดดอกไม้ โดยปฏิบัติ ดังนี้ 1) ศึกษาเกี ่ยวกับการจ าแนกชนิดของดอกในหนังสือเรียนชุด แม่บทมาตรฐาน วิทยาศาสตร์ ป.4 หน้า 86 2) นักเรียนแต่ละกลุ่มเตรียมบัตรภาพดอกไม้ที่ได้รับจากต้นชั่วโมง 3) แบ่งกลุ่มดอกไม้โดยใช้ส่วนประกอบเป็นเกณฑ์ ภายใน 1 นาที กลุ่มที่ท าเสร็จก่อนถือว่าเป็นผู้ชนะในรอบที่ 1 4) แบ ่งกลุ ่มดอกไม้โดยใช้เกสรตัวผู้ตัวเมียเป็นเกณฑ์ ภายใน 1 นาที กลุ่มที่ท าเสร็จก่อนถือว่าเป็นผู้ชนะในรอบที่ 2 1.3.5 นักเรียนดูบัตรภาพปัญหาสิ่งแวดล้อมและตอบค าถามต่อไปนี้ • ปัจจุบันเราให้ความส าคัญกับสิ ่งแวดล้อมมากขึ้น มีการปลูก ต้นไม้เพิ่ม แต่ในการปลูกต้นไม้หลายครั้งเราอาจลืมไปว่าเราอาจเพิ่มขยะให้

82 โลก การปลูกต้นไม้เพิ่มขยะให้โลกอย่างไร (แนวค าตอบ กระถางพลาสติก หรือถุงพลาสติกที่ใช้ปลูกต้นไม้) • ถ้ากระถางต้นไม้แบบพลาสติกส่งผลกระทบท าให้ เกิดภาวะ โลกร้อน และเป็นปัญหาท าให้เกิดขยะมากขึ้น ควรใช้อะไรแทนกระถาง พลาสติก (แนวค าตอบ ใช้วัสดุธรรมชาติแทนกระถางพลาสติก) 1.3.6 นักเรียนแต ่ละคนในกลุ ่มส ารวจข้อมูลทางอินเทอร์เน็ตเกี ่ยวกับ กระถางต้นไม้จากธรรมชาติมาคนละ 1 แบบ จากนั้นให้นักเรียนทุกกลุ่ม ออกแบบกระถางต้นไม้ และเขียนอุปกรณ์ขั้นตอนลงในใบงานที ่ 2.6 กระถางรักษ์โลก 1.3.7 นักเรียนแต ่ละกลุ ่มท ากระถางต้นไม้รักษ์โลกตามขั้นตอนที ่ได้ ออกแบบไว้ในใบงาน กระถางรักษ์โลก ขั้นตอนที่ 3 ขั้นทดสอบ 1. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มเขียนแผนผัง ตาราง หรือเขียนบรรยายเพื่อ สรุป เรื่อง หน้าที่ของส่วนต่างๆ ของพืชลงในกระดาษเอสี่ พร้อม ตกแต่งให้สวยงาม 2. ครูให้นักเรียนท าใบงาน ส่วนประกอบของดอกไม้ 3. ครูให้นักเรียนท าแบบทดสอบหลังเรียน เรื่องส่วนประกอบต่างๆ ของ พืชดอก ขั้นตอนที่ 4 ขั้นสรุปบทเรียนและยกย่องผลงานกลุ่ม 1.ครูและนักเรียนร่วมกันร่นสรุปความรู้ เรื่อง หน้าที่ส่วนต่างๆของพืชดอก ว่า พืชดอกมีโครงสร้างส าคัญได้แก่ ราก ล าต้น ใบ และดอก ซึ่งส่วนต่างๆ แต่ละส่วน มีหน้าที่ส าคัญแตกต่างกันและต้องท างานประสานกันอย่างเป็นระบบ เพื่อให้พืช สามารถด ารงชีวิตอยู่ได้ 2. ครูสรุปคะแนนพัฒนาการเฉลี ่ยของแต ่ละกลุ ่ม กล ่าวชมเชย และให้ แสตมป์ส าหรับกลุ่มที่ได้พัฒนาการเฉลี่ยสูงสุด และกลุ่มที่มีคะแนนเฉลี่ยผ่านเกณฑ์ที่ ก าหนด

83 3. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันพิจารณาหัวข้อที่เรียนมา และการปฏิบัติ กิจกรรมมีจุดใดบ้างที่ยังมีข้อสงสัย หากมีครูอธิบายเพิ่มเติมให้นักเรียนเข้าใจ 8. สื่อ/แหล่งเรียนรู้/บุคคล 8.1 สื่อการเรียนรู้ 1) หนังสือเรียนชุดแม ่บทมาตรฐาน วิทยาศาสตร์ ป.4 หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต 2) วัสดุ-อุปกรณ์ในกิจกรรมพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ที่4 รู้จัก ส่วนประกอบของดอกไม้ 3) วัสดุ-อุปกรณ์ในกระถางรักษ์โลก 4) ใบงาน ส่วนประกอบของดอกไม้ 5) บัตรภาพดอกไม้ 6 ชนิด 6) แบบทดสอบหลังเรียน เรื่องส่วนต่างๆ ของพืชดอก 8.2 แหล่งการเรียนรู้ 1) ห้องเรียน 2) อินเทอร์เน็ต

84 9. การวัดและการประเมินผล จุดประสงค์ เครื่องมือที่ใช้ วิธีการ เกณฑ์การผ่าน - นักเรียนสามารถสังเกต และบอกส่วนประกอบของ ดอกได้(K) แบบทดสอบหลัง เรียน เรื่องส่วนต่างๆ ของพืชดอก ตรวจแบบทดสอบ หลังเรียน เรื่องส่วน ต่างๆ ของพืชดอก ร้อยละ 50 ผ่าน เกณฑ์ -นักเรียนสามารถสร้าง แบบจ าลองส่วนประกอบ ของดอกได้ (P) แผนภาพ เรื่อง ส่วนประกอบของ ดอก ตรวจแผนภาพ เรื่องส่วนประกอบ ของดอก 5=ดีเยี่ยม 4=ดี 3=ปรับปรุง -นักเรียนมีความมุ่งมั่นใน การท างานและมีความ รับผิดชอบ (A) แบบประเมิน คุณลักษณะอันพึง ประสงค์ การประเมิน คุณลักษณะอันพึง ประสงค์ 5=ดีเยี่ยม 4=ดี 3=ปรับปรุง

85 10.บันทึกผลการจัดการเรียนรู้ - บันทึกหลังการสอน ............................................................................................................................. ..................... .................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ..................... .................................................................................................................................................. - ปัญหาและอุปสรรค ............................................................................................................................. ..................... .............................................................................................................................................. .... .................................................................................................. ................................................ - ข้อเสนอแนะ ............................................................................................................................. ..................... .................................................................................................................................................. .................................................................................................. ................................................ ลงชื่อ................................................... (นางสาวนาฟีซ๊ะห์ ปีไสย) ผู้สอน .........../.............../...............

86 แบบทดสอบหลังเรียน วิชาวิทยาศาสตร์ เรื่องส่วนต่างๆ ของพืชดอก ค าชี้แจง: ให้นักเรียนเลือกค าตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงค าตอบเดียว 1. ส่วนใดของพืชที่ท าหน้าที่ล่อแมลงให้มาผสมเกสร ก. กลีบเลี้ยง ข. กลีบดอก ค. เกสรตัวผู้ ง. เกสรตัวเมีย 2. ส่วนใดของพืชที่ท าหน้าที่ดูดน ้าและอาหาร ก. ใบ ข. หัว ค. ราก ง. ล าต้น 3. ล าต้นของพืชในข้อใดที่ท าหน้าที่สะสมอาหาร ก. กระชาย ข. แห้ว ค. มันเทศ ง. มันแกว 4. ข้อใดเรียงล าดับการล าเลียงน ้าของพืชได้ถูกต้อง ก. ใบ ล าต้น ราก กิ่ง ข. ราก ล าต้น กิ่ง ใบ ค. ใบ กิ่ง ราก ล าต้น ง. ล าต้น กิ่ง ราก ใบ 5. อ่านข้อความที่ก าหนดให้ 1) ดูดน ้าและธาตุอาหารในดินมาเลี้ยงส่วนต่างๆ ของพืช 2) ดูดอากาศที่แทรกอยู่ระหว่างเม็ดดิน 3) ยึดเกาะดินท าให้ล าต้นไม่โค่นล้ม 4) สะสมอาหารที่ล าเลียงมาจากใบ จากข้อความ เพราะเหตุใดรากของพืชจึงเจริญเติบโตขยาย ออกไปทุกทิศทาง ก. 2 และ 3 ข. 1 และ 2 ค. 3 และ 4 ง. 1 และ 3 6. การล าเลียงน ้าในพืช มีทิศทางการเคลื่อนที่ในลักษณะใด ก. จากใบไปสู่ราก ข. จากรากไปสู่ใบ ค. จากใบไปสู่ล าต้น ง. จากล าต้นไปสู่ราก 7. ปากใบของพืชอยู่บริเวณใด ก. เส้นใบ ข. ด้านหน้าใบ ค. ด้านหลังใบ ง. ก้านใบ 8. เพราะเหตุใดในการปลูกพืช จ าเป็นต้องหาบริเวณที่แสงแดด สามารถส่งถึงเสมอ ก. ให้พืชสามารถดูดสารอาหารต่างๆ จากแสงแดดได้มากขึ้น ข. ให้พืชสามารถสร้างอาหารได้ ค. ให้พืชได้รับความชุ่มชื้น ง. ให้พืชหายใจได้สะดวก 9. ข้อใดไม่ใช่ประโยชน์ของการคายน ้า ก. ช่วยให้การล าเลียงน ้าดีขึ้น ข. ช่วยให้ใบของพืชมีความชุ่มชื้น ค. ช่วยลดอุณหภูมิของล าต้นและใบ ง. ช่วยในการสังเคราะห์แสงให้เกิดขึ้นตลอดเวลา 10. พืชต่างๆ จัดการน ้าที่ได้จากกระบวนการสังเคราะห์ด้วย แสงอย่างไร ก. สะสมไว้ในใบทั้งหมด ข. สะสมไว้ในล าต้นทั้งหมด ค. คายน ้าออกไปทางปากใบ ง. ไหลย้อนกลับออกทางราก ชื่อ-สกุล………………………………….……………...ชั้น……………………เลขที่…………………....……...

87 บัตรภาพดอกไม้ 6 ชนิด

88

89

90 ใบงาน ส้วนประกอบของดอกไม้

91 ตารางการวิเคราะห์ การหาค่าความสอดคล้องระหว่างข้อค าถามแต่ละข้อกับจุดประสงค์หรือเนื้อหา ข้อที่ ผลการให้คะแนนของผู้เชี่ยวชาญ IOC แปรผล คนที่ 1 คนที่ 2 คนที่ 3 1 1 1 1 0.6 ใช้ได้ 2 1 1 1 0.6 ใช้ได้ 3 1 1 1 0.6 ใช้ได้ 4 1 1 1 0.6 ใช้ได้ 5 1 1 1 0.6 ใช้ได้ 6 1 1 1 0.6 ใช้ได้ 7 1 1 1 0.6 ใช้ได้ 8 1 1 1 0.6 ใช้ได้ 9 1 1 1 0.6 ใช้ได้ 10 1 1 1 0.6 ใช้ได้ 11 1 1 1 0.6 ใช้ได้ ภาพที่ 1 ตารางการหาค่าความสอดคล้องระหว่างข้อค าถามแต่ละข้อกับจุดประสงค์หรือ เนื้อหาของแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ด้านวิทยาศาสตร์ เรื่องส่วนต่าง ของพืชดอก

92 แบบประเมินทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ ชื่อ – สกุล…………………………………………….………….ชั้น……………….….เลขที่……………. ค าชี้แจง : ให้ผู้ประเมินเขียนเครื่องหมาย ถูก ลงในช่องคุณภาพ รายการละ 1 ระดับ ที่ ทักษะ รายการประเมิน ระดับคุณภาพ 3 2 1 0 1 ทักษะการ สังเกต นักเรียนสามารถ สังเกตการล าเลียงน ้า และแร่ธาตุของพืช นักเรียนสามารถ สังเกตการคายน ้าของ ใบพืช นักเรียนสามารถ สังเกตประเภทของ สารอาหารที่พืชสะสม ไว้ นักเรียนสามารถ สังเกตส่วนประกอบ ของดอกไม้ 2 ทักษะการ จ าแนก ประเภท นักเรียนสามารถ จ าแนกดอกสมบูรณ์ กับดอกไม่สมบูรณ์ นักรเรียนสามารถ จ าแนกดอกสมบูรณ์ เพศกับดอกไม่สมบูรณ์ เพศ รวมคะแนน ระดับคุณภาพเฉลี่ย ภาพที่ 2 แบบประเมินทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ เรื่องส่วนต่าง ของพืชดอก