โครงงานมะนาวมหัศจรรย์

ค าน า ส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่นเขต ๕ ส านักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ โรงเรียนบ้านนางิ้ว โครงงาน มะนาวมหัศจรรย์

โครงงานเรื่องมะนาวมหัศจรรย์เป็นโครงงานแบบวัฏจักรสืบเสาะ 2 รอบในโครงงานบ้านวิทยาศาสตร์ น้อยแห่งประเทศไทย เด็กได้เรียนรู้การทดลองวิทยาศาสตร์เป็นกระบวนการแสวงหาความรู้ การค้นคว้าหา ค าตอบในสิ่งที่เด็กๆอยากเรียนรู้หรือสงสัยด้วยวิธีการต่างๆเป็นวิธีการที่เด็กๆได้เลือกศึกษาตามความสนใจของ ตนเอง มีการรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่นเกิดกระบวนการกลุ่มฝึกการสังเกตฝึกการคิดการแก้ปัญหาเด็กได้ลง มือปฏิบัติกิจกรรมต่างๆได้เรียนรู้จากประสบการณ์สามารถน าไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจ าวันได้ ขอขอบพระคุณคณะครูผู้ปกครองชุมชนที่สนับสนุนกิจกรรมการทดลองโครงงานวิทยาศาสตร์ให้ ก าลังใจและค าปรึกษาที่ดีตลอดมา ผู้จัดท าหวังเป็นอย่างยิ่งว่าโครงงานวิทยาศาสตร์จะเป็นประโยชน์กับผู้ที่สนใจอ่าท่านผู้รู้มีค าแนะน า เพื่อพัฒนาโครงงานวิทยาศาสตร์ผู้จัดท าน้อมรับเพื่อจะได้ไปปรับปรุงพัฒนาให้ดียิ่งขึ้น ผู้จัดท า นางสาวพัชรินทร์ อาจมนตรี ครูโรงเรียนบ้านนางิ้ว

สารบัญ เรื่อง หน้า ค าน า ชื่อโครงงานมะนาวมหัศจรรย์ 1 ที่มาของโครงงาน 1 ตั้งค าถามที่เด็กอยากรู้ 3 ค าถามที่ 1 เก็บมะนาวยังไงให้อยู่ได้นาน 4 ขั้นที่ 1 ตั้งค าถามเกี่ยวกับประสบการณ์ธรรมชาติ 4 ขั้นที่ 2 รวบรวมความคิดและข้อสันนิษฐาน 5 ขั้นที่ 3 ทดสอบและปฏิบัติการสืบเสาะ 6 ขั้นที่ 4 สังเกตและบรรยายผล 7 ขั้นที่ 5 บันทึกข้อมูล 9 ขั้นที่ 6 อภิปรายผล 9 ผลการพัฒนาความสามารถของเด็กประถมวัย 11 ผลการพัฒนาความสามารถพื้นฐาน 4 ด้าน 11 ผลการพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ 12 ค าถามที่ 2 มะนาวท าอะไรได้บ้าง 12 ขั้นที่ 1 ตั้งค าถามกับปรากฏการณ์ธรรมชาติ 12 ขั้นที่ 2 รวบรวมความคิดและสันนิษฐาน 13 ขั้นที่ 3 ทดสอบและปฏิบัติการสืบเสาะ 14 ขั้นที่ 4 สังเกตและบรรยายผล 16 ขั้นที่ 5 บันทึกข้อมูล 19 ขั้นที่ 6 อภิปรายผล 19 ผลการพัฒนาความสามารถของเด็กประถมวัย 20 ผลการพัฒนาความสามารถพื้นฐาน 4 ด้าน 20 ผลการพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ 21 ภาคผนวก

1 ชื่อโครงงาน มะนาวมหัศจรรย์ ผู้จัดท าโครงงาน นักเรียนชั้นอนุบาล 3 โรงเรียนบ้านนางิ้ว ครูที่ปรึกษา นางสาวพัชรินทร์ อาจมนตรี ระยะเวลาในการจัดท า (15-31 มกราคม 2567) ที่มาของโครงงาน (วันที่15 มกราคม 2567 ) จากการเรียนรู้หน่วยต้นไม้ ครูสนทนากับเด็กๆเรื่องส่วนประกอบของต้นไม้ โดยครูพาเด็กๆเดินส ารวจ ต้นไม้ชนิดต่างๆในบริเวณโรงเรียน ท าให้เด็กๆพบเห็นต้นไม้หลากหลายชนิด บางชนิดที่บ้านของเด็กๆก็มี จึงท า ให้เกิดค าถามและข้อสงสัยเพิ่มเติมจากหน่วยการเรียนรู้ พอกลับมาถึงห้องเรียนครูจึงตั้งค าถามว่าขณะที่เรา เดินส ารวจบริเวณโรงเรียน เด็กๆสังเกตและพบเห็นต้นไม้ชนิดใดบ้าง

2 ครู : จากที่เราเดินส ารวจต้นไม้ในบริเวณโรงเรียน เด็กๆเห็นต้นอะไรบ้างคะ น้องไอโฟน : ต้นมะนาวครับ น้องภีม : ต้นฝรั่งครับ น้องเกล้า : ต้นน้อยหน่าครับ น้องยูโร : ที่โรงเรียนมีต้นมะนาวเหมือนที่บ้านผมเลยครับ น้องอาเธอร์ : ที่บ้านผมก็ปลูกมะนาวครับ น้องภีม : ท าไมคนปลูกมะนาวเยอะจังครับ (ครูบันทึกค าถามลงในกระดาษชาร์ท) น้องอาเธอร : ใช่ครับบ้านผมปลูกมะนาวเยอะเลยครับ น้องยูโร : ถ้ามะนาวมีเยอะเราจะเก็บไว้ยังไงให้อยู่ได้นานๆครับ(ครูบันทึกค าถามลงในกระดาษชาร์ท) น้องไอโฟน : มะนาวเอาไปท าอะไรได้บ้างครับ(ครูบันทึกค าถามลงในกระดาษชาร์ท) น้องอาเธอร์ : มะนาวมีกี่สีครับ (ครูบันทึกค าถามลงในกระดาษชาร์ท) น้องภีม : มะนาวมีรสชาติอย่างไรครับ (ครูบันทึกค าถามลงในกระดาษชาร์ท) ครู : เด็กๆมีค าถามอะไรที่อยากรู้อีกไหมคะ เด็กๆตอบไม่มี ครูจึงสนทนาร่วมกับเด็ก และสรุปค าตอบที่อยากรู้ ซึ้งได้ค าถามที่เด็กอยากรู้ 5 ค าถาม ดังนี้

3 ค าถามที่เด็กอยากรู้ 1. ท าไมคนปลูกมะนาวเยอะ 2. เก็บมะนาวยังไงให้อยู่ได้นาน 3. มะนาวเอาไปท าอะไรได้บ้าง 4. มะนาวมีกี่สี 5. มะนาวมีรสชาติอย่างไร จากค าถามที่เด็กอยากรู้ 5 ค าถาม เด็กและครูสนทนาเพื่อเลือกค าถามที่จะน ามาส ารวจตรวจสอบ โดยการให้เหตุผลประกอบ ซึ่งเด็กเห็นว่าเลือกค าถามที่ 2 คือเก็บมะนาวยังไงให้อยู่ได้นาน เพราะจะได้รู้จักวิธี เก็บรักษามะนาวเอาไว้รับประทานได้นานๆ และค าถามที่ 3 คือมะนาวเอาไปท าอะไรได้บ้าง เพราะนอกจาก มะนาวจะเอามาประกอบอาหารได้แล้ว เด็กอยากรู้ว่ามะนาวสามารถเอาไปท าอะไรได้อีก ค าถามที่ต้องการหา ค าตอบคือ ค าถามที่ 1 เก็บมะนาวยังไงให้อยู่ได้นาน ค าถามที่ 2 มะนาวเอาไปท าอะไรได้บ้าง ดังนั้นจึงเริ่มด าเนินการทดสอบและปฏิบัติการสืบเสาะจากค าถามที่ 1 เก็บมะนาวยังไงให้อยู่ได้นา ตั้งค าถามที่เด็กอยากรู้

4 ขั้นที่ 1 ตั้งค าถามเกี่ยวกับปรากฏการณ์ธรรมชาติ (วันที่ 17 มกราคม 2567 ) เด็กและครูร่วมกันสนทนา โดยครูให้เด็กบอกเล่าประสบการณ์เกี่ยวกับการเก็บรักษามะนาวให้อยู่ได้ นาน ที่เด็กพบเห็นในชีวิตประจ าวัน ดังนี้ ครู : เด็กรู้จักวิธีการเก็บรักษามะนาวให้อยู่ได้นานไหมคะ น้องภีม : ผมเห็นแม่เอาแช่ตู้เย็นครับ น้องยูโร : คั้นน้ าเก็บไว้ครับ น้องอาเธอร์ : ยายหนูเอาใส่ถุงไว้ครับ น้องยูโร : เอาใส่ในกล่องพลาสติกแล้วปิดฝาได้ไหมครับครู น้องไอโฟน : ผมเห็นแม่เอากระดาษมาห่อมะนาวไว้ครับ ครู : ดีเลยค่ะเรามาศึกษาวิธีเก็บรักษามะนาวกันค่ะ ค าถามที่ 1 เก็บมะนาวยังไงให้อยู่ได้นาน

5 จุดประสงค์ เพื่อศึกษาวิธีเก็บมะนาวให้รับประทานได้นาน ขั้นที่ 2 รวบรวมความคิดและข้อสันนิษฐาน (วันที่ มกราคม 2567) เด็กและครูร่วมกันสนทนา โดยครูใช้ค าถามกระตุ้นให้เด็กบอกเล่าประสบการณ์เกี่ยวกับการเก็บรักษา มะนาวให้อยู่ได้นาน ครูจึงชวนสนทนาต่อเนื่องที่บ้านของเด็กเก็บรักษามะนาวด้วยวิธีใดบ้าง รวมทั้งทบทวนถึง ค าถามที่เด็กอยากรู้ คือ เก็บมะนาวยังไงให้อยู่ได้นาน ครู : เด็กๆเคยเห็นวิธีเก็บรักษามะนาวให้อยู่ได้นานไหมคะ น้องยูโร : แม่หนูเอาใส่ถุงแช่ในตู้เย็นครับ น้องไอโฟน : ย่าผมคั้นเอาน้ าใส่ขวดแล้วแช่ในตู้เย็นครับ น้องอาเธอร์ : แม่ผมเอาแช่ในตู้เย็นเหมือนกันครับ น้องภีม : ผมเห็นแม่เอากระดาษมาห่อมะนาวไว้ครับ สรุปผลการคาดคะเน ดังนี้ ค าถาม วิธีเก็บรักษามะนาวให้อยู่ได้นาน การคาดคะเน เอาใส่ถุงแช่ตู้เย็น คั้นเอาน้ าแช่ตู้เย็น ห่อด้วยกระดาษ

6 ขั้นที่ 3 ทดสอบและปฏิบัติการสืบเสาะ (วันที่ 18 มกราคม 2567 ) เด็กและครูสนทนาร่วมกัน ครูใช้ค าถามกระตุ้นให้เด็กค้นหาค าตอบ โดยใช้วิธีใดบ้างจึงจะทราบว่า จะ เก็บรักษามะนาวยังไงให้อยู่ได้นาน น้องไอโฟน : เอาไปท าน้ ามะนาวค่ะ น้องเกล้า : เอาไปแช่ในตู้เย็นค่ะ น้องยูโร : ไปถามครูประจ าชั้น ป.6 ได้ไหมครับ น้องอาเธอร์ : ไปถามพ่อกับแม่ครับ น้องภีม : ค้นหาในคอมพิวเตอร์ครับ น้องยูโร : ค้นหาในหนังสือที่ห้องสมุดครับ น้องไอโฟน : ถามแม่ครัวที่โรงอาหารครับ เด็กและครูร่วมกันสรุปวิธีการหาค าตอบว่าวิธีที่จะเก็บมะนาวให้อยู่ได้นานจะท าอย่างไร โดยใช้วิธีการ หาค าตอบ 2 วิธี โดยแบ่งเด็กออกเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มที่1 มี 3 คน และ กลุ่มที่ 2 มี 2คน ดังนี้

7 กลุ่มที่ 1 ค้นหาในอินเตอร์เน็ต กลุ่มที่ 2 สอบถามครูหรือพ่อแม่ เมื่อเด็กบอกวิธีค้นหาค าตอบได้แล้วครูให้เด็กออกแบบวิธีการบันทึกผลและน าเสนอการทดลอง โดยใช้ ค าถามกระตุ้นดังนี้ ครู : เมื่อได้รับความรู้เรื่องวิธีเก็บมะนาวให้อยู่ได้นานแล้ว เด็กๆจะมีวิธีการบันทึกผลอย่างไร จะ น าเสนอข้อมูลให้ผู้อื่นเข้าใจด้วยวิธีการใด เพื่อให้ทราบว่าวิธีการเก็บรักษามะนาวให้อยู่ได้นานมีวิธีอะไรบ้าง น้องยูโร : เล่าให้ครูฟังแล้วให้ครูเขียนให้ครับ น้องอาเธอร์ : วาดรูปครับ น้องภีม : น าเสนอหน้าห้องเรียนครับ น้องเกล้า : เล่าให้เพื่อนฟังครับ เด็กและครูร่วมกันสรุปวิธีการหาค าตอบและวิธีการบันทึกผลได้ 2 วิธี ดังนี้ วิธีที่ 1 ครูเขียนบันทึกลงในกระดาษชาร์ทตามค าบอกเล่าของเด็ก วิธีที่ 2 เด็กสรุปความรู้ลงในแบบบันทึกผล โดยการวาดภาพ เมื่อได้วิธีการหาค าตอบและการบันทึกข้อมูลแล้วครูให้เด็กทดสอบและลงมือปฏิบัติการสืบเสาะ โดย ร่วมกันสังเกต ส ารวจ ค้นหา สอบถามพ่อแม่ คุณครู จากนั้นน าข้อมูลที่ได้กลับมาเล่าให้เพื่อนๆในห้องฟัง และ ร่วมกันสรุปว่าวิธีเก็บรักษามะนาวให้อยู่ได้นานมีวิธีอะไรบ้าง ขั้นที่ 4 สังเกตและบรรยายผล (วันที่19 มกราคม 2567 ) เด็กทดสอบและลงมือปฏิบัติการสืบเสาะโดยสร้างข้อมูลในการท ากิจกรรม เด็กๆร่วมกันเริ่มปฏิบัติการ สืบเสาะ “เก็บมะนาวยังไงให้อยู่ได้นาน” ด้วยวิธีการ 2 วิธีที่ได้เลือกเพื่อหาค าตอบโดย น้องภีม : กลุ่มที่ 1 ค้นหาในอินเตอร์เน็ตว่าวิธีเก็บมะนาวยังไงให้อยู่ได้นาน ร่วมกันค้นหาและเลือกสิ่ง ที่สนใจ จากนั้นน าความรู้ที่ค้นหาได้มาเล่าให้เพื่อนๆในห้องฟัง ร่วมกันอภิปรายและเลือกสิ่งที่สนใจ บอกเล่าให้ เพื่อนฟัง ร่วมกันสรุป ท าการบันทึกผลและน าเสนอข้อมูล โดยครูเขียนบันทึกลงในกระดาษชาร์ทตามค าบอก เล่าของเด็ก

8 น้องไอโฟน : กลุ่มที่ 2 สอบถามครูหรือพ่อแม่ว่าวิธีเก็บมะนาวให้อยู่ได้นานมีวิธีอะไรบ้าง ท าการบันทึกและ น าเสนอข้อมูล โดยเด็กสรุปความรู้ลงในแบบบันทึกผลโดยการวาดภาพ วัน/เดือน/ปี วิธีเก็บมะนาวให้อยู่ได้นาน ค้นหาในอินเตอร์เน็ต สอบถามจากครูหรือพ่อแม่ 22 –23 มกราคม 2567 -น ามะนาวมาห่อกระดาษ หนังสือพิมพ์แล้วใส่ถุงพลาสติกมัดให้ แน่แล้วแช่ในตู้เย็น -น ามะนาวไปฝังในทราย -คั้นเป็นน้ ามะนาวแล้วน าไปแช่ใน ช่องฟีด -น ามะนาวใส่ถุงพลาสติกเจาะรู ระบายอากาศ จากนั้นน าไปแช่ตู้เย็น -น ามะนาวใส่ขวดโหลแล้วแช่น้ า -ใส่กล่องพลาสติกปิดฝาแล้วน าไปแช่ ตู้เย็น -ใส่ถุงพลาสติกแช่ในตู้เย็น -คั้นเอาน้ ามะนาวแช่ไว้ในตู้เย็น -น ามะนาวไปฝังในทราย -ห่อด้วยกระดาษแล้วแช่ในตู้เย็น สรุปได้ว่า ผลจากการส ารวจวิธีเก็บรักษามะนาวให้อยู่ได้นานนั้นสามารถท าได้หลายวิธี

9 ขั้นที่ 5 บันทึกข้อมูล (วันที่22 มกราคม 2567) เด็กบันทึกผลตามที่ออกแบบไว้ดังนี้ วิธีที่ 1 ครูเขียนบันทึกลงในกระดาษชาร์ทตามค าบอกเล่าของเด็ก วิธีที่ 2 เด็กสรุปความรู้ลงในแบบบันทึกผล โดยการวาดภาพ ขั้นที่ 6 อภิปรายผล (วันที่23 มกราคม 2567) เด็กและครูร่วมกันสนทนาถึงค าถามที่อยากรู้ “เก็บมะนาวยังไงให้อยู่ได้นาน” ครูทบทวนความรู้โดย ให้เด็กออกมาเล่าว่าหาค าตอบโดยใช้วิธีการใดและได้ผลการศึกษาเป็นอย่างไร

10 จากการที่เด็กแต่ละกลุ่มหาท าตอบสามารถสรุปได้ว่า เก็บมะนาวยังไงให้อยู่ได้นาน และให้เด็ก เปรียบเทียบการคาดคะเนว่าตรงกับการค้นพบที่ได้จากการทดลองหรือไม่ เพราะเหตุใด โดยครูเป็นผู้บันทึกลง ในกระดาษชาร์ท ดังนี้ เปรียบเทียบการคาดคะเนกับข้อค้นพบจากการส ารวจและสอบถามวิธีเก็บมะนาวยังไงให้อยู่ได้นาน การคาดคะเน ข้อค้นพบการจากส ารวจและสอบถาม -เอาใส่ถุงแช่ตู้เย็น -คั้นเอาน้ าแช่ตู้เย็น -ห่อด้วยกระดาษ -น ามะนาวมาห่อกระดาษหนังสือพิมพ์แล้วใส่ ถุงพลาสติกมัดให้แน่แล้วแช่ในตู้เย็น -น ามะนาวไปฝังในทราย -คั้นเป็นน้ ามะนาวแล้วน าไปแช่ในช่องฟีด -น ามะนาวใส่ถุงพลาสติกเจาะรูระบายอากาศ จากนั้นน าไปแช่ตู้เย็น -น ามะนาวใส่ขวดโหลแล้วแช่น้ า -ใส่กล่องพลาสติกปิดฝาแล้วน าไปแช่ตู้เย็น สรุปได้ว่า การคาดคะเนว่าวิธีเก็บมะนาวยังไงให้อยู่ได้นานบางส่วนตรงกับข้อค้นพบ เด็กและครูร่วมกันสรุปและอภิปรายผล “เก็บมะนาวยังไงให้อยู่ได้นาน” ตามรูปแบบวัฏจักรสืบเสาะ 6 ขั้นตอน โดยครูเป็นผู้บันทึกตามค าพูดเด็ก แล้วทบทวนความรู้ให้เด็ดอีกครั้ง นอกจากนี้ครูถามเด็กๆเพิ่มเติมจากการที่ปฏิบัติกิจกรรมการสืบเสาะจนได้รับค าตอบว่า “เก็บมะนาว ยังไงให้อยู่ได้นาน”มีวิธีอะไรบ้างแล้วเด็กๆยังมีค าถามที่อยากรู้อีกหรือไม่

11 ครู : เด็กๆมีค าถามที่อยากรู้เกี่ยวกับมะนาวอีกไหมคะ น้องไอโฟน : มะนาวเอาไปท าอะไรได้บ้างครับ น้องอาเธอร์ : มะนาวมีกลิ่นหอมไหมครับ น้องยูโร : มะนาวท าน้ าหอมได้ไหมครับ ผลการพัฒนาความสามารถของเด็กปฐมวัย 1. ผลการพัฒนาความสามารถพื้นฐาน 4 ด้าน ตามโครงการบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อยประเทศไทย 1.1 ด้านการเรียนรู้ - เด็กได้เรียนรู้เกี่ยวกับการเก็บรักษามะนาวให้อยู่ได้นาน - เด็กได้รู้จักตั้งค าถามในสิ่งที่ตนเองสงสัย ลงมือปฏิบัติและทดลองด้วยตนเอง - เด็กบอกเล่าวิธีการหาค าตอบของตนเองได้ 1.2 ด้านภาษา - เด็กมีพัฒนาการด้านภาษาจากการสนทนาโต้ตอบแสดงความคิดเห็น - เด็กได้ฝึกทักษะด้านภาษาด้วยการฟัง ฟังเพื่อน ฟังครู - เด็กได้ฝึกทักษะด้านการพูด สนทนาซักถาม และน าเสนอผลงานของตัวเอง - เด็กได้ฝึกทักษะด้านการเขียน เขียนบันทึกจากสิ่งที่เห็นจากการทดลอง 1.3 ด้านสังคม - เด็กรู้จักวางแผน ตัดสินใจเลือกและลงมือปฏิบัติ ได้แลกเปลี่ยนความคิดและรับฟังความ คิดเห็นของผู้อื่น - เด็กได้ท ากิจกรรมกับผู้อื่นโดยมีจุดมุ่งหมายร่วมกัน - เด็กรู้จักการรอคอยตามล าดับก่อนหลัง - เด็กสามารถปฏิบัติตามข้อตกลงในการท ากิจกรรมได้ -เด็กมีความเป็นผู้น าและผู้ตามที่ดี 1.4 ด้านการเคลื่อนไหว - เด็กใช้ประสาทสัมผัสโดยการสังเกตด้วยตนเองจนได้ข้อมูลที่ชัดเจน - เด็กได้เคลื่อนไหวร่างกายในขณะท ากิจกรรมได้อย่างคล่องแคล่ว - เด็กได้ฝึกกล้ามเนื้อมัดเล็กในการหยิบจับ วัสดุ อุปกรณ์ต่างๆ - เด็กได้ฝึกประสาทสัมผัสระหว่างมือกับตาในการสังเกต หยิบจับ และบันทึกผลการทดลอง

12 2. ผลการพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ 2.1 ทักษะการสังเกต - เด็กบอกลักษณะสิ่งที่สังเกตด้วยประสาทสัมผัสต่างๆ เช่น ลักษณะรูปร่างของมะนาว สีของ มะนาว - เด็กสังเกตความเหมือนและความแตกต่างของมะนาว 2.2 ทักษะการวัด - เด็กได้รู้จักการวัดขนาดของมะนาว 2.3 ทักษะการจ าแนกประเภท - เด็กเปรียบเทียบสิ่งที่คาดคะเนและสิ่งที่ค้นพบ - เด็กเปรียบเทียบรูปร่างลักษณะของมะนาว 2.4 ทักษะการค านวณ - เด็กได้ค านวณว่าการเก็บมะนาวด้วยวิธีใดที่จะท าให้มะนาวอยู่ได้นาน 2.5 ทักษะการพยากรณ์หรือคาดคะเนค าตอบ - เด็กคาดคะเนค าตอบที่คิดว่า เก็บมะนาวยังไงให้อยู่ได้นาน 2.6 ทักษะการหาความสัมพันธ์ระหว่างสเปสกับสเปส และสเปสกับเวลา - เด็กสามารถบอกได้ว่าเมื่อเราเก็บมะนาวไว้เป็นเวลานานจะเกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างไร 2.7 ทักษะการจัดท าและสื่อความหมายข้อมูล - เด็กสามารถสรุปผลการทดลองได้ด้วยหลากหลายวิธี ได้แก่ การบันทึกข้อมูลโดยสามารถ เขียนตามแบบ อธิบายให้ครูและเพื่อนฟังเกี่ยวกับข้อมูลที่ครูบันทึกและน าเสนอหน้าชั้นเรียน 2.8 ทักษะการลงความคิดเห็นจากข้อมูล - เด็กสามารถแสองความคิดเห็น อธิบายให้เหตุผลเพิ่มเติมโดยใช้ความรู้เดิมกับประสบการณ์ ใหม่ที่ค้นพบจากการส ารวจมาช่วยกันสรุปเป็นข้อคิดเห็นของเด็กว่าเก็บมะนาวให้อยู่ได้นานใช้วิธีอะไรบ้าง ขั้นที่ 1 ตั้งค าถามเกี่ยวกับปรากฏการณ์ธรรมชาติ (วันที่24 มกราคม 2567) จากการค้นหาข้อมูลในอินเตอร์เน็ต สอบถามครูและพ่อแม่ สามารถเก็บมะนาวยังไงให้อยู่ได้นานมี หลากหลายวิธี เช่น ฝังในดินทราย ใส่ถุงแช่ในตู้เย็น คั้นน้ าแช่ในช่องฟีด และอื่นๆอีกมากมาย มีเด็กบางคนมี ค าถามต่อเนื่อง ดังนี้ ค าถามที่ 2 มะนาวเอาไปท าอะไรได้บ้าง

13 น้องยูโร : มะนาวเอาไปท าอะไรได้บ้างครับ น้องไอโฟน : มะนาวมีประโยนช์อะไรบ้างครับ น้องอาเธอร์ : มะนาวมีกลิ่นยังไงครับครู น้องภีม : หนูเคยเห็นยายเอามะนาวมาดม น้องเกล้า : ผมเคยเห็นแม่เอามะนาวไปวางไว้ในห้องน้ า ครู : แล้วเด็กคนอื่นๆละคะอยากรู้อย่างอื่นอีกไหม เด็กๆส่วนใหญ่บอกว่า อยากรู้ว่ามะนาวเอาไปท าอะไรได้บ้าง จุดประสงค์ เพื่อศึกษาว่านอกจากมะนาวจะเอามาประกอบอาหารได้แล้ว มะนาวสามารถเอาไปท าอะไรได้อีก ขั้นที่ 2 รวบรวมความคิดและข้อสันนิษฐาน ( วันที่ 25 มกราคม 2567 ) เด็กและครูร่วมกันสนทนา โดยครูใช้ค าถามกระตุ้นเด็กเล่าเกี่ยวกับประสบการณ์เดิมเกี่ยวกับมะนาว น าไปท าอะไรได้บ้าง ครู : เด็กๆรู้ไหมว่ามะนาวเอาไปท าอะไรได้บ้าง น้องไอโฟน : เอาไปใส่ส้มต าครับ น้องภีม : แม่ผมท าน้ ามะนาวครับอร่อยด้วย ครู : นอกจากเอามาประกอบอาหารหรือท าเครื่องดื่ม เด็กๆคิดว่ามะนาวเอาไปท าอะไรได้อีกคะ น้องยูโร : เอาไปล้างจานครับ น้องเกล้า : ผมเห็นแม่เอามะนาวไปไว้ในห้องน้ าครับ

14 น้องอาเธอร์ : หนูเห็นพ่อเอามะนาวมาล้างมือครับ น้องภีม : หนูเห็นแม่เอาเปลือกมะนาวใส่ไว้ในตู้เสื้อผ้าครับ ครู : ดีเลยค่ะเราช่วยกันศึกษาว่ามะนาวเอาไปท าอะไรได้บ้างกันค่ะ สรุปผลการคาดคะเน ดังนี้ ค าถาม มะนาวเอาไปท าอะไรได้บ้าง การคาดคะเน เอาไว้ล้างมือ เอาไว้ดับกลิ่น เอาไว้ล้างถ้วยจาน ขั้นที่ 3 ทดสอบและปฏิบัติการสืบเสาะ (วันที่26 มกราคม 2567 ) เด็กและครูสนทนาร่วมกัน ครูใช้ค าถามกระตุ้นให้เด็กค้นหาค าตอบ โดยใช้วิธีใดบ้างจึงจะทราบว่า มะนาวเอาไปท าอะไรได้บ้าง ครู : เด็กๆรู้ไหมคะว่าเราจะใช้วิธีใดบ้างในการหาค าตอบว่ามะนาวเอาไปท าอะไรได้บ้าง น้องอาเธอร์ : ดูในคอมพิวเตอร์ครับครู น้องอาเธอร์ : ถามผู้ปกครองครับ น้องยูโร : ครูคะเราท าการทดลองได้ไหมครับ

15 เด็กและครูร่วมกันรวบรวมวิธีการหาค าตอบ ที่จะท าให้ทราบว่า “มะนาวเอาไปท าอะไรได้บ้าง” มี วิธีการท าอย่างไร ดังนี้ กลุ่มที่ 1 ศึกษาข้อมูลจากอินเตอร์เน็ต กลุ่มที่ 2 ท าการทดลองท าสเปรย์ดับกลิ่นจากมะนาว เมื่อเด็กบอกวิธีค้นหาค าตอบได้แล้วครูให้เด็กออกแบบวิธีการบันทึกผลและน าเสนอการทดลอง โดยใช้ ค าถามกระตุ้นดังนี้ ครู : เมื่อเด็กๆได้รับความรู้ว่ามะนาวเอาไปท าอะไรได้บ้างแล้ว เด็กๆจะมีวิธีการบันทึกผลอย่างไร จะน าเสนอข้อมูลให้ผู้อื่นเข้าใจด้วยวิธีการใดคะ น้องอาเธอร์ : ให้ครูเขียนให้ดูแล้วเขียนตามครับ น้องยูโร : วาดรูปครับ น้องภีม : น าเสนอหน้าห้องเรียนครับ น้องอาเธอร์ : เล่าให้เพื่อนฟังครับ น้องเกล้า : เล่าให้ครูฟังแล้วให้ครูเขียนให้ครับ เด็กและครูร่วมกันสรุปวิธีการหาค าตอบและวิธีการบันทึกผลได้ 2 วิธี ดังนี้ วิธีที่ 1 ครูเขียนบันทึกลงในกระดาษชาร์ทตามค าบอกเล่าของเด็ก วิธีที่ 2 น าเสนอหน้าห้องเรียน

16 ขั้นที่ 4 สังเกตและบรรยายผล (วันที่ 29 มกราคมคม 2567) เด็กทดสอบและลงมือปฏิบัติการสืบเสาะโดยสร้างข้อมูลในการท ากิจกรรม เด็กๆร่วมกันเริ่มปฏิบัติการ สืบเสาะ “มะนาวเอาไปท าอะไรได้บ้าง” ด้วยวิธีการ 2 วิธีที่ได้เลือกเพื่อหาค าตอบโดย น้องยูโร : กลุ่มที่ 1 ค้นหาในอินเตอร์เน็ตว่ามะนาวเอาไปท าอะไรได้บ้าง ร่วมกันค้นหาและเลือกสิ่งที่ สนใจ จากนั้นน าความรู้ที่ค้นหาได้มาเล่าให้เพื่อนๆในห้องฟัง ร่วมกันอภิปรายและเลือกสิ่งที่สนใจ บอกเล่าให้ เพื่อนฟัง ร่วมกันสรุป ท าการบันทึกผลและน าเสนอข้อมูล โดยครูเขียนบันทึกลงในกระดาษชาร์ทตามค าบอก เล่าของเด็ก ครู : สรุปการค้นหาในอินเตอร์เน็ต เด็กๆได้ผลเป็นอย่างไรบ้างคะ น้องอาเธอร์ : ท าน้ ายาล้างจาน น้องภีม : ท าสบู่ น้องยูโร : ท ายาสระผม น้องอาเธอร์ : ท าสเปรย์ดับกลิ่น น้องภีม : กลุ่มที่ 2 ท าการทดลอง โดยเด็กหลายคนให้ความสนใจในเรื่องกลิ่นของมะนาวที่มีความ หอม สูดดมแล้วท าให้สดชื่น เด็กบางคนบอกว่าเห็นผู้ปกครองเอามะนาวไปวางไว้ในห้องน้ า บางคนเอามาดม จึงท าให้เด็กเกิดความสนใจที่จะท าการทดลองเอามะนาวมาท าสเปรย์ดับกลิ่น โดยมีขั้นตอนการทดลองดังนี้ ครู : วัตถุดิบของเด็กๆมีอะไรกันบ้างคะ น้องภีม : มะนาว 2 กิโลกรัม น้องยูโร : เบกกิ้งโซดา 3 ช้อนโต๊ะ น้องภีม : น้ าอุ่น ครู : วัสดุอุปกรณ์ของเด็กๆมีอะไรกันบ้างคะ

17 น้องอาเธอร์ : กระบอกฉีดน้ า น้อยูโร : มีด น้องภีม : ช้อน น้องอาเธอร์ : ถ้วย น้องภีม : แก้ว ครู : เด็กๆเริ่มท าตามวิธีการทดลองได้เลยค่ะ น้องภีม : น ามะนาวที่หั่นแล้วคั้นเอาน้ าปริมาณครึ่งแก้ว น้องอาเธอร์ : เตรียมน้ าอุ่นปริมาณ 500 มิลลิมิตร น้องยูโร : ใส่เบกกิ้งโซดา 3 ช้อนโต๊ะลงไปในน้ าอุ่นที่เตรียมไว้ น้องไอโฟน : ใส่น้ ามะนาวลงไปแล้วคนให้ส่วนผสมเข้ากัน น้องภีม : หลังจากนั้นเทใส่ในกระบอกฉีดน้ า น้องยูโร : น าไปทดลองฉีดให้องต่างๆ เช่น ห้องน้ า ห้องเรียน ห้องครัว

18 ครู : สรุปผลการทดลองเป็นเช่นไรคะเด็กๆ น้องไอโฟน : เมื่อน าสเปรย์ดับกลิ่นจากมะนาวไปฉีดที่ห้องน้ า ห้องเรียน ห้องครัว ท าให้ห้องมีกลิ่นหอม ธรรมชาติ ช่วยให้สดชื่น ผ่อนคลาย ค่ะ

19 ขั้นที่ 5 บันทึกข้อมูล (วันที่30 มกราคม 2567 ) เด็กบันทึกผลตามที่ออกแบบไว้ดังนี้ วิธีที่ 1 ครูเขียนบันทึกลงในกระดาษชาร์ทตามค าบอกเล่าของเด็ก วิธีที่ 2 น าเสนอหน้าห้องเรียน ขั้นที่ 6 อภิปรายผล (วันที่31 มกราคม 2567 ) เด็กและครูร่วมกันสนทนาถึงค าถามที่อยากรู้ “มะนาวเอาไปท าอะไรได้บ้าง” ครูทบทวนความรู้โดยให้ เด็กออกมาเล่าว่าหาค าตอบโดยใช้วิธีการใดและได้ผลการศึกษาเป็นอย่างไร

20 จากการที่เด็กแต่ละกลุ่มหาท าตอบสามารถสรุปได้ว่า มะนาวเอาไปท าอะไรได้บ้าง และให้เด็ก เปรียบเทียบการคาดคะเนว่าตรงกับการค้นพบที่ได้จากการทดลองหรือไม่ เพราะเหตุใด โดยครูเป็นผู้บันทึกลง ในกระดาษชาร์ท ดังนี้ เปรียบเทียบการคาดคะเนกับข้อค้นพบจากการส ารวจและสอบถามว่ามะนาวเอาไปท าอะไรได้บ้าง การคาดคะเน ข้อค้นพบการจากส ารวจและสอบถาม -เอาไว้ล้างมือ -เอาไว้ดับกลิ่น -เอาไว้ล้างถ้วยจาน -ท าน้ ายาล้างจาน -ท าสบู่ -ท ายาสระผม -ท าสเปรย์ดับกลิ่น สรุปได้ว่า การคาดคะเนว่ามะนาวเอาไปท าอะไรได้บ้างบางส่วนตรงกับข้อค้นพบ และมะนาวมีประโยชน์ มากมายที่สามารถน าไปใช้ในชีวิตประจ าวันได้ ผลการพัฒนาความสามารถของเด็กปฐมวัย 1. ผลการพัฒนาความสามารถพื้นฐาน 4 ด้าน ตามโครงการบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อยประเทศไทย 1.1 ด้านการเรียนรู้ - เด็กได้เรียนรู้ว่ามะนาวสามารถเอาไปท าอะไรได้บ้าง - เด็กได้เรียนรู้ว่าวิธีการท าสเปรย์ดับกลิ่นจากมะนาว - เด็กได้รู้จักตั้งค าถามในสิ่งที่ตนเองสงสัย ลงมือปฏิบัติและทดลองด้วยตนเอง - เด็กบอกเล่าวิธีการหาค าตอบของตนเองได้

21 1.2 ด้านภาษา - เด็กมีพัฒนาการด้านภาษาจากการสนทนาโต้ตอบแสดงความคิดเห็น - เด็กได้ฝึกทักษะด้านภาษาด้วยการฟัง ฟังเพื่อน ฟังครู - เด็กได้ฝึกทักษะด้านการพูด สนทนาซักถาม และน าเสนอผลงานของตัวเอง - เด็กได้ฝึกทักษะด้านการเขียน เขียนบันทึกจากสิ่งที่เห็นจากการทดลอง 1.3 ด้านสังคม - เด็กรู้จักวางแผน ตัดสินใจเลือกและลงมือปฏิบัติ ได้แลกเปลี่ยนความคิดและรับฟังความ คิดเห็นของผู้อื่น - เด็กได้ท ากิจกรรมกับผู้อื่นโดยมีจุดมุ่งหมายร่วมกัน - เด็กรู้จักการรอคอยตามล าดับก่อนหลัง - เด็กสามารถปฏิบัติตามข้อตกลงในการท ากิจกรรมได้ -เด็กมีความเป็นผู้น าและผู้ตามที่ดี 1.4 ด้านการเคลื่อนไหว - เด็กใช้ประสาทสัมผัสโดยการสังเกตด้วยตนเองจนได้ข้อมูลที่ชัดเจน - เด็กได้เคลื่อนไหวร่างกายในขณะท ากิจกรรมได้อย่างคล่องแคล่ว - เด็กได้ฝึกกล้ามเนื้อมัดเล็กในการหยิบจับ วัสดุ อุปกรณ์ต่างๆ - เด็กได้ฝึกประสาทสัมผัสระหว่างมือกับตาในการสังเกต หยิบจับ และบันทึกผลการทดลอง 2. ผลการพัฒนาทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ 2.1 ทักษะการสังเกต - เด็กบอกลักษณะสิ่งที่สังเกตด้วยประสาทสัมผัสต่างๆ เช่น ลักษณะรูปร่างของมะนาว สีของ น้ ามะนาว - เด็กสังเกตความเหมือนและความแตกต่างของมะนาว 2.2 ทักษะการจ าแนกประเภท - เด็กเปรียบเทียบสิ่งที่คาดคะเนและสิ่งที่ค้นพบ - เด็กเปรียบเทียบรูปร่างลักษณะของมะนาว 2.3 ทักษะการพยากรณ์หรือคาดคะเนค าตอบ - เด็กคาดคะเนค าตอบที่คิดว่า มะนาวเอาไปท าอะไรได้บ้าง 2.4 ทักษะการค านวณ - เด็กนับจ านวนมะนาว - เด็กนับจ านวนปริมาณของน้ า

22 -เด็กนับจ านวนปริมาณเบกกิ้งโซดา 2.5 ทักษะการหาความส าพันธ์ระหว่างสเปสกับสเปส และสเปสกับเวลา - เด็กบอกได้ว่าเมื่อเราท าสเปรย์ดับกลิ่นต้องใช้เวลาเพื่อสังเกตความเปลี่ยนแปลง 2.6 ทักษะการทดลอง - เด็กสามารถออกแบบร่วมกันก าหนดขั้นตอนการศึกษาข้อมูลได้ว่าจะศึกษาข้อมูลอย่างไร และบันทึกผลอย่างไร - เด็กสามารถใช้อุปกรณ์การทดลองได้อย่างถูกวิธี 2.7 ทักษะการจัดท าและสื่อความหมายข้อมูล - เด็กสามารถสรุปผลการทดลองได้ด้วยหลากหลายวิธี ได้แก่ การบันทึกข้อมูลโดยสามารถ เขียนตามแบบ อธิบายให้ครูและเพื่อนฟังเกี่ยวกับข้อมูลที่ครูบันทึกและน าเสนอหน้าชั้นเรียน 2.8 ทักษะการลงความคิดเห็นจากข้อมูล - เด็กสามารถแสองความคิดเห็น อธิบายให้เหตุผลเพิ่มเติมโดยใช้ความรู้เดิมกับประสบการณ์ ใหม่ที่ค้นพบจากการส ารวจมาช่วยกันสรุปเป็นข้อคิดเห็นของเด็กว่ามะนาวเอาไปท าอะไรได้บ้าง

23 ภาคผนวก

24 โรงเรียนบ้านนางิ้ว