รายงานของผู้สอบบัญชี
OVERVIEW นิติบุคคล ก ฎ ห ม า ย : พ ร บ ก า ร บั ญ ชี 2547/ พ ร บ วิ ช า ชี พ บั ญ ชี 2543 -กรรมการ/ผู้บริหารบริษัท - นักบัญชี (ต้องมีคุณสมบัติของผู้ท าบัญชี) ม า ต ร ฐ า น บั ญ ชี P A E s(T F R S)/ N P A E s ป ร ะ ม ว ล รั ษ ฎ า ก ร โปรแกรม บัญชี/ERP T S A / จ ร ร ย า บ ร ร ณ อ อ ก ห น้ า ร า ย ง า น จ า ก ห ลั ก ฐ า น ท า ใ ห้ ส า ม า ร ถ ใ ห้ ค วา ม เ ช ื่อ มั่น อย ่ าง ส า ม เ ห ตุส ม ผ ล ต ่ อง บ การเง ิน ด ้้ ** ข้ า พ เ จ้ า เ ห็ น ว่ า................ หน้าที่ของผู้บริหารคือจัดให้มี IC และท างบตามมาตรฐาน บ ริ ก า ร เ กี่ ย ว เ นื่ อ ง เ ช่ น ต ร ว จ ส อ บ ต า ม ที่ ต ก ล ง กั น ก า ร ส อ บ ท า น
ผู้สอบบัญชี ตรวจสอบเอกสาร บญัช ี และขอ ้ ม ู ลต ่ างๆ งบการเงิน หลักการบัญชี ท ี่ร ั บรองทว ั่ ไป รายงานของ ผู้สอบบัญชี ระบุความสอดคลอ ้ งตอ ้ งกนั บุคคลที่มีความรู้ ความสามารถและ อิสระ รวบรวมและ ประเมินหลักฐาน ข้อมูลสารสนเทศ ข้อมูลทางการเงิน การรายงาน กระบวนการด้านบัญชี หลกัเกณฑท ์ ี่กา หนดไว้ WKP. Process Input Output ผู้ท าบัญชี
ความสัมพันธ์ของ วัตถุประสงค์ของการตรวจสอบ VS หลักฐานการสอบบัญชี วัตถุประสงค์ของการตรวจสอบบัญชี แสดงความเห็น(เชื่อมั่น) ต่องบการเงินว่าได้จัดท าขึ้นในส่วนสาระส าคัญเป็นไปตามมาตรฐานฯ ผู้สอบบัญชีจะรวบรวมหลักฐานการสอบบัญชี เพื่อสนับสนุนสิ่งที่ผู้บริหารได้ให้การรับรองไว้ในงบการเงิน ความมอ ี ยู่จริง(Existence)– สินทรัพย ์ หน ี ส้ิน ทุน มอ ี ย่จริงุ - Confirm /ตรวจสอบด้วยการนับเงิน นับทรัพย์สิน /สังเกตการณ์ตรวจนับสินค้า เกิดขึ้นจริง (Occurrence) – ทุกรายการทบ ี่ันทก ึ น้ันเกดิข ึ น้จริงรายได ้ ค่าใช ้ จ่ายเกดิข ึ น้จริงเกย ี่วข ้ องกบักจิการ - ตรวจสอบเอกสาร และการบันทึก/การสังเกตการณ์ สิทธิและภาระผูกพนั (Right and Obligations)–เป็ นเจ ้ าของสิทธิหร ื อแสดงภาระผูกพนัครบถ ้ วน - Confirm / ตรวจสอบเอกสาร ถูกต ้ อง ครบถ ้ วน (Completeness)–จ านวน มูลค่า ข ้ อมูลระยะเวลาถูกต ้ องและบันทก ึ อย่างครบถ ้ วน - ตรวจสอบเอกสารและการบันทึก/ ทดสอบค านวณ /Cutoff /วิเคราะห์เปรียบเทียบ/Subsequent การตีราคา (Valuation/ Allocation)–เป็ นไปตามมาตรฐาน เช่น ตีราคา PPE หรือตีราคาสินค้า - ตรวจสอบเอกสาร/ทดสอบค านวณ/สอบถาม การวดัมูลค่า (Measurement) - เป็ นไปตามมาตรฐาน (เป็ นได ้ ค่อนข ้ างแน่และวดัมูลค่าได ้ อย่างน่าเช ื่อถ ื อ) - ตรวจสอบเอกสาร/ทดสอบค านวณ/ทดสอบการปฏิบัติซ ้า/สอบถาม การแสดงรายการและการเปิดเผยข ้ อมูล(Presentation and Disclosure)–เป็ นไปตามมาตรฐาน - ตรวจสอบเอกสาร/Confirm/สอบถาม
การแสดงความเห็น ของผู้สอบบัญชี มีสถานการณ์ที่กระทบต่อ ความเห็นหรือไม่ ความเห็นอย่างไม่มีเงื่อนไข ผลกระทบต่องบการเงิน อยู่ในระดับใด ความเห็นอย่างไม่มีเงื่อนไข(U) ความเห็นอย่างมีเงื่อนไข (Q) ความเห็นว่างบการเงินไม่ ถูกต้อง (A)หรือการ ไม่แสดงความเห็น (D) พิจารณา ไม่ มี มี มีสาระ ส าคัญ แต่ไม่ แผ่กระจาย ไม่มีสาระส าคัญ มีสาระส าคัญ และแผ่กระจาย มีวรรคเน้น ไม่มีวรรคเน้น เน้นข้อมูลและ เหตุการณ์ และ วรรคอน่ื ๆ TAS 706 ความเห็นแบบที่เปลี่ยนแปลงไป TAS 705 ความเห็นปกติ TAS 700
เส้นทางการเป็นผู้สอบบัญชี CPA •https://www.youtube.com/watch?v=SH9GisByRb4
นิติบุคคล บจก. หจก. บมจ. อาคารชุด มูลนิธิ สมาคม หมู่บ้าน ผส ู ้ อบบญ ั ช ี ท ้ ง ัประเทศ Active ประมาณ 9 พน ั กวา ่ รหส ั 13,XXX ผู้สอบในตลาดฯ ประมาณ 2XX คน องค์กร ตรวจสอบบัญชีในตลาด 27แห ่ ง https://market.sec.or.th/public/orap/AUDIT OR01.aspx?lang=th ด้านผู้สอบบัญชี ด้านนิติบุคคล ** พรบ.การบัญชี 2543 - กรรมการ/ผู้บริหารบริษัท - นักบัญชี (ต้องมีคุณสมบัติของผู้ท าบัญชี) - งบการเงิน(รายงานทางการเงิน)
เอกสารหลักฐานงานตรวจสอบบัญชี หรือ กระดาษท าการของผู้สอบบัญชี (WKP) เอกสารหลักฐานหรือบันทึกที่จัดท าโดยผู้สอบบัญชี/ผู้ช่วยผู้ตรวจสอบบัญชี เพื่อผู้สอบบัญชี วัตถุประสงค์ 1. เพื่อเป็นหลักฐานการบันทึกที่เพียงพอและเหมาะสมเกี่ยวกับการได้มาซึ่ง “หน้ารายงานผู้สอบบัญชี” 2. เพื่อเป็นหลักฐานที่แสดงว่าได้มีการ”วางแผนและปฏิบัติงาน” ตามมาตรฐานการสอบบัญชี และกม.ที่เกี่ยวข้อง สรุป กระดาษท าการ (WKP) หมายถึง “บันทึกของวิธีการตรวจสอบที่ใช้, หลักฐานการตรวจสอบที่เกี่ยวข้องที่ผู้สอบได้รับ, และข้อสรุปที่ได้มา จากการตรวจสอบ” คือ หลักฐานของงานตรวจสอบัญชี Input Process Output Audit Acc. รายการค้าในเอกสาร หลักฐานทางบัญชี บันทึกประมวลผลในระบบ งบการเงิน กระดาษท าการ หน้ารายงานผู้สอบ
ขน ้ ั ตอนการสอบบญ ั ช ี 1. ขน ้ ั เตรย ี มงาน –ท าความเข้าใจธุรกิจ ประเมินการควบคุม พูดคุยกับผู้บริหาร (ตัดสินใจว่าจะรับหรือไม่รับงานได้ใน ขั้นตอนนี้) ......................ส่งหนังสือสอบถามมรรยาทกับผู้สอบเดิม 2. จัดท าหนังสือตอบรับงาน – เมื่อตัดสินใจรับ เขียนถึงขอบเขต วัตถุประสงค์ ความรับผิดชอบของผู้สอบ และผู้บริหาร 3. วิเคราะห์ความเสี่ยง – ความเสี่ยงในการตรวจสอบคือ ** ความเสี่ยงที่ผู้สอบจะแสดงความเห็นผิดพลาด จึงต้อง ประเมิน IR CR DR 4. วางแผนการตรวจสอบ – เป็นการก าหนดขอบเขตการตรวจสอบ วิธีการปฏิบัติงาน และระยะเวลาในการตรวจอย่างกว้างๆ 5. การตรวจสอบระหว่างกาล – การตรวจสอบและแบ่งเป็น Interim Audit เป็นการทดสอบการควบคุมภายในของกิจการ เพื่อลดความเสี่ยง 6. การสังเกตการณ์ตรวจนับสินค้า – ความมีอยู่จริง สภาพ และคุณภาพสินค้า 7. การตรวจสอบขน ้ ั สด ุ ทา ้ ย – เป็นการตรวจสอบรายการและยอดคงเหลือขั้นสุดท้ายการจัดท ารายงานการตรวจสอบ ซึ่ง อาจมีการตรวจระบบเพิ่มด้วย 8. รายงานผู้สอบบัญชี – วัตถุประสงค์เพื่อแสดงความเชื่อมั่น(อย่างสมเหตุสมผล) ต่องบการเงินว่างบถูกต้อง จากหลักฐาน ที่ได้ตรวจมา จึงแสดงความเห็นว่า.......
ขน ้ัตอนการสอบบญัช ี 4. วางแผนการตรวจสอบ – เป็นการก าหนดขอบเขตการตรวจสอบ การปฏิบัติงาน และระยะเวลาในการตรวจอย่างกว้างๆ โดยพิจารณาเรื่อง ดังนี้ 1. ขอบเขตงานตามที่ลูกค้าต้องการ และความรับผิดชอบตามมาตรฐานและตามกฎหมาย 2. ลักษณะของรายงานสอบทาน หรือตรวจสอบ /และระยะเวลาในการรายงาน 3. นโยบายการบัญชีที่ลูกค้าใช้และการเปลี่ยนนโยบายการบัญชี 4. ผลกระทบทางกฎหมาย หรือมาตรฐานใหม่ ที่กระทบต่อธุรกิจ 5. ความเสี่ยงที่อาจเกิดการทุจริต(ถ้ามี) 6. การก าหนดระดับ “สาระส าคัญ” 7. ความเชื่อถือได้ของระบบการควบคุมภายใน และระบบบัญชี 8. ลักษณะและปริมาณหลักฐานที่จะได้รับจากการตรวจสอบ 9. ผลงานของผู้ตรวจสอบภายใน หรือผลงานของผู้เชี่ยวชาญอื่น 10. ผลงานของผู้สอบบัญชีอื่น(บริษัทย่อย หรือร่วม) 11. เวลาที่จะใช้ในการตรวจสอบโดยรวม **แผนการตรวจสอบรวมทงั้เอกสารประกอบจะเก ็ บไวท ้ WKP ี่ของผ ู ส ้ อบเพอ ื่นา มาสอบ
ความสัมพันธ์ของ วัตถุประสงค์ของการตรวจสอบ VS หลักฐานการสอบบัญชี(WKP) วัตถุประสงค์ของการตรวจสอบบัญชี แสดงความเห็น(เชื่อมั่น) ต่องบการเงินว่าได้จัดท าขึ้นในส่วนสาระส าคัญเป็นไปตามมาตรฐานฯ ผู้สอบบัญชีจะรวบรวมหลักฐานการสอบบัญชี เพื่อสนับสนุน สิ่งที่ผู้บริหารได้ให้การรับรองไว้ในงบการเงิน (Management Assertion) ความม ี อย ่ ู จร ิ ง(Existence) เกิดขึ้นจริง (Occurrence) ส ิ ทธ ิ และภาระผ ู กพน ั (Right and Obligations) ความครบถ้วน (Completeness) การตีราคา (Valuation) การวด ั ม ู ลค ่ า (Measurement) การแสดงรายการและการเปิ ดเผยข ้ อม ู ล(Presentation and Disclosure)
รายงานของผู้สอบบัญชี
ภาพรวม รายงานของผู้สอบบัญชี •การติดต่อสื่อสารที่เป็นลายลักษณ์อักษรอย่างชัดเจนและเป็นทางการเกี่ยวกับข้อสรุปจากการปฏิบัติงาน ของผู้สอบบัญชีไปยังผู้ใช้งบการเงิน
วัตถุประสงค์ของการตรวจสอบบัญชี แสดงความเห็นต่อ งบการเงินว่าได้จัดท าขึ้นในส่วนสาระส าคัญเป็ นไปตามแม่บทฯ ผู้สอบบัญชีจะรวบรวมหลักฐานการสอบบัญชี เพื่อสนับสนุน สิ่งที่ผู้บริหารได้ให้การรับรองไว้ในงบการเงิน (Management Assertion) * ความมีอยู่จริง / เกิดขึ้นจริง * สิทธิและภาระผูกพัน * การแสดงมูลค่า / การวัดมูลค่า * ความครบถ้วน * การแสดงรายการและการเปิ ดเผยข้อมูล
คุณลักษณะของหลักฐานการสอบบัญชี ความเพียงพอ ความเหมาะสม การตรวจ การสังเกตุ การณ์ การสอบถาม การขอค า ยืนยัน การค านวณ/ ปฏิบัติซ ้า การวิเคราะห์ เปรียบเทียบ แนวการสอบบัญชี (การตัดสินใจเกี่ยวกับหลักฐานการสอบบัญชี) •วิธีการตรวจสอบ •ขนาดตัวอย่าง •รายการที่เลือกมาตรวจสอบ •ช่วงเวลาที่ตรวจสอบ โดยใช้ ขอบเขต (Extent) ลักษณะ (Nature) เวลา (Timing)
โครงสร้างหน้ารายงานผู้สอบ 9 วรรค 2. วรรคเกณฑ์ในการแสดงความเห็น 1 วรรค 1. วรรคความเห็น 2 วรรค 3. วรรคความไม่แน่นอนเกี่ยวกับการด าเนินงานต่อเนื่อง (ถ้ามี) 1 วรรค 4. วรรคเรื่องส าคัญในการตรวจสอบ KAM ** เฉพาะบมจ. (TAS 701) ความเห็นผู้สอบอ้างอิงถึงงวดปัจจุบันเท่านั้น (ข้อมูลตัวเลขเปรียบเทียบถือเป็นส่วนหนึ่งของบการเงินที่ตรวจ)
2. วรรคเกณฑ์ในการแสดงความเห็น 1 วรรค 3. วรรคความไม่แน่นอนเกี่ยวกับการด าเนินงานต่อเนื่อง (ถ้ามี) (TAS 570) 4. วรรคเรื่องส าคัญในการตรวจสอบ KAM ** เฉพาะบมจ. (TAS 701) 5. วรรคข้อมูลและเหตุการณ์ที่เน้น (ถ้ามี) ** เกี่ยวกับงบการเงินเท่านั้น ต้องเพิ่ม - ข้อผิดพลาส าคัญในงบฯ หลังเผยแพร่ไม่นานและต้องออกงบชุดใหม่ อาจจะเพิ่ม - ตัวเลขเปรียบเทียบมีการปรับปรุงใหม่ - ความไม่แน่นอนของคดีความ - เหตุการณ์ภายหลังวันที่ในงบการเงิน - เหตุการณ์ร้ายแรงส าคัญที่มีผลกระทบต่องบการเงิน ต้องเพิ่ม - ตัวเลขเปรียบเทียบไม่ผ่านการตรวจสอบ อาจจะเพิ่ม - งวดก่อนตรวจสอบโดยผู้สอบอื่น - การขยายความรับผิดชอบของผู้สอบในการตรวจสอบงบการเงิน 6. วรรคเรื่องอื่น (ถ้ามี) ** เกี่ยวกับการตรวจสอบของผู้สอบ
8. วรรคความรับผิดชอบของผู้บริหาร/ผู้ก ากับดูแลต่องบการเงิน 9. วรรคความรับผิดชอบของผู้สอบบัญชีต่องบการเงิน 7. วรรคข้อมูลอื่น (ข้อมูลทางการเงินและข้อมูลอื่นในรายงานประจ าปี) ** เฉพาะบมจ. (TAS 702)
(TAS 260) การติดต่อสื่อสารกับผู้มีน้าที่ก ากับดูแล 9. วรรคความรับผิดชอบของผู้สอบบัญชีต่องบการเงิน
กรณีมีเงื่อนไข 2. วรรคเกณฑ์ในการแสดงความเห็น 1 วรรค 1. วรรคความเห็น 2 วรรค 3. วรรคความไม่แน่นอนเกี่ยวกับการด าเนินงานต่อเนื่อง (ถ้ามี) 1 วรรค “ความไม่แน่นอนที่มีสาระส าคัญเกี่ยวกับการด าเนินงานต่อเนื่อง ข้าพเจ้าขอให้ข้อสังเกตตามหมายเหตุประกอบงบการเงินข้อที่ 6…………………………………………….. 4. วรรคเรื่องส าคัญในการตรวจสอบ KAM ** เฉพาะบมจ. (TAS 701) อย่างมีเงื่อนไข อย่างมีเงื่อนไข อย่างมีเงื่อนไข เพิ่มวรรคอธิบาย เช่น ตามที่กล่าวไว้ในหมายเหตุประกอบงบการเงินข้อ... ผู้บริหารของบริษัทฯแจ้งว่าส านักงานเกิดเพลิงไหม้ ในเดือนตุลาคม 25x2 ซึ่งท าลาย ข้อมูลบัญชีในระบบบัญชีและเอกสารประกอบการลงบันทึกบัญชีลูกหนี้การค้า และผู้บริหารของบริษัทไม่สามารถจัดเตรียมข้อมูลเหล่านี้ ขึ้นมาใหม่ ข้าพเจ้าจึงไม่สามารถใช้วิธีการตรวจสอบใดๆให้เป็นที่พอใจในยอดคงเหลือของลูกหนี้การค้าในงบการเงิน ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25x2 จ านวน 3 ล้านบาท ดังนั้นข้าพเจ้าไม่สามารถสรุปได้ว่าจ าเป็นต้องปรับปรุงจ านวนเงินของลูกหนี้ดังกล่าวหรือไม่เพียงใด ซึ่งหาก จ าเป็นต้องปรับปรุง จะมีผลกระทบต่อรายได้และก าไร(ขาดทุน)สุทธิส าหรับปีสิ้นสุดวันที่ 31 ธันวาคม 25x2 และก าไร(ขาดทุน)สะสม ณ วัน เดียวกัน ข้าพเจ้าเห็นว่ายกเว้นผลกระทบที่อาจจะเกิดขึ้น ตามที่กล่าวไว้ในวรรคเกณฑ์ในการแสดงความเห็นอย่างมีเงื่อนไข 5. วรรคข้อมูลและเหตุการณ์ที่เน้น (ถ้ามี) ** เกี่ยวกับงบการเงินเท่านั้น 6. วรรคเรื่องอื่น (ถ้ามี) ** เกี่ยวกับการตรวจสอบของผู้สอบ
8. วรรคความรับผิดชอบของผู้บริหาร/ผู้ก ากับดูแลต่องบการเงิน 9. วรรคความรับผิดชอบของผู้สอบบัญชีต่องบการเงิน 7. วรรคข้อมูลอื่น (ข้อมูลทางการเงินและข้อมูลอื่นในรายงานประจ าปี) ** เฉพาะบมจ. (TAS 702)
(TAS 260) การติดต่อสื่อสารกับผู้มีน้าที่ก ากับดูแล 9. วรรคความรับผิดชอบของผู้สอบบัญชีต่องบการเงิน
กรณีงบการเงินไม่ถูกต้อง ** ตรวจแล้ว จึงพบว่าไม่ถูกต้อง 2. วรรคเกณฑ์ในการแสดงความเห็น 1 วรรค 1. วรรคความเห็น 2 วรรค 3. วรรคความไม่แน่นอนเกี่ยวกับการด าเนินงานต่อเนื่อง (ถ้ามี) 1 วรรค “ความไม่แน่นอนที่มีสาระส าคัญเกี่ยวกับการด าเนินงานต่อเนื่อง ข้าพเจ้าขอให้ข้อสังเกตตามหมายเหตุประกอบงบการเงินข้อที่ 6…………………………………………….. 4. วรรคเรื่องส าคัญในการตรวจสอบ KAM ** เฉพาะบมจ. (TAS 701) ว่างบการเงินไม่ถูกต้อง เพิ่มวรรคอธิบาย เช่น บริษัทฯ ไม่ได้ปฏิบัติตามมาตราฐานการ บัญชี………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………. ข้าพเจ้าเห็นว่าเนื่องจากผลกระทบที่อาจจะเกิดขึ้น ตามที่กล่าวไว้ในวรรคเกณฑ์ในการแสดงความเห็น ว่างบการเงินไม่ถูกต้อง มีนัยส าคัญ 5. วรรคข้อมูลและเหตุการณ์ที่เน้น (ถ้ามี) ** เกี่ยวกับงบการเงินเท่านั้น 6. วรรคเรื่องอื่น (ถ้ามี) ** เกี่ยวกับการตรวจสอบของผู้สอบ ว่างบการเงินไม่ถูกต้อง ว่างบการเงินไม่ถูกต้อง ไม่ได้
8. วรรคความรับผิดชอบของผู้บริหาร/ผู้ก ากับดูแลต่องบการเงิน 9. วรรคความรับผิดชอบของผู้สอบบัญชีต่องบการเงิน 7. วรรคข้อมูลอื่น (ข้อมูลทางการเงินและข้อมูลอื่นในรายงานประจ าปี) ** เฉพาะบมจ. (TAS 702)
(TAS 260) การติดต่อสื่อสารกับผู้มีน้าที่ก ากับดูแล 9. วรรคความรับผิดชอบของผู้สอบบัญชีต่องบการเงิน
กรณีไม่แสดงความเห็น ** ไม่ได้ตรวจ จึงไม่สามารถแสดงความเห็นได้ 2. วรรคเกณฑ์ในการแสดงความเห็น 1 วรรค 1. วรรคความเห็น 2 วรรค 3. วรรคความไม่แน่นอนเกี่ยวกับการด าเนินงานต่อเนื่อง (ถ้ามี) 1 วรรค “ความไม่แน่นอนที่มีสาระส าคัญเกี่ยวกับการด าเนินงานต่อเนื่อง ข้าพเจ้าขอให้ข้อสังเกตตามหมายเหตุประกอบงบการเงินข้อที่ 6…………………………………………….. 4. วรรคเรื่องส าคัญในการตรวจสอบ KAM ** เฉพาะบมจ. (TAS 701) การไม่แสดงความเห็น เพิ่มวรรคอธิบาย เช่น ข้าพเจ้าไม่สามารถตรวจสอบ........................................................................................................................... ข้าพเจ้าไม่สามารถแสดงความเห็นต่องบการเงิน ขา ้ พเจา ้ไม่สามารถแสดงความเห ็ นต่องบการเงินของบริษทัได ้ เนื่องจากเรื่องที่กล่าวไวใ้ นวรรคเกณฑ์ใน การไม่แสดงความเห ็ นมีนยัสา คญัขา ้ พเจา ้ไม่สามารถหาหลกัฐานการสอบบญัชีที่เหมาะสมอยางเพียงพอ ่ เพื่อเป็ นเกณฑใ์ นการแสดงความเห ็ นต่องบการเงินสา หรับกิจการที่ไม่มีส่วนไดเ ้สียสาธารณะ 5. วรรคข้อมูลและเหตุการณ์ที่เน้น (ถ้ามี) ** เกี่ยวกับงบการเงินเท่านั้น 6. วรรคเรื่องอื่น (ถ้ามี) ** เกี่ยวกับการตรวจสอบของผู้สอบ เกณฑ์ในการไม่แสดงความเห็น ได้รับการว่าจ้างให้
8. วรรคความรับผิดชอบของผู้บริหาร/ผู้ก ากับดูแลต่องบการเงิน 9. วรรคความรับผิดชอบของผู้สอบบัญชีต่องบการเงิน ความรับผิดชอบของผู้สอบบัญชีต่อการตรวจสอบงบการเงิน (เปลี่ยนทั้งวรรค) ข้าพเจ้าเป็นผู้รับผิดชอบในการแสดงความเห็นต่องบการเงินดังกล่าวจากการปฏิบัติงาน ตรวจสอบตามมาตรฐานการสอบบัญชีอย่างไรก็ตามเนื่องจากเรื่องที่กล่าวไว้ในวรรคเกณฑ์ ในการไม่แสดงความเห็น ข้าพเจ้าไม่สามารถหาหลักฐานการสอบบัญชีที่เหมาะสมอย่าง เพียงพอเพื่อเป็นเกณฑ์ในการแสดงความเห็นต่องบการเงินดังกล่าวได้ ข้าพเจ้ามีความเป็นอิสระจากกลุ่มบริษัทตามข้อก าหนดของจรรยาบรรณของผู้ประกอบ วิชาชีพบัญชีในส่วนที่เกี่ยวข้องกับการตรวจสอบงบการเงินที่ก าหนดโดยสภาวิชาชีพบัญชี และข้าพเจ้าได้ปฏิบัติตามความรับผิดชอบด้านจรรยาบรรณอื่นๆซึ่งเป็นไปตามข้อก าหนด เหล่านี้ 7. วรรคข้อมูลอื่น (ข้อมูลทางการเงินและข้อมูลอื่นในรายงานประจ าปี) ** เฉพาะบมจ. (TAS 702)
(TAS 260) การติดต่อสื่อสารกับผู้มีน้าที่ก ากับดูแล 9. วรรคความรับผิดชอบของผู้สอบบัญชีต่องบการเงิน
การแสดงความเห็น ของผู้สอบบัญชี มีสถานการณ์ที่กระทบต่อ ความเห็นหรือไม่ ความเห็นอย่างไม่มีเงื่อนไข ผลกระทบต่องบการเงิน อยู่ในระดับใด ความเห็นอย่างไม่มีเงื่อนไข(U) ความเห็นอย่างมีเงื่อนไข (Q) ความเห็นว่างบการเงินไม่ ถูกต้อง (A)หรือการ ไม่แสดงความเห็น (D) พิจารณา ไม่ มี มี มีสาระ ส าคัญ แต่ไม่ แผ่กระจาย ไม่มีสาระส าคัญ มีสาระส าคัญ และแผ่กระจาย มีวรรคเน้น ไม่มีวรรคเน้น เนน ้ ขอ ้ ม ู ลและเหตก ุ ารณ ์ และวรรคอน่ื ๆTAS 706 ความเห็นแบบที่เปลี่ยนแปลงไป TAS 705 ความเห็นปกติ TAS 700 ต้องเพิ่ม - ข้อผิดพลาส าคัญในงบฯ อาจจะเพิ่ม - ตัวเลขเปรียบเทียบมีการปรับปรุงใหม่ - ความไม่แน่นอนของคดีความ - เหตุการณ์ภายหลังวันที่ในงบการเงิน ต้องเพิ่ม - ตัวเลขเปรียบเทียบไม่ผ่านการตรวจสอบ อาจจะเพิ่ม - งวดก่อนตรวจสอบโดยผู้สอบอื่น
ที่มาของความเห็นของผู้สอบบัญชี หลักฐาน การสอบบัญชี ข้อสรุป ความเห็นของ ผู้สอบบัญชี ได้ ใช้ แสดง
ประเภทของรายงานของผู้สอบบัญชี •รายงานการตรวจสอบงบการเงิน •ให้ความเชื่อมั่นระดับสูงแต่ไม่ถึงขั้นเป็นข้อยุติ ( High but not absolute) •รายงานการสอบทานงบการเงิน •ให้ความเชื่อมั่นระดับปานกลางหรืออย่างพอประมาณ (Moderate assurance)
ประเภทของความเห็นของผู้สอบบัญชี •ความเห็นอย่างไม่มีเงื่อนไข (Unqualified Opinion ตัวย่อ U) •ความเห็นอย่างมีเงื่อนไข (Qualified Opinion ตัวย่อ Q) •ความเห็นว่างบการเงินไม่ถูกต้อง (Adverse Opinion ตัวย่อ A) •การไม่แสดงความเห็นหรืองดแสดงความเห็น (Disclaimer of Opinion ตัวย่อ D)
การแสดงความเห็นแบบที่เปลี่ยนแปลงไป (TSA 705)
การพิจารณารูปแบบของการแสดงความเห็น รูปแบบของการแสดงความเห็นขึ้นอยู่กับ •ลักษณะของเหตุการณ์ที่ท าให้แสดงความเห็นแบบที่เปลี่ยนไป ✓งบการเงินแสดงข้อมูลที่ขัดต่อข้อเท็จจริงอันเป็นสาระส าคัญ (งบผิด) ✓ไม่สามารถหาหลักฐานการสอบบัญชีที่เหมาะสมอย่างเพียงพอ(ซึ่งอาจท าให้ไม่พบการแสดงข้อมูลที่ขัดต่อ ข้อเท็จจริงอันเป็นสาระส าคัญที่ อาจมีอยู่) (ถูกจ ากัดขอบเขตตรวจสอบไม่ได้) •ดุลยพินิจของผู้สอบบัญชีเกี่ยวกับการแผ่กระจ่ายของผลกระทบ หรือความเป็นไปได้ที่จะเกิดผลกระทบ ของเหตุการณ์ต่องบการเงิน (ความมีสาระส าคัญ)
ลักษณะของเหตุการณ์ที่ท าให้แสดงความเห็นแบบที่เปลี่ยนไป งบการเงินแสดงข้อมูลที่ขัดต่อข้อเท็จจริงอันเป็นสาระส าคัญ ➢ การเลือกใช้นโยบายการบัญชีไม่เหมาะสม ➢ การน านโยบายการบัญชีที่เลือกไปใช้ผิด หรือไม่เหมาะสม ➢ การเปิดเผข้อมูลไม่เหมาะสม หรือไม่เพียงพอ การไม่สามารถหาหลักฐานการสอบบัญชีที่เหมาะสมอย่างเพียงพอ ➢ ไม่ได้มาซึ่งหลักฐานเนื่องจากสถานการณ์ที่อยู่เหนือการควบคุมของกิจการ ➢ ไม่ได้มาซึ่งหลักฐานเนื่องจากไม่อาจใช้วิธีตรวจสอบที่จ าเป็น หรือถูกจ ากัดขอบเขต ด้วยเวลาของการปฏิบัติงานสอบบัญชี(ได้รับแต่งตั้งช้า) ➢ ไม่ได้มาซึ่งหลักฐานเนื่องจากถูกจ ากัดขอบเขตโดยผู้บริหาร มีความไม่แน่นอนในอนาคต / มีปัญหาการด าเนินงานต่อเนื่อง (Going Concern)
ผลกระทบของเหตุการณ์ที่ท าให้แสดงความเห็นแบบที่เปลี่ยนแปลงไป การแผ่กระจาย พิจารณาตามดุลยพินิจของผู้สอบบัญชีจากผลกระทบ/ผลกระทบที่เป็นไปได้ต่องบการเงิน ➢ ผลกระทบไม่จ ากัดเฉพาะองค์ประกอบ บัญชี หรือรายการใดของงบการเงิน ➢ ผลกระทบจ ากัดเฉพาะองค์ประกอบบัญชี หรือรายการใด แต่เป็นสัดส่วนที่ส าคัญอย่าง มาก (ส่วนใหญ่ของงบการเงิน) ➢ ผลกระทบจากการไม่เปิดเผยข้อมูลซึ่งเป็นข้อมูลพื้นฐาน เพื่อให้ผู้ใช้งบการเงินเข้าใจงบ การเงิน
สรุปภาพรวมของรูปแบบของรายงานแสดงความเห็นแบบที่เปลี่ยนแปลงไป ลักษณะของเหตุการณ์ งบการเงินแสดงข้อมูลที่ขัดต่อข้อเท็จจริงอันเป็นสาระส าคัญ มีสาระส าคัญแต่ไม่แผ่กระจาย แสดงความเห็นอย่างมีเงื่อนไข (Qualified Opinion) มีสาระส าคัญและแผ่กระจาย แสดงความเห็นว่างบการเงิน ไม่ถูกต้อง (Adverse Opinion) ...ถือเป็น “เรื่องส าคัญในการตรวจสอบเรื่องหนึ่ง” ต้องอ้างอิงในวรรค “เรื่องส าคัญในการตรวจสอบ” ...ถ้ากระทบความถูกต้องของ “ข้อมูลอื่น” ต้องอธิบายในวรรค “ข้อมูลอื่น” ด้วย
สรุปภาพรวมของรูปแบบของรายงานแสดงความเห็นแบบที่เปลี่ยนแปลงไป(ต่อ) ลักษณะของเหตุการณ์ ไม่สามารถได้มาซึ่งหลักฐานการสอบบัญชีที่เหมาะสมอย่างเพียงพอ มีสาระส าคัญแต่ไม่แผ่กระจาย แสดงความเห็นอย่างมีเงื่อนไข (Qualified Opinion) มีสาระส าคัญและแผ่กระจาย ไม่แสดงความเห็น (Disclaimer of Opinion) ...อ้างอิงในวรรค “เรื่องส าคัญในการตรวจสอบ” ...อธิบายในวรรค “ข้อมูลอื่น” ด้วย ...ไม่รายงาน “เรื่องส าคัญในการตรวจสอบ” ...ไม่รายงาน “ข้อมูลอื่น”
ความมีสาระส าคัญ (Materiality) ความมีสาระส าคัญ คือสิ่งที่ใช้ในการพิจารณาเพื่อเลือกออกรายงานการสอบบัญชีให้เหมาะสมกับสถานการณ์ต่างๆ ขนาดหรือลักษณะของความไม่ถูกต้องของข้อมูลและรายการซึ่งถือว่ามีผลกระทบต่อความถูกต้องตามที่ควรตามหลักการบัญชีที่รับรอง ทั่วไปของงบการเงินที่ตรวจสอบ กระทบต่อการตัดสินใจของผู้ใช้งบการเงิน 1.1 ไม่สาระส าคัญ (Immaterial) = ไม่มีผลกระทบต่อการตัดสินใจของผู้ใช้งบการเงิน 1.2 มีสาระส าคัญ (Material) = มีผลกระทบต่อการตัดสินใจของผู้ใช้งบการเงิน บ้าง พอควรแต่ไม่มากจนถึงขั้นยอมรับไม่ได้ 1.3 มีสาระส าคัญและแผ่กระจาย (Extremely Material) = มีผลกระทบอย่างมากต่อการตัดสินใจของผู้ใช้งบการเงินและถึงขั้นยอมรับไม่ได้
รหัส 706 วรรคเน้นข้อมูลและเหตุการณ์ และวรรคเรื่องอื่น วรรคเน้นข้อมูลและเหตุการณ์ วรรคเรื่องอื่น เรื่องที่ได้แสดงหรือเปิดเผยไว้ในงบการเงินที่มี ความส าคัญและจ าเป็นต่อความเข้าใจของผู้ใช้งบ การเงิน เรื่องอื่นที่เหมาะสมซึ่งเกี่ยวข้องกับความเข้าใจ ของผู้ใช้งบการเงินเกี่ยวกับการตรวจสอบความ รับผิดชอบของผู้สอบบัญชีหรือรายงานของ ผู้สอบบัญชี
การแสดงความเห็น ของผู้สอบบัญชี มีสถานการณ์ที่กระทบต่อ ความเห็นหรือไม่ ความเห็นอย่างไม่มีเงื่อนไข ผลกระทบต่องบการเงิน อยู่ในระดับใด ความเห็นอย่างไม่มีเงื่อนไข(U) ความเห็นอย่างมีเงื่อนไข (Q) ความเห็นว่างบการเงินไม่ ถูกต้อง (A)หรือการ ไม่แสดงความเห็น (D) พิจารณา ไม่ มี มี มีสาระ ส าคัญ แต่ไม่ แผ่กระจาย ไม่มีสาระส าคัญ มีสาระส าคัญ และแผ่กระจาย มีวรรคเน้น ไม่มีวรรคเน้น เนน ้ ขอ ้ ม ู ลและเหตก ุ ารณ ์ และวรรคอน่ื ๆTAS 706 ความเห็นแบบที่เปลี่ยนแปลงไป TAS 705 ความเห็นปกติ TAS 700 ต้องเพิ่ม - ข้อผิดพลาส าคัญในงบฯ อาจจะเพิ่ม - ตัวเลขเปรียบเทียบมีการปรับปรุงใหม่ - ความไม่แน่นอนของคดีความ - เหตุการณ์ภายหลังวันที่ในงบการเงิน ต้องเพิ่ม - ตัวเลขเปรียบเทียบไม่ผ่านการตรวจสอบ อาจจะเพิ่ม - งวดก่อนตรวจสอบโดยผู้สอบอื่น
ความรับผิดชอบของผู้สอบบัญชีเกี่ยวกับข้อมูลอื่น (TSA 720) ข้อมูลอื่น ข้อมูลทางการเงินและข้อมูลที่ไม่ใช่ข้อมูลทางการเงินใน รายงานประจ าปี การอ่านและพิจารณาข้อมูลอื่น (มาตรฐานให้แนวทางในการอ่าน) พิจารราว่ามีข้อแตกต่างอย่างมรสาระส าคัญจากงบการเงินที่ตรวจสอบหรือไม่ พิจารณาว่ามีข้อแตกต่างอย่างมีสาระส าคัญจากข้อมูลที่ผู้สอบบัญชีได้มาจากการ ตรวจสอบหรือไม่
การขอข้อมูลอื่น •ผู้สอบบัญชีควรสอบถามผู้บริหารว่าจะมีข้อมูลอะไรบ้างในรายงานประจ าปี •ให้ผู้บริหารส่งร่างสุดท้ายให้ผู้สอบบัญชีพิจารณาก่อนวันที่ในรายงานของผู้สอบบัญชี •หากไม่ทัน ให้ผู้บริหารให้ค ารับรองเป็นลายลักษณ์อักษรว่าจะส่งให้ก่อนข้อมูลนั้นถูกเผยแพร่ เพื่อผู้สอบ บัญชีจะได้พิจารณา