คำศัพท์13 นะะะ

Cardiac muscle

กลา้ มเน้อื หวั ใจ (Cardiac muscle)
เป็นกลา้ มเน้ือทพี่ บทห่ี วั ใจและเสน้ เลือดใหญบ่ รเิ วณทตี่ ดิ กบั หวั ใจเทา่ นน้ั
การเตน้ ตุบตบั ของหวั ใจแตล่ ะจงั หวะหมายถึงกลา้ มเน้ือหวั ใจมกี ารหดตวั และคลายตวั

คาํ ศพั ท์

ระบบภมู ิคุม้ กนั

Antibody

แอนติบอดี (Antibody)

คอื สารจาํ พวกไกลโคโปรตนี ทร่ี า่ งกายสรา้ งข้นึ เพื่อตอบสนองการกระตุน้ ของแอนตเิ จน
แอนตบิ อดพี บไดใ้ นเลือด นาํ้ เหลือง และสารคดั หลง่ั ตา่ ง ๆ ในรา่ งกาย มหี นา้ ทจ่ี บั สงิ่
แปลกปลอม(Antigen) ตา่ ง ๆ ทเ่ี ขา้ มาในรา่ งกาย

allergen

สารก่อภมู ิแพ้ (allergen)
หมายถึง สารทสี่ ามารถกระตุน้ ใหร้ า่ งกายเกิดปฏิกิรยิ าอมิ มูนทาํ ใหร้ า่ งกาย
เกิดภูมิไวตอ่ สารเหลา่ นนั้ หรอื ทเี่ รยี กวา่ อาการภูมิแพ้

Vaccine

วคั ซนี (Vaccine)
คอื สารชนิดหน่ึงทฉี่ ีดเขา้ ไปรา่ งกาย เพื่อสรา้ งภมู ิคมุ้ กนั โรคตา่ งๆ สว่ นใหญ่
ทาํ มาจากเช้อื โรคทอ่ี อ่ นแอ

Systemic Lupus
Erythematosus

โรคเอสแอลอี (Systemic Lupus Erythematosus : SLE )
คอื ภาวะทเี่ ม็ดเลือดขาวทาํ งานผิดปกติ โดยปกตเิ ม็ดเลือดขาวจะทาํ หนา้ ที่
ทาํ ลายเช้อื โรค แตใ่ นคนไขท้ เี่ ป็นโรคแพภ้ ูมิในเม็ดเลือดขาวกลบั ไปทาํ ลาย
เซลลร์ า่ งกายตวั เอง

Allergy

โรคภมู ิแพ้ (Allergy)
เป็นโรคทผ่ี ปู้ ่ วยมีอาการแพ้ ไอ จาม คดั จมกู นาํ้ มูก นาํ้ ตาไหล คนั รอบดวงตา
ระคายเคอื งทว่ั ใบหนา้ มผี ดผน่ื คนั แดงตามผวิ หนงั ผวิ หนงั ลอกอกั เสบ

rheumatoid arthritis

โรคขอ้ รมู าตอยด์ (rheumatoid arthritis)
เป็นโรคของขอ้ ตอ่ ทเี่ กิดจากการอกั เสบเร้อื รงั ของเยื่อหุม้ ขอ้ ซง่ึ อยบู่ รเิ วณ
รอยตอ่ ระหวา่ งกระดูก

immune system

ระบบภมู ิคุม้ กนั (immune system)
คอื ระบบทปี่ ระกอบข้ึนจากโครงสรา้ งและกระบวนการทางชวี ภาพหลาย
อยา่ งประกอบกนั มีหนา้ ทคี่ อยปกป้ องรา่ งกายของสงิ่ มีชวี ติ จากส่งิ
แปลกปลอม

Macrophage

แมโครฟาจ (Macrophage)
คอื เม็ดเลือดขาวชนิดทที่ าํ หนา้ ทจ่ี บั กินสิง่ แปลกปลอมท่หี ลุดเขา้ ไปใน
รา่ งกาย

passive immunization

ภมู ิคุม้ กนั รบั มา (passive immunization)
เป็นภูมิคมุ้ กนั ทไี่ ดม้ าจากการสกดั จากเลือดของสง่ิ มีชวี ติ แลว้ นาํ มาฉดี ให้
รา่ งกายตา้ นทานโรคไดท้ นั ที

active immunization

ภมู ิคุม้ กนั ก่อเอง (active immunization)
เป็นภมู ิคมุ้ กนั ทเี่ กิดจากรา่ งกายไดร้ บั แอนตเิ จน หรอื เช้อื โรคทอี่ อ่ นกาํ ลงั ลง
ซง่ึ ไมท่ าํ อนั ตรายตอ่ สุขภาพ

B-lymphocyte

บลี มิ โฟไซต์ (B-lymphocyte หรอื Bursadependent lymphocyte)
เป็นเม็ดเลอื ดขาวลิมโฟไซตท์ สี่ รา้ งจากเซลลส์ ว่ นทไี่ มม่ ีการเจรญิ ของไข
กระดกู ในระยะตวั ออ่ น

Toxoid

ทอกซอยด์ (Toxoid)
คอื วคั ซนี ทผี่ ลติ โดยการนาํ สารพิษของแบคทเี รยี ทเี่ ป็นสว่ นสาํ คญั ในการ
กอ่ โรคมาทาํ ใหห้ มดฤทธิ์แตย่ งั สามารถกระตนุ้ ใหเ้ กิดภมู ิคมุ้ กนั โรคได้

Inflammation

การอกั เสบ (Inflammation)
คอื การตอบสนองของระบบภูมิคมุ้ กนั เพื่อปกป้ องสิ่งมีชวี ติ จากการตดิ เช้อื
และการบาดเจบ็

Serum

เซร่มุ ซรี มั (Serum)
เป็นของเหลวสเี หลอื งใสทสี่ กดั จากเลอื ดมา้ หรอื เลอื ดคนทมี่ ีภูมิคมุ้ กนั โรค
เบ็ดเสร็จอยูแ่ ลว้

Cytotoxic T cell; Tc

เซลลท์ ีท่ีทาํ ลายเซลลแ์ ปลกปลอม (Cytotoxic T cell; Tc)
ทาํ หนา้ ทท่ี าํ ลายแอนตเิ จนทเ่ี ขา้ สูร่ า่ งกาย ซง่ึ ไดแ้ ก่ เซลลจ์ ลุ ินทรยี ์ เซลล์
รา่ งกายทต่ี ดิ เช้อื
หรอื เซลลม์ ะเร็ง

Helper T cell; TH

เซลลท์ ีผูช้ ่วย (Helper T cell; TH)
ทาํ หนา้ ทกี่ ระตนุ้ ลิมโฟไซตช์ นิดบี ใหส้ รา้ งแอนตบิ อดที จี่ าํ เพาะตอ่ ชนิด
แอนตเิ จน

คาํ ศพั ท์

ระบบขบั ถ่าย

hypothalamus

ไฮโพทาลามสั ( hypothalamus )
เป็นสว่ นทอี่ ยูด่ า้ นลา่ งของสมองสว่ นหนา้ ทยี่ ืน่ มาตดิ ตอ่ กบั ตอ่ มใตส้ มอง
(pituitary gland ) เซลลป์ ระสาทของสมองบรเิ วณน้ีสว่ นมากทาํ หนา้ ท่ี
สรา้ งฮอรโ์ มนประสาทหลายชนิด

loop of Henle

ห่วงเฮนเล (loop of Henle)
มีลกั ษณะโคง้ รูปตวั ยู มหี นา้ ทป่ี รบั ของเหลวทก่ี รองไดท้ จ่ี ะกลายเป็นปัสสาวะ
ใหม้ คี วามเขม้ ขน้ หรอื เจอื จางอยา่ งเหมาะสมและดดู สารทเ่ี ป็น ประโยชนก์ ลบั

Excretory system

ระบบขบั ถ่าย (Excretory system)
การขบั ถา่ ยหรอื การกาํ จดั ของเสยี เป็นการกาํ จดั ของทรี่ า่ งกายกาํ จดั ออกมา
หรอื ของสว่ นเกินตา่ งๆ ทเ่ี กิดจากกระบวนการเมแทบอลิซมึ ทรี่ า่ งกายไม่
ตอ้ งการใชแ้ ลว้

Malpighian tubules

มลั พเิ กยี นทิวบลู (Malpighian tubules)
แมลงและสตั วใ์ นไฟลมั อารโ์ ทรโปดา (Artropoda) สว่ นมากมีววิ ฒั นาการ
ระบบขบั ถ่ายข้นึ มาใหมเ่ พื่อใหเ้ หมาะสมกบั ระบบเสน้ เลือดทเ่ี ป็นวงจรเปิด

Flame cell

เฟลมเซลล์ (Flame cell)
ปตนรั ะหกุม้อดบว้ดยว้ เยซทลลอ่ ป์ เรลยีายกตวา่นั สflาaนmกeนั bเปu็นlbตซาง่ึขมา่ ยี cแilตiaกคแอขนยทงอาํ ยหทู่นวั่า้ รทา่ โี่ งบกกาพยดั ปขลอางยเหทลอ่ ว
ไปตามทอ่ รบั ของเหลว

Bowman ’s capsule

โบว์แมนสแ์ คปซลู ( Bowman ’s capsule )
เป็นสว่ นของทอ่ หลอดไตทีพ่ องออกเป็นกระเปาะคลา้ ยถว้ ย ลอ้ มรอบกลุม่
หลอดเลือดฝอยโกลเมอรูลสั ไว้

Glomerulus

โกลเมอรลู สั (Glomerulus)
กลุม่ เสน้ เลอื ดฝอยอยูแ่ นบชดิ กบั โบวแ์ มนแคปซลู
ทาํ หนา้ ทเ่ี ป็นเยือ่ กรองใหพ้ ลาสมาของเลอื ดผา่ นเขา้ สูโ่ บวแ์ มนแคปซลู

Contractile Vacuole

คอนแทรก็ ไทลแ์ วควิ โอล (Contractile Vacuole)
ของโปรโตซวั คอนแทรกไทลแ์ วควิ โอล ทาํ หนา้ ทกี่ าํ จดั ของเสยี ทเี่ ป็น
ของเหลวจากเซลล์

Diuretic

ไดยูเรตกิ (Diuretic)
คอื สารขบั ปัสสาวะ สารน้ีมีสมบตั ทิ าํ ใหเ้ ซลลท์ อ่ หนว่ ยไตสูญเสยี นาํ้ ออกไป
มากกวา่ การดดู กลบั นาํ้ เขา้ มา

posterior
pituitary gland

ต่อมใตส้ มองสว่ นหลงั (posterior pituitary gland)
ประกอบดว้ ย มีเดยี น เอมีเนนส์ (median eminence) สว่ นทม่ี ีเสน้ ประสาท
อยูม่ ากเรยี กวา่ พารส์ เนอโวซา (pars nervosa)

Kidney

ไต (Kidney)
เป็นอวยั วะขนาดเทา่ กาํ ป้ันอยใู่ นชอ่ งทอ้ งสองดา้ นของกระดกู สนั หลงั สว่ นบน้ั เอว
มหี นา้ ทหี่ ลกั คอื กรองของเสยี ทอ่ี ยใู่ นเลอื ด

proximal
convoluted tubule

ท่อขดสว่ นตน้ ( proximal convoluted tubule )
มีลกั ษณะเป็นทอ่ ขดไปมาเป็นบรเิ วณทมี่ ีการดดู ซมึ สารกลบั เขา้ กระแส
เลอื ดไดม้ ากทสี่ ุด

distal convoluted
tubule

ท่อขดส่วนปลาย ( distal convoluted tubule )
เป็นทอ่ ขดไปมาคลา้ ยทอ่ ขดสว่ นตน้ อยถู่ ดั จากหว่ งเฮนเลเขา้ มาในเน้ือไต
ชนั้ คอรเ์ ทกซต์ อนปลายของทอ่ ขดสว่ นทา้ ย จะเปิดเขา้ สูท่ อ่ รวม ตอ่ จากนน้ั
จะเปิดออกสูก่ รวยไต ( pelvis ) และสง่ ไปยงั ทอ่ ไต ( ureter )

Ureter

ท่อไต (Ureter)
เป็นกลา้ มเน้ือลกั ษณะทอ่ บางๆ ตอ่ จากไตทง้ั สองขา้ งเพื่อนาํ ปัสสาวะจากไต
ลงสูก่ ระเพาะปัสสาวะ

nephrostome

เนโฟรสโตม (nephrostome)
มีลกั ษณะคลา้ ยปากแตรภายในมีซเี ลียโบกพดั เอาของเสยี พวกแอมโมเนีย
และยูเรยี ซงึ่ อยูใ่ นชอ่ งวา่ ง ของลาํ ตวั เขา้ สูป่ ากแตร