Φυσική με πειράματα Α΄Γυμνασίου. Ανδρέας

Ανδρέας Ιωάννου
Κασσέτας

ο ΧΩΡΟΣ η το ΝΕΡΟ η Φυσική
ο ΧΡΟΝΟΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ

η ΜΑΖΑ

Το ΜΗΚΟΣ ενός
αντικειμένου

Η ΑΠΟΣΤΑΣΗ
δύο σημείων

Φύλλο εργασίας 1

Μια μονάδα
μέτρησης
λγΗαιακμοαέύότιςλρτοηουσςσηφτμοάήυλκμοαυς

Φύλλο εργασίας 2

Ο κύκλος και η διάμετρος

Ο ΟΓΚΟΣ ενός υλικού
Μσώέτμραητσοης του όγκου

Υλικό για αξιολόγηση

Στη δική μας γλώσσα, η λέξη μήκος αναφέρεται σε
ένα αντικείμενο, όπως το μολύβι που γράφουμε
και σημαίνει «η απόσταση δύο σημείων του».
Το μήκος ενός φερμουάρ είναι η βασική
πληροφορία για το μέγεθός του. Το ίδιο ισχύει και
για τη χορδή μιας κιθάρας, για το χέλι ή και για
το μήκος ενός ελατηρίου το οποίο μπορεί και
αΌυτξαονμόεμιώωνςετηακι.αρακάξα ανοίξει τα φτερά της το
μέγεθός της περιγράφεται όχι μόνο από την
απόσταση ράμφους ουράς αλλά και από το
άνοιγμα των φτερών

Εκτός από το μήκος, η γλώσσα μας χρησιμοποιεί και
άλλες
λέξεις όπως το πάχος, το πλάτος και το ύψος.

Την απόσταση δύο σημείων Τι θα πει
«το ένα
τη μετράμε με μετροταινία μέτρο
ή με χάρακα - υποδεκάμετρο
των
Ως μονάδα μέτρησης η Φυσική Γάλλων» ;
χρησιμοποιεί

Γτιοα νέαναμεμτέρτορύον μ«ήτκωηνκΓαάι λαλπωοσντ»άσ. εΓιρςάοφι ουμε 1
άνθρωποι αναζήτησαν mποσότητες μήκους

ίΕσπείςπμοελτλαοξύύς ταοιώυςν.ες χρησιμοποίησαν το
ανθρώπινο βήμα, την παλάμη, τον βραχίονα , το
ανθρώπινο πόδι

Στα τέλη του 18ου αιώνα προτάθηκε
από τους Γάλλους η μονάδα «ένα
μέτρο».

Φύλλο εργασίας .
« Πόσο απέχει ; »
1. Ο αριστερός τοίχος της αίθουσας από τον δεξιό

α. Η απάντηση μου με βάση αυτό που βλέπω ........................................
β. Μια καλύτερη προσέγγιση μετά από μέτρηση ........................................

2. Η πόρτα του σχολείου από την πόρτα του σπιτιού μου

α. Η απάντηση μου, σύμφωνα με αυτό που νομίζω ........................................
β. Μια καλύτερη προσέγγιση ........................................

3. Το κέντρο της Αθήνας από το κέντρο της Θεσσαλονίκης

α. Η απάντηση μου, σύμφωνα με ότι φαντάζομαι ή έχω
ακούσει ........................................
β. Μια καλύτερη προσέγγιση ........................................

4. Η Αθήνα από το Λος Άντζελες

α. Η απάντηση μου, σύμφωνα με ότι φαντάζομαι ή έχω
ακούσει ........................................
β. Μια καλύτερη προσέγγιση ........................................

5. Ο ισημερινός της Γης από τον Βόρειο πόλο

α. Η απάντηση μου, σύμφωνα με ότι με ότι φαντάζομαι ή έχω
ακούσει........................
β. Μια καλύτερη προσέγγιση ........................................

Βίντσι.

Το ύψος κάθε ανθρώπου είναι ίσο
με την απόσταση των άκρων του
δακτύλων του
όταν έχει τεντωμένα τα χέρια του.

H Κατερίνα όπως δήλωσε έχει ύψος 1,
54, ο Ανδρέας 1, 57, η Αριστέα 1, 49 ,
ο Ορέστης 1, 51 και η Μαρία 1, 47. Με
βάση αυτές τις πληροφορίες θα
μπορούσαμε να μετρήσουμε την
απόσταση των δύο απέναντι τοίχων ;

;;
;

Αν σηκωθούν όρθιοι με τεντωμένα χέρια,, ο
ένας μετά τον άλλο θα μπορούσαμε να
υπολογίσουμε πόσο απέχουν οι δύο

απέναντι τοίχοι προσθέτοντας τα ύψη των
πέντε μαθητών. Ίσως να χρειαστεί να

Πόσο απέχει η Αθήνα Με είχατε προειδοποιήσει και το
από το Τόκιο ; βρήκα στο Διαδίκτυο. 9500
χιλιόμετρα, περίπου
ο Πειραιάς από τα Το βρήκα στο
Χανιά ; Διαδίκτυο.
300 χιλιόμετρα,
η Θεσσαλονίκη από τον Βόρειο 53π0ε0ρίχπιολυιόμετρα,
Πόλο ; περίπου
15330 χιλιόμετρα,
η Αθήνα από το Σίντνεϊ της περίπου. Πολύ μακριά
Αυστραλίας ;
11070 χιλιόμετρα,
η Αθήνα από το Λος περίπου
Άντζελες ;
500 χιλιόμετρα,
η Αθήνα από τα περίπου
Τίρανα ;

ο Ισημερινός από τον Βόρειο Πόλο ; Βρήκα ότι η απόσταση του
Ισημερινού
Το ερώτημα οδηγεί σε ένα άλλο
ερώτημα «πόσο είναι ένα από τον Βόρειο Πόλο
μέτρο;» είναι 10.000 χιλιόμετρα ,

ΠώςΑεΚίνΡαΙιΒδΩυΣνατόν να
υπάρχει

τόσο μεγάλη ακρίβεια ;





Ο «δικός μας» πλανήτης.
Είναι πολύ πιο μεγάλος

από όσο ίσως φανταζόμαστε.

«Τεράστιος» σε
σχέση

με το δικό μας
μέγεθος

Δύο περίπου αιώνες
πριν από τον Χριστό,
ο Ερατοσθένης επινόησε έναν

τρόπο
για να μετρήσει την ακτίνα του

πλανήτη. Και τελικά τη
Η ακόμα καλύτερη μέτρηση των Γμάέλτλρωηνσεστα τέλη του
18ου αιώνα σχεδιάστηκε και έγινε με σκοπό να προταθεί

μια παγκόσμια μονάδα για τη μέτρηση του μήκους
με βάση το μέγεθος του πλανήτη Γη.

Την περίοδο της Γαλλικής Επανάστασης ξεκίνησε μια

προσπάθεια

για να καθιερωθούν μονάδες μέτρησης που θα ίσχυαν

Το 1791 η ΓαγλιλαικόήλΕοθυνςοτσυονυέςλελυασοηύόςρκισαει μσιεα όελπιετςροτπιςή εαπποόχεέπςιστήμονες

για να μελετήσει το πρόβλημα. Στο ζήτημα της μονάδας μήκους η

άποψη που κυριάρχησε ήταν η νέα μονάδα - για να μπορεί να

γίνει παγκόσμια αποδεκτή - να βασίζεται στο μέγεθος

Δουνγκέρκη του πλανήΜτηιαΓεηιδ.ική αποστολή ανέλαβε

να μετρήσει την απόσταση

Δουνκέρκης - Βαρκελώνης

Παρίσι πάνω στον μεσημβρινό που

περνάει από το Αστεροσκοπείο

του Παρισιού.

Βαρκελώνη Η απόσταση μετρήθηκε, ύστερα από
οκτώ χρόνια, και, με τη βοήθεια

του πολικού αστέρα, υπολογίστηκε
η απόσταση

Ένα βολικό κλάσμα της απόστασης αυτής
-το ένα προς 10.000.000 - ορίστηκε ως
η νέα μονάδα μήκους που ονομάστηκε « 1
mètre »
και συμβολίζεται μεΣτ1α χmρόνια που

ακολούθησαν όλο και
περισσότερες χώρες,
ανάμεσά τους και η Ελλάδα,
άρχισαν να αποδέχονται
το 1 mètre – ένα μέτρο –
ως μονάδα μέτρησης .

Εδώ και μερικές δεκαετίες
άλλαξε ο τρόπος που

ορίζεται χωρίς όμως να
αλλάξει

η «ποσότητα απόστασης»
στην οποία αντιστοιχεί

Από το 1983 το ένα μέτρο ορίζεται ως
η απόσταση την οποία διανύει το φως στο κενό
σε χρονικό διάστημα ίσο με 1/299.792.458



Να μετρήσετε με το χάρακα τη Υπάρχει και το
διάμετρο του κέρματος «ένα διαστημόμετρο-
ευρώ», χρησιμοποιώντας ένα μόνο παχύμετρο.
κέρμα και να καταγράψετε το
αποτέλεσμα.
Να κάνετε την ίδια μέτρηση χρησιμοποιώντας πέντε κέρματα,
βάζοντάς τα το ένα μετά το άλλο σε σειρά και να κάνετε στη
σΝυανσέχυεγικαρδίνιεατίρεετσαηδμύεοταοπποέτνετλεέ.σματα και να
εκφράσετε ύστερα από μια σύντομη μεταξύ των
μελών κάθε ομάδας συζήτηση να εκφράσετε μια
γνώμη σχετικά με το

«ποια μέτρηση έχει μικρότερο
σΝαφμάελτρμήασε»τ.ε το πάχος του ίδιου κέρματος, με

υποδεκάμετρο, δοκιμάζοντας εάν η μέτρηση
μπορεί να γίνει με ένα μόνο κέρμα και να
σκεφτείτε κάτι καλύτερο

όπως το να χρησιμοποιήσετε περισσότερα κέρματα για τη
μέτρηση

Φύλλο εργασίας

Καθένα από τα πέντε δάκτυλα του ανθρώπινου χεριού έχει όνομα. Είναι με τη σειρά, ο αντίχειρας, ο

δείκτης, ο μέσος, ο παράμεσος, ο μικρός. Καθένα από τα δάκτυλά μας έχει φάλαγγες. Στην εικόνα

εΧμρφηασνιμίζοεπτοαιιώηνταακςτιτνοογυρπαοδφείακάεμνεότςρχοε,ρσιοουύ.ζητούμε συγκεντρώνοντας την προσοχή σου στο μεσαίο

δάκτυλο

α. να μετρήσεις το μήκος της μεγαλύτερης φάλαγγας αυτού του δάκτυλου, στη συνέχεια

β. να μετρήσεις το μήκος της αμέσως μικρότερης

γ. να διαιρέσεις το μεγαλύτερο μήκος με το μικρότερο. Θα βρεις έτσι

«το πόσο είναι μεγαλύτερη η μία φάλαγγα από την άλλη»,

τον λόγο των δύο μηκών όπως λένε οι μαθηματικοί.

Να καταγράψεις τα αποτελέσματα στον πίνακα που ακολουθεί.

Να επαναλάβεις τα ίδια με το δάκτυλο αριστερά τον δείκτη

και να καταγράψεις τα αποτελέσματα στη κάτω στήλη του πίνακα

Δάκτυλο : Μήκος 1ης φάλαγγας Μήκος 2η φάλαγγας Ο λόγος των μηκών

μέσος

δείκτης

Οι μετρήσεις έχουν δείξει ότι, σε όλες τις περιπτώσεις, ο λόγος του
μήκους μιας φάλαγγας προς το μήκος της επόμενης είναι πάντοτε ίδιος,
για όλα τα ανθρώπινα πλάσματα και είναι ίσος με ένα αριθμό, ο οποίος
λέγεται «αριθμός Φιμπονάτσι». Είναι περίπου 1,62.
1. Σου ζητούμε να συγκρίνεις τα δικά σου αποτελέσματα για τον «λόγο»
με τον αριθμό Φιμπονάτσι . Θα βρεις ίσως κάποια διαφορά . Γιατί
εμφανίζεται αυτή η διαφορά ; Ποια είναι η γνώμη σου ; .
………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………….
...............................................
2. Χρησιμοποιώντας μετροταινία, σου ζητούμε να μετρήσεις το ύψος
σου και στη συνέχεια να μετρήσεις την απόσταση από τον αφαλό μέχρι
το πάτωμα και να κάνεις τη διαίρεση . Σε ποιο αποτέλεσμα καταλήγεις ;

Η Φυσική χρησιμοποιεί
σύμβολα

Αν μετρήσετε το μήκος ενός μολυβιού και το βρείτε 16
εκατοστά

ℓμπορείτε να παραστήσετε το μήκος με το γράμμα και να

γράψετε

ℓ = 16 cm

εατΝσυμίποήυπανουνόκαμέλοικτχεοςέμητεγρτειρίδαμσγηήιααεςάνστλταμεπεύοτεετςτ«εμρερπε«ιτρφότο2ηοέσρ.ςερδεήυεςιοσάριεαφκμώτςούεε»ρκτκ,τλρέαΜοςοσοι»ςτένηταρησαΜμmκκκαααέτmέτιιιοτρ.βββνρΈηρρρησκκήήήσαύακκκακαααντλταη283οοδ62δ,νκ1ιιmαακά5ύίιμmρκεβε,τλρσροήηοκα
72 mm, μέτρησα τη διάμετρο
Να κάνετε το ίδιο με κέρμα «1
ευρώ» κδιααιίβρΓmρεισήmακη,ατκο2αν3ι κβmύρκmήλκ.οαΈβ3κρ,αή1νκ3αα 69

Να κάνετε το ίδιο με κέρμα «20 και για τη διάμετρο 22

λεπτών» mm.

Έκανα διαίρεση και

βρήκα 3,14

Το μήκος οποιουδήποτε
κύκλου «στον Κόσμο»
είναι πάντα μεγαλύτερο
από τη διάμετρο του
ίδιου κύκλου
3,14 φορές περίπου.

Είναι ο αριθμός π



Με βάση τη μονάδα 1
m δημιουργήθηκε και η

μονάδα
1 m2, ένα τετραγωνικό
μέτρο, για το εμβαδόν

κάθε επιφάνειας - το
εμβαδόν ενός

τετραγώνου πλευράς 1 m

Πόσες μαθήτριες
χωράνε σε ένα
τετραγωνικό
μέτρο ;

O ΟΓΚΟΣ είναι πανάρχαια έννοια της
ΓΓιεαωγμεεωτμρείταρςικά αντικείμενα όπως ο κύβος, το παραλληλεπίπεδο, ο

κύλινδρος

και η σφαίρα η Γεωμετρία μας προσφέρει τρόπους να υπολογίζουμε τον
όΓγιακονταουμςε.τρήσουμε τον όγκο ενός
κύβου πολλαπλασιάζουμε τις τρεις

διΜαστοάσνειάς τδουες μέτρησης του
όγκου

Με βάση το «ένα μέτρο μήκους» οι Γάλλοι
δημιούργησαν και τη μονάδα μέτρησης του όγκου,

το ένα κυβικό μέτρο 1 m3,
είναι ο όγκος ενός κύβου πλευράς 1 m .

Το 1/1000 της μονάδας αυτής έχει
επικρατήσει να λέγεται ένα λίτρο .

Είναι ο όγκος ενός κύβου πλευράς
Το 1/1000 του10 cm
λίτρο λέγεται
ένα μιλιλίτρ 1 ml
ή ένα κυβικό
εκατοστό 1 cm3
Είναι ο όγκος ενός
κύβου πλευράς 1

cm

Η Φυσική ενδιαφέρθηκε για τον όγκο ενός υλικού
σΣύώμφμωαντα ομεςτ. η Φυσική, κάθε υλικό σώμα, σε κάποια χρονική στιγμή,

έχει έναν ορισμένο όγκο. Την τιμή του τη συμβολίζουμε με το

γράμμα V.



Αν το υλικό σώμα είναι υγρό ή αέριο και βρίσκεται σε «δοχείο» με ορισμένο
γεωμετρικό σχήμα μπορούμε να μετρήσουμε τον όγκο του υπολογίζοντας με
βάση τη Γεωμετρία τον όγκο του γεωμετρικού σχήματος που έχει το δοχείο.
Για να μετρήσουμε τον όγκο του αέρα στην αίθουσα διδασκαλίας, αρκεί να
μετρήσουμε, με μετροταινία, τις τρεις διαστάσεις και να τις πολλαπλασιάσουμε.
Αν οι διαστάσεις είναι 6 m, 5 m και 4m, ο όγκος του αέρα θα είναι 6 m x 5 m x 4
m = 120 m3. Γράφουμε V= 120 m3.

Αν το αντικείμενο έχει τυχαίο σχήμα – όπως λόγου
χάρη μια πατάτα – μπορούμε να μετρήσουμε τον όγκο
της βυθίζοντάς την σε ογκομετρικό σωλήνα με νερό.
Σε ογκομετρικό σωλήνα βάζουμε νερό μέχρι την ένδειξη 400 mℓ ,
βυθίζουμε την πατάτα, διαβάζουμε την ένδειξη 610 mℓ και
συμπεραίνουμε ότι ο όγκος της είναι
210 mℓ = 210 cm3. Δεχόμαστε δηλαδή ότι «όγκος νερού + όγκος
πατάτας = όγκος
του συνόλου «νερό και πατάτα» και γράφουμε Vπατ = 210 cm3.

Πόσα κυβικά
εκατοστά είναι ένα
λεμόνι ;

α. Σύμφωνα με ότι φαντάζομαι τώρα . . . . . . . . . . . . .

β. Μετά από την πληροφορία ότι η πορτοκαλάδα σε συγκεκριμένο
κουτί «είναι» ( έχει όγκο ) 250 ml. . . . . . . . . .

γ. Μετά από την ογκομέτρησή του . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Μια μαθήτρια, βασιζόμενη στον αρχικό ορισμό της μονάδας 1 m και θεωρώντας τη Γη
σφαίρα, υποστηρίζει
α. ότι το μήκος του Ισημερινού είναι 40.000 km και
β. ότι η ακτίνα της Γης είναι περίπου 6370 km. Έχει δίκιο ; Να δικαιολογήσετε την
απάντηση.

2. Απέχουν 23 πόδια ακριβώς.
Ένας μαθητής μετρά με πόδια μια από τις διαστάσεις του πατώματος της σχολικής
αίθουσας – απόσταση δύο κατακόρυφων τοίχων- και την βρίσκει 23 πόδια ακριβώς. Τι
θα του προτείνατε να κάνει ώστε, διαθέτοντας ένα υποδεκάμετρο, να υπολογίσει πόσα
μέτρα απέχουν οι δύο αυτοί κατακόρυφοι τοίχοι ;

3. Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι.
Μια μαθήτρια μετρά το ύψος της και βρίσκει 1, 54 m. Τεντώνει, στη συνέχεια, τα χέρια
ώστε να γίνουν οριζόντια, μετρά την απόσταση από την άκρη του ενός χεριού μέχρι
την άκρη του άλλου, τη βρίσκει 1, 54 m και εντυπωσιάζεται. Θεωρούσε ότι θα έβρισκε
την απόσταση αρκετά πιο μικρή. Είναι «κάτι» το οποίο πρώτος είχε διακρίνει ο
Λεονάρντο ντα Βίντσι. Σας ζητούμε να κάνετε τις δύο μετρήσεις και για το δικό σας
σώμα και να καταγράψετε το αποτέλεσμα .

4. Δέκα «καποδίστριες»
Η Νεφέλη, μαθήτρια της Α΄Γυμνασίου ισχυρίζεται ότι μέτρησε τη διάμετρο ενός
κέρματος 1 ευρώ και βρήκε 23 mm, περίπου. Δηλώνει επίσης ότι χρησιμοποίησε 5
κέρματα. Ο Αλέξανδρος, συμμαθητής της ανακοινώνει ότι εκείνος μέτρησε τη
διάμετρο ενός κέρματος με τη μορφή του Ιωάννη Καποδίστρια και βρήκε 22 mm,
περίπου. Ισχυρίζεται ότι χρησιμοποίησε δέκα «καποδίστριες». Σας ζητούμε α. να
μετρήσετε με υποδεκάμετρο τις ίδιες μετρήσεις και κρίνετε εάν οι μαθητές έχουν
δίκιο. β. Βασιζόμενοι στις δικές σας μετρήσεις να υπολογίσετε το μήκος της

5. Από τη Γη στη Σελήνη
Υπάρχουν τέσσερεις  ανακλαστήρες εγκατεστημένοι στο σεληνιακό έδαφος. Μπορείτε
να φανταστείτε πώς μετρούν οι ερευνητές της εποχής μας ότι η απόσταση Γης
Σελήνης είναι 384.000 περίπου χιλιόμετρα ; Είναι γνωστό ότι το φως διανύει 300.000
χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο
6. Λιγότερο ή περισσότερο από δύο χιλιοστά ;
Σας ζητούμε, κάνοντας την κατάλληλη μέτρηση, να διαπιστώσετε εάν το πάχος του
νομίσματος των 20 λεπτών είναι λιγότερο ή περισσότερο από 2 mm.
Na κάνετε το ίδιο για ένα νόμισμα των 10 λεπτών.

7.Το πόδι, η μπάλα, το τραπέζι, η σελίδα του βιβλίου
Σας ζητούμε να μετρήσετε : α. Το πάχος μιας σελίδας βιβλίου.
β. Τη διάμετρο μιας μπάλας του μπάσκετ. γ. Το μήκος του δικού σας πέλματος
δ. Τις διαστάσεις ενός τραπεζιού στο σπίτι σας ε. Τον όγκο ενός κουτιού από
απορρυπαντικό
στ. Τον όγκο του ψυγείου

8. Ο όγκος του αόρατου αέρα
Με μετροταινία μετρήθηκαν οι διαστάσεις του δαπέδου της σχολικής αίθουσας και
βρέθηκαν 6,7 m και 5 m, ενώ το ύψος εκτιμήθηκε ότι είναι 3,5 m. Με βάση τα στοιχεία
αυτά σας ζητούμε να υπολογίσετε σε κυβικά μέτρα τον όγκο του αέρα που βρίσκεται
στην αίθουσα.

Ο Γαλιλαίος
και το εκκρεμές

Μέτρηση του
χρόνου

Μονάδα μέτρησης
του χρόνου

Μέτρηση του
χρόνου
και σφάλμα
μΥέλτιρκόησγηιας
αξιολόγηση

Ευρώπη, έτος 1581 κι εκείνος 17 ετών γεννημένος στην Πίζα. Εκείνο το πρωινό

έτυχε να βρίσκεται μέσα στον καθεδρικό ναό της πόλης. Μια πόρτα μισάνοιχτη

πόρτα, το ανεμάκι και ένας πολυέλαιος τΟουνενααροόύςά,ραχγινσοεώννατααιςωτροενίτπαειρίγυρο εστίασε

την προσοχή του στην αιώρηση και η ΙΔΕΑ-

ΥΠΟΨΙΑ γεννήθηκε . Είτε ο πολυέλαιος

ταλαντευόταν με μεγάλο πλάτος, είτε με

μικρότερο, είτε μόλις και μετά βίας έκανε

την αιώρηση, σε ίσους χρόνους, ολοκλήρωνε

Έτοτνοςίδ1ιο58α1ρ,ιθχμρόοναόιμωερτήρσοεωγινα. τη μέτρηση τόσο

μικρών χρονικών διαστημάτων δεν υπάρχει

και ο νεαρός Γαλιλαίος - Galileo Galilei - για

να ερευνήσει το ότι το «πήγαινε – έλα» της

. ........ κάθε αιώρησης γίνεται στον ίδιο χρόνο

με το «πήγαινε – έλα» της οποιασδήποτε

επόμενης , κάτι δηλαδή που δεν είχε

υποθέσει μέχρι τότε κανείς, σκέφτηκε να

εμπιστευτεί τον σφυγμό του.
Στις μέρες που ακολούθησαν, με ένα

σπάγκο και ένα βαρίδι έφτιαξε ένα

εκκρεμές και δοκίμασε να εξετάσει το

ισόχρονο όλων των αιωρήσεων μόνος του.

Το έργο Φυσική, είχε αρχίσει να
παίζεται.
Το ΠΕΙΡΑΜΑ και οι ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ήταν τα
στοιχεία που θα σημάδευαν τη Φυσική
στην εξέλιξή της .

Να μετρήσουμε μια ποσότητα θα πει να την
συγκρίνουμε με μια άλλη και να βρίσκουμε ότι είναι
«τόσες» φορές μεγαλύτερη. Για να μετρήσουμε το μήκος
του θρανίου το συγκρίνουμε με το μήκος της τεντωμένης
παλάμης μας και βρίσκουμε ότι είναι πέντε φορές
μεγαλύτερο ή το συγκρίνουμε με το μήκος «ένα εκατοστό»
και βρίσκουμε ότι είναι 120 φορές μεγαλύτερο.

ΧΑρντείισατζοόιμχααστγειδαηλνααδήμπεέτντρεήίσσεοςυτμενετωτμοέννεχςρπόαλνάομες ή
1χ2ρ0είισααζμόεμτααξσύττεουμς οεκναάτδοσετςά.χρόνου ίσες μεταξύ

τους.

Αναζητώντας ίσες μονάδες χρόνου ο Γαλιλαίος
εμπιστεύτηκε τα
χρονικά διαστήματα χρόνους ανάμεσα σε δύο σφυγμούς
και
στη συνέχεια τον χρόνο για μια αιώρηση του βαριδιού

σΤτοο άάδκρεοιατσομυαττενητςωκμλένεοψυύδσπράαγςκ,ου.
η αιώρηση του εκκρεμούς, η
πανσέληνος,
ο δικός μας σφυγμός,

ημΜσταπηποςνρεοτπρύηριμλσοεε,όστγρφριααέοσρπηφαοδήρυιάαντδρεκίηιεσγςίμε1αΓ2ςνησαςφπμυ,εογτμσροήύόσςοτήυημόεττιότετοιςμαισααδνισαέφρήγμιιαση

να φθάσει στον

Η μονάδα μέτρησης την οποία χρησιμοποιεί η φυσική για τη χρονικό
διάστημα

είναι το ένα δευτερόλεπτο. Συμβολίζεται με 1 s, το γράμμα s αρχικό της

Ηλέξμηοςνsάecδoαndπσρτοηέγραχλλειτκαή ικααιπτόηνταογγπλεικρήι.οΤδοικπρόοφφέαριονυόμμε ε«νένοα«σηεκμόενρτ»ή,σ«ιέαναπσεέρκοισνττ»ρήοέφνήα
τδεηυςτεΓρηόλςε»π.το.
Το χρονικό διάστημα για μία περιστροφή της Γης είναι η μία ημέρα και είναι
ίσο με 24 ώρες, 1440 λεπτά ή 86400 δευτερόλεπτα. Άρα το ένα
δΑενυκταερτόάλλεαπβταοκεαίνλαάι ητ«ομκίλαάησμμέαρα1»/8ε6ί4ν0α0ι ττοουένχαρό2ν4οωυρτοη, ςαππόερτιαστροφής της
Γμηεσςάγνύυρχωτααπωόςττοαν εάπξόομνεάνατημςε.σάνυχτα. Και πώς ξέρουμε ότι «ακριβώς
τώρα είναΤιομχερσοάνινκυόχδτιαά»στόητμααν«μαίραχηίμζοέρυαμε=ν2α4 μώερτερςά» μδεεν; το

μετράμε από μεσάνυχτα σε μεσάνυκτα .Το μετράμε
από τη στιγμή – τη λέμε 12 το μεσημέρι - που
η σκιά ενός αντικειμένου έχει το μικρότερο μέγ
εθος
κι εμείς λέμε ότι «ο ήλιος μεσουρανεί» μέχρι το
επόμενο «μεσουρανεί» που η σκιά που θα έχει και
Το χρονικόπδάιάλισττηομμαικ«ρέόνταερπροώμτέογελθεοπςτό. » το συμβολίζουμε με 1 min και είναι
ίσο με 60 δευτερόλεπτα. Το χρονικό διάστημα «μία ώρα» - 1 h - είναι ίσο με 3600
δευτερόλεπτα.

Το χρονικό διάστημα συμβολίζεται με ένα γράμμα. Συνήθως
χρησιμοποιείται
το γράμμα t αρχικό της λατινικής λέξης tempo για τον χρόνο.

η αιώρηση

γίνεται πολύ

γρήγορα και δεν

προλαβαίνω να

Σας έχω εφοδιάσει με κάνω
χρονόμετρα και χρονομέτρηση

με εκκρεμή και ζητώ της μίας
από καθένα σας να αιώρησης

χρονομετρήσει μία πλήρη ; ;;

αιώρηση – ένα πηγαινέλα – Έχω μια ιδέα ! !!!
του δικού του εκκρεμούς Νομίζω ότι το ΣΦΑΛΜΑ

Σας θυμίζω ότι ο θα περιοριστεί εάν

Γαλιλαίος είχε προσέξει χρονομετρήσω δύο

ότι ΟΛΕΣ οι αιωρήσεις αιωρήσεις

γίνονται στον ίδιο και διαιρέσω δια 2 .

χρονικό διάστημα με Κι ακόμα καλύτερα . . να

την πρώτη χρονομετρήσουμε δέκα

αιωρήσεις και αυτό που

θα βρούμε να το

διαιρέσουμε δια 10.

Ιδέα εξαιρετική . Σας συμβουλεύω μάλιστα για να
περιορίσετε το ΣΦΑΛΜΑ να μην αρχίσετε τη
χρονομέτρηση τη στιγμή που αφήνετε το σφαιρίδιο από
ορισμένο ύψος αλλά τη στιγμή που θα έχει
ολοκληρώσει την πρώτη αιώρηση.

1. Το «δικό του» εκκρεμές
Ο καθηγητής της Φυσικής ζητεί από κάθε μαθητή να φτιάξει στο σπίτι του ένα δικό του εκκρεμές
– με κλωστή, με σπάγκο, με σκοινί - να βρει τρόπο να χρονομετρήσει τη διάρκεια μιας αιώρησης
και να βρει τρόπο να μετρήσει την απόσταση από το σημείο ανάρτησης μέχρι το κέντρο βάρους.
Συμβουλεύει το μέγεθος του αντικειμένου που θα αναρτήσουν να είναι όσο γίνεται μικρότερο από
το μήκος του νήματος.

2. Εκκρεμές που μπορεί να «μετρά» δευτερόλεπτα.
Ο καθηγητής της Φυσικής ζητεί από κάθε μαθητή χρησιμοποιώντας σπάγκο ή κλωστή να φτιάξει
ένα εκκρεμές μήκους 80 cm και να χρονομετρήσει την περίοδό του, τον χρόνο για μια πλήρη
αιώρηση, ένα πλήρες πηγαινέλα. Στη συνέχεια να φτιάξει εκκρεμές μήκους 90 cm και να μετρήσει
την περίοδο και στη συνέχεια να μετρήσει την περίοδο ενός τρίτου εκκρεμούς με μήκος ενός
μέτρου. Ποιο από τρία έχει περίοδο δύο δευτερολέπτων, έτσι ώστε να κάνει μία απλή αιώρηση σε
ένα δευτερόλεπτο ;

3. Αν το σφαιρίδιο είναι βαρύτερο ;
Σας ζητούμε να φτιάξετε ένα «δικό σας» εκκρεμές, με ορισμένο μήκος και να μετρήσετε την
περίοδο. Στη συνέχεια να αλλάξετε το μικρό αντικείμενο που χρησιμοποιήσατε με ένα άλλο
β4α. ρΗύτπεερροίοκδαοι ςχωτροίυς κναάθαελλδάεξίκετεητο μήκος του σπάγκου να μετρήσετε την περίοδο. Να συγκρίνετε
Έτινςατριμοέλςόιτμωεντπρεεριιςόδωείνκττεωςν. Σδεύοπόεσκοκρχερμοώννικ. ό διάστημα κάνει μια
ολόκληρη περιστροφή ο ωροδείκτης ; Ο λεπτοδείκτης ; ο δευτερολεπτοδείκτης
;
5. Ο Αινστάιν . Στις 14 Μαρτίου του 1879 γεννήθηκε ένα
παιδί που
πήρε το όνομα Άλμπερτ Αϊνστάιν. Το παιδί όταν μεγάλωσε
ξεχώρισε
και έγινε ένας άνθρωπος που τον αναγνώριζαν όλοι και
κάποτε
έφυγε από τη ζωή. Το ημερολόγιο έδειχνε τότε 18 Απριλίου
1955.
Ο Αϊνστάιν δηλαδή έζησε 76 χρόνια – από τα οποία τα 19

Όσα παίρνει ο
αντάινσετμέοκςεται
περισσότερο

μονάδα μέτρησης
της μάζας

πώς θα μετρήσουμε
τη μάζα ; ο ζυγός.

σφάλματα

η μάζα και ο όγκος

η μάζα και η
θερμοκρασία

η μάζα και το
πώς θαβμάερτορςήσουμε

το βάρος ;
Φύλλο εργασίας

Δυναμόμετρο

Υλικό για

1. Η εμπειρία-
«μΌνσήαμπηαίρνει ο άνεμος»

Όταν φυσήξει, ο άνεμος «παίρνει»
το φύλλο από χαρτί που είχαμε
αφήσει
πάνω στο τραπέζι,
πφδοαεύθντιίνρε«όνπτπεαοιωίκθρραρονιαευτι,ν»αίοτφο,ύολκύλρταυεστττοάουνλλκιανοναβπάέζ. ο
Παίρνει εκείνα που
αντιστέκονται λιγότερο.
Παίρνει εκείνα με τη μικρότερη
ΜΑΖΑ,
λένε οι φυσικοί .

Η εμπειρία μας διδάσκει ότι ένα σώμα
όπως
το τούβλο, αντιστέκεται στη
μετακίνησή του
περισσότερο από ένα φύλλο βελανιδιάς.
Έχει μεγαλύτερη μάζα λένε οι φυσικοί.
Μας διδάσκει, όμως, και κάτι άλλο:
Ότι το τούβλο είναι βαρύτερο

2. Στο εργαστήριο .

Δύο όμοια τενεκεδένια κουτιά κρεμασμένα από δύο
διαφορετικά αλλά ισομήκη νήματα, το ένα είναι
άδειο, το άλλο γεμάτο με άμμο.
Σας ζητώ να επινοήσετε έναν τρόπο ώστε να
βρείτε ποιο είναι το γεμάτο χωρίς να κοιτάξετε
«μέσα» σε κάθε κουτί

Να τα Να τα
σπρώξω με ανασηκώσω
το χέρι και και όποιο το
αυτό που θα
αντισταθεί νιώσω
περισσότερο βαρύτερο ....

... .

Στη γλώσσα της
α. ΦΤυοσσικώήμςα που αντιστέκεται περισσότερο στη μετακίνησή του έχει
μβ.εγΤαολσύώτεμραημΜε ΑτΖηΑμεγαλύτερη μάζα έχει και μεγαλύτερο βάρος

γ. Το σώμα με τη μεγαλύτερη μάζα περιέχει και περισσότερο υλικό

Για τη Φυσική η ΜΑΖΑ μάζα
ενός σώματος είναι μια έννοια
με την οποία περιγράφεται η
αντίσταση –δυσφορία- του
σώματος σε κάθε απόπειρα για
τη μετακίνησή του

Αν ένα σώμα έχει μεγαλύτερη μάζα από ένα άλλο

1. ΑΝΤΙΣΤΕΚΕΤΑΙ
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ
2. ΕΙΝΑΙ ΒΑΡΥΤΕΡΟ
2. ΕΧΕΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ
ΥΛΙΚΟ.

Οι δύο μικρές σφαίρες πάνω στο
θρανίο έχουν το ίδιο μέγεθος και το
ίδιο χρώμα
Να κάνετε ότι νομίζετε ώστε να
διαπιστώσετε ποια από τις δύο έχει
α. μεγαλύτερη μάζα β. μεγαλύτερο
βάρος

Θα τις σπρώξω και Θα τις ανασηκώσω
όποια αντισταθεί και όποια νιώσω να
περισσότερο θα έχει μου σπρώχνει το χέρι
μεγαλύτερη μάζα. Θα το χέρι περισσότερα
μπορούσα και να
θα έχει και το
φυσήξω με ένα μεγαλύτερο βάρος
καλαμάκι

Η μια σφαίρα αντιστέκεται περισσότερο
στη μετακίνησή της. Η ίδια σπρώχνει το
χέρι μας περισσότερο όταν την κρατάμε
ή θελήσουμε να την ανασηκώσουμε

3. Μονάδα μέτρησης

Εκτός από το «Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφότητα» η
Γαλλική Επανάσταση «πρόσφερε» και μονάδες
μέτρησης για όλους τους λαούς.

Οι Γάλλοι, όταν είχε επικρατήσει η Επανάσταση,
αφού πρότειναν την μονάδα «ένα μέτρο μήκους»,
προχώρησαν και σε πρόταση για μία μονάδα
μΘάαζμαπςο.ρούσαμε να φανταστούμε ότι έφτιαξαν
έναν κύβο με πλευρά 10 cm, τον όγκο του τον
ονόμασαν «ένα λίτρο», τον γέμισαν με νερό και

η μάζα του νερού όγκοπυρόετενιόναςν λίτρου να

λέγεται

Το“έέννααχικλιιόλγοργακμμροάσμυ”μ,βοέλνίζαετχαιιλιόγραμμο.

με 1 kg Αυτό σημαίνει ότι 1 cm3 νερού έχει

Ένα χιλιόγραμμο – ένα κιλό - είναι μάζα 1 g
νερό όγκου 26 cm3 νερού έχει μάζα 26
ηλΤίοτμράέοζνυαα.τοχυιλνιεοροσύτσόετφοιάυληχιτλοιυοεγνρόςάμμου
είναι g,

το “ένα γραμμάριο”. Συμβολίζεται 82 g μάζας νερού έχουν όγκο 82 cm3
με 1 g 124 cm3.
Ένα σύμβολο γ1ια24τgηνερμοάύ ζέχαο.υν όγκο

Το σύμβολο που έχει επικρατήσει για τη μάζα είναι το

“m”.

Αν ένα σώμα έχει μάζα 120 γραμμαρίων γράφουμε m

4. Πώς θα μετρήσουμε τη Κάθε μαθητής και κάθε
μάζα ; μαθήτρια να φτιάξει ένα
ζυγό, «δικό του»
Αν δύο σώματα έχουν ίσα χρησιμοποιώντας μια
βάρη έχουν και ίσες μάζες κρεμάστρα και δύο πιάτα
πλαστικά
Όργανο για τη μέτρηση της μάζας ο ζυγός.

Αν το βάρος ενός σώματος Α
είναι τριπλάσιο από το βάρος
ενός άλλου σώματος και η μάζα
του Α
θα είναι τριπλάσια από τη μάζα
του Β.

Ο ζυγός του εργαστηρίου
είναι βαθμολογημένος
σε γραμμάρια μάζας

;;;



Με το ζυγό του Έβαλα ένα κέρμα και ο
εργαστηρίου να μετρήσετε ζυγός έδειξε 8 g.
τη μάζα ενός κέρματος 50
λεπτών Σκέφτηκα να βάλω δύο
όμοια κέρματα και ο
ζυγός έδειξε 16 g.

Όταν όμως έβαλα τρία
κέρματα έδειξε 23 g

Φαίνεται ότι η μάζα δεν
είναι ακριβώς 8

γραμμάρια ακριβώς. Με
ένα και με δύο κέρματα
εμφανίζεται σφάλμα που
οφείλεται στην αδυναμία

του ζυγού να δείξει
κλάσματα του ενός

γραμμαρίου

Τελικά με τα 10 κέρματα Πρέπει να βρούμε όσο
που μαζέψαμε και τα γίνεται περισσότερα 50λεπτα

ζυγίσαμε ο ζυγός έδειξε 78 ..
g. ; Ίσως η μάζα του Αρχίστε να ψάχνετε τις

50λεπτου να είναι «κοντά» τσέπες σας . .

5. Η μάζα και ο όγκος

Ένα κιλό σίδερο κι ένα κιλό βαμβάκι

Ποιο ζυγίζει περισσότερο;

ένα κιλό σίδερο έχει την ίδια μάζα και το ίδιο βάρος με
ένα κιλό βαμβάκι, αλλά είναι πιο «ογκώδες», έχει
μεγαλύτερο όγκο
Κάθε αντικείμενο, σε μια χρονική στιγμή, έχει ορισμένη μάζα και
ορισμένο όγκο.
Μια ποσότητα νερού μάζας 1000 g έχει όγκο 1000 cm3, αλλά ένα
κομμάτι σίδερο μάζας με την ίδια μάζα έχει όγκο γύρω 127 cm3, οκτώ
πΈενραίπκοουμμφάοτριέγςυ«αμλιίκμρεότμεάρζοα»1. 000 g έχει όγκο 370 cm3 , είναι πιο
«μεγάλο» από το σιδερένιο κομμάτι του ενός κιλού, και έχει μικρότερο
όγκο από ένα κιλό νερού.

Εφόσον ένα κομμάτι σίδερο μάζας 1000 g έχει όγκο 127 κυβικά εκατοστά

μπορούμε να υπολογίσουμε «πόση μάζα έχει το ένα κυβικό εκατοστό».

Θα

Προκύπτει ότι κάθε κυβικό εκατοστό έχει μάζα γύρω στα 7,8 κάνουμε

γΣρταημμγάλρώιασ. σα της Φυσικής λέμε ότι η πυκνότητα του σιδήρΔΗοΙΑυΙΡΕΣ
είναι

7,8 γραμμάρια σε κάθε κυβικό εκατοστό και γράφουμε ρ = 7,8

g/cm3 .

Η μικρή γυάλινη Εφόσον μια ποσότητα νερού με
Τη ζυγίζουμμπεί.λΗιαμάζα της είναι 5 g. Για να μάζα 1000 g έχει όγκο 1000
cm3 λέμε ότι «η πυκνότητα
μετρήσουμε τον όγκο της βάζουμε στον του νερού είναι ένα γραμμάριο
ογκομετρικό σωλήνα πέντε παρόμοιες μπίλιες σε κάθε κυβικό εκατοστό» και
γράφουμε ρ = 1 g/cm3
για να βρούμε τελικά ότι ό όγκος καθεμιάς Φαίνεται ότι για οποιοδήποτε
είναι 2 cm3. μικρό ή μεγάλο αντικείμενο από
ΓΥΑΛΙ θα βρίσκουμε το «2,5
ΤηΗζμυγεγίσάολυημγευκάαλιινηημμάπζίαλιταης γραμμάρια σε κάθε κυβικό
είναι 22 g. Με ογκομέτρηση εκατοστό». Είναι η πυκνότητα
βρίσκουμε ότι ο όγκος της του γυαλιού ρ = 2,5 g/cm3

είναι 9 cm3 .
Το γυάλινο ποτήρι
Ζυγίζουμε και ογκομετρούμε
για να βρούμε ότι μάζα του
είναι 275 g και ο όγκος του

110 cm3 .

Ίσως το η ο Πόσα γραμμάρια
«πόσα μάζα όγκος σε κάθε κυβικό ;
κυβικά για
κάθε η μικρή γυάλινη 2 cm3 2,5 g/cm3
γραμμάριο» μπίλια
να είναι η η μεγάλη γυάλινη 9 cm3 2,5 g/cm3
μπίλια
αραιότητ το γυάλινο ποτήρι
α του

γυαλιού

110 2,5 g/cm3

7. Αν ζεσταθεί το
σΤι ώθαμσυαμβε;ί εάν ζεστάνουμε ένα σώμα;

Θα αλλάξει η μάζα του ; Θα αλλάξει ο
όγκΖουγςίζτειοτυη;μικρή σιδερένια σφαίρα,

στη συνέχεια τη θερμαίνει
και αφού την πιάσει με λαβίδα
ώστε να μην «καεί» , την
ξαναζυγίζει.
Παρατηρεί ότι ο ζυγός δείχνει το
Ηίδμιοετ. αλλική σφαίρα περνάει
μέσα από τον δακτύλιο.

Τη θερμαίνει και δεν χωράει
να περάσει μέσα από τον ίδιο
δακτύλιο

Όταν θερμαίνουμε ένα
σώμα η μάζα του δεν
αλλάζει και αυξάνεται ο

όγκος του ....

για περισσότερα στην ενότητα
θερμοκρασία

8. Η μάζα και το βάρος

Τι σημαίνει «βάρος» σύμφωνα με τη

ΗΦυεσμικπήει;ρία. Κρατάμε στο χέρι ένα

αντικείμενο.

Το νιώθουμε να σπρώχνει το χέρι μας προς τα

κάτω «ατφρήΜασιβοαάυι»μδεόέκλαιαντετοίατυασ1ιώ7πμοραουτςαατιπώορνέοδαςα.τφοοςμ,έρος Μια άλλη
πΌέτφατΗενΓιτηο της ιδέα θα
ήταν ότι

Μια ακόμα ιδέα . Η δύναμη είναι μια έννοια «δεν τα
τραβά η Γη

που αλλά «τα
περιγράφει τόσο το «σπρώχνω», όσο και το σπρώχνει ο
Ουρανός»
Όταν κρεμάσουμε ένα αν«ττιρκεαίβμεών»ο.σε ελατήριο, το ελατήριο τεντώνει και τραβά το
αντικείμενο προς το μέρος του. Στη γλώσσα της Φυσικής λέμε «το ελατήριο ασκεί

δύναμη στο αντικείμενο» . Όταν συμπιέζουμε ένα ελατήριο με το χέρι μας, το

ελατήριο συσπειρώνεται, γίνεται μικρότερο σε μήκος, και σπρώχνει το χέρι μας. Στη γλώσσα

της Φυσικής λέμε «το ελατήριο ασκεί δύναμη στο χέρι μας»
http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/document/f

ile.php/DSGYM-B200/ExperimentsBGYM/bG/bG.html

Μονάδα μέτρησης της δύναμης είναι το ένα
νΣυιομύβτολοίνζε.ται με 1N. Η λέξη νιούτον δημιουργήθηκε από

το όνομα του Isaac Newton. Περίπου ένα νιούτον είναι η
δύναμη την οποία ασκεί ένα μικρό μήλο μάζας 100

Η Γη τραβά ένα σώμα Σ προς το μέρος της.

Στη γλώσσα της Φυσικής λέμε:
«Η Γη ασκεί δύναμη στο σώμα Σ, με κατεύθυνση
προς το έδαφος».
Τη δύναμη αυτή τη λέμε « βάρος του σώματος Σ».
http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/docum
ent/file.php/DSGYM-B200/ExperimentsBGYM/bG/bG.ht

ml Βάρος ενός σώματος
λέγεται

η δύναμη την οποία
ασκεί η Γη στο σώμα

Ένα σώμα μάζας 1 kg, όταν βρίσκεται στην επιφάνεια της Γης έχει
βάρος 10 περίπου νιούτον. Για την ακρίβεια 9,8 Ν.
Εάν το ίδιο σώμα βρεθεί στη Σελήνη η μάζα του θα είναι πάντα 1 kg,
αλλά το βάρος του θα είναι 1,6 νιούτον.
Εάν το ίδιο σώμα βρεθεί στον πλανήτη Άρη η μάζα του θα είναι
πάντα 1 kg, αλλά το βάρος του 3,8 νιούτον.



9. Πώς θα μετρήσουμε το
βάρος ;

Το ελατήριο. Ένα αντικείμενο
πολύτιμο
για την εξέλιξη της Φυσικής

Τα ελατήρια, όπως και τα εκκρεμή είναι
αντικείμενα που βοήθησαν ιδιαίτερα
τους ερευνητές στο να οικοδομήσουν τη
Φυσική.

Το βαρίδι και το ελατήριο.

Το βαρίδι των 100 γραμμαρίων έχει βάρος 1
νιούτον .
Αν το κρεμάσουμε σε ελατήριο και το
διατηρήσουμε ακίνητο, το ελατήριο τραβά το
βαρίδι προς τα πάνω – ενώ ταυτόχρονα η Γη
τδΕδρύύφνναόααβσμμοάηηντ1μτοοενίδτιεοιηλούαντατοονήπντρ.οιιίκοαεσίτμυοεγντκορρααπβρτεάοίςπττροαοβςκαάτρατίωδπιάμΣνε,ωη είναι
ίση με το βάρος του Σ , ίση δηλαδή με 1 νιούτον.

Φύλλο εργασίας

Αν κρεμάσουμε στο ελατήριο ένα βαρίδι 100 γραμμαρίων και το διατηρούμε ακίνητο, το
ελατήριο τραβά το βαρίδι προς τα πάνω – και το συγκρατεί –με μια δύναμη ίση με το βάρος
τΣαοςυ,εφίσοηδιδάηζολυαμδεήμεμεέν1α νειλοαύττήορνιο, με βαρίδια των 50 g και των 100 g και με υποδεκάμετρο και σας

α. να μετρήσετε με το υποδεκάμετρο το «φυσικό» μήκος του ελατηρίου, το μήκος του δηλαδή όταν

δεν είναι τεντωμένο

β. να κρεμάσετε στο ελατήριο ένα βαρίδι των 50 γραμμαρίων, να μετρήσετε με το υποδεκάμετρο

το μήκος του ελατηρίου και να υπολογίσετε «πόσο αυξήθηκε» το μήκος του ελατηρίου

Αν λόγου χάρη το «ελεύθερο» μήκος του είναι 21 cm και το μήκος του τώρα που έχει επιμηκυνθεί είναι 23 cm, η επιμήκυνση θα είναι 2 cm

.

γ. να προσθέσετε ένα ακόμα βαρίδι των 50 g και να επαναλάβετε τη μέτρηση του

μήκους και τον υπολογισμό του «πόσο μεγαλύτερο» είναι το μήκος του ελατηρίου από

ετ.οΤφονυσ1ι7κοόαμιώήνκαοςο Άγγλος ερευνητής Ρόμπερτ Χουκ διατύπωσε, έναν από τους πρώτους νόμους
δτη. ςναΦυξσεικκρήεςμ, τάοσνεντόεμτοαγιδαύποαβρααμροίδρφιαώ,σνεαις,κσραενμάαυστεέτςεπδούυοσβυμαβραίίδνιοαυντωσενέ1ν0α0ελgα,τνήαριμο.ετ«ρΗήσετε
τπαορμαήμόκροφςωτσοηυεενλόςατεληαρτίηορυίοκυαειίναι υαπνοάλοογγηίσπερτοες «τπηόδσύοναμμεηγπαολυύττηενροοπ»οείαίναασικτείο».μΟήκνοόμςοαςπαόυττόος

φεπυισβεικβόαιμώήνεκτοεςή δεν επιβεβαιώνεται με τις μετρήσεις που κάνατε ;

http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/document/file.php/DSGYM-B200/ExperimentsBGYM/bG/b

GσγΗτρ.h.λαtΝίmφααιςlκσΣήυιμτππσαλαρηνάρλήσώςτσ.αεΝτσόεημτοεοςπνιτπμοίήνυκαHυκoανoσπkηοeςυ. ακολουθεί και να κάνετε τη

δύναμης
Δύναμη ίση με Μήκος Επιμήκυνσ
η
ελατηρίου

μηδέν

0,5 Ν Βάρος του βαριδιού των
50 g

1 Ν Βάρος των δύο βαριδιών

50 g

2 Ν Βάρος των δύο βαριδιών

100 g

Το δυναμόμετρο. Με βάση τα παραπάνω οι φυσικοί έφτιαξαν ένα όργανο
με το οποίο μπορούμε να μετράμε την τιμή μιας δύναμης. Το όνομά του
είναι δυναμόμετρο. Τα περισσότερα δυναμόμετρα είναι βαθμολογημένα σε
νιούτον.
Εφόσον, σύμφωνα με τη Φυσική, το βάρος είναι δύναμη,

το βάρος ενός σώματος μπορούμε να το μετρήσουμε με
δυναμόμετρο

Ο εργαστηριακός ζυγός λειτουργεί με βάση
τη δύναμη που ασκείται σε αυτόν. Αν
σπρώξουμε προς τα κάτω την πλατφόρμα του
ζυγού ,
ο ζυγός κάτι θα δείξει.
Με τον ζυγό, ωστόσο, μπορούμε να
μετρήσουμε και το βάρος αλλά και τη
μάζα.

Οι περισσότεροι από τους ζυγούς του σχολικού
εργαστηρίου είναι βαθμολογημένοι σε μονάδες
μάζας.
Δείχνουν τη μάζα του σώματος, συνήθως σε