8. Sınıf Türkçe Cevap Anahtarı

8. Sınıf Cümlenin Ögeleri

Temel Ögeler: Yüklem, Özne

Cümleyi oluşturan dil birliklerine öge denir.

➤➤ Temel Ögeler:

1. Yüklem: Cümleyi kesin yargıya bağlayıp sonuçlandıran dil birlikleridir. Cümlenin yüklemi çekimli fiil veya ad
soylu bir sözcük olabilir. Söz öbekleri de bölünmeden yüklem olabilir.

Örnek: Bu başarı elbette sanatçının eseriydi.

Yüklem (İsim tamlaması)

2. Özne: Yüklemin gösterdiği işi yapan ya da belirttiği bir durum içinde olan varlıktır. Cümlede özneyi bulmak
için yükleme “kim, ne, kimler, neler?” soruları sorulur.

Örnek: “Akıl, akıldan üstündür.” (Bu cümlede yüklem “üstündür” sözcüğüdür. Yükleme “ne üstündür?” diye
sorduğumuzda “akıl” cevabını alırız. Akıl sözcüğü bu nedenle öznedir.)

➤➤ Üç çeşit özne vardır:

a. Gerçek Özne: İşi, oluşu yapan kişi ya da kavramın belli olduğu cümlelerde gerçek özne vardır.

Örnek: Herkes seni bekliyordu. ( Bekleyen kim? Sorusunu sorduğumuzda “herkes” cevabını alırız.)

b. Gizli Özne: Bazı cümlelerde açık özne bulunmaz. Özne yüklemin aldığı şahıs ekine göre belirlenir ve şahıs
zamirleriyle ifade edilir. Buna gizli özne denir.

Örnek: Haftaya pikniğe gideceğiz. (Bu cümlede yüklem, 1. çoğul şahıs ekini (-iz) almıştır. Şahıs zamirlerinden
biri ile ifade edecek olursak gizli özne “biz”dir.)

c. Sözde Özne: Yüklemi -n veya -l ekini almış cümlelerde, gerçek özne ve gizli özne bulunmaz. Bu durumda
öznenin yerini nesne alır.

Örnek: Salon birkaç saatlik çalışma sonucu krem rengine boyandı. (Bu cümlede “salon” sözde öznedir.)

➤➤ Yardımcı Ögeler:

1. Nesne (Düz Tümleç): Yüklemin gösterdiği ve öznenin yaptığı işten etkilenen ögeye nesne denir. Nesne,
belirtili ve belirtisiz olmak üzere ikiye ayrılır.

a. Belirtili Nesne: -ı,-i, -u, -ü eklerinden birini alır. Yükleme “neyi, kimi?” sorularını sorarak bulunur.

Örnek: “Kapıyı kardeşim açtı.” cümlesinde “Neyi açtı?” sorusunu yükleme sorduğumuzda “kapıyı” cevabını
alırız. Kapıyı sözcüğü belirtili nesnedir.

b. Belirtisiz Nesne: Bir kavram veya varlığı gösterir. Yükleme “ne, kim?” sorularını sorarak bulunur.

Örnek: Öğretmenimiz güzel bir araba almış. (Yükleme “Ne almış?” sorusunu sorduğumuzda aldığımız “güzel
bir araba” cevabı belirtisiz nesnedir.)

2. Dolaylı Tümleç (Yer Tamlayıcısı): Yönelme, bulunma ve çıkma bildirerek cümlenin anlamını tamamlayan
unsura dolaylı tümleç denir. Dolaylı tümleç “-e/-de/-den” hâl eklerinden birini alır. Yükleme, “kime, kimde kim-
den, nereye, nerede, nereden, neye, neyde, neyden?” soruları sorularak bulunur.

Örnek: Benim için Ankara’dan geldi. (Yükleme “Nereden geldi?” sorusunu sorduğumuzda aldığımız “Anka-
ra’dan” cevabı, dolaylı tümleçtir.)

3. Zarf Tümleci (Zarf Tamlayıcısı): Yer-yön, sebep, miktar, durum, zaman, araç, amaç ve birliktelik gibi an-
lamlar bildirerek yüklemi açıklayan unsurlardır. Zarf tamlayıcısını bulmak için yükleme “Nasıl, ne kadar, ne
tarafa, niçin, ne zaman, neyle, kiminle, kim tarafından, ne tarafından, kim için?” soruları sorulur.

Örnek: Koşa koşa okula gittim. (Bu cümlede yükleme “Nasıl?” sorusunu sorduğumuzda aldığımız “koşa ko-
şa” cevabı zarf tamlayıcısıdır.)

150

8. Sınıf Cümlenin Ögeleri

➤➤ Vurgu: Cümlede bir ögenin diğerlerinden baskın anlam taşımasıdır. Vurgulanan öge, o cümle için, cümlenin en
önemli ögesidir. Vurgu şekilleri şöyledir:
1. Eylem cümlelerinde (yüklemi haber veya dilek kiplerinden biriyle çekimlenmiş fiil olan cümlelerde) vurgu
yüklemden önceki ögededir: Annem beni dün aramış.
2. İsim cümlelerinde (yüklemi ek eylemle çekimlenmiş isim olan cümlelerde) vurgu yüklemin kendisindedir:
Hava çok sıcakmış.
3. “de, ki, mi” sözcüklerinden birinin bulunduğu cümlelerde vurgu – cümlenin isim ya da eylem cümlesi olma-
sına bakılmaksızın- de, ki, mi sözcüklerinden önceki ögededir: Sen mi aldın?
4. Soru sözcüklerinde vurgu, o sözcüklerdedir: Bunu kim buldu?

➤➤ Ara Söz: Cümlede herhangi bir ögenin veya cümlenin anlamını pekiştirmek, açıklamak için kullanılan söz
gruplarına ara söz denir. Ara söz cümlede iki virgül veya iki kısa çizgi arasında gösterilir.
Örnek: İzmir’deki evlerine, özlediği yere, dönmek istiyordu. (Bu cümlede “İzmir’deki evlerine” yer tamlayıcı-
sıdır. Ara söz olan “özlediği yere” yer tamlayıcısının açıklayıcısı görevinde kullanılmıştır.)

➤➤ Cümle Dışı Unsurlar: Cümlede herhangi bir öge olmayan, dolaylı olarak cümlenin anlamına yardımcı olan
ögelerdir. Bağlaçlar, ünlemler, hitaplar ve ara sözlerin bir kısmı cümle dışı unsur olabilir. Bunlar, cümleler öge-
lerine ayrılırken dikkate alınmaz.
Örnek: Bu işi yarına bitireceğini, inanılır gibi değil, söylüyormuş. (Bu cümlede ara söz “inanılır gibi değil”
cümle dışı unsurdur.)
Öge Buldurmaya Yönelik Sorular:
Bu tip sorular iki şekilde karşımıza çıkar.
1. “mi”li soru: Cümlede mi soru ekinden önce hangi öge varsa cümle o ögeyi buldurur.
Örnek: Yarınları ben mi kaybetmişim? (Cümlede “mi” den önce “ben” vardır. Soru özneyi buldurur.)
2. Soru Sözcüklerinin Kullanıldığı Cümleler: Cümledeki soru sözcüğü hangi ögenin sorusuysa o ögeyi bul-
durur.
Örnek: Nereden aldın kitabı? (Nereden sorusunun cevabı yer tamlayıcısıdır.)

Etkinlik 19

Kazanım: T.8.4.18. Cümlenin ögelerini ayırt eder.

1. Aşağıdaki cümlelerde yüklem olan sözcük veya söz öbeklerinin altını çiziniz.

1. Ağaç yaşken eğilir, diyordu. 6. Evinin perdeleri yeni gibiydi.
2. Eşe dosta haber salmıştı. 7. Komşuluğun şartıydı candan olmak.
3. İşini sağlama almayanlar belliydi. 8. Anahtarı unuttuğunu hemen fark etti.
4. Adam, çuvalla para kazanmış. 9. Çalışanları bilgilendirmek için gelmiş.
5. Gitmiş bir akşam kimseye söylemeden 10. Eskiydi bu güzel şarkıları çalan pikap.

151

8. Sınıf Cümlenin Ögeleri

Etkinlik 19

2. Aşağıdaki cümlelerde yüklemlerin altını çizip yüklemlerin özelliklerine göre tabloda
uygun yerlere tik () işaretini koyunuz.

Cümleler Fiil İsim İkileme Sıfat İsim Deyim
tamlaması tamlaması

a. Baktığımız ev dört odaydı. 

b. İçim bugün kıpır kıpırdı. 

c. Önemli olan, göze gir- 
mekti.

d. Bana biraz kulak vermeli- 
sin.

e. Bu duyulan arabacının se- 
siydi.

f. Bilmiyordum beni sevdi- 
ğini.

g. Güzel bir kitaptır hayatı- 
mız.

h. Kardeşine göz kulak ol- 
muştur.

i. Okuduğum roman, sürük- 
leyiciydi.

j. Pırıl pırıldı coşkun akan 
dere.

3. Aşağıdaki cümlelerde öznelerin altı çizilmiştir. Buna göre doğru gösterilenlerin karşı-
sına “D”, yanlış gösterilenlerin karşısına “Y” yazınız.

a. Bu sıkıntıları bir an önce üzerinden atmalısın. ( Y )
b. Onun eserleri duru bir suyu andırır. ( D )
c. Dedem beni ziyarete gelmek istedi. ( Y )
d. Yeni ufuklara şiirle ulaşır insan. ( D )
e. Hepimiz ne demek istediğini anlamıştık. ( D )
f. Kapının kolu yerinden çıkmıştı. ( D )
g. Türkçenin güzelliğini herkes fark etmeli. ( Y )
h. Dünya malı dünyada kalır. ( Y )
i. Leyleğin ömrü laklakla geçer. ( D )
j. Benim merak ettiğim konu buydu. ( Y )

152

8. Sınıf Cümlenin Ögeleri

Etkinlik 19

4. Aşağıda altı çizili ögelerden özne olanların numarasını yıldız kutusuna, nesne olanların
numarasını da üçgen kutusuna yazınız.

a. Neşeli insanlar güneşe benzer. ★ ÖZNE: 1 - 4 - 6 - 7 - 8 - 10
b. Marketten meyve alır mısın? ▲ NESNE: 2 - 3 - 5 - 9
c. Unuttuk tüm kırgınlıkları.
d. Kuzenimi okula ben bıraktım.
e. Bütün eşyaları dolaba koyduk.
f. Ayşe en sevdiğim arkadaşımdır.
g. Kaybettiğim çantam, mavi renkti.
h. Yeşeren yapraklar, baharı getirdi.
i. Bu kış, herkesi çok etkiledi.
j. Şair, bu şiirde ahengi yakalamış.

5. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun sözcükleri tablodan seçerek dolaylı
tümleç olacak şekilde yazınız.

Mezopotamya’da Mısır’dan yaprak ve
papirüslerden

şirketinde dünyasında

İlk şemsiye kullanımına Mezopotamya’da rastlanır. Bu ilk şemsiyeler, güneşten korun-

mak amacıyla kullanılıyordu. Yapımında yaprak ve papirüslerden yararlanılıyordu.

Eski Mısır’da koruyucu bir niteliği olduğuna inanılan şemsiye, Roma kültürüne Mısır’dan

geçti. Yağmura karşı ilk kullanımının Çin’de olduğu bilinen şemsiye, 16. yüzyıl sonlarında batı

dünyasında yaygınlaştı. Modern şemsiye Londra’da ilk defa Faslı gezgin ve yazar Janas

Hanway (1712-1786) tarafından kullanıldı. Bu süreçte şemsiye, İngilizler tarafından “Hanway”

olarak adlandırıldı. İlk zamanlarda şemsiyeler, çok dayanıklı değildi ancak giderek kullanımının

artmasıyla daha dayanıklı modeller üretilmeye başlandı. Şemsiyelerin seri üretimine 1830 yılında

Londra’da “James Smith and Sons” şirketinde başlandı.

153

8. Sınıf Cümlenin Ögeleri

Etkinlik 19

6. Aşağıdaki cümleleri ögelerine ayırarak bu ögeleri altlarındaki boşluğa yazınız.

a. Hep birlikte düş kurmaya hazır mısınız, / dedi / salondakilere.

Belirtisiz Nesne / Yüklem / Yer T.

b. Bütünü kavrayabilmenin yolu, / tek bir bakış açısıyla bakmamaktır.

Özne / Yüklem

c. Yarının endişeleriyle dolu bir kalp, / bugünü / iyi / yaşayamaz.

Özne / Belirtili N. / Zarf T. / Yüklem

d. İyi bir roman / yaşantının ötesini görmemizi /sağlar.

Özne / Belirtili Nesne / Yüklem

e. Aradığını bilmeyen, / bulduğunu / anlayamaz.

Özne / Belirtili Nesne / Yüklem

f. İnsan / en çok yalnız kaldığı zamanlarda / anlar / acısını.

Özne / Zarf T. / Yüklem / Belirtili N.

g. Aylar sonra / okuldan arkadaşlarımı / piknik alanında / gördüm.

Zarf T. / Belirtili N. / Yer T. / Yüklem

h. Han kapısını çalarken / çocukluğu / aklına geldi.

Zarf T. / Özne / Yüklem

i. Vitrindeki kıyafetlere bakınca / içeri girmeye / karar verdi.

Zarf T. / Dolaylı T. / Yüklem

j. Söylemişti / son sözlerini / perde kapanırken / Makbet.

Yüklem / Belirtili N. / Zarf T. / Özne

154

8. Sınıf Cümlenin Ögeleri

Etkinlik 19

7. Aşağıdaki cümlelerde yer alan zarf tamlayıcılarının altını çiziniz. Cümleye kattıkları
anlamları uygun ifadeyle eşleştiriniz.

a. Haziranda okullar kapanıyor. Birliktelik
b. Kollarını sallayarak yürürdü ablam. j

c. Ankara’dan uçakla geleceklermiş. Durum
b-d

d. Adada ormanlık alanlar hızla çoğaldı. Araç
e. Dolu yağdığı için evde kalmayı seçtik. c
f. Misafirleri yukarı çağırabilirsiniz.
g. Yaz geldiğinde güneye gidebiliriz. Neden
e

Amaç
h

h. Mehmet, sınavı kazanmak için çalışıyor. Zaman
i. Yurt dışına gitmen biraz pahalıya patladı. a-g-k
j. Halamla bu küçük kasabada yaşıyoruz Miktar
k. İki saat sonra marketin önünde buluşuruz.
i
Yön

f

155

8. Sınıf Cümlenin Ögeleri

Etkinlik 19

8. Aşağıdaki cümlelerde bazı ögelerin altı çizilmiştir. Bu ögelerin ne olduğunu bularak
altlarındaki boşluğa yazınız.

1. Bir uzun rüyadır hayat dediğin.
Yüklem

2. Bir yaz günü ayrılmıştık bu şehirden.
Zarf tamlayıcısı

3. Bir bahçeden bir bahçeye gezer rüzgâr.
Özne

4. Coşkun sular gibi çağlarım şimdi.
Zarf tamlayıcısı

5. Bir yanardağ gibidir bu kırgın gönül.
Özne

6. Büyür çınar gibi zahmetle şanlı sevdalar.
Yüklem

7. Büyülenmiş bir ceylan gibi bakıyor zaman.
Zarf tamlayıcısı

8. Belki rüyalarındır bu taze açmış güller.
Yüklem

9. Süzülen yelkenler var enginde.
Yer tamlayıcısı

10. Yol üstündeki çeşmeler bakar kenardan bize.
Yer tamlayıcısı

11. Asırlar kemirse de koparamaz zincirlerimi.
Belirtili Nesne

12. Dört mevsim solmayan güller bilirim.
Belirtisiz Nesne

156

8. Sınıf Cümlenin Ögeleri KKT - 19 

1. “Odasını az önce topladı.” cümlesinin ögeleri- 4. Ada sahilleri eski güzelliğini koruyordu.
nin sıralanışı aşağıdakilerin hangisinde doğru
verilmiştir? Bu cümlenin öznesinin görevi aşağıdakilerin
hangisinde doğru verilmiştir?
A) Özne-zarf tamlayıcısı-yüklem
B) Özne-yüklem-nesne A) İkileme B) İsim tamlaması
C) Nesne-zarf tamlayıcısı-yüklem
D) Nesne- yer tamlayıcısı- yüklem C) Sıfat tamlaması D) Deyim

2. “İki yıldır görmediğim arkadaşım beni ziyare- 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden fazla
te geldi.” cümlesinin öznesi aşağıdakilerden zarf tamlayıcısı kullanılmıştır?
hangisidir? A) Okuldakiler seni görünce çok şaşırdı.
B) Hemen eve gelmen gerekiyormuş.
A) görmediğim arkadaşım C) Güle oynaya tatil beldesine gelmiştik.
B) İki yıldır görmediğim arkadaşım D) Şiiri okumadan önce ön yargılıydım.
C) arkadaşım
D) O (gizli özne) 6. Aşağıdakilerin hangisinde ögeleri ayırmada
yanlışlık yapılmıştır?
A) Annen ve sen / bize / katılabilirsiniz.
B) Bu konuyu / herkes / iyi / anladı.
C) Kapıdaki çöpleri / akşam / aldılar.
D) Dersi / dikkatli / dinleyin, / dedi.

3. Deyimler yüklem olabilir. 7. “Hangi okula gitsem?” cümlesine verilecek ce-
vap, cümlenin hangi ögesi olur?
Aşağıdaki cümlelerin hangisi bu bilgiyi örnek-
lendirir? A) özne B) yer tamlayıcısı
C) zarf tamlayıcısı D) yüklem
A) Oyunun kurallarını koyan benim kardeşimdi.
B) Tüm soruları doğru cevaplamak kolay olmadı.
C) Bana her zaman destek olduğun için çok sağ

ol, dedi.
D) Ona elimden geldiğince göz kulak oldum.

157

6. ÜNİTE

CÜMLE ÇEŞİTLERİ

Yüklemin Yerine, Türüne, Anlamına Göre Cümleler
Yapısına Göre Cümleler

Kazanımlar

➢➢  T.8.4.19. Cümle türlerini tanır.
Kavramsal tanımlamalara girilmez.

8. Sınıf Yüklemin Yerine, Türüne, Anlamına Göre Cümleler

Yüklemin Yerine, Türüne, Anlamına Göre Cümleler

➤➤ Yüklemin Yerine (Öge Dizilişine) Göre Cümleler
1. Kurallı Cümle: Yüklemi sonda bulunan cümlelerdir.
Örnek: Yazar bu eserde halkın sorunlarına değiniyor. (Bu cümlede “değiniyor” yüklemdir. Yüklem, sonda ol-
duğu için cümle kurallıdır.)

2. Devrik Cümle: Yüklemi sonda olmayan cümlelerdir.
Örnek: İki şeker attım çayıma. (Bu cümlede yüklem “attım” sözcüğüdür. Yüklem cümlenin sonunda olmadığı
için bu cümle devriktir.)

NOT: Her cümle bir yargı belirtse de bazı cümlelerde yüklem söylenmemiş olabilir. Yargısı tam olmayan, yük-
lemi belirtilmemiş böyle cümlelere “eksiltili cümle” denir.
Örnek: Azıcık aşım, kaygısız başım... (olsun)

➤➤ Yüklemin Türüne Göre Cümleler
1. Fiil (Eylem) Cümlesi: Yüklem, çekimlenmiş bir fiilse cümle fiil cümlesidir.
Örnek: Konuyu hemen anladım. (Bu cümlede “anladım” fiildir ve yüklemdir.)

2. İsim (Ad) Cümlesi: Yüklem çekimli bir fiil değilse cümle, isim cümlesidir.
Örnek: Dün burası yağmurluydu. (Bu cümlede “yağmurluydu” isimdir ve yüklemdir.)

➤➤ Anlamına Göre Cümleler
1. Olumlu - Olumsuz Cümleler: Bir eylemin yapıldığını, yapılabileceğini veya bir varlığın bulunduğunu ifade
eden cümleler olumlu, tersi durum söz konusu ise cümleler olumsuzdur.
Örnek: Bu sabah onunla karşılaşmadık. (Bu cümlede “karşılaşma” eylemi gerçekleşmemiştir. Bu nedenle bu
cümle olumsuzdur.)

➤➤ Cümleleri Olumsuz Yapan Bazı Durumlar:
Olumsuzluk bildiren bazı ek ve sözcükler şunlardır: -ma, -me, -maz, -mez, -sız, -siz, -suz, -süz, yok, değil.
Örnek: Bana anlatmadı.
Bazı cümlelerde olumsuzluk, soru yoluyla sağlanır.
Örnek: Ben seni üzer miyim hiç? (Üzmem.)
Bazı cümlelerde olumsuzluk bağlaçlarla sağlanır.
Örnek: Ne kitap okuyor ne gazete. (Okumuyor.)

Olumsuz cümleler şu şekillerde karşımıza çıkar:
a. Biçimce ve anlamca olumlu cümle: Bir cümlenin yükleminde olumsuzluk bildiren ek ya da sözcük yoksa
cümle biçimce ve anlamca olumludur.
Örnek: Hafta sonu tatile gideceğiz.
b. Biçimce olumlu, anlamca olumsuz cümle: Olumsuzluk eki veya olumsuzluk bildiren bir sözcük almayan
ancak anlamı çeşitli yollarla olumsuzluk kazanan cümlelerdir.
Örnek: Bu işin içinden çıkabilirsen çık şimdi.

160

8. Sınıf Yüklemin Yerine, Türüne, Anlamına Göre Cümleler

c. Biçimce olumsuz, anlamca olumlu cümle: Bir cümlede olumsuzluk bildiren ek ya da sözcük iki tane ise o
cümle biçimce olumsuz, anlamca olumludur.
Örnek: Markete uğramamış değilim. (uğramışım.)
d. Biçimce ve anlamca olumsuz cümle: Bir cümlenin yükleminde olumsuzluk bildiren ek ya da sözcük varsa
cümle biçimce ve anlamca olumsuzdur.
Örnek: Hafta sonu tatile gitmeyeceğiz.

2. Soru Cümlesi: Cevap almak amacıyla söylenen cümlelerdir.
Örnek: Gözlüğümü gören var mı?
NOT: Türkçede bazı cümleler soru eki veya soru anlamı katan sözcükleri alsalar bile soru anlamı taşımazlar.
Bu tür cümlelere “sözde soru” cümlesi denir.
Örnek: Kim sevmez ki bu tatlıyı? (Beğeni anlamı vardır.)

3. Ünlem Cümlesi: Yargıyı bir duygu aktararak ortaya koyan cümlelerdir.
Örnek: Hey! Kim var orada?

Etkinlik 20

Kazanım: T.8.4.19. Cümle türlerini tanır.

Kavramsal tanımlamalara girilmez.

1. Aşağıdaki cümleleri tabloda istenen özelliklere göre değerlendiriniz.

Cümleler Kurallı Devrik Eksilti
a. Artık buralarda ne sevgi ne saygı… 
b. Bu konulara çalışmamış ki…   
c. Bir bakmışsın güneş güzellikler getirmiş güne. 
d. Söz gümüşse sükut altındır.   
e. Ne güzel değil mi bu mevsimde İzmir. 
f. Çok aradık biz bu sokağı. 
g. O, benim bu hayattaki tek varlığım.
h. Bir bakmışsın akşam oluvermiş.
i. Bu bağ, bu dere, bu kuzular…
j. Bu ressamın portreleri görülmeye değerdir.

161

8. Sınıf Yüklemin Yerine, Türüne, Anlamına Göre Cümleler

Etkinlik 20

2. Aşağıdaki cümleleri yüklemlerinin türüne göre değerlendiriniz.

a. Bu hafta gösterimde güzel bir film yokmuş. ( İSİM CÜMLESİ )
b. Sabaha karşı Gaziantep’e vardık. ( FİİL CÜMLESİ )
c. Köpeğim evin altını üstüne getirmiş. ( FİİL CÜMLESİ )
d. Olmayacak işler peşinde koşuyordu. ( FİİL CÜMLESİ )
e. Bir insana en çok yakışan şey gülümsemektir. ( İSİM CÜMLESİ )
f. O, herkesin ilgiyle okuduğu kitapların yazarıydı. ( İSİM CÜMLESİ )
g. Her gün başından geçenleri defterine yazardı. ( FİİL CÜMLESİ )
h. Seni sen yapan öz güvenindir. ( İSİM CÜMLESİ )
i. Yalnızlık zordur, derler. ( FİİL CÜMLESİ )
j. En önemli şey hedefe odaklanmaktır. ( İSİM CÜMLESİ )

3. Aşağıdaki cümleleri anlamlarına göre inceleyiniz.

Cümleler Biçimce Biçimce Anlamca Anlamca
Olumlu Olumsuz Olumlu Olumsuz
a. İnsan hiç kitapları sevmez mi?
b. Geçen akşamki yemekte yok yoktu. 
c. Sanki sen hep yüz alıyorsun. 
d. Bu soruyu çözememiş değilim. 
e. Hakkında konuşulmuyor değil. 
f. Olanları değerlendirmeye çalışıyorum. 
g. Odasını ne zaman topladı ki… 
h. Onun iyi biri olduğunu herkes bilir. 
i. Bu haksızlık karşısında gel de sus. 
j. Üst üste bu kadar sorun çıkarılır mı? 
k. Anlattıklarının çoğu doğru değildi. 
l. Yemek yapmayı bilmiyor değilim. 
m. Gün geçtikçe ağrıları hafifledi. 
n. Bavulda fazla kıyafetimiz yok. 
o. Ne söz dinliyor ne gayret ediyor. 


162

8. Sınıf Yüklemin Yerine, Türüne, Anlamına Göre Cümleler

Etkinlik 20

4. Aşağıdaki cümlelerden yanıt gerektirmeyen soru (sözde soru) cümlelerinin yanına ek-
si (–), yanıt gerektirenlerin yanına artı (+) işareti koyunuz.

a. Bir araba bu kadar kötü mü kullanılır? ( – )
b. Bu güzel manzarada şair olunmaz mı? ( – )
c. Bugün okula kimler gelmedi? ( + )
d. Bir tabak daha rica edebilir miyim? ( – )
e. Yarın okula neyle gideceksin? ( + )
f. Bunun hesabını sormaz mıyım? ( – )
g. Bu elbiseyi kimin için aldınız? ( + )
h. Seni görmez olur muyum hiç? ( – )
i. Tiyatroda elektrikler kesilmesin mi? ( – )
j. Lütfen, ışığı kapatır mısınız? ( – )

5. Aşağıdaki dizeleri cümle çeşitlerine göre inceleyiniz.

Aşkın sihirli şarkısı yüzlerce dildedir Yeni bir ülkede yem vermek için atlarına
İspanya neşesiyle bu akşam bu zildedir Nice bin atlı kapılmıştı fetih rüzgarına
a. Yüklemin türüne göre: İSİM b. Yüklemin türüne göre: FİİL
Yüklemin yerine göre: KURALLI Yüklemin yerine göre: DEVRİK
Anlamına göre: OLUMLU Anlamına göre: OLUMLU

Geçtikçe bembeyaz gezinenler üçer beşer Kandilli yüzerken uykularda
Bildim ki ahiret denilen yerdedir beşer Mehtabı sürükledik sularda
c. Yüklemin türüne göre: FİİL d. Yüklemin türüne göre: FİİL
Yüklemin yerine göre: DEVRİK Yüklemin yerine göre: DEVRİK
Anlamına göre: OLUMLU Anlamına göre: OLUMLU

İstanbul’da, Boğaziçi’nde Yapraktan saçını yerlere yayıp
Bir fakir Orhan Veli’yim Sonbahar ağlıyor ayaklarında
e. f.
Yüklemin türüne göre: İSİM Yüklemin türüne göre: FİİL
Yüklemin yerine göre: KURALLI Yüklemin yerine göre: DEVRİK
Anlamına göre: OLUMLU Anlamına göre: OLUMLU

163

8. Sınıf Yüklemin Yerine, Türüne, Anlamına Göre Cümleler

Etkinlik 20

6. Aşağıdaki sözde soru cümlelerinin karşısına taşıdıkları anlamları yazınız.

a. Bir bardak su verebilir misin? rica
b. Bütün keki ben mi yemişim? inkâr etme
c. Onu da konsere çağırsam mı çağırmasam mı? kararsızlık
d. İnsan sevmediğinin yanında olur mu hiç? onaylama
e. Ben sana önüne bak dememiş miydim? başa kakma
f. Aa! Sen mi geldin? şaşırma
g. Oraya neden gittim sanki? pişmanlık
h. Ütüyü fişten çektim mi acaba? endişe

7. Aşağıdaki cümleleri yüklemin türü, anlamı ve yerine göre 1. İSİM CÜMLESİ
inceleyiniz. İncelediğiniz cümleleri örnekteki gibi eşleştiriniz.

2. FİİL CÜMLESİ

a. Seni buralarda görmeyi hiç bekle- Örnek: a: 2- 5- 6 3.EKSİLTİLİ CÜMLE
miyorduk. b: 2-5-6-9 4. OLUMLU CÜMLE
c: 2-4-7 5. OLUMSUZ CÜMLE
b. Zavallı çocuk karşımda bayılmasın d: 1- 4- 6 6. KURALLI CÜMLE
mı? e: 3 7. DEVRİK CÜMLE
8. SORU CÜMLESİ
c. Olanları bugün öğrendim karde-
şimden.

d. Anneannemin börekleri çok lezzet-
liydi.

e. Bu güzel havalar, bu ağaçlar… 9. SÖZDE SORU C.

8. Aşağıda karışık olarak verilen sözcüklerle anlamlı ve kurallı cümleler oluşturunuz.
Oluşturduğunuz cümleleri rakamsal olarak örnekteki gibi gösteriniz.

1. biridir 1. en usta 1. değeri
2. gören 2. kişidir 2. onları
3. kendi 3. sanatta 3. kullandığıyla
4. ayıbını 4. kişi 4. insanın
5. kişi 5. bir zamanlar 5. yetenekleriyle
6. erdemli 6. en çok 6. değil
7. hata yapan 7. nasıl
3-4-2-5-6-1 8. ölçülür
3-1-4-5-6-7-2
4-1-5-6-2-7-3-8

164

8. Sınıf Yüklemin Yerine, Türüne, Anlamına Göre Cümleler KKT - 20 

1. 1. Boş zamanlarımda kitap okumayı severim. 4. Aşağıdakilerden hangisi devrik bir fiil cümle-
2. Sabahları deniz kenarında yürüyüş yaparım. sidir?

Yukarıdaki cümlelerin ortak özelliği aşağıda- A) Ellerimde çiçeklerle sana huzuru getirdim.
kilerden hangisidir? B) Bugün güneşli ve güzel bir gün bizi bekliyor.
C) Renkli kuşların cıvıltısı yayılır dört bir yana.
A) Devrik cümle olmaları D) Irmak dağları dolanarak denize kavuşur.
B) Eylem cümleleri olmaları
C) Olumsuz cümleler olmaları
D) İsim cümleleri olmaları

2. Hayat, güzellikleri keşfetmemiz için tasarlanmış 5. Aşağıdakilerden hangisi olumsuz bir cümle-
bir armağans - - - - dir?
A) Bugün okula erken gelip hızlıca hazırlandı.
Yüklemin yerine göre bu cümle ile özdeş olan B) Sabahları pek de isteyerek uyanmıyorum.
cümle aşağıdakilerden hangisidir? C) Bekledikleri olmayınca yanındakileri üzdü.
D) Yağmurun çok yağması tarlaları da mahvetti.
A) Sanki mutluluğu eğlenceli hayatına borçluydu.
B) Güzel şeylerden bahseden bir insandı ki... 6. Aşağıdakilerden hangisi soru cümlesidir?
C) Bu güzel hediye için sana çok teşekkür ederim. A) Nasıl da tatlı gülüyor bu bebek?
D) Balkon, beyaz badanalı evin sokağına bakıyor. B) Nasıl geçti habersiz güzelim yıllarım?
C) Bir anda saçlarım yanmasın mı?
D) Ona ne dedin de bu işi kabul etti?

3. “Kapıdan içeri giren iri yarı adam, ...” cümlesi 7. Aşağıdakilerin hangisi devrik bir ad cümlesi-
aşağıdakilerden hangisi ile devam ettirilirse dir?
cümle yüklemin türüne göre diğerlerinden
farklı olur? A) Ankara’ya gitmekten vazgeçtiler Leylalar bu
yıl.
A) valizini kenara bıraktı.
B) Her hüznün ardından bir sevinç gelir elbette.
B) yan masaya oturdu. C) Romanda usta isimlerden biri de Ayşe Kulin’dir.
D) Annemdi bana böyle resim çizmeyi öğreten.
C) bir kahve lütfen, dedi.

D) oldukça üzgündü.

165

8. Sınıf Yapısına Göre Cümleler

Yapısına Göre Cümleler

➤➤ a. Temel Cümle: Bir cümlenin yüklemi temel cümleyi meydana getirir. Cümlenin bildirmek istediği asıl yargı,
bu cümleyle verilir. Diğer ögeler temel cümleyi açıklayan tamamlayıcı ögelerdir.

Örnek: “Bu hediyeyi çok beğendim.” (Bu cümlede “beğendim” yüklemi temel öge, diğer ögeler ise onun
tamamlayıcısıdır.)

➤➤ b. Yan Cümle: Tam bir yargı bildirmeyen, temel cümlenin bir ögesi durumunda bulunan ve kendi içinde değişik
tamamlayıcı ögeler alabilen söz veya söz öbeğidir. Yan cümleler şu iki şekilde oluşabilir: Fiilimsiler ve çekimli
fiillerle.

Örnek: Hızla ilerlerken onu fark edememiştim. (Bu cümlede “ilerlerken” sözcüğü fiilimsidir. Bu nedenle bu
cümlenin yan cümlesi, fiilimsi barındıran “hızla ilerlerken”dir.)

➤➤ Cümleleri yapılarına göre inceleyelim.

1. Tek Yüklemli Cümleler: İçinde yan cümlecik bulunmayan cümlelerdir. Bu cümlelerde tek bir yüklem vardır,
bu nedenle bu cümleler tek bir yargı bildirir.

Örnek: “Resim sergisine birlikte gidelim.” (Bu cümle, basit bir cümledir. Çünkü “gidelim” yükleminden başka
yargı bildiren öge bulunmamaktadır.)

2. Fiilimsi Bulunan Cümleler: Yan cümleciğin fiilimsi olduğu cümlelerdir.

Örnek: “Yazmak beni mutlu ediyor.”

Özne Yüklem

(Bu cümlede “mutlu ediyor” yüklemdir. “yazmak” sözcüğü ise öznedir. Özne olan bu sözcük aynı zamanda
fiilimsidir.)

3. Birden Çok Yüklemli Cümleler: En az iki yüklemi bulunan cümlelerdir. Bu cümleler birbirine virgülle veya
noktalı virgülle bağlanır.

Örnek: “Kapıyı açtı, ayakkabılarını çıkardı.” (Bu cümlede “açtı” ve “çıkardı” yüklemleri birbirinin ögesi duru-
munda bulunmayan ayrı yüklemlerdir.)

4. Bağlacı Olan Cümleler: Birden fazla yüklemi olan cümlelerdir. Bu cümlelerde yüklemler, birbirine bağlaç-
larla bağlanmıştır.

Örnek: “Camları açtı ve temizliğe başladı.” (Bu cümlede yüklemler birbirine “ve” bağlacı ile bağlanmıştır. Bu
nedenle bu cümle yapıca bağlı cümledir.)

Not: Bağlaçların bulunduğu her cümle bağlı cümle olmayabilir. Bağlı cümlelerde bağlaçlar iki yüklemi, dolayı-
sıyla iki yargıyı birbirine bağlamış olmalıdır.

166

8. Sınıf Yapısına Göre Cümleler

Etkinlik 21

Kazanım: T.8.4.19. Cümle türlerini tanır.

Kavramsal tanımlamalara girilmez.

1. Aşağıdaki metinlerde kaç numaralı cümlelerin yan cümleciği olduğunu belirleyip yan-
larındaki kutuya yazınız.

(1) Gençken gösteriş olsun diye okurdum, sonradan biraz da kendimi yetiş-
tirmek için okumaya ve incelemeye başladım. (2) Şimdi ise vakit geçirmek,
a. oyalanmak için yapıyorum bu işi. (3) Çıkarımı sağlamak aklımdan bile geçmedi.
(4) Kitaba karşı içimde beni paradan çıkartan aşırı bir sevgi vardı. (5) Yalnız
kendi ihtiyacımı karşılamak için değil, üç adım uzaktaki çevremi doldurmak,
süslemek içindi bu sevgi. (6) Bir hayli oluyor, onu da bıraktım. (7) Seçmesini bi-
len için kitabın çok hoş meziyetleri vardır ama her nimet, bir zahmet karşılığıdır.

1-2-3-4-5-7


(1) Sokrates şöyle der: (2) İstediğin olmazsa acı çekersin. (3) İstemediğin olursa
b. yine acı çekersin.(4) Hatta istediğin şey tam olarak olsa da yine acı çekersin.

(5) Çünkü onu kaybetme riski vardır. (6) Zihin böyle belalı bir şeydir. (7) Değiş-
meden özgür olmak ister. (8) Ne kadar dirensen bu gerçeği değiştiremezsin.

2-3-4-5-7-8


(1) Evde bulunduğum zaman hayatım daha çok kitaplığımda geçer, oradan ev
işlerini yönetmek imkânını da bulurum. (2) Hiçbir düzene uymadan hiçbir amaç
gütmeden bir bu kitabı bir şu kitabı karıştırırım. (3) Kitaplığım bir kulenin üçün-
cü katındadır. (4) Birinci katta tapınak, ikinci katta da yalnız kalayım diye sık
sık yattığım bir oda ile eklentileri, kitaplığın üstünde ise büyük bir sandık odası
vardır. (5) Eskiden kitaplık evimin lüzumsuz yeriymiş.(6) Bense hayatımın çoğu
c. günlerini, günlerimin de çoğu saatlerini burada geçiriyorum. (7) Kitaplığımda
yusyuvarlak bir oda, masamla sandalyemi alacak kadar yer var. (8) Bir bakışta
kitaplarımın tümünü birden görebileceğim şekilde düzenlenmiş beş raflı dolap-
lar çember halinde duvarları kaplar. (9) Odanın on altı adım çapında boşluğa
bakan çok geniş ve çok güzel manzaralı üç penceresi var. (10) Kışın daha az
bulunurum bu odada. (11) Adından da anlaşılacağı gibi evim bir tepenin üstün-
dedir. (12) Hiçbir odası da bu oda kadar yer almaz. (13) Bir gayret sarf etmemi
gerektirdiği ıssız bir yerde olduğu için hoşuma gider. (14) Böylece hem çalışma-
mın verimli olmasını sağlar hem de topluluktan beni uzak tutar.

1-2-4-7-8-9-11-13-14


167

8. Sınıf Yapısına Göre Cümleler

Etkinlik 21

2. Aşağıdaki boşluklara tek yargı bildiren cümleler yazınız.
a. Halamları çok özledim.
b. Yarın İstanbul’a geliyoruz.
c. Sorular çok kolaydı.
d. Herkes seni anlayamaz.
e. Bu saatte uyanmamıştır.

3. Aşağıdaki cümleleri yapısı bakımından inceleyip birden fazla yargı olanlarının karşısı-
na "” koyunuz.
a. Acılar da olgunlaştırır insanı.
b. Zoru başarın, bu sayede alkışı hak edersiniz. 
c. Sadakat bir beceri değildir, sadakat karakterdir. 
d. En verimli yağmur alın teridir.
e. Şimdi arıyorum gençliğimi.
f. Her ebeveyn, çocuğunun becerilerini keşfetmelidir.
g. Önce para biriktirin, sonra gezersiniz. 

4. Aşağıdaki cümlelerden bağlacı olanların karşısına artı (+) koyunuz.
a. Güzel görünmek için çok çaba harcıyordu.
b. Lise çağlarını hatırladı ve bir hüzün kapladı içini. +
c. Binlerce yıldız belirdi ki akşam olmakta. +
d. Kapıya doğru yöneldi ve kendi kendine gülümsedi. +
e. Olanlara bir anlam veremiyor, derin derin düşünüyordu.

168

8. Sınıf Yapısına Göre Cümleler

Etkinlik 21

5. Aşağıdaki metinlerde içinde fiilimsi olan cümleler yer almaktadır. Bu fiilimsileri altını
çizerek gösteriniz.

Kitaptan niçin korkarlar? Bunu bir türlü anlayamadım. Kitaptan korkmak, insan

düşüncesinden korkmak, insanı kabul etmemek diye düşünüyorum. Kitaptan

a. korkan adam, insanı mesuliyet hissinden mahrum eder. “Bırak, senin yerine
ben düşünüyorum!” demekle, “Falan kitabı okuma!” demek arasında hiçbir fark

yoktur. İnsanoğlunda her şeyden evvel mesuliyet hissidir ve bilhassa fikirlerin

mesuliyetidir. Ondan mahrum edilen insan, kendiliğinden bir paçavra hâline dü-

şer.

Servete, faziletin yükü demekten daha iyi bir ad bulamıyorum. Ordu için ağır-
lığı ne ise fazilet için de servet odur. Atılamaz, geride bırakılamaz. Sonra da
yürüyüşlere engel olur. Hatta bazen ordu, ağırlığa bakayım derken savaşı ka-
b. zanamaz. Kazansa bile bu ona pahalıya mal olur. Bütün bir servetin, gerçekte
hiçbir faydası yoktur. Belki etrafa dağıtmak için olur, o kadar. Ondan ötesi hayâl!
Bakın Süleyman ne diyor: “Malın çok olduğu yerde yiyiciler de çok olur. Mal sa-
hibine seyirden başka ne düşer?”

Dilimiz, özellikle de yazı dilimiz, yıllardan beri yüzyılı aşkın bir zamandan beri
durmadan değişiyor. Değişmesini bir dileyen oldu, bir buyuran oldu diye değil;
değişmesi gerektiği için değişiyor. Elimizdeki dille istediğimizi söyleyemediğimiz,
istediğimiz gibi söyleyemediğimiz için değişiyor. Bu değişim bir bakıyorsunuz
c. hızlanıyor, bir bakıyorsunuz ağırlaşıyor. Duracak sanıyorsunuz ama durmuyor.
Durdurmak kimsenin elinde değil. Yazarlarımızın çoğu başlangıçtan beri bu de-
ğişmeye sinirleniyor, bu değişmeyi istemiyor. Kimi öfkelenip bağırıyor. Sonra
öfkelenen de değişmeye uyuyor, dilini değiştiriyor. Bir gün önce istemediği yeni
dille yazıyor.

169

8. Sınıf Yapısına Göre Cümleler

Etkinlik 21

6. Aşağıdaki cümlelerin yapıca oluşum özelliğini altlarına yazınız.

1. İstediklerini elde etmek için çok çabalaman gerekir.
FİİLİMSİ OLAN CÜMLE

2. Erdemli olmak her insanın görevidir.
FİİLİMSİ OLAN CÜMLE

3. O kadar ağlamış ki gözleri kan çanağına dönmüştü.
BAĞLACI OLAN CÜMLE

4. Sürekli tüketim yerine üretim yapmak gerekir.
FİİLİMSİ OLAN CÜMLE

5. “Gülmek için yaratılmış gözlerde yaşlar niye?” dedi.
BİRDEN ÇOK YÜKLEMLİ CÜMLE

6. Her koşulda iyi niyetli davranan, gerçek bir dosttur.
FİİLİMSİ OLAN CÜMLE

7. Yarınlara her zaman umutla bak ve hep gülümse.
BAĞLACI OLAN CÜMLE

8. Başkalarının derdiyle dertlenen insanları sevin.
FİİLİMSİ OLAN CÜMLE

9. Öyle dostlar edinin ki sırtınız hiç yere gelmesin.
BAĞLACI OLAN CÜMLE

10. Boş zamanları değerlendirmedikçe yaşamış sayılmayız.
FİİLİMSİ OLAN CÜMLE

11. Çoğu zaman öz eleştiri yaparım.
TEK YÜKLEMLİ CÜMLE

12. Susmak da konuşmak kadar önemlidir, değil mi?
BİRDEN ÇOK YÜKLEMLİ CÜMLE

13. Kitapları dost edinmeli ve baş ucumuzdan ayırmamalıyız.
BAĞLACI OLAN CÜMLE

170

8. Sınıf Yapısına Göre Cümleler

Etkinlik 21

7. Aşağıdaki cümleleri yapılarına göre inceleyiniz. Buna göre tabloda uygun yerlere tik
() koyunuz.

Cümleler Tek Fiilimsi Birden Bağlacı
Yüklemli Olan Fazla Olan
 Yüklemli 
a. Sorusunu sordu, cevap hiç gecikmedi.   
b. Spordan çıkarken onunla karşılaştık.  
c. Bahçede oyun oynar, koşardık.    
d. Bir düzine kalemim var.  
e. Son yıllar çok çalışıp sınavı kazandım.  
f. Kedim on sekiz aylık oldu bugün. 
g. Koçunu biraz dinle ve maçı kazan. 
h. O, her zaman çok çalışan biridir
i. Bu hafta yeni kitabım çıkıyor. 
j. Uzaya bugün bir uydu gönderildi. 
k. Çayı sıcak severim ama soğuk da içe-

rim.
l. Yağmurda çok ıslandım. 
m. Yalan söyledikçe sana kimse güven- 

mez.
n. Bayat ekmeği kim sever?
o. Arabayı park ettim, hızla eve girdim.
p. Yol boyunca uzun uzun sohbet ettik.
r. Günlerdir uyumadığı için evde dinleni-

yor.
s. Geç oldu, artık yatmalısınız.
t. Odadaki çiçeklere günaşırı su verme-

lisin.
u. Masadaki kitapları aldı ve çantasına

koydu.
v. Doğum günümü unutmamışsın.
y. Sen her zaman gülümse.

171

8. Sınıf Yapısına Göre Cümleler

Etkinlik 21

8. Aşağıdaki cümlelerin yapı özelliklerini belirleyip boşlukları uygun şekilde doldurunuz.
1. Aydınlık sabahlara uyanmayı dilerim yatarken.

2. Düzenli spor yapınca kendimi dinç hissediyorum.

3. Ödevlerimi hep zamanında bitirmişimdir.
4. Anneannem, koltuğa uzandı ve uyumaya başladı.

5. Ani bir fren sesinden sonra “Dikkat edin lütfen!” dedi.

6. Bütün gün sahilde oturmuş, martılara simit atmış.

7. Akşama kadar çözeceği soruların konularını yazmış.

8. Çoğu şeye üzülmüyorum ama bazen canım sıkılabiliyor.

9. İki hafta sonraki konserin biletleri şimdiden tükenmiş.


10. Akşama çok güzel bir macera filmine gideceğiz.

• 3 , 9 ve 10 numaralı cümlelerde tek yargı vardır.
• 4 , 5 , 6 ve 8 numaralı cümlelerde birden çok yüklem vardır.
• 4 ve 8 numaralı cümlelerde yargılar birbirine bağlaçlarla bağlanmıştır.
• 1 , 2 ve 7 numaralı cümlelerde fiilimsi kullanılmıştır.

9. Aşağıdaki boşluğa birden çok yüklemli cümleler yazınız.
a. Jüri sesimi çok beğendi ve dünyalar benim oldu.
b. Kar aralıksız yağmış, her yer bembeyaz olmuştu.
c. Kazağım çekmiş çünkü çok sıcak suda yıkanmış.

172







































8. Sınıf De, Ki, Mi, İle, Pekiştirme, İkileme, Kısaltmaların,
Sayıların Yazılışı

Etkinlik 23

7. Aşağıdaki metinlerde yazım yanlışlarını bulup altını çiziniz. Yazımı yanlış olanların alt-
larına doğrularını yazınız.

a

Bir kış akşamı kap karanlık yollarda yürürken aklımda haziran ayı vardı. 2018 yazının
kapkaranlık

sım sıcak güneşi, ege sahilleri, deniz ve tabiki dostlar... Aslında saatlerin de önemi
sımsıcak Ege tabii ki

kalmamıştı. Gecenin 3 ya da 5’i fark etmiyordu, eğleniyorduk işte. Doludolu attığımız
Dolu dolu

kahkahalar daha sonra ki yazların habercisiydi sanırım. Mevsimler bitsede dostluklar
sonraki bitse de

değilmiydi geride kalan?
değil miydi?

b

Organlarımızın her biri, özel işlevleri olan kalabalık hücre topluluklarından oluşmak-

tadır. Özel işlevleri olan hücrelerimiz, bir bütün olarak bizi oluşturmak için bellibaşlı
belli başlı

birçok görevi paylaşır. Beyin hücrelerimiz iplikiplik uzayıp bir yerden bir yere elektrik
iplik iplik

mesajları iletir. Deri hücelerimiz dayanıklı ve esnek hâle gelerek bedenimizin dışını

korur. Kemik hücrelerimizde kendilerini sertleştirip bedeni taşıyabilmek için
hücrelerimiz de

içlerin de kalsiyum fosfat biriktirir.
içlerinde

c

Hayat da öyle bir noktaya doğru ilerliyoruzki o noktaya ulaştığımız da ne kişiliğimiz
Hayatta ilerliyoruz ki ulaştığımızda
ne gücümüz nede üstün özelliklerimiz, bizi istediğimiz yere ulaştırmaya yetecek. İşte

ne de
böylesine durumlar da bizler için gerekli olan tek şey gerçek ruh gücünden başka bir

şey değil. durumlarda

192

8. Sınıf De, Ki, Mi, İle, Pekiştirme, İkileme, Kısaltmaların, KKT - 23 
Sayıların Yazılışı

1. Aşağıdakilerin hangisinde yazım yanlışı var- 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı
dır? yapılmıştır?

A) Geçen hafta ki sınavlar zordu. A) TBMM 1923’te Ankara’da kurulmuştur.
B) Duydum ki ödevlerini yapmamış. B) TEDAŞ’da biriken borçlar silinecekmiş.
C) Halbuki bu işin sonunu biliyordu. C) TDK’nin kitap dağıtımı devam ediyor.
D) Elindeki o kitap benimki bence. D) T.C. vatandaşlarına vizesiz çıkış verildi.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “de” nin yazı- 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kısaltmaların
mıyla ilgili bir yazım yanlışı yapılmıştır? yazımı ile ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?

A) Kapıda iri yarı bir adam var. A) Alm.nın zor bir dil olduğunu biliyorlar.
B) Bugünde ne çabuk akşam oldu. B) Prof.ün aldığı bu karar çok yanlıştı.
C) Bizim okulda bugün tören vardı. C) TC’nin önünde hiç kimse duramaz.
D) Suçsuz da olsa dava kapanmadı. D) YTÜ’de okuduğu için bir adım öndeydi.

3. Aşağıdakilerin hangisinde “mi” nin yazımında 7. Aşağıdakilerden hangisinde sayıların yazımıy-
yanlışlık yoktur? la ilgili bir yazım yanlışı yapılmıştır?

A) Yeşilmi yeşil bir ovanın yamacındaydı. A) İkibin yıldır süregelen bu gelenek de bitiyor.
B) Son anlattığım konuyu iyice anladınmı? B) İki hafta süren tatilimiz, çok güzel geçti.
C) Bu filme gelmek ister mi hiç bilmiyorum. C) Saat on ikiyi on beş geçe vapur hareket ediyor.
D) Yağmurlu havaları neden sev miyorsun? D) XX. yüzyıla teknolojinin hakim olduğu biliniyor.

4. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde yazım yan- 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım
lışı yapılmıştır? yanlışı yapılmamıştır?

A) Karanlığa kalmayalım diye güpe gündüz yollara A) Kitapta 56’ıncı bölüm ile ilgili çalışmalar yer
düştük. alıyor.

B) Bu güzel ova, masmavi gökyüzünün altında B) Görevliler, kitapları raflara 5’er 5’er düzgünce
parlıyordu. dizdiler.

C) Elindeki bardak, birden yere düşüp paramparça C) Üçbin beşyüz konut çarpık kentleşme
oldu. nedeniyle yıkıldı.

D) Depremde yıkılan bu ev, eskiden sapasağlamdı. D) Askeri ve ekonomik alanda III. Selim ıslahatlar
yapmıştır.

193

8. Sınıf Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler, Birleşik Sözcüklerin Yazılışı

Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler, Birleşik Sözcüklerin Yazılışı

➤➤ A. Cümle büyük harfle başlar. (İki noktadan sonra cümle ve özel ad niteliğinde olmayan örnekler sıralandığın-
da bunlar büyük harfle başlamaz.)

➤➤ B. Dizeler büyük harfle başlar.

➤➤ C. Özel adlar büyük harfle başlar.
1. Kişi adlarıyla soyadları büyük harfle başlar: Sait Faik Abasıyanık, Vilhelm Thomsen vb.
2. Takma adlar da büyük harfle başlar: Demirtaş (Ziya Gökalp), Tarhan (Ömer Seyfettin) vb.
3. Kişi adlarından önce ve sonra gelen unvanlar, saygı sözleri, rütbe adları ve lakaplar büyük harfle başlar:
Mustafa Efendi, Zeynep Hanım, Mareşal Fevzi Çakmak vb.
4. Akrabalık adı olup lakap veya unvan olarak kullanılan kelimeler büyük harfle başlar: Dayı Kemal vb.
5. Akrabalık bildiren kelimeler küçük harfle başlar: Tülay ablama gittim.
6. Cümle içinde özel adın yerine kullanılan makam veya unvan sözleri büyük harfle başlar: Uzak Doğu’dan
gelen heyeti Vali dün kabul etti.
7. Saygı bildiren sözlerden sonra gelen ve makam, mevki, unvan bildiren kelimeler büyük harfle başlar: Sayın
Bakan, vb.
8. Mektuplarda ve resmî yazışmalarda hitaplar büyük harfle başlar: Sevgili Kardeşim, vb.
9. Hayvanlara verilen özel adlar büyük harfle başlar: Boncuk, Fındık, Minnoş vb.

10. Millet, boy, oymak adları büyük harfle başlar: İngiliz, Türk; Kazak, Kırgız; Hacımusalı, Karakeçili vb.
11. Dil ve lehçe adları büyük harfle başlar: Türkçe, Kırgızca vb.
12. Devlet adları büyük harfle başlar: Türkiye Cumhuriyeti, Amerika Birleşik Devletleri, Azerbaycan vb.
13. Din ve mezhep adları ile bunların mensuplarını bildiren sözler büyük harfle başlar: Müslümanlık vb.
14. Din ve mitoloji ile ilgili özel adlar büyük harfle başlar: Tanrı, Allah, İlah, Cebrail, Zeus, Kibele vb.

UYARI: “Tanrı, Allah, İlah” sözleri özel ad olarak kullanılmadıklarında küçük harfle başlar: Eski Yunan tanrıları.

15. Gezegen ve yıldız adları büyük harfle başlar. Dünya, güneş, ay kelimeleri gezegen anlamı dışında kullanıl-
dıklarında küçük harfle başlar.

16. Düşünce, hayat tarzı, politika vb. anlamlar bildirdiğinde doğu ve batı sözlerinin ilk harfleri büyük yazılır:
Batı medeniyeti vb.

17. Bu sözler yön bildirdiğinde küçük yazılır: Bursa’nın doğusu vb.
18. Yer adları (kıta, bölge, il, ilçe, köy, semt vb.) büyük harfle başlar: Asya, Güneydoğu Anadolu vb.
19. Yer adlarında ilk isimden sonra gelen ve deniz, nehir, göl, dağ, boğaz vb. tür bildiren ikinci isimler büyük

harfle başlar: Ağrı Dağı, Aral Gölü, Asya Yakası, Çanakkale Boğazı, Dicle Irmağı, Ege Denizi vb.
20. Özel ada dâhil olmayıp tamlama kuran şehir, il, ilçe, belde, köy vb. sözler küçük harfle başlar: Konya ili,

Etimesgut ilçesi, Uzungöl beldesi, Taflan köyü vb.
21. Mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak adlarında geçen mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak kelimeleri

büyük harfle başlar: Yunus Emre Mahallesi, Karaköy Meydanı vb.

194

8. Sınıf Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler, Birleşik Sözcüklerin Yazılışı

22. Saray, köşk, han, kale, köprü, kule, anıt vb. yapı adlarının bütün kelimeleri büyük harfle başlar: Dolmabah-
çe Sarayı, Çankaya Köşkü, Horozlu Han, Ankara Kalesi, Galata Köprüsü vb.

23. Yer bildiren özel isimlerde kısaltmalı söyleyiş söz konusu olduğunda, yer adının ilk harfi büyük yazılır: Hi-
sar’dan, Boğaz’dan vb.

24. Kurum, kuruluş ve kurul adlarının her kelimesi büyük harfle başlar: Türkiye Büyük Millet Meclisi, Çocuk
Esirgeme Kurumu, Atatürk Orman Çiftliği, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü vb.

25. Kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge, genelge adlarının her kelimesi büyük harfle başlar: Medeni Kanun
26. Kitap, dergi, gazete ve sanat eserlerinin (tablo, heykel, beste vb.) her kelimesi büyük harfle başlar: Anadolu

Notları, Resmî Gazete, Kaplumbağa Terbiyecisi, Onuncu Yıl Marşı vb.
27. Özel ada dâhil olmayan gazete, dergi, tablo vb. sözler büyük harfle başlamaz: Milliyet gazetesi, Türk Dili

dergisi, Halı Dokuyan Kızlar tablosu vb.

UYARI: Kitap, makale, tiyatro eseri, kurum adı vb. özel adlarda yer alan kelimelerin ilk harfleri büyük yazıldı-
ğında ve, ile, ya, veya, yahut, ki, da, de sözleriyle mı, mi, mu, mü soru eki küçük harfle yazılır: Mai ve Siyah,
Leyla ile Mecnun vb.

Özel adın tamamı büyük yazıldığında ve, ile, ya, veya, yahut, ki, da, de sözleriyle mı, mi, mu, mü soru eki de
büyük harfle yazılır: DİL VE TARİH-COĞRAFYA FAKÜLTESİ vb.

28. Ulusal, resmî ve dinî bayramlarla anma ve kutlama günlerinin adları büyük harfle başlar: Cumhuriyet Bay-
ramı, Ramazan Bayramı, Anneler Günü vb.

29. Kurultay, bilgi şöleni, çalıştay, açık oturum vb. toplantıların adlarında her kelimenin ilk harfi büyük yazılır:
VI. Uluslararası Türk Dili Kurultayı, Karamanlı Türkçesi Araştırmaları Çalıştayı vb.

30. Tarihî olay, çağ ve dönem adları büyük harfle başlar: Kurtuluş Savaşı, Cilalı Taş Devri vb.
31. Özel adlardan türetilen bütün kelimeler büyük harfle başlar: Türklük, Türkçe, Avrupalı, Asyalılık vb.
32. Yer, millet ve kişi adlarıyla kurulan birleşik kelimelerde sadece özel adlar büyük harfle başlar: Antep fıstığı,

Brüksel lahanası, Hindistan cevizi, İngiliz anahtarı, Maraş dondurması, Van kedisi vb.

➤➤ D. Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar: 29 Mayıs 1453 Salı günü, 29 Ekim 1923

UYARI: Belirli bir tarihi belirtmeyen ay ve gün adları küçük harfle başlar: Okullar genellikle eylülün ikinci haf-
tasında öğretime başlar.

➤➤ E. Tabela, levha ve levha niteliğindeki yazılarda geçen kelimeler büyük harfle başlar: Müdür, Vezne, vb.

➤➤ F. Kitap, bildiri, makale vb.nde ana başlıktaki kelimelerin tamamı, alt başlıktaki kelimelerin ise yalnızca ilk
harfleri büyük olarak yazılır.

195

8. Sınıf Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler, Birleşik Sözcüklerin Yazılışı

Birleşik Sözcüklerin Yazılışı

➤➤ Ayrı Yazılan Birleşik Kelimeler

1. “Etmek, edilmek, eylemek, olmak, olunmak” yardımcı fiilleriyle kurulan birleşik fiiller, ilk kelimesinde her-
hangi bir ses düşmesi veya türemesine uğramazsa ayrı yazılır: arz etmek, var olmak vb.

2. Birleşme sırasında kelimelerinden hiçbiri veya ikinci kelimesi anlam değişikliğine uğramayan birleşik keli-
meler ayrı yazılır.

a. Hayvan türlerinden birinin adıyla kurulanlar: kılıç balığı, köpek balığı, ton balığı vb.
b. Bitki türlerinden birinin adıyla kurulanlar: çörek otu, eğrelti otu, ökse otu vb.
c. Nesne, eşya ve alet adlarından biriyle kurulan birleşik kelimeler: lüle taşı, damla taş vb.
d. Yol ve ulaşımla ilgili birleşik kelimeler: Arnavut kaldırımı, çevre yolu, hava yolu vb.
e. Durum, olgu ve olay bildiren sözlerden biriyle kurulan birleşik kelimeler: açık öğretim, ana dili vb.
f. Bilim ve bilgi sözleriyle kurulan birleşik kelimeler: gök bilimi, dil bilgisi vb.
g. Yuvar ve küre sözleriyle kurulan birleşik kelimeler: göz yuvarı, yarım küre vb.
h. Yiyecek, içecek adlarından biriyle kurulan birleşik kelimeler: talaş böreği, badem yağı, maden suyu vb.
i. Gök cisimleri: Çoban Yıldızı, Kutup Yıldızı, kuyruklu yıldız, gök taşı vb.
j. Organ veya organ yerine geçen sözlerden biriyle kurulan birleşik kelimeler: elmacık kemiği vb.
k. Benzetme yoluyla insanın bir niteliğini anlatmak üzere bitki, hayvan ve nesne adlarıyla kurulan birleşik

kelimeler: çetin ceviz, eski toprak vb.
l. Zamanla ilgili birleşik kelimeler: bağ bozumu, gece yarısı, gün ortası, hafta sonu vb.

3. -r / -ar / -er, -maz / -mez ve -an / -en sıfat-fiil ekleriyle kurulan sıfat tamlaması yapısındaki birleşik kelimeler
ayrı yazılır: çalar saat, güler yüz, çıkmaz sokak, tükenmez kalem, uçan daire vb.

4. Renk sözü veya renklerden birinin adıyla kurulmuş isim tamlaması yapısındaki renk adları ayrı yazılır: bal
rengi, ateş kırmızısı vb.

5. Rengin tonunu belirtmek üzere renkten önce kullanılan sıfatlar ayrı yazılır: açık mavi, koyu yeşil vb.

6. Yer adlarında kullanılan batı, doğu, güney, kuzey, güneybatı, güneydoğu, kuzeybatı, kuzeydoğu, aşağı,
yukarı, orta, iç, yakın, uzak kelimeleri ayrı yazılır: Batı Trakya, Doğu Anadolu, Güney Kutbu vb.

7. Kişi adlarından oluşmuş mahalle, bulvar, cadde, sokak, ilçe, köy vb. yer ve kuruluş adlarında, sondaki
unvanlar hariç şahıs adları ayrı yazılır: Yunus Emre Mahallesi, Gazi Mustafa Kemal Bulvarı vb.

8. Dış, iç, sıra sözleriyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır: yasa dışı, hafta içi, aklı sıra vb.

9. Somut olarak yer belirten alt ve üst sözleriyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır: su altı,
böbrek üstü bezi vb.

10. Alt, üst, ana, ön, art, arka, yan, karşı, iç, dış, orta, büyük, küçük, sağ, sol, peşin, bir, iki, tek, çok, çift söz-
lerinin başa getirilmesiyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır: alt yazı, üst kat vb.

➤➤ Bitişik Yazılan Birleşik Kelimeler

1. Ses düşmesine uğrayan birleşik kelimeler bitişik yazılır: nasıl (< ne asıl), niçin (< ne için) vb.

2. Özgün biçimleri tek heceli bazı Arapça kökenli kelimeler “etmek, edilmek, eylemek, olmak, olunmak”
yardımcı fiilleriyle birleşirken ses düşmesine, ses değişmesine veya ses türemesine uğradıklarında bitişik
yazılır: emretmek, kaybolmak, hissetmek vb.

3. Kelimelerden her ikisi veya ikincisi, birleşme sırasında anlam değişmesine uğradığında bu tür birleşik ke-
limeler bitişik yazılır.

196

8. Sınıf Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler, Birleşik Sözcüklerin Yazılışı

a. Bitki adları: aslanağzı, kuşburnu, katırtırnağı, kuşyemi, akşamsefası, camgüzeli vb.
b. Hayvan adları: karagöz (balık), karafatma (böcek), yeşilbaş (ördek), yalıçapkını (kuş) vb.
c. Hastalık adları: delibaş, karabacak vb.
d. Alet ve eşya adları: kedigözü (lamba), adayavrusu (tekne) vb.
e. Biçim, tarz, tür, motif vb. adlar: balıksırtı (desen), beşikörtüsü (çatı biçimi) vb.
f. Yiyecek adları: kedidili (bisküvi), bülbülyuvası (tatlı), alinazik (kebap) vb.
g. Oyun adları: beştaş, dokuztaş, üçtaş vb.
h. Gök cisimlerinin adları: Küçükayı (yıldız kü¬mesi), Samanyolu (yıldız kümesi) vb.
i. Renk adları: balköpüğü, devetüyü, fildişi, gülkurusu vb.
j. Oğlu, kızı sözleri: çapanoğlu, eloğlu, elkızı vb.

4. -a, -e, -ı, -i, -u, -ü zarf-fiil ekleriyle bilmek, vermek, kalmak, durmak, gelmek ve yazmak fiilleriyle yapılan
tasvirî fiiller bitişik yazılır: düşünebilmek, uyuyakalmak, çıkagelmek vb.

5. Bir veya iki ögesi emir kipiyle kurulan kalıplaşmış birleşik keli¬meler bitişik yazılır: ateşkes, çekyat vb.

6. -an/-en, -r/-ar/-er/-ır/-ir, -maz/-mez ve -mış/-miş sıfat-fiil ekleriyle kurulan kalıplaşmış birleşik kelimeler
bitişik yazılır: cankurtaran, barışsever, çokbilmiş vb.

7. İkinci kelimesi -dı (-di / -du / -dü, -tı / -ti / -tu / -tü) kalıplaşmış belirli geçmiş zaman ekleriyle kurulan birleşik
kelimeler bitişik yazılır: çıtkırıldım, gecekondu vb.

8. Her iki kelimesi de -dı (-di / -du / -dü, -tı / -ti / -tu / -tü) belirli geçmiş zaman veya -r /-ar /-er geniş zaman
eklerini almış ve kalıplaşmış bulunan birleşik kelimeler bitişik yazılır: oldubitti, konargöçer vb.

9. Somut olarak yer bildirmeyen alt, üst ve üzeri sözlerinin sona getirilmesiyle kurulan birleşik kelimeler bitişik
yazılır: bilinçaltı, ayaküstü, akşamüzeri vb.

10. İki veya daha çok kelimenin birleşmesinden oluşmuş kişi adları, soyadları ve lakaplar bitişik yazılır: Atatürk,
Alper, Gülseren vb.

11. İki veya daha çok kelimeden oluşmuş il, ilçe, semt vb. yer adları bitişik yazılır: Çanakkale vb.

12. Kişi adları ve unvanlarından oluşmuş mahalle, meydan, köy vb. yer ve kuruluş adlarında, unvan kelimesi
sonda ise gelenekleşmiş olarak bitişik yazılır: Kemalpaşa (ilçe) vb.

13. Ara yönleri belirten kelimeler bitişik yazılır: güneybatı, güneydoğu, kuzeybatı, kuzeydoğu

14. Dilimizde her iki ögesi de asıl anlamını koruduğu hâlde yaygın bir biçimde gelenekleşmiş olarak bitişik
yazılan kelimeler de vardır: başbakan, başçavuş, başöğretmen, aşçıbaşı, ağabey, beyefendi vb.

15. Biraz, birçok, birçoğu, birkaç, birkaçı, birtakım, herhangi, hiçbir, hiçbiri belirsizlik sıfat ve zamirleri de ge-
lenekleşmiş olarak bitişik yazılır.

16. Ev kelimesiyle kurulan birleşik kelimeler bitişik yazılır: basımevi, gözlemevi, huzurevi, yayınevi vb.

17. Hane, name, zade kelimeleriyle oluşturulan birleşik kelimeler bitişik yazılır: kanunname vb.

18. -zede ile oluşturulmuş birleşik kelimeler bitişik yazılır: depremzede, kazazede vb.

19. Farsça kurala göre oluşturulan sözler bitişik yazılır: gayrimenkul, hüsnükuruntu vb.

20. Arapça kurala göre oluşturulan sözler bitişik yazılır: darülaceze, darülfünun, fevkalade, velhasıl vb.

21. Müzikte kullanılan makam adları bitişik yazılır: acembuselik, muhayyerkürdi vb.

22. Kanunda bitişik geçen veya bitişik olarak tescil ettirilmiş olan kuruluş adları bitişik yazılır: İçişleri vb.

23. Renk adlarıyla kurulan bitki, hayvan veya hastalık adları bitişik yazılır: karadut, alabalık vb.

197

8. Sınıf Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler, Birleşik Sözcüklerin Yazılışı

Etkinlik 24

Kazanım: T.8.4.3. Öğrenciler yazım kılavuzundan yaralanmaya, günlük hayattan örnekler vermeye yönlendi-
rilir.

1. Aşağıdaki cümlelerde büyük harflerin kullanımı ile ilgili yazım yanlışları vardır. Bu yan-
lışların doğru biçimlerini karşılarına yazınız.

Yazım Yanlışı Olan Cümleler Doğru Yazımı
14 Mart
a. Yarışmaya son başvuru tarihi 14 mart “Kürk Mantolu Madonna”
2018’miş Antep fıstığı
Asya’ya
b. “Kürk mantolu Madonna” kitabını ben de Milliyet gazetesi
okudum. dünyalar
Minnoş
c. Akşam gelirken biraz antep fıstığı getirir Doktor Selim Bey
misin? Her şey
Anıtı
d. Zaman zaman Asyaya geçmeyi seviyo-
rum.

e. Bu sabah Milliyet Gazetesi alıp eve gel-
dim.

f. Kardeşimi kapıda görünce Dünya’lar
benim oldu.

g. Kedim minnoş, bugün biraz keyifsiz görü-
nüyordu.

h. Bizi doktor Selim bey daha iyi anlayacak-
tır.

i. Herşey sevmekle başlar: kuşları, bulutları,
yıldızları...

j. Bilge Kağan anıtı, sizler tarafından görül-
meyi bekler.

2. Aşağıdaki metinde yazım yanlışı olan sözcüklerin altlarını çiziniz.

Mustafa Kemal 19 mart 1920’de bir genelge yayınlayarak ankarada olağan üstü yetkile-
re sahip bir meclisin açılması gerektiğini ve bunun için hemen seçimlerin yapılmasını, her
sancaktan 5 kişinin seçilmesini ve bu seçilenlerin 15 gün içinde ankaraya gelmelerini istedi.
Ayrıca dağıtılan osmanlı mebuslar meclisi üyelerinin de kaçabilirlerse gelmelerini istedi.

İşgal edilen bölgelerde yapılan seçimler sonunda seçilen milletvekilleri ile istanbuldan gelen
milletvekillerinin katılımıyla 23 nisan 1920’de ilk TBMM açıldı. seçimler sonunda Mustafa
Kemal başkan seçildi ve böylece yeni hükümet kuruldu.

198

8. Sınıf Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler, Birleşik Sözcüklerin Yazılışı

Etkinlik 24

3. Aşağıdaki cümlelerde büyük harflerin kullanım nedenleri verilmiştir. Bu nedenler ile
kullanıldıkları cümleleri eşleştiriniz.

Cümleler Büyük Harflerin Kullanım Nedenleri
a. Mareşal Ahmet Bey, kürsüye doğru 1. Kurum, kuruluş ve kurul adları büyük

yöneldi. harfle yazılır.

b. Kuzenimin köpeği Köpük, çok oyun- 2. Özel adlardan türetilen bütün kelime-
cudur. ler büyük harfle başlar.

c. Araştırmalar Mars’ta su olduğunu 3. Gezegen ve yıldız adları büyük harfle
gösteriyor. yazılır.

d. Türk Dil Kurumu, haziranda toplantı 4. Akrabalık bildiren sözcükler başa ge-
yapacak. lip lakap yerine kullanıldığında büyük
harfle başlar.
e. 12 Mayıs 1960 sabahı bu şehirden git-
mişlerdi. 5. Özel ada dâhil olmayan gazete, dergi,
tablo vb. sözler büyük harfle başlamaz.
f. Ağrı Dağı turistlerin yoğun ilgisi ile kar-
şılaştı. 6. Yer adlarında ilk isimden sonra gelen
ve deniz, nehir, göl, dağ, boğaz vb.
g. Diğer dillere göre Türkçe öğrenmek tür bildiren ikinci isimler büyük harfle
zordu. başlar.

7. Devlet adları büyük harfle başlar.

h. Baba Kemal, köylüyü meydanda bilgi- 8. Hayvanlara verilen özel adlar büyük
lendirdi. harfle başlar.

i. Sabah gazetesi birçok yerde satılıyor. 9. Kişi adlarından önce ve sonra gelen
j. Türkiye Cumhuriyeti 1923’ten beri unvanlar, saygı sözleri, rütbe adları ve
lakaplar büyük harfle başlar.
dimdik ayakta.
10. Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adları
büyük harfle başlar.

abcde f gh ı i
9 8 3 1 10 6 2 4 5 7

199