หลักเกณฑ์ฯ

สำนักงำนคณะกรรมกำรกำรศึกษำขั้นพ้ืนฐำน ได้กำหนดนโยบำยในกำร
พัฒนำกิจกำรลูกเสือให้โรงเรียนนำสู่กำรปฏิบัติอย่ำงเป็นรูปธรรม โดยส่งเสริมกำร
จัดกำรเรียนกำรสอนลูกเสือในทุกโรงเรียนทุกระดับชั้น มุ่งเน้นกำรจัดกิจกรรม
วันสำคัญทำงลูกเสือ กิจกรรมทักษะกำรดำรงชีวิต กิจกรรมสัญลักษณ์ของลูกเสือ
ตลอดจนกิจกรรมบำเพ็ญประโยชน์ อันจะส่งผลต่อคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของ
นักเรียน ตำมหลักสูตรแกนกลำงกำรศึกษำขั้นพื้นฐำน พุทธศักรำช 2551 และ
ค่ำนิยมหลักของคนไทย 12 ประกำร ซ่ึงควรมีกำรยกย่องเชิดชูเกียรติแก่โรงเรียน
ผบู้ ริหำร ครู และนกั เรยี น ทท่ี มุ่ เทในกำรพฒั นำกิจกรรมลกู เสือ สำนักพัฒนำกิจกรรม
นักเรียน จึงได้กำหนดหลักเกณฑ์กำรคัดเลือกโรงเรียนต้นแบบลูกเสือของสำนักงำน
คณะกรรมกำรกำรศึกษำข้ันพ้ืนฐำน เพื่อเป็นคู่มือกำรดำเนินงำนให้สำนักงำนเขต
พื้นทก่ี ำรศกึ ษำนำไปใช้คัดเลือกโรงเรยี นต้นแบบลูกเสือในสงั กดั

สำนักพัฒนำกิจกรรมนักเรียน หวังเป็นอย่ำงยิ่งว่ำคู่มือหลักเกณฑ์และวิธีกำร
คัดเลือกโรงเรียนต้นแบบลูกเสือ ของสำนักงำนคณะกรรมกำรกำรศึกษำข้ันพื้นฐำน
เล่มน้ี จะเป็นประโยชน์ต่อสำนักงำนเขตพ้ืนท่ีกำรศึกษำ และผู้ทำหน้ำที่ประเมิน
อย่ำงมีประสิทธภิ ำพ

สำนักพัฒนำกจิ กรรมนักเรียน
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกำรศกึ ษำข้ันพ้ืนฐำน

หน้า

คำนำ

สำรบญั

หลักเกณฑแ์ ละวิธกี ำรคดั เลอื กโรงเรยี นตน้ แบบลกู เสอื 1

เกณฑก์ ำรประเมนิ โรงเรียนต้นแบบลูกเสอื

 เกณฑ์กำรประเมินด้ำนผบู้ รหิ ำรโรงเรียน 7

 เกณฑ์กำรประเมินด้ำนผ้กู ำกับลกู เสือ 14

 เกณฑ์กำรประเมินด้ำนลกู เสือ 19

 เกณฑ์กำรประเมินด้ำนกำรจดั มวลกจิ กรรมลกู เสือ 23

 เกณฑก์ ำรประเมนิ ด้ำนผลงำนดีเด่น 26

ภำคผนวก

 ตวั อย่ำงกำรจัดกจิ กรรมโรงเรียนต้นแบบลูกเสือ

 คำสงั่ สำนักงำนคณะกรรมกำรกำรศกึ ษำขั้นพื้นฐำน ที่ 963/2560

ลงวันท่ี 26 มถิ ุนำยน พ.ศ. 2560 เรื่อง แต่งตั้งคณะกรรมกำรปรับปรุงหลกั เกณฑ์

และวธิ กี ำรคัดเลือกโรงเรียนตน้ แบบลูกเสอื



2 หลกั เกณฑ์
และวธิ ีการคดั เลอื กโรงเรียนตน้ แบบลกู เสอื
สานกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาข้ันพน้ื ฐาน

องคป์ ระกอบที่ 1 ดา้ นผบู้ รหิ ารโรงเรียน 16 คะแนน

ผบู้ ริหารโรงเรยี นพฒั นาตนเองให้มคี ุณวฒุ ิทางลกู เสอื มีการกาหนดนโยบาย แผนพัฒนาและ
ระบบการบริหารกิจการลูกเสือ ให้การส่งเสรมิ สนบั สนนุ นเิ ทศ ติดตามและประเมนิ ผล
กจิ การลูกเสืออย่างต่อเนอ่ื ง

องค์ประกอบที่ 2 ด้านผกู้ ากับลกู เสอื 20 คะแนน

ผกู้ ากบั ลกู เสือ มกี ารพฒั นาตนเองทางลกู เสอื มกี ารวางแผนและจัดกิจกรรมลกู เสือ
ในโรงเรยี น ดาเนนิ การบริหารงานในกองลกู เสอื ตลอดจนมีการบริหารจดั การ
แหล่งเรยี นรู้ภายในและภายนอกโรงเรยี นอย่างมีประสทิ ธิภาพ

หลักเกณฑ์ 3

และวิธกี ารคัดเลอื กโรงเรียนต้นแบบลกู เสอื
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาข้นั พนื้ ฐาน

องค์ประกอบท่ี 3 ดา้ นลกู เสอื 20 คะแนน

ลกู เสอื ได้รับการพฒั นาตามหลกั สูตรและวชิ าพเิ ศษลกู เสอื มที ักษะทางลูกเสือ สามารถ
ปฏบิ ัติตนตามคาปฏญิ าณและกฎของลูกเสือ มจี ติ อาสา จิตสาธารณะ มีระเบียบวินัย
และตระหนักในคุณคา่ การเปน็ ลูกเสอื

องค์ประกอบท่ี 4 ดา้ นการจดั มวลกจิ กรรมลูกเสือ 32 คะแนน

การจัดกิจกรรมตามข้อบงั คบั คณะลูกเสือแห่งชาติ กจิ กรรมเทิดทูนสถาบันชาติ ศาสนา และ
พระมหากษตั รยิ ์ ส่งเสริมจารีตประเพณี วัฒนธรรม กิจกรรมตามหลกั สตู รพเิ ศษ และกิจกรรม
บาเพญ็ ประโยชน์

องคป์ ระกอบท่ี 5 ด้านผลงานดเี ด่น 12 คะแนน

ลกู เสอื ผู้บังคับบญั ชาลูกเสอื และโรงเรยี นมผี ลงานดเี ด่นเชิงประจกั ษเ์ ปน็ ที่ยอมรบั
ของหนว่ ยงาน ชุมชนและสงั คม

4

วิธกี ารคดั เลือกโรงเรยี นต้นแบบลูกเสอื

หลกั การ

ให้สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาคัดเลือกตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่สานักงาน
คณะกรรมการการศึกษาขั้นพ้ืนฐานกาหนด และส่งรายช่ือโรงเรียนทั้งหมด
โดยเรียงลาดับผลการประเมินตามเกณฑ์ไปยังสานักงานคณะกรรมการการศึกษา
ข้นั พนื้ ฐาน เพื่อประกาศเป็นโรงเรียนต้นแบบลูกเสือในระดับสานักงานคณะกรรมการ
การศกึ ษาขั้นพ้ืนฐาน เฉพาะโรงเรยี นที่ได้ลาดับท่ี 1 ของสานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษา
ซึ่งจะต้องได้รับคะแนน 80 คะแนนขึ้นไป จึงสามารถได้รับการประกาศเป็นโรงเรียน
ต้นแบบลูกเสอื

วิธกี ารคัดเลือกโรงเรยี นต้นแบบลกู เสือ 5

วธิ ีการคัดเลือก

1. สำนกั งำนคณะกรรมกำรกำรศึกษำขั้นพืน้ ฐำนกำหนดหลักเกณฑแ์ ละวธิ กี ำรคดั เลอื ก
โรงเรียนต้นแบบลกู เสือ
2. สำนกั งำนเขตพนื้ ทกี่ ำรศกึ ษำประกำศหลกั เกณฑ์และวิธีกำรคัดเลอื ก ตำมท่สี ำนกั งำน
คณะกรรมกำรกำรศกึ ษำขนั้ พนื้ ฐำนกำหนดใหโ้ รงเรียนรบั ทรำบ
3. สำนกั งำนเขตพืน้ ที่กำรศกึ ษำแต่งตัง้ คณะกรรมกำรคดั เลือกโรงเรยี นตน้ แบบลูกเสือ
จำนวน 7 - 11 คน โดยมีองค์ประกอบ ดงั น้ี

3.1 ผอู้ ำนวยกำรสำนกั งำนลกู เสอื เขตพนื้ ทก่ี ำรศกึ ษำ หรือรองผูอ้ ำนวยกำร
สำนกั งำนลกู เสือเขตพ้ืนที่กำรศึกษำที่ได้รับมอบหมำย เปน็ ประธำน

3.2 ผอู้ ำนวยกำรลูกเสือโรงเรยี น จำนวน 1 - 2 คน เปน็ กรรมกำร
3.3 ผทู้ รงคุณวฒุ ทิ ำงลกู เสอื ทไี่ ด้รับเคร่อื งหมำยวูดแบดจ์ 3 ทอ่ น ขึน้ ไป

จำนวน 1 - 3 คน เปน็ กรรมกำร
3.4 ผูแ้ ทนคณะกรรมกำรลกู เสอื เขตพน้ื ที่กำรศกึ ษำ จำนวน 1 - 2 คน

เป็นกรรมกำร
3.5 ผู้แทนผกู้ ำกบั ลูกเสอื ทไ่ี ด้รบั เครอื่ งหมำยวดู แบดจ์ 3 ทอ่ น ขึ้นไป

จำนวน 1 - 2 คน เป็นกรรมกำร
3.6 ผู้อำนวยกำรกล่มุ สง่ เสริมกำรจัดกำรศึกษำ เป็นกรรมกำรและเลขำนุกำร
3.7 ผรู้ ับผิดชอบงำนลูกเสอื ของสำนกั งำนเขตพื้นทก่ี ำรศกึ ษำ เปน็ ผู้ช่วยเลขำนุกำร
4. คณะกรรมกำรคัดเลือกโรงเรียนต้นแบบลกู เสอื ระดับสำนกั งำนเขตพนื้ ทก่ี ำรศึกษำ
ดำเนินกำรประเมนิ ตำมหลักเกณฑ์และวิธีกำรคดั เลอื กโรงเรียนต้นแบบลูกเสือ ดงั นี้
4.1 ประเมินจำกเอกสำร
4.2 ประเมนิ จำกสภำพจรงิ ณ โรงเรยี นท่ีรับกำรประเมนิ
5. ประกำศผลกำรประเมนิ โรงเรียนต้นแบบลูกเสือในระดับสำนักงำนเขตพื้นท่ีกำรศึกษำ
พร้อมรำยงำนผลกำรคดั เลือกโรงเรียนที่ได้คะแนนสูงสดุ ใหส้ ำนกั งำนคณะกรรมกำร
กำรศกึ ษำขัน้ พื้นฐำน ทรำบ
6. สำนกั งำนคณะกรรมกำรกำรศกึ ษำขนั้ พ้ืนฐำนพิจำรณำผลกำรคดั เลือกจำกสำนกั งำน
เขตพื้นที่กำรศึกษำ เพือ่ มอบโลร่ ำงวัลให้กับโรงเรยี นต้นแบบลูกเสือต่อไป

6 รางวลั โรงเรียนตน้ แบบลกู เสือ

1. ระดับสำนักงำนเขตพนื้ ที่กำรศกึ ษำ ได้รบั เกียรตบิ ัตรตำมเกณฑ์ท่ีกำหนด
โดยมเี กณฑ์กำรได้รับเกยี รติบัตรดังนี้

ระดบั คะแนน 80 – 100 ไดร้ ับรำงวลั เกยี รติบัตรเหรียญทอง
ระดับคะแนน 70 – 79 ได้รบั รำงวัลเกียรตบิ ตั รเหรียญเงิน
ระดับคะแนน 60 – 69 ได้รับรำงวลั เกียรตบิ ตั รเหรยี ญทองแดง
ระดับคะแนนต่ำกว่ำ 60 ไมผ่ ่ำนกำรคัดเลือก
2. ระดบั สำนักงำนคณะกรรมกำรกำรศึกษำขนั้ พืน้ ฐำน ไดร้ ับโล่ เกียรติบัตรและงบประมำณ
พัฒนำกจิ กำรลกู เสอื โรงเรยี น
3. ขอสงวนสทิ ธโ์ิ รงเรยี นทีไ่ ด้รบั กำรคดั เลือกเปน็ โรงเรียนตน้ แบบลกู เสือ
ของสำนกั งำนคณะกรรมกำรกำรศึกษำขน้ั พน้ื ฐำนแลว้ ไม่สำมำรถส่งผลงำน
เพ่ือประเมินเป็นโรงเรียนต้นแบบลูกเสือของ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกำรศึกษำขั้นพน้ื ฐำน
ในปตี ่อๆ ไป



8

เกณฑก์ ารประเมนิ โรงเรียนตน้ แบบลูกเสอื สานกั งานคณะกรรมการศึกษาขั้นพ้นื ฐาน
องค์ประกอบท่ี 1 ดา้ นผูบ้ ริหารโรงเรียน 16 คะแนน

เกณฑก์ ารประเมนิ โรงเรียนตน้ แบบลูกเสอื สานกั งานคณะกรรมการศึกษาขั้นพ้นื ฐาน
องค์ประกอบท่ี 1 ดา้ นผูบ้ ริหารโรงเรียน 16 คะแนน

9

10

เกณฑก์ ารประเมนิ โรงเรียนตน้ แบบลูกเสอื สานกั งานคณะกรรมการศึกษาขั้นพ้นื ฐาน
องค์ประกอบท่ี 1 ดา้ นผูบ้ ริหารโรงเรียน 16 คะแนน

เกณฑก์ ารประเมนิ โรงเรียนตน้ แบบลูกเสอื สานกั งานคณะกรรมการศึกษาขั้นพ้นื ฐาน
องค์ประกอบท่ี 1 ดา้ นผูบ้ ริหารโรงเรียน 16 คะแนน

11

12

เกณฑก์ ารประเมนิ โรงเรียนตน้ แบบลูกเสอื สานกั งานคณะกรรมการศึกษาขั้นพ้นื ฐาน
องค์ประกอบท่ี 1 ดา้ นผูบ้ ริหารโรงเรียน 16 คะแนน

เกณฑก์ ารประเมนิ โรงเรียนตน้ แบบลูกเสอื สานกั งานคณะกรรมการศึกษาขั้นพ้นื ฐาน
องค์ประกอบท่ี 1 ดา้ นผูบ้ ริหารโรงเรียน 16 คะแนน

13



เกณฑก์ ารประเมนิ โรงเรียนตน้ แบบลกู เสอื สานกั งานคณะกรรมการศกึ ษาขน้ั พ้นื ฐาน
องค์ประกอบที่ 2 ด้านผู้กากับลูกเสือ 20 คะแนน

15

16

เกณฑก์ ารประเมนิ โรงเรียนตน้ แบบลกู เสอื สานกั งานคณะกรรมการศกึ ษาขน้ั พ้นื ฐาน
องค์ประกอบที่ 2 ด้านผู้กากับลูกเสือ 20 คะแนน

เกณฑก์ ารประเมนิ โรงเรียนตน้ แบบลกู เสอื สานกั งานคณะกรรมการศกึ ษาขน้ั พ้นื ฐาน
องค์ประกอบที่ 2 ด้านผู้กากับลูกเสือ 20 คะแนน

17

18

เกณฑก์ ารประเมนิ โรงเรียนตน้ แบบลกู เสอื สานกั งานคณะกรรมการศกึ ษาขน้ั พ้นื ฐาน
องค์ประกอบที่ 2 ด้านผู้กากับลูกเสือ 20 คะแนน



20

เกณฑ์การประเมนิ โรงเรยี นต้นแบบลูกเสอื สานกั งานคณะกรรมการศกึ ษาข้นั พื้นฐาน
องคป์ ระกอบที่ 3 ด้านลกู เสอื 20 คะแนน

เกณฑ์การประเมนิ โรงเรยี นต้นแบบลูกเสอื สานกั งานคณะกรรมการศกึ ษาข้นั พื้นฐาน
องคป์ ระกอบที่ 3 ด้านลกู เสอื 20 คะแนน

21

22

เกณฑ์การประเมนิ โรงเรยี นต้นแบบลูกเสอื สานกั งานคณะกรรมการศกึ ษาข้นั พื้นฐาน
องคป์ ระกอบที่ 3 ด้านลกู เสอื 20 คะแนน



24

เกณฑ์การประเมนิ โรงเรียนตน้ แบบลูกเสือ สานักงานคณะกรรมการศกึ ษาข้นั พื้นฐาน
องคป์ ระกอบที่ 4 ด้านการจดั มวลกิจกรรมลกู เสอื 32 คะแนน

เกณฑ์การประเมนิ โรงเรียนตน้ แบบลูกเสือ สานักงานคณะกรรมการศกึ ษาข้นั พื้นฐาน
องคป์ ระกอบที่ 4 ด้านการจดั มวลกิจกรรมลกู เสอื 32 คะแนน

25



เกณฑก์ ารประเมนิ โรงเรยี นต้นแบบลกู เสือ สานักงานคณะกรรมการศกึ ษาขั้นพ้นื ฐาน
องคป์ ระกอบที่ 5 ดา้ นผลงานดเี ด่น 12 คะแนน

27

28

เกณฑก์ ารประเมนิ โรงเรยี นต้นแบบลกู เสือ สานักงานคณะกรรมการศกึ ษาขั้นพ้นื ฐาน
องคป์ ระกอบที่ 5 ดา้ นผลงานดเี ด่น 12 คะแนน



30

ด้านผู้บริหารโรงรียน

1. ดา้ นผูบ้ รหิ ารโรงเรียน
1.1 กำหนดนโยบำยและวำงแผนในกองลกู เสือ
1.2 กำรพฒั นำคุณวุฒิและกำรทบทวนควำมรู้
1.3 กำรนเิ ทศกำกับติดตำม
1.4 กำรสนบั สนุนในกองลกู เสือ 4 M.
1.5 กำรเสริมสรำ้ งขวญั และกำลังใจ
1.6 กำรสร้ำงเครอื ขำ่ ย
1.7 กำรสรำ้ งรูปแบบกำรพัฒนำสถำนศึกษำให้มีประสิทธิผล
เพื่อพัฒนำคณุ ลกั ษณะในกองลกู เสือ
1.8 กำรประชำสมั พันธ์ เผยแพร่ กิจกรรมในกองลกู เสอื
1.9 จัดค่ำยลูกเสือโรงเรียน

ดา้ นผูก้ ากับลกู เสอื 31

2. ด้านผู้กากบั ลกู เสือ
2.1 กำรจัดทำแผนกำรฝึกอบรมตำมขอ้ บังคบั ว่ำด้วยหลกั สตู ร
และวิชำพิเศษลกู เสือ
2.2 กำรจดั ทำแผนกำรฝึกอบรมหนว่ ยลกู เสือพิเศษ
2.3 กำรนิเทศตำมผลของผ้กู ำกบั กลมุ่
2.4 กำรพัฒนำคณุ วฒุ ผิ บู้ งั คบั บญั ชำลูกเสอื และกำรทบทวน
ควำมรู้ผ้บู งั คับบัญชำลกู เสือ
2.5 กำรสร้ำงสือ่ -นวัตกรรม
2.6 กำรบำเพ็ญประโยชนแ์ ละรว่ มงำนชมุ ชน
2.7 กำรประชำสัมพันธก์ จิ กรรมของกองลูกเสือ

32

ด้านลกู เสือ

3. ด้านลกู เสือ
3.1 กำรจดั อบรมรำยสัปดำห์
3.2 กำรจัดอบรมนำยหม่ลู กู เสือ
3.3 กำรทดสอบวชิ ำพเิ ศษลูกเสอื
3.4 จดั กิจกรรมบำเพญ็ ประโยชน์
3.5 จดั กิจกรรมวันสำคัญ
3.6 กำรจัดตั้งหน่วยลกู เสือพเิ ศษ

- กจิ กรรมเจ้ำหนำ้ ที่สวสั ดิภำพนักเรียน (ลูกเสือจรำจร)
- ลกู เสือช่อสะอำด
- ลกู เสือทักษะชวี ติ
- ลูกเสือตำ้ นยำเสพติด
- ลูกเสืออนุรกั ษ์ธรรมชำติ
- ลกู เสอื อำสำ กกต.
- ลกู เสือไซเบอร์
- ลูกเสอื บรรเทำสำธำรณภัย
3.7 กิจกรรมอยู่ค่ำยพกั แรม

ด้านมวลกจิ กรรม 33

4. มวลกจิ กรรมลกู เสอื
4.1 พิธีเปิด-ปดิ กำรประชุมกองลกู เสือ
4.2 กิจกรรมวิชำพิเศษ
4.3 กิจกรรมเดินทำงไกลและแรมคืน
4.4 พิธกี ำรพเิ ศษทำงลูกเสือ
4.5 พธิ ีกำรวนั สำคญั ทำงลูกเสอื
4.6 กำรแข่งขันทกั ษะทำงลกู เสือ
4.7 กำรรว่ มกจิ กรรมวนั สำคัญ
4.8 กิจกรรมบำเพญ็ ประโยชน์เพื่อสว่ นรวม
4.9 กำรรว่ มชมุ นมุ ลูกเสอื ทกุ ระดับ
4.10 กำรจดั กจิ กรรมนกั เรียนโดยใช้กิจกรรมลกู เสือ
(โรงเรียนวิถีลูกเสือ)

34

ดา้ นผลงานดีเดน่

5. ผลงานดีเด่น
5.1 กำรประกวดระเบียบแถว
5.2 กำรแข่งขนั ทักษะลูกเสอื ในงำนศลิ ปหตั ถกรรมทุกระดบั
5.3 รำงวลั โรงเรยี นตน้ แบบลกู เสอื สพฐ.
5.4 รำงวัลผู้บังคบั บญั ชำลกู เสอื ดีเด่น
5.5 เหรียญลูกเสือสรรเสรญิ
5.6 เหรยี ญลูกเสือสดดุ ี
5.7 เขม็ ลูกเสือบำเพ็ญประโยชน์