คู่มือห้องคลอด

BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN
BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN

การตรวจรกBAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN

BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN

÷É÷: 3. ขอบรกมีลักษณะเปน็ วงขาวๆ รอบรก เรียกว่า :BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN

Closing ring of wrinkle waldeyerBAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN

: • หากพบเส้นเลือดพาดผ่านไปถงึ ขอบรก

ใหต้ ามไปดูจนถึงจุดสน้ิ สุดของเสน้ เลือดBAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN

เพราะอาจมีรกนอ้ ย (เสน้ เลอื ดควรสน้ิ สุดกอ่ นถงึ ขอบรก 1 ซม.)BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN
1. สายสะดือ (ปลาย - สาย)BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN-
. . . . -- -- - - - - -

-

ปลาย : - ดเู ส้นเลือด umbilical vein 1 เสน้ , arteries 2 เส้น :BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN

••• :

(หากพบ artery เส้นเดียว: ทารกอาจมีความผดิ ปกตขิ องระบบBAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN
:หวั ใจและหลอดเลือด สบื พนั ธุ์ ขับถา่ ย)BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN

สาย : -- Kควnาoมtยาว ~ 30-100 ซม. เฉลย่ี 50 ซม. :BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN
By: อ.พิชานนั ต์ พชิรเสฐวฒั น์• True knot i

BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN
¥É ÷7É É¥¥i÷oÉ: :-.BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANANPBlAaMcBOeOntPaICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN
iFalse jelly knot (warton jelly หนาขึน้ ) - Lateral insertion : ด้านขา้ งBAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN
สายสะดอื ผูกเป็นปมแบบเชือก - ทารกขาดออกซเิ จนได้ 2. การเกาะของสายสะดอื บนรก
• False knot - Central insertion : ตรงกลางBAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN

False vascular knot (vein ขดตัวกระจุก) - Maginal insertion : รมิ ขอบรกBAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN
- Membranous insertion : เกาะบน chorion

และมีเสน้ เสอื ดทอดไปถงึ chorionic plateBAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN

BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN

4. เยือ่ หมุ้ ทารก (Membrane)BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN
-
-
-

• chorion : รกด้านแม่ : หนา ขรุขระ ขาดง่ายBAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO-PICHANAN
,

,

• amnion : รกด้านลกู : มนั ใส ขาดยากBAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN,
- ตรวจรอยแตกทส่ี น้ั ท่สี ุดท่ีห่างจากขอบรก ต้องไม่น้อยกว่า 7 ซม.BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN

÷ หากน- อ้ ตยรกววจ่าขอนาาจดเปขอ็นงรรกกเกวา่ าสะตมั ่ำพนั ธ์กบั ขนาดตัวของทารกไหม :BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN
- ตรวจสอบเยื่อห้มุ ทัง้ 2 ช้ันวา่ มขี าดแหว่งหายไปไหม

BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN

BAMBOO PIC*HANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHADNAN BAMBOO PICHANAN-BAM÷BOO PICHANAN BAM.BOO .PICHAN.AN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN

5. รกด้านแม่
- ตรวจ cotyledon ว่าครบไหม โดยการวางกับพ้ืนผิวระนาบ - ตรวจ Infraction, CalcificationBAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN
ตบๆ ให้เขา้ ทรง แล้วดูวา่ มีแหวง่ ไปไหม (ปกติมี 15-20 lobe) • Infraction เป็นเน้อื ตายBAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN
: สีเทาๆ เหลอื งๆ ขาวๆ
- รอยแตกระหว่าง cotyledon ที่เปน็ รอ่ งเรียกว่า
BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN

placental sulcus : มไี ม่เกิน 30% พบใน PIH, DM, Anemia, Postterml
BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN

• C: aขlาcวๆifiแcขa็งtๆionขรขุ เประน็ หสินากปนูนิ้วมือBAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN

-.นำ้ หนักของร_ก ~ 1/6 ของนำ้ หนกั ทารก _: พบในผู้คลอดท_่สี ูบบุหร่ี ดื่มสุราขณะต้ังครรภ์ i"BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN
47

BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN BAMBOO PICHANAN

การพยาบาลในระยะท่ี 4 ของการคลอด

วตั ถปุ ระสงค์ นักศึกษาสามารถ
1. ปฏบิ ตั กิ ารพยาบาลผู้คลอดในระยะที่ 4 ของการคลอดไดถ้ ูกตอ้ ง

ระยะท่ี 4 ของการคลอด: ระยะ 2 ช่วั โมงหลังคลอด
ข้นั ตอนการปฏบิ ตั ิ

1. เมื่อผู้ทำคลอดเย็บแผลฝีเย็บใกล้เสร็จ ให้นักศึกษาเตรียมอุปกรณ์ต่าง ๆ เพื่อใช้สำหรับการเฝ้าระวัง
ภาวะตกเลือดหลังคลอด และประคบแผลฝีเยบ็ ดว้ ยความเยน็

VDO การเตรยี มอุปกรณ์ตา่ ง ๆ
เพ่ือใชส้ ำหรับการเฝ้าระวังภาวะตกเลอื ดหลังคลอด และประคบแผลฝเี ยบ็ ดว้ ยความเยน็

2. ก่อนส่งมารดาหลังคลอดไปตึกหลังคลอด นักศึกษาต้องนำ Pad และ White pad ไปชั่งน้ำหนัก เพื่อหา
ปริมาณ Blood loss ใน 2 ชั่วโมง [หกั ลบนำ้ หนัก Pad: GAMGEE (25 กรมั ) และ White pad (75 กรมั ) รวมเป็น
100กรมั ) เชน่ ทงั้ หมดหนัก 150 – 100 = 50 ml. (Blood loss 50 ml.)

48

การช่ังนำ้ หนกั White pad และ Pad

ทงั้ นี้ ในระยะ 2 ช่วั โมงหลังคลอด ผู้คลอดจะนอนพกั ฟ้นื บนเตยี งภายในห้องคลอด เพอื่ สังเกตอาการหลัง
คลอดก่อนสง่ ผู้คลอดไปท่ีตกึ หลงั คลอด ระยะนีผ้ ู้คลอดเสี่ยงต่อการตกเลือดมากท่ีสดุ จากการทีม่ ดลูกหดรัดตวั ไม่ดี
หรือจากการฉีกขาดบรเิ วณช่องทางคลอด การพยาบาลในระยะนี้ ไดแ้ ก่

1. ตรวจสญั ญาณชพี ทกุ 15 นาที x 4 ครงั้ (ใน 1 ชั่วโมงแรก) และทุก 30 นาที x 2 คร้ัง (ในช่วั โมงท่ี 2)

ปรอทวดั ไข้ เครอ่ื งวดั BP

2. ตรวจการหดรัดตัวของมดลูก และดูแลให้มดลูกหดรัดตวั ดี ด้วยการคลึงมดลูก เมื่อมดลูกนุ่ม และกดไล่
ก้อนเลอื ด (blood clot) เพ่ือสง่ เสรมิ การหดรดั ตัวของมดลูก

49

VDO การคลงึ มดลกู

3. ดูแลกระเพาะปัสสาวะให้ว่าง ในกรณีที่กระเพาะปัสสาวะเต็ม จะสังเกตพบว่ายอดมดลูกจะอยู่สูงเหนอื
ระดบั สะดือ ควรกระตุ้นใหผ้ ้คู ลอดปสั สาวะ หรอื ถ้าไม่สามารถปัสสาวะเองได้ ให้สวนทง้ิ ปสั สาวะ เพือ่ ไม่ให้ขัดขวาง
การหดรัดตัวของมดลูก (ก่อนส่งมารดาหลังคลอดไปตึกหลังคลอด ต้องสวนปัสสาวะทุกราย ขอให้นักศึกษาเตรียม
อปุ กรณ์ให้พรอ้ มใช้)

อุปกรณ์สำหรบั การสวนปัสสาวะทิง้ หรอื สวนเป็นครง้ั คราว (intermittent catheterization)
4. สังเกตการมีเลือดออกจากแผลฝีเย็บ และจำนวนน้ำคาวปลา และชำระบริเวณ Genital organ ให้
สะอาด เปลีย่ นผา้ อนามยั ผืนใหมก่ ่อนส่งผู้คลอดไปตึกหลังคลอด

50

5. การลงบันทึก บันทึกข้อมูลที่ประเมินในข้อ 1- 4 ลงในแบบบันทึก PATIENT MONITORING FORM
(POSTPARTUM CARE)

6. การเตรยี มมารดาหลังคลอดก่อนสง่ กลับตกึ หลังคลอด
1) สอนการปฏบิ ตั ิตนของมารดาหลังคลอด
2) ตรวจความเรยี บรอ้ ยของการบันทึกขอ้ มลู
3) ตรวจการหดรัดตวั ของมดลกู และกระเพาะปสั สาวะทางหน้าท้อง
4) คลึงมดลกู ใหแ้ ข็งตัวและกดไล่กอ้ นเลือด และดูแลให้ปัสสาวะหรือสวนปสั สาวะ
5) เตรยี มชามชำระ ถงุ มอื และผา้ อนามัย เพอ่ื ทำความสะอาด
6) ตรวจดูแผลฝเี ยบ็ และจำนวนนำ้ คาวปลา ถ้าผดิ ปกตริ ายงานใหอ้ าจารย์หรือพยาบาลทราบ
7) แจ้งเจ้าหนา้ ทนี่ ำสง่ ผู้ปว่ ย เพ่อื นำมารดาส่งตกึ หลงั คลอด

51

แบบบนั ทึก PATIENT MONITOR
(ด้า

52

RING FORM (POSTPARTUM CARE)
านหน้า)

2

แบบบันทกึ PATIENT MONIT
53

TORING FORM (POSTPARTUM CARE)
(ด้านหลัง)

3

การพยาบาลทารกแรกเกิดในห0องคลอด

วัตถปุ ระสงค- นกั ศกึ ษาสามารถ
1. ปฏบิ ตั กิ ารพยาบาลทารกแรกเกดิ ในห=องคลอดได=ถกู ตอ= ง

ปฏิบตั กิ ารพยาบาลทารกแรกเกดิ ในหอ= งคลอด (NR)
1. การเตรียมอุปกรณ-

รถอุปกรณก- ารพยาบาลทารกแรกเกิด
1) อุปกรณFชHวยทางเดินหายใจให=โลHง เชHน เครื่องดูดเสมหะและอุปกรณFให=ออกซิเจน กรณีต=องชHวย
การหายใจ
2) อุปกรณFให=ความอบอุHนทารก เชHน เครื่อง radiant warmer ผ=าหHอตัว ผ=าหHมที่อุHนตลอดเวลา
ปรอทสำหรับวัดอณุ หภูมทิ างทวารหนกั

54

3) อุปกรณFทำความสะอาดตาทารก ได=แกH แก=วใสHสำลีเช็ดตา, NSS, ยาปcายตา Terramycin eye
Ointment
(เบอรขF =อมือพิเศษ คอื เบอรFข=อมอื 1 - 200 ให=ใช= Terramycin ในถงุ ซิปลอ็ ค 1 คนตHอ 1 ช้นิ )
(เบอรFขอ= มอื สามัญ คอื เบอรF 201 เปนn ตน= ไป ให=ใช= Terramycin ในชามรูปไตรวH มกัน)

สามัญ

พิเศษ (ใสถ* ุง)

เปดH ขวด NSS และเทใสสK ำลี 2 กอ= น
4) อุปกรณFผูกสะดือและทำความสะอาดสะดือ ได=แกH ยางรัดสายสะดือ สำลีชุบแอลกอฮอลF ไม=พันสำลี
Triple dye สำหรับเช็ดสะดือ
5) เครือ่ งช่ังน้ำหนักและวัดความยาวทารก

เครือ่ งชัง่ นำ้ หนัก เครอื่ งวดั ความยาว

55

2. ขั้นตอนการดแู ลทารกแรกเกิด
การจัดเตรยี มอปุ กรณเ- พอ่ื ทำความสะอาดทารกแรกเกิดกKอนไปรับทารก
1) เตรียมสำลเี ช็ดตาและเท NSS ใสH และเตรยี มหHอสำลีสำลชี บุ แอลกอฮอลเF พือ่ เชด็ สะดอื
2) เตรียมปรอทสำหรับวัดอุณหภูมิทางทวารหนัก โดยใสHปลอกสวมปรอทกันการปนเปtuอน

สำหรบั เคร่ืองวัดอุณหภมู ิ (SHEATH for Thermometer) และใสใH นกระปกุ วาสลีนไว=

3) เตรยี มไมพ= ันสำลี โดยจุHมในขวด Triple dye สำหรบั เชด็ สะดือ

4) เตรียมกระดาษรองทเ่ี คร่ืองช่งั นำ้ หนัก

56

5) เตรียมผ=าสำหรับบรเิ วณทจี่ ะจัดให=ทารกนอน ภายหลังการทำความสะอาดทารกแลว=

6) เตรียมถุงมอื Sterile
กรณกี ารรบั ทารกจากเตียงคลอด

1) หยิบผ=าหHอทารกในตู=อุHน 2 ผืน และถุงมือ พร=อมกับเข็น baby crib (ขริบทารก) ที่อยูHใน
หอ= งเด็ก ไปรับทารกทเ่ี ตยี งคลอด

57

2) ผ=รู ับเดก็ ผูก mask เป€ดหอH ผา= อHุน สงH ใหผ= =ูทำคลอด 1 ผืน ใสHถงุ มือและปผู า= อุนH ผืนทสี่ องบน crib
3) พยาบาลทที่ ำคลอดจะอมุ= ทารกวางบน crib พรอ= มกับวางลกู สบู ยางแดงวางไว=ข=างตัวทารก
4) ผร=ู บั เด็กหHมผา= อนุH ใหท= ารกและเขน็ ทารกไปทำความสะอาด โดยให=ศรี ษะทารกอยูHใกลผ= เ=ู ขน็
ข้ันตอนการดูแลทารกแรกเกิด
1) อุ=มทารกวางใต= เครื่อง radiant warmer สังเกตทารก และให=คะแนน APGAR Score
เชHน การหายใจ สีผิว ถ=าหายใจมีเสียงครืดคราด หน=าเขียว ให=รีบดูดเสมหะโดยใช=ลูกสูบยางแดง และกระตุ=นให=ร=อง
ถ=าอาการไมดH ขี ้ึนใหร= บี รายงานใหพ= ยาบาลทราบเพื่อแกไ= ข
2) เช็ดตัวและผมของทารกให=แหง= โดยเรว็ ดว= ยผา= ท่ีหอH ตัวทารก
3) การทำความสะอาดตาทารก (Eyes care)

3.1) หยิบสำลีชุบ NSS จากแก=วเช็ดตา โดยใช=นิ้วชี้และนิ้วโปcงมือขวาหยิบสำลี 2 ก=อน
ประกบกนั บีบสำลีให=แห=ง

3.2) เช็ดตาจากหวั ตาไปหางตาพร=อมกนั ทั้ง 2 ข=าง โดยใช=สำลีด=านท่ปี ระกบกนั (ด=านใน)
3.3) เป€ดหลอดยาปcายตา Terramycin eye Ointment ถือด=วยมือขวา ใช=นิ้วชี้และ

นว้ิ โปงc ซ=ายเปด€ เปลือกตาทารก ปcายยาจากหัวตาไปหางตา
4) การทำความสะอาดสะดอื ทารก (Cord care)

4.1) Check bleeding ทีส่ ายสะดือโดยบบี ใต=เชอื กที่ผูก ถ=ามีเลอื ดออกควรผกู สายสะดือใหมH
- กรณีรบั ทารกจากเตยี งคลอด ใหน5 ักศกึ ษาใสย; างรดั cord ด5วย
- กรณีรับทารกจากห=องผาH ตดั จะมยี างรดั Cord มาแล=ว
4.2) หยิบสำลกี =อนชุบแอลกอฮอลFเช็ดปลายสะดือท่ตี ดั และบริเวณสายสะดือและข้ัวสะดอื
4.3) ใช=ไม=พันสำลีจุHมน้ำยา Triple dye เช็ดปลายสะดือที่ตัด และบริเวณสายสะดือและ

ข้ัวสะดอื
5) วัดปรอททางทวารหนักทารก โดยสอดปรอทประมาณ 1 น้ิว นาน 3-5 นาที ถ=าตำ่ กวHา
36.5 oC หรือมากกวาH 37.5 oC ใหร= ายงานพี่พยาบาลประจำหอ= งเพื่อให=การชวH ยเหลือ
6) ชั่งน้ำหนักทารก โดยวางกระดาษบนเครื่องชั่ง ซึ่งกHอนนำทารกไปวางต=องเตรียม set
เครอื่ งช่ังใหเ= ปนn 0 แล=วจงึ อ=ุมทารกไปวางชงั่
7) วัดความยาวทารก โดยวางทารกลงบนทน่ี อนสำหรบั วัดความยาว จับขาเหยียดตรง ให=
ฝˆาเท=ายันที่ฐาน จับศีรษะทารกตั้งตรง เลื่อนแผHนวัดความยาวให=มาติดกับศีรษะ อHานเลขที่ Scale (อHานผลเปnน
เซนติเมตร)
8) นำทารกมาวางไว=ใต= radiant warmer บนผ=าสำหรับบริเวณที่จะจัดให=ทารกนอน
ภายหลงั การทำความสะอาดทารกแล=ว
9) ตรวจรHางกายทารกเพื่อดูความผิดปกติของทารก เชHน ปากแหวHง เพดานโหวH นิ้วเกิน นิ้วไมHครบ
ข=อเขาH เคลอื่ น มือแขนขยับไมHเทาH กนั ปากเบ้ยี ว อาการบาดเจ็บจากการคลอด เชนH Cephalhematoma

58

10) ตดิ สายวดั อณุ หภมู ผิ วิ หนงั เด็ก (Skin Temperature Probe) บริเวณหน=าทอ= งของทารก
และ set เครอ่ื งให=เปnน Baby mode และตดิ เครื่อง

11) บันทึกขอ= มูล เกย่ี วกบั เพศ นำ้ หนักตวั ความยาว อุณหภมู ิ ในสมุดบันทกึ ที่ counter พยาบาล
และรบี รายงานพ่ีพยาบาล

12) การสHงทารกไปห=องทารกแรกเกิด ภูมิสิริฯ ชั้น 17A (ทารกแรกเกิด) (นักศึกษาจะได=รับ
มอบหมายใหส= Hงทารกเรกเกิดใน case สามญั เทHาน้ัน) โดยปฏบิ ตั ิดังน้ี

12.1 เมื่อพยาบาลหัวหน=าเวรมาตรวจรHางกายทารกเรียบร=อยแล=ว ผูกข=อมือทารก
พร=อมทัง้ นำเอกสารขอ= มลู ทารกมาให=

12.2 นักศึกษาลงข=อมูลในสมุดสำหรับสHงเด็ก แล=วนำเด็กไปสHงหนHวยทารกแรกเกิด
พร=อมกับสมุดสงH เดก็ และ ใบ Delivery record

59

12.3 การนำทารกไปสHงหนHวยทารกแรกเกิด ให=นำทารกใสHในตู=สำหรับสHงทารก ซึ่ง
จะเตรยี มไวท= ี่ทางเดินขา= งห=อง standard 3

12.4 นักศึกษาที่อยูHห=องเด็กควรเตรียมรองเท=าไว=บริเวณทางออกเพื่อสHงทารก และ
สวมเสื้อคลุมสำหรับไปสHงทารก ให=เปลี่ยนรองเท=า พร=อมทั้งถอดหมวก กHอน
ออกจากหอ= งคลอด

12.5 ให=สHงเด็กกับพยาบาลประจำห=องเด็ก ตรวจดูให=พยาบาลผู=รับเด็กเซ็นชื่อใน
สมุดรบั - สงH และนำสมุดกลบั มาหอ= งคลอดด=วย

QR Code ส่ือวดี ทิ ัศน- เร่ือง การพยาบาลทารกแรกเกิดทันที

60

การประเมนิ

“ส่ือปฐมนเิ ทศการฝกึ ปฏิบตั ิห้องคลอด โรงพยาบาลจฬุ าลงกรณ์ สภากาชาดไทย”

วิชา 1064223 ปฏิบตั ิการพยาบาลมารดา ทารกและการผดุงครรภ์ 1
ภาคการศกึ ษาปลาย ปกี ารศกึ ษา 2564

61

รายนามผรู้ บั ผิดชอบและผู้เรียบเรยี ง

1. ผูช้ ว่ ยศาสตราจารยอ์ ษุ า วงศพ์ นิ จิ
2. ผูช้ ว่ ยศาสตราจารย์ศภุ าว์ เผือกเทศ
3. อาจารย์โบวช์ มพู บตุ รแสงดี
4. อาจารยส์ นุ ยี ์ กลบี ปาน
5. อาจารย์พชิ านันต์ พชิรเสฐวัฒน์

62