ข้อบังคับสภาวิชาชีพบัญชีว่าด้วยจรรยาบรรณของผู้ประกอบวิชาชีพบัญชี พ.ศ. 2561

ข้อบงั คับสภาวิชาชีพบัญชี

วา่ ด้วยจรรยาบรรณ
ของผปู้ ระกอบวิชาชพี บัญชี พ.ศ. 2561

และค�ำ อธบิ �ยก�รใชค้ ูม่ อื ประมวลจรรย�บรรณ
ของผู้ประกอบวชิ �ชพี บัญชี พ.ศ. 2564

Objectivity and Professional Behavior
Independence
Integrity
Confidentiality
Transparency

Professional Competence and Due Care
โดย คณะอนุกรรมการกำาหนดจรรยาบรรณ สภาวิชาชีพบัญชี ในพระบรมราชูปถัมภ์



คำ�น�ำ

ข้้อบัังคัับของสภาวิิชาชีีพบััญชีีว่่าด้้วย จรรรยาบรรณของผู้�้ประกอบวิิชาชีีพบััญชีี
พ.ศ. 2561 กำหนดขึ้้�นเพื่�่อให้้ถููกต้้องตามจรรยาบรรณแห่่งวิิชาชีีพบััญชีี ที่่�กำหนด
โดยพระราชบัญั ญัตั ิวิ ิชิ าชีพี บัญั ชีี พ.ศ. 2547 รวมทั้้ง� ให้ส้ อดคล้อ้ งกับั ประมวลจรรยาบรรณของ
คณะกรรมการกำหนดมาตรฐานจรรยาบรรณระหว่่างประเทศ (IESBA) ของสหพัันธ์์นัักบััญชีี
ระหว่่างประเทศ (IFAC) ในการนำไปใช้้สำหรัับผู้�้ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีที่่�ให้้บริิการสาธารณะ
และผู้้�ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีในหน่่วยงานธุุรกิิจ รวมทั้้�งแนวคิิดในการปฏิิบััติิเพื่่�อลดอุุปสรรค
ที่�่ไม่่สามารถปฏิิบััติิได้้ตามหลัักการพื้้�นฐานของจรรยาบรรณแห่่งวิิชาชีีพ โดยใช้้แนวทาง
การปฏิบิ ัตั ิงิ านเพื่อ่� ให้เ้ ป็น็ ไปตามหลักั การพื้้น� ฐานของจรรยาบรรณตามคู่�มือประมวลจรรยาบรรณ
ที่�่ IESBA กำหนด
ในการนำข้้อบัังคัับสภาวิิชาชีีพบััญชีีว่่าด้้วยจรรยาบรรณของผู้้�ประกอบ
วิิชาชีีพบััญชีี 2561 มาถืือปฏิิบััติิ ผู้้�ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีให้้นำคู่่�มืือประมวลจรรยาบรรณ
ของผู้้�ประกอบวิิชาชีีพบััญชีี ซี่�่งสอดคล้้องกัับ Handbook of The Code of Ethics for
Professional Accountants 2020 Edition Including International Independence
Standards มาใช้เ้ ป็็นแนวทาง โดยคู่�มือดังั กล่่าวได้้แยกเป็น็ การนำไปใช้ส้ ำหรัับ
1. ผู้�้ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีในหน่่วยงานธุุรกิิจ (รวมทั้้�งบุุคคลที่�่เป็็นผู้้�ประกอบ
วิชิ าชีพี บัญั ชีที ี่ใ�่ ห้บ้ ริกิ ารสาธารณะ เมื่อ่� ปฏิบิ ัตั ิกิ ิจิ กรรมทางวิชิ าชีพี ตามความสัมั พันั ธ์์
ของผู้ป�้ ระกอบวิชิ าชีพี บัญั ชี ี กับั สำนักั งานของผู้ป้� ระกอบวิชิ าชีพี บัญั ชีี ไม่ว่ ่า่ จะเป็น็
ในฐานะ คู่่�สััญญา ลููกจ้า้ ง หรืือเจ้า้ ของ )
2. ผู้�้ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีที่่�ให้้บริิการสาธารณะทั้้�งที่่�เป็็นบุุคคลและสำนัักงานไม่่ว่่า
จะให้บ้ ริกิ ารงานให้ค้ วามเชื่อ�่ มั่่น� หรืือไม่่ เช่น่ สำนักั งานบัญั ชีี สำนักั งานสอบบัญั ชีฯี



สารบญั

หน้า้

ข้อ้ กำหนดเรื่อ่� งจรรยาบรรณตาม พ.ร.บ.วิชิ าชีพี บัญั ชีี พ.ศ. 2547 1

ข้อ้ บังั คับั สภาวิชิ าชีพี บัญั ชีวี ่า่ ด้ว้ ยจรรยาบรรณของผู้ป�้ ระกอบวิชิ าชีพี บัญั ชีี พ.ศ. 2561 3

โครงสร้า้ งของข้อ้ บังั คับั 5

ความหมาย 6

หมวด 1 บททั่่ว� ไป 9

หมวด 2 หลักั การพื้้น� ฐานของจรรยาบรรณ 11

หมวด 3 การนำหลักั การพื้้น� ฐานไปปฏิบิ ัตั ิ ิ 15

โครงสร้า้ งคู่�มือประมวลจรรยาบรรณ พ.ศ. 2564 35

ขอ กำหนดเรอ� งจรรยาบรรณตาม พ.ร.บ.วิชาชีพบัญชี พ.ศ.2547

ÁÒµÃÒ 47 ¡Ó˹´ãËŒ ¤ÇÒÁâ»Ã§‹ ãÊ ¤ÇÒÁ໚¹ÍÊÔ ÃÐ
ÊÀÒÇªÔ Òª¾Õ ºÞÑ ªÕ ¤ÇÒÁà·Â่Õ §¸ÃÃÁ áÅФÇÒÁ«Í่× ÊµÑ Âʏ ¨Ø õÔ
¨´Ñ ·Ó¨ÃÃÂÒºÃó ¤ÇÒÁäٌ ÇÒÁÊÒÁÒöáÅÐÁҵðҹ
㹡Òû¯ÔºµÑ §Ô Ò¹
໹š ÀÒÉÒä·Â
ÍÂÒ‹ §¹ÍŒ µ͌ § ¤ÇÒÁÃѺ¼Ô´ªÍºµÍ‹ ¼ÃŒÙ ѺºÃ¡Ô ÒÃ
»ÃСͺ´ŒÇ áÅСÒÃÃÑ¡ÉÒ¤ÇÒÁźÑ
¤ÇÒÁÃѺ¼Ô´ªÍºµ‹Í¼ÙŒ¶×Í˹،
àÃÍ×่ §´Ñ§¹Õ้ ¼ÙàŒ »š¹Ë¹ØŒ ʋǹ ËÃÍ× º¤Ø ¤ÅËÃÍ× ¹ÔµºÔ ¤Ø ¤Å
·¼่Õ »ŒÙ ÃÐ¡ÍºÇªÔ Òª¾Õ ºÞÑ ª»Õ ¯ºÔ µÑ ËÔ ¹ÒŒ ·ã่Õ ËŒ

1

หลกั การพน้ื ฐานของจรรยาบรรณ

HANDBOOK OF ¾.Ã.º. ÇÔªÒª¾Õ ºÞÑ ªÕ ¢ŒÍº§Ñ ¤ºÑ ÊÀÒÇÔªÒªÕ¾
THE CODE OF ETHICS ¾.È. 2547 ¾.È.2561

หมวด 110 มาตรา 47 ขอ 9

111 ¤ÇÒÁ«่Í× ÊµÑ ÂÊØ¨ÃµÔ 1. ¤ÇÒÁâ»Ã§‹ ãÊ ¤ÇÒÁ໹š ÍÊÔ ÃÐ ¡) ¤ÇÒÁ«Í่× ÊµÑ ÂÊبõÔ
112 ¤ÇÒÁà·่ÂÕ §¸ÃÃÁ ¤ÇÒÁà·่ÂÕ §¸ÃÃÁ ¢) ¤ÇÒÁà·ÕÂ่ §¸ÃÃÁáÅÐ
113 ¤ÇÒÁÌ٠¤ÇÒÁÊÒÁÒö áÅФÇÒÁ«Í่× ÊµÑ ÂÊبÃÔµ
¤ÇÒÁ໹š ÍÔÊÃÐ
áÅФÇÒÁàÍÒã¨ãÊ‹ 2. ¤ÇÒÁÌ٤ÇÒÁÊÒÁÒöáÅÐ ¤) ¤ÇÒÁÃÙŒ ¤ÇÒÁÊÒÁÒö
·Ò§ÇªÔ ÒªÕ¾ (¡ÒÃÃ¡Ñ ÉÒ Áҵðҹ㹡Òû¯ºÔ µÑ §Ô Ò¹
Áҵðҹ㹡Òà ¤ÇÒÁàÍÒã¨ãÊ‹ áÅСÒÃÃ¡Ñ ÉÒ
»¯ºÔ ѵԧҹ) 3. ¤ÇÒÁÃѺ¼´Ô ªÍºµÍ‹ Áҵðҹ㹡Òû¯ºÔ µÑ §Ô Ò¹
114 ¡ÒÃÃÑ¡ÉÒ¤ÇÒÁÅѺ ¼ÃŒÙ ѺºÃÔ¡ÒÃáÅСÒÃÃ¡Ñ ÉÒ §) ¡ÒÃÃÑ¡ÉÒ¤ÇÒÁÅѺ
115 ¾Äµ¡Ô ÃÃÁ·Ò§ÇÔªÒªÕ¾ ¤ÇÒÁÅºÑ ¨) ¾ÄµÔ¡ÃÃÁ·Ò§ÇªÔ Òª¾Õ
©) ¤ÇÒÁâ»Ã‹§ãÊ
4. ¤ÇÒÁÃºÑ ¼´Ô ªÍºµÍ‹ ¼¶ŒÙ Í× Ë¹ŒØ
¼ŒàÙ »¹š ËŒ¹Ø ÊÇ‹ ¹ ËÃ×ͺؤ¤Å
ËÃ×͹µÔ ºÔ ¤Ø ¤Å ·Õ¼่ Œ»Ù ÃСͺ
ÇªÔ Òª¾Õ ºÞÑ ª»Õ ¯ºÔ µÔ ˹Ҍ ·ã่Õ ËŒ

โครงสรางของขอ บงั คบั ใช

¾.Ã.º. ¾¢.ŒÍȺ. §Ñ 2¤5Ѻ6Ï1 ÊÀ»ÒÃÇÐªÔ ¡ÒÒªÈ¾Õ Ï ¤ÓÇÔ¹¨Ô ©ÂÑ
ÇÔªÒªÕ¾ºÞÑ ªÕ
¾.È.2547

¨Ò¡ÊÇ‹ ¹·Õ่ 1 ¢Í§ IESBA ¤Á‹Ù ×Í»ÃÐÁÇŨÃÃÂÒºÃó â´Â¤³Ð¡ÃÃÁ¡ÒÃ
Principle-Based ¾.È. 2564 ãªàŒ »š¹á¹Ç·Ò§ ÊÀÒÏ
㹡ÒÃÇ¹Ô Ô¨©ÂÑ »˜ÞËÒà¡Õ่ÂÇ¡ºÑ
¡Òû¯ÔºÑµµÔ ÒÁ¢ÍŒ º§Ñ ¤Ñº

2

ขอ บังคับสภาวชิ าชีพบัญชวี า ดว ย
จรรยาบรรณของผูป ระกอบวชิ าชพี บัญชี พ.ศ. 2561

¾¢.ŒÍȺ. ѧ2¤5ºÑ 6Ï1 ÊÍ´¤ÅŒÍ§ EHTTAHHNIECDSCBO2OD0OE1K4OOEFFd. ǾԪ.Ò¾ÈÁª..Õ¾.Ã42.ºº75ÑÞ.47ªÕ
¡Ñº

ËÅÑ¡¡Òà ʋǹ·่Õ 1 ¡Òû¯ºÔ ѵԵÒÁ»ÃÐÁÇÅ Á.47 ¡Ó˹´ãËŒÊÀÒÇÔªÒª¾Õ ºÑÞªÕ
¾¹้× °Ò¹ 6 ¢ÍŒ ¨ÃÃÂÒºÃóËÅ¡Ñ ¡Òà ¨Ñ´·Ó¨ÃÃÂÒºÃó໚¹ÀÒÉÒä·Â
¾้×¹°Ò¹áÅСÃͺá¹Ç¤Ô´ ÍÂÒ‹ §¹ŒÍµŒÍ§»ÃСͺ´ÇŒ ÂàÃÍ่× §´§Ñ ¹Õ้

ʋǹ·่Õ 2 ã¹Ë¹Ç‹ §ҹ¸Øá¨Ô 1¤ÇÒÁâ»Ã§‹ ãÊ ¤ÇÒÁ໹š ÍÊÔ ÃÐ
ÊÇ‹ ¹·Õ่ 3 ºÃÔ¡ÒÃÊÒ¸ÒóР¤ÇÒÁà·Â่Õ §¸ÃÃÁ
ʋǹ·Õ่ 4 ÁҵðҹàÃ่Í× § áÅФÇÒÁ«Í่× ÊѵÂʏ ¨Ø ÃÔµ

¤ÇÒÁ໹š ÍÊÔ ÃÐ 2¤ÇÒÁÃŒ¤Ù ÇÒÁÊÒÁÒöáÅÐ
Áҵðҹ㹡Òû¯ºÔ µÑ §Ô Ò¹

3¤ÇÒÁÃºÑ ¼´Ô ªÍºµÍ‹ ¼ÃŒÙ ºÑ ºÃ¡Ô ÒÃ
áÅСÒÃÃ¡Ñ ÉÒ¤ÇÒÁźÑ

4¤ÇÒÁÃºÑ ¼´Ô ªÍºµ‹Í¼¶ŒÙ ×ÍËØŒ¹
¼ŒÙ໚¹ËعŒ ʋǹ ËÃÍ× ºØ¤¤Å
ËÃÍ× ¹ÔµÔºØ¤¤Å ·Õ¼่ »ÙŒ ÃСͺ
ÇÔªÒªÕ¾ºÞÑ ªÕ»¯ºÔ Ե˹ŒÒ·Õ่ãËŒ

3

ʋǹ 1 คมู อื ประมวลจรรยาบรรณของ IFAC

HANDBOOK OF THE CODE OF ETHICS 2020 Ed.

¡Òû¯ÔºµÑ ÔµÒÁ»ÃÐÁÇŨÃÃÂÒºÃó ËÅÑ¡¡Òþ้×¹°Ò¹áÅСÃͺá¹Ç¤Ô´
ËÁÇ´ 100 ¶Ö§ 199
(¼ŒÙ»ÃСͺÇÔªÒª¾Õ ºÞÑ ªÕ·Ñ§้ ËÁ´)

ʋǹ 2 ¼ÙŒ»ÃСͺÇÔªÒªÕ¾ºÞÑ ªÕã¹Ë¹Ç‹ §ҹ¸ÃØ ¡¨Ô (PAIBs)

ËÁÇ´ 200 ¶§Ö 299
(ÊÇ‹ ¹·่Õ 2 处 ¹Óä»»ÃѺ㪡Œ ºÑ º¤Ø ¤Å·à่Õ »š¹¼ÙŒ»ÃСͺÇÔªÒªÕ¾ºÞÑ ª·Õ Õã่ ˺Œ ÃÔ¡ÒÃ
ÊÒ¸ÒóРàÁ×่Í»¯ÔºÑµÔ¡¨Ô ¡ÃÃÁ·Ò§ÇªÔ ÒªÕ¾µÒÁ¤ÇÒÁÊÑÁ¾¹Ñ ¸¢ ͧ¼ÙŒ»ÃСͺ
ÇÔªÒª¾Õ ºÞÑ ªÕ ¡ÑºÊӹѡ§Ò¹¢Í§¼»ÙŒ ÃСͺÇÔªÒª¾Õ ºÞÑ ª)Õ

ʋǹ 3 ¼Œ»Ù ÃÐ¡ÍºÇªÔ Òª¾Õ ºÞÑ ª·Õ ãÕ่ ËŒºÃ¡Ô ÒÃÊÒ¸ÒóР(PAPPs)
ËÁÇ´ 300 ¶Ö§ 399

ÊáÇ‹ Źз4่Õ 4¢¡ ÁҵðҹàÃ่Í× §¤ÇÒÁ໚¹ÍÊÔ ÃÐ

ËÁÇ´ 400 ¶§Ö 899
ʋǹ·Õ่ 4¡ ¤ÇÒÁ໚¹ÍÊÔ ÃÐÊÓËÃѺ§Ò¹ÊͺºÑÞªÕáÅЧҹÊͺ·Ò¹
ËÁÇ´ 900 ¶Ö§ 999
ÊÇ‹ ¹·่Õ 4¢ ¤ÇÒÁ໹š ÍÊÔ ÃÐÊÓËÃºÑ §Ò¹ãËŒ¤ÇÒÁàª×่ÍÁÑ่¹Í่×¹·ä่Õ Áã‹ ª‹§Ò¹ÊͺºÞÑ ªÕ
áÅЧҹÊͺ·Ò¹

4

โครงสร้า้ งของข้อ้ บัังคับั
โครงสรางของขอบังคบั

ÊÍ´¤ÅŒÍ§¡ÑºÊÇ‹ ¹·Õ่ 1 ¢Í§ IESBA

¤ÇÒÁËÁÒÂ
ËÁÇ´ 1 º··Ç่Ñ ä»
ËÁÇ¢´Í2§¨ËÃÃÅÂ¡Ñ Ò¡ºÒÃÃþ³้¹× °Ò¹
ËÁÇ´ 3 ¡ÒùÓËÅ¡Ñ ¡Òþ้¹× °Ò¹ä»»¯ºÔ ѵÔ

5

คคววาามมหหมมาายย

¼»ÙŒ ÃСͺÇÔªÒªÕ¾ºÑÞªÕ

¼Œ»Ù ÃСͺÇÔªÒªÕ¾·Õ่ ã¹¼ËÙ»Œ ¹Ã‹ÇС§ÍÒº¹Ç¸ÔªÃØ Ò¡ªÔ¨¾Õ (ºPÞÑ AIªBÕ )
ã˺Œ ÃÔ¡ÒÃÊÒ¸ÒóР(PAPP)
¼ÙŒ»ÃСͺÇÔªÒªÕ¾ºÑÞªÕ 5 ´ŒÒ¹
¼ÙŒ»ÃСͺÇÔªÒªÕ¾ºÑÞªÕ·Ñ้§ 6 ´ŒÒ¹ (¡àÇŒ¹ÊͺºÞÑ ªÕ) ·ÍÕ่ Âã‹Ù ¹ "˹‹Ç§ҹ
·Í่Õ Â‹Ù "ã¹ÊÓ¹¡Ñ §Ò¹ ËÃÍ× º¤Ø ¤Å¸ÃÃÁ´Ò" હ‹ ¸ØáԨ" ·่äÕ ´ŒÃѺ¡ÒÃÇÒ‹ ¨ŒÒ§ã¹¡¨Ô ¡Òà ઋ¹

¼·ŒÙ ÓºÑÞªÕ ¼»ŒÙ ÃÐ¡ÍºÇªÔ Òª¾Õ ÊÒ§ҹºÞÑ ªÕ
¼ŒÊ٠ͺºÑÞªÕ ¼·ŒÙ Á่Õ µÕ Óá˹§‹ Ê§Ù Ê´Ø ã¹ÊÒ§ҹ
¼Ù»Œ ÃСͺÇÔªÒªÕ¾ºÑÞªÕ͹่× æ ºÞÑ ªáÕ ÅСÒÃ৹Ô
ÃÇÁ¶Ö§·»่Õ Ã¡Ö ÉÒ·Ò§ÇªÔ Òª¾Õ ¼ºŒÙ ÃËÔ ÒÃÊÒ§ҹºÞÑ ªÕ
¼·ŒÙ ÓºÞÑ ªãÕ ¹Ë¹Ç‹ §ҹ¸ÃØ ¡¨Ô

¼ÊŒÙ ͺºÞÑ ª·Õ ã่Õ ËºŒ Ã¡Ô ÒÃ·Ò§ÇªÔ Òª¾Õ
á¡Ê‹ Ó¹¡Ñ §Ò¹·µ่Õ ¹àÍ§Ê§Ñ ¡´Ñ

6

คคววามามหมหามยาย

ËÁÒ¤ÇÒÁÇÒ‹

"Êӹѡ§Ò¹”

ñ) ¼ŒÙ·่»Õ ¯ºÔ ѵ§Ô Ò¹¤¹à´ÂÕ Ç ò) ¡Ô¨¡Ò÷¤Õ่ Ǻ¤ØÁ ó) ¡Ô¨¡Ò÷¶่Õ ¡Ù ¤Çº¤ØÁ
¤³Ðº¤Ø ¤Å ËÒŒ §Ë¹ŒØ ʋǹ ½Ò† µҋ § æ µÒÁ (ñ) â´Â½†Òµ‹Ò§ æ µÒÁ (ñ)
ËÃÍ× ºÃÔÉ·Ñ ¢Í§¼»ŒÙ ÃСͺ ¼Ò‹ ¹¡ÒÃ໹š ਌Ңͧ
¡Òè´Ñ ¡Òà ËÃÍ× ÇÔ¸¡Õ Òà ¼‹Ò¹¡ÒÃ໚¹à¨ŒÒ¢Í§
ÇÔªÒªÕ¾ºÞÑ ªÕ ¡ÒèѴ¡Òà ËÃÍ×
ÃٻẺÍ×่¹ ÇÔ¸¡Õ ÒÃÃٻẺÍ่×¹

7

คควาวมาหมมหามยาย

"¼ŒÁÙ Õ˹Ҍ ·¡Õ่ ӡѺ´áÙ Å" ËÁÒ¤ÇÒÁÇÒ‹ ºØ¤¤ÅËÃÍ× ¡Å‹ØÁºØ¤¤Å ËÃÍ× Í§¤¡ Ã
(TCWG) ËÃÍ× ¡ÅÁ‹Ø ͧ¤¡Ã «Ö§่ Á¤Õ ÇÒÁÃѺ¼´Ô ªÍºµ‹Í

¡) ¡ÒáӡºÑ ´ÙáÅ ¢) ÀÒÃм¡Ù ¾Ñ¹ ¤) ¡ÒáӡºÑ ´áÙ Å
·ÈÔ ·Ò§àªÔ§¡ÅÂØ·¸ ·àÕ่ ¡Õ่ÂǡѺ ¡Ãкǹ¡ÒÃÃÒ§ҹ

¢Í§¡Ô¨¡Òà ¡ÒÃÃºÑ ¼´Ô ªÍº ·Ò§¡ÒÃ৹Ô
¢Í§¡¨Ô ¡ÒÃ

ผู้�้มีีหน้้าที่่�กำ�ำ กัับดููแล อาจรวมถึึงบุุคคล

ในระดัับบริหิ าร ตัวั อย่่างเช่่น สมาชิกิ ระดัับบริหิ าร
ของคณะกรรมการกำกัับดููแลกิิจการภาคเอกชน
หรืือหน่่วยงานภาครััฐ หรืือเจ้้าของกิิจการที่�่เป็็น
ผู้�้ จัดั การ

8

หมวด 1

บทท่ัวไป

9

บททั่ว� ไป
ข้้อ 5 ผู้�้ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีมีีความรัับผิิดชอบที่�่ต้้อง

ปฏิิบัตั ิหิ น้า้ ที่�เ่ พื่่�อประโยชน์์สาธารณะ โดย
1. ปฏิิบัตั ิหิ น้้าที่�ต่ ามที่่�มีกี ฎหมายกำหนด แต่ย่ ังั ต้อ้ ง
2. ปฏิบิ ััติิตามข้้ออื่่�น ๆ ที่เ�่ หลืือของจรรยาบรรณ

ข้อ้ 6 ภายใต้้ข้้อบัังคัับนี้้� กำหนดให้้ผู้�้ประกอบวิิชาชีีพบััญชีี

ต้้องปฏิบิ ััติิ หรืืองดเว้น้ การปฏิบิ ััติใิ ด ๆ และให้ห้ มาย
รวมถึึงการกระทำของบุคุ คลอื่น่� ผู้�้ซึ่�ง
1. ผู้ป้� ระกอบวิชิ าชีพี บัญั ชีรี ับั รู้�้ถึงการกระทำนั้้น� หรืือ
2. ผู้้�ประกอบวิิชาชีพี บััญชียี ินิ ยอมให้อ้ ้า้ งอิิงชื่อ�่ ตน

10

หมวด 2

หลักการพื้นฐาน
ของจรรยาบรรณ

11

หลัักการพื้�น้ ฐาน

หลัักการพื้้�นฐานของจรรยาบรรณ คืือ
การกำหนดมาตรฐานของพฤติิกรรมที่่�คาดหวัังไว้้
จากผู้�้ประกอบวิิชาชีีพบััญชีี ตามที่�่กำหนดไว้้ตาม
พรบ.วิิชาชีีพ พ.ศ.2547 เพื่�่อประโยชน์์สาธารณะ

12

หลักการพนื้ ฐาน

¤ÇÒÁ«Í×่ ÊµÑ ÂÊØ¨ÃµÔ Integrity O¤bÇjeÒÁcàt·ivÂ่Õ i§ty¸ÃaÃnÁdáÅIÐn¤dÇeÒpÁeà»n¹š dÍeÔÊnÃcÐe

»ÃоĵµÔ ¹ÍÂÒ‹ §µÃ§ä»µÃ§ÁÒ ¨Ã§Ô ã¨ã¹¤ÇÒÁÊÁÑ ¾¹Ñ ¸· §้Ñ ÁÇÅ ·§้Ñ ·Ò§ äÁ‹ÂÍÁãËÍŒ ¤µÔ ËÃÍ× ¤ÇÒÁ¢´Ñ ᧌ ·Ò§¼Å»ÃÐ⪹ ËÃ×ÍÍ·Ô ¸Ô¾Å
ÇªÔ Òª¾Õ áÅзҧ¸ÃØ ¡Ô¨ Í¹Ñ à¡¹Ô ¤ÇâͧºØ¤¤ÅÍ×¹่ ÁÒźŌҧ¡ÒÃ㪴Œ ÅØ Â¾¹Ô ¨Ô ·Ò§ÇªÔ ÒªÕ¾
ËÃÍ× ·Ò§¸ÃØ ¡Ô¨
áŤPСÇreÒÒÁfÃeÃÃsÑ¡ŒÙ s¤ÉioÇÒnÒÁÁaDÒÊlµuÒCÃeÁo°ÒCmÒùa¶prãee¹¤t¡ÇeÒÒnÃÁc»àeͯҺÔaã¨nµÑ ãd§ÔÊÒ‹¹
¼»ŒÙ ÃÐ¡ÍºÇªÔ Òª¾Õ ºÞÑ ª·Õ ã่Õ ËºŒ Ã¡Ô ÒÃÊÒ¸ÒóÐ
1 ÁÕáÅÐÃÑ¡ÉÒäÇ«Œ ่§Ö ¤ÇÒÁÃÙŒ ¤ÇÒÁÊÒÁÒö áÅФÇÒÁªÓ¹ÒÞ·Ò§ÇªÔ Òª¾Õ µÍŒ §Á¤Õ ÇÒÁ໹š ÍÊÔ ÃШҡš٠¤ÒŒ §Ò¹ãˤŒ ÇÒÁàªÍ่× Á¹่Ñ »ÃСͺ´ÇŒ Â
ã¹ÃдѺ·่ÃÕ ºÑ Ãͧ䴌ÇÒ‹ Å¡Ù ¤ŒÒ ËÃÍ× ¼ŒÙÇÒ‹ ¨ÒŒ § ä´ÃŒ ѺºÃÔ¡ÒÃ·Ò§ÇªÔ Òª¾Õ
·¶่Õ Ö§¾ÃÍŒ Á´ŒÇÂà·¤¹Ô¤¡Òû¯ºÔ ѵԧҹáÅÐÁÒµÃ°Ò¹ÇªÔ Òª¾Õ ¤ÇÒÁ໹š ÍÔÊÃзҧ´ŒÒ¹¨µÔ ã¨
ËÃ×͵ÒÁ¡®ËÁÒ·Õ่à¡ÂÕ่ Ç¢ŒÍ§ÅÒ‹ Ê´Ø áÅÐ ¤ÇÒÁ໚¹ÍÔÊÃÐã¹àªÔ§»ÃШѡɏ
«§Ö่ ໹š Ê่§Ô ¨Ó໚¹ à¾่×ÍãËŒ¼ÙŒ»ÃСͺÇÔªÒª¾Õ ºÑÞªÕ
2 »¯ÔºµÑ Ô˹ŒÒ·´่Õ ÇŒ ¤ÇÒÁàÍÒã¨ãÊ‹ ãˌ໚¹ä»µÒÁà·¤¹¤Ô ¡Òû¯ºÔ µÑ Ô§Ò¹ ·ã่Õ ËŒºÃ¡Ô ÒÃÊÒ¸ÒóÐÊÒÁÒöáÊ´§¢ÍŒ ÊÃ»Ø áÅÐáÊ´§ãËŒ¼ŒÙÍ่×¹
áÅÐÁÒµÃ°Ò¹ÇªÔ Òª¾Õ ·Õ่¹ÓÁÒ»ÃѺãªäŒ ´Œ à˹็ ÇÒ‹ µ¹ä´ãŒ Ë¢Œ ÍŒ ÊÃ»Ø â´Â»ÃÒȨҡ¤ÇÒÁÅÓàÍÂÕ § ¤ÇÒÁ¢´Ñ ᧌
Pr¾oÄfeµsÔ¡siÃoÃnÁa·l ÒB§ÇeªÔhÒaªvÕ¾ior ·Ò§¼Å»ÃÐ⪹ ËÃÍ× Í·Ô ¸¾Ô ÅÍÑ¹à¡¹Ô ¤Çâͧº¤Ø ¤ÅÍ×่¹
1 »¯ºÔ µÑ µÔ ÒÁ¢ÍŒ ºÑ§¤Ñº·à่Õ ¡ÕÂ่ Ç¢ŒÍ§ ¼»ŒÙ ÃÐ¡ÍºÇªÔ Òª¾Õ ºÞÑ ªãÕ ¹Ë¹Ç‹ §ҹ¸ÃØ ¡¨Ô
2 »¯ÔºÑµµÔ ¹ã¹Åѡɳз่ÕÊÍ´¤ÅÍŒ §¡ºÑ ¤ÇÒÁÃѺ¼´Ô ªÍº µÍŒ §¤Ó¹§Ö ¶§Ö ¤ÇÒÁ໹š ÍÊÔ ÃÐ㹡Òû¯ºÔ µÑ §Ô Ò¹µÒÁ
·Ò§ÇªÔ Ҫվ㹡Òû¯ÔºÑµËÔ ¹ÒŒ ·่Õà¾่Í× »ÃÐ⪹ÊÒ¸ÒóРËÅ¡Ñ ¡Òþ¹้× °Ò¹¹´้Õ ÇŒ Â
3 㹡Ԩ¡ÃÃÁ·้§Ñ ÁÇÅ·้ѧ·Ò§ÇªÔ ÒªÕ¾áÅФÇÒÁÊÁÑ ¾Ñ¹¸· Ò§¸Øá¨Ô
ËÅ¡Õ àÅÂ่Õ §¡ÒáÃзÓã´æ ·¼Õ่ Œ»Ù ÃСͺÇÔªÒª¾Õ ÃŒÙËÃ×Í ¡ÒÃÃÑ¡ÉÒ¤ÇÒÁÅѺ Confidentiality
ÍÒ¨¡®ËÁÒÂáÅÐÃnj٠‹ÒÍÒ¨·ÓãËŒà¡´Ô ¤ÇÒÁàÊ×Í่ ÁàÊÕÂà¡ÕÂõÔÈÑ¡´์Ô
áË‹§ÇªÔ Òª¾Õ ãˤŒ ÇÒÁÊÓ¤ÞÑ ¡ºÑ ¤ÇÒÁÅºÑ ¢Í§¢ÍŒ ÁÅÙ ·ä่Õ ´ÁŒ Ò¨Ò¡¤ÇÒÁÊÁÑ ¾¹Ñ ¸
ÃѺ¼Ô´ªÍºµÍ‹ ¼ŒÙÃºÑ ºÃ¡Ô Òà ÃѺ¼´Ô ªÍºµÍ‹ ¼ŒÙ·Õ่¼Ù»Œ ÃСͺ ·Ò§ÇªÔ Òª¾Õ áÅзҧ¸Øá¨Ô
ÇÔªÒª¾Õ ºÑÞªÕ»¯ÔºÑµÔ˹ŒÒ·่ãÕ ËŒ (Íѹ䴌᡼‹ ŒÙ¶Í× ËØŒ¹ ¼ŒÙ໹š ËŒ¹Ø ÊÇ‹ ¹ ´Ñ§¹Ñ้¹ ¨Ö§äÁ‹¾Ö§à»´à¼Â¢ŒÍÁÙŴѧ¡Å‹ÒÇãËŒ¡ÑººØ¤¤Å·Õ่ÊÒÁ â´Â
º¤Ø ¤Å ¹µÔ ºÔ ؤ¤Å ËÃÍ× ÊÓ¹¡Ñ §Ò¹) äÁä‹ ´ÃŒ ºÑ ¡ÒÃ͹ÁØ µÑ ¨Ô Ò¡¼ÁŒÙ ÍÕ Ó¹Ò¨ÍÂÒ‹ §¶¡Ù µÍŒ §áÅÐ੾ÒÐà¨ÒШ§
àǹŒ ᵋ ໹š ¡ÒÃà»´ à¼ÂµÒÁÊ·Ô ¸·Ô Ò§¡®ËÁÒÂËÃÍ× Ê·Ô ¸·Ô Ò§ÇªÔ Òª¾Õ
ËÃ×Í໹š ˹ŒÒ··Õ่ Õ่µÍŒ §à»´à¼Â
ËÃ×ÍäÁ‹¹Ó¢ŒÍÁÙŴѧ¡Å‹ÒÇä»ãªŒà¾×่Í»ÃÐ⪹Ê‹Ç¹µ¹ËÃ×Íà¾×่Í
ºØ¤¤Å·ÊÕ่ ÒÁ

¤ÇÒÁâ»Ã§‹ ãÊ Transparency

áÊ´§ÀÒ¾ÅѡɳãËŒàË็¹¶Ö§¡Òû¯ÔºÑµÔ§Ò¹µÒÁ¡®ËÁÒ ¢ŒÍºÑ§¤Ñº
ÃÐàºÂÕ ºµÒ‹ § æ áÅÐÁÒµÃ°Ò¹ÇªÔ Òª¾Õ ·¡่Õ Ó˹´äÇŒ áÅÐäÁ»‹ ¡»´ ¢ÍŒ à·¨็ ¨Ã§Ô
ËÃÍ× º´Ô àºÍ× ¹¤ÇÒÁ¨Ã§Ô Í¹Ñ à»¹š ÊÒÃÐÊÓ¤ÞÑ «§่Ö ÊÒÁÒöµ´Ô µÒÁµÃǨÊͺ䴌

13

หลกั การพืน้ ฐานตามขอบงั คับนี้

ÁռšÃзºµ‹Í

¼Ù»Œ ÃСͺÇÔªÒª¾Õ ºÑÞªÕ ¼»ÙŒ ÃÐ¡ÍºÇªÔ ÒªÕ¾ºÞÑ ªÕ
·่Õã˺Œ ÃÔ¡ÒÃÊÒ¸ÒóРã¹Ë¹‹Ç§ҹ¸ÃØ ¡¨Ô

õÍÁŒÍª§äÍÁÁ‹ ÇѲááàÅ¡¹¹Ð‹½¹Œã¸Ë¡Ò† ÃŒ¤ÂÒÃÓºÃÁáÊÃ͹ÃÔ˧ЌҤ¹Ò§Ã¡Ó Ã

(¡) ¤ÇÒÁ«×่ÍÊѵÊØ¨ÃµÔ (¡) ¤ÇÒÁ«่×ÍÊѵÂʏ ¨Ø ÃÔµ

(¢) •¤Çà¹ÒÁŒ¹à·¤Õ่ÂÇÒ§Á¸àûÚ¹ÁÍáÔÊÅÃÐФÇÒÁ໚¹ÍÔÊÃÐ (¢) ¤• ǤÒÁÓ¹à·Ö§Õ่¶§Ö§¸¤ÃÇÃÒÁÁáà»Å¹šÐ¤ÍÇÔÊÒÃÁÐ໚¹ÍÔÊÃÐ

(¤) ¤ÇÒÁÃÙŒ ¤ÇÒÁÊÒÁÒö ¤ÇÒÁàÍÒã¨ãÊ‹ (¤) ¤ÇÒÁÃÙŒ ¤ÇÒÁÊÒÁÒö ¤ÇÒÁàÍÒã¨ãÊ‹
áÅСÒÃÃ¡Ñ ÉÒÁҵðҹ㹡Òû¯ºÔ µÑ §Ô Ò¹ áÅСÒÃÃ¡Ñ ÉÒÁҵðҹ㹡Òû¯ºÔ µÑ §Ô Ò¹

(§) ¡ÒÃÃÑ¡ÉÒ¤ÇÒÁÅѺ (§) ¡ÒÃÃÑ¡ÉÒ¤ÇÒÁźÑ
(¨) ¾Äµ¡Ô ÃÃÁ·Ò§ÇÔªÒªÕ¾ (¨) ¾Äµ¡Ô ÃÃÁ·Ò§ÇªÔ Òª¾Õ
(©) ¤ÇÒÁâ»Ã§‹ ãÊ (©) ¤ÇÒÁâ»Ã§‹ ãÊ

14

หมวด 3

การนำหลกั การพน้ื ฐาน
ไปปฏิบตั ิ

15

หหมมววดดทที่ ่ี 33 กกาารรนนำำหหลลกั ักกกาารรพพืน้ ้นื ฐฐาานนไไปปปปฏฏบิ ิบัตตั ิ ิ

໹š ¡ÒáӢ¢ËÍŒ¹ÍŒ ´á1¹1Ç00·Ò§¡¡«Ã§่Ö Ã¼Í»ŒÙ Íúк¡áÍẹ¹ÇªÔÇÇÒª¤¤¾Õ ´Ôº´Ô ÞÑ ªÕ ¢¢ÍŒ ÍŒ 1111 ÍÍ»Ø »Ø ÊÊÃÃÃä¤

໵¹š ÍŒ ¡§»Òï¡ºÔ  ËãÔ ¹Ë´àŒ »á¹š¹äÇ»·µÒÒ§Á«Ë§่Ö Å¼¡Ñ »ŒÙ ¡ÃÒÐá¾Í¹้× º°ÇÒªÔ ¹Òª¾Õ ºÞÑ ªÕ ¢à¢¡¢¢à¡§§ÍÍŒŒÍ่×ÃÍÍŒŒÍ่×󺹳º¹11§Ñä3§Ñä3¢¤¾Õ¢¤¾Õ 㡺Ñ㺴¡ºÑº´Ò¹¡Ò¹¡ÃæÃ้ÕæÒ้Õ´Ò´ÃâӢ½Ó½àÍà¹Í¹Ò† §Ò† ¹§Ô½¹Ô½¡¹„¡¹„ ÒÒÃÃ
µÍŒ §»¯ºÔ µÑ ãÔ ËàŒ »¹š 仵ÒÁËÅ¡Ñ ¡Òþ¹้× °Ò¹ ·¢·¢ŒÍÒ͌ҧ§¼1¼155ÅÅ»¤»¤ÃÇÃÇÐÒÐÒâÁâÂÁ¢ª¢ªÑ´¹´Ñ¹áá ÂÂŒ§§Œ
Ê¡¢Ê¡¢ÍŒÍ่×ÓÍŒ่Í×Ó¡Ê¡Ê1ºÑ1ÒºÑ7Ò7ôô¡¡¡¡áÙ áÙ ÒºÑÅÒºÑÅÃü¼µ(µ(ÁŒÙTÁÙŒTÔ´´Ô CÕËCËÕµµW¹W¹‹ÍÍ‹ ŒÒŒÒG·G·)่Õ)Õ่
¡. ¼»ŒÙ ÃС¹¢¢¹ÍÍŒºÑÂÍŒÑÂǪÔÊ1ÊÒ12ªÓ2¾ÕÓ¤º¤¡¡ÞÑ ÑÞÑÞÒҪ÷Õâã่»Õ Ë¢»ºŒÍÃÍÃÃСԧЧàÒÍÁàÃÍÁʹ»ØÔ Ò¹»ØÔ ¸ÊÒÊóÃÃÐÃä¤

¡¢..¼¼»ŒÙ »ŒÙ ÃÃÐС¡ÍͺºÇÇªÔ ªÔ ÒÒªª¾Õ ¾Õ ººÞÑ ÞÑ ªª·Õ ãÕ ¹ã่Õ Ë˺Œ ¹ÃÇ‹ ¡Ô ÂÒ§ÃÒʹҸ¸ÃØ Ò¡Ã³¨Ô Ð
¢. ¼»ŒÙ ÃÐ¡ÍºÇªÔ Òª¾Õ ºÞÑ ªãÕ ¹Ë¹Ç‹ §ҹ¸ÃØ ¡¨Ô

¢»¢»ŒÍ‡ÍÍŒ‡Í§§1¡1¡44ѹ¹Ñ ÁÁÒÒµµÃá¡ÒÒÃÃ

¢·¤¤·¢ÍŒÇÒÍŒÇÒ§Ò§Ò1¨Á1¨Á66âââôѢѴÂÍŒÂÍŒááÒÂÂÒººµØŒ§µØ§ŒÃÃàÔ à¡ÔáÃÂ่Õ³Â่Õ³ÇÇ¡¡ºÑ ºÑ

16

ข้้อ 10 กรอบแนวคิดิ

• เหตุุการณ์์แวดล้้อมต่่าง ๆ ที่่�ผู้�้ประกอบ ËÅ¡Ñ ¡Òþ¹้× °Ò¹ 6
วิิชาชีีพบััญชีีปฏิิบััติิงานอยู่่� อาจทำให้้เกิิด Í»Ø ÊÃä
อุุปสรรคในการปฏิิบััติิตามหลัักการพื้้�นฐาน ÁҵáÒû͇ §¡¹Ñ ËÅ¡Ñ ¡ÒÃ
• ข้้อบัังคัับนี้้�จึึงได้้กำหนดกรอบแนวคิิด
ให้้ผู้�้ประกอบวิิชาชีีพบััญชีี เมื่่�อต้้องพบกัับ 5
เหตุกุ ารณ์แ์ วดล้อ้ มที่ท่� ำให้ไ้ ม่ส่ ามารถปฏิบิ ัตั ิงิ าน
ได้ต้ ามหลักั การพื้้น� ฐาน (อุุปสรรค) จะได้้ระบุุ »ÃÐàÀ·
ประเมิิน และจััดการอุุปสรรคด้้วยการใช้้
มาตรการป้อ้ งกันั เพื่อ่� ให้ก้ ารปฏิบิ ัตั ิงิ านเป็น็ ไป 2
ตามหลักั การพื้้น� ฐาน
»ÃÐàÀ·

17

วิธคี ิด (mindset) ในการนำกรอบแนวคิดมาใช

㹡Òû¯ºÔ µÑ µÔ ÒÁ¡Ãͺá¹Ç¤´Ô ¼»ŒÙ ÃÐ¡ÍºÇªÔ Òª¾Õ ºÞÑ ªµÕ ÍŒ §

Á¨Õ µÔ ªÒ‹ §Ê§ÊÂÑ ãª´Œ ÅØ Â¾¹Ô ¨Ô ·Ò§ÇªÔ Òª¾Õ 㪡Œ Ò÷´Êͺ»ÃÐ˹§่Ö
º¤Ø ¤Å·Ê่Õ ÒÁ«§่Ö ÁÕ
¤ÇÒÁÃͺÃáŒÙ ÅÐ
ä´ãŒ ªÇŒ ¨Ô ÒÃÞÒ³
àÂÂ่Õ §ÇÞÔ �ªÙ ¹

¢ÍŒ ¾¨Ô ÒóÒ͹่× àÁÍ่× ¹Ó¡Ãͺá¹Ç¤´Ô ÁÒ㪌

1 ͤµÔ
2 Ç²Ñ ¹¸ÃÃÁͧ¤¡ Ã
3 Ç²Ñ ¹¸ÃÃÁÊÓ¹¡Ñ §Ò¹
4 ¤ÇÒÁ໹š ÍÊÔ ÃÐ
5 ¡ÒÃÊ§Ñ à¡µáØ ÅÐʧÊÂÑ àÂÂ่Õ §¼»ŒÙ ÃÐ¡ÍºÇªÔ Òª¾Õ

18

ในการปฏิบิ ัตั ิิตามกรอบแนวคิดิ ผู้ป้� ระกอบวิชิ าชีีพบััญชีตี ้้อง

(ก) มีจี ิติ ช่า่ งสงสัยั (Have an inquiring mind) (ซึ่ง� นำไปสู่�
“การสัังเกตและสงสััยเยี่ย� งผู้้ป� ระกอบวิิชาชีพี ”)
(ข) ใช้้ดุุลยพิินิิจทางวิิชาชีีพ (Exercise professional
judgment) และ
(ค) ใช้้การทดสอบประหนึ่่�งบุุคคลที่่�สามซึ่ �งมีีความรอบรู้้�
และได้้ใช้้วิิจารณญาณเยี่�ยงวิิญญููชน
(Use the reasonable and informed third party
test : RITP test)

จิิตช่่างสงสััย เป็็นสภาวะก่่อนที่่�จะได้้มาซึ่�งความเข้้าใจเกี่�ยวกัับข้้อเท็็จจริิงและเหตุุการณ์์

แวดล้อ้ มที่ร�ู่้อ�้ ยู่�แล้ว้ ซึ่่ง� ต้อ้ งมีกี ่อ่ นการนำกรอบแนวคิดิ ที่ถ่� ูกู ต้อ้ งไปใช้้ การมีจี ิติ ช่า่ งสงสัยั เกี่ย� วข้อ้ งกับั
ก. การพิจิ ารณา แหล่ง่ ที่ม่� า ความเกี่ย่� วข้อ้ ง และความเพีียงพอของข้อ้ มูลู ที่ไ่� ด้ม้ า โดยคำนึงึ ถึงึ
ลักั ษณะขอบเขตและผลลัพั ธ์ข์ องกิจิ กรรมทางวิชิ าชีีพที่�่ดำเนินิ การอยู่่� และ
- ข้้อมููลใหม่เ่ กิดิ ขึ้น้� หรืือมีกี ารเปลี่ย� นแปลงในข้อ้ เท็็จจริงิ และเหตุุการณ์์แวดล้้อม
- ข้อ้ มููลหรืือแหล่ง่ ที่ม่� าของข้อ้ มููลนั้้น� อาจได้ร้ ับั อิทิ ธิพิ ลจากอคติหิ รืือจากผลประโยชน์ส์ ่ว่ นตน
- มีีเหตุุผลที่�่ต้้องกัังวลว่่าข้้อมููลที่�่อาจจะเกี่�ยวข้้อง อาจหายไปจากข้้อเท็็จจริิงและเหตุุการณ์์
แวดล้อ้ มที่่ผ� ู้ป้� ระกอบวิชิ าชีีพบัญั ชีไี ด้้รู้้�
- มีีความไม่่สอดคล้้องกัันระหว่่างข้้อเท็็จจริิงและเหตุุการณ์์แวดล้้อมที่�่เป็็นที่�่รัับรู้�้ กัับ
ความคาดหวัังของผู้ป�้ ระกอบวิิชาชีีพบััญชีี
- ข้อ้ มููลให้เ้ กณฑ์ท์ ี่่�สมเหตุสุ มผลในการบรรลุุข้อ้ สรุปุ
- อาจมีขี ้อ้ สรุุปที่�่สมเหตุุสมผลอื่น่� ซึ่่ง� อาจบรรลุุได้้จากข้้อมููลที่�่ได้้รัับ
ข. การเปิดิ ใจและการเตรีียมพร้อ้ มต่อ่ ความต้้องการที่�จ่ ะทำการสืืบสวนหรืือทำการอื่น� ต่่อไป

19

การใช้้ดุุลยพิินิิจทางวิิชาชีีพ เกี่�ยวข้้องกัับ

การใช้้การฝึึกอบรม ความรู้้� ความชำนาญ และ
ประสบการณ์ท์ างวิิชาชีพี ที่เ�่ กี่�ยวข้อ้ ง ซึ่่�งสอดคล้้อง
กัับข้้อเท็็จจริิงและเหตุุการณ์์แวดล้้อมโดยคำนึึงถึึง
ลัักษณะและขอบเขตของกิิจกรรมทางวิิชาชีีพ
เฉพาะเรื่่�องนั้้�น และผลประโยชน์์กัับความสััมพัันธ์์
ที่�่เกี่�ยวข้้อง เพื่่�อการตััดสิินใจที่�่มีีข้้อมููลครบถ้้วน
เกี่ย� วกับั แนวทางการกระทำที่ม�่ ีอี ยู่� และเพื่อ�่ กำหนด
ว่่าการตััดสิินใจดัังกล่่าว เหมาะสมในเหตุุการณ์์
แวดล้้อมนั้้�นหรืือไม่่ ในการตััดสิินใจนี้้� ผู้้�ประกอบ
วิชิ าชีีพบััญชีอี าจพิจิ ารณาเรื่�อ่ งต่า่ งๆ ดังั กล่่าวว่่า
- ผู้้�ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีมีีความชำนาญและ
ประสบการณ์เ์ พีียงพอที่�่จะบรรลุุข้อ้ สรุปุ
- มีีความจำเป็็นต้้องปรึึกษากัับบุุคคลอื่�่นที่่�มีี
ความชำนาญหรืือมีปี ระสบการณ์์ที่่�เกี่�ยวข้อ้ ง
- ผู้้�ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีมีีการตั้�งข้้อสรุุปไว้้
ล่่วงหน้้า หรืือมีอี คติิ อันั อาจส่่งผลกระทบต่อ่
การใช้้ดุลุ ยพิินิจิ ทางวิชิ าชีีพ

การทดสอบประหนึ่่�งบุุคคลที่่�สามซึ่่�งมีีความรอบรู้้�และได้้ใช้้วิิจารณญาณ
เยี่ �ยงวิิญญููชนเป็็นการที่่�ผู้้�ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีใช้้พิิจารณาว่่า บุุคคลที่่�สามจะได้้ข้้อสรุุป

เช่่นเดีียวกัันหรืือไม่่ การพิิจารณาเช่่นว่่านั้้�นมาจากมุุมมองของบุุคคลที่�่สามซึ่�งมีีความรอบรู้�้และ
ได้ใ้ ช้ว้ ิจิ ารณญาณเยี่ย� งวิิญญูชู น ผู้้�ได้้ให้้น้้ำหนัักกัับข้อ้ เท็็จจริิงและเหตุกุ ารณ์แ์ วดล้้อมที่่เ� กี่ย� วข้อ้ ง
ทั้้�งหมดที่่�ผู้้�ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีรู้�้ หรืือ สามารถคาดได้้อย่่างสมเหตุุสมผลว่่าควรรู้้�ในขณะที่่�ได้้
ข้้อสรุุปนั้้�น บุุคคลที่�่สามซึ่ �งมีีความรอบรู้�้และได้้ใช้้วิิจารณญาณเยี่ �ยงวิิญญููชนไม่่จำเป็็นต้้องเป็็น
ผู้ป้� ระกอบวิชิ าชีพี บัญั ชีี แต่ค่ วรมีคี วามรู้�้ ความสามารถและประสบการณ์ท์ ี่เ�่ กี่ย� วข้อ้ งเพื่อ�่ ที่จ�่ ะเข้า้ ใจ
และประเมิินความเหมาะสมของข้อ้ สรุปุ ของผู้้�ประกอบวิิชาชีีพ ในลัักษณะที่เ�่ ป็น็ กลาง

20

ขอควรพจิ ารณาอน� เมอ� นำกรอบแนวคิดมาใช

¡ÒÃÁÕͤµÔ äÁ‹Ç‹Ò¨Ðõٌ ÑÇËÃ×ÍäÁ‹ ¡ÃзºµÍ‹ ¡ÒÃ㪌
´ÅØ Â¾Ô¹¨Ô ·Ò§ÇªÔ Òª¾Õ àÁÍ่× ÃÐºØ »ÃÐàÁ¹Ô
áÅШ´Ñ ¡ÒÃÍ»Ø ÊÃ䵋͡Òû¯ÔºÑµÔ¡ÒÃËÅÑ¡¡Òþ¹×้ °Ò¹

µÇÑ ÍÂÒ‹ §¢Í§Í¤µ·Ô Í่Õ Ò¨à»¹š ä»ä´·Œ µ่Õ ÍŒ §µÃÐ˹¡Ñ àÁÍ่× ãª´Œ ÅØ Â¾¹Ô ¨Ô ·Ò§ÇªÔ Òª¾Õ ÃÇÁ¶§Ö
การมีอคติจากการยดึ ติด (Anchoring bias) ซ่งึ เปน แนวโนม ทจ่ี ะปก ใจเชื่อในขอ มลู แรกท่ีไดร บั
เปนหลัก เพ่ือตอตานขอมลู ทรี่ บั มาภายหลังใหไดรับการประเมนิ อยา งไมเ พียงพอ
การมอี คติตอ ระบบอัตโนมตั ิ (Automation bias) ซง่ึ เปนแนวโนม ท่จี ะใหค วามสำคญั กบั ผลลัพธ
ท่ีประมวลไดจ ากระบบอตั โนมตั ิ แมวาเมื่อมีการใหเหตุผลโดยมนุษยห รอื ขอ มูลท่ขี ดั แยงกัน
ทำใหเ กิดคำถามวา ผลลัพธดังกลา วเช่ือถือได หรอื เหมาะสมกับวตั ถุประสงคนน้ั หรอื ไม
การมีอคติเน่ืองจากความมี (Availability bias) ซึ่งเปน แนวโนม ท่ีจะใหน ้ำหนักกับเหตกุ ารณ
หรือประสบการณท่ีนึกไดในทันที หรือมีอยแู ลว มากกวา สง่ิ ทีย่ ังไมม ี
การมอี คตเิ นอ่ื งจากมีคำยืนยัน (Confirmation bias) ซึ่งเปนแนวโนมทีจ่ ะใหน ำ้ หนกั กบั ขอมลู
ท่สี อดคลองกบั ความเช่ือที่มอี ยมู ากกวา ขอมูลที่ขัดแยงหรอื กอใหเกิดความสงสัยเก่ยี วกบั ความเชอ่ื นั้น
ความคดิ กลมุ (Groupthink) ซงึ่ เปน แนวโนมทจ่ี ะใหกลมุ บุคคล ลดทอนความคดิ สรา งสรรคแ ละ
ความรบั ผิดชอบสวนบคุ คลและเปน ผลใหนำมาสูการตดั สนิ ใจท่ีปราศจากการใหเหตผุ ลเชงิ วพิ ากษ
หรอื การพจิ ารณาทางเลอื กอนื่
อคตเิ พราะมีความมัน่ ใจสงู เกิน (Overconfidence bias) ซงึ่ เปนแนวโนม ทจี่ ะประเมนิ ความสามารถ
ของตนท่มี ากเกนิ ไปในการประเมินความเสยี่ งอยา งแมน ยำ หรือในการใชดลุ ยพนิ ิจ
หรือการตัดสินใจตาง ๆ
อคติจากการใชต วั แทน (Representation bias) ซึ่งเปนแนวโนมท่จี ะอางองิ ความเขา ใจในรูปแบบ
ของประสบการณ เหตุการณ หรอื ความเช่อื ที่อนมุ านวาเปน ตวั แทน
การเลือกรับรู (Selective perception) ซงึ่ เปน แนวโนม สำหรับความคาดหวงั ของบุคคล
ทจ่ี ะมอี ิทธิพลตอการทีบ่ คุ คลนั้น จะมีมุมมองตอ เรอ่ื งใดเร่ืองหน่งึ หรือบุคคลใดบคุ คลหนึง่

21

การกระทำที่่�อาจลดผลกระทบของการมีอี คติิ รวมถึึง
• การหาคำแนะนำจากผู้เ�้ ชี่ย� วชาญเพื่อ่� ที่จ�่ ะได้ร้ ับั ข้อ้ มููลเพิ่่ม� ขึ้น้�
• การปรึึกษากับั ผู้้�อื่น� เพื่อ่� ให้ม้ั่น� ใจได้ม้ ีกี ารโต้แ้ ย้ง้ ที่เ่� หมาะสม
ซึ่�งเป็น็ ส่่วนหนึ่่�งของกระบวนการประเมินิ ผล
• การรัับการฝึึกอบรมเกี่ �ยวกัับ การระบุุการมีีอคติิ ซึ่่�งเป็็น
ส่ว่ นหนึ่่�งของพััฒนาการทางวิชิ าชีพี

วัฒั นธรรมองค์์กร

ผู้้�ประกอบวิิชาชีพี บัญั ชีีจะเพิ่่�มประสิทิ ธิผิ ลในการนำกรอบแนวคิดิ ไปใช้้ ผ่า่ นวััฒนธรรม
ภายในองค์ก์ รของผู้้�ประกอบวิชิ าชีพี บัญั ชีี

(ก) ผู้น้� ำและผู้ท้� ี่ม่� ีบี ทบาทในการบริหิ าร ส่ง่ เสริมิ ความสำคัญั ของคุณุ ค่า่
ทางจริยิ ธรรมขององค์ก์ ร และยังั ต้อ้ งให้ต้ นและผู้�้อื่น� ในปกครองของตน
รับั ผิดิ ชอบต่อ่ การแสดงออกซึ่ง� คุณุ ค่า่ ทางจริยิ ธรรมขององค์ก์ รด้ว้ ย

(ข) จััดให้้มีโี ปรแกรมการศึึกษาและฝึึกอบรมที่เ่� หมาะสม กระบวนการ
จัดั การ และการประเมินิ ผลการปฏิิบััติิงานและเกณฑ์ก์ ารให้้รางวัลั
ที่�ส่ ่่งเสริิมวััฒนธรรมด้้านจริยิ ธรรม
(ค) จััดให้้มีีนโยบายและกระบวนการที่�่มีีประสิิทธิิผลในการสนัับสนุุน
และปกป้้องผู้�้ที่่�รายงานพฤติิกรรมการกระทำผิิดกฎหมายหรืือ
ผิิดจริิยธรรมที่่�เกิิดขึ้้�นจริิงหรืือที่�่น่่าสงสััย รวมทั้้�งผู้�้ ส่่งสััญญาณ
(whistle-blowers) พฤติิกรรมเหล่่านั้้น� และ

(ง) องค์ก์ รยึึดมั่่น� ต่่อคุุณค่า่ ทางจริยิ ธรรมในการติดิ ต่่อกัับบุุคคลที่ส�่ าม

22

ข้อ้ ควรพิิจารณาสำำ�หรับั งานสอบบัญั ชีี งานสอบทาน
งานที่�ให้้ความเชื่่อมั่�นอื่น่ และงานให้บ้ ริิการที่เ� กี่ย� วเนื่อ่ ง

วัฒั นธรรมสำำนักั งาน
TSQM 1 กำ� หนดขอ้ กำ� หนดและคำ� อธบิ ายการนำ� ไปปฏบิ ตั ิ
เกยี่ วกบั วฒั นธรรมสำ� นกั งานในบรบิ ทความรบั ผดิ ชอบของสำ� นกั งาน
ในการออกแบบ การน�ำไปปฏิบัติ และการด�ำเนินระบบการบริหาร
คุณภาพงานสอบบัญชี หรืองานสอบทานงบการเงิน หรืองานที่ให้
ความเช่ือมัน่ อ่นื หรืองานให้บรกิ ารท่เี กย่ี วเนอื่ ง
ความเป็น็ อิิสระ
ผู้�้ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีที่�่ให้้บริิการสาธารณะถููกกำหนด
โดยมาตรฐานระหว่า่ งประเทศเรื่อ�่ งความเป็น็ อิสิ ระ ให้ด้ ำรงความเป็น็
อิิสระ เมื่่�อปฏิิบััติิงานสอบบััญชีี งานสอบทาน และงานที่่�ให้้
ความเชื่�่อมั่ �นอื่�่น ความเป็็นอิิสระเชื่่�อมโยงกัับหลัักการพื้้�นฐานของ
จรรยาบรรณ เรื่่�อง ความเที่ย่� งธรรมและความซื่�อ่ สัตั ย์์สุุจริติ

การสังั เกตและสงสัยั เยี่ย� งผู้ป�้ ระกอบวิิชาชีพี

ในงานสอบบััญชีี งานสอบทาน และงานให้้ความ
เชื่�่อมั่�นอื่�่น รวมถึึงงานอื่�่นใดที่�่กำหนดโดย IAASB ผู้้�ประกอบ
วิชิ าชีพี บัญั ชีที ี่ใ่� ห้บ้ ริกิ ารสาธารณะถูกู กำหนดให้ต้ ้อ้ งใช้ก้ ารสังั เกต
และสงสััยเยี่ �ยงผู้�้ประกอบวิิชาชีีพเมื่�่อวางแผนและปฏิิบััติิงาน
สอบบััญชีี งานสอบทาน และงานให้ค้ วามเชื่่�อมั่่�นอื่น่�

23

ขอ 11 อปุ สรรค

Í»Ø ÊÃä·(Sà่Õ ¡e´Ô lf¨-ÒR¡e¡vÒÃieÊwͺT·hÒr¹e¼aÅt)§Ò¹µ¹àͧ ÍØ»ÊÃÃ(¤S·e่àÕl¡f-Ô´I¨nÒte¡r¼eÅst»TÃhÐârÂeªa¹t)ʏ Ç‹ ¹µ¹

Í»Ø ÊÃä·¼่Õ »ŒÙ ÃÐ¡ÍºÇªÔ Òª¾Õ ºÞÑ ªäÕ ÁÊ‹ ÒÁÒö»ÃÐàÁ¹Ô ä´ÍŒ ÂÒ‹ § Í»Ø ÊÃä·à่Õ ¡´Ô ¨Ò¡¼Å»ÃÐ⪹· Ò§¡ÒÃà§¹Ô ËÃÍ× ¼Å»ÃÐ⪹͏ ¹่×
àËÁÒÐÊÁ à¡Õ่ÂǡѺ¼Å¢Í§¡ÒÃ㪌´ØžԹԨ·Õ่¼‹Ò¹ÁҢͧµ¹ ·Á่Õ ÍÕ ·Ô ¸¾Ô ÅÍÂÒ‹ §äÁà‹ ËÁÒÐÊÁµÍ‹ ¡ÒÃ㪴Œ ÅØ Â¾¹Ô ¨Ô ËÃÍ× ¾Äµ¡Ô ÃÃÁ
ËÃÍ× ¡¨Ô ¡ÃÃÁ ËÃÍ× ¡ÒÃã˺Œ Ã¡Ô Ò÷µ่Õ ¹ä´¡Œ ÃÐ·Ó ËÃÍ× â´Âº¤Ø ¤Å͹่× ¢Í§¼»ŒÙ ÃÐ¡ÍºÇªÔ Òª¾Õ
ã¹ÊÓ¹¡Ñ §Ò¹ ËÃÍ× Í§¤¡ ünj٠ҋ ¨ÒŒ §à´ÂÕ Ç¡¹Ñ «§่Ö à»¹š ¼·ŒÙ ¼่Õ »ŒÙ ÃСͺ
ÇÔªÒªÕ¾ºÑÞªÕàª×่Ͷ×Í㹡ÒôØžԹԨ à¾×่Í໚¹Ê‹Ç¹Ë¹Ö่§¢Í§ Í»Ø ÊÃä·(à่Õ ¡A´Ôd¨vÒo¡c¡aÒcÃy໹šTh¼rãŒÙ eËa¡Œ tÒ)ÃʹºÑ ʹ¹Ø
¡Òû¯ºÔ µÑ §Ô Ò¹ ËÃÍ× ¡ÒÃã˺Œ Ã¡Ô ÒÃã¹»¨˜ ¨ºØ ¹Ñ
ÍØ»ÊÃä·Õ่¼ÙŒ»ÃСͺÇÔªÒªÕ¾ºÑÞªÕ໚¹¼ÙŒãËŒ¡ÒÃʹѺʹع
ÍØ»ÊÃä·Õà่ ¡Ô´¨Ò¡¤ÇÒÁ¤Œ¹Ø à¤Â ʶҹÀÒ¾¢Í§Å¡Ù ¤ÒŒ ËÃÍ× ¼ÇŒÙ Ò‹ ¨ÒŒ §ÃÒÂã´ÃÒÂ˹§่Ö ¨¹äÁÊ‹ ÒÁÒö
(Familiarity Threat) ÍÂً㹰ҹз่ÊÕ ÒÁÒö»¯ºÔ ѵԧҹ䴴Œ ŒÇ¤ÇÒÁà·ÂÕ่ §¸ÃÃÁ

Í»Ø ÊÃä·à่Õ ¡´Ô ¨Ò¡¤ÇÒÁÊÁÑ ¾¹Ñ ¸Í ¹Ñ ÂÒǹҹ ËÃÍ× ã¡ÅªŒ ´Ô ¡ºÑ ÍØ»(ÊIÃnÃti¤m·idàÕ่ ¡a´Ô ti¨oÒn¡¡ThÒÃre¶aÙ¡t¢)Á‹ ¢‹Ù
ÅÙ¡¤ŒÒ ËÃ×ͼٌNjҨŒÒ§¨¹·ÓãËŒ¼ÙŒ»ÃСͺÇÔªÒªÕ¾ºÑÞªÕà¡Ô´
¤ÇÒÁàË็¹Í¡àË็¹ã¨¨¹à¡Ô¹ä»ã¹¼Å»ÃÐ⪹ ËÃ×ͧ‹Òµ‹Í Í»Ø ÊÃä·¼่Õ »ŒÙ ÃÐ¡ÍºÇªÔ Òª¾Õ ºÞÑ ª¶Õ ¡Ù ÂºÑ Â§้Ñ ¨Ò¡¡Òû¯ºÔ µÑ §Ô Ò¹
¡ÒÃÂÍÁÃºÑ ã¹¼Å§Ò¹¢Í§ºØ¤¤Å´§Ñ ¡Å‹ÒÇ ÍÂÒ‹ §à·Â่Õ §¸ÃÃÁ à¹Í่× §¨Ò¡áç¡´´¹Ñ «§่Ö äÁÇ‹ Ò‹ ¨Ðà¡´Ô ¢¹้Ö ¨Ã§Ô ËÃÍ×
«§่Ö à¢ÒŒ ã¨ä»ä´àŒ ª¹‹ ¹¹้Ñ ÃÇÁ¶§Ö ¡ÒÃ㪤Œ ÇÒÁ¾ÂÒÂÒÁ·¨่Õ ÐãªÍŒ ·Ô ¸¾Ô Å
Í¹Ñ à¡¹Ô ¤Çõ͋ ¼ŒÙ»ÃÐ¡ÍºÇªÔ Òª¾Õ ºÑÞªÕ

24

ตัวั อย่่างของเหตุกุ ารณ์์แวดล้อ้ มที่�ทำำ�ให้้เกิดิ อุุปสรรค
ต่อ่ ผู้ป�้ ระกอบวิชิ าชีีพบััญชีีในหน่่วยงานธุุรกิิจ

อุปุ สรรคจากผลประโยชน์์ส่่วนตน
• ผู้ป�้ ระกอบวิชิ าชีพี บัญั ชีมี ีสี ่ว่ นได้เ้ สียี ทางการเงินิ หรืือได้ร้ ับั เงินิ กู้ห้� รืือ
การค้้ำประกันั จากองค์์กรผู้�้ ว่า่ จ้า้ ง
• ผู้�้ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีมีีส่่วนร่่วมในการจััดทำแผนค่่าตอบแทนที่�่
ทำให้้เกิดิ แรงจููงใจจากองค์์กรผู้�้ ว่่าจ้า้ ง
• ผู้�้ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีได้้รัับสิิทธิิการใช้้ ทรััพย์์สิินของบริิษััท
เพื่�อ่ ประโยชน์์ส่ว่ นตน (หมายเหตุุ สิิทธิิการใช้้ = access ใช้ไ้ ด้ท้ ั้้�ง
Tangible และ Intangible)
• ผู้ป�้ ระกอบวิชิ าชีพี บัญั ชีไี ด้ร้ ับั ข้อ้ เสนอเป็น็ ของขวัญั หรืือการปฏิบิ ัตั ิิ
เป็็นพิิเศษจากคู่่�ค้า้ ขององค์์กรผู้้�ว่่าจ้า้ ง
อุปุ สรรคจากการสอบทานผลงานของตนเอง
• ผู้ป�้ ระกอบวิชิ าชีพี บัญั ชีเี ป็น็ ผู้ก�้ ำหนดวิธิ ีปี ฏิบิ ัตั ิทิ างบัญั ชีที ี่เ่� หมาะสม
ในการรวมธุรุ กิจิ หลังั จากทำการศึึกษาความเป็น็ ไปได้เ้ พื่อ�่ สนับั สนุนุ
การตััดสิินใจซื้อ�

อุุปสรรคจากการเป็น็ ผู้�้ให้้การสนัับสนุุน
• ผู้�้ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีมีีโอกาสตกแต่่งข้้อมููลในหนัังสืือชี้�ชวน
เพื่อ�่ ให้้ได้้รัับประโยชน์์จากการจัดั หาเงิินทุุน

25

อุปุ สรรคจากความคุ้�นเคย
• ผู้ป้� ระกอบวิชิ าชีพี บัญั ชีเี ป็น็ ผู้้�รับั ผิดิ ชอบในการรายงานทางการเงินิ
ขององค์์กรผู้�้ ว่่าจ้้าง เมื่�่อสมาชิิกครอบครััวที่่�ใกล้้ชิิดที่่�สุุด หรืือ
ครอบครััวที่่�ใกล้้ชิิดได้้รัับการว่่าจ้้างจากองค์์กรนั้้�น เป็็นผู้�้ ตััดสิินใจ
ซึ่�งมีผี ลกระทบต่่อรายงานทางการเงินิ ขององค์์กร
• ผู้�้ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีมีีความสััมพัันธ์์อัันยาวนานกัับบุุคคล
ผู้้�มีอี ิิทธิพิ ลต่่อการตัดั สินิ ใจทางธุรุ กิจิ
อุปุ สรรคจากการถูกู ข่ม่ ขู่�
• ผู้�้ประกอบวิชิ าชีีพบัญั ชีี หรืือสมาชิกิ ครอบครัวั ที่่�ใกล้้ชิิดที่ส�่ ุดุ หรืือ
ครอบครัวั ที่ใ่� กล้ช้ ิดิ ต้อ้ งเผชิญิ อุปุ สรรคจากการถูกู ปลดหรืือโยกย้า้ ย
เนื่อ่� งจากข้้อขัดั แย้้งเกี่ย� วกับั
- การใช้้หลักั การบัญั ชีี
- วิธิ ีีการนำเสนอข้อ้ มููลทางการเงิิน
บุุคคลที่�่พยายามมีีอิิทธิิพลในกระบวนการตััดสิินใจของผู้้�ประกอบ
วิิชาชีีพบััญชีี ตััวอย่่าง เช่่น ในเรื่�่องการตกลงทำสััญญา (ให้้ชนะ
การประมููล) หรืือการใช้้หลักั การบัญั ชีี

26

ตัวั อย่า่ งของเหตุุการณ์์แวดล้้อมที่ท� ำ�ำ ให้เ้ กิดิ อุปุ สรรค
ต่อ่ ผู้้�ประกอบวิิชาชีพี บัญั ชีทีี่ใ� ห้บ้ ริกิ ารสาธารณะ

อุุปสรรคจากผลประโยชน์์ส่ว่ นตน
• ผู้้�ประกอบวิิชาชีพี บััญชีมี ีีส่ว่ นได้้เสียี ทางการเงินิ โดยตรงกัับลููกค้้า
• ผู้้�ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีตกลงค่่าธรรมเนีียมที่่�ต่่ำเพื่�่อให้้ได้้มา
ซึ่�งงานใหม่่ และค่า่ ธรรมเนีียมนั้้น� ต่่ำไปจนอาจเป็็นการยากที่่จ� ะให้้
บริิการทางวิิชาชีีพให้้สอดคล้้องกัับมาตรฐานการปฏิิบััติิงานและ
มาตรฐานทางวิิชาชีพี ที่�่บัังคับั ใช้ด้ ้้วยราคานั้้�น
• ผู้ป�้ ระกอบวิิชาชีพี บัญั ชีีมีคี วามสัมั พันั ธ์์ทางธุรุ กิจิ ที่่�ใกล้ช้ ิิดกัับลููกค้้า
• ผู้�้ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีสามารถเข้้าถึึงข้้อมููลที่่�เป็็นความลัับ
ที่อ�่ าจถููกนำมาใช้เ้ พื่�่อประโยชน์์ส่ว่ นบุคุ คล
• ผู้ป�้ ระกอบวิชิ าชีพี บัญั ชีที ี่พ่� บข้อ้ ผิดิ พลาดที่ม�่ ีนี ัยั สำคัญั เมื่อ�่ ประเมินิ ผล
ของบริิการทางวิิชาชีีพก่่อนหน้้า ที่่�ปฏิิบััติิงานโดยสมาชิิกของ
สำนัักงานของผู้ป้� ระกอบวิชิ าชีพี บััญชีี
อุุปสรรคจากการสอบทานผลงานตนเอง
• ผู้้�ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีออกรายงานที่�่ให้้ความเชื่�่อมั่ �นต่่อความมีี
ประสิิทธิิผลของการปฏิิบััติิงานระบบทางการเงิิน หลัังจากที่�่ตน
ได้น้ ำระบบนั้้�นมาใช้ง้ าน
• ผู้้�ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีจััดเตรีียมข้้อมููลต้้นฉบัับที่�่ใช้้ในการบัันทึึก
รายการ ซึ่่�งรายการนั้้�นเป็็นเรื่่�องที่่�เป็็นเนื้้�อหาสาระของงาน
ให้ค้ วามเชื่�อ่ มั่น�

อุุปสรรคจากการเป็็นผู้้�ให้ก้ ารสนัับสนุนุ
• ผู้้�ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีให้้การสนัับสนุุนส่่วนได้้เสีีย หรืือหุ้�น
ของลููกค้า้
• ผู้้�ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีปฏิิบััติิงานในลัักษณะที่่�เป็็นผู้�้สนัับสนุุน
ในฐานะตััวแทนของลููกค้้า ในการดำเนิินคดีี หรืือข้้อพิิพาทกัับ
บุคุ คลที่ส่� าม
• ผู้�้ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีโน้้มน้้าว (obby) เพื่่�อให้้ลููกค้้าได้้รัับ
ผลประโยชน์ท์ างกฎหมายในนามของลููกค้า้

27

อุุปสรรคจากความคุ้ �นเคย
• ผู้้�ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีมีีสมาชิิกในครอบครััวที่่�ใกล้้ชิิดหรืือสมาชิิก
ในครอบครััวที่่�ใกล้้ชิิดที่่�สุุดเป็็นกรรมการ หรืือเจ้้าหน้้าที่่�บริิหาร
ของลููกค้า้
• กรรมการหรืือเจ้า้ หน้า้ ที่บ�่ ริหิ ารของลููกค้า้ หรืือพนักั งานในตำแหน่ง่
ที่�่ใช้้อิิทธิิพลอย่่างมีีนััยสำคััญต่่อเรื่่�องที่�่เป็็นเนื้้�อหาสาระของงาน
เพิ่่�งได้้รัับแต่ง่ ตั้ง� ให้้เป็น็ หุ้�นส่ว่ นของงานนั้้�น
• สมาชิิกกลุ่�มผู้้�ปฏิิบััติิงานสอบบััญชีีมีีความสััมพัันธ์์อัันยาวนานกัับ
ลููกค้า้ งานสอบบัญั ชีี
อุุปสรรคจากการถูกู ข่่มขู่�
• ผู้�้ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีถููกข่่มขู่่�ว่่าจะยกเลิิกงานจากลููกค้้า หรืือ
สำนัักงาน เนื่่อ� งจากความเห็็นที่่ไ� ม่ต่ รงกันั ในเรื่่อ� งทางวิิชาชีีพ
• ผู้ป้� ระกอบวิชิ าชีพี บัญั ชีรีู้้�สึกกดดันั ให้เ้ ห็น็ ด้ว้ ยกับั ดุลุ ยพินิ ิจิ ของลููกค้า้
เนื่อ�่ งจากลููกค้า้ มีคี วามชำนาญในเรื่อ�่ งที่�่เป็็นปัญั หานั้้น� มากกว่า่ ตน
• ผู้้�ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีได้้รัับแจ้้งว่่าจะไม่่ได้้รัับการเลื่่�อนตำแหน่่ง
ตามแผน จนกว่า่ ผู้�ป้ ระกอบวิชิ าชีพี บัญั ชีจี ะเห็น็ ด้ว้ ยกัับการปฏิบิ ัตั ิิ
ด้้านบััญชีีที่่�ไม่่เหมาะสม ผู้้�ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีได้้รัับของขวััญ
ที่่�มีีนััยสำคััญจากลููกค้้า และถููกข่่มขู่่�ว่่าการรัับของขวััญนี้้�จะถููก
เปิดิ เผยต่่อสาธารณะ

28

ขอ 12 การประเมินนยั สำคญั ของอุปสรรค

¼ÙŒ»ÃСͺÇÔªÒªÕ¾ºÑÞªÕ·Õ่ãËŒºÃÔ¡ÒÃÊÒ¸ÒóÐ
µŒÍ§ãªŒ´ØžԹԨ㹡ÒõѴÊÔ¹ã¨ãªŒÇÔ¸Õ·Õ่´Õ·Õ่ÊØ´à¾×่ͨѴ¡ÒáѺ
ÍØ»ÊÃä·Õ่ÍÂÙ‹ã¹ÃдѺ·Õ่äÁ‹ÊÒÁÒöÂÍÁÃѺ䴌â´Â㪌ÁҵáÒÃ
»‡Í§¡¹Ñ à¾×Í่ ¢¨´Ñ ËÃ×ÍÅ´ÍØ»ÊÃäãËÍŒ ÂÙ‹ ã¹ÃдºÑ ·่ÕÂÍÁÃºÑ ä´Œ
ËÃ×ÍÂØµÔ ËÃÍ× »¯Ôàʸ¡ÒÃã˺Œ Ã¡Ô Ò÷่Õà¡Â่Õ Ç¢ŒÍ§
µŒÍ§¾Ô¨ÒóÒÇ‹Ò ºØ¤¤Å·Õ่ÊÒÁ«Ö่§ÁÕ¤ÇÒÁÃͺÃÙŒáÅÐ䴌㪌
ÇÔ¨ÒóÞÒ³àÂÕ่§ÇÔÞ�Ùª¹ ÍÒ¨ÊÃØ»â´Âä´ŒãËŒ¹้Ó˹ѡ¡Ñº
¢ŒÍà·็¨¨Ãԧ੾ÒÐáÅÐà˵ءÒóáÇ´ÅŒÍÁ·Ñ้§ËÁ´·Õ่ÁÕãËŒ¡Ñº
¼ÙŒ»ÃСͺÇÔªÒª¾Õ ºÞÑ ªÕã¹¢³Ð¹้¹Ñ ÇÒ‹ Í»Ø ÊÃä´§Ñ ¡Å‹ÒǨж١
¢¨Ñ´ ËÃ×ÍÅ´ãËŒÍÂÙ‹ã¹ÃдѺ·Õ่ÂÍÁÃѺ䴌ËÃ×ÍäÁ‹ â´ÂäÁ‹·ÓãËŒ
¡Òû¯ÔºµÑ ÔµÒÁËÅ¡Ñ ¡Òþ¹×้ °Ò¹¶Ù¡ÃÍÁªÍÁ

¼ÙŒ»ÃСͺÇÔªÒªÕ¾ºÑÞªÕã¹Ë¹‹Ç§ҹ¸ØáԨ
ÁÕ¤ÇÒÁÃѺ¼Ô´ªÍº·Õ่¨ÐµŒÍ§Ê‹§àÊÃÔÁ໇ÒËÁÒ·Õ่ªÍº¸ÃÃÁ¢Í§
ͧ¤¡Ã¼ÙŒÇ‹Ò¨ŒÒ§ «Ö่§¨ÃÃÂÒºÃó¹Õ้ÁÔä´Œ¢Ñ´¢ÇÒ§¡Òû¯ÔºÑµÔ
˹ŒÒ·Õ่¤ÇÒÁÃѺ¼Ô´ªÍº´Ñ§¡Å‹ÒÇãËŒºÃÃÅØ໇ÒËÁÒÂᵋ¡Å‹ÒǶ֧
¡Ã³·Õ Õ¡่ Òû¯ºÔ µÑ ÔµÒÁËÅ¡Ñ ¡Òþ×้¹°Ò¹ÍÒ¨Á¡Õ ÒÃÃÍÁªÍÁ
µŒÍ§»ÃÐàÁÔ¹¹ÑÂÊÓ¤ÑޢͧÍØ»ÊÃäáÅеŒÍ§ãªŒ´ØžԹԨã¹
¡ÒõѴÊԹ㨨Ѵ¡ÒÃÍ‹ҧ´Õ·Õ่ÊØ´¡ÑºÍØ»ÊÃä·Õ่ÍÂÙ‹ã¹ÃдѺ·Õ่
äÁ‹ÊÒÁÒöÂÍÁÃѺ䴌â´Â㪌ÁҵáÒû‡Í§¡Ñ¹ (à¾×่Í¢¨Ñ´ ËÃ×Í
Å´ÍØ»ÊÃäãËŒÍÂÙ‹ã¹ÃдѺ·Õ่ÂÍÁÃѺ䴌) ËÃ×͵ŒÍ§ÅÒÍÍ¡¨Ò¡
˹‹Ç§ҹ¸ØáԨ ËÒ¡ä´ŒÁÕ¡ÒÃÃÍÁªÍÁ áÅÐ䴌㪌ÁҵáÒÃ
»‡Í§¡Ñ¹Í‹ҧ´Õ·Õ่ÊØ´áÅŒÇ áÅÐᵋäÁ‹ÊÒÁÒöŴÍØ»ÊÃäãËŒÍÂÙ‹
ã¹ÃдºÑ ·Â่Õ ÍÁÃѺ䴌

29

ขอ 14 มาตรการปองกัน

ÁҵáÒû‡Í§¡¹Ñ ¤×Í¡ÒáÃзÓÍ‹ҧã´Í‹ҧ˹่֧ ËÃ×ÍËÅÒÂÍÂÒ‹ §»ÃСͺ¡¹Ñ
·¼Õ่ »ŒÙ ÃÐ¡ÍºÇªÔ ÒªÕ¾ºÞÑ ª¡Õ ÃзÓÍÂÒ‹ §ÁÕ»ÃÐÊ·Ô ¸¼Ô Å à¾×่ÍÅ´ÍØ»ÊÃ䵋͡Òû¯ºÔ µÑ Ô

µÒÁËÅÑ¡¡Òþ¹×้ °Ò¹ ãËÍŒ ‹Ùã¹ÃдºÑ ·ÂÕ่ ÍÁÃѺ䴌

¡) ¡Ó˹´â´Âͧ¤¡ÃÇªÔ Òª¾Õ ¢) ¨´Ñ ãËÁŒ ¢Õ ¹้Ö ã¹ÊÀÒ¾áÇ´ÅŒÍÁ
¡®ËÁÒ ËÃÍ× ¢ÍŒ ºÑ§¤ºÑ ·Õà่ ¡่ÂÕ Ç¢ŒÍ§ ¡Òû¯ºÔ µÑ Ô§Ò¹

ઋ¹ ºª.º.; ¡Ó˹´¤Ø³ÊÁºµÑ Ô¼ÙŒ·ÓºÑÞª/Õ àª¹‹ ¡Ó˹´¹âºÒÂáÅФÙÁ‹ Í× ¡Òû¯ÔºµÑ §Ô Ò¹
¼ÙŒÊͺºÑÞªÕ; ªÑ่ÇâÁ§ CPD áÅÐÁÒµÃ°Ò¹ÇªÔ Òª¾Õ ¢Í§Êӹѡ§Ò¹ µÅÍ´¨¹¡ÒÃÂ¹× Âѹ¡Òû¯ÔºµÑ Ô

µÒÁ¹Ñ้¹à»š¹»ÃШӷء»‚

ÁҵáÒû͇ §¡Ñ¹·Õã่ ª¡Œ Ѻ·§้Ñ Êӹѡ§Ò¹
(Firm-wide) áÅÐ
ÁҵáÒû‡Í§¡¹Ñ ·่Õ㪌¡ÑºáµÅ‹ Чҹ
â´Â੾ÒÐà¨ÒШ§
(Engagement-specific)

ตัวั อย่่างของมาตรการป้้องกัันที่�ใช้้กัับทั้�งสำำ�นักั งาน

• ผู้้น� ำของสำนัักงานที่เ�่ น้้นความสำคััญของการปฏิิบัตั ิิตามหลักั การพื้้น� ฐาน
• ผู้้�นำของสำนัักงานที่�่กำหนดความคาดหวัังว่่า สมาชิิกของกลุ่�มผู้้�ปฏิิบััติิงานให้้ความเชื่่�อมั่�นจะปฏิิบััติิ
เพื่่อ� ประโยชน์์สาธารณะ
• นโยบายและวิธิ ีีปฏิบิ ัตั ิิที่�ใ่ ช้้ และ ติิดตาม เรื่�อ่ งการควบคุมุ คุุณภาพของงานที่�ใ่ ห้้บริิการ
• นโยบายที่่�เป็็นลายลัักษณ์์อัักษรเกี่�ยวกัับความจำเป็็นในการระบุุอุุปสรรคในการปฏิิบััติิตาม
หลัักการพื้้�นฐานการประเมิินนััยสำคััญของอุุปสรรคเหล่่านั้้�น และการใช้้มาตรการป้้องกัันเพื่่�อขจััด
หรืือลดอุุปสรรคให้้อยู่�ในระดัับที่่�ยอมรัับได้้ หรืือเมื่�่อไม่่มีีมาตรการป้้องกัันที่่�เหมาะสม
หรืือเมื่อ�่ ไม่ส่ ามารถจะนำมาใช้ไ้ ด้้ ผู้ป้� ระกอบวิชิ าชีพี บัญั ชีตี ้อ้ งยุตุ ิหิ รืือปฏิเิ สธการให้บ้ ริกิ ารที่เ่� กี่ย� วข้อ้ ง
• นโยบายและวิิธีีปฏิิบััติิภายในสำนัักงานที่่�เป็็นลายลัักษณ์์อัักษรที่�่กำหนดให้้ต้้องปฏิิบััติิตาม
หลักั การพื้้น� ฐาน
• นโยบายและวิธิ ีปี ฏิบิ ัตั ิทิ ี่จ่� ะช่ว่ ยให้ส้ ามารถระบุผุ ลประโยชน์ห์ รืือความสัมั พันั ธ์ร์ ะหว่า่ งสำนักั งานหรืือ
สมาชิกิ ของกลุ่�มผู้้�ปฏิิบััติิงานกับั ลููกค้า้

30

• นโยบายและวิิธีีปฏิิบััติิในการติิดตาม และถ้้าจำเป็็น ควรจััดการ การพึ่่�งพารายได้้รัับจากลููกค้้า
รายใดรายหนึ่่�ง
• การใช้้หุ้�นส่่วนและกลุ่�มผู้�้ปฏิิบััติิงานที่่�มีีสายการรายงานแยกจากกัันในการให้้บริิการงานที่่�ไม่่ให้้
ความเชื่�่อมั่่น� สำหรับั ลููกค้า้ งานให้้ความเชื่อ่� มั่่น�
• นโยบายและวิิธีีปฏิิบััติิที่่�ห้้ามบุุคคลอื่่�นที่่�ไม่่ใช่่สมาชิิกของกลุ่�มผู้้�ปฏิิบััติิงาน มามีีอิิทธิิพล
อย่า่ งไม่เ่ หมาะสมต่่อผลลัพั ธ์ข์ องงาน
• การสื่่�อสารที่�่ทัันเวลาเกี่�ยวกัับนโยบายและวิิธีีปฏิิบััติิของสำนัักงาน รวมถึึงการเปลี่�ยนแปลงใด ๆ
ที่เ�่ กิดิ ขึ้น�้ ไปยังั หุ้�นส่ว่ นและเจ้า้ หน้า้ ที่ท่� ี่ป่� ฏิบิ ัตั ิงิ านวิชิ าชีพี ทั้้ง� หมดของสำนักั งานตลอดจนการฝึกึ อบรม
และการศึึกษาที่เ�่ หมาะสมเกี่ย� วกัับนโยบายและวิธิ ีีปฏิิบัตั ิิดังั กล่า่ ว
• กำหนดให้้ผู้้�บริิหารระดัับอาวุุโสรัับผิิดชอบต่่อการกำกัับดููแลการปฏิิบััติิหน้้าที่�่ตามระบบการควบคุุม
คุุณภาพของสำนักั งานอย่า่ งเพีียงพอ
• ให้้คำแนะนำหุ้�นส่่วนและเจ้้าหน้้าที่�่ที่�่ปฏิิบััติิงานวิิชาชีีพที่่�ให้้บริิการแก่่ลููกค้้างานให้้ความเชื่�่อมั่�นและ
กิิจการที่เ่� กี่�ยวข้้องกัันที่�่ต้้องปฏิบิ ัตั ิิตามข้อ้ กำหนดเรื่่อ� งความเป็็นอิิสระ
• กลไกทางด้า้ นวินิ ัยั เพื่�่อส่ง่ เสริิมการปฏิบิ ััติติ ามตามนโยบายและวิธิ ีีปฏิบิ ัตั ิิ
• จััดพิิมพ์์นโยบายและวิิธีีปฏิิบััติิเพื่่�อกระตุ้�นและให้้อำนาจเจ้้าหน้้าที่่�ในการสื่่�อสารกัับบุุคลากรอาวุุโส
ภายในสำนัักงานในประเด็็นใดๆ ที่�่เกี่�ยวข้้องกัับการปฏิิบััติิตามหลัักการพื้้�นฐานที่�่เกี่�ยวข้้องกัับ
เจ้า้ หน้า้ ที่�่ดัังกล่่าว

ตัวั อย่า่ งของมาตรการป้้องกันั ที่ใ� ช้แ้ ต่่ละงานโดยเฉพาะเจาะจง

• กำหนดให้ม้ ีผี ู้ป�้ ระกอบวิชิ าชีพี บัญั ชีผี ู้ไ้� ม่เ่ กี่ย� วข้อ้ งกับั งานบริกิ ารที่ไ�่ ม่ไ่ ด้ใ้ ห้ค้ วามเชื่อ่� มั่น� เป็น็ ผู้ส�้ อบทาน
งานบริิการที่�ไ่ ม่ไ่ ด้้ให้ค้ วามเชื่่อ� มั่่น� หรืือให้้คำปรึึกษาเท่า่ ที่จ่� ำเป็็น
• กำหนดให้้มีีผู้�้ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีผู้้�ไม่่เกี่�ยวข้้องกัับงานบริิการที่่�ให้้ความเชื่่�อมั่ �น เป็็นผู้้�สอบทาน
งานบริิการที่่ใ� ห้้ความเชื่่อ� มั่่�น หรืือให้้คำปรึึกษาเท่า่ ที่จ�่ ำเป็น็
• ปรึึกษาบุุคคลที่่�สามผู้�้ มีีความเป็็นอิิสระ เช่่น คณะกรรมการอิิสระ หน่่วยงานกำกัับดููแลทางวิิชาชีีพ
หรืือ ผู้�ป้ ระกอบวิิชาชีพี บัญั ชีีท่า่ นอื่�่น
• ปรึึกษาหารืือประเด็น็ ทางจริยิ ธรรมกัับผู้้�มีหี น้า้ ที่่ก� ำกัับดููแล (TCWG) ของลููกค้้า
• เปิิดเผยข้้อมููลให้้กัับผู้�้ มีีหน้้าที่�่กำกัับดููแล (TCWG) ของลููกค้้าถึึง ลัักษณะงานที่�่ให้้บริิการวิิชาชีีพ
และขอบเขตการคิิดค่่าบริกิ าร
• ให้้สำนัักงานอื่�่นปฏิบิ ัตั ิงิ าน หรืือให้ป้ ฏิบิ ััติิงานบางส่ว่ นซ้้ำ
• หมุุนเวีียนบุุคลากรอาวุโุ สของกลุ่�มผู้�ป้ ฏิบิ ัตั ิิงานให้ค้ วามเชื่่�อมั่่น�

31

ËÅÑ¡¡Òþ×้¹°Ò¹ ภภาาพพรรววมมโโคครรงงสสรร้า้ างงขข้อ้ อบบังั ังคคัับบั Í»Ø ÊÃä·à่Õ ¡Ô´¨Ò¡¼Å
(ÊÇ‹ ¹ 1) »ÃÐ⪹ʏ ‹Ç¹µ¹
à˵ءÒóáÇ´ÅŒÍÁ ÍØ»ÊÃä·่Õà¡´Ô ¨Ò¡¡ÒÃ
(ÊÇ‹ ¹ 2 3 áÅÐ 4) Êͺ·Ò¹¼Å§Ò¹µ¹àͧ
Í»Ø ÊÃä·Õà่ ¡´Ô ¨Ò¡¡ÒÃ
·ÓãËŒà¡´Ô à»¹š ¼ÙŒãËŒ¡ÒÃʹѺʹع
ÍØ»ÊÃä·่Õà¡´Ô ¨Ò¡
¤ÇÒÁ«Í่× ÊѵÂʏ ¨Ø ÃµÔ Í»Ø ÊÃä ¢ Ѩ´ ËÃ×Í Å´ ¤ÇÒÁ¤¹ØŒ à¤Â
¤ÇÒÁà·Õ่§¸ÃÃÁáÅÐ »ÃÐàÁÔ¹¼Å¡Ãзº ã ŒËÍÂÙ‹ã¹ÃдѺ ่·ÕÂÍÁÃÑºä Œ´ Í»Ø ÊÃä·à่Õ ¡´Ô ¨Ò¡
¤ÇÒÁ໹š ÍÔÊÃÐ µÍ‹ ¡Òû¯ºÔ ѵµÔ ÒÁ ¡Òö١¢Á‹ ¢‹Ù
¤ÇÒÁÌ٠¤ÇÒÁÊÒÁÒö ËÅ¡Ñ ¡Òþ¹้× °Ò¹
¤ÇÒÁàÍÒã¨ãÊ‹ áÅСÒÃÃ¡Ñ ÉÒ ÁҵáÒû͇ §¡Ñ¹ ¡Ó˹´â´Âͧ¤¡ Ã
Áҵðҹ㹡Òû¯ÔºµÑ Ô§Ò¹ ÇªÔ Òª¾Õ ¡®ËÁÒ ËÃ×Í
¡ÒÃÃ¡Ñ ÉÒ¤ÇÒÁÅºÑ ¢ÍŒ º§Ñ ¤ºÑ ·à่Õ ¡ÕÂ่ Ç¢ŒÍ§
¾ÄµÔ¡ÃÃÁ·Ò§ÇÔªÒª¾Õ ¨Ñ´ãËŒÁÕ¢Ö้¹ã¹ÊÀÒ¾
¤ÇÒÁâ»Ã§‹ ãÊ áÇ´ÅÍŒ Á¡Òû¯ÔºµÑ Ô§Ò¹

32

ข้้อ 15 ความขััดแย้ง้ ทางผลประโยชน์์

• ผู้ป้� ระกอบวิชิ าชีพี บัญั ชีอี าจเผชิญิ กับั ความขัดั แย้ง้ ทางผลประโยชน์์
ในขณะที่ด่� ำเนินิ กิจิ กรรมทางวิชิ าชีพี ซึ่่ง� ความขัดั แย้ง้ ดังั กล่า่ วทำให้้
เกิิดอุุปสรรคต่่อ หลัักการพื้้�นฐานว่่าด้้วยความเที่�่ยงธรรม
และหลัักการพื้้�นฐานอื่่�น อุุปสรรคดังั กล่่าวอาจเกิิดขึ้้น� ได้เ้ มื่่�อ
- ผู้�้ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีดำเนิินกิิจกรรมทางวิิชาชีีพที่่�มีีเรื่่�อง
เกี่�ยวข้้องกัับบุุคคลสองฝ่่ายหรืือมากกว่่า โดยผู้�้ที่่�เกี่�ยวข้้องนั้้�น
มีีผลประโยชน์์ขััดแย้้งกันั ในเรื่�อ่ งดังั กล่่าว
- ผลประโยชน์์ของผู้�้ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีในเรื่�่องใด
และผลประโยชน์์ของผู้�้ที่�่เกี่�ยวข้้องกัับกิิจกรรมทางวิิชาชีีพ
ที่่�ผู้�้ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีดำเนิินกิิจกรรมให้้ในเรื่่�องนั้้�น
มีีความขััดแย้้งกััน

ข้้อ 16 ข้้อยุตุ ิเิ กี่�ยวกับั ความขััดแย้้งทางจรรยาบรรณ

• ผู้้�ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีอาจจำเป็็นต้้องได้้ข้้อยุุติิ เมื่�่อมีีข้้อขััดแย้้ง
ในการปฏิิบัตั ิติ ามหลักั การพื้้น� ฐานของจรรยาบรรณ โดยต้้อง
- พิจิ ารณาปัจั จัยั ต่่าง ๆ ที่เ�่ กี่ย� วข้อ้ ง
- กำหนดทางเลืือกปฏิิบัตั ิทิ ี่�เ่ หมาะสม และ
- ให้น้ ้้ำหนัักผลกระทบของทางเลืือกแต่่ละทาง
หากขอ้ ขัดแยง้ ยังไม่ไดข้ ้อยุติ อาจตอ้ งด�ำเนินการตามล�ำดับดังน้ี
1. ขอคำปรึึกษาจากบุุคคลอื่่�นที่�่เหมาะสมภายในสำนัักงาน หรืือองค์์กรผู้�้ ว่่าจ้้าง เพื่่�อให้้ได้้รัับ
ความช่่วยเหลืือในการหาข้้อยุุติิดัังกล่า่ ว
2. ขอคำปรึึกษาจากผู้�้ มีหี น้า้ ที่ก่� ำกับั ดููแลขององค์ก์ ร เช่น่ คณะกรรมการบริษิ ัทั หรืือ คณะกรรมการ
ตรวจสอบ เมื่อ�่ เรื่�่องนั้้น� เป็็นข้อ้ ขัดั แย้้งกัับองค์์กร หรืือภายในองค์ก์ ร
3. หากไม่่สามารถได้้ข้้อยุุติิเกี่�ยวกัับความขััดแย้้งที่�่เป็็นสาระสำคััญ ผู้้�ประกอบวิิชาชีีพบััญชีี
อาจพิจิ ารณาขอคำปรึึกษาทางวิชิ าชีพี จากองค์ก์ รทางวิชิ าชีพี ที่เ่� กี่ย� วข้อ้ ง หรืือ ที่ป�่ รึึกษากฎหมาย
โดยไม่ล่ ะเมิิดหลัักการพื้้น� ฐานว่่าด้้วยการรักั ษาความลับั
4. หากผู้�ป้ ระกอบวิิชาชีีพบััญชีีได้้ดำเนิินการทุุกทางที่่�เป็็นไปได้้จนหมดแล้้วยัังไม่่ได้้ข้้อยุุติิเกี่�ยวกัับ
ความขััดแย้้งทางจรรยาบรรณ ถ้้าเป็็นไปได้้ผู้�้ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีควรปฏิิเสธหรืือ
ยุตุ ิทิ ี่่�จะเกี่�ยวข้อ้ งกัับเรื่�อ่ งที่�่ก่อ่ ให้เ้ กิิดความขััดแย้ง้ นั้้น�

33

ข้อ้ 17 การติดิ ต่่อสื่่อสารกัับผู้้�มีีหน้้าที่่ก� ำำ�กัับดููแล

• เมื่อ�่ ติิดต่่อสื่อ�่ สารกับั ผู้�้ มีหี น้้าที่่�กำกัับดููแล (TCWG) ตามข้้อบัังคัับนี้้�
ผู้�้ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีหรืือสำนัักงานต้้องตััดสิินใจว่่าจะติิดต่่อ
สื่�่อสารกัับผู้�้ใด (เฉพาะคณะกรรมการตรวจสอบ หรืือ
คณะกรรมการทั้้�งคณะ) ในโครงสร้้างการกำกัับดููแลขององค์์กร
จึึงเหมาะสม โดยคำนึึงถึึงลัักษณะและความสำคััญของเหตุุการณ์์
แวดล้อ้ มเฉพาะของเรื่�อ่ งนั้้�น และเรื่�อ่ งที่ต�่ ้อ้ งทำการสื่่�อสาร

โครงสรางการบังคับใชก ฎหมาย

¢ÍŒ º§Ñ ¤ºÑ Ç‹Ò´ÇŒ  »ÃСÒÈÊÀÒÇªÔ ÒªÕ¾ºÞÑ ªÕ ¤Ù‹ÁÍ×
¨ÃÃÂÒºÃó¢Í§ àÃ่Í× § ¤Ù‹Á×Í»ÃÐÁÇÅ »ÃÐÁÇŨÃÃÂÒºÃó
¼ÙŒ»ÃÐ¡ÍºÇªÔ Òª¾Õ ºÞÑ ªÕ ¨ÃÃÂÒºÃóÏ
¢Í§¼ÙŒ»ÃСͺ
¾.È. 2561 ÇÔªÒª¾Õ ºÑÞªÕ
¾.È. 2564

ÊʋNjǹ¹··Õ่Õ่ 11 Áռź§Ñ ¤ºÑ 㪌 Ç¹Ñ ·่Õ 31 ¸¹Ñ ÇÒ¤Á 2565
ÊʋNjǹ¹··Õ่่Õ 22
ÊÊÇ‹Ç‹ ¹¹··Õ่Õ่ 33 โโคครรงงสสรราางงคคปปูู รระะมมววลลมมืออื จจรรรรยยาาบบรรรรณณ
ÊÊÇ‹‹Ç¹¹··Õ่Õ่ 44
¡¡ÒÒÃû»¯¯ºÔºÔ ÑѵµµÔÔµÒÒÁÁ»»ÃÃÐÐÁÁÇÇÅŨ¨ÃÃÃÃÂÂÒÒººÃÃÃó³ ËËÅÅÑ¡Ñ¡¡¡ÒÒÃþ¾้¹้××¹°°ÒÒ¹¹ááÅÅÐС¡ÃÃÍͺºáá¹¹ÇǤ¤´´ÔÔ
¼¼((PPÙŒŒ»»Ù AAÃÃIIÐÐBB¡¡——ÍÍPPººrrooÇÇffªÔÔªeeÒÒssªªss¾¾ÕÕiiooººnnÑÑÞÞaallªªAAããÕÕ cc¹¹ccËËoo¹¹uuÇ‹‹ÇnnÂÂtt§§aaÒÒnn¹¹tt¸¸ØÃÃØiinn¡¡¨Ô¨ÔBBuussiinneessss))
¼(¼(PP»ŒÙŒÙ»AAÃÃPPÐС¡PP——ÍÍPPººrrÇÇooÔªªÔ ffeeÒÒªªssss¾Õ¾Õ iiooººnnÑÞÞÑ aallªªAAÕ··Õ ccÕ่ããÕ่ ËËccºŒºŒ ooÃÃuuÔ¡¡Ô nnÒÒttÃÃaaÊÊnnÒÒtt¸¸ssÒÒiiÃÃnn³³PPÐÐuubblliicc PPrraaccttiiccee))
ÁÁÒÒµµ¡¢¡¢ÃÃ))))°°§§§§ÒÒÒÒÒÒ¹¹¹¹¹¹ààããÊÊÃÃËËÍÍ×Í่Í่× ¤ŒŒ¤ºº§§ÇǤ¤ººÒÒÇÇÁÁÑÞÞÑ ÒÒààÁÁªªªªààÍÍ×่×่ »»ÕÕ ááÁÁ¹šš¹ÅÅ่่¹¹ÑÑ ÍÍÐй¹§§ÔÊÔÊÒÒÍÍÃù¹¡¡ÐÐÊÊààËËÍͺº¹¹··××Íͨ¨ÒÒ¹¹ÒÒ¡¡§§ÒÒ¹¹ÊÊÍͺºººÑÑÞÞªªÕÕ ááÅÅÐЧ§ÒÒ¹¹ÊÊÍͺº··ÒÒ¹¹

34

ÊÇ‹ ¹ 1 โครงสรา งคมู ือประมวลจรรยาบรรณ
ÊÇ‹ ¹ 2
ʋǹ 3 ¡Òû¯ÔºÑµÔµÒÁ»ÃÐÁÇŨÃÃÂÒºÃó ËÅÑ¡¡Òþ×้¹°Ò¹áÅСÃͺá¹Ç¤Ô´
ËÁÇ´ 100 ¶§Ö 199
(¼ŒÙ»ÃСͺÇÔªÒª¾Õ ºÑÞªÕ·§Ñ้ ËÁ´)

¼ÙŒ»ÃÐ¡ÍºÇªÔ ÒªÕ¾ºÑÞªÕã¹Ë¹‹Ç§ҹ¸ØáԨ (PAIBs)
ËÁÇ´ 200 ¶§Ö 299
(ʋǹ·่Õ 2 处 ¹Óä»»ÃºÑ ãªŒ¡ºÑ ºØ¤¤Å·Õà่ »š¹¼Ù»Œ ÃÐ¡ÍºÇªÔ Òª¾Õ ºÑÞªÕ·่ãÕ ËºŒ Ã¡Ô ÒÃ
ÊÒ¸ÒóРàÁ่Í× »¯ÔºÑµ¡Ô ¨Ô ¡ÃÃÁ·Ò§ÇªÔ ÒªÕ¾µÒÁ¤ÇÒÁÊÁÑ ¾¹Ñ ¸¢Í§¼ŒÙ»ÃСͺ
ÇÔªÒª¾Õ ºÑÞªÕ ¡ºÑ Êӹѡ§Ò¹¢Í§¼Œ»Ù ÃÐ¡ÍºÇªÔ ÒªÕ¾ºÞÑ ª)Õ

¼Ù»Œ ÃÐ¡ÍºÇªÔ ÒªÕ¾ºÑÞª·Õ ่ãÕ ËºŒ Ã¡Ô ÒÃÊÒ¸ÒóР(PAPPs)
ËÁÇ´ 300 ¶Ö§ 399

ÊáÇ‹ Źз4่Õ 4¢¡ ÁҵðҹàÃ×Í่ §¤ÇÒÁ໹š ÍÊÔ ÃÐ

ËÁÇ´ 400 ¶§Ö 899
ʋǹ·Õ่ 4¡ ¤ÇÒÁ໹š ÍÔÊÃÐÊÓËÃѺ§Ò¹ÊͺºÞÑ ªáÕ ÅЧҹÊͺ·Ò¹
ËÁÇ´ 900 ¶§Ö 999
ʋǹ·่Õ 4¢ ¤ÇÒÁ໹š ÍÊÔ ÃÐÊÓËÃѺ§Ò¹ãËŒ¤ÇÒÁàª่Í× Á¹่Ñ Í่×¹·ä่Õ Á‹ãª§‹ Ò¹ÊͺºÑÞªÕ
áÅЧҹÊͺ·Ò¹

ÍÀÔ¸Ò¹ÈѾ· l (¼ÙŒ»ÃÐ¡ÍºÇªÔ Òª¾Õ ºÞÑ ª·Õ ้ѧËÁ´)

35

โครงสร้้างในแต่่ละหมวด ในคู่�มือประมวลจรรยาบรรณ

คำำ�นำ�ำ ขอ้ ก�ำหนด (R--Requirement)

ส่่วนที่่� 1 การปฏิิบัตั ิิตามประมวลจรรยาบรรณ ค(ำA�ำ —อธิAิบpายpกliาcรaนtำiำ�oไปnปMฏิิบaััตtิeิ rials)
หลักั การพื้้น� ฐานและกรอบแนวคิดิ
หมวด 100 การปฏิบิ ัตั ิติ ามประมวลจรรยาบรรณ ข้อ้ กำหนดและคำอธิบิ ายการนำไปปฏิิบัตั ิิ
คำนำ 100.5 A1 ข้้อกำหนดในประมวลจรรยาบรรณนี้้�
100.1 วิิชาชีีพบััญชีีแตกต่่างจากวิิชาชีีพอื่่�นอย่่างเห็็น ที่ข�่ึ้น�้ ต้น้ ด้ว้ ยตัวั อักั ษร“R” ถืือเป็น็ ภาระหน้า้ ที่่�
ได้้ชััด คืือ การยอมรัับความรัับผิิดชอบที่่�จะ 100.5 A2 คำอธิบิ ายและการนำไปปฏิิบัตั ิ ิ ขึ้น�้ ต้้นด้้วย
ปฏิิบััติหิ น้า้ ที่�่เพื่�อ่ ประโยชน์์สาธารณะ ตััวอัักษร “A” แสดงเนื้้�อหา คำอธิิบาย
100.2 ความไว้้ใจ ในวิิชาชีีพบััญชีีเป็็นเหตุุผลหนึ่่�งว่่า คำแนะนำในการปฏิิบััติิ หรืือเรื่�่องที่่�ต้้อง
เหตุุใดองค์์กรุุธุุรกิิจ หน่่วยงานรััฐบาล และ พิิจารณา ตััวอย่่างและแนวทางอื่�่นที่่�
องค์์กรอื่่�น ๆ นำผู้�้ประกอบวิิชาชีีพบััญชีี เกี่�ยวข้้องเพื่่�อให้้เกิิดความเข้้าใจที่�่ถููกต้้อง
มามีสี ่ว่ นร่ว่ มในชอบเขตที่ก่� ว้า้ งขวาง ซึ่่ง� รวมถึึง ในประมวลจรรยาบรรณ โดยเฉพาะอย่า่ งยิ่ง�
การรายงานทางการเงิิน และผลประกอบการ คำอธิบิ ายและการนำไปปฏิบิ ัตั ิ ิตั้้ง� ใจจะช่ว่ ย
ของกิิจการ กิิจกรรมให้้ความเชื่่�อมั่ �น และ ผู้้�ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีให้้เข้้าใจในการนำ
กิจิ กรมทางวิชิ าชีพี อื่น่� ๆ ผู้ป้� ระกอบวิชิ าชีพี บัญั ชีี กรอบแนวคิิดมาปฏิิบััติิ ต่่อเหตุุการณ์์
เข้า้ ใจและรับั รู้�้ ว่า่ ความไว้ใ้ จนั้้น� มีพี ื้้น� ฐานมาจาก แวดล้้อมใดเหตุุการณ์์หนึ่่�งเป็็นการเฉพาะ
ทัักษะและคุุณค่่า ซึ่่�งผู้�้ประกอบวิิชาชีีพบััญชีี และเพื่อ่� ให้เ้ ข้า้ ใจและปฏิบิ ัตั ิติ ามข้อ้ กำหนด
นำมาสู่่�กิิจกรรมทางวิชิ าชีพี ที่�่ตนปฏิิบััติิ รวมถึึง ที่เ่� ฉพาะเจาะจง ในขณะที่ค�่ ำอธิบิ ายการนำ
(ก) การยึึตมั่่�นต่่อหลัักการทางจริิยธรรม และ ไปปฏิิบััติินั้้�นไม่่ใช่่ข้้อกำหนดโดยตััวมัันเอง
มาตรฐานวิิซาชีีท การพิิจารณาคำอธิิบายเป็็นสิ่�งจำเป็็นเพื่�่อ
(ข) ใช้ค้ วามหลัักแหลมทางธุรุ กิจิ การนำไปปฏิิบััติิอย่่างเหมาะสมของ
(ค) การใช้ค้ วามเชี่ย� วชาญในการใช้เ้ ทคนิดิ และ ข้้อกำหนดของประมวลจรรยาบรรณ
เรื่�่องอื่่�น ๆ และ รวมทั้้�งการนำกรอบแนวคิดิ ไปปฏิบิ ัตั ิิ
(ง) การใช้้คุลุ ยพินิ ิจิ ทางวิชิ าชีพี R100.6 ผู้้�ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีต้้องปฏิิบััติิตาม
การใช้้ทัักษะและคุุณค่่เหล่่านี้้� ช่่วยทำให้้ ประมวลจรรยาบรรณ
ผู้�้ประกอบวิิชาชีีพบััญชีีสำมารถให้้คำปรึึกษา 100.6 A1 การสนัับสนุุน หลัักการพื้้�นฐานและ
หรืือให้้ผลงานอื่่�น เพื่่�อบรสุุวััดถุุประสงค์์ การปฏิิบััติิตามข้้อกำหนดเอพาะของ
ในการให้้บริิการดัังกล่่าว และสามารถเป็็น ประมวลจรรยาบรรณช่่วยให้้ผู้�้ประกอบ
ที่�่น่่าเชื่�่อถืือของผู้้�ที่่�ต้้องการให้้เป็็นใช้้ผลงาน วิิชาชีีพบััญชีีบรรลุุ (วััตถุุประสงค์์เรื่่�อง)
ดังั กล่า่ วนั้้น� ความรัับผิิดชอบของตนในการปฏิิบััติิงาน
เพื่่�อประโยชน์์สาธารณะ
100.6 A2 การปฏิิบััติิตามประมวลจรรยาบรรณ
รวมถึึงการให้้ความตระหนัักที่่�เหมาะสม
ของเป้้าหมายและความตั้�งใจของ
ข้้อกำหนดเฉพาะ

36

การศึึกษาคู่่�มืือประมวลจรรยาบรรณ

ในส่่วนที่่� 1 เป็น็ การอธิิบายการปฏิบิ ัตั ิิ
ตามประมวลจรรยาบรรณ หลัักการพื้้�นฐาน
5 ข้้อ และกรอบแนวคิิดในการระบุุอุุปสรรค
ประเมิินอุุปสรรค ที่�่ไม่่สามารถปฏิิบััติิได้้
ตามหลักั การพื้้น� ฐาน เพื่อ่� ขจัดั และลดอุปุ สรรค
ให้้อยู่�ในระดัับที่่�ยอมรัับได้้ โดยใช้้มาตรการ
ป้้องกัันต่่าง ๆ ซึ่่�งได้้นำไปกำหนดในข้้อบัังคัับ
ว่่าด้ว้ ยจรรยาบรรณแล้ว้
สำหรัับส่่วนที่�่ 2 และส่่วนที่่� 3 เป็็น
การอธิิบายตััวอย่่างเหตุุการณ์์แวดล้้อมต่่าง ๆ
ที่่�ทำให้้เกิิดอุุปสรรค และมาตรการป้้องกััน
ที่่�นำมาใช้้ สำหรัับผู้้�ประกอบวิิชาชีีพ
ในหน่่วยงานธุุรกิิจ และผู้้�ประกอบวิิชาชีีพ
ที่�ใ่ ห้บ้ ริกิ ารสาธารณะแล้ว้ แต่่กรณีี
สำหรัับส่่วนที่�่ 4ก และ 4ข เป็็น
การอธิิบายตััวอย่่างเรื่�่องความเป็็นอิิสระของ
ผู้ป�้ ระกอบวิชิ าชีพี บัญั ชีที ี่่ใ� ห้บ้ ริกิ ารสาธารณะ

37

โครงสร้้างคู่ �มื อประมวลจรรยาบรรณ

ส่่วนที่� 1 การปฏิบิ ััติติ ามประมวลจรรยาบรรณ หลักั การพื้น้� ฐานและกรอบแนวคิิด

100 การปฏิบิ ััติิตามประมวลจรรยาบรรณ หมวด 120 กรอบแนวคิดิ
110 หลักั การพื้้�นฐาน คำนำ (120.1-120.2)
หมวดย่่อย 111 ความซื่อ�่ สัตั ย์์สุุจริิต ข้้อกำหนดและคำอธิิบายการนำไปปฏิิบัตั ิิ
หมวดย่่อย 112 ความเที่�่ยงธรรม ทั่่�วไป (R120.3 – 120.5 A4)
หมวดย่อ่ ย 113 ความรู้�้ ความสามารถ การระบุอุ ุปุ สรรค (R120.6 – 120.6 A4)
และความเอาใจใส่่ทางวิิชาชีีพ การประเมิินอุุปสรรค (R120.7 –
(การรักั ษามาตรฐานในการปฏิบิ ัตั ิงิ าน) 120.9 A2)
หมวดย่อ่ ย 114 การรักั ษาความลับั การจััดการอุปุ สรรค (R120.10 –
หมวดย่อ่ ย 115 พฤติกิ รรมทางวิชิ าชีพี R120.11)
120 กรอบแนวคิดิ ข้อ้ ควรพิจิ ารณาอื่น่� เมื่อ่� นำกรอบแนวคิดิ
มาใช้้ (120.12 A1 – 120.13 A2)

ส่่วนที่� 2 ผู้�้ประกอบวิชิ าชีพี บัญั ชีีในหน่ว่ ยงานธุุรกิิจ (PAIB)

200 การนำกรอบแนวคิดิ ไปใช้้ – ผู้ป�้ ระกอบ
วิชิ าชีพี บััญชีใี นหน่่วยงานธุรุ กิิจ
210 ความขัดั แย้้งทางผลประโยชน์์
220 การจััดทำ และการนำเสนอข้อ้ มููล
230 การปฏิิบััติิงานด้้วยความชำนาญ
ที่่�เพียี งพอ
240 ส่่วนได้้เสีียทางการเงิิน ค่่าตอบแทน
และสิ่ง� จููงใจที่เ่� ชื่อ�่ มโยงกับั การรายงาน
ทางการเงิินและการตัดั สินิ ใจ
250 สิ่� ง จูู ง ใ จ ร ว ม ถึึ ง ข อ ง ขวัั ญ แ ล ะ
การต้อ้ นรัับ
260 การตอบสนองต่่อการไม่่ปฏิิบััติิตาม
กฎหมายและข้อ้ บังั คับั
270 ความกดดัันต่่อการฝ่่าฝืืนหลัักการ
พื้้น� ฐาน

38

ส่ว่ นที่� 3 ผู้้�ประกอบวิชิ าชีีพบัญั ชีีที่�ให้้บริกิ ารสาธารณะ (PAPP)

300 การนำกรอบแนวคิดิ ไปใช้้ – ผู้ป�้ ระกอบวิชิ าชีพี บัญั ชีี
ที่่ใ� ห้บ้ ริิการสาธารณะ
310 ความขัดั แย้ง้ ทางผลประโยชน์์
320 การแต่ง่ ตั้ง� ผู้�้ให้บ้ ริกิ ารวิิชาชีีพ
321 การให้้ความเห็็นที่�ส่ องในทางวิชิ าชีพี
330 ค่่าธรรมเนีียมและค่่าตอบแทนอื่�่น
340 สิ่�งจููงใจ รวมถึึงของขวัญั และการต้้อนรับั
350 การดููแลรักั ษาทรััพย์์สิินของลููกค้า้
360 การตอบสนองต่่อการไม่่ปฏิิบััติิตามกฎหมายและ
ข้อ้ บัังคับั

ส่่วนที่� 4 ก ความเป็น็ อิิสระสำ�ำ หรับั งานสอบบััญชีแี ละงานสอบทาน

400 การนำ� กรอบแนวคดิ ไปใช้ในเรอ่ื งความเป็นอิสระสำ� หรับงานสอบบญั ชีและงานสอบทาน
410 ค่าธรรมเนยี ม
411 นโยบายการจา่ ยคา่ ตอบแทนและนโยบายการประเมนิ ผลงาน
420 ของขวัญและการตอ้ นรบั
430 คดคี วามท่ศี าลรบั ฟ้องแล้วหรอื ท่ี ถูกข่มขู่วา่ จะฟ้อง
510 ผลประโยชน์ทางการเงิน
511 การก้ยู มื และการค้� ำประกนั
520 ความสัมพันธ์ทางธุรกจิ
521 ความสัมพันธ์ฉนั ทค์ รอบครัวและความสมั พันธส์ ว่ นตัว
522 การใหบ้ รกิ ารเมื่อไมน่ านมานี้ กับลูกค้างานสอบบญั ชี
523 การเปน็ กรรมการหรือเจ้าหนา้ ท่ี บรหิ ารของลูกคา้ งานสอบบญั ชี
524 การจ้างงานโดยลูกคา้ งานสอบบญั ชี
525 การมอบหมายใหเ้ ป็นพนกั งานชั่วคราว
540 ความสัมั พันั ธ์อ์ ันั ยาวนานของบุคุ ลากร (รวมถึึงการหมุนุ เวียี นหุ้�นส่ว่ น) กับั ลููกค้า้ งานสอบบัญั ชีี
600 การให้บ้ ริกิ ารงานที่่ไ� ม่่ให้้ความเชื่่อ� มั่่น� กับั ลููกค้า้ งานสอบบััญชีี
800 รายงานต่่องบการเงิินที่่�มีีวััตถุุประสงค์์เฉพาะ ซึ่่�งรวมถึึงข้้อจำกััดการใช้้และการเผยแพร่่
(งานสอบบััญชีแี ละงานสอบทาน)

39

ส่ว่ นที่� 4 ข ความเป็็นอิิสระสำำ�หรับั งานที่�ให้ค้ วามเชื่อ่ มั่น�
นอกเหนืือจากงานสอบบััญชีแี ละงานสอบทาน

900 การนำกรอบแนวคิิดไปใช้้ในเรื่่�องความเป็็นอิิสระสำหรัับงานที่่�ให้้ความเชื่�่อมั่ �น นอกเหนืือ
จากงานสอบบัญั ชีีและงานสอบทาน
905 ค่่าธรรมเนีียม
906 ของขวััญและการต้้อนรัับ
907 คดีีความที่่ศ� าลรัับฟ้อ้ งแล้้วหรืือที่่�ถููกข่่มขู่่�ว่่าจะฟ้อ้ ง
910 ผลประโยชน์์ทางการเงินิ
911 การกู้�้ยืมและการค้้ำประกันั
920 ความสัมั พัันธ์์ทางธุุรกิจิ
921 ความสัมั พัันธ์ฉ์ ันั ท์์ครอบครัวั และความสัมั พันั ธ์ส์ ่่วนตัวั
922 การให้บ้ ริิการเมื่�่อไม่่นานมานี้้ � กัับลููกค้้างานสอบบัญั ชีี
923 การเป็น็ กรรมการหรืือเจ้า้ หน้า้ ที่�บ่ ริิหารของลููกค้้างานที่�ใ่ ห้ค้ วามเชื่อ่� มั่่น�
924 การจ้า้ งงานโดยลููกค้า้ งานที่�่ให้้ความเชื่�่อมั่น�
940 ความสััมพันั ธ์อ์ ันั ยาวนานของบุคุ ลากรกับั ลููกค้า้ งานที่�่ให้ค้ วามเชื่่อ� มั่ �น
950 การให้บ้ ริิการงานที่่ไ� ม่ใ่ ห้ค้ วามเชื่่�อมั่่�นกัับลููกค้า้ งานที่�ใ่ ห้ค้ วามเชื่อ�่ มั่ �น
990 รายงานซึ่�งรวมถึึงข้้อจำกััดการใช้้และการเผยแพร่่ (งานที่่�ให้้ความเชื่�่อมั่�น นอกเหนืือ
จากงานสอบบััญชีแี ละงานสอบทาน

40

สภอาอวกชิแาบชบีโพดบยญั ชสว่ี ในนงพารนะสบอื่ รสมารราอชงูปคถ์กัมรภ์



หากมีคาำ ถามหรอื ขอ้ สงสยั
ติดต่อคณะอนกุ รรมการกาำ หนดจรรยาบรรณ

e-Mail : [email protected]

สภาวชิ าชพี บญั ชี ในพระบรมราชูปถมั ภ์

เลขท่ี 133 ถนนสขุ ุมวทิ 21 (อโศก) แขวงคลองเตยเหนือ เขตวัฒนา กรุงเทพฯ 10110
โทรศัพท์ 0 2685 2500 โทรสาร 0 2685 2501 e-Mail : [email protected]